Radio-ontvangst wordt niet
beter vooreind van 1978
Radio- en
televisiep
rogramma's
4
DCLLy
VAN
ARNHEM
Maling
PTT: leren leven met kwaliteit van Hilversum 2
Vanavond
W (21.45-
I Gebroeders I
iHammondJ
dus zet de kaas
uit het vuistje
maar klaar!
Vooral uit het
noorden en oosten
komen klachten
i
Even
puzzelen
Meerderheid voor
aanblijven van
kabinet-Den Uyl
VRIJDAG 5 MAART 1976
BINNENLAND/RADIO-TV
TROUW/KWAF
De heren Koot en Bie hebben aan
.zowat alles maling. Zelfs aan de
eeuwenoude traditie van carnaval.
De echte vierders zijn er
dinsdagnacht mee gestopt, hebben
woensdag bij meneer pastoor of de
kapelaan hun askruisje gehaald en
gedenken nu de vastenactie. Tegen
al deze regels in presenteerde het
..Simplisties Verbond" op
donderdag een soort
na-druppelfeestje Driewerf foei. Op
deze manier gaat zelfs dat beetje
zinnige folklore dat we nog bezitten,
ook al aan flarden.
Dit geviel vóór Netty Rosenfelds
..Bezoek aan Landgenoten" en dat
was eveneens een sof. Daar vertelde
een Brabantse ex-kroegbaas dat je
pas na de carnavalstijd kunt
ontdekken, welk een zorgelijk leven
in de horeca-sector wordt geleden. In
plaats van daar dan de camera's en
de geluidsapparatuur op te richten,
werd de kijkers een doelloos
kwartiertje geboden.
Over de „Marathon Eetshow" (die
hoge kijk- en waarderingscijfers
heeft gehaald) liet de VPRO
napraten, onder andere door
landbouwminister Van der Stee. ir.
Lardinois en vertegenwoordigers
van bedrijfstakken. Helemaal
Babylonisch werd het niet. maar
verwarrend wèl. Juist wanneer het
interessant dreigde te worden,
werden vervreemdingseffecten
ingelast.
De „Panoramiek"-redactie bracht
woensdag opnieuw een programma
op het scherm, dat was opgebouwd
rondom het congres van de
Communistische Parij in de
Sowjet-Unie. Van mij mag het op
deze manier vaker gebeuren. Niet
omdat ik dol ben op de Kremlin-club
verre van dat maar omdat deze
aanpak veel authentieker is en
dichter bij de bron komt dan het
commentaar van een of andere
Nederlandse meneer die een keer het
Rode Plein is rondgelopen en dan de
Russen denkt te kennen. Wij
Nederlanders hebben er bovendien
een handje van om zoiets te
presenteren, alsof het onaantastbaar
is.
Nu had je het gevoel dat de Russen
uit verschillende lagen op een voor
hun doen openhartige wijze voor de
camera kwamen. Iedereen kon op
eigen goudschaaltje hun woorden en
reacties afwegen, en een eventuele
gevolgtrekking vergelijken met het
afsluitende commentaar van
Klaasjan Hindriks. die overigens
niet identiek is met de meneer van
hiervóór.
Koos van Delden maakte voor de EO
een mijns inziens goed informerende
documentaire over suikerziekte en
de mogelijkheden om er bijna
normaal mee te leven. Ik heb enige
twijfel ten aanzien van het slot. De
woorden van één van de
ondervraagden zouden door lijders
aan diabetes zo kunnen worden
uitgelegd, dat zij hun ziekte dienen
te aanvaarden als een hun door God
opgelegde straf. Dat zou het „ermee
leren leven" nog veel moeilijker
maken.
In „Sprekershoek" werd geprobeerd,
de kijkers voor te lichten over het
leven in een internaat en de
motieven van ouders die hun
KARELTJE KNETTER
kinderen daarheen hebben gestuurd.
Het polsen van een paar jongens en
een enkele moeder is natuurlijk te
summier om tot een objectief
oordeel te kunnen komen. Er zullen
toch ook wel jongelui zijn. die balen
van hun isolement en niet zo vlot tot
de erkenning komen, dat het voor
hun bestwil is. Het leek mij onjuist,
dat van „Sprekershoek" ook een
rubriek voor verloren voorwerpen
werd gemaakt.
