sider van coup Nigeria zoek e Ganges, levensader van India raar de doden worden verbrand Links en rechts in Libanon afwachtend over hervormingen Besprekingen over Rhodesië zijn tot mislukken gedoemd p. Obasanjo zet lijn voorganger voort igen gedood «yontploffing Portugal Veel geweld na dood Ierse hongerstaker Overstromingen in Australië The Observer: zwarte leider Nkomo gelooft niet in akkoord Peron poogt positie te verstevigen Opstand in Zuid-Vietnam neergeslagen ar oom Ulbe en tante Marie in Australië (10) "El "TAG 16 FEBRUARI 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 5 (Reuter, UPI, AP) De leider van de mislukte staats- in Nigeria, luitenant-kolonel Dimka, is spoorloos. De op- Z3 van het omgebrachte staatshoofd Moertala Mohammed, joe Obasanjo, lijkt de touwtjes stevig in handen te hebben. ,vond waren er berichten over onrust in de Noordnigeriaan- Kano, maar later bleek dat het ging om een postume steun- voor generaal Mohammed. Hij is zaterdag in Kano, zijn ;tad, begraven. f eerste verklaring als staats - ei Obasanjo dat hij 'tegen Dnlijke wil' was aangewe- dat hij 'deze eer had in het belang vam het ter nagedachtenis aan de president Moertal Mo- Hlj beloofde plechtig het zullen leiden op dezelfde zijn voorganger. 'Alles zal zoals in het verleden, sche gebeurtenissen kun- its aanzetten tot meer toe- om het land te verheffen uitgang te boeken'. De pre- hoemde zijn voorganger 'een beste zonen van Nigeria' die *d een 'uniek gevoel voor aad gegeven. iresten de naast generaal Mohammed in de opperste militaire raad, het leiden de orgaan van de republiek. Obasanjo ls afkomstig uit het wes ten van Nigeria (de meerderheid van Nigeriaanse officieren stamt uit het noorden en midden van het land). HdJ staat bekend als een gematigd en bekwaam leider. Zijn divisie, de derde mariniersdivisie, bracht in januari 1970 de genade slag toe aan het Biafraanse verzet waarbij echter een stuk menselijk heid tegenover de overwonnen be volking van Blaf ra werd betracht. Obasanjo werd chef-staf na de mi litaire staatsgreep van 29 juli 1975 die de val betekende van de rege ring van Yakoeboe Gowon en die Mohammed aan de macht bracht. ftuwe president is chef-staf j strijdkrachten geweest. Hij Jde tweede man in de hiërar- de strijdkrachten en zetel- TTE (Beuter, UPI,AP) Een alge jongen is het afgelopen liiide bij een bomontploffing ïoordportugese stad Mirande- ■yj het leven gekomen. Acht Vin raakten gewond. De ont- '"l deed zich voor nadat link- aders buiten het gebouw van ukkerij waren gezet. Na de 'ling deden in het oonserva- irandela geruchten de ron de boon was geplaatst door dders en hierop trokken mannen de stad door om adgenoten te gaan aftui- pOdtie uit de naburige stad >ca moest de orde komen len. der van de centrumrechtse ese partij CDS heeft in een esprek met het blad O Jornal dat er een einde moet ko- in de nationalisaties in Por- CDS-leider Freitas do Ama- dat voor herstel van de economie behoefte is aan pse hulp van buitenaf en .icuiliere investeringen. 'Om •ders aan te trekken moet garanderen dat die inwes- ndet zulken worden ge- aüd/us Freitas do Amaral. Hij er aan toe dat de al gebeur- onaiisaties niet moeten wor- ^gkirggedraaid zonder overleg arbeiders. 5-leider zei ermee akkoord te i gaan dat de in de loop van lur te houden presidentsver en alleen militaire kandida- 1 hebben. 