i
Meeste assemblee - gangers
voldaan over gemeenschap
Toenemend aantal jongeren
wil overgaan tot jodendom
Vandaag
Een mannetje van de gevulde algemeenheid
Beroemd Mexicaans
centrum gesloten
Onze adressen:
Albanië plaatst kerk
buiten grondwet
Indiase paters
naar Bali
VOORBUGANGEI
li
WOENSDAG 24 MAART 1976
KERK - BINNENLAND
TROUW/KWARTï
door A. J. Klei
Het Is verbazingwekkend en tevens
bewonderenswaardig hoe in ons
goede vaderland In het algemeen en
bij de kerkse vaderlanders in het
bijzonder telkens weer nieuwe
woorden opgevist worden, waarmee
je in een discussie je misnoegen kwijt
kunt en je tegenstander een
stempeltje opdrukt. Het nieuwste op
dit terrein is de aanduiding: „gevulde
algemeenheid".
Die beide woorden hoor ik de laatste
tijd steeds vaker en ik ervaar ze als
een welkome afwisseling van
„horizontalistisch" en
„neo-marxistisch". Al een paar jaar
lang wordt van iedere dominee of
priester die niet deugen wil. verteld
dat-ie horizontalist of neo-marxistis.
Dit gebeurde zo dikwijls dat de
goé-gemeente er bij in slaap viel. in
plaats van verschrikt naar de
geestelijke wapens te grijpen.
„Gevulde algemeenheid" klinkt nog
lekker vers. Maandagavond luisterde
ik naar de actualiteitenrubriek van
de evangelische omroep. Als ik het
goed begrepen heb wil een bestuur in
Assen van een protestantse school
een gemengde instelling maken, dat
wil zeggen een school van en voor
protestanten èn roomsen. Voor de
microfoon kwam iemand vertellen
dat hij van deze plannen geenszins
gediend was. Daar kon ik op zichzelf
best inkomen, maar ik was wel bang
dat het streven van de
schoolbestuurderen ook weer
„neo-marxistisch" genaamd zou
worden. Mijn vrees werd beschaamd,
tot mijn verrassing verklaarde de
geïnterviewde heer op krachtige toon
dat hij niets van gevulde
algemeenheid moest hebben.
Omdat „gevulde algemeenheid" nog
maar kort meeloopt is het misschien
dienstig dat ik probeer uit te leggen
wat ermee bedoeld wordt. Je hebt in
ons land verschillende instellingen
op. bijvoorbeeld, het gebied van de
maatschappelijke zorg, ieder met en
vanuit z'n eigen levensbeschouwing.
Deze instellingen kruipen al dichter
bij elkaar, je kunt immers niet alles
meer op je eigen houtje doen en
bovendien zijn er heel wat zaken die
je kunt afwerken zonder dat je
godsdienstige overtuiging eraan te
pas hoeft komen. Op een gegeven
moment staat een federatie, en in het
verlangde daarvan, een fusie voor de
deur.
Er komt ten slotte één algemene
club: door de (geldelijke) nood
gedreven en natuurlijk ook omdat
lang niet iedereen meer zo vast
overtuigd is van de dwingende
noodzaak van een confessionele
grondslag. Toch klinkt de vraag, bij
de een sterker dan bij de ander: waar
blijf ik met mijn eigenheid, hoe zit
het met onze identiteit? Antwoord:
die kun je meebrengen en die mag je
stoppen, graag zelfs, in de
algemeenheid. En op die manier krijg
je de gevulde algemeenheid. Een
kwestie, die binnenskamers genoeg
reden tot overleg en beleidsbepaling
vormt.
Maar los hiervan zie ik de woorden
„gevulde algemeenheid" hun weg
zoeken èn vinden in de kerkbodes en
in de koffiepraat na de zondagse
preek.
Ik begrijp niet hoe ze mij van
gevulde algemeenheid kunnen
verdenken
Had dominee Van den Heuvel van de
hervormde synode tot dusver
misschien neo-marxistische trekjes
omdat hij niet streng genoeg deed
tegen Oost-Europa, hij is van nu
voortaan in de kerkse conversatie
een mannetje van de gevulde
algemeenheid, let maar op.
