Werkspoor gaf miljoenen
weg aan steekpenningen
Onrustig?
iet Nieuwe Haagse Courant enmetNieuwe Leidse Courant
achtsverhoudingen
Libanon nog
eeds onduidelijk
waalf tot achttien
tar geëist tegen
uidmolukse kapers
Oud-directeur M. H. Damme:
DenUyl laat
uitzoeken
Zweedse koning
verloofd met
Duitse hostess
n
Hoe druk
heeft een
Kamerlid
het?
pag. 11
Familieberichten
iwolking
rvormden in
computer
Piet Kleine
weer onder
wereldrecord
Dr. Holtrop
ondervond
geen
hinder in VS
r
Als u die in alle rust
wilt lezen, bent u welkom.
istvoordeel.
r°Uty hoort bij u.
L
Trouw
34e JAARGANG NR. 9777 ZATERDAG 13 MAART 1976
kunnen van maandag lol en met vrijdag lol
19 30 uur worden opgegeven
(lel. 020-913456). Op zondag is daartoe
van 18 lol 20 uur gelegenheid.
JAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J.TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
NNEMENT 14,17 PER MAAND 42.50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 - GEMEENTEGIRO X 11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS 0.50
tOET (UPI, AP, Reuter) De machtsverhoudingen in
non zijn na de rebellie van het garnizoen van Beiroet nog
agen onduidelijk. Terwijl rebellerende officieren gisteren
P-~-den dat hun actie succesrijk is, wees president Suleiman
de op hem uitgeoefende druk om af te treden van de hand
aarde hij dat de opstand onder leiding van brigade-
Aziz el Ahdab was mislukt.
aal el Ahdab zei gisteren tegen zich schietpartijen voor. Ook waren
disten dat hij wordt gesteund er weer talrijke ontvoeringen,
de leidende officieren van het
ese leger, onder wie de legerbe- VdTaSSHlg
)ber generaal Hanna Saed zelf. over de houding van de geregelde
troepen bestond gisteren eveneens
veel onduidelijkheid. Een door de
aanhangers van Ahdab bezette radio
zender meldde dat de meerderheid
van het leger zich bij de rebellie tegen
het bewind van president Franjih
heeft aangesloten. Een regeringsge
trouw radiostation zei echter dat de
troepen in Beiroet loyaal aan de rege
ring zijn gebleven. Het presidentiële
paleis werd door een hecht cordon
van militairen bewaakt.
Vervolg op pagina 7
In deze krant
Binnenland
Het „Verre Westen" in Haags mu
seum 3
Vernieuwingsdrang leidt tot luister
experiment 5
Verslag rechtszaak Wijster9
Honderdduizend bomen op één
dag de grond in 11
Buitenland
Zorza: Peking herijkt betrekkingén
met Washington7
Europa zaait in Afrikaanse achter
tuin 17
Positie Roemenië kwetsbaarder
17
Kunst
Na het Thomas Mann-jaar19
Een ontroerende tentoonstelling
19
„Mijn leven als man"19
Kerk
Mevrouw Van Ruler bespreekt
„Het laatste woord" van dr Blei
2
Weldadigheid op het Waterlooplein
2
Economie
Fruittelers zien zon nog niet
doorbreken29
die zich donderdag uitriep tot
ijk militair gouverneur, kondig
een persconferentie de spoedi-
irming aan van een opperste
ire commando-raad. Hij bena-
e wederom dat het niet om een
greep gaat. Hij stond in con-
net politici „om een oplossing te
n".
straten van Beiroet zijn veel
bewapende burgers ver-
len, behorend tot de christelijke
mohammedaanse milities. Op
plaatsen in de stad deden
veel bewolking en voorname-
In het zuiden van het land enige
neerslag. Matige tot krachtige
Ie Wadden harde zuidoostelijke
d. Maximum temperaturen van
t 7 graden.
vooruitzichten voor morgen en
morgen overwegend droog met
nige perioden. Plaatselijk lichte
it in de nacht.
