Maak einde aan
trekvogelmoord
[isvormingen bij baby's registreren
B&ÈWEEK
cd
)ngerustheid over
jlan voor een
sociale recherche'
"SKJSSasscr
Drie dagen laag*
'nWeek lans laag:
Extra laag:
Met gewoon toestel
foto van komeet
-r~r~i
iantal doden
fci verkeer
rder omlaag
Nederlandse hulp
aan Sahari's
Nieuwe regeling
gezinsverzorging
een maand later
Spoedig plan
voor hulp aan
verslaafden
Friezen bekladden
plaatsnaamborden
Stichting doet oproep
irts onderzocht vruchtbeschadigende werking medicijnen
1§9
NDERDAG 4 MAART 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
jn een onzer verslaggevers
iNHEM/TIEL In het Land van Maas en Waal denken de
'meenten erover met elkaar een „sociale recherche" in het leven
voor het opsporen van onder meer mogelijke fraudeurs
het gebied van de WW V-uitkeringen.
uitkering (bijstand enz.) is op zichzelf
niets bijzonders. Grotere gemeenten
hebben daarvoor veelal reeds een ap
paraat Per 1 januari 1976 trad bij
voorbeeld bij Arnhem wat men
noemt een „bijzonder controleur" in
dienst, resorterend onder de dienst
sociale zaken. Tot zijn instructie be
hoort dat hij beslist géén heksen
jacht mag ontketenen. Alleen wan
neer er duidelijk aanwijzingen zijn
dat iemand regelmatig ten onrechte
een beroep doet op de sociale dienst
springt de man in.
De controle op de WW-uitkeringen
gebeurt door de bedrijfsverenigin
gen. Eventueel misbruik van de
WWV-gelden gaat de gemeenten aan.
Statenlid Ramaker desgevraagd in
een toelichting: „Ik vind die term
sociale recherche ongelukkig. Het
kan zijn dat er nogal wat misbruik
wordt gemaakt van de sociale wet
ten. Ik heb daar geen gegevens over.
De door de studiecommissie genoem
de aantallen lijken mij overdreven.
Een zekere controle moet er zijn,
maar het dient met grote voorzichtig
heid te gebeuren. En het moet zeker
niet alleen in de richting van de werk
nemers gaan, maar (denk aan de kop
pelbaasjes) ook in de richting van de
werkgevers."
commissie uit de gemeentebe-
ilren van Wamel, Druten, Appel-
'ji, Dreumel, Horssen en Bergharen
op het ogenblik of men
k instelling van een dergelijk insti-
hit moet overgaan.
de ongeveer 150 werklozen, die in
d gebied een WWV-uitkering ont-
zou volgens een voorlopige
rnclusie een derde voor een nader
lerzoek in aanmerking komen.
PPR-Statenlid J. G. G. Ramaker
Tiel is inmiddels bij gedeputeer-
m van Gelderland op de ketting
iïprongen. Hij stelde onder meer de
eiag of het juist is dat uitsluitend
ct opsporen van fraudegevallen van
rrknemerszijde en niet die van
jrkgeverszijde tot de zaak van de
>ciale recherche zal gaan behoren,
m andere vraag is of gedeputeer-
h niet van mening zijn „dat in
(lling van een sociale recherche
_l)r de te controleren burgers als
Ijcriminatie ten opzichte van de
i it van de samenleving zal worden
iraren." In dit verband herinnert de
\er Ramaker aan een door de staten
motie, die juist ten doel
nd de nadelige effecten van werk-
isheid, ook in psychologische zin,
betrokkenen zoveel mogelijk
te nemen.
en heksenjacht
itrole op het genieten van sociale
i een verslaggever
HAAG Het aantal verkeers-
iden is vorig jaar opnieuw gedaald:
.tft 186 tot 2306. In 1973 en 1972
□{droegen deze aantallen nog 3092
Jf 3264.
I daling wordt, blijkens voorlopige
e fers van het Centraal Bureau voor
.3 Statistiek voor bijna drievierde
koorzaakt door een verminderd
nntal doden onder de bromfietsers
16 tegen 483 in 1974). Eveneens was
pen daling bij de voetgangers (van
1 tot 385) en bij inzittenden van
achtwagens (van 64 tot 39). Het
tl tal omgekomen inzittenden van
rsonenauto's vertoonde een lichte
jjging (van 986 tot 1005), terwijl het
ntal omgekomen fietsers constant
ef op 460.
daling van het totaal aantal ver-
'rsdoden werd vooral genoteerd
nen de bebouwde kom: met
alf procent tot 940. Buiten de
iouwde kom daalde het aantal
!t vier procent tot 1420.