Daarentegen hoef je bij iemand als
kardinaal Willebrands heus niet met
gevulde algemeenheid aan te
komen, die kijkt wel uit. En hoe zit
dat bij de vrijzinnigen? Precies, daar
viert de gevulde algemeenheid
hoogtij. Om nog maar te zwijgen van
de lieden die de katheders van de
sociale academies bezetten. Je
reinste gevulde algemeenheid als je
't mij vraagt, en reken maar dat een
persoon als Ter Schegget daarmee
de straat op en de academiediensten
ingaat!
UIT
VAN LEZERS
Kort*, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
BIJ publikatle wordt de naam van
de schrijver vérmeid.
Evangelische politiek Hulpdienst
Als men het evangelie als richtsnoer
voor het politieke handelen wil aan
vaarden. zoals dat verdedigd wordt
door Aantjes c.s. is dan de uitspraak
van Vredeling van 4 juli 1974 en de
instemming van Trouw daarmee in
overeenstemming? Is het met name
evangelische politiek als men de de
fensie tegen de dreiging van het
communisme losmaakt van de in
richting van „Je eigen vrije democra
tische samenleving". Mijns inziens
niet.
De leer en prediking van het evange
lie van het Koninkrijk Gods zoals
dat in talloze redevoeringen en gelij
kenissen door Jezus rondtrekkend
gebracht werd zegt ons dat wij vei
ligheid en zekerheid niet kunnen
ontvangen buiten het zoeken en de
verwerkelijking van het „Koninkrijk
Gods en Zijn gerechtigheid" om. Dat
is het hart van de goede boodschap
over de komst van het Koninkrijk en
de wil van de Schepper in hemel en
op aarde, zoals dagelijks gebeden
wordt. Kan Europa, kan de christen
heid. kan Nederland, zich alleen al in
de twintigste eeuw er op laten voor
staan dat men dat maar enigszins
heeft nagevolgd? De „dreiging van
het communisme", die ik zeker niet
wil ontkennen als men ziet dat in
zestig jaar een derde van de mens
heid onder communistisch bestuur
is gekomen, de verleiding van de
communistische „kwakzalver" is er
omdat de grote „heelmeester" met
zijn vredesrecept van vrede, gerech
tigheid, naastenliefde. broe
derschap, gelijkwaardigheid, ge
weldloosheid niet gevolgd is en
wordt.
Amsterdam J. \V. E. Riemens
Hoofdagent
Een hoofdagent kreeg een fikse boe
te voor het aftuigen van een student.
Een zodanige strafoefening kan van
zelfsprekend niemand goedkeuren,
maar men kreeg de indruk dat het
lieve jongetje driemaal geweigerd
had zijn naam te noemen. Dat hij.
door zijn uitdagende houding de
hoofdagent tot het uiterste getergd
heeft, staat er niet bij. Veel Jongelui
menen tegenwoordig zich zo te mo
gen gedragen. Maar wanneer de uit
gedaagde agent dan z'n handen ge
bruikt (al is dat in dit geval wel wat
al te hard uitgevallen) schreeuwt de
goegemeente moord en brand. De
gestrafte student gaat overigens
vrijuit?
AlmcnPh. Timmermans
Dalend kerkbezoek
(slot)
Waarom komt jong en oud naar de
kerk? Laat ik hier een citaat mogen
geven uit een werkje van onze vroe
gere leermeester in de homiletiek,
prof. dr. S. F. H. J. Berkelbach v. d.
Sprenkel, die tot over zijn tachtigste
jaar nog geheel volle kerken had. Hij
beschreef in „De preek, de prediking
en de kerkganger" hoe de mens-in
de-kerk bewust of onbewust ver
langt om .zijn leven op de grote
hand Gods te zien liggen". Dat geldt
voor alle richtingen. De mens die in
de week niet „gekend" wordt, wil
ervaren dat hij ergens wèl gekend
wordt, dat hij ergens en bij Iemand
zijn eigen plaats heeft behouden of
gekregen. Gaan de ..Youth for
Christ" groepen ons hierin niet voor?
