Landelijke registratie
van alle hervormden
Classis Gorinchem
nog steeds absent
Tekst brief Raad van Kerken
over de Drie van Breda
riSHfr
Priester-student Beroepingswerk
weigert eis Gij sen
Onze adressen:
'Publiciteit drie
van Breda is
onmenselijk'
Predikants
pensioenen
geregeld
VOORBIJGANG
Instituut Vrije m
Universiteit beze
DONDERDAG 18 MAART 1976
KERK/BINNENLAND
TROUW/KW,
(Van een onzer verslaggevers)
DRIEBERGEN Met 44
tegen zes stemmen heeft
de hervormde synode
zoals wij gisteren nog
meldden besloten alle
hervormde Nederlanders
(dat zijn er naar schatting
drie miljoen) landelijk te
gaan registreren.
Tevens besloot de synode de
dienstverlening door de SMRA (de
instantie, die deze landelijke regi
stratie verzorgt) aan de plaatselijke
gemeenten te differentiëren. Dat be
tekent, dat de aangesloten gemeen
ten niet langer verplicht zijn een uni
form dienstenpakket van de SMRA
af te nemen. Voor een belangrijk deel
mogen zij voortaan zelf bepalen, wel
ke diensten zij van de SMRA willen
^ontvangen. De ene gemeente is er blij
mee. dat de SMRA b.v. zorgt voor het
adresseren van de kerkbode, het jaar-
Tijks aanschrijven van de katechisan-
ten en dergelijke. In de andere ge
meente ziet men kans zulke hande
lingen zelf te doen en zo de kosten te
drukken.
Een aanzienlijke kostenbesparing le
vert verder de invoering van een
splitsing in een passief en een actief
ledenbestand op. Voortaan kunnen
de gemeenten opgeven, welke perso
nen ..hoewel als NH geregistreerd en
niet bereid om deze aanduiding te
doen wijzigen, geen actieve belang
stelling van de zijde van de kerk op
pr.Js stellen." Hun aparte registratie
betekent een grote ontlasting van het
pastorale werk en ook een aanzienlij
ke financiële besparing. Zij krijgen
b.v. niet langer de gewone brieven
aan de gemeenteleden (waarop ze
toch niet reageren), maar b.v. een
maal in het jaar een speciaal voor
hen geschreven brief van de kerke-
raad. Geschat wordt, dat veertig pro
cent van alle als hervormd te boek
staanden in aanmerking komt om in
het passief ledenbestand te worden
opgenomen.
Het gevolg van een en ander is. dat de
kosten van aansluiting bij de SMRA
voor de plaatselijke gemeenten veel
lager worden. De contributie per ge
registreerde (in 1975 1,55) kan dalen
tot 80 cent. en dan uitsluitend voor
de actieve leden, terwijl de kosten
van te leveren diensten gedrukt kun
nen worden door zelfwerkzaamheid.
De keerzijde van de medaille is ech
ter. dat het bijhouden van de burger
lijke mutaties (geboorte, overlijden,
verhuizen) voortaan ten laste komt
van de landelijke hervormde kerk.
Dat moet wel. omdat de SMRA wel
alle hervormden landelijk gaat regi
streren. maar niet alle plaatselijke
gemeenten gedwongen kunnen wor
den zich bij de SMRA aan te sluiten
en zo bij te dragen.
Op het ogenblik zijn 320 van de 1372
hervormde gemeenten bij de SMRA
aangesloten. Een minderheid dus.
maar omdat er veel grote
stadsgemeenten bij zijn. omvatten
zij wel de meerderheid (1.8 miljoen)
van de drie miljoen hervormden.
Gesloten
Waarom zo n centraal bestand van
alle hervormden? Alleen op deze wij
ze kan het principe gehandhaafd
blijven, dat alle personen, die bij de
burgerlijke overheid als „NH" te
boek staan en die dus „ergens" bij de
kerk willen horen, kerkelijk geregi
streerd staan, met hun inwonende
gezinsleden. Door verhuizing kun
nen straks geen leden meer uit het
SMRA-bestand vallen. Het circuit is
dan gesloten.
