;ib a nee s kabinet wil rondwet wijzigen Nieuw comité wil schakel zijn tussen Israël en PLO Rhodesië Tunesische president beschuldigt Libië van beraming aanslag iOckheed-verdrag assen VS en Japan landaag ondertekend Sargent Shriver stapt uit de race Zuidafrikaans minister Mulder bezoekt Ivoorkust prvanging president Franjieh onmiddellijk mogelijk Ontwikkelingsbank loopt nog niet David Sjacham bepleit de andere vredestactiek udentenonlusten Oost-Turkije Forlani wijst Italiaanse communisten beslist af IDAG 23 MAART 1976 >oi tOET (DPA, AFP, UPI, Reuter) De Libanese ministerraad, die gisteren in een buitengewone 8 ng bijeen kwam onder voorzitterschap van president Soeleiman Franjieh, heeft twee voor de ïtuele oplossing van de crisis in Libanon belangrijke besluiten genomen. daarvan is een grondwetswijzi- welke het parlement in staat zes maanden voor het aflopen Franjiehs ambtsperiode een ïodwe president te kiezen. Een des- w ïffend wetsontwerp zal bij het lo< iment worden ingediend, aldus 3e regeringsverklaring. jezien Franjiehs ambtstermijn k eptember afloopt kan, als het ^stel wordt aangenomen, nu een lger worden gekozen. Volgens ieke zegslieden zou dit de presi- in staat stellen af te treden, generaal Aziz El-Ahdab, die enige tijd geleden uitriep als itair gouverneur van Libanon", ia va ministerraad besloot verder de n >nale comités voor toezicht op ïaleven van het staakt-het-vuren w leven in te blazen. Besproken ^gii een amnestie voor deserteurs, vo "otest issen woedde de strijd gisteren in eteisterde hotelwijk van de Liba- hoofdstad Beiroet. De gevech- tussen de linkse vijanden en jitse aanhangers van het tshoofd, concentreerden zich op Holiday-Inn-Hotel. Beide partij- leweerden het hotel in handen te >en. Het door de linkse moslems ;erste NoordwestrBeiroet kwam raakte bij het verlaten van zijn kan- granaatvuur van de rechtse, toor- Ook werd de leegstaande auto telijke Falangisten. Volgens van de Franse ambassadeur door een lieden van de politie kwamen de B1"3033*1 getroffen, ste twaalf uur ten minste hon- ,ril mensen om het leven bij deze échten. icheidene buitenlandse ambas- !S hebben gisteren bij de Libane- tutoriteiten geprotesteerd tegen wilde beschietingen in Beiroet, er de protesterenden bevonden de Amerikaanse, Canadese, tduitse, Britse, Nederlandse en jgï be lid. 60 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 Generaal Aziz el Achdab Belgische ambassades, aldus welin gelichte bronnen. De Franse vice- consul moest in een ziekenhuis wor den opgenomen nadat hij gewond Militaire Raad De leider van de mislukte militaire staatsgreep vhn twaalf dagen gele den generaal Achdab heeft inmiddels een vijftien leden tellende militaire raad gevormd voor zijn „corrigerende beweging" die president Franjieh tot aftreden wil dwingen. In een commu niqué verklaarde Achdab dat de üKIO, SEOEL, NEW YORK (AFP, Reuter) vandaag wordt in Washington een akkoord ondertekend tussen h^5an en de Verenigde Staten aan de hand waarvan de Japanse gering de beschikking krijgt over informatie aangaande het Ckheed steekpenningenschandaal. Dit werd gisteren door de lanse regering in Tokio bekend gemaakt. sident Ford heeft het vrijgeven de informatie goedgekeurd op rwaarde dat zij vertrouwelijk 'ilt tot dat in Japan processen op a 5 zijn gebracht tegen bij het ,mdaal betrokken personen. De ^anse oppositie boycot het parle- u in Tokio sinds 8 maart omdat iet met de voorwaarde niet eens Zuid Korea hebben gisteren 51 n van de parlementaire oppositie ^president Park erop aangedron- om een diepgaand onderzoek in tellen naar de „Zuidkoreaanse n Aiectie" in het Lockheed omkoop- •m indaal. woordvoerder van de Nieuwe De le ratische Partij, de