Een pluim voor het snel denken aan
een deel van zijn publiek en ad rem
redresseren gaat naar Ton Planken.
In „Den Haag Vandaag" had hij het
over de Hoge Raad. „Bij ons de
hoogste rechter", zei hij. „althans
van aardse afmetingen liet
Planken er prompt op volgen.
TON HYDRA
door Riet Diemer
HILVERSUM/DEN HAAG
De nieuwe zenderindeling voor
radio, waarover Nederland
sinds 28 december beschikt,
heeft nogal wat irritatie te
weeggebracht bij veel luis
teraars. Deze irritatie manifes
teert zich in stapels klachten
bij de NOS en de omroepen.
Kritiek hebben we weliswaar sneller
bij de hand dan positieve waarde
ring. maar er is toch sprake van een
paar enorme kinderziektes. Zo kun
nen in belangrijke delen van ons toch
kleine land overdag de programma's
van Hilversum 2 helemaal niet of
nauwelijks worden ontvangen. In het
laatste geval worden ze gestoord
door sis- en kraaktonen.
Hilversum 2 wordt overdag tot vijf
uur alleen nog maar op de midden
golf uitgezonden. De FM werd ter
beschikking gesteld van Hilversum 4.
Gevolg is. dat Hilversum 4. dat toch
al door de grote omroepen als de
I ongewenste vreemde eend in de bijt
wordt beschouwd, nu ook nog voor
een ander dier wordt aangezien, de
zondebok. Ten onrechte. Maar maak
dat de voor hun standje vechtende
omroepen en de niet-klassieke-
tnuziek-liefhebbers maar eens wijs.
Maar dat hetzelfde Hilversum 4
wordt doorgetrokken tot de avond
uren. zit er voorlopig niet in. Tot
J groot verdriet van velen gaat het 's
middags vijf uur de lucht uit. De
reden is dat de middengolf (op de 402
Tneter te Loplk) wanneer het daglicht
'wegtrekt, zwakker wordt. Buitenlan
dse zenders storen dan en er is prak
tisch helemaal geen ontvangst van
Hilversum 2 op de middengolf in de
probleemgebieden.
Hilversum 2 ls het „hulsnet" van de
omroepen, die er hun eigensoortige
programma's op uitzenden. Uit de
reacties, (de NOS en de omroepen
spreken al over duizenden), blijkt dat
veel mensen, vooral in het noorden,
oosten en zuiden van ons land. niet
naar dat programma kunnen luiste
ren waarop ze af hebben agestemd.
In het noorden is al een actiegroep
opgericht. En de omroepen zelf. de
NCRV als koploper, trekken behoor
lijk aan de bel.
Leen van Glnkel (NCRV» Plein Pu
bliek en In 't Zilver): „Je weet als
programmamaker niet meer voor wie
je werkt. We richtten ons toch al op
een minderheidsgroep. We krijgen
geen reacties meer op onze pro
gramma's uit het Noorden en Oosten,
waar de NCRV juist veel leden heeft.
Psychologisch gezien is het een nare
manier van werken. Vóór 28 decem
ber hadden we het goed moeten na
meten. De mensen betalen luister
geld. maar de levering wordt niet
nagekomen".
„Die zijn we kwijt"
Bram Krulkemeijer (NCRV's school
radio): „Het is veel erger dan we
vermoed hadden. De PTT had dit
moeten voorzien. We hadden de in
druk dat de ontvangst redelijk was.
maar die is voor een groot deel onver
staanbaar". Onverstaanbaar, deze
klacht komt regelmatig bij de NOS
binnen. Zo schreven zestien scholen
in Apeldoorn (want de pro
bleemgevallen liggen ook buiten de
drie eerder genoemde gebieden) dat
ze de schoolradioprogramma's niet
konden ontvangen. „Die zijn we
kwijt", constateert NCRV's school
radio.
Het is overigens geen wonder dat de
De 402-meter-zender te Lopik, die voor een redelijke ontvangst van
Hilversum 2 niet blijkt te voldoen.
omroepen zich bezorgd maken. Ge
tuige de luistercijfers van de afgelo
pen jaren werken zij vaak al voor een
minderheidsgroep op Hilversum 1 en
2. vergeleken bij de beangstelling
voor Hilversum 3. En dan Hilversum
4 er ook nog bij
Geschiedenis
Dat zijn de klachten, maar wat is de
kwaal en wat is de remedie? Daar
voor is kennis van een klein beetje
omroepgeschiedenis nodig. De mees
te omroepen wilden al een paar jaar
dat er zendtijd bij zou komen. Steeds
werd er aan de zendtijd geknabbeld
door de komst van nieuwe zendge-
machtigen en de groei van de TROS.
