Kleine,actieve groep
scholen verdedigt
het eigen karakter
Time is méér
dan een
filtersigaret
Niemeyer boos na aanval
op woord ,nicotine-arm'
Gemeenteraad opent
jacht op dubbel
gehonoreerde tijd
Hoog hek
om paleis
Soestdijk
Fluoriden niet gevaarlijk
20 voor
Dé 120 mm
filtersigaret
Beperkte rol voor
uitzendkrachten
in de ziekenhuizen
Principieel 'nee' tegen nieuwlichterij
Deelnemen in
overleg bepleit
.Ministerie van
landbouw gaat
niet verdwijnen'
Proces tegen staat of commissie
Minister moet regeling treffen
Lenteroep
BINNENLAND
TROUW/KWART! P
Van een onzer verslaggevers
SOESTDIJK Militairen zijn
druk bezig langs de tuin van
paleis Soestdijk, aan de zijde
van de Praamgracht, die de
scheiding vormt tussen het ei
genlijke palelspark en de
straatweg van Baarn naar De
Bilt, een hoge prikkeldraadver
sperring aan te brengen. Dit
vormt volgens de directeur van
de Rijksvoorlichtingsdienst, de
heer O. van der Wiel, „de meest
opvallende maatregel, die
wordt genomen om het konink
lijk paar beter te beveiligen".
Op andere punten worden eveneens
beveiligingen aangebracht. Dat geldt
met name voor de parkgedeelten die
aan de met een wandelkaart toegan
kelijke bossen grenzen. Over de aard
van de maatregelen die daar worden
getroffen, wilde de heer Van der Wiel
zich niet uitlaten. Wel liet hi) weten
dat de bewaking door wachtposten
bij Soestdijk is geïntensiveerd.
„Stond er vroeger één wacht, dan
staan er nu twee," vertelde hij. Ook
andere vorstelijke verblijven zullen
scherper worden bewaakt. Hetzelfde
geldt voor het Catshuis in Den Haag
(de ambtswoning van de minister
president) en vitale rijksgebouwen.
„Directe aanleiding tot deze maatre
gelen zijn de recente gijzelingszaken
en de mislukte plannen van een
groep Zuidmolukkers om een overval
te doen op paleis Soestdijk. De rege
ring heeft zich daarover beraden en is
nu in overleg met de rijksrecherche
tot actie overgegaan. Die wachten bij
de hoofdingangen van Soestdijk en
andere verblijven van de koninklijke
familie zijn heel aardig, maar in feite
betekenen ze niets, als je op andere
plaatsen met weinig moeite zo de
tuin in kunt lopen. Die Praamgracht
is bijvoorbeeld weinig meer dan een
slootje, waar in het gunstigste geval
veertig centimeter water in staat. Als
je Je broekspijpen oprolt loop Je er zo
door," aldus de heer Van der Wiel.
In de afgelopen jaren is dat tal van
keren gebeurd. „Binnenkort zal nie
mand die zich zonder reden in de
paleistuin ophoudt daarvoor een ver
ontschuldiging hebben. Degenen die
voortaan binnensluipen moeten kwa
de bedoelingen hebben," meent de
heer Van der Wiel.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM. Uitzendbureaus
hebben in de personeelsvoorziening
van ziekenhuizen maar een heel be
perkte rol. Van de gemiddeld tien
procent vacatures in de verpleegsta-
ven, waarvoor de Nederlandse Zie
kenhuisraad vorige week waarschuw
de, wordt maar een klein deel door
uitzendkrachten waargenomen.
De NZR rapporteerde toen de indruk
dat de groeiende rol van de commer
ciële uitzendbureaus het verloop on
der het vaste personeel zou bevorde
ren. Drs W. G. H. Garritsen van de
Algemene bond van uitzendbureaus
(ABU) kan zich dat moeilijk voorstel
len. BIJ een in opdracht van de ABU
gehouden marktonderzoek bleek vo-
^rig Jaar dat de meeste Instellingen in
|Ue gezondheidszorg die uitzend
krachten gebruiken, minder dan één
procent van het vaste personeelsbe
stand op deze manier aanvullen. Ver
vanging van personeel bij ziekte was
de meest genoemde reden om uit
zendkrachten in te schakelen.
