Vervaardiging F 16
in Nederland levert
geen problemen op
Aantjes prijst
regeringsbeleid
Pasterkamps kopen flat
Arts gaf stoot tot oprichting reisbureau
Koopkracht is nu
al aangetast
De Amro Bank helpt met Eigen Huis Spaarplan.
De Jong wil aantal
opleidingen anders
gaan opzetten
Directeur General Dynamics:
Geen omkoping
Andere opzet
Tochtje naar Londen werd eeuw geleden begin van Lissone Lindeman/Ruys Lockheed
Vóór u post
RITA
Is Berenburg rechts
of links?
U mag het met beide
handen drinken.
INSDAG24 FEBRUAR11976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Het Amerikaanse vliegtuigconcern General Dynamics verwacht geen problemen
over het aandeel van de Nederlandse industrie in de produktie van de F 16 straaljager.
ADVERTENTIE
Zes soorten drop en nog acht andere lekkernijei
van Red Band. In royale familiezak.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De twintig opleidingen die er nu zijn in de sfeer
van het middelbaar handels- en nijverheidsonderwijs (MHNO) en
het middelbaar sociaal pedagogisch onderwijs (MSPO) zullen
worden beperkt tot zeven breder opgezette opleidingen Dit staat
in de nota MHNO/MSPO nieuwe stijl, die staatssecretaris De
Jong (onderwijs) gisteren Jieeft uitgebracht.
>e directeur-generaal van General
)ynamics, David S. Lewis sprak gis-
eren op een persconferentie in Den
laag berichten tegen, dat de betrok-
en Nederlandse industrieën (o.a.
'okker, Philips en Holland Signaal)
e weinig compensatieorders zouden
rijgen.
n eerste instantie gaat het om de
iroduktie van 998 straaljagers. Ne
erland, België, Denemarken en
loorwegen hebben er samen 348 be-
iteld (Nederland zelf 84 met een optie
ip nog eens 18) en de Verenigde Sta-
en 650. Voor deze totale produktie
rorden drie produktielijnen ge
touwd, één in de Verenigde Staten,
én in België en één in Nederland.
ielgië en Nederland zullen respec-
ievelijk ook het Deense en Noorse
iduktie-aandeel voor hun reke-
ig nemen. Afgesproken is dat Ne-
lerland veertig procent van de tota-
prijs van de eigen toestellen ge-
ompenseerd krijgt, tien procent
an de Amerikaanse toestellen en
ijftien procent van de orders die
ndere landen nog voor de F16
laatsen.
(verleg
)e betrokken Nederlandse industri-
én uilen binnen enkele maanden
wn definitieve offertes voor de pro-
uktie aan General Dynamics doen.
)aarover wordt momenteel druk
verleg gepleegd met het departe-
icnt van economische zaken en Ge-
eral Dynamics. Ook van lucht-
lachtzijde toonde men zich opti-
listisch over de afronding van deze
nderhandeling. Men wees er daarbij
p dat, indien een betrokken fabriek
afgesproken onderdelen niet te
en een redelijke prijs kan leveren,
altijd nog verschuivingen in de
produktie mogelijk zijn. 'In het zeer
onwaarschijnlijke geval dat dat ook
niet lukt, blijven de afgesproken
compensatiepercentages toch ge
handhaafd en dan zullen de Verenig
de Staten die op een andere manier
moeten leveren,.' aldus een lucht-
machtwoordvoerder.
Lewis toonde zich gisteren optimis
tisch over de mogelijkheid dat ande
re landen ook de F16 zullen kopen,
gezien de belangstelling van onder
meer Israël, Iran, Canada, Korea en
Spanje. Bij een totaal programma
van 1500 toestellen zou Nederland
voor ongeveer 450 miljoen dollar aan
werk kunnen krijgen. 'Hoe goedko
per het werk in Europa gedaan
wordt, hoe meer toestellen daar ge
bouwd kunnen worden,' zei Lewis.
De eerste F16-jager bestemd voor de
VS, zal in augustus 1978 van de Ame
rikaanse produktielijn komen, ge
volgd door het eerste Belgische toe
stel in 1979 en het eerste toestel van
de Nederlandse produktielijn in juni
van dat jaar.