;en: zon op: 06.56; zon onder:
mmaan op: 16.58; maan on-
05.41.
rmogen: zon op: 06.54; zon on-
18.45; maan op: 18.21; maan
Ier: 06.09.
groep.
Dat gold ook voor Paul S., die al kort
na het begin van de gijzeling gewond
werd afgevoerd. Aan de andere kant
had Paul meer mededogen getoond
dan Eli. Daarom was de eis tegen
beiden achttien jaar. Tegen Albert H.
(22) die ook bij één van de executies
betrokken was alsmede tegen Kobus
T. (26) en Nelis H. (23), die samen
betrokken waren bij de dood van
machinist J. H. Braam, was de eis
vijftien jaar.
De rol van Cor T. (19) oordeelde de
officier meer ondergeschikt, terwijl
hij voor Jopie M. (21) liet gelden dat
deze tegen de executie van Bierling
was geweest. Alle verdachten werden
door hem schuldig of medeplichtig
aan moord bevonden.
zie verder pagina 9.
(Advertentie)
12 21 Maart Wja
geopend van 10-17 en 19-22 uur;
za. en zo. 10-17 uur, toegang f 5.-
kinderen tot 14 jaar f 2,50
Amsterdam rai
Trein-Toegang-biljetten bij NS-stations
Van onze sportredactie
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM/LAS PALMAS Met medeweten van de Nederlandse regering (het kabinet Drees
1951-1952) heeft Werkspoor in 1951 en 1952 tientallen miljoenen guldens aan steekpenningen
uitbetaald aan Argentijnse regeringsfunctionarissen in ruil voor een order van een kwart miljard
INZELL - voor de derde keer in dit aan spoorwegmaterieel. ^.^1
(winter)seizoen heeft een Neder- Dit is ons gisteren desgevraagd telefonisch bevestigd door de heer M. H. Damme (71), oud-directeur T*/il 1 TjCF
landse schaateenrijder het wereldre- van Werkspoor en oud-li van de raad van bestuur van het VMF-concern, waarin Werkspoor in 1954 A O
le tientallen Zuidmolukse jongeren demonstreerden gistermiddag bij de
ing van het gerechtsgebouw in Assen.
een onzer verslaggevers
EN In de zaak tegen de Zuidmolukse treinkapers zijn
;ren straffen geëist van twaalf tot achttien jaar. De verdedi-
maakte bezwaar tegen het feit dat niet alle verdachten
ke straffen zouden krijgen. Over veertien dagen doet de
tbank in Assen uitspraak.
flcier van justitie, mr. C. J. van ben gevonden. Hij hield er echter
ibeek, eiste de zwaarste straffen rekening mee dat Eli niet geheel toe-
Eli H. (24) en Paul S. (25). Eli rekeningsvatbaar zou kunnen zijn.
de gijzelaars als „luguber" om- Deze heeft een psychiatrisch onder
ven) was degene die bij het do- zoek, dat hier meer licht op zou kun-
van de slachtoffers de hoofdrol nen werpen, afgewezen en wil alleen
de. De officier zou levenslang na het vonnis „op de divan", zoals hij
hem in feite niet misplaats heb- het noemde. De officier beschouwt
Eli als één van de leiders van de
cord op de 5000 meter verbeterd.
Tijdens de eerste dag van de wed
strijder. om de Gouden Schaats in
Inzeil reed wereldkampioen Piet
Kleine deze afstand in 7 minuten
2,38 sec. Kleine was daarmee 2,5 se
conden sneller dan de toptijd, die hij
precies een week eerder in dezelfde
Zuidduitse plaats realiseerde. Hans
van Helden, directe tegenstander
van Piet Kleine in de race in Inzeil en
kort voor de Olympische Spelen de
eerste Nederlander die hot. reed» >J dit
seizoen verbeterde, bleef \u op
7.09.93 steken.
(Advertentie)
Verhuist U?
of heeft u ander transport nodig?
Opslag en verpakking
Holwerda zonen
Dokkum: Tel. 05190-2292-2580
LELYSTAD: Tel. 03200-21600- 21400.
werd opgenomen.