I grootste absolute daling trad op
st Noord-Brabant. Andere provin-
is met een aanzienlijke verminde-
ïg waren Zuid-Holland en Utrecht.
Werk voor kerk
Schriftelijk contact met onze
kerkredactie wordt zeer op prijs
gesteld. Verbinding met de ver
zorgers van pagina 2 komt nog
spoediger tot stand als u hen als
yolgt benadert:
(ADVERTENTIE)
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Nederland overweegt
humanitaire hulp te geven aan de
Sahari's, die in een strijd zijn gewik
keld met Marokko en Mauretanië.
Het geld wordt geput uit een specia
le pot op het ministerie van ontwik
kelingssamenwerking die voor dit
soort zaken beschikbaar is.
Spanje heeft zich teruggetrokken uit
West-Sahara en het gebied onder
Marokko en Mauretanië verdeeld.
Deze verdeling wordt door de Saha-
raanse bevrijdingsbeweging Polisa-
rio aangevochten; zij eist onafhanke
lijkheid voor het gebied en wordt
daarin gesteund door Algerije.
Problemen voor Nederland zijn Ma
rokko en Mauretanië niet voor het
hoofd te stoten door hulpverlening
aan de Sahari's en de juiste hulp op
de juiste plaats te krijgen. Dezer
dagen brengt drs. Sjef Theunis van
de NOVIB een bezoek aan Polisario.
Hij zal onderzoeken welke mogelijk
heden voor hulpverlening er zijn en
daarover het ministerie inlichten.
NOVIB zelf is al een actie begonnen
voor de Sahari's.
DEN HAAG De invoering van de
door staatssecretaris Meijer aange
kondigde nieuwe beleidsmaatrege
len in de gezinsverzorging moet wor
den uitgesteld van 23 maart tot 19
april. Dit heeft de bewindsman mee
gedeeld in een brief aan de Tweede
Kamer.
De maatregelen houden onder meer
in, dat de betaling voor de gezinsver
zorging afgestemd wordt op de
draagkracht van de mensen. Er
komt volledige vrijheid van betaling
voor mensen, wier inkomen het soci
aal minimum niet of weinig te boven
gaat.
Den Haag De regering zal nog
voor het eind van het jaar een plan
opstellen voor de hulpverlening aan
verslaafden aan drugs. Tevens zal de
regering aangeven wat deze hulpver
lening zal gaan kosten.
Dit zei minister Vorrink gisteren tij
dens het debat over het drugbeleid
in de Tweede Kamer. Zij komt hier
mee tegemoet aan een door me
vrouw Van Leeuwen (ARP) ingedien
de motie, waarin onder meer om een
dergelijk plan wordt gevraagd. Me
vrouw Vorrink zei verder dat tot de
indiening van een dergelijk hulpver
leningsplan niet zal worden stilgeze
ten, maar dat alles zal worden ge
daan om de bestaande hulpverle
ning te verbeteren. Zo wees zij op de
komende uitbreiding van de beken
de Emiliehoeve in Den Haag en op
het feit dat binnenkort een beslis
sing zal worden genomen over het
stichten van een dergelijke drugvrije
therapeutische inrichting in de om
geving van Eindhoven.
LEEUWARDEN Friezen hebben
in de dorpen Giekerk en Oenkerk
Nederlandstalige plaatsnaamborden
met witte verf beklad. De actiegroep
Foka (een Friese organisatie voor
culturele autonomie) zou voor deze
actie verantwoordelijk zijn. De Foka
is een actiegroep die hoofdzakelijk
uit Friese studenten bestaat.
De staatssecretarissen Meijer (geheel rechts) en Brinkhorst
(tweede van rechts) nemen het manifest over de trekvogelmoord
in ontvangst.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De stichting Mondiaal Alternatief heeft gisteren
de Italiaanse regering en het parlement in Rome per manifest
opgeroepen nu werkelijk een einde te maken aan de massale
jacht op trekvogels, die tweemaal per jaar in dat land plaats
vindt.