grootste oppo- ,ar partij in Zuid Korea, wees erop een van de twee grote zakenlie- in Japan met belangen in Korea, ji Osano, 9,5 procent van het pelenpakket van de Zuidkore- nationale tvaartmaatschappij bezit en ook e-eigenaar is van onroerend goed "met eiland Chejoe, 450 kilometer zuiden van Seoel. -k rdwijningen 13 issen meldde het Amerikaanse Zc kblad Newsweek dat sommige "w ragen die door Lockheed waren ui gemaakt als smeergeld niet bij de i unstigden terecht kwamen, maar in de zakken van Lockheed- employees verdwenen. Als bron voor het bericht in Newsweek worden le den van de Amerikaanse beurscom- missie aangehaald. Op deze manier zou een bedrag van 1,6 miljoen dollar, bestemd voor een Japanse functiona ris verdwenen zijn. Senator Frank Church, voorzitter van de sub commissie voor multinationale on dernemingen zou van dit geval op de hoogte zijn. nieuwe raad is opgericht om de „te verwachten militaire acties" te coör dineren die zullen worden onderno men als een politieke oplossing van het conflict in Libanon niet tot stand kan worden gebracht. Naast verschil lende hoge militairen heeft ook luite nant Khatieb, leider van het „Libane se Arabische Leger" dat door deser teurs werd gevormd, zitting in de militaire raad. Vervolg van pag. wijten dat ze niet hebben gepro beerd haar af te wenden", aldus de ANC-krant. Cubaanse troepen Bisschop Abel Moezorewa, leider van de militante buitenlandse vleugel van de Afrikaanse nationale raad, heeft in een interview met de Zweedse televisie verklaard dat Cu baanse troepen wellicht spoedig een uitnodiging zullen krijgen om aan de gewapende strijd tegen het minder heidsregime van Ian Smith deel te nemen. Hij voegde eraan toe dat deze stap het antwoord zou zijn op het feit dat Smith aanzienlijke hoe veelheden huurlingen heeft opgeno men in zijn veiligheidstroepen. Het Britse plan is gebaseerd op de aanvaarding van het principe van een meerderheidsregering door het blanke bewind van premier Ian Smith. Het voorstel komt na het afbreken van de constitutionele be sprekingen tussen Smith en nationa listenleider Joshua Nkomo. Vier punten De eerste fase van het plan- Callaghan bestaat uit vier punten: 'Het aanvaarden van een meerder heidsregering; verkiezingen hiervoor binnen 18 tot 24 maanden; overeenstemming dat Groot- Brittannië Rhodesiës onafhankelijk heid pas zal erkennen wanneer er een meerderheidsbewind is, en een vlot onderhandelingstempo. Pas wanneer overeenstemming is be reikt over deze punten kunnen in de tweede fase van het plan de eigenlij ke onderhandelingen over de grondwet van een onafhankelijk Rhodesië beginnen, aldus Cal- laghan. Groot-Brittannië komt met eigen voorstellen vanwege groeiende vrees voor een intensivering van de guer rilla-oorlog in Rhodesië na het mis lukken van de constitutionele be sprekingen in Salisbury. Callaghan waarschuwde in het Lagerhuis dat Smith op het ogenblik zijn land „op het pad van dood en vernietiging" voert. Het afbreken van de gesprek ken in Salisbury is een zaak van grote zorg en Nkomo's eisen waren redelijk en gematigd, zo zei de mi nister. Callaghan zei te overwegen zelf naar Rhodesië te gaan of zijn staatssecre taris David Ennals te sturen om het nieuwe Britse plan uit te leggen. TUNIS, CAIRO (AFP, AP, Reuter) De Tunesische veilig heidsdienst heeft gisteren vier Libiërs gearresteerd die ervan worden beschuldigd een aanslag te hebben beraamd op de Tunesische president Habib Bourguiba of premier Hedi Nouira. De vier Libiërs behoren volgens de Tunesische autoriteiten tot een ge heime afdeling van het Libische le ger, die opdrachten in het buitenland uitvoert. Het nieuws over de moordplannen werd enige uren nadat de Franse radio een