Den Haag drs M. II. Reuchlin
In uw editie van 17 maart lazen wij
„Telefonische hulpdienst is onge
wenst". Dit was de stelling van
Zeeuwse zenuwartsen die dan ook
tegen subsidiëring zijn. Wij hebben
nogal eens contact met mensen die al
onder psychiatrische behandeling
staan. Voor het soort gesprekken die
wij voeren heeft een drukbezet arts
eenvoudig geen tijd. Van een concur
rentie tussen psychiater en SOS-
dienst is in zo'n geval geen sprake.
Hoewel wij allereerst ons als „luister-
lijn" presenteren, is er in elk geval
in de regio Amsterdam de moge
lijkheid van een persoonlijke pasto
rale begeleiding. Hier bestaat behoef
te aan, misschien wel doordat de pre
dikant evenals de psychiater een
man is die voortdurend tijd tekort
komt. Tot op heden is bij ons alle tijd
aanwezig voor een gesprek.
Amsterdam
M. van der Sluys, SOS-pastor
Libanon-collecte
In Trouw van 20 maart wordt mel
ding gemaakt van de weigering van
B en W Amsterdam ten aanzien van
het Nederlands Palestina Komitee
die een collecte wil houden voor het
werk van de Palestijnse Rode Halve
Maan in Libanon. Waarom kon deze
collecte wel in Utrecht. Leiden en
Nijmegen worden gehouden met
toestemming van B en W en Amster
dam weigert! De Palestijnse Rode
Halve Maan is een algemeen huma
nitaire instelling die duizenden
slachtoffers van de nog steeds voort
durende burgeroorlog helpt en onze
steun is noodzakelijk.
Amsterdam Helcen Mol
CPN-sympathie
Ontwapenend bijna, is de eerlijkheid
waarmee Dirk Veenstra uit Amster
dam in Trouw van 22 maart zijn
mening weergeeft over de „christen
communisten." „Zolang „christen-
kapitalisten" in kerk en wereld de
toon aangeven is het bestaan van
„christen-communisten" nuttig."
Daarna blijkbaar niet meer. Nee.
want dan zal men de keuze vóór of
tegen de partij moeten doen. Ik
concludeer dat pas in dat geval de
onvrede van Dirk uit de wereld zou
zijn. Hier is duidelijk iemand aan het
woord gelaten die christenen voor
zijn ideologisch karretje denkt te
kunnen spannen. Zou iemand hem
duidelijk kunnen maken dat „kapi
talist" en „communist" termen zijn
die in een christelijke levensovertui
ging geen plaats hebben?
Rotterdam Willem Maat
Open Avondmaal
„Ge hebt door uw inzettingen het
gebod Gods krachteloos gemaakt".
Deze woorden van Jezus gelden ook
voor de kerken, na ongeveer tweedui
zend jaar vermorsen over een open
avondmaal. Het zou van een bijbels
verstaan getuigen wanneer het for
mulier of wel de kerkelijke spijskaart
en het censura morum werden afge
schaft. De spijskaart ls zodanig opge
steld dat lidmaten zich wel laten be
sprengen maar velen nooit het
avondmaal vieren. Jezus was voorbe
reid op Zijn dood. Gethsemané lag
voor Hem en toch was Hij dolgeluk
kig met zijn vrienden te mogen eten
en drinken. Het was geen begrafenis
maal, maar een feestelijk gebeuren
en daarom zei Hij, laten we nog eens
fijne lofliederen zingen. Dat is open
avondmaal vieren.
Dc Bilt Goris v.d. Hoeven
AMSTERDAM:
Postbus 859,
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948,
Westblaak 9, Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
Van een onzer redacteuren
Wat vond u het beste onderdeel van de assemblee? Dit was de
eerste van een serie vragen, die elke deelnemer aan de assemblee
na thuiskomst te beantwoorden kreeg. De enquêteformulieren
komen nu binnen en in het blad van de wereldraad, One World,
schrijft de organisator van de assemblee, de Australische domi
nee David Gill alvast over de 230 eerst ontvangen formulieren.
