Miljoenen kiezers in Thailand,
Cambodja en Vietnam ter stembus
Rotterdam het ergste
tandartsen-noodgebied
van heel Nederland
Kom dit weekend kijken.
RENAULT
Paard staat centraal
tijdens „Exponent '7(?
Auto Haag
Kolthof Renault Nederlan
Hele maand april in Schaarsberg^
Gang van zaken
met invorderen
rijbewijs anders
Dollard v<
voor grott f
natuurgeiii
Zeeuwse inzaijj;
medicijnen leie
600 kilogram
MAANDAG 22 MAART 1976
BINNENLAND
TROUW/KW,F
BANGKOK (Reuter) Miljoenen kiezers bereiden zich voor op de algemene verkieziengen die deze
en volgende maand worden gehouden in Cambodja, Thailand en Vietnam
In Cambodja stemmen de volwasse
nen van de zeven miljoen zielen tel
lende bevolking vandaag voor de
eerste wetgevende vergadering sinds
vorig jaar april de Rode Khmer in dat
land aan de macht kwamen.
In Thailand wordt op 4 april gestemd
in vervroegde verkiezingen nadat
premier Kukrit Pramoj twee maan
den geleden het parlement ontbond.
Erzijn hier meer dan twintig miljoen
stemgerechtigden.
In Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam
kunnen op 25 april de kiezers hun
algevaardigden aanwijzen voor een
gemeenschappelijke volksvertegen
woordiging. die de weg moet effenen
voor de definitieve hereniging van de
beide Vietnams. Voor het eerst sinds
de oorlog dertig jaar geleden begon
zal nu in het gehele land gelijktijdig
worden gestemd.
Aanvankelijk zouden ook in laos in
april verkiezingen plaatsvinden.
Maar toen vorig jaar december daar
de door de Pathet Lao geregeerde
„Laotiaanse Democratische Volksre
publiek" werd uitgeroepen besloot de
regering deze verkiezingen uit te stel
len tot een nog niet nader vastgesteld
tijdstip.
De Laotiaanse minister van voorlich
ting. Sis ana Sisan, verklaarde on
langs dat er zeker geen sprake van is
dat de verkiezingen in april zouden
kunnen plaatsvinden. Hij zei dat
eerst een nieuwe grondwet en een
kieswet moeten worden opgesteld.
De oorspronkelijke verkiezingen wa
ren uitgeschreven voor de samenstel
ling van een nieuw parlement, dat
het in 1974 ontbonden en door
rechtse politici beheerste parlement
had moeten vervangen. Hoewel Laos
dus nog even zal moeten wachten
bieden de verkiezingen die in de ko
mende weken in Cambodja. Thailand
en Vietnam worden gehouden nog
genoeg afwisseling en contrast.
Consolidatie
In Cambodja en Vietnam zijn zij ken
nelijk bedoeld om de macht van de
communisten na hun overwinningen
van een jaar geleden in Phnom Penh
en Saigon te consolideren.
Alleen in Thailand verloopt het ver-
liezingsproces volgens het westerse
democratische patroon. De kandida
ten van 39 politieke partijen strijden
daar om de 279 zetels in de nieuwe
Nationale Vergadering. Voor veel
Thailanders zal de uitslag van deze
verkiezingen, de tweede sinds de
opstand van oktober 1973 die een
eind maakte aan een jarenlang mili
tair bewind, een belangrijke test zijn
voor de levensvatbaarheid van het
democratisch experiment in hun
land.
De eerste algemene verkiezingen on
der een nieuwe democratische
grondwet werden in januari 1975 ge
houden. Zij resulteerden, na een val
se start, in een regeringsperiode van
tien maanden door een coalitiekabi
net onder leiding van premier Kukrit.
die momenteel fungeert als waarne
mer van de lopende zaken.
Blootstaande aan aanvallen vanuit
het parlement en daarbuiten, en aan
meningsverschillen binnen de rege
ringscoalitie. liet de 64-jarige oud
journalist. toen de hij voor de drei
ging stond dat het parlement een
motie van wantrouwen zou aanne
men. de volksvertegenwoordiging
door koning Bhumibol Adulyadej
ontbinden. Het motief was dat het
grote aantal partijen een bedreiging
vormde voor het democratisch
stelsel.