Een belangrijke overweging is ver
der, dat rekening moet worden ge
houden met de mogelijkheid, dat de
godsdienstaanduiding in de burger
lijke stand gaat verdwijnen. Alleen
door zelf al een compleet bestand te
hebben wordt de kerk onafhankelijk
van deze godsdienstaanduiding. De
SMRA blijft dan alle burgerlijke mu
taties van de overheid ontvangen en
kan in eigen bestand nagaan of de
betrokkene hervormd is of niet. Te
allen tijde kunnen dus alle gemeen
ten bericht krijgen van hervormden,
die zich binnen hun grenzen vesti
gen. „Nog een voordeel is. dat nu ook
de landelijke kerk de beschikking
krijgt over een goed apparaat voor
de geldwerving.
Kosten
Een en ander gaat de landelijke kerk
dan wel (prijspeil 1975) 1.645.000 gul
den per jaar kosten plus een eenma
lige investering van 670.000 gulden
om over te schakelen op de nieuwe
opzet in de jaren 1976-1979. Deze
berekening is gebaseerd op de ver
wachting. dat van de ruim duizend
gemeenten, die thans niet bij de
SMRA zijn aangesloten, driekwart
door de nieuwe opzet zal worden
aangelokt om mee te gaan doen.
De voorzitter van de generale finan
ciële raad van de kerk. mr J. M.
baron Van Tuyll van Serooskerken,
gaf in de synode toe. dat die drie
kwart maar een slag in de lucht is.
Zouden in werkelijkheid veel minder
gemeenten van de diensten van de
SMRA gebruik gaan maken, dan
zouden de kosten zowel voor de lan
delijke kerk als voor de wel mee
doende gemeenten beduidend on
gunstiger worden. De generale finan
ciële raad deed daarom in haar rap
port de suggestie, dat de synode in
dat geval alle gemeenten zou ver
plichten tot aansluiting, maar dat
nam baron van Tuyll tijdens de be
spreking terug en ook synodepraeses
ds G. Spilt was daar een beslist te
genstander van. Wel komt er een
werkgroep, die de aansluiting van de
gemeenten bij de SMRA zal bevor
deren en hun in het gebruik van dit
systeem zal begeleiden.
Pijn
UIT
VAN LEZERS
Dienstweigeraar
In een Scheveningse gevangenis is
de dienstplichtige Ger Pouw aan een
tweede week hongerstaking bezig.
Hij weigert een beroep te doen op de
wet gewetensbezwaren. Het bestuur
van het IKV-Baarn meent wel dat de
wet geëerbiedigd moet worden, maar
dat in deze grenssituatie de kenne
lijk ernstige gewetensnood van Ger
Pouw ontzien moet worden, te meer
daar kort geleden de regeringsplan
nen nog zo waren dat een beroep op
het geweten zonder meer voldoende
zou zijn. Voor de kabinetszitting van
jl. vrijdag werd het volgende tele
gram aan de ministerraad ver
zonden:
„Wij verzoeken u onmiddellijke in-
vrijheidsstelling van de militaire
dienstweigeraar Ger Pouw in Sche-
veningen, die door zijn hongersta
king getoond heeft dat zijn weige
ring hem ernst is. Zonder een oordeel
uit te spreken over zijn methode van
verzet, menen wij dat het onver
antwoord is hem nog langer in ge
vangenschap te houden."
Baam, P. de Lange
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kannen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
KwarteL Postbus 859. Amsterdam.
BIJ publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
Fluor (3)
Is het u wel bekend dat de huisarts
voor rekening van het ziekenfonds
fluortabletten verstrekt? Als men de
moeite wil nemen om dagelijks een
paar tabletjes in te nemen is men net
zo goed gewapend tegen tandbederf,
ais wanneer fluor in het drinkwater
zit. Personen die geen fluor wensen
wordt het dan tenminste niet opge
drongen. Onze persoonlijke vrijheid
is ons toch alles waard, zeker de
moeite van het innemen van een
paar fluortabletjes. dacht ik.