Bij ëën op de vijf instellingen lag het
aantal uitzendkrachten per honderd
vaste personeelsleden tussen 1 en 2.
Maar ëën op de tien had meer dan vijf
procent losse medewerkers in dienst.
Deze gegevens hebben betrekking op
de gemiddelde situatie in 1974. Maar
er zouden in 1975 wel grote grote
verschuivingen hebben moeten op
treden om de toestand nu ineens
zorgwekkend te maken, meent de
heer Garritsen. De genoemde cijfers
geven in zoverre nog een overdreven
indruk dat ze alleen betrekking heb
ben op instellingen die uitzendkrach
ten gebruiken. Er zijn ook aardig wat
die het er zonder doen.
Van onze onderwij sredactie
AMSTERDAM - Vorige week
schreef het bijzonder onderwijs
een brief aan minister Van Ke-
menade over de vrijheid van
onderwijs. Het bericht daaro
ver wekte de indruk dat hier
sprake was van een gezamen
lijke actie van héél het bijzon
der onderwijs. De heer J.J.Dub
beldam, onderwijzer te Ouden
bosch, maakt ons er echter op
attent dat er ook nog vormen
van bijzonder onderwijs be
staan die zo bijzonder zijn, dat
ze zich niet willen laten verte
genwoordigen door de grote or
ganisaties. De brief van de heer
Dubbeldam is een goede gele
genheid het bestaan van die
bijzonder bijzondere scholen
even toe te lichten.
De laatste jaren is er in het protes
tants-christelijk onderwijs links en
rechts gefuseerd. Uit die fusies ont
stonden enkele grote organisaties.
Op bestuurlijk gebied is de in Voor
burg gevestigde Besturenraad voor
het protestants-christelijk onderwijs
de overkoepelende instantie.
De personeelsorganisaties werken sa
men in de Personeelsraad. Beide or
ganisaties (besturen en personeel)
zijn weer verenigd in de Nederlands
Protestants Christelijke Schoolraad.
Via deze drie grote organisaties is het
protestants-christelijke onderwijs
vertegenwoordigd in het overleg met
de minister. Behalve de protestants-
christelijke zuil zitten ook de drie
andere zuilen (rooms-katholiek, neu
traal-bijzonder en openbaar) in dit
overleg.
Kleine groep
Drs G. van Leyenhorst
naai en - als het om pedagogische of
sociale academies gaatzelfs een
landelijk karakter hebben. In sommi
ge gevallen probeert men zich sterk
te maken in 'algemeen' protestant-
schristelijke scholen door massale
opkomst op vergaderingen. Vooral
bij bestuursverkiezingen kan het nog
wel eens helpen.
In de Tweede Kamer wordt het ge
luid van de gereformeerde gezindte
vertolkt door bijvoorbeeld ds. Abma
van de SGP en de heer Van Leijen-
horst van de CHU
Vrijheid
Het is maar een kleine groep scholen
die van dit soort overleggingen is
buiten gesloten. Men moet deze scho
len vooral zoeken in de gereformeer
de gezindte. Het zijn scholen die ver
want zijn met de Gereformeerde Ge
meenten, die vrijgemaakt Gerefor
meerde Kerken, de Christelijk Gere
formeerde Kerken en de verontruste
groepen binnen Nederlands Her
vormde en (gewone) Gereformeerde
Kerken.
Op het totaal van de vele duizenden
scholen die ons land telt is het getal
van deze groep maar klein: een paar
honderd scholen. Toch gaat het om
een groep die tegenwoordig erg actief
is.
Juist nu de beleidsmachine van mi
nister Van Kemenade op volle toeren
draait en in samenwerking met de
gerenommeerde organisaties heel het
onderwijs 'vernieuwt', vechten de
scholen van de gereformeerde ge
zindte met nieuwe energie voor het
behoud van hun eigen karakter.
Hun standpunt ten aanzien van het
overheidsbeleid heeft in ieder geval
het voordeel van de duidelijkheid.
Terwijl de grote organisaties van het
bijzonder onderwijs ook in hun strijd
voor de vrijheid van onderwijs altijd
een flink eind met de overheid mee
gaan, kunnen deze scholen van de
gereformeerde gezindte volstaan met
een principieel nee tegen veel van die
nieuwlichterij.