Van de verkiezingen op 4 april wordt
verwacht dat weer hetzelfde politieke
patroon zal ontstaan, waarin geen
enkele partij een absolute meerder
heid heeft. De campagnes van de
afgelopen weken zijn gepaard gegaan
met politieke moorden, die het ge
volg zijn van conflicten die de volge
lingen van links en rechts buiten het
parlement uitvechten. Zo vond er een
bomaanslag plaats op het hoofd
kwartier van de met links sympathi
serende partij „Nieuwe Macht", werd
de secretaris-generaal van de socia
listische partij doodgeschoten, een
studentenleider vermoord en een bo
maanslag gepleegd op een
technische school, waarvan de leer
lingen als links werden beschouwd.
Veel Thailanders vrezen dat continu
politiek geweld de democratie net zo
veel in gevaar brengt als politiek ge
hakketak in het parlement.
Hoewel er weinig details over zijn
onthuld hebben de militah-e leiders
verklaard dat eind vorige maand een
plan van officieren een staatsgreep te
plegen werd verhinderd door een
alarm dat werd gegeven om de mili
taire staat van paraatheid bij nood
toestanden te testen.
In Cambodja is bij de voorbereidin
gen voor de verkiezingen niets te
bemerken van de politieke wispeltu
righeid die het naburige Thailand
kenmerkt.
Geen oppositie
De Cambodjanen hebben via de
radio te horen gekregen dat degenen
die zich sinds de vestiging van de
macht van de Rode Khmer, vorig
jaar. niet aan strafbare feiten hebben
schuldig gemaakt gerechtigd zijn
hun stem uit te Rengen voor de 250
afgevaardigden tellende volksverte
genwoordiging.
De verkiezingen voor dit parlement
zijn geregeld in een in januari van dit
jaar uitgevaardigde nieuwe
grondwet. Deze geeft de volksverte
genwoordiging aanzienlijke macht.
De 250 leden 150 vertegenwoordi
gers van de boeren, 50 van de arbei
ders en 50 van de strijdkrachten
zullen de regering aanwijzen, de bin
nen- en de buitenlandse politiek
vaststellen, een gerechtelijk tribu
naal benoemen en een „staatspresidi-
um" kiezen. Dit orgaan is kennelijk
ontworpen om de functie van
staatshoofd te vervullen. Waarne
mers geloven dat het in de praktijk
meer als een raadgevende vergade
ring zal fungeren, waarbij de leiders
van de Rode Khmer de grote beslis
singen nemen. Prins Norodom Siha
nouk. nog steeds staatshoofd, zaf
wellicht deze functie blijven behou
den. zij het als president van het
staatspresidium.
In Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam
zal voor elke groep van 100.000
mensen een vertegenwoordiger wor
den gekozen in de gemeenschappelij
ke Nationale Assemblee. Deze wordt
samengesteld door 250 afgevaardig
den van Noord-Vietnam en 240 van
het zuiden. Hanoi, dat de hoofdstad
van het herenigde land wordt, krijgt
21 vertegenwoordigers en Saigon 35.
Voor het zuiden moeten de kandida
ten worden voorgesteld door plaatse
lijke volksorganisaties aan commis
sies in Saigon die de afgevaardigden
selecteren. In het noorden hebben
kandidaten geen „sponsor" nodig.
Voorbereiding
Uit Saigon meldde Reuter-
correspondent Phan Ngoc Dinh dat
daar, hoewel de verkiezingen nog ver
scheidene weken verwijderd zijn, de
bevolking zich al druk aan het voor
bereiden is. Er worden bijeen
komsten gehouden om de kieswet te
bestuderen en revolutionaire organi
saties beleggen vergaderingen om de
lijsten van mogelijke kandidaten te
bespreken.
Het officiële dagblad „Bevrijding",
dat in Saigon verschijnt, heeft ge
meld dat er in het nieuwe parlement
geen oppositie zal zijn aangezien „al
le afgevaardigden loyaal en trouw
zijn aan de aspiraties van het volk
voor versterking van de onafhanke
lijkheid. hereniging en het voeren
van het hele land naar het socia
lisme".