Ontkoppeling werd geopperd. Hilver
sum 1. 2 en 3 werden zowel op mid
dengolf als FM uitgezonden. Dat kon
wat minder. De golflengteconferentie
van Genève spoedigde de ontkoppe
ling, die nodig was om daar eisen te
Stellen. Dus op 28 december Hilver
sum 2 op de plaats van Hilversum 1,
omdat dat op de beste middengolf
zender stond (402 meter Lopik). Hil
versum 2 overdag alleen op de mid
dengolf en Hilversum 4 op de FM.
De heer C D. van Rooden van het
College van Programmaleiders Ra
dio: „Eerst heeft de PTT ons redelijk
ontvangst gegarandeerd, maar we
keken wel op van de beperkende be
palingen. die de PTT noemde op de
persconferentie vlak vóór 28 decem
ber. Toen werd gezegd de ontvangst
op de middengolf is in het westen
redelijk goed. in het oosten en noord
en en zuiden minder, evenals in een
aantal gevallen, zoals in flatgebou
wen met gewapend beton. Ik spreek
voor mezelf, maar hadden we dat
geweten dan hadden we beter nog
niet tot ontkoppeling kunnen over
gaan".
van metingen die een jaar geleden in
heel Nederland werden gedaan, naar
de ontvangst van 402 meter zender
te Loplk. „Vrijwel in het hele land
was voldoende signaal en een ruis-
vrije ontvangst bij normale omstan
digheden."
Blijven de talloze klachten van luis
teraars. die ook bij de PTT binnen
komen. Ir. Kraaijenbrink noemt ze
voor een groot deel subjectief. „Het
ligt aan de luisteraars zelf." Op de
vraag: Maar gaat de PTT dan niet
eens het land in om bij een aantal
van die klagers te zien of hun grief
reëel is? antwoordt ir. Kraaijen
brink: „Maar zijn de omroepen zelf
dan al eens bij deze mensen ge
weest?"
Volgens hem is geen verbetering te
verwachten vóór eind 1978, wanneer
een nieuwe sterke zender wordt ge
kocht en gebouwd voor de 402 en 298
meter. Nu beschikt de 402 meter over
een sterkte van 120 kilowatt. De
nieuwe zender krijgt vijfhonderd ki
lowatt. Maar dat duurt nog bijna
drie Jaar. „Het vraagt lange tijd voor
bereiding. Een technisch ingewikkel
de zaak. het zijn nu eenmaal geen
koffiemolens die je in elkaar
schroeft." Ir. Kraaijenbrink kan zelfs
nog niet meedelen of het station in
Lopik komt of ergens anders.
Invullen
Hij vindt niet dat de PTT ontkoppe
ling af of aan had moeten raden. „De
PTT stelt zenders beschikbaar en de
minister van CRM moet beslissen
hoe die wordt ingevuld door de om
roepen zendtijd te geven." Hij ziet
het geklaag van de omroepmakers
ook als een omroeppolitieke zaak.
„Er is blijkbaar ook onbegrip aan de
kant van de omroepmakers over wat
AVRO Ned. 2)
58: Natuurlijk was ook smidje Verho
len op een krant geabonneerd. De
zelfde. waaruit Eelco Eelkema dage
lijks zijn informatie placht te verga
ren. Hij sloeg dit befaamde blad
open en zei toen verrast: „Nou nou!