Tankers
General Dynamics wil overigens ook
op een ander terrein zaken doen met
Nederlandse industrieën. Sinds vo
rig jaar zijn besprekingen aan de
gang tussen de dochtermaatschap
pij van General Dynamics, Quincy
scheepswerf en Nederlandse werven
over de bouw van tankscheoen voor
vloeibaar gas. Die besprekingen, on
der meer met Rijn-Schelde Verolme
zijn nog niet afgerond.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De directeur-generaal
van General Dynamics David S. Le
wis heeft gisteren op een persconfe
rentie in Den Haag nadrukkelijk ont
kend dat zijn concern Nederlandse
luchtmachtofficieren heeft omge
kocht om de F 16 straaljager te ver
kopen.
Beschuldigingen op dit punt waren
afkomstig van de vroegere Lockheed-
medewerker Ernest Hauser, de man
die als eerste prins Bernhard ervan
beticht heeft geld van Lockheed te
hebben aangenomen.
Lewis verklaarde Hauser voor de
keus te hebben gesteld de beschuldi
gingen in te trekken of voor het ge
recht gedaagd te worden. Hauser ont
kende in eerste instantie de beschul
digingen te hebben geuit, maar nadat
journalisten in Amerika staande hiel
den dat hij ze wel degelijk had uitge
sproken. zet General Dynamics hem
onder druk. Het resultaat was een
schriftelijke verklaring van Hauser
waarin hij zijn beschuldigingen in
trekt. Hij had er slechts bij geruchte
van gehoord, zegt Hauser, in zijn tele
gram aan het vliegtuig-concern, dat
gisteren in Den Haag werd voorge
lezen.
AMSTERDAM „Het beleid van het kabinet Den Uyl verdient
een redelijk gunstig oordeel." Dit zei de AR-fractieleider Aantjes
gisteravond op een partijbijeenkomst in Amsterdam. Hij wees
daarbij met name op het beleid ten aanzien van de oliecrisis,
gijzelingen, ondernemingsraad en de Lockheedaffaire.
Onder het MNHO vallen nu onder
andere de opleiding tot Inrichtingsas
sistente (INAS) en de opleiding tot
doktersassistente en onder het
MSPO vallen nu onder andere de
opleiding tot bezigheidstherapeut en
gezinsverzorgster. „Deze bestaande
opleidingen zijn te smal en te eenzij
dig op een bepaalde functie gericht",
aldus de staatssecretaris, die daarom
ook wil komen tot bredere opleidin
gen die betere keuzemogelijkheden
geven voor de leerlingen en boven
dien de doorstromingskansen naar
het hoger beroepsonderwijs ver
groten
De nieuwe opleidingen zullen de vol
gende sectoren bestrijken: verzor
ging, bezigheids-therapie, assistent
in de gezondheidszorg, de sociaal-
agogische beroepen, huishoudonder-
wijs, tentiele werkvormen en de spor-
topleidingen. In augustus volgend
jaar zullen de experimenten begin
nen (maximaal drie per sector), waar
na dan in 1980 een begin kan worden
gemaakt met de integrale invoering
van deze vorm van onderwijs. De
nieuwe cursussen zullen in beginsel
drie jaar duren, maar waar mogelijk
zal het ook twee jaar kunnen worden.
Vooral op het platteland bestaat er
nogal wat bezwaar tegen deze nieuwe
opzet. In veel kleine gemeenten zijn
er namelijk opleidingen in deze sec
tor. Men vreest daar, dat door de
verbreding van dit onderwijs, het
geen tevens een beperking van het
aantal scholen tot gevolg heeft, dat
deze opleidingen uit hun gemeenten
zullen verdwijnen Dit bezwaar is voor
hen des te groter, omdat deze oplei
dingen vaak de enige vorm van voort
gezet onderwijs zijn in die kleine ge
meenten.
Staatssecretaris De Jong probeerde
deze vrees gisteren enigszins weg te
nemen Hij wees erop dat er bij de
integrale invoering van de nieuwe
opleidingen nauwkeurig gelet zal
worden op de spreiding over het land.
Hij zei het overigens geen bezwaar te
vinden als een beperkt aantal leerlin
gen wat verder zal moeten reizen oir
naar school te kunnen gaan.
„Voor het noodzakelijke onderzoek
in deze affaire is een weg gekozen, die
de rust rond Soestdijk zo min moge
lijk verstoort", zei hij over dit laatste
punt. Positief vond Aantjes ook dat
de regering er, gezien de economische
recessie, in geslaagd is het vertrou
wen te wekken voor haar beleid, dat
voor de meeste Nederlanders een
reële achteruitgang zal betekenen.