De order van 258 miljoen gulden die
vergelijkbaar is met een order van
twee miljard gulden op dit ogenblik,
leverde het na-oorlogse Nederland
enkele jaren werkgelegenheid voor
duizenden arbeiders op.
„Van de koopprijs die werd ontvan
gen moest volgens afspraak een be
drag worden doorvergoed en geboekt
op Zwitserse nummerrekeningen",
aldus een ondëxe zegsman, die vol
strekt betrouwbaar moet worden ge
acht. Deze ron heeft ook laten weten,
dat De Nederlandsche Bank die toen
werd geleid door dr. M. W. Holtrop,
thans lid van de commissie van drie, Van links naar recht: wijlen ir. M. H. Damme, president-directeur
een deviezenvergunning heeft afge- van Werkspoor, de nu 89-jarige oud-premier dr. Willem Drees en dr.
geven om de steekpenningen (gespro- u Holtrop, toen directeur van De Nederlandsche Bank.
ken wordt over dertig miljoen gul
den) naar Zwitserland over te maken.
De Nederlandse belastingdienst
heeft het bedrag bovendien als „be-
drijfsonkosten" (aftrekbaar voor de
belastingen) geaccepteerd. De
STOKHOLM (DPA, UPI, Reuter) De 29-jarige koning Karl Gustaf
XVI van Zweden heeft gisteren zijn verloving met de 32-jarige dochter
van een Westduitse zakenman, Sylvia Sommerlath bekend gemaakt.
Wanneer het huwelijk zal plaats vinden is nog niet bekend.
Karl Gustaf heeft zijn verloofde kennen geleerd tijdens de Olympische
Spelen in München in 1972. Vanwege haar uitstekende kennis van
meerdere talen werd Sylvia Sommerlath uitgekozen om als gastvrouw
tijdens de Spelen te fungeren. Ook de Olympische Winterspelen begin
dit jaar in Innsbruck zorgde zij voor een goede opvang van een groot
aantal bezoekers.
Op de eerste kennismaking in 1972 tussen Sylvia Sommerlath en de
koning volgden meer ontmoetingen. Zo verbleef Sylvia tijdens de
jaarwisseling 1973/74 in Stockholm. Dat was voor de Zweedse en
internationale pers aanleiding om vasthoudend te schrijven over „meer
dan een romance."
Het feit dat Sylvia niet van adelijke geboorte is maakt voor de Koning
niets uit. Volgens de Zweedse wet mag hij trouwen met wie hij wil.
(Advertentie)
zegsman acht het uitgesloten dat de
regering, en zeker het ministerie van
financiën, niet op de hoogte is
geweest.
De heer Damme: „Het is wel duide
lijk dat het contract voor Werkspoor
werd verkregen door een politieke
afspraak met Argentinië. Maar der
gelijke transacties gebeuren nooit
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Dr. Holtrop, een van
de leden van de commissie van drie,
die de Lockheed-affaire voor Neder
land onderzoekt, heeft in de Verenig
de Staten vrijelijk kunnen praten
met alle mogelijke personen die inli-
cutingen konden verstrekken. Dit is
gisteren bekendgemaakt door de
commissie van drie.
Dr. Holtrop heeft gesproken met Ro
bert Haack, de nieuwe president van
Lockheed, met Robert Bums, voor
zitter van de Amerikaanse
beurscommissie en met vertegen
woordigers van de Amerikaanse mi
nisteries van justitie en van buiten
landse zaken. Volgens het persbu
reau UPI heeft dr. Holtrop ook ge
sproken met Arthur Burns, presi
dent van de Amerikaanse centrale
bank. De heer Holtrop is ongeveer
een week in de Verenigde Staten
geweest. Volgens de commissie van
drie heeft, in tegenstelling tot
persberichten, dr. Holtrop er geen
moeite mee gehad om als officiële
Nederlandse onderzoeker te worden
geaccepteerd.