Het is de Opregte Gravendrechter
weer, hoor! Altijd het eerste met het
nieuws! Jonge, jonge, daar offeren ze
toch rustig een hele voorpagina aan
de zekere geheimzinnige gebeurte
nissen in ons goeie dorp! Moet je nou
'es even zien! Lui vet togen super
kracht! En ditgeheimzinnige
japanner oefent onbekende wielren
ner! Gomperdepippel! Dat moet ik
aan dr Yokito vertellen! Daar dach
ten we. dat we hier in Rijkhuyzen
rustig met de sportcomputer konden
experimenteren! Maar niks hoor
de Opregte Gravendrechter weet het
beter! De hele wereld moet op de
hoogte zijn, vinden ze! Let op, daar
komt al het geboefte weer op af als
motten op de lamp!" Intussen was
in de stad Gravendrecht een brave
postbode op zijn ronde geweest. Met
bekwame hand had deze steunpilaar
van de PTT een speciale ed
De Opregte Gravendregter ir r
geworpen bij brigadier Piet,:'v
detective Shylock Hommele d
En die zat nu in zijn werkvefnt
bestudeerde de krant aan\bi
„Ik kom tot de slotsom, dat i
zakelijk naar Rijkhuyzen
mompelde hij, zijn leesbri' c
tend. „Kennelijk bevind zichte
van de zaak te Rijkhuyzepg
komen alle draden samen 4sd
smidse van smidje Verhole^ a
fest
het mij vraagt
PELLI, PINGO EN HUN VRIENDEN
HET HEEFT WAT IAMG GfcDUURDL,
11» 7Al tfiC UAACTCM IfUlIC 'Qe
de PTT onder redelijke kwaliteit ver
staat."
Wanneer hij oppert dat het aan de
luisteraars ligt wil hij nog wel wat
tips kwijt hoe ze hun tosztel moeten
behandelen. Het toestel moet rede
lijk vrij naar buiten kijken. De inge
bouwde antenne moet dwars op de
ontvanginrichting staan, dat wil zeg
gen richting Lopik. Het gunstigste
geval is een radiotoestelel in de ven
sterbank. In flatgebouwen kan de
ontvangst gestoord zijn door het ge
wapend beton, waarvan ze gemaakt
zijn en de hoeveelheid elektrische
apparatuur, zoals tl-buizen, wasmac
hines en tv-.toestellen, die zich daar
bevinden.
Noodoplossingen
Intussen wordt over noodoplossin
gen gedacht. Zo zouden de midden
golf steunzenders voor Hilversum 3
in Hulsbergen Hengelo en Hooge-
zand aan Hilversum 2 kunnen wor
den toegewezen. De technische
dienst van de NOS overweegt zelf
maatregelen te nemen door de zoge
naamde dynamiek-compressie van
het uitzendsignaal in de studio op te
voeren. Daardoor vermindert cle
kans op storingen en wordt het ge
luidsvolume meer constant.
Het resultaat van de hulpzenders te
Hulsbergen, Hengelo en Hoogezand
acht de heer Kraaijenbrink maar in
beperkt gebied merkbaar. „En ver
der kunnen we niets doen dan heel
hard werken aan het nieuwe zend
station". Overigens vindt hij dat de
omroepen met het invullen van hun
programma's rekening zouden kun
nen houden met de mindere -
ontvangst van Hilversum 2. „Het
gaat er niet om dat de PTT hard
genoeg blaast, maar de omroepen
proberen verder te springen dan hun
polsstok lang is". En zo spelen PTT
en omroepen elkaar de bal toe.
(ADVERTENTIE)
FERDINAND
Is
-cr
'aa
re
ie,
RADIO VANDAAG
SPECIAAL
TV VANDAAG
—id
in
HILVERSUM I (298 m en FM-Kanalen).
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende woord.
7.06 (S) Gevarieerd programma en lichte
muziek. (7.30 Nieuws). 8.30 Nieuws. 8 36
Gymnastiek voor de huisvrouw. NOS: 8.45
Spi *el van België: muziek en nieuws. KRO:
9.16 (S) Lichte muziek en informatie. (10.30
Nieuws). 12.00 (S) Gevarieerd programma
met lichte muziek. (12.26 Mededelingen.
12.30 Nieuws). 14.00 (S) Lichte muziek met
informatie. (15.30 Nieuws). 16.00 Jacques
van Kollenburg in gesprek met André van
Duin. 17.00 (S) Kinderprogramma. 17.30
Nieuws. 17.32 (S) Actualiteiten. P.P.: 18.19
Uitzending van de WD. KRO: 18.30 Nieuws.
18.41 Marktberichten. 18.44 (S) Zomaarster
eo. 19.30 (S) Edwin, platen en zingen: wolk
van muziek. 20.00 (S) In antwoord op uw
schrijven: verzoekplatenprogramma. 21.30
(S) Kleinkunst met een grote K: Conny Stu
art. 22.25 Overweging. 22.30 Nieuws. 22.40 (S)
Goal: vanuit en rondom de sport 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM II (402 m en FM-kanalen).