Bovendien is het met fluor alléén
niet goed te maken. Goed en regel
matig poetsen en zo weinig mogelijk
of helemaal niet snoepen is toch ook
bijzonder belangrijk? We mogen niet
vergeten dat de zorg voor ons gebit
AMSTERDAM:
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13001
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948,
Westblaak 9. Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22, Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
toch niet in de laatste plaats een
zorg van onszelf is. Het is wel gemak
kelijk om de verantwoording op an
deren af te wentelen, maar is dat wel
helemaal eerlijk?
Lienden mevr. A. W. Kool-de Gans
Urk (4)
De heer Haan uit Veenendaal wil op
grond van Romeinen 13 beweren dat
de Urkers fout reageerden op het
bevel van de regering voor beperking
van de tonlangst, Nu wil ik de heer
Haan ook iets vragen. In Romeinen
13 staat dat de overheid Gods diena
res is. Maar als de overheid dat nu
beslist niet wezen wil? En nu wil ik
vooruitlopen: als straks de abortus
wettig toegelaten wordt en in het
ziekenfondspakket terecht komt zou
dan de heer Haan in gewetensnood
komen dat hij aan die gruwelijkheid
mee betalen moet of maakt hij zich-
er mee af met: men moet de overheid
gehoorzaam zijn.
Andijk J. Bakker
Dalend kerkbezoek (4)
Wanneer de heer N. Lammens uit
Rotterdam stelt dat we, om verdere
ontkerstening tegen te gaan. ons
minder met alles zouden moeten be
moeien, ook met politiek, dan voel ik
de behoefte emotioneel te gaan rea
geren. want „het" spreekt mij ook
vaak niet aan. doch juist omdat we
ons als kerk met te weinig zaken
bemoeien, vooral met politiek.
Ik zou ook niet weten hoe de heer
Lammens zijn laatstgenoemde punt:
laten we onze naasten liefhebben - zo
optimaal mogelijk zou kunnen reali
seren zonder zich met een aantal
zaken te bemoeien, zonder ook in
politieke structuren te geraken,
want dat is m.i. dan onvermijdelijk,
broodnodig zelfs.
En ook dit kan wervend werken!
Den Haag Jan Wierbos
CPN-sympathle
Een christen mag mijns inziens wel
personen die blijk geven een anti
christelijke ideologie aan te hangen
weren uit bepaalde functies aan een
instelling die als grondslag de Heilige
Schrift heeft aanvaard. Communis
ten evenals fascisten moeten niet ai-
leen politiek doch ook anderszins on
betrouwbaar worden geacht Wie
werkelijk liefde voelt voor de VU en
de doelstelling van de VU wenst te
handhaven, were een ieder die oer
conservatief is (hetzij links of rechts)
uit sleutel-functies. Wie progressief
denkt, handelt radicaal. Te vaak wor
den de kool en de geit gespaard,
helaas vaak opzettelijk. Ik ben ervan
overtuigd dat ds Ringnalda en de
andere pastores namens wie hij
schreef uit zuivere motieven zeggen
wat zij menen te moeten zeggen. Ik
ben er evenzeer van overtuigd dat
degenen die bewust een anti
christelijke onmenselijke dictatori
aal ingestelde leer aanhangen of er
mee sympathiseren, moeten worden
geweerd, waar mogelijk en zoveel
mogelijk!
Havelte B. Evenboer
Zo zou een actie als Kerkbalans in
vele plaatsen alleen met behulp van
de SMRA-gegevens mogelijk zijn.
Op de achtergrond staat de her
vormde kerkopvatting, zoals die met
name door synodepraeses ds. Split en
secretaris algemene zaken dr. R. J.
Mooi welsprekend verwoord werd: de
kerk die open blijft staan voor de
kleinkinderen en de achterkleinkin
deren van de gelovigen. „Wij mogen
niet afhaken, zolang de mensen
zichzelf niet afhaken. Juist dat pas
sieve ledenbestand vormt in onze tijd
de „velden die wit zijn om te
oogsten". Telkens merk je weer. hoe
mensen die jarenlang volstrekt niet
meeleefden, ineens weer interesse to
nen voor de boodschap van de kerk",
aldus ds.Spilt, en dat waren hem de
kosten waard. Niet een sluitend regi
stratiesysteem of een adequaat appa
raat voor geldwerving, maar het pas
toraat en de apostolaire roeping van
Ds. G. Spilt pastoraat
de kerk gaven voor hem de doorslag
om voor de nieuwe opzet te kiezen.