Het blad hekelde de „denkers en the
oretici" van de westerse democratie
als de „werktuigen van de Europees-
Amerikaanse psychologische oor
logsvoering".
Plaatselijke kranten in Saigon heb
ben de kiezers gewaarschuwd be
dacht te zijn op „imperialistische en
reactionaire elementen die zich zou
den kunnen herenigen om de verkie
zingen te saboteren en propaganda
tegen de revolutie te voeren".
Van een verslaggever i
ARNHEM Donderdag 1 april zal de commissaljl,
Koningin in Gelderland, mr. W. J. Geertsema, in hel
park van de Heidemaatschappij in Schaarsbergen (bj
de tentoonstelling „Exponent '76 te paard" openen. Dfaif"
ruiter van het jaar 1975 een springdemonstratie ger?n»
ruiters starten. besaatB'
springtoernooi tabel en P1
springtoernooi. Zateróg ljt!
ongeveer twintig porrclul»
derland en Overijsel r
speeldag houden. De rijdi
voorafgaande (Koniginr
len ongeveer vijftia sl
kunnen deelnemen an e
(per stamboek tien cerenj
eind van die dag is e een
alle hooggeklasseerddiei
Gedurende de hele maand april ex
poseren ongeveer dertig exposanten
onderkomens voor paard en pony,
stallen, boxen, pad- en wegverhardin
gen, manegevloeren, rijtuigen, ver-
zorgings- en voedingsmiddelen als
mede tuigwaren, hindernissen, afras
teringen en ruiterkleding. In de expo
sitie is verder opgenomen een presen
tatie van alle Nederlandse stam
boeken.
Wedstrijden
UTRECHT Dat er plaats in Nederland zijn met een dusdanig tekort aan tandartsen dat men van
„noodgebieden" kan spreken is niet in tegenspraak met de studentenstop voor tandheelkunde, die voor
het komende universitaire jaar is aangekondigd.
„Er zijn vijf opleidingen voor tandartsen," constateert mevrouw M. A. van PeursemSchram, hoofd
van het bemiddelingsbureau van de Nederlandse maatschappij voor tandheeldkunde, „en wel in
Utrecht, Groningen, Nijmegen en twee in Amsterdam. De opnamecapaciteit voor het komende jaar is
450 studenten. Voor hetgeen zich boven dat aantal aanmeldt, is er op de universiteiten geen plaats."
Uitbreiding van het aantal tand
artsopleidingen biedt geen oplossing.
De Haagse tandarts J. Soesman, die
namens de Maatschappij voor
tandheelkunde lid is van de Zieken
fondsraad. meent dat. als men twin
tig jaar geleden maatregelen had ge
nomen. er geen problemen zouden
zijn: „Er is een dieptepunt geweest.
Als men nu geen studentenstop zou
instellen, zit men later wellicht met
een overcapaciteit."
Mevrouw Van Peursen meent dat
men een jaar of vijf geleden het
dieptepunt van de „tandartsencri
sis" zou hebben gepasseerd. „Maar
dat geldt beslist niet voor Rotter
dam." Rotterdam met de hele omge
ving is nog steeds een van de „nood
gebieden". samen met het zuid
oosten van Drente. Noord-Holland
benoorden Amsterdam met vooral
Den Helder en in mindere mate
Den Haag.
Utrecht en ook de stad Amsterdam
op zichzelf leveren geen problemen.
De heer Soesman: „In Den Haag
hebben zich beleidsfouten uit het
verleden gewroken, bij de zie-
kenfndsen. het gemeentebestuur zo
wel als bij de tandartsenprofessie
zelf." Mevrouw Van Peurseum: „Het
ging om een tekort aan planning.
Vroeger was die er helemaal niet.
Maar Den Haag is aantrekkelijk als
woonstad en bovendien gaat men nu
in Den Haag al héél hard „piepen"
vóór de nood wezenlijk aan de man
komt. Nou. dat werkt effectief. In
Rotterdam is de situatie nog altijd
heel moeilijk. Wij hebben herhaalde
lijk aangeboden om tot planning te
komen. Maar in die planning worden
wij tot nu toe niet betrokken. Boven
dien is er een afkeer tegen vestiging
in Rotterdam."