Op de vraag naar het aardigste on
derdeel van de assemblee ant
woorden de meesten „de bijbelstudie
in de kleine groepen" en „de moge
lijkheid om samen te zijn met mede
christenen uit de hele wereld". Veel
deelnemers blijken de plenaire zittin
gen het hoogst te hebben gewaar
deerd. maar anderen klaagden juist
over de te lange lezingen, te veel
informatie in een keer, alles in de
eerste week samengebald en geen
gelegenheid om te reageren.
Van de toespraken hebben de Aus
tralische bioloog Charles Birch, die
het had over de toekomst van de
mens en de technologie, en premier
Michael Manley van Jamaica (bevrij
ding uit de boeien van onderdruk
king) het meest aangesproken. Ande
re toppers: de gebedsdiensten, het
werk in de secties en het evenwicht
tussen evangelisme en maatschappe
lijke betrokkenheid. Voor heel wat
mensen vormde het debat met de
Russen een hoogtepunt.
Manipulatie
De klachten over de assemblee be
troffen vooral de teleurstelling dat er
Uit de rubriek „Nairobi anders
bekeken" in het hervormd-
gereformeerde zendingsblad
Vandaar.
te veel papier in te korte tijd moest
worden klaargemaakt. „We moeten
in het vervolg minder doen teneinde
Stofdeeltjes van lijkwade onder elektronen
microscoop
TURIJN De lijkwade van Turijn,
waarin volgens legende en gelovige
verering, het lichaam van Christus
werd gewikkeld na zijn kruisdood,
stamt inderdaad uit de tijd van
Christus. De lijkwade is gedurende
lange perioden tentoongesteld in de
open lucht in Turkije, Frankrijk en
Italië. Dit hebben de onderzoekin
gen uitgewezen van prof. dr. Max
Frei, een bekende natuurwe
tenschapper en criminoloog uit
Zürich. Dr. Frei heeft zich gespeciali
seerd in microscopisch kleine spo
ren. Voor zijn onderzoekingen had
prof. Frei de beschikking gekregen
Democratie
„Wie steeds in buurmans tuintje
wiedt, ziet meestal 't eigen onkruid
niet". Als de heer Van Thijn meent,
dat de CHU de democratie in gevaar
brengt, dan mag hij zich het bo
venstaand rijmpje wel eens in herin
nering brengen. Hoe democratisch is
dit kabinet tot stand gekomen? Wel
ke partijen verrichtten manipulaties
bij de wethoudersbenoemingen in
Amsterdam, Rotterdam en Gronin
gen? Wie moesten zo nodig alleen
regeren? Welke bewindsleden halen
voortdurend de voorpagina's wegens
ondemocratisch autoritair optreden?
Schoorl Tj, Epema
Drie van Breda (7)
Met de bijbel in de hand spreken
sommige schrijvende lezers het von
nis uit over de drie van Breda. Biedt
dit grootste boekwerk geen perspec
tief voor de mensen? De drie van
Breda kunnen niet uitgesloten wor
den van deze heilsverwachting. En
moet je niet aannemen, dat dit heil al
op aarde mag beginnen?
Lemelcrveld H.J.Beunders
over versteende stofdeeltjes, geno
men van de twee onderste hoeken
van de lijkwade.
Het onderzoek onder de elektronen
microscoop en ingewikkelde che
mische analyses hebben bewezen,
dat de stofdeeltjes versteend stuif
meel zijn. Frei vond stuifmeel van
zes plantensoorten, die alleen in Pa
lestina groeien, van een plantensoort
uit Turkije en acht uit het gebied
rondom de Middellandse Zee. Dit
bevestigt de traditionele route van
de lijkwade, die vanaf de vijfde eeuw
in Constantinopel werd bewaard, in
de veertiende eeuw naar Frankrijk
werd overgebracht, en tenslotte in
Turijn werd bewaard.