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Te Deum Laudamus: gewijde mu
ziek. 7.54 Vingerwijzing. 8.00 Nieuws. 8.11
Hier en Nu. 8.25 Rozcgeur en prikkeldraad:
het leven van alledag. NOS: 9.00 Gas uit de
Noordzee, documentaire. 9.35 Waterstanden.
9.40 Schoolradio. 10.00 Wat heeft dat kind?
Pedagogische rubriek. 10.15 De taal in je
hand: het leven in de taal. 10.30 Eurolight.
11.00 Nieuws. 11.03 Meer over minder: de
stem van de sprekende minderheid. 12.30
Toerismo: toeristische informatie. OVER
HEIDSVOORLICHTING: 12.49 Uitzending
voor de landbouw NOS: 13.00 Nieuws.
NCRV: 13.11 Hier en nu. NOS: 13.30 Vonken
onder de as. serie over de Nederlandse volk
sverhalen en -gebruiken. 13.45 Onder de
groene linde: oude liedjes en balladen. 14.00
Repertorium van NOS-koren en -orkesten.
15.00 Zoeklicht op Nederland: regionale Za
ken (16.00 Nieuws). 16.30 Kijk op buiten
land: de Derde Wereld en Oost- en West-
Europa. VPRO: 17.00 Welingelichte kringen,
rechtstreeks debatprogramma. 17.45 Symbi
ose. 17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws 18.11
Embargo. 18.20 Simplistisch Verbond. 18.30
Embargo, vervolg. NOS: 20.00 Nieuws. 20.05
(S) NOS-Cultuur: Symfonieorkest met
zangsoliste: klassieke muziek. (In de pauze:
een kleintje cultuur). 22.30 Gamma van Al
pha en Bèta. wetenschappelijk programma
23.00 Met het oog op morgen, hierin: 23.05
Actualiteitenoverzicht radio-tv; 23.20 Den
Haag vandaag. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen).
EO: 7.03 (S) Gospelsound: muziek speciaal
Aan een optreden van Oscar Pe
terson en Dizzy Gillespie (22.35) gaat
de uitzending van Haagsche Krin
gen vooraf. Daarin gaat het vooral
over de parlementaire enquête Ned.
1 21.50
Na De gebroeders Hammond
(21.45) volgt Televizier Magazine.
Onderwerpen: Omscholing werkloze
bouwvakkers tot Horecapersoneel
en ervaringen van zeiler Dijkstra
met de Bestevaer Ned 2 22.35
Als vervolg op de ontroerende
BBC-film over de spastische Joey en
zijn eveneens gehandicapte vrien
den Ernie, Tom en Michael, bezocht
een IKON-team het viertal, dat aan
een nieuw boek werkt. Ned. 1 23.01
Gustav Strübel verfilmde Franz
Werf els roman Der Tod des Klein
burgers. Duitsl. 1 23.25
In Klankspiegel van de EO zijn
fragmenten uit de Peer Gynt van
Grieg te beluisteren. Hilv. 4 13.00
Tom de Ligt, bassist bij het Radio
Filharmonisch Orkest, speelt op een
voor hem gebouwde violone de sona
te Ecclesia van Andrea Cima. Hilv. 4
15.00
Conny Stuart staat centraal in
Kleinkunst met een grote K. Hilv. 1
21.30
Klaas Samplonius prsenteert Met
het oog op morgen. Hilv. 2 23.00
voor jonge mensen 8.03 (S) Tijdsein: infor
matie en muziek. (8.03. 8.30 en 8.45 Klan
kbord). 9.03 (S) De muzikale fruitmand: ver
zoekplatenprogramma. 10.03 (S) Te elfder
ure: non-stop muziekprogramma. TROS:
11.03 (S) Drie draait op verzoek. 12.03 (S) De
Hugo van Gelderenshow: Nederlandstalige
top-10 en kwiswijs. NCRV: 13.30 (S) Pop-
Kontakt: De nationale Up-30. NOS: 16.03 (S)
De Hitmeester: De Nationale Hitparade met
de Top-30. 18.03 De Vacaturebank. 18.10 (S)
NOS-Maal. VERONICA: 19.02 (S) Veronica-
op-3: actuele popinformatieshow. VPRO:
20.02 (S) VPRO-op-Drie. 23 02 Radio Vrij
België. 24.02 (S) Amigos de Musica. AVRO:
1.02-7.00 Continu de nacht door. (1.02 (S)
Paul van Schaik. 2.02 (S) Jan Steeman. 3.02
(S) Ad Visser. 4.02 Cees van Zijtveld. 5.02-
7.00 (S) Krijn Torringa).