vraaggesprek met Bour guiba had uitgezonden bekend. In het interview beschuldigde Bourgui ba de Libische leider kolonel Kadaffi van een poging om hem te laten doden nadat de Libisch-Tunesische fusie in 1974 op een fiasco was uitge lopen. Bourguiba heeft zijn ambassa deur in Libië teruggeroepen. Volgens de berichten zijn de vier Li biërs Tunesië begin maart binnenge komen met valse papieren en met een arsenaal machinegeweren, pisto len en handgranaten, die zij in hun koffers verborgen hadden. Uitwijzingen De betrekkingen tussen Libië en Tu nesië zijn gespannen sinds premier Nouira president Bourguiba had overgehaald de geplande fusie tussen Tunesië en Libië geen doorgang te laten vinden. De afgelopen weken zijn ongeveer vijfduizend Tunesiërs die in Libië werkzaam waren, het land uitgezet. De Tunesische rege ring heeft tot dusver geen tegen maatregelen genomen. Ondertussen heeft het Egyptische persbureau MENA bekendgemaakt dat de Libische autoriteiten het kan toor van het bureau in Tripoli hebben gesloten en de correspondent hebben gelast het land binnen 48 uur te verla ten. Egypte heeft besloten een gelijke stap te nemen tegen de correspon dent van het Libische persbureau ARNA in Cairo. President Ford op tournee door North-Carolina, waar vandaag voorverkiezingen worden gehouden. Ford waagt hier een klompen dansje met autochtonen, die uren in de regen op hem hadden gewacht. De president was verlaat doordat zijn helikopter in de mist moest terugkeren. KAAPSTAD (AFP) In Kaapstad is gisteren bekendgemaakt dat de Zuidafrikaanse minister van voorlichting en binnenlandse zaken, Connie Mulder, op uitnodiging van president Felix Hou- fouet-Boigny een bezoek brengt aan Ivoorkust. WASHINGTON (UPI) Sar gent Shriver, die er bij de voor- verkiezingen in de Verenigde Staten tot nu toe niet in ge slaagd was veel stemmen te trekken, heeft zich teruggetrok ken uit de race voor democra tisch presidentskandidaat. „Ik trek mijn nationale kandidatuur in en geef mijn afgevaardigden de vrijheid," aldus Shriver op een persconferentie. De afgevaardigden die in de verschil lende voorverkiezingen voor hem ge kozen waren, waren tot nu toe gebon den tijdens de conventie van de de mocratische partij op Shriver te stemmen. Nu hebben zij de vrijheid zelf een keus te doen uit de overge bleven democratische presi dentskandidaten, van wie Jimmy Carter tot nu toe de meeste stemmen op zich heeft weten te verenigen. De zestigjarige Shriver werd door ve len beschouwd als de vertegenwoor diger van de Kennedy-clan, nadat Edward Kennedy besloten had zich niet kandidaat te stellen. Shriver is gehuwd met Eunice Kennedy die sterke druk op hem zou hebben uit geoefend om mee te doen in de strijd om het presidentschap, hoewel van het begin af aan duidelijk was dat Shriver weinig kans had. Vandaag wordt de voorlopig laatste voorverkiezing gehouden en wel in Noord-Carolina. Zowel voor Carter als voor president Ford, die voorligt bij de Republikeinen, worden goede winsten verwacht. Volgens de laatste onderzoeken kan Carter rekenen op 50 procent meer stemmen dan één van zijn tegenspelers, de oer conservatieve gouverneur George Wallace. In 1972 lukte het Wallace nog in Noord-Carolina de gouverneur van die staat, Teddy Sanford, te ver slaan. GENÊVE De wereldraad van ker ken heeft zijn oproep aan de kerken om te komen tot een oecumenische ontwikkelingscoöperatie (EDCS) herhaald. Secretaris-generaal Philip Potter meldt dat de aanvragen voor lid maatschap bijna dagelijks binnen komen. In totaal hebben negentig kerken en met de kerken verbonden organen in totaal voor een waarde van 2,5 miljoen gulden toegezegd. „We zijn echter nog ver verwijderd van ons beginkapitaal van vijf