Schooladviesdiensten samen met het
openbaar onderwijs, leerplaninsti
tuten als semi-overheidsinstellingen.
onderwijspolitiek die Haagse wijshe
den opdringt aan vrije scholen, dat is
deze scholen allemaal een gruwel.
Niet luidruchtig
De manier waarop deze gereformeer
de scholen hun eigen Identiteit verde
digen is allerminst luidruchtig. Publi
citeit wordt niet gezocht, veel eerder
gemeden. Men zoekt de kracht niet in
grote getallen of opzienbarende ac
ties. Het werk wordt in stilte gedaan,
hetgeen niet betekent dat men niet
wervend bezig wil zijn.
De beweging van gereformeerde
scholen is zelfs groeiende. Niet alleen
in het lager onderwijs, maar vooral
ook in het voortgezet en hoger onder
wijs. Af en toe worden nieuwe scho
len gesticht, die dan vaak een reglo-
Dit alles ter inleiding op de brief van
de heer J.J.Dubbeldam waaruit wij
hetvolgende citeren:
"Volgens Trouw van 17 februari
schrijven de zeven grote organisaties
van het bijzonder onderwijs, dat zij
erkennen dat de overheid ook ten
aanzien van het bijzonder onderwijs
een sturende taak heeft. Dit is nau
welijks te geloven. Ieder, die ook
maar enigszins thuis is in de geschie
denis van het bijzonder onderwijs,
moet toch weten dat de vrijheid van
onderwijs juist staat en valt met de
vrijheid van inrichting. Ik wil er in dit
verband graag op wijzen dat er nog
andere besturen- en personeelsorga
nisaties zijn op het terrein van het
bijzonder onderwijs. Daartoe beho
ren o.a. de zeven die vertegenwoor
digd zijn in de zogenaamde Club van
Amersfoort. Dit zijn:
Het verband van scholen van gere
formeerde belijdenis
De vereniging voor gereformeerd
schoolonderwijs
—De vereniging van christelijke on
derwijzers
De vereniging van gereformeerde
onderwijzers en leraren in Nederland
De gereformeerde vereniging van
onderwijzers, leraren en kleuterleid
sters
De contactvereniging van leer
krachten en studerenden op gerefor
meerde grondslag.
Bescheiden
Voor een beter begrip van de doel
stellingen van dit zevental citeer ik
uit het blad "De school met de Bij
bel": De organisaties die geregeld sa
menkomen in Amersfoort kunnen
zich niet thuis voelen bij de grote
organisaties in Den Haag.
In tegenstelling tot deze organisaties
hebben de bedoelde zeven slechts
een bescheiden aantal leden. Geluk
kig blijkt echter steeds meer dat de
Schriftgetrouwe organisaties niet al
leen in een behoefte voorzien, maar
ook op velerlei terrein buitengewoon
actief en levensvatbaar zijn.
Hoewel tussen de zeven ook wezenlij
ke verschillen bestaan, weten zij el
kaar toch steeds meer te waarderen.
Grote zorgen hebben wij alle zeven
over de plannen van minister Van
Kemenade en ook over het ontstel
lende gebrek aan voor ons christenen
verantwoorde methodes. Het is be
kend dat, wat er op 't ogenblik op de
markt komt neutraal heet, maar di
kwijls volgestopt zit met gedachten-
spinsels uit de zogenaamd progres
sieve hoek. De zeven van Amersfoort
studeren ook in nauw verband op de
nota's van onze minister. We zijn niet
van plan de gevraagde inspraak over
te laten aan de 'groten'. Ook wij
Van een onzer verslaggevers
DORDRECHT Bij school
kinderen in de gemeente Bors-
sele is geen opname van fluori
den vastgesteld, die de geva-
rengrenzen overschrijdt of er
ook maar dicht in de buurt
komt. Dit is mede te danken
aan de goede afwasbaarheid
van fluorverbindingen op
groenten. Aldus het rapport
over een eind vorig jaar afgeslo
ten onderzoek naar mogelijk
nadelige gevolgen van de lucht
verontreiniging met fluoriden
door industrieën in het Sloege-
bied.