10.45 en 11.10-11.35 NOS/NOT: (ged. K)^v
televisie. et
18.45 NOS: Kortweg: kunst op kom^
18.55 Journaal.
19.05 VARA: De Tommy Cooper Sho
21.35 NOS: Journaal.
21.50 Haagsche kringen
22.35 Oscar Peterson pres®»
serie Jazzconcerten.
23.00 Gedicht.
23.01 IKON: Joey. Ernie. Tom en MC
reportage vanuit het instituut Sty
re nee in Londen
le
le
23.31-0.15 Kunstrijden te Góteborg: reftn
van de Wereldkamptoensc^p
Kunstrijden Usdansen
23.26 NOS: Journaal.
NEDERLAND II
18.45 NOS: Paukis de boskabouter
18.55 Journaal.
'e
J(
»e
P
ie
20.00 NOS: Journaal.
20.25 AVRO: AVRO's Wie-Kent-Kwis.
21.45 De Gebroeders Hammond. 7'
feuilleton Ie
ie
22.35 Televizier Magazine. q
23.30-23.35 Journaal. lf
Scheve ogen
In Hilversum wordt met scheve ogen
naar de PTT gekeken. Ir. H. Kraaij
enbrink van het directoraat radioza
ken baseert de kwalificatie „redellj-
kt ontvangst" van de middengolf, op
Horizontaal. 1kleur. 4. plant. 7. mu
ziekinstrument. 9. zeker. II. land
schap in Griekenland, 13. tijding. 15.
deel van de hals. 16. onderricht. 17.
graafwerktuig. 18. tennisterm. 20.
plaatsje onder Borger. 22. schop. 24.
jongensnaam. 25 cltroenkruid. 28.
spelleiding. 29. begrip. 30. els.
Verticaal. 1. hoog bouwwerk. 2. stuk
harde steen. 3. vlaktemaat. 4. troef
kaart. 5. rustoord. 6. schrijfkosten. 8.
huichelachtig. 9. geit. 10. bitter
vocht. 12. bereide dierehuld. 14. oor
zaak. 18. stut. 19. mak. 20. een zekere.
21. oliehoudend zaad. 23. bescher
mgeest. 24. bijbels figuur. 28. wate
ring. 27 verlegen.
Oplossing van vorige puzzel: 1. bene
pen. 2. gedurig. 3. bagatel. 4. inborst.
5. legende. 6. salaris. 7. platina.
8EOONIA
Van een verslaggever
DEN HAAG Volgens de gemid
delde Nederlander moet het kabi
net toch maar blijven en moeten
er geen nieuwe verkiezingen ko
men. Dit blijkt uit een NIPO-
onderzoek onder 1983 personen.
Van de ondervraagden had 48 pro
cent de mening dat het kabinet
moet aanblijven. 38 procent wilde
een spoedig aftreden. Veertien
procent had geen mening.
Dertig procent wilde graag snel
nieuwe verkiezigen, 59 procent
wacht liever tot 1977. Elf procent
van de ondervraagden had geen
oordeel
Onder KVP-. ARP-, CHU- en
WD-stemmers was een meerder
heid voor het aftreden van het
kabinet Den Uyl. Alleen onder
VVD-stemmers was een meerder
heid te vinden voor nieuwe verkie
zingen. die mogelijk de consequ
entie zijn voor het aftreden van
het kabinet, zo zegt het NIPO.
-138-
„Heb ik die man pas een paar maal in
mijn leven gezien?" denkt Dolly dui
zend maal duizend keer. „Het is alsof
ik hem al de jaren van mijn leven
gekend heb. en toch weet ik niet heel
veel van hem af; maar ik ken hem en
hij kent mij." Onbeschroomd ziet ze
hem telkens aan. sterk en vol is de
blik die ze terugkrijgt. Israël brengt
haar in de late namiddag naar het
Centraalstation. Hij gaat mee op het
perron tot aan de coupé.