Milieu
De heer Soesman legt dit nader uit:
„Rotterdam en Rijnmond hebben
hun milieumaatregelen heel doelma
tig georganiseerd en daarmee heeft
dit gebied eigenlijk zichzelf te pak
ken. hoe paradoxaal dit ook klinkt.
Er is een meld- en regelkamer in
Rijnmond, er zijn cijfers over de mi
lieuverontreiniging beschikbaar. An
dere gebieden in Nederland, die zelfs
vaak vuiler zijn. geven géén cijfers.
Maar aan het bestaan van cijfers
over Rotterdam en omgeving leest
de gewone burger afdat het daar
vuiler zou zijn dan waar ook in Ne
derland."
Het is zelfs nog erger. Als bepaalde
weersomstandigheden aanleiding
kunnen geven tot vorming van
„smog" bij het uitblijven van maat
regelen. geeft de meld- en regelka
mer van Rijnmond een waarschu
wing uit. Als gevolg daarvan neemt
de industrie bijzondere maatregelen,
zodat de smogvorming uitblijft. Na
intrekken van die waarschuwing
wordt normaal doorgewerkt. Een
doelmatige bescherming dus. Maar
de burger hoort tets over de
waarschuwing en trekt daaruit zon
der meer de conclusie, dat Rotter
dam en Rijnmond vuiler zijn dan
welke andere streek in Nederland.
Er is echter meer. „Rotterdam en
omgeving doen zich niet aantrekke
lijk voor als woongebied." meent me
vrouw Van Peursem. „Voor Rotter
dam zijn ingrijpende maatregelen
nodig; heel wat meer dan het verle
nen van assistentie bij het zoeken
naar woon- en praktijkruimte, zoals
wethouder mevrouw Schmitz (socia
le zaken en volksgezondheid) beloof
de. Om in Rotterdam te kunnen wo
nen en werken, heeft een jonge tan
darts investeringen nodig, die zijn
financiële krachten over het alge
meen ver te boven gaan, waarbij ik
zelfs niet eens verder behoef te den
ken dan zijn woonhuis en de lokali
teiten voor zijn praktijk. Men gaat
ervan uit dat een tandarts, ook als
hij pas begint, een inkomen heeft.
Dat houdt in dat alle subsidies voor
de huur van zijn woning en zijn prak
tijkruimte zonder meer worden inge
trokken, waardoor de maandelijkse
vaste lasten voor een beginnende
tandarts veel te hoog zijn. Amster
dam en omgeving hebben belangs
telling doordat er twee opleidingen
in de stad zelf zijn gevestigd, zodat
daar nogal wat Amsterdammers stu
deren. die er blijven. In Rotterdam is
geen tandartsenopleiding."
De heer Soesman: „Niet nóg een
tandartsenopleiding erbij! Dan ko
men we straks helemaal met overca
paciteit. Misschien zou men een van
de beide opleidingen uit Amsterdam
naar Rotterdam kunnen overbren
gen? Rotterdam moet het nu vooral
hebben van mensen die van elders
moeten komen. Als je een plaats wilt
uitkiezen als beginnend tandarts, ga
je gewoon hier en daar eens kijken.
Je rijdt wat rond met je auto en je
komt in het westen in een file vast te
zitten. Nou, dan weetje het wel als er
ergens anders in het oosten een kans
voor je is!"
Mevrouw van Peursem: „Er zijn in
ons land nergens gebieden met een
teveel aan tandartsen". De heer
Soesman: „Wel is het mogelijk, dat
er in bepaalde plaatsen voor een
beginnend tandarts een wat lagere
aanloopperiode is. Soms zijn tekor
ten versluierd. Officieel heeft Fries
land geen tekort aan tandartsen.
Maar de situatie is er helemaal niet
gunstig, want de vraag naar
tandheelkundige hulp en begelei
ding is hier per hoofd van de bevol
king veel te gering".