Aantjes verheelde niet dat de nood
zakelijke bezuinigingsoperatie nog
problemen tussen de regeringspart
ners kan opleveren. „Als alle partijen
zich voor de bezuinigingsoperatie
verklaren maar bij iedere begrotings
behandeling meer geld vragen kan er
niets van terechtkomen", waar
schuwde hij. Aantjes voorzag voor
het toekomstige kabinetsbeleid ook
nog moeilijke momenten rond de ver-
mogensaanwasdeling en de abortus.
Minder optimistisch was de AR-
fractieleider over de eensgezindheid
in het beleid van KVP, AR. en CHU.
Deze eensgezindheid is voorwaarde
voor de totstandkoming van ëën
CDA-lijst bij de volgende verkiezin
gen, maar daarvan is bij de algemene
beschouwingen niets gebleken, aldus
Aantjes. Belangrijk in dit verband
noemde hij de behandeling deze
week in de Tweede Kamer van het
wetsontwerp over het druggebruik.
„In de benadering van deze proble
matiek dient de geest van Christus
herkenbaar te zijn, die de handelaren
met de zweep de tempel uitranselde,
maar de zieken met ontferming tege
moet trad."
Van onze sociaal-economische redactie
Utrecht - De bondsraad van de hout- en bouwbond CNV meent
dat het voornemen van de regering om de koopkracht van de
doorsnee werknemer dit jaar te handhaven reeds nu wordt
ondergraven.
De bondsraad komt tot deze conclusie op grond van een
stroom brieven van verontruste leden, die de algelopen dagen
zijn binnengekomen.
ADVERTENTIE
p vervolg van pagma 1
!l, de artsen blijk .n situaties vaak
te beoordelen dan juristen,
blijkt uit vonnissen in hoger be-
oep", aldus de staatssecretaris,
olgens de staatssecretaris kunnen
bezwaren tegen het systeem wel
orden ondervangen door de aanpak
het tuchtrecht meer professioneel
maken. Er zou één rechter
innen komen die belast is met de
ndelijke leiding van het tuchtrecht,
er zou een vast secretariaat kunnen
omen dat de klachtenbehandeling
wrbereidt. Die maatregelen
buden de procedure mede kunnen
ersnellen.
e KVP en WD drongen gisteren in
j fee moties aan op een zeer spoedige
voering van het tuchtrecht voor
ileGKUNDIGEN EN FYSIO-
ÏRAPEUTEN.
lat één van Nederlands meest eerbiedwaardige reisorganisaties Lissone
indeman/Ruys dit jaar haar honderdjarig jubileum kan vieren dankt zij
igenlijk aan de reislust van de bejaarde plattelandsdokter Haksteen. Was die er
Set geweest, dan zou het bedrijf wellicht een bodedienst zijn gebleven.
,Je spaart niet alleen voor je
verhuizing en je inrichting,"
legt Ronnie Pasterkamp (30)
uit. „Het belangrijkste is:
hoe meer eigen geld je voor een
eigen huis op tafel kunt leggen,
des te lager worden je lasten."
En echtgenoot Teun (34)
voegt daaraan toe: „Als we niet Gijs Pasterkamp
al 3 jaar terug met dat Eisen Huis Spaarplan waren
begonnen hadden we nu nooit ja tegen deze flat kunnen
zeggen." Was 't niet moeilijk om van dat spaargeld
af te blijven? „Tuurlijk wel," lacht Ronnie, terwijl ze
nog maar net 'n pot verf kan ontwijken, „maar als je
voor 'n ander doel opneemt
moet je opnamekosten betalen.
Dat houdt je dan tegen, want
de rente is juist zo lekker hoog.''
Al pratend komen we in de
keuken, die ook nog totaal leeg
is, op een koffiezet-apparaat
na. Ronnie raadt onze
gedachten. „Hebt u trek in 'n
eigen haard is goud waard.
plastic bekertje koffie?" vraagt ze.
voor een ander doel of binnen een iaar
opneemt. Geeft een premie van 0,5". op
hypotheek wanneer die ook bij Amro
wordt genomen (max.geluk aan het totaal
van de bijgeschreven rente). Eigen Huis
spaarders kriigen gratis Amro pocket
„Huizen en Verhuizen".