„Wacht U maar niet. U hebt zo veel te
doen. nu heb ik U heel wat langer
opgehouden dan Kroten." Ze zegt het
overmoedig vrolijk. „En ik merk hele
maal nog niet, dat U er ongeduldig
door geworden bent." Hij zou haar
kunnen omhelzen, als ze zo licht met
hem stoeit.
„Leest U eigenlijk langzaam of vlug?"
vraagt hij haar. denkend aan de ge
leende Romeo and Juliet.
"Dat hangt er erg van af. dat kan ik
niet vooruit zeggen."
Een conduteur loopt langs de trein en
sluit portier na portier. Dolly moet
wel instappen. Israël buigt haastig
naar haar toe. hij zeg zacht, maar
duidelijk verstaanbaar:
„Wanneer zien we elkaar terug?.
Zet niet Uw licht onder een koren
maat
door
Henriette LT.de Beaufort
Ze kijkt hem aan. die vreemde blik.
die hij nog maar één keer van haar
gezien heeft, aan het Arnhemse stati
on. toen ze hem in de coupé verliet,
die plotseling onpersoonlijke ogen.
glansloos, als uitgebluste sterren, die
pikken in een ochtendhemel. Hij
voelt dat ze zich kan centraliseren.
Vlug stapt ze de volle coupé in. Het
sein voor vertrek is al gegeven. Hij
hoopt haar nog te groeten van het
perron af, maar ze vertoont zich niet
meer aan het portierraam. Langzaam
rijdt de lange trein wagen na wagen
hem voorbij het Centraalstation uit.
Enkele weken later telt het Arnhem
se Diaconessenhuis er een jong hulp
zustertje bij. Dolly heeft haar vader
en tante Christine meegedeeld, dat ze
niet meer zal uitgaan in de grote
wereld. Ze wil graag een tijd lang
hulpzuster in een ziekenhuis zijn.
Daar is allerlei nuttigs te leren. „Dus
je wilt nu non worden?" Clemens
heeft het met een langgerekte grimas
gevraagd. Ze heeft vrolijk en spot
tend geglimlacht. „Waarom ant
woord je niet op mijn vraag, ik ben
doodernstig", hield hij aan. „En als ik
non zou worden, dan kan het nog
gezellig toegaan, denk maar aan-
."0393Dolly begon te neuriën: „Pa
ter geef je non een zoen. hei 't was in
de mei."
Clemens werd er niet wijzer door. hij
knikte ontkennend en zei, dat het
toch op niks zou uitlopen, want Dolly
kon immers geen week zonder boe
ken leven.
Eind november is ze er heen gegaan,
netjes gekleed in een verpleegsters-
kledij van blauw en wit gestreept
linnen voor de weekdagen en een
donkerblauwe wollen japon, ook met
witte schort, voor 's zondags, op het
hoofd hebben de hulpzustertjes
wit gesteven mutsje, een soort vet]
riteinde kleine tulband, dat opr
kruin van het hoofd staat, helder^
gesteven kinbanden houden het
Gaan de jonge zusters uit, dan
de witte muts met een zwart
bedekt worden. Hun hoofden
denken aan de wit en zwarte koj*
van de witte kwikstaart.
Het is gewoonte, dat de jonge h
zusters een reeks van werkgebie*
in het grote huis doorlopen. Dol
de eerste weken toegevoegd aar:
dieetkeuken, er worden bepa
voedselporties voor de afdellrij
toebereid. Hierna komt ze op de
derafdeling van de derde klas. ir
zaal waar een reeks geopereerde
deren, met aangeboren heupt'
wrichtingen, voorover liggen met
getrokken benen styf in gips in
soort kikkerhouding Een moeiz^
verpleging is het niet, het is in ho<1
zaak wassen, voeden en wat bfl
houden. De kinderen voelen zich
ziek en ze zijn vrolijk als jonge r
sen. Na de kinderafdeling komt Dt
op de tweede klasse, daar liggen
patiën, jonge en oude zieken,
kwalen en kwellingen van alli
aard, ze liggen in kleine, stille
mers. die uitkijken in het groen
de binnentuin.
Wordt vervd