De hervormde kerk wil niet ineen
schrompelen tot een actiegroep van
500.000 mensen, zei dr. Mooi. En de
hoop leeft, dat de gereformeerde ker
ken en misschien ook de r.k. kerk
mettertijd ook op dit registratiesys
teem zullen overschakelen. De
SMRA in Delft biedt vele mogelijk
heden.
De synode koos voor de nieuwe opzet
zonder veel enthousiasme en met de
pijn in de buik, dat zij de kerk een
miljoenensprong in het duister liet
maken, per jaar 1.6 miljoen voor de
SMRA. dat betekent 25 predikants
plaatsen minder, rekende diaken D.
Barendrecht uit Rotterdam-Zuid
voor.
De synode had echter geen andere
keus. Volgens het rapport van de
researchcommissie, die door de gene
rale financiële raad was ingesteld.
Zou handhaving van de huidige op
zet van de SMRAM ONBETAAL
BAAR DUUR worden voor de aange
sloten gemeenten. Het alternatief
zou dus liquidatie zijn. Maar dat zou
de kerk niet alleen 6.5 miljoen kos
ten, maar bovendien vele gemeenten
(vooral in de grote steden) in een
administratieve ellende storten. Ui
teindelijk zou de kerk dan volgens
deze commissie nog veel duurder uit
zijn.
Verschillende synodeleden hoopten
nu maar optimistisch, dat de SMRA
„zichzelf wel terug zou verdienen".
CPN-sympathie (2)
Ds Ringnalda blijkt voorvechter te
zijn van vrijheid voor de marxis
tische groep aan de VU. Hij noemt
het schande dat daar nog zoiets als
een zwarte lijst circuleert.
Waarschijnlijk uitgaande van twee
gelijke grootheden, christendom en
communisme, wil hij die beide ge
lijkberechtigd zien. Mijn vraag is
dan: is dit in overeenstemming met
Jezus' woord „Wie niet met Mij is.
die is tegen Mij". Laat de ideologie
van het communisme zich verdragen
met de leer van Christus Jezus onze
Heer? Is men in Rusland ook zo
tolerant?
Delft A. Hoogerwerf
CPN-sympathie (3)
Tolerant zijn jegens studenten die
communistische ideeën hebben, kan
men als christen mijns inziens moei
lijk veroordelen. Maar men moet de
praktische kant zien. Een studenten
predikant dient de akker des Heeren
te bewerken met als grote doel het
voorbereiden van de komst des Hee
ren. Daarbij alleen zien op Jezus,
Zijn Woord en Getuigenis. Wanneer
Lenin of Marx eens een keer de kant
van Jezus uitzien, dat mag. maar het
Woord des Heeren blijft ook voor een
studenten-predikant de baken al
leen bij onderricht en leven.
Assen H. Hoving
Dierenliefde (3)
Graag zou ik iets zeggen, wat mij
uitermate bezwaart. Hoe wij geko
men zijn, Gods Schepping te exploi
teren. op onze zelfzuchtige wijze.
Vooral het vervoer, de angst bij die
ren en nu de bio-industrie, schreit
ten hemel. Hoe het leed van de die
ren mij benauwt, die voor ons plezier
„gefokt," geslacht worden. En dan is
het niet eens gezond. Het gezonde
voedsel stelde de Schepper vast voor
zijn mensen en dieren: Genesis 1
vers 29-31. Dat moet wel het allerbes
te zijn. Ik mag zeggen voor ruim
vijftig jaar het gelezen en begrepen
te hebben, meer als een halve eeuw,
met allen (velen) in ons huis zo te
leven. Allen werken gezond, wij heb
ben in al die tijd geen dokters nodig
gehad. Bij veel en zwaar werk: land
en tuinbouw en fruitteelt.