Bij vee is sprake van fluorscha-
de ln de vorm van fluorosis
(zgn. „zebratanden).
Omdat de bevolking van Borssele en
de tot deze gemeente behorende dor
pen vreesde dat de consumpUe van
tuingewassen voor de mens gevaar
zou opleveren, is dit onderzoek inge
steld. Het heeft onder meer aan het
licht gebracht dat de ene groente zich
beter laat reinigen dan de andere. Op
sla blijft na goed wassen nauwelijks
iets van fluor achter. Andijvie maar
vooral boerenkool lijken betere opne-
mers en doorgevers van fluoriden. De
opname blijft echter zo ver beneden
de gevarengrens dat een beperking
van drinkwaterfluoridering ea'of het
gebruik van tabletten niet nodig is.
Het lijkt zelfs aanbevelenswaardig
het gebruik van tabletten te stimule-
Ds H.G Abma
kleintjes hebben recht erop gehoord
te worden.
Overleg
De heer Dubbeldam eindigt zijn brief
met de wens dat er in het onderwijso
verleg ook een plaats zal worden in
geruimd voor de kleine organisaties.
De democratische tradities van ons
land vereisen dat. "Zou het niet zo
kunnen, dat één afgevaardigde van
de Club van Amersfoort uitgenodigd
wordt om de besprekingen met de
minister bij te wonen? Me dunkt dat
hier ook een taak ligt voor degroten'
die wel uitgenodigd worden. Zij zou
den de minister op dit verzuim kun
nen wijzen, zodoende een broeder
hand reikend aan hen die mede pal
willen staan voor een school met de
bijbel"'.
De heer Dubbeldam schrijft dit op
eigen initiatief. Het gaat dus niet om
een verzoek namens de Club van
Amersfoort. Niettemin hebben we
zijn brief uitvoerig weergegeven, om
dat hierin duidelijk de vraag gesteld
wordt hoe ook kleine organisaties (er
zijn er sommige van heel andere ge
zindte! kunnen meespelen in het
landelijke onderwijsoverleg.
Van onze parlementsredactie
Den Haag - Minister van der Stee van
landbouw en visserij ziet zijn depar
tement niet verdwijnen. Hij zei dit
gisteren in de Tweede Kamer op vra
gen van het KVP-Kamerlid De Bek-
ker. Deze wees op een bericht in De
Volkskrant van gisteren, waarin werd
gemeld dat ministers en parlementa
riërs zich aan het bezinnen zouden
zijn op opheffing van enkele ministe
ries. Minister Gruijters van volks
huisvesting en ruimtelijke ordening
zou, aldus het krantebericht, onder
andere het ministerie van landbouw
willen opdelen onder de ministeries
van ruimtelijke ordening, onderwijs
en economische zaken.
Inmiddels heeft minister Gruijters al
gereageerd op het artikel. "In deze
zaak heb ik noch via contacten met
collega's noch langs ambtelijke weg
enige initiatief genomen of zelfs maar
oriënterende gesprekken gevoerd",zo
verklaarde hij gisteren.
Minister Van der Stee zei gisteren in
de Kamer over het bericht: "vele be
windslieden filosoferen in hun vrije
tijd over de departementale indeling.
Soms doen zij dat zelfs in hun werk
tijd. Ik wist dat reeds jaren geleden
collega Gruijters dergelijke opvattin
gen had, al voor hij tot het ambt van
minister geroepen werd. Hij heeft het
recht die opvatting te koesteren."
Volgens de landbouw-minister is het
politiek onontkoombaar dat er een
departement van landbouw blijft be
staan. De gedachte van het Kamerlid
De Bekker om de gehele plattelands
ontwikkeling onder landbouw te
brengen sprak hem ook wel aan. "In
feite is de uitvoering van een stuk
ruimtelijk ordeningsbeleid voor een
zeer belangrijk deel in handen van
het departement van landbouw," al
dus minister Van der Stee.
(ADVERTENTIEl
HANDBAL De Nederlandse dameskampioen
SwUt speelt ln de halve finales van het toernooi
om de Europa Cup tegen Pollsens uit Stock
holm- In de andere halve finale spelen Admira
Wien (Oost.) en Radnlki BelgradadJoeg.) tegen
elkaar. Swtft speelt eerst thuis.