Mevrouw Van Peursem: „Wij ver
wachten dat er in 1990 één tandarts
beneden de 65 jaar op iedere twee
duizend inwoners is. Over tien jaar is
het wezenlijke tekort wel opgelost,
als er één tandarts op de 2400 inwo
ners is. En over vijf jaar beginnen wij
het probleem te krijgen hoe wij jon
ge tandartsen moeten adviseren,
waar ze zich moeten vestigen. In Den
Haag is de situatie zich nu aan het
stabiliseren". De heer Soesman: „In
het algemeen werken tandartsen na
hun 65e jaar door, omdat er onvol
doende algemene pensioenvoorzie
ningen zijn. Tandartsen moeten zelf
zorgen voor hun oudedagsvoorzie
ning. De artsen hebben sinds twee
jaar een algemene voorziening, de
tandartsen hebben dat nog niet voor
elkaar".
De heer W. Slootweg, adviseur van
het bemiddelingsbureau: „De nood-
gebieden zijn bovendien niet aan
trekkelijk, omdat een beginnende
tandarts weet dat hij dóar meteen
overbelast wordt. Daarbij komen de
hoge grondprijzen in het hele
westen".
Terug naar Rotterdam, het ergste
noodgebied van Nederland. „Eén
tandarts op de vijf- a zesduizend
patiënten, vooral ziekenfondspatiën
ten", constateert mevrouw Van
Peursem, „er is bovendien geen di
rect contact tussen de gemeente
Rotterdam en de Maatschappij voor
tandheelkunde of ons bemiddelings
bureau. Er zijn alleen persoonlijke
contacten, omdat onze voorzitter, de
heer M. Castelein in Rotterdam
woont en werkt." De heer Soesman:
„Er is in Rotterdam een commissie
huisvesting medische en parame
dische beroepen. Daarin zit één
tandarts. Deze commissie moet de
gemeente adviseren als iemand uit
deze beroepen zich in Rotterdam wil
vestigen. Zo'n advies betreft bijvoor
beeld waar men deze man zou moe
ten plaatsen. Maar dan moet men
eerst gegadigden hebben!"
Op de vier zaterdagen in april en
zaterdag 1 mei zijn er verschillende
hippische manifestaties in het 4,5
hectare grote park. Zaterdag 3 april
houdt de federatie van landelijke rij-
verenigingen een jeugdselectiewed-
strijd met een dressuurproef en een
springconcours. De wedstrijden wor
den gehouden voor de samenstelling
van de Nederlandse ploeg voor het
Europees jeugdkampioenschap. Za
terdag 10 april is er een manegedag,
waarop een aantal maneges met een
equipe van zes ruiters en/of amazo
nes deelneemt aan een eenvoudig
springconcours. De volgende zater
dag is er een dressuur- en springwed-
strijd om de Hippo Media trofee. Aan
deze wedstrijd nemen ongeveer der
tig ruiters deel.
Zaterdag 24 april houdt de NHS een
nationaal springtoernooi. Deze grote
wedstrijd, waarin ongeveer dertig
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft weinig moeite met het wet
sontwerp dat de invorderingsproce
dure van het rijbewijs moet verbe
teren.
Het huidige wetsartikel bepaalt dat
bij een vermoeden dat iemand door
lichamelijke omstandigheden niet
meer rijvaardig is, de betrokkene
zich aan een onderzoek moet onder
werpen. Dit onderzoek kan dan tot
intrekking van het rijbewijs leiden.
Het onderzoek naar de rijvaardig
heid kan worden gevorderd zonder
nadere motivering en zonder dat
daartegen beroep mogelijk is.
Het wetsontwerp wil in deze situatie
verbetering brengen. De vordering
van het onderzoek moet met een
duidelijke motivering worden
omkleed. Bovendien an men, als het
onderzoek negatief uitvalt, om een
nader onderzoek vragen. Hiervoor
komt een speciale commissie die de
minister van verkeer en waterstaat
moet activeren of dit verzoek wordt
ingewilligd.