mil joen dollar (12,5 miljoen gulden) dat nodig is om met de coöperatie te beginnen," aldus dr Potter. De full-time directeur van de EDCS Hij wordt vergezeld van zijn staatsse cretaris van het ministerie van voor lichting. Eschel Rhoodie, die regel matig de „ambassadeur van de ont spanning" genoemd wordt in ver band met de reizen die hij sinds 1974 ondernomen heeft langs de hoofdste den van Zwart Afrika. In officiële kringen werd vernomen dat Mulder en Rhoodie na afloop van hun bezoek aan Ivoorkust voor een aantal besprekingen naar Parijs zul len gaan. Ongeveer tegelijkertijd brengt een naaste medewerker van president Kenneth Kaoenda van Zambia een bezoek aan Londen. In diplomatieke kringen wordt deze ac tiviteit in verband gebracht met de mislukte onderhandelingen tussen de Rhodesische premier Smith en de Afrikaanse nationalisten-leider Nkomo. Het partijorgaan van de Russische communistische partij „Prawda" voert de „detente" aan als een uitge lezen moment om het racisme aan te pakken en een einde te maken aan de overgebleven resten van het kolonia lisme. Het blad noemde de Zuidafrikaanse aanwezigheid in Angola en de militai- ïs de Britse methodist Cyrill Bannett en in de raad van directeuren zit de Nederlander prof. W. Albeda naast tien andere directieleden. Dr Potter stelt in het speciale pro spectus drie vragen: 1. Hebben wij vertrouwen dat de armsten hun armoede kunnen over winnen; en willen wij hun strijd tot de onze maken? 2. Maken het doel en de bestaande infrastructuur van de EDCS haar functioneren voldoende mógelijk? 3. Leidt de raad van directeuren tot voldoende vertrouwen in een effi ciënt optreden van de EDCS? re provocaties van Rhodesië aan de grens met Mozambique „een directe manifestatie van de agressiviteit van het imperialisme" die gericht zou zijn tegen de onafhankelijkheid en de vrijheid van de Afrikaanse volkeren. Prawda vindt de apartheidspolitiek van Salisbury en Pretoria een bedrei ging voor de ontwikkeling van heel Afrika. De Sowjet-Unie. aldus de Prawda, staat vooraan bij de bestrij ding van racisme en discriminatie. door James Dorsey „Israël kon zich niet veroorloven om afwezig te zijn bij het debat over de onrust op de westelijke Jordaanoever in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. In zekere zin betekent dit een doorbraak. Het zal voortaan veel moeilijker voor Israël zijn om zich aan discussies waaraan de Palestijnen deelnemen te onttrekken. Bovendien betekent de Israëlische beslissing, die overigens juist is, dat Israël gevoeliger is geworden voor internationale druk en een wat soepeler opstelling in de toekomst zal moeten kiezen". jANBOEL (AP) Meer dan 200 uwelijke studenten van een lera- f1 opleiding in Oost-Turkije zijn gis- 1 in met elkaar slaags geraakt. De dentes maakten daarbij gebruik messen, ijzeren staven en stoe- aldus is door de Turkse politie fcJdegedeeld. Dertig meisjes raak- bij het gevecht gewond. Twee hen hadden ernstige steek- hukiden. v t incident vond plaats in de kan- w van de school. Volgens de politie nj beerde een groep linkse studen- rei te voorkomen dat een groep ak htse studentes een controversiële vat draaide, te verzoek van het schoolhoofd her- kr den veiligheidstroepen de rust. was de eerste maal tijdens de nu maanden durende studentenon- ten in Turkije dat vrouwelijke denten van verschillende groepe ren met wapens slaags raakten. 