Het manifest, ondersteund door 69
organisaties uit vijftien Europese
landen, met meer dan zeven miljoen
leden, is gisteren op het ministerie
van buitenlandse zaken in Den Haag
overhandigd aan de staatssecretaris
sen Brinkhorst en Meijer.
De Italiaanse senaat heeft kort gele
den een wet, die de vogeljacht ver
biedt, aangenomen, maar deze wet
zou pas over drie jaar in werking
treden. In de tussenliggende tijd zou
den er nog eens een miljard trekvo
gels ten offer kunnen vallen aan de
Italiaanse vogeljacht.
De wet moet overigens eerst nog door
het Italiaanse parlement aangeno
men worden en of dat gebeurt is
volstrekt onzeker. Al vijftien keer
eerder zijn door de Italiaanse senaat
wetsontwerpen tegen de vogeljacht
aanvaard, die daarna echter in het
(ADVERTENTIE)
Zes soorten drop en nog acht andere lekkernijen
van Red Band. In royale familiezak.
parlement sneuvelden.
De stichting Mondiaal Alternatief
doet daarom een dringend beroep op
regering en parlement in Italië nu
werkelijk eens ernst met de zaak te
maken. De stichting wijst erop dat de
moord op de trekvogels niet alleen
tot uitroeiing van vogelsoorten kan
leiden maar ook zeer ernstige gevol
gen voor het natuurlijk milieu heeft,
vooral voor de landbouw.
Naarmate er meer insectenetende
trekvogels worden afgeschoten, zul
len er meer insecten overblijven die
de landbouwgewassen kunnen aan
tasten, wat dan weer leidt tot massa
ler gebruik van schadelijke insecti
ciden.
De stichting meent dat in Europees
verband een aparte juridische status
aan de trekvogels gegeven moet wor
den. Ze zijn niet het eigendom van
één land, waar men ze dan naar goed
dunken kan afschieten, maar ze be
horen alle landen toe," zei de direc
teur van de stichting, E. B artels, gis
teren.
Hij vroeg staatssecretaris Brinkhorst
bij de landbouwkredieten die Italië
door de Europese gemeenschap wor
den gegeven, de voorwaarde te stel
len dat de vogeljacht direct verboden
wordt.
Brinkhorst zei achteraf voor zo'n ab
solute voorwaarde niet veel te voelen,
maar wel wilde hij de zaak aan de
orde stellen als er in de gemeenschap
over herstructurering van de land
bouw gesproken wordt.
Beide staatssecretarissen waren ver
heugd over het manifest omdat druk
van de publieke opinie volgens hen
onmisbaar is om in Italië wat te be
reiken. „De vogeljacht is een diep
ingewortelde Italiaanse volkstraditie
en het is niet makkelijk om daar
tegen in te gaan. Ik zie echter wel
ruimte voor initiatieven in Europees
verband. Want een land kan natuur
lijk niet zomaar het recht op alle
trekvogels opeisen", aldus Brink
horst.
Het Europese parlement heeft zich al
eerder tegen de trekvogelmoord in
Italië uitgesproken.
|an onze redacteur wetenschappen)
TRECHT Het is dringend gewenst, dat ook in Nederland de behandelende
verplicht wordt om alle aangeboren misvormingen bij baby's te melden aan
!}t Bureau bijwerkingen geneesmiddelen van het ministerie van volksgezond-
}id.
svf dit terrein is Nederland
et wat achtergebleven ge-
mid, vindt dr E. B. van Jul-
u^gha, die deze stelling giste-
liÉ bij zijn promotie in
mtecht verdedigde. In de
rriandinavische landen, in
;eland en in Canada is re
latie van aangeboren mis-
ngen verplicht. In Zwe-
is naderhand uitgerekend
de tragische „epidemie"
softenon-kinderen vijf
iden na de eerste mei-
zou zijn ontdekt als zo'n
iem toen al bestaan had.
proefonderzoek
tiding van schade die mo-
lijk door medicijnen aan de
(geboren vrucht is toege
dacht, betekent uiteraard
paard achter de wagen
l Het onderzoek
irop dr. Van Julsingha
ftmoveerde, was er juist op
icht het paard vóór de wa
rneer mogelijkheden te
ichaffen. In dienst van Or^
ontwikkelde hij een
brk verbeterde méthode om
vruchtbeschadigende („tera-
togene") werking van medi
cijnen of van stoffen in het
algemeen met proefdieron
derzoek op te sporen.