SCHAATSEN De Noorse ploeg voor de we
reldkampioenschappen sprint ziet er als volgt
uit: HEREN Per BJÖrang, JOm Dldriksen. Beg-
ge Ol, Kal Ame Engelstadt, Jan Egil Storholt,
reserve zijn Fulhen en Stenshjemmet. DAMES:
Lisbeth Korsmo.
Time is langer dan een
gewone filtersigaret
Time is slanker en
Time is bruin
Time trekt aangenaam
licht
Time heeft méér
milde smaak.
Proef het grote
Time-verschil.
v
WESTLAND-UTRECHT: De af
gifte van de 8 procent pandbrieven
1975 is gisteren gestaakt. De af gif te-
koers van de 87. pandbrieven 1976 is
verhoogd van 101 tot 101.5 procent.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN - De raad van bestuur van Theodorus Niemeyer in Groningen heeft staatssecreti
Hendriks (volksgezondheid) gisteren in een brief aangezegd de staat der Nederlanden of de le<
van de commissie-Meulblok een proces te zullen aandoen. Niemeyer is verbolgen over de aanval v
de commissie op het gebruik van het woord ,nicotine-arm' op de verpaking van Niemeyer-sigarett*
en op het .stippen-systeem' dat op die verpakking wordt gehanteerd.
ren. gezien de lage consumptieper
centages, die bij het onderzoek wer
den vastgesteld.
Een en ander sluit volgens het aan
het provinciaal bestuur van Zeeland
aangeboden rapport niet uit dat op
de lange duur een geleidelijk stijgen
de fluorbelasting optreedt via voort
gaande bodemverontreiniging. Er
zou om de drie vijf jaar een derge
lijk onderzoek moeten worden ge
houden, waarbij ook knolgewassen,
melk en dergelijke betrokken zouden
moeten worden. Dit jaar zal elders ln
het land een vergelijkend onderzoek
worden ingesteld. Het rapport zegt
dat het ontbreken van medisch nade
lige gevolgen op zichzelf geen reden
mag zijn om van een strikte beper
king van fluor-emissies af te zien.
schade aan plant en dier is daar al
leen al voldoende motief voor.
Van een onzer verslaggevers
HOGE ZWALUWE De gemeenteraad van Hoge en Lage
Zwaluwe wil de inkomsten die (gemeente)bestuurders en
ambtenaren genieten uit afvaardigingen of andere functies,
aan banden leggen. Zulk werk betreft namelijk een logisch
uitvloeisel van hun (reeds gehonoreerde) functie.
Hiertoe is een motie opgesteld, die ter kennis zal worden
gebracht van de minister van binnenlandse zaken. De motie
wordt ook gestuurd naar andere gemeentebesturen in Neder
land. Bovendien heeft de CH-kiesvereniging het probleem
voorgelegd aan haar Tweede Kamerfractie.
De motie noemt het onaanvaard-
OlOObaar dat bestuurders en amb
tenaren inkomsten ontvangen
voor functies en afvaardigingen,
die een logisch uitvloeisel zijn van
hun positie. Vergoedingen, pre
sentiegelden e.d. moeten volgens
de motie ten goede komen van de
instanties waarbij de mensen die
ze ontvangen volledig in dienst
zijn.
Bijzondere aandacht wordt ook
gevraagd voor de functies in sa
menwerkingsverbanden, die
meestal ook geheel of gedeeltelijk
worden vervuld in tijd die reeds
gehonoreerd wordt. De minister
zal worden gevraagd op korte ter
mijn een regeling te ontwerpen,
die een eind maakt aan deze onge
wenste situatie.
Illustratie
De fractie Gemeentebelangen
heeft ter illustratie van het pro
bleem en ter versterking van de
door PvdA en VVD ingediende
motie een onderzoek ingesteld
naar de vergoedingen, die verbon
den zijn aan deelname aan ge
meenschappelijke regelingen en
andere instituties alleen nog maar
in West-Brabant.