5nJïnkara gingen gisteren studenten een beroepsopleiding met elkaar de vuist. Ooggetuigen verklaar- later dat daarbij gebruik was re laakt van explosieven. politie deelde mee dat negen stu iten gewond waren geraakt. In inboel werd gisteren door een ep studenten een demonstratie gouden. De studenten beweerden zij belemmerd zijn in hun kansen hoger onderwijs. Aan het woord is David Sjacham, mede-oprichter van het onlangs ge stichte Israëlische Comité voor een Israëlisch-Palestijnse Vrede en van de Onafhankelijke Socialistische partij die met twee zetels in het Israë lische parlement vertegenwoordigd is. Het afgelopen weekeinde was hij in ons land op bezoek. Sjacham, die de voormalige hoofdredacteur is van het weekblad Ot van de Israëlische Arbeiderspartij en schrijver van ver schillende romans wijst erop dat het Israëlische beleid om afwezig te zijn bij debatten waar de Palestijnse Be vrijdingsbeweging (PLO) deelneemt, afwezig te zijn niet alleen moreel maar zelfs gezien vanuit de belangen van de staat Israël onjuist is. Volgens hem heeft dit beleid name lijk een boemerangeffect. Terwijl de Israëlische regering stelt dat deelna me aan een dergelijk debat een feite lijke erkenning van de PLO zou in houden, kan de PLO door haar be reidheid om wel aan een debat, waar toe Israëlische vertegenwoordigers zijn uitgenodigd, zich erop beroepen de staat Israël de facto te erkennen, betekent." Vaderland Het Israëlische comité voor een Is raëlisch-Palestijnse Vrede bestaat uit honderd voor het merendeel vooraanstaande Israëli's die zich op een basisprogramma van twaalf punten hebben verenigd. Dit pro gramma gaat. er vanuit dat twee vol keren het Joodse en Palestijns- Arabische volk hetzelfde stuk grond als hun vaderland beschouwen, en dat dit feit de kern van het conflict in het Midden-Oosten vormt. Vrede kan dus derhalve alleen worden be reikt door de deling van dit stuk grondgebied in twee souvereine sta ten, een Joodse en een Palestijnse. Volgens Sjacham stelt het comité zich onder meer tot taak de zogehe ten „Gaoriv-formule" te propageren. Deze formule luidt kortweg; Israël moet bereid zijn om met elke Pales tijnse organisatie te onderhandelen die het bestaan van de staat Israël erkent en die afziet van het gebruik van geweld. Ofschoon de ex- generaal Aharon Jaariv, niet de eerste was die een dergelijk voorstel in Israël heeft gedaan, bleef deze denkrichting binnen de Israëlische politiek toch met zijn naam verbon den omdat hij in 1974 tijdens zijn ministerschap de toepassing van de formule eiste en daarom gedwongen werd de regering te verlaten. Moordenaars „Ik ben ervan overtuigd", zegt Sja cham „dat het besef dat wij met de Palestijnen zullen moeten onderhan delen in Israël groeit. Zelfs binnen de rechtse partijen staat niet iedereen tegen dergelijke onderhandelingen zonder meer afwijzend. Sommige van de rechtse vertegenwoordigers stellen dat het officiële Israëlische argument, dat men niet met moorde naars wil praten op z'n minst niet bijzonder slim is. Want, zeggen deze mensen, hebben niet ook de Egypte- naren en de Syriërs ons naar het leven gestaan! Sjacham en zijn mede comitéleden, waartoe parlementsleden, ex-leger officieren, hoogleraren, schrijvers, journalisten en zelfs de zoon van de voormalige minister van defensie Mosje Dayan behoren, richten zich in hun activiteiten op de Joodse be volking van Israël. Zij willen bijdra gen tot de totstandkoming van een dialoog Bovendien, rekening houdend met het feit dat de PLO om een teken van erkenning door Israël zit te soringen, kunnen zij via ons een recnistreekse dialoog met het Israëlische publiek be ginnen. Op deze manier zouden zij na melijk ook aantonen dat zij tot een dialoog met Israëli's bereid zijn, die hun recht op nationale zelfbeschikking er kennen. David Sjacham Tenslotte kan het comité een bijdrage leveren in de politieke discussie in te genstelling tot de ideologische dis cussie. Op basis van politieke realiteiten is zelfs onder bepaalde omstandighe den een overeenstemming