Zulk onderzoek is in principe
eenvoudig. Je dient de te tes
ten stof in verschillende hoe
veelheden toe aan groepen
zwangere proefdieren en kijkt
of er afwijkende jongen wor
den geboren. Maar in de prak
tijk is er heel wat voor nodig
om met zinvolle resultaten te
komen. Om zeker te weten of
er afwijkingen zijn, moet je
letterlijk alles onderzoeken.
Dat is een praktische onmo
gelijkheid. Om redelijk zeker
te weten of er afwijkingen
zijn, moet je erg veel eigen
schappen van de pasgeboren
dieren onderzoeken. Dat
moet bovendien met een
groot aantal dieren gebeuren,
om de conclusies voldoende
betrouwbaarheid te geven.
Ook daar stelt de praktijk
en het budget vaak gren
zen. Het ligt voor de hand,
aldus dr Van Julsingha, dat
vaak vereenvoudigingen in de
proeven worden aangebracht
soms meer dan verant
woord is.
Betrouwbaarheid
Hij ontwikkelde een systeem
waarin niemand meer een ex
cuus kan vinden om bochtjes
af te snijden: een computer
programma waarmee in een
redelijke tijd een onredelijke
hoeveelheid gegevens kan
worden vergeleken en tot
handzame conclusies ver
werkt. Dat levert verscheide
ne voordelen op. De betrouw
baarheid van de conclusies
wordt beter, want alle waar
schijnlijkheidseffecten wor
den doorgerekend. Het wordt
daardoor beter mogelijk om
effecten van het onderzochte
geneesmiddel te onderschei
den van „ruis": het percenta
ge afwijkingen dat bij het ge
bruikte proefdier van nature
voorkomt.
Het wegvallen van ontzettend
veel schrijf- en rekenwerk
bood bovendien ruimte om
meer eigenschappen van het
dier op afwijkingen te onder
zoeken. Dr. Van Julsingha
ontwikkelde een systeem
waarmee een analist kleine
afwijkingen van het skelet
botje voor botje in een redelij
ke tijd kan vastleggen. En de
computer drukt later van het
totale materiaal botje per bo
tje een vergelijkend overzicht
af. Dat is belangrijk, want het
zijn juist ook de kleine afwij
kingen bij de ene diersoort,
die de verdenking wekken dat
een stof bij een andere dier
soort wel eens ernstiger tera-
togeen zou kunnen werken.
Want dat blijft het probleem
bij dit soort onderzoek: de
ene diersoort is de andere
niet. Wat diergegevens voor
de mens betekenen, is altijd
onzeker. Die onzekerheid is te
verkleinen door het onder
zoek bij een aantal verschil
lende diersoorten te doen, en
die soorten verstandig te kie
zen. Van bepaalde groepen
stoffen is bekend dat ze door
bepaalde diersoorten onge
veer net zo worden verwerkt
als door de mens. Het vak
manschap van de onderzoe
ker wordt door het systeem
van Van Julsingha bepaald
niet overbodig. Het krijgt
zelfs meer ruimte. „Het is ze
ker niet zo," zegt hij, „dat je
er aan de ene kant wat witte
pillen in gooit en dat er dan
aan de andere kant een rood
of een groen lampje gaat
branden."
Hanteerbaar
Nu teratologisch onderzoek
een stuk hanteerbaarder is
gemaakt, zou het helemaal
niet gek zijn, vindt dr Van
Julsingha, om niet alleen
nieuwp geneesmiddelen dege
lijk door de molen te halen,
maar ook sommige oudere.
Want de oorzaken van aange
boren .afwijkingen zijn voor
het grootste deel nog onbe
kend. Op grond van de be
schikbare gegevens wordt ge
schat dat vijf tot tien procent
veroorzaakt wordt door stra
ling, door de moeder doorge
maakte (infectie-)ziekten en
geneesmiddelgebruik. Onge
veer 25 procent zou erfelijk
bepaald zijn. En van een klei
ne zeventig procent van de
gevallen weten we het ge
woon niet. Zijn het milieufac
toren? Zit er nog een stuk
geneesmiddelgebruik in? Er
valt nog genoeg te onderzoe
ken. In een van zijn stellingen
noemt dr Van Julsingha het
betreurenswaardig dat de Ne
derlandse universiteiten daar
zo weinig aan doen.