Bilthoven J. E. de Jong
Amro en Zuid-Afrika
Uit het jaarverslag van de Amro over
1975 blijkt dat de bank in één Jaar
een winststijging van liefst tegen de
40 procent heeft geboekt, en dat in
een tijd waarin veel andeïe bedrij
ven in de rode cijfers zitten.
Mensen die de wandel van de Amro
de laatste jaren op de voet volgen,
zullen over deze winst niet verbaasd
zijn. In principe wordt in elk land.
waar goede winstmogelijkheden lig
gen. geïnvesteerd. Of ze daarmee een
bewind in stand houden, dat op alle
mogelijke manieren de rechten van
de mens schendt, doet niet ter zake.
Zo heeft de Amro de laatste jaren
honderden miljoenen dollars geïn
vesteerd in de Zuidafrikaanse econo
mie. De minderheidsregering daar
heeft erg veel behoefte aan buiten
landse deviezen om zijn positie tege
nover de zwarte bevolking te verster
ken. De Amro steunt door haar in
vesteringen de misdadige
apartheidspolitiek en vergroot voor
haar zelf de winst.
Groningen, T. Stulp.
(Van een onzer verslaggevers)
DRIEBERGEN De her
vormde synode wordt samenge
steld doordat de 53 classes en
de Waalse gemeenschap elk een
afgevaardigde sturen. Voor de
Waalse gemeenten is dat sinds
deze week dominee Keetje Ro-
zemond uit Haarlem. Zij heeft
deze week in de synode al meer
gezegd, dan haar voorgangers
in enkele jaren. Bij deze 54 ko
men dan nog zo'n vijftien advi
seurs (kerkelijke hoogleraars
en anderen).
Van de 54 classis-afgevaardigden
treedt jaarlijks een vijfde deel af vol
gens een rooster. Zo werd bij het
begin van dit jaar de afvaardiging
van Drenthe. Noord-Brabant. Lim
burg en de Waalse gemeenten ver
nieuwd. Datzelfde rooster schrijft
ook voor wat voor soort ambtsdrager
de classis mag sturen, om een even
wichtige samenstelling van de syno
de (27 predikanten, dertien ouderlin
gen, zeven diakenen en zeven ouder
ling-kerkvoogden) te waarborgen.
Dat is de redeh, waarom nu al voor
het vierde jaar de stoel van de classis
Gorinchem in de synode leeg blijft.
Gorinchem moet namelijk een
kerkvoogd afvaardigen. De her
vormde kerk kent echter drie soorten
kerkvoogden. Alleen de kerkvoogd-
nieuwe-stijl (die tegelijk ouderling is)
kan synodelid zijn.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Hoewel hij het
niet eens is met de argumentatie in
de brief van de raad van kerekn over
de Drie van Breda, onderschrijft ds.
S. Gerssen, secretaris van de her
vormde raad voor kerk en Israël, wel
de conclusie, dat de drie het beste
kunnen worden weggezonden.
In de hervormde synode zei hij giste
ren. bezwaar te hebben tegen argu
menten in de brief als de verminde
ring van het aantal nog in leven zijn
de slachtoffers. Ook vond hij de brief
te zeer geschreven vanuit algemene
rechtskategorieën. Ds. Gerssen kon
begrijpen, dat deze brief bij de joden
de indruk wekt. als te zijn geschreven
door kerken die weer niet werkelijk'
solidair zijn met het joodse volk. Ge
steld voor de keuze tussen de drie
van Breda en hun slachtoffers, kies ik
zonder meer voor de slachtoffers, al
dus ds. Gerssen.
Vanuit deze solidariteit was hij ech
ter toch voor wegzenden van de drie
van Breda. „Deze zaak schijnt perio
diek terug te moeten komen in de
discussie en dat is voor de slachtof
fers onmenselijk. Daarom beter nu
nog éénmaal dit lijden en laat het
dan voorgoed afgelopen zijn", aldus
ds. Gerssen.
In de classis Gorinchem domineert
nog de oude stijl. Daarom vroeg deze
classis in 1973 dispensatie om ie
mand anders te mogen afvaardigen.