'Wij hadden in liever een burgerpresident maar gezien In het licht van is in een militair geschikter militairen een zekere af- iunnen herwaren van de alle- poaitlek' aldus Freitas do Verdwenen De nu verdwenen luitenant-kolonel Dlmka, leider van de mislukte staatsgreep, is vrijdagmiddag voor het laatst gezien toen hij zijn huis in de buitenwijk Ikoyi verliet, ge kleed in burger. De woning was gisteravond nog omsingeld door militairen. Dlmka wordt beschul digd van moord op president Mo hammed, die samen met zijn chauffeur en zijn adjudant in zijn auto vrijdag werd doodgeschoten, op weg van kantoor naar huis. Over de achtergrond van de staats greep ls weinig bekend. Het plan voor de coup zou zijn geboren tij dens een rijkelijk met champagne besprenkeld feest in de woning van Dlmka. Dimka en zes anderen die saimen met hem het station van radio-Nigeria bezet hielden hadden volgens werknemers van de om roep allen gedronken. LONDEN-BELFAST (UPI, AP, Reu ter) De dood van de Ierse hon gerstaker Frank Stagg heeft in Londen en Noord-Ierland een week einde vol geweld veroorzaakt. In Noord-Ierland kwamen bij bom aanslagen en schietpartijen min stens zes mensen om het leven. Zondagmorgen openden Britse sol daten het vuur op een voertuig, van waaruit op voorbijgangers werd ge schoten. Volgens een legerwoord- voerder werd de bestuurder van de auto gedood en vielen er twee ge wonden. De wagen zou in een ka tholiek deel van Belfast zijn gesto len. In Londen zijn verschillende bom aanslagen gepleegd, waarbij twee gewonden vielen. Volgens de politie is het een waarschuwing voor wat komen gaat, zij verwachten dat het Ierse Republikeinse Leger (IRA) haar activiteiten zal verhogen. De bom, die vrijdagavond in een me trostation in Londen wend ontdekt, kan het begin zijn van een reeks aanslagen op de zeer kwetsbare on dergrondse, aldus de politie. Het projectiel werd een uur voordat het zou ontploffen ontdekt in het me trostation Oxford-Circus en had volgens deskundigen honderden slachtoffers kunnen eisen. BEIROET (Reuter, UPI, AP) De leiders van zowel de linkse als de rechtse politieke groeperingen in Libanon hebben terughoudend en afwachtend gereageerd op de hervormingsplannen, die premier Karami en president Franjieh het afgelopen weekeinde hebben bekendgemaakt. Er zijn nog vele kernproblemen onopgelost, was vrij algemeen de opvatting. Water omspoelt de huizen bij Moree, zo'n 500 kilometer ten noordwesten van Sydney. Dit deel van Australië werd de afgelopen weken getroffen door zware regenval. Meer dan twintig steden en dorpen raakten geïsoleerd, terwijl zes grote wegen onder water kwamen te staan. Van een onzer redacteuren AMSTERDAM De besprekingen in Rhodesië tussen de leider van de blanke minderheidsregering, Ian Smith, en de vertegen woordiger van een deel der zwarte meerderheid, Joshua Nkomo, dreigen te mislukken. nieuwe strategie voor Rhodesië heb ben uitgestippeld, die later door de OAE ls overgenomen Een bevestiging van het bericht 'n The Observer lijkt de voorspelling van de Zamblaanse president Ken neth Kaoenda dat Rhodesië niet langer vrij kan worden zonder een bloedbad. De doorgaans gematigde Zamblaanse president zei dat de 'onvermijdelijke oorlog' ln Rhodesië één van de redenen ls waarom Zambia de noodtoestand volledig van kracht heeft verklaard. Kaoen- da's Tanzanlaanse ambtgenoot, Ju lius Nyerere, zei dit weekeinde dat als de onderhandelingen isn Rhodesië mislukken gewapende strijd de eni ge andere mogelijkheid is. Eerder deze maand riep Nyerere de zwarte nationalisten in en buiten Rhodesië op zich voor te bereiden op een guerrilla-oorlog. Angola Opvallend was dat de Sunday Ti mes of Zambia gisteren de Cuba nen en Russen uitdaagde hun ope ratiegebied van Angola uit te brei den tot Rhodesië. Als zij dat niet doen, aldus de krant, dan moeten zij gegispt worden omdat kennelijk hun enige doel ls een vreedzame regeling ln Angola te voorkomen. De Afrikaanse leiders zouden heb ben besloten 't overleg te beëindigen en