Daaruit blijkt onder meer dat de
dagelijkse bestuursleden van het
stadsgewest Breda 5000 gulden
per jaar krijgen. Het presentiegeld
voor commissie- en gewestraads
leden is 75 gulden per vergadering.
De voorzitter van het streekge-
west Land van Heusden en Altena
krijgt circa 15.000 per jaar.
Het merendeels uit burgemeesters
bestaande dagelijks bestuur ver
gadert 34 maal per jaar. De „ver
blijfsvergoeding" per lid is 85 gul
den per vergadering. Het gemeen
schapsbedrijf „Intergas" heeft ze
ven commissarissen (allen burge
meesters), die per jaar 2371 gulden
ontvangen. Het industrie- en ha
venschap Moerdijk geeft zijn da
gelijkse bestuursleden 60 gulden
per vergadering. Voorgesteld is dit
bedrag tot 85 te verhogen, hetgeen
neerkomt op 4930 gulden per jaar.
De voorzitter krijgt het dubbele.
Het dagelijks bestuur bestaat uit
twee burgemeesters, een wethou
der en een gedeputeerde. Men
komt uiteraard vaak dezelfde
functionarissen tegen in diverse
besturen.
De CH-kiesvereniging heeft het
probleem inmiddels voorgelegd
aan haar Tweede-Kamerfractie.
Zij zegt deze toestand zeer onge
wenst te vinden, niet alleen uit
een oogpunt van gerechtvaardig
de inkomstenverwerving maar
vooral met het oog op de democra
tische controle.
Wat dit laatste betreft wordt ge
wezen op het feit dat in dagelijkse
bestuursfuncties vaak benoemde
„kroondienaren" domineren in-
plaats van democratisch gekozen
raadsleden.
Het argument ter rechtvaardiging
van de neveninkomsten, namelijk
dat er veel extra werk voor moet
worden verzet, wordt afgewezen,
onder meer met verwijzing naar
het ambtenarenreglement, dat
ervan uitgaat dat de hogere amb
tenaar niet in aanmerking komt
voor vergoeding van overwerk.
In het nog geheime rapport van de
ambtelijke werkgroep, waarin de
staatssecretaris wordt geadviseerd
alle reclame voor sigaretten en shag
te verbieden, wordt de benaming ,ni-
cotine-arm' misleidend genoemd en
wordt ook bezwaar gemaakt tegen
het gebruik van stippen om aan te
geven of sigaretten weinig of veel
nicotine en teer bevatten. Niemeyer
noemt deze aanval in de brief aan de
staatssecretaris ,in Jioge mate on
zorgvuldig en derhalve onrechtma
tig'. ,Wij zullen', zei gisteren een
woordvoerder van Niemeyer, .ge
dwongen zijn bij publikatie van het
rapport de commissieleden of de
staat aansprakelijk te stellen voor
deze uitspraken. Wij weten nog niet
tegen wie wij een procedure zullen
aanspannen. Als de regering het rap
port publiceert, zullen wij tegen de
staat procederen, en als de commis
sie het doet, tegen de commissiele
den persoonlijk'. Niemeyer wijst erop
dat bij de introductie van het woon
,nicotine-arm' de in de Duitse wetgi
ving neergelegde normen zijn gehai
teerd, omdat de Nederlandse ware
wet het begrip niet kent. Niemej
zou het toejuichen, aldus de wooj
voerder, als ook in Nederland
begrip ,nicotine-arm' beschermd»
worden, zodat niet meer iedereenn
die term zou kunnen schermen.
Stippen
Met betrekking tot het .stippe
systeem' wijst de Groningse sigan
tenfabrikant op een recente u
spraak van de Reclai
codecommissie, waarbij werd gest
dat het de adverteerder is toegesti
informatie te verschaffen over
teer- en nicotinegehalte van sigai
ten, zolang daarmee de gezondb
van de gebruikers niet in verbt
wordt gebracht.
De lente is begonnen, tenminste
voor deze twee paarden, die als
zwarte silhouetten tegen een om
floerste lucht staan, alsof ze sa
men alle winterse ongemak va
zich afschudden en de warmte va
het voorjaar tot meer haast ma
nen. Deze opname werd gemaafc
in Colts Neck, New Jersey, Ameri
ka op een van die dagen dat d
lente overal voelbaar is.