Het moderamen van de synode wil
die niet geven, omdat er in de classis
toch wel enkele kerkvoogden-
nieuwe-stijl te vinden zijn. Alleen
maar. dezen zijn voor de meerderheid
in de classis niet van de gewenste
modaliteit. Gorinchem pleegt name
lijk een gereformeerdebonder naar
de synode af te vaardigen.
Het ziet er niet naar uit. dat de im
passe zal worden doorbroken, zodat
de stoel tussen diaken G. Verwey van
de classis Gouda en ds C. van Slie-
dregt van de classis Brielle (beide ook
gereformeerde-bonders) tot eind 1977
wel onbezet zal blijven.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN De hervormde
pensioenraad heeft de bevoegdheid
gekregen om de predikantspensioe
nen te verminderen, wanneer er on
voldoende middelen aanwezig zijn.
Deze verandering maakt deel uit van
een omvangrijk pakket wijzigingen
van de regeling van de predi
kantspensioenen, waartoe de her
vormde synode gisteren besloot.
Een dergelijke bepaling is in de
meeste pensioenreglementen te vin
den. Overigens verwacht de pen
sioenraad niet, dat de komende ja
ren het mes in de pensioenen moet
worden gezet. Ze blijven aangepast
worden aan de stijging van het prij
sindexcijfer voor de gezinscon
sumptie. Enkele jaren geleden is de
(verder gaande) welvaartsvaste aan
passing veranderd in een waardevas
te aanpassing.
Een zeer zorgvuldig beleid blijft no
dig, vanwege de vermindering van
het aantal bijdragende predikants
plaatsen, de toename van het aantal
emeriti en invalide predikanten, als
ook de groeiende onkerkelijkheid.
Vorig Jaar november had de synode
al besloten, dat de predikanten
voortaan ook zelf premie moeten be
talen. Door deze beslissing werd hun
salarisverbetering halverwege ge
stopt. De synode nam gisteren nog
een maatregel om het pensioenfonds
te helpen. Een gemeente, die een
predikantsplaats opheft, moet
voortaan nog tien Jaar pensioenbij
drage betalen. Tijdens deze periode
wordt de bijdrage elk Jaar met tien
procent verlaagd.
Tot nu toe had de gescheiden
echtgenote van een predikant kans
op een weduwenpensioen. Deze
gunst is nu een recht geworden.
Moeilijker had de synode het met
een nieuwe regeling van het „huis
houdsterspensioen". Dit pensioen
voor „een door de predikant met
name aangewezen vrouwelijke onge
huwde huisgenote", die de huishou
ding van die (ongetrouwde) predi
kant „ten minste tien opeenvolgen
de jaren heeft bestierd", stamt nog
uit de tijd, dat ongehuwde predikan
ten zich in de pastorie dikwijls lieten
bijstaan door hun ongetrouwde zus
ter. De laatsfe jaren zijn de vormen
van huishouding in de pastorie nogal
pluriform geworden. De term „man
nelijke huishoudster" viel in de sy
node. Over het huishoudsterspen
sioen zal nader overlegd worden tus
sen het breed moderamen en de pen
sioenraad.
HET SPOOR
Wie in staat is de bijbel
meer onbevangenheid te le I
dacht dat er steeds meer z\
sen kwamen, zal het opvall
bijbel geen systeem geeft,
leer, maar niet in een strait
waarbij het een uit het ande1
de bouwstenen op elkaar i
hoort dan ook minder spre
een .Jeergebouw." Wel weei'
leerhuis, maar dat is heel wi
want Juist daar gaat het w
tematisch toe. Zodra wij
tekst voor ons hebben on
neiging de zinnen en de w<1
interpreteren. Daar zal wel1
te ontkomen zijn en absoli
vangenheld is dan ook er
maar er komt wel vaak vet
voort uit onze zucht om j
tend te krijgen en elkaar J
aan te binden. Misschien ki1
hier nog wat beter luistei1
schriftgeleerden uit Israf
Baeck had als exegetische
„Het gaat er niet om wo
verklaren of zinnen uit t*
maar het gaat om het begri1
mensen." „Gelukkig ontbr 1
vendien de systematici, wa j
echte systematici zijn st
rechte inquisitoren voortg t
(Miskotte, Het wezen der Jo ,j
gie, 95) De bijbel is toch op j
wij denken. Het is geen eind]
openbaren of denken dat n
alleen nog maar op de reel B
uitgelegd moet worden, r
worden op gang gebracht j
spoor dat gevolgd dient te
Om dat spoor te kennen en t
aanhouden is voldoende arl j
eist om de vrees te verwerpi c
geen tijd meer voor bijbelst
nodig zijn. Integendeel, juii
manier is luisteren sterker n
ooit.