Frei verklaart, dat hij niet met zeker
heid kan vaststellen of in de lijkwa
de inderdaad het lichaam van Chris
tus werd gewikkeld, wel dat de doek
uit de tijd van Christus stamt. Hij
zegt. dat hij, ofschoon niet katholiek,
het onderzoek niet zonder emoties
had verricht.
Rome De missionarissen van het
Goddelijk Woord overwegen Indiase
paters naar Bali te zenden, die gron
dig vertrouwd zijn met het hindoeïs
me. Op Bali werkt reeds een interna
tionale groep missionarissen van de
ze order, onder wie twee Nederlan
ders. de paters Geerlings en De Boer.
Onder hen zijn ook drie Balinese pa
ters. Tussen Bali en de rest van Indo
nesië bestaat zo'n groot verschil in
cultuur, dat gewone Indonesische
priesters er als vreemdelingen gel
den. Zij hebben evenals Europeanen
en Amerikanen moeite om in de ge
voelens van de Balinezen door te
dringen. Indiase paters moeten deze
cultuurkloof nu overbruggen.
TIRANA Albanië heeft zijn
grondwet aangepast aan de reeds
jaren gebruikelijke houding jegens
godsdienst en kerk. In de binnenkort Af HkSEnS
af te kondigen nieuwe constitutie
wordt Albanië officieel tot atheïs
tische staat verklaard en worden alle
vormen van godsdienst buiten de
wet gesteld.
dat beter te doen", schrijft een deel
nemer. Een tweede klacht wordt ge
vormd door de manier waarop de
vergaderingen werden geleid en de
besluiten tot stand kwamen, mani
pulatie door de staf van de we
reldraad en door de mensen achter
de microfoon op het podium. Men
sen voelden zich kennelijk machte
loos om invloed te hebben op de
zittingen.
Veel negatieve opmerkingen komen
uit de angelsaksische kerken, vooral
uit Noord-Amerika. Anderen klagen
weer over het overheersende gebruik
dat gemaakt werd van het Engels als
werktaal en over de uitbarsting van
anti-Russische haatgevoelens. Ver
schillende deelnemers klagen over
het gebrek aan voorbereiding van de
(andere) assemblee-bezoekers.
De diensten in de assemblee noemde
een Braziliaanse, bisschop „magni
fiek", maar een Noord-Amerikaan
gebruikt het woord „vervelend". Een
orthodoxe prelaat noemt de
diensten beter dan in andere as
semblees. Veel deelnemers zijn vol
daan over de eigen creativiteit van
de assemblee, die zijn eigen muziek
en liederen maakte en ook de in
drukwekkende eindliturgie van de
assemblee hebben velen op prijs
gesteld.
Voor de oude grondwet waren alle
burgers, ongeacht hun ras of
godsdienst nog gelijk. Dat is nu afge
lopen en elke ouder is gehouden zijn
kinderen ongodsdienstig op te voe
den. Persoonlijke rechten worden
ondergeschikt gemaakt aan het al
gemeen belang.
Partijleider Enver Hoxa heeft
kortgeleden gezegd dat met het ver
dwijnen van kerkgebouw en moskee
nog niet de godsdienst verdwenen is.
„De strijd tegen gebruiken, traditie
en godsdienstige instelling, welke
diep in het volk verankerd liggen, is
nog niet afgesloten. Het is een lange,
ingewikkelde, taaie strijd," aldus
Hoxa, die er ook op wees dat Jonge-
ren ongevoelig blijven voor
godsdienst.
Van een onzer redacteuren
GUERNAVACA Ivan Illich, die
meer dan 'Vijftien jaar het Intercultu
reel Documentatiecentrum (Cidoc) in
Guernavaca (Mexico) geleid heeft,
heeft besloten dit roemruchte insti
tuut te sluiten. De oorzaak voor de
sluiting is gelegen in de geldzorgen
van het instituut, die het gevolg wa
ren van de weigering van Illich om de
Van Maarseveen
Wat een afgang! Moet een dagblad
gesteund door het grootste gedeelte
van de christenen in Nederland zo
achter de meningen van een „Profes
sor Van Maarseveen" staan?