mogelijk. Maar wij mogen niet verwachten dat er een verzoening tot stand komt van de zionistische ideologie met de ideologie van de PLO zoals die tot uitdrukking komt in het concept van de seculaire democratische staat." Tegenstelling Volgens Sjacham is een van de moei lijkheden in het tot stand brengen van een dialoog de tegenstelling tus sen hetgeen Israëlische vertegen woordigers officieel verklaren en hetgeen zij in privégesprekken zeg gen. Wanneer de Israëlische regering stelt dat Israël nooit naar de grenzen van 1967 zal terugkeren, dan is dat om een goede onderhandelingsposi tie in de toekomstige besprekingen met de Arabische staten te scheppen. „Maar de Israëlische bevolking kan deze tactiek niet doorzien. Zij vatten de verklaringen van Israëlische lei ders letterlijk op en geloven dat te rugtrekking uit alle bezette gebieden identiek is aan de vernietiging van de staat Israël. Dit heeft tot gevolg dat de regering op een gegeven ogenblik niet voor haar werkelijke opvatting durft uit te komen vanwe ge de mogelijke gevolgen. Deze tac tiek van de regering betekent boven dien dat de Arabische staten en de Palestijnen alleen op de officiële Is raëlische verklaringen hoeven te rea-' geren. Zo wordt het de tegenpartij bijzonder makkelijk gemaakt." Op de vraag wat de realistische kan sen voor een dialoog tussen de PLO en Israël wijst Sjacham erop dat niet te verwachten is dat de PLO plotse ling in het openbaar zelfkritiek zal oefenen en vandaag of morgen de staat Israël zal erkennen. Terecht wijst hij erop dat de PLO in de onderhandelingen maar in feite één belangrijke speelkaart heeft: de er kenning van de staat Israël „en zij zullen tot het uiterste wachten tot zij deze kaart in het spel brengen." Arnaldo Forlani ROME (Reuter, DPA) De Italiaanse christen-democraat Arnaldo Forlani heeft gisteren tijdens een rede voor het par tijcongres ieder compromis met de communisten in het land beslist van de hand gewezen. De rede van Forlani schiep weinig duidelijkheid in de groeiende te genstelling tussen de linker- en rech tervleugel van de Italiaanse chris ten-democratische partij. Enerzijds zei Forlani dat het standpunt te genover de communisten opnieuw moet worden gedefinieerd en dat de communistische partij deels de zelfde middenklasse omvat als de christen-democratische ander zijds meende hij dat de christen democraten de kiezersgunst alleen kunnen herwinnen door terug te ke ren naar oude, vertrouwde uitgangs punten. „We moeten de rol van onze partij herstellen, haar vermogen te vechten en te winnen, en ons voorbe reiden op een toekomst van revolu tie of van overwinning", aldus Forlani. Nog niet kandidaat Forlani leidde de christen democratische partij ook tijdens de algemene verkiezingen van 1972 toen zij erin slaagden de neo fascisten de pas af te snijden door zelf een ruk naar rechts te maken. Forlani zei dat er geen enkele reden was om aan te nemen dat een derge lijke tactiek niet opnieuw zou werken. Forlani stelde zich niet formeel kan didaat voor een nieuwe periode als partijleider, maar gisteravond werd niet uitgesloten dat hij dat alsnog zou doen. In at geval treedt hij in het krijt, tegen de huidige partijleider Benigno Zaccagnini, die de lin kervleugel en een deel van het centrum van de partij achter zich heeft en favoriet is bij de jongeren. Als het om een keus tussen de twee zou komen, kunnen zij volgens waar nemers elk rekenen op een even gro te aanhang. Vandaag moet het congres beslissen over het voorstel de partijvoorzitter direct door de voltallige vergadering te laten kie zen en niet meer, zoals tot nu toe, door het uitgebreide partijbestuur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7