Eigen Huis Spaarplan: speciale Amro
methode om naar 'n koophuis toe te spa
ren. Geeft hoge rente 7)4%)die altijd
1 '/t onder rente van AmroWoninghypo-
ihcek ligt. Geld staat niet vast. Wel wordt
2% opnamekosten berekend indien men
In een resolutie, die op de bonds
raadsvergadering gisteren in Utrecht
is aangenomen, zegt de bondsraad
dat de prijscompensatie van 4,5 pro
cent, die per januari jongstleden is
uitgekeerd, reeds geheel teniet is ge
daan door de stijging van de premies
AOW/AWW, het werknemersdeel so
ciale verzekering en door het onge
daan maken van de tijdelijke belas
tingverlaging.
Door het eveneens ontbreken van
een reële inkomensstijging per 1 ja
nuari heeft de prijsstijging reeds nu
een aantasting van de koopkracht
tot gevolg. De nog volgende prijsstij
gingen tot 1 juli zullen volgens de
bondsraad leiden tot een verdere da
ling van de koopkracht.
„Echte nullijn"
De bondsraad van de hout- en
bouwbond vraagt het CNV zeer drin
gend in het komend centraal overleg
onverkort vast te houden aan de
„echte" nullijn, die ook door de rege
ring als uitgangspunt is gesteld. In
feite betekent dit een prijscompensa
tie per juli aanstaande die ertoe moet
leiden dat de inmiddels opgelopen
koopkrachtvermindering wordt op
geheven. Vervolgens wordt opge
merkt dat de stijging van allerlei
tarieven in de overheidssector (ener
gie. vervoer, gemeentelijke belastin
gen) het overheidsbeleid ongeloof
waardig maken. De bondsraad vindt
dat juist de overheid het goede voor
beeld zou moeten geven bij het in
dammen van de inflatie.
Zie ook pagina 13
Vervolg van pag. 1.
oor Dick Ringlever
ls expediteur had Jac. P.
issone in die tijd (1876) een
ekelijkse vrachtdienst op
onden, die vanuit een be
reiden grachtenhuis aan de
msterdamse Singel werd ge-
rganiseerd. Op een gegeven
ag stapte daar een oude be
ende van Lissone binnen: de
ven buiten Amsterdam
raktiserende arts, die een
aar oude schilderijen wilde
leegeven om die in Londen
laten veilen.
at kon, en voor dokter Hak-
een werd het een meevaller-
omdat de doeken meer
irachten dan hij had ver-
fht. 'Als je voor dat extra
istje nou eens een reisje
ir m'n vrouw en mij en nog
paar kennissen organi-
ert naar Londen, daar een
itel voor ons regelt en ons er
|k nog wat laat zien', stelde
j Lissone voor. 'Als je
acht kunt vervoeren, kun je
tenslotte ook mensen bren-
n'. Aanvankelijk stribbelde
ssone wat tegen, maar toen
eek, dat ook enkele kennis-
n uit zijn eigen kring mee
üden, gaf hij zich gewonnen.
erste reisbureau
oor een groepje van tien re-
rveerde hij plaatsen op de
oomboot Batavier, besprak
»tels en maakte een pro
gramma voor het verblijf in
Londen. De reis werd een suc
ces, zo zelfs, dat de deelne
mers per kranteadvertentie
blijk gaven van hun enthousi
asme. Daarmee werd het eer
ste reisbureau op het Europe
se continent een feit. Tegelij
kertijd was het het tweede ter
wereld: slechts de Britse
Cook-organisatie, die in 1841
werd opgericht, was ouder.
Snel nam het reisbureau Lis
sone in omvang en populari
teit toe. Er werden reizen ge
maakt naar het eiland Wight,
de Schotse hooglanden, Rus
land, Amerika en Jeruzalem.
Op 15 april 1911 verscheen de
eerste autobus van Lissone.
Veertien plaatsen bood hij en
de eerste tocht ging op Twee
de Paasdag met een vaartje
van twintig kilometer naar de
bollenvelden. Het publiek
was enthousiast. Een krant
schreef er onder meer over:
'de auto liep magnifiek, zij
gleed als het ware zachtkens
voort, zelfs over de hobbelige
keien van de Haarlem
merweg'.
De Eerste Wereldoorlog legde
het bedrijf zo goed als stil.
Omdat er geen passagiers wa
ren moesten de activiteiten
worden verlegd naar het op
sporen en terugbezorgen van
bagage, die Nederlanders tij
dens hun overhaaste vlucht
naar hun vaderland in het
buitenland hadden achterge
laten.