Tegen publikatie van meningen ben
ik niet. maar als het om zulk soort
gaat. dan wel in wat bescheidener
vorm en mét commentaar van de
redactie.
Moeten we inplaats van deze publi-
katies niet eens vaker wijzen op de
geweldige betekenis van onze ko
ninklijke familie voor Nederland, in
plaats van erop een gemene manier
tegen aan te schoppen?
't Is echt nog een van de weinige
goede dingen die er in dit chaotische
Nederland zijn overgebleven.
Bodegraven Kees van Zeideren
Schande
Wat een schandaal! Niet alleen stu
denten. maar ook hun leiders vernie
len meubilair om te kunnen roken en
zo een ander te dwingen hun schade
lijke rook in te ademen. Is dót VU
nieuwe levensstijl?
Amsterdam M. G. Zuidema-Bos
Van een medewerker
De Israëlische regering bestudeert op welke manier de procedure
kan worden vereenvoudigd bij toetredingen tot het jodendom. Zij
is daartoe gekomen, nadat in het parlement een amandement op
de wet was aanvaard, waardoor het mogelijk zou kunnen worden
dat de regering een speciaal rabbinaal hof instelt, dat zich met
toetredingen tot het jodendom gaat belasten. De rabbinale hoven
in Israël zijn daar erg tegen gekant.
verzoeken van de 4010 ingewilligd.
Maar het grootste deel dateert van de
laatste jaren. In 1973 gingen in Israël
750 mensen tot het jodendom over, in
1974 waren het 432 om in 1975 op
nieuw tot 795 te stijgen.
Gewoonlijk ligt er een jaar tussen
aanvraag en tijdstip van behande
ling, terwijl nadien nog een jaar van
studie moet volgen.
kosten van de cursussen, die er wer
den gegeven, te verhogen. Dat zou
hebben betekend dat het instituut
alleen voor een elite-groep haalbaar
zou zijn geweest. Illich heeft ook ge
weigerd zijn autonomie te verkopen
voor een subsidie.
Illich was oorspronkelijk priester,
maar hij gaf het priesterschap in 1968
op na het laatste inquisitieproces dat
de rooms-katholieke kerk heeft ge
kend. Illich reisde naar Rome, wei
gerde deel te nemen aan het verhoor
van kardinaal Seper en deed afstand
van zijn priesterschap. Sindsdien
was het Cidoc voor katholieke pries
ters verboden terrein. Diegenen die
zich er niets van aantrokken, en dat
waren er nogal wat in de loop van de
geschiedenis, liet Illich een boete be
talen. Dit geld zond hij steeds ge
trouw naar het Vaticaan. dat het geld
nimmer schijnt te hebben geweigerd.
Open
Meisjes
De instelling van een nationaal rab
binaal hof voor toetredingen is be
pleit door het parlementslid rabbijn
Menachem Hacohen, die de huidige
procedure kenschetste als een „moei
zame, kwellende, teleurstellende en
somtijds zelfs intimiderende weg". Er
is in Israël namelijk geen standaard
procedure. De rabbinale hoven zijn
autonoom en ieder hof heeft zijn ei
gen zware maatstaven. Het komt
voor, dat adspirant-proselieten de ge
hele procedure hebben gevolgd,
maanden van studie hebben besteed
aan het jodendom en dan toch wor
den afgewezen.
De bespoediging en eenvormigheid
van de procedure is urgent geworden
omdat de laatste jaren steeds meer
niet-joden ln Israël tot het jodendom
willen overgaan. Sinds de staat Israël
in 1948 werd uitgeroepen werden 2288
Cursussen
De Israëlische opperrabbijn Sjlomo
Goren heeft in Naharija en in Tel
Aviv samen met het parlementslid
rabbijn Menachem Hacohen specia
le curcussen georganiseerd waarin
men in vier maanden met de meest
belangrijke zaken van het jodendom
vertrouwd wordt gemaakt. De Op-
perrabbinale Raad heeft tevens de
rabbinale hoven in het land verzocht
de verplichte wachttijd van de tie-
komstige proselieten te verkorten.