de toekomst van Rhoedesië met geweld te beslissen. De Organisatie voor Afrikaanse Eenheid heeft hier aan zijn steun gegeven, zo weet het betrouwbare Britse zondagsblad The Observer te melden. Volgens de krant hebben Zamd- aanse vertegenwoordigers dit aan de westeise regeringen laten weten. Zij hebben hen dringend gevraagd de minde rheldsr eger mg-Smith te overtuigen dat het een Afrikaanse minderheidsregering moet aanvaar den. Wil zij een tweede Angola voorkomen. Na de ontvangst van deze ood- schappen zou de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, hebben besloten eind maart of begin aril een be zoek te brengen aan Afrika. Verslag Volgens The Observer zou Nkomo vorig weekeinde aan de presidenten van Zambia, Tanzania, Mozambique en Botswana verslag hebben uitge bracht over de besprekingen van Smith. Nkomo zou niet meer in een akkoord met de blanke minder heidsregering geloven. Daarna zou den de vier staatshoofden een De Sunday Times of Zambia ver woordt niet het officiële standpunt van de regering maar zit doorgaans wel op dezelfde lijn. President Kaoenda heeft zich steeds verzet tegen de Cubaanse en Russische aanwezigheid ln Angola» HIJ ls voorstander van een een- heddsregerfmg van alle drie de nati onalistische bewegingen in dat land. Dit weekeinde zei Kaoenda echter erkenning van de volksrege ring van de MPLA te overwegen. De MPLA heeft op het ogenblik het overgrote deel van Angola ln han den. Ook Zuid-Afrika zou bereid zijn de MPLA-regering te erken nen. In Kaapstad is met belang stelling kennis genomen van de verklaring van de MPLA-minlster van buitenlandse zaken Jose Edu- ardo dos Santos dat Zuid-Afrika zijn belangen ln Angola zou kun nen beschermen door de volksrege ring te erkennen. Dat zou kunnen betekenen dat de MPLA bereid ls met Zuid-Afrika tot een modus vi- vendl te komen. In Kaapstad gin gen geruchten dat de Zuidafrikaan - se regering langs diplomatieke weg en vermoedelijk door bemiddeling van Mozambique de MPLA-regering heeft laten weten dat zij de door Zuldafrlkaanse militairen bezette ongeveer vijftig kilometer brede grensstrook ln Angola onmiddellijk zal ontruimen als de MPLA zich bereid verklaart de bescherming van de bij Oalueque ln aanbouw zijnde krachtinstallaties op zich te nemen en de voortzetting van de werkzaamheden garandeert. Het poHitieke hervormingsprogram ma, bestaande uit 17 punten, werd zaterdagavond door president Fran- jeih bekendgemaakt. De belangrijk ste punten zijn dat christenen en moslems ln het parlement evenveel zetels zullen hebben ln plaats van het overwicht van de christenen tot nu toe en dat de hoogste functies dn de republiek verdeeld zuilen blij ven zoals sinds 1943 omschreven vaststaat. Dit betekent dat de pre sident een maronitisch christen is, de premier een orthodoxe moslim en de voorzitter van het parlement een meer vrijzinnig moslem. Een overwinning voor de moslems ds dat de premier voortaan bij een eenvoudige meerderheid door het parlement zal worden gekozen. Tot nu toe gebeurde dat 'na overleg' door de president. De premier zal zijn kabinet formeren na overleg met het parlement en de lijst van ministers wordt samengesteld met instemming van de president. Voor 'beslissende vraagstukken' zal voort aan tweederde van het aantal stemmen dn het parlement nodig zijn. Voor de verkiezing tot president van Libanon ds een meerderheid nodig van 55 procent. Er zal een tekst worden opgesteld waarbij de president, de premier en de minis ters voor het parlement verant woording schuldig zijn en voor de instelling van een Hoge Raad. die presidenten, premiers en ministers moet berechten als zij de grondwet hebben overtreden. De premier en de