Het wetsontwerp geeft bovendien de
mogelijkheid om een rijbewijs af te
geven voor een kortere periode dan
vijf jaar. Dat kan bijvoorbeeld ge
beuren met oudere mensen, van wie
het zich laat aanzien dat zij niet voor
vijf jaar geschikt zullen blijven om
een auto of motor te besturen. Bij de
huidige wetgeving mag in zo'n geval
geen rijbewijs worden afgegeven.
Van een onzer verslagev^
GRONINGEN Het unif,!
CRM wil van de Dollar gr
een natuurgebied makn.,
kent onder meer, dat e g
mag worden gestort uitei
binnendijkse Dollard-knj
ve dat de boeren tegenu
kanaal over hun grond r
dat de regering geen bub.
naai wil, zullen ze dam
uitgegraven grond op hui
krijgen.
Volgens dr J. Verhoeven,
generaal voor de bosontw
recreatie op het minister»
die dit in Groningen vert»,
actiegroep die zich steeds)
zet voor het behoud var
Dollard subsidie krijgen,
CRM als van het mini
volksgezondheid en mili
Het betreft hier een werl
de landelijke Vereniging t
van de Waddenzee. Dr Vei
ook nog dat het ministei
bezorgd maakt over de g<
de Eemshaven voor het
di
a°
Van een verslaggever ii
MIDDELBURG De ii&i
actie van restanten bestrju
delen en medicijnen, dieer
en met 20 februari in aloc
gemeenten is gehouden, tg
veer twaalf ton opgeleveiT
een honderd kilo kwifc,
middelen en circa 600 k{\
nen, dit laatste voorna j
komstig van de apothektiti
De opbrengst van deze acjn
veer een derde van die bfcn
campagne, welke van 21
25 januari en op 30 januarfcg
gehouden en die ongevjtg
opleverde, waarvan 2,5 tofer
dende middelen en 200 bli
cijnen. ;ni
Ter financiering van dezefct,
de provinciale staten op.
ber 1975 een krediet van P
den beschikbaar.
De nieuwe Renault 20
BI
ik
to
r
li
Br
Vier van de zeven verschillende
mogelijkheden om de binnen
ruimte in te delen van
400 dm3 tot 1400 dm3
kofferruimte.
Het raam
oppervlak is
V/ 2.80 m2 panora
misch groot. Ander
Benzineverbruik ondanks
formaat en gewicht
toch maar 1 op 9.
Het dashboard
telt 4 duidelijke
klokken.
De stoelen zijn
zetels
comfortabel en
verstelbaar (ook
in slaapstand).
't Klimaat 'aan
boord' is op vele
manieren regelbaar.
Dc nieuwe Renault 20TL geeft u de voordelen van
geavanceerde techniekenvciligheidskooi voorwielaan
drijving, geventileerde schijfremmen,vier onafhankelijk
geveerde wielen,verwarmde achterruit, en vele andere
extra's.
De Renault 20 geeft u 'ruimte'voor 5 pel w
Hij heeft 'n geruisloze 1647 cc motor. Goed v It
90 DIN PK.
Z'n handige vijfde deur maakt 'm uiterst
gankelijk.Tcctyl protectie beschermt 'm teger
Bedenk ook dat de Renault dealer een pci
service geeft en blijft geven.
Diagnose tests. Vaste
reparatie taricvèn.
Kom daarom
eens kennis
maken met
de Renault 20
bij uw plaat
selijke dealer.
Proefrit 'n goed idee.
Plelterijkade 9-14 (verkoop en adm.),Tel. 070-858307/858308/858309/830827,
Plctterijkade 9-14 (werkplaats),Tel. 070-859870,
Calandplein 2-4 (magazijn),Tel. 070-889255, DEN HAAG
Okkernootstraat 82,Tel. 070-256264
Beeklaan 145 (werkplaats),Tel. 070-634854, DEN HAAG
Stadhoudersplein 47,WASSENAAR,Tel. 01751-17400
Westduinweg 186B,Tel.070-552600,
Westduinweg 196 (verkoop), Tel. 070-549213,
Dr. Lelykade 34 (adm.),Tel. 070-552601. DEN HAAG
Loosduinsewcg i.GasIaan 2,
DEN HAAG,Tel. 070-643830