Het zijn vooral de vrijwilligers en
vrijwilligster uit tal van landen die in
kiboetsiem gaan werken, die in Is
rael tot het jodendom wensen over
te gaan. Een deel wil dat omdat zij
daar in het huwelijk willen treden,
een ander deel uit religieuze overtui
ging. De lange wachttijd is door de
rabbinale hoven ingesteld om dit
laatste te toetsen. Vooral uit Neder
land is de aanvraag relatief hoof. Op
een van de cursussen met 26 leerlin
gen. waren 19, vooral meisjes, uit
Nederland afkomstig. „Wat doen jul
lie met jullie meisjes in Nederland",
vroeg ons zelfs opperrabbijn Sjlomo
Goren onlangs, „dat zovelen naar
hier komen om tot het jodendom toe
te treden. Ik vrees dat jullie geen
meisjes meer overhouden". Ook ko
men veel kandidaten voor het joden
dom uit de rijen van de niet-joodse
partner in gemengde huwelijken. De
laatste jaren komen daarvan zeer
velen naar Israël.
BIJ JE ZELF BEGINNEN
Waarschijnlijk komt dat gezegdt
moet bij je zelf beginnen" nog vaj
activiteiten van de Bond zoi
naam: „Verbeter de wereld en b 1
bij je zelf". Dat woord deed het ja
lang heel goed. Toch ontstond hie
daar twijfel aan de overigens goei.
doelde propaganda van deze gedj
te. Het beginnen bij je zelf werd
zelden een blijven bij je zelf.
woord van genoemde Bond van I
ri de Greeve zag ook meer op
omgang met elkaar, de kritiek dit
op elkaar hebben. Dan is het gez
om te zeggen: begin maar bij je
Waar ik op doel is iets anders
denk aan het geloof en wat er evei
eel uit ons geloof voortkomt,
enige wijziging wordt het vaak
moet zelf eerst het ware of een
geloof hebben voordatje er over'k
spreken of iets voor anderen k
betekenen of zelf iets kunt doen
de nood van anderen. Voordat je j
de gemeenschap begeeft moet je
ginnen bij je zelf. Dit laatste n
m.i. echter ook van een vraagte
voorzien worden. Ik denk wel e
dat het geloof zoiets gemeenschap
lijks is dat het de vraag is of je a
ware een voorstadium kunt schep
waarin je dan zelf klaar gekoi
bent met de vragen van het ge
voordat je met anderen aan de g
gaat. Kan een mens in z'n ee:
geloven? Er zullen omstandighe
zijn waarin mensen die gedachte 1
ben: ik sta er alleen voor. Toch is
bij nader inzien niet geheel waar.
ook dat bij je zelf beginnen zal all
goed kunnen gaan wanneer je
spoedig mogelijk ook met ande
samen daarmee bezig bent. Gelo
doe je in de kerk. Dat is nog nie
vreemd als we vroeger wel e
dachten.
Er zijn heel wat klachten over het
gebrek aan Afrikaans elementen in
de liturgie, maar het opmerkelijke is
dat deze uitsluitend worden geuit
door niet-Afrikanen.
De meeste mensen vonden de men
selijke verhoudingen in Nairobi
goed, hoewel er toch nog heel wat
waren, die zich kennelijk ongelukkig
gevoeld hebben in de massa. Een
Poolse deelnemer laat weten dat
men teveel praatte en te weinig luis
terde en een Zweed merkt op dat er
een gezellig café ontbrak.
De slotconclusie is niet eenstemmig.
Iemand merkt op: „Dit soort verga
deringen levert niets meer op laat
ons geen assemblees meer houden".
Maar een ander zegt juist dat deze
vergadering uiterst constructief was.