HEERLEN Priester-kandidaat
Huub Lenders (28), die zijn opleiding
aan de hogeschool voor theologie en
pastoraat (HTP) te Heerlen heeft af
gesloten, weigert om nog minstens
twee jaar voor aanvullende studie
naar Regensburg te gaan zoals door
bisschop Gijsen van Roermond
wordt geëst.
Lenders, die liever in Limburg zou
zijn gebleven, zal zich nu voor de
priesterwijding aanbieden aan een
andere Nederlandse bisschop.
Waarschijnlijk gaat hij naar het bis
dom Breda of het bisdom Den
Bosch.
Na het succesvol beëindigen van zijn
studie aan de HTP in juli 1974 had
Lenders bisschop Gijsen gevraagd
hem priester te wijden. Door de
bisschop werd hij verwezen naar vi
caris H. van der Meer, regent van het
diocesane grootseminarie te Rolduc.
Met de vicaris heeft Lenders zestien
gesprekken gevoerd.
Lenders die zich nu voorbereidt op
zijn doctoraal examen theologie: „Ik
ging ervan uit, dat de dialoog open
moest blijven. Ongetwijfeld zal de
HTP wel fouten hebben gemaakt,
maar waarom kunnen die niet in
overleg met het bisdom worden op
geheven?" Maar vicaris en bisschop
bleven verlangen, dat hij naar Re
gensburg zou gaan.
In een recent gesprek vroeg bisschop
Gijsen hem de HTP de rug toe te
keren. Lenders: „Dit noemt de
bisschop de weg van bekering".
Rector dr. J. Bosch van de HTP zou
graag met de bisschop regelen wat
binnen de mogelijkheden van de ho
geschool gedaan kan worden voor
iemand die aan de HTP studeert en
priester van het bisdom Roermond
wil worden. Nu wordt de rector in
Bisschop Gijsen
dergelijke concrete zaken niet be-"
trokken. De bisschop heeft volgens
rector Bosch geen behoefte aan con
tact met de HTP, zolang zijn positie
in de statuten niet duidelijker is om
schreven. Dit kan evenwel niet. zo
lang de algemene statuten van de
vijf Nederlandse katholieke instel
lingen voor wetenschappelijk theo
logisch onderwijs niet zijn goedge
keurd door Rome.
Het gesprek tussen bisschop Gijsen
en een andere HTP-student, Piet De-
lahaye, is nog gaande. Op 3 april zal
de bisschop twee ex-HTP-studenten,
die in Regensburg aanvullende stu
die doen, diaken wijden.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Waarder: H.
kand. te Woerden; te Twijzeie
D. Heikoop te Herwijnen; I
G. D. Vossers te Vaassen.
Aangenomen naar Dongeq]
Keyzer te Beilen; de benoeijj
bijstand in het pastoraat teJ
P. Kuin legerpred. te Ouwe{
Bedankt voor Veenendaal:
per te Dordrecht.
GEREF. KERKEN VRIJG. Ia
Beroepen te Buitenpost: P.f1
Dijk-te Tiel-Zaltbommel. >r
Bedankt voor Stadskanaal:
meris te Blija.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Hilversum: J. I.
Barneveld.
OUD GEREF. GEMEENTE#11
Bedankt voor Den Haag:
Vosman te Rijssen.
Prof. N. H. Riddln
Hierbij afgedrukt staat het W\
van de Amsterdamse (Vrije ïkt
teit) oudtestamenticus prof. L
Ridderbos. Het is te vindenl
bundel opstellen van zijn
en medewerkers „Loven en gu
die prof. Ridderbos bij zijn £e
werd aangeboden en nu in d£j
is (uitg. Ton Bolland, ArasL
307 pag., prijs 35 gulden).