Later in de oorlog organiseer
de Lissone speciale gezel-'
schapsreizen voor mensen,
die naar Indië wilden. Aan
vankelijk kon dit per boot
van en naar Genua, later
moest men noodgedwongen
over land (via de Transsiberi-
sche spoorweg).
Over Lindeman is minder be
kend; het grootste deel van de
archieven ging tijdens de
Tweede Wereldoorlog verlo
ren. Alleen over het eerste be
gin weet men iets: van Abra
ham Jacobus Lindeman, die
als oud-Indisch ambtenaar
zoveel verzoeken kreeg om in
lichtingen over Indië, dat hij
besloot een reisbureau op te
richten.
Fusie
Aanvankelijk ontspon zich
tussen Lissone en Lindeman
een felle concurrentiestrijd,
maar in 1928 maakte die wed
ijver plaats voor een nieuwe
samenwerking, later gevolgd
door een volledige fusie.
Het aantal kantoren, dat voor
1931 zes bedroeg, groeide tot
achttien bij het uitbreken van
de Tweede Wereldoorlog,
waaronder vestigingen in Pa
rijs. New York en Johannes
burg. Tot de vele werkzaam
heden van Lissone Lindeman
behoorde in 1937 de verzor
ging van de huwelijksreis van
prinses Juliana en prins Bern
hard.
Na de oorlog (in welke periode
het bedrijf volledig had stilge
legen) volgde een verdere uit
groei.
In de jaren zestig, de tijd van
schaalvergrotingen en fusies,
kwam met de totstandko
ming van de Nederlandse
Scheepvaart Unie ook Ruys-
Intraned Reisagenten onder
het dak van Lissone Linde
man doordat de NSU de aan
delen van beide organisaties
bezat.
Dit leidde in 1974 tot de naam
Lissone-Lindeman/Ruys, een
organisatie, die een paar
maanden later werd onderge
bracht in de grote Holland
International-reisorganisatie
(waarin KLM. NSU en NS zich
bundelden).
Zestig kantoren heeft zij nu in
Nederland, daarnaast nog een
aantal in Europa, het Verre
Oosten, Amerika, Zuid-Afrika
en Australië, waar gewerkt
wordt onder de naam Lislind
International.
Tussen die bodedienst van
toen en de organisatie van nu
liggen honderd jaar, een peri
ode. waarin alleen de naam en
het eerbiedwaardig imago de
zelfde bleven. Het Londen-
reisje van dokter Haksteen
werd routine van elke dag; er
is vrijwel geen plaats ter we
reld meer, waar de jarige or
ganisatie reislustigen niet
naar toe kan brengen.
Arizona Republic zei hij ,,De twee
landen hadden een Lockheed-agent,
waarmee onderhandeld moest worden
Deze werd beschouwd als een
goede kennis van prins Bernhard."
Hauser vervolgt: ..België wilde zijn
eigen agent en dat beviel de prins in
het geheel niet. Hij wilde zeker zijn.
dat zijn belangen beschermd werden"
aldus de vroegere Lockheed-
medewerker.
Volgens de New York Times van gis
teren zou de Amerikaanse Northrop
vliegtuigfabriek onlangs nog twee
miljoen dollar aan de Perzische rege
ring hebben betaald (aan ..derden in
verband met eerdere vliegtuig aanko
pen door Perzië).
Ook de Turkse regering heeft de Ver
enigde Staten officieel gevraagd om
alle inlichtingen en documenten die
betrekking hebben op de omkopingen
van Lockheed in Turkije. Zij
heeft het verzoek ingediend bij de
subcommissie uit de Amerikaanse
Senaat die de verkooppraktijken van
De eerste autobus waarmee Lissone in 1911 rijn vlafdra'Ï^S^wêrd'ïlS^'djld
passagiers rondreed, de heren Jac. P. Lissone en A. J. geleden verteld dat de Turk Nezlch
Lindeman. Doeral 800 000 dollar van Lockheed
had ontvangen om de verkoop van
Lockheedvliegtuigen in Turkije te
bevorderen. Doeral heeft ontkend
dat hij dat geld zou hebben gebruikt
voor omkoperijen.
Wilt u ons over wat dan ook
schrijven, vermeldt dan bij het
adres ook de afdeling. Is de brief
persoonlijk, dan richten aan bij
voorbeeld:
Trouw
t.a.v. de heer S. Schrijver
Postbus 859
Amsterdam.
„Ik ga even een vlek uit uw
laken halen, mam."
iADVERTENTIE