Een Indiër zegt „Ik twijfel aan het
nut van dit soort ontmoetingen" en
een Britse assemblee-veteraan
noemt Nairobi tot dusver de beste
assemblee, die hij heeft meege
maakt.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK ie
Beroepen te Giessen - Rijswj>(
(toez.) J. P. van Roon te Zeist; M
selkanaal: H. P. Swets te Leiyst?-
Aangenomen naar Dalfsen (toez.)(
Tammeling te Bussum j|
GEREF. KERKEN
Beroepen te Nieuw Amsterdam:
Groenewegen te Oenkerk
GEREF. KERKEN VRIJG.
Beroepen te Steenwijk: J. H. Uleh^£
kand. te Kampen, te Smilde i.c/j'
Diever: B. Kamphuis kand. te Kajji
pen; te Spakenburg N.: A. D. v.y,
Heuvel te 't Harde. L
Bedankt voor Groningen N.: drs M.[r
Drost te Enschede N. s
a
GEREF. KERKEN VRIJG. B. \.A]
Beroepen te Marknesse: P. Buss|)t
kand. te Luinjeberd L
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Drachten: J. Westeri
te Nunspeet. I1
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Zaandam: R. Booga^
te Leiden
GEREF. GEM. IN NED. Lh
Aangenomen naar Rhenen: F. MalH
te Vlaardingen die bedankte vèc
Hilversum.
ril
Het Cidoc bewoog zich aanvankelijk
op het terrein van Spaanse lessen
voor priesters en andere kerklijke
werkers, die in Latijns Amerika kwa
men werken. In de zomermaanden
was er een open universiteit. Het
Cidoc heeft zich ook lange tijd als
informatiecentrum een plaats ver
worven.
De taalcursus zorgde voor de finan
ciering van het overige werk. De uni
versiteit functioneerde net als de
middeleeuse universiteiten. Er was
geen diploma nodig om te worden
toegelaten als docent of als student.
Een docent, die meer dan twee stu
denten had verzameld kreeg een
zaaltje tot zijn beschikking.
Het Cidoc is nu dicht. Kennelijk
heeft Illich gemeend dat het model
van een informatiecentrum in La
tijns Amerika niet meer zo nodig is,
nu dit soort werk door verschillende
andere instellingen zijn overgeno
men. Het Zuidamerikaanse katholi
cisme heeft het Cidoc niet meer no
dig om zijn waardevolle bijdrage aan
het theologische, politieke en culte-
rele leven bekendheid te geven.
Manas Buthelezi
Dr Manas Buthelezi (41) heeft
benoeming aangenomen als alj£(
meen secretaris van de evangelisl
lutherse kerk in Zuidelijk Af rijn
(ELSKA). Buthelezi was tot dusvtic
eerst werkzaam bij het Christelifce
Instituut en als waarnemend sec»
taris van de FELSKA, de federat
van evangelisch lutherse kerken
Zuidelijk Afrika. De nieuwe funcK€
is een promotie voor de lutherse tme
oloog. Hij zal zijn werk verrichten pi
het Diakonia House in Johannö
burg. waar ook de Zuidafrikaan
raad van kerken en het christeli|
instituut gevestigd zijn.
M.M. Thomas
De directeur van het Christelijk
stituut in Bangalore en vroeg»
voorzitter van het centraal com
van de wereldraad van kerken, dr. ,a
M. Thomas maakt bezwaar tegen
uitzonderingstoestand die sinds ji
vorig jaar in India geldt. ,c
Onder de christenen zijn er veel,
het met premier Devaraj Urs i
Karnataka eens zijn. die vindt c r'
door de uitzonderingstoestand n
democratische rechten ten deel v lc
len aan de massa, die er vroeger n ïe
aan te pas kwam. toen deze vrijt l!
den nog voluit golden. M. M. Thom e:
is het met deze visie niet eens.Vi ïe
heid is volgens Thomas in tradit n
nele maatschappijen, meer nog d n
in ontwikkelde kapitalistische mal e
schappijen een voorwaarde voor f[>1
ciale gerechtigheid. Vrijheid k ei
misbruikt worden als een middel c
de massa uit te buiten, maar 'I
uitzonderingstoestand, ook alzoul0*
op korte termijn verlichting brenge
wordt op den duur tot een werktuj*3
tot voortzetting van de uitbuitini116