Van het ogenblik van haar instelling
af heeft de commissie voor het ver
krijgen van stukken en informatie
uit binnen- en buitenland alle daar
voor geschikte instanties en perso
nen ingeschakeld, aldus de commis
sie. De commissie wacht nu op infor
matie, die officieel vanuit de se
naatscommissie zal worden ver
strekt. Hierbij zal moeten worden
gewaarborgd dat de gegevens uit de
VS vertrouwelijk zullen worden be
handeld, totdat indien dat nodig
zou zijn is besloten strafvervol
ging tegen de betrokkene in te
stellen.
Generaal b.d. J. van Eisen, Tweede
Kamerlid voor de KVP, verzet zich
tegen de gedachte om prins
Bemhard na zijn 65e verjaardag op
29 juni, te pensioneren als inspec
teur-generaal van de Nederlandse
strijdkrachten. „Zo'n plan vind ik
onredelijk. Prins Bemhard is niet
voor het leven benoemd, maar hij zal
zelf de tijd om heen te gaan wel
kiezen", aldus de generaal b.d.
buiten medeweten van de regering'
De oud-directeur van Werkspoor, die
thans in het Spaanse Las Palmas
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Premier Den Uyl
heeft zijn ambtelijke staf opdracht
gegeven gegevens te verzamelen naar
aanleiding van de berichten dat de
Nederlandse regering in 1951 betrok
ken was bij de uitbetaling van miljoe
nen guldens aan steekpenningen in
Argentinië om een spoorwegorder
voor Werkspoor in de wacht te sle
pen. Dit „oriënterende onderzoek"
zal begin volgende week afgerond
zijn, daarna zal de premier beslissen
of nader onderzoek geboden is.
Drs. Den Uyl zei dit gisteren op de
wekelijkse persconferentie. Politieke
kringen wijzen erop dat dr. Holtrop
van de commissie van drie wel op de
hoogte moest zijn omdat hij lid was
van de Raad voor Economische Aan
gelegenheden, een onderraad van de
ministerraad.
woont, wijst er echter met nadruk opDrs. D®n W was het niet eens met de
plammmd /laf Ha affai.a in 1(141 ni.
dat prins Bemhard, die in opdracht
van het kabinet-Drees een grote rol
speelde bij het afsluiten van het
contract met de toenmalige Argen
tijnse president, Juan Peron, buiten
de steekpenningen stond. „De prins
staat hier absoluut buiten. De rege
ring, het ministerie van buitenlandse
zaken en De Nederlandsche Bank.
met name de toenmalige directeur
van De Nederlandsche Bank dr.
Holtrop en diens ondergeschikte, mr.
J. H. O. graaf van den Bosch waren
veiantwoordelijk, aldus de heer
Damme.
Zie verder pagina 3, kolom 4
stemming dat de affaire in 1951 nu
uitermate pijnlijk is gezien Holtrops
lidmaatschap van de onder
zoekscommissie. „Als Holtrop op de
hoogte zou zijn geweest, kan je hem
niet meer verwijten dan dat hij zich
als ambtenaar niet heeft verzet tegen
een opdracht van een minister", zei
Den Uyl.
Hij benadrukte dat de ministers van
economische zaken (Van den Brink)
en financiën (Lieftinck) verantwoor
delijk waren voor de beslissingen
over betalingen naar het buitenland,
volgens het toen geldende deviezen-
Vervolg op pogino 3
Voor zover u dit land de laatste tijd wat onrustiger
vindt, hebben wij misschien een oorzaak gevonden.
Er worden nog maar half zoveel tranquillizers ver
kocht als twee jaar geleden. En wij gaan rusteloos
verder met het doorgeven van signalen uit de samen
leving.
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:.
_Giro:
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Ik ontvang graag:
O 4 fraaie rwart-Iedrren onderzetters met zilver bedrukte ouderwetse iocoi
liefmodrllen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
O Praktische kleurrijke eeuwigdurende riemkalender. Modern, origineel.
Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
O Tekening van het vroegere IJ te Amsterdam.
e abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt
ma twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben
ontvangen) 6.25 minder voor de eerste termijn
Schrijf op de open envelop: Trouw/Kwartet, antwoordnummer
2792. Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.