Een andere stelling is het
waard om in zijn geheel te
worden aangehaald. „In geval
een toxicoloog (deskundige
op het gebied van schadelijke
stoffen - red.) in dienst van
een onderneming een nega
tief advies heeft gegeven over
de aanvaardbaarheid van toe
passing van een middel, be
hoort de directie van die on
derneming indien zij van
dit advies wenst af te wijken
beide inzichten te melden
aan de bij de toelating van
dat middel betrokken over
heidsinstellingen, ter verkrij
ging van een gemotiveerde
voorlopige beoordeling ten
aanzien van het betreffende
aspect van de toelaatbaar
heid."
Wordt er dan wel eens wat
achtergehouden? „Ach, je
hoort wel eens wat." (Dr. Van
Julsingha is voorzitter van de
Europese vereniging van tera
tologie). „Het hoeft geen kwa
de trouw te zijn, het kan een
verschil van inzicht wezen.
Maar voor een goede beoorde
ling moet wel alles op tafel
komen."
n zaterdag 6 maarl
Hamlappen
500 gram
kiloverpakking -L&40 I
i80
Varkensschnitzel
100 gram
Uit de afdeling warm brood:
Volkorenbrood gratis gesneden^
800 gram_a,
Uit de afd.delicatessen:§|egem<ü!
Schoude rj ricandeau100 gramL
Malse kassja 4«7
per krop
Tul pc n_A pjddoorn JJO
bos 7 stuks
l/m woensdag 10 maarl
Nieuw! AH Choc, pastilles melk, ^^9
puur of extra bitter,rol 100 g.£r5& M0
AH Champignonsoep AC
blik 0.46 literJJtJ
AH Mandarijntjes gebroken
partjes, blik 310 gram-89"
AH Cornflakes 149
pak 350 gramJL«
Korstloze kaas blank of gekruid
400 gram2r£5' JL#
Gebraden gehakt *70
vacuum verpakt 100 gram-95r
Macleans tandpasta 10Q
grote tubeJl*
Uit de diepvries: Groko gesneden 149
sperziebonen, pak 450 gram JL69" JL*
zolang dc voorraad strekt.
Zolang de voorraad strekt)
Nova elektrisch tosti-ijzer
k500 W. 1 jaar fabrieksgarantie.
Van een onzer verslaggevers
HOEVEN „Met een gewoon foto
toestelletje is er een prima foto van
de komeet te maken. En dat is werke
lijk uniek. Het enige wat de mensen
hoeven te doen, is om zes uur opstaan
en de lens op het oosten te richten".
Zo uit de heer B. Apeldoorn van de
volkssterrewacht Simon Stevin zijn
enthousiasme over de helderheid van
de sinds 2 maart zichtbare komeet
West. Vooral de lengte van de staart,
die tien graden van de hemelboog in
beslag neemt, is uitzonderlijk. „Als
de ochtendhemel zo helder blijft, kan
iedereen vanuit de huiskamer de
plaat van zijn leven schieten".
De kop van de komeet bestaat vol
gens de opvattingen van de meeste
sterrekundigen uit een „vuile
sneeuwbal" van enkele kilometers
doorsnee: stof en steengruis ingebed
in ijs en bevroren gassen. Hoewel met
name de metingen aan de voor
amateurs tegengevallen komeet
Kohoutek in 1974 veel nieuwe gege
vens hebben opgeleverd, bestaat er
nog steeds geen volledige zekerheid
over de preciese opbouw van
kometen.
De miljoenen kilometers lange staart
van een komeet bestaat uit door de
zon verwarmde gassen en losgeraak
te stofdeeltjes, die door de stralings
druk van het zonlicht en door de
zonnewind (een stroom elementaire
deeltjes die van de zon afkomstig
zijn) van de kop van de komeet wor
den „weggeblazen".
RITA
„Mijn muziekleraar zei, dat ik
wat hoger op de ladder moest
proberen te komen."