Libris van mevrouw W. M.f<j
bos-de Rooy vormt de tweei
tratie in dit boek, en tegenf
Woord vooraf vinden we de
van het fraai getekende port
Paul Citroen van prof. Rijf
heeft gemaakt.
Wij laten hier de volledige tekst
volgen van de brief van de
Raad van Kerken over de „Drie
van Breda".
„Na verscheidene jaren met grote in
nerlijke deelname de openbare dis
cussies rondom de drie van Breda te
hebben gevolgd, zijn wij als raad nu
naar een punt toegegroeid, waarop
het geweten ons verbiedt om nog
langer in deze discussies terzijdé te
blijven staan.
Wij zijn het ontzettende leed niet
vergeten, dat door deze drie oor
logsmisdadigers aan zeer velen en
vooral aan zeer vele joden Is aange
daan.
Ouderen onder ons voelen nog de
huiver uit de oorlogsjaren, als ze deze
namen lezen of horen. Wij vragen dan
ook niet om een zogenaamde
barmhartigheid die dit alies te ge
makkelijk zou willen vergeven of zou
suggereren dat de bedreven misda
den nu eindelijk wel zijn uitgeboet.
Toch pleiten wij ervoor, dat deze drie
zo spoedig mogelijk worden wegge
zonden. Als Nederlanders menen wij
dat op hen het strafrecht wordt toe
gepast op een wijze die in democra
tische landen uitzonderlijk is. Deze
situatie kan niet worden voortgezet
zonder dat ons eigen rechtsbesef ge
weld wordt aangedaan.
Als mensen die door de bijbel onder
wezen zijn geloven wij dat de straf
fende gerechtigheid geen doel is In
zichzelf, maar dient ter bescherming,
bevrijding en loutering van het men
selijke leven in al zijn verhoudingen.
Wij menen, dat de voortzetting van
de straf aan de drie van Breda al
sinds geruime tijd geen verband
meer houdt met de boven aangedui
de doelen. Daarmee wordt de straf
tot een doel in zichzelf. Willen wij
onze begrippen van gerechtigheid en
recht hoog houden, dan moeten wij
ons realiseren, dat een nog langer
vasthouden van de drie van Breda
daarmee steeds meer in strijd komt.
Eén argument leek sterk genoeg om
ons tot voortzetting van de straf te
bewegen: de overweging dat vrijla
ting aan het lijden van een aantal
hunner slachtoffers nieuw leed zou
toevoegen. Als het voortduren van de
straf van schuldigen ten goede zou
komen aan levens van onschuldigen,
zou ze immer nog aan een doel
dienstbaar blijken en dus ge
rechtvaardigd kunnen zijn.
Deze overweging heeft er toe geleid
dat de Raad van Kerken bij de dis
cussie van 1972 heeft gezwegen. In
middels is, mede als gevolg van wat
er toen aan verwaarloosd lijden en
onvoldoende hulpverlening open
baar werd. de mogelijkheid van des
kundige hulp en begeleiding sterk
toegenomen.
Het getal van diegenen onder de
slachtoffers wier lot aan dat van de
misdadigers gekoppeld lijkt te zijn, is
aanzienlijk verminderd. Daarom
pleiten wij ervoor, bij allen die ver
antwoordelijkheid die op hen is ge
legd niet te ontlopen.
Door de wegzending van de drie van
Breda moeten wij uitdrukken, dat
wij weten waartoe de straffende ge
rechtigheid wel en waartoe zij niet
dient".
EX LIBPJ9
NH.RIDDEftBCL
Van een onzer verslaggever!
AMSTERDAM Studentetf
pedagogische en an drag
culteit van de Vrije Univël
Amsterdam hebben gisterei
stituut aan de Lairessenstlj
bezet. De oorzaak van de be2
een reeds langer slepend conl
het in het onderwijsprograi
genomen vak ethiek vo
jaarsstudenten. Dit onden
aan de subfaculteit gegei
prof. dr. A. Troost. In de tw
gaande jaren werden de tenta
dit vak door een aantal sbj
geboycot