ministers zullen ten overstaan van de president de eed op de grondwet moeten afleggen. Franjieh zei in zijn toespraak dat benoeming op regeringsposten niet BUENOS AIRES (Reuter, AP) President Isabel Peron van Argen tinië heeft in een poging haar wankele positie te versterken twee decreten uitgegeven. Hiermee heeft ze bereikt dat het invloedrijke dagblad La Opinion tien dagen lang niet mag verschij nen, omdat het de waarheid zou verwringen. Tevens is het congres verzocht de grondwet nog voor de komende presidentsvtrkiezingen te hervormen. Waarnemers vermoeden dat mevrouw Peron hiermee een poging doet haar ambtsperiode te verlengen. Volgens de huidige be palingen loopt haar presidentschap in mei 1977 af. De reacties op de decreten zijn ln Argentinië voor het grootste deel negatief. Geruchten over een moge lijke staatsgreep bleven de ronde doen, mede door het toenemende geweid in het land. In de buiten wijken van de hoofdstad hebben onbekenden met machinegeweren en brandbommen aanvallen ge pleegd op scheepswerven en auto bedrijven. Het afgelopen weekeinde zijn er minstens zes mensen om het leven gekomen als gevolg van politieke aanslagen. Hiermee is het totale aantal politieke doden dit jaar gestegen tot ruim zeventig. langer zal gebeuren op godsdiensti ge gronden en dat gelet zal worden op doelmatigheid, waarbij in top functies gelijkheid van godsdienst zal rijn. Er zal worden gewerkt aan verzekering van algemene socoale rechtvaardigheid door middel van f inancieel-economische en sociale hervormingen. Als onderdeel van een nieuwe defensiepolitiek zal het leger worden versterkt. De president zei dat de voorstefliten zullen worden uitgevoerd samen met de overeenkomst van 1969 van Cairo over de betrekkingen tussen de Libanees-Palestijnse guerrilla- strijders en de Libanese regering. De wereld moet weten dat Libanon Arabisch, souvereln en onafhanke lijk ls', aldus Franjieh. Waarnemers vinden deze laatste verklaring erg belangrijk omdat deze in het bij zonder de mening van de moslems SAIGON (AP. UPI, Reuter) Vei ligheidstroepen hebben een beschel- mese regering hebben een beschei den opstand onderdrukt. Twee le den van het leger van de vorige regering werden daarbij gedood, terwijl twee leiders van de rebellen gevangen werden genomen. Het zijn de rooms-katholieke priester Ngoeyen Quang-minh en de ex- parachutist majoor Ngoeyen Ngoc- tiep. In een vuurgevecht bij de kerk die de opstandelingen vijftien uur bezet hielden sneuvelde verder een officier van het Zuidvletname- se leger en werd en soldaat ge wond. Volgens een regeringswoordvoerder ln Saigon hadden de opstandelin gen banden met de Amerikaanse inlichtingen dienst, de CIA. HIJ zei dat de groep opstandelingen, die zich de 'organisatie van het volk en het leger voor nationaal herstel' noemde over een radiozender en apparatuur voor valsemunterij be schikte. Een grote hoeveelheid vals geld bleef in de kerk achter, alsme de pamfletten die gericht waren tegen de huidige revolutionaire re gering van Zuid-Vietnam. 'Misdaad' De regeringswoordvoerder noemde de opstand de 'belangrijkste poli tieke misdaad sinds bevrijdingsdag.' De opstnad was het eerste gewapende en georganiseerde verzet tegen de re volutionaire regering, waarover met een mededelingen zijn gedaan. Wel zei de woordvoerder dat ln Saigon de laatste maanden scherpschutters ac tief zijn geworden. Hierbij zouden verschillende gewonden zijn geval len. Ook op het platteland ls het ds afgelopen tijd onrustig geweest. De woordvoerder verhaalde van een aanslag (eind december) tijdens en toneelvoorstelling ln een dorp even benoorden Saigon. Paul Roelofsen es ligt niet op de route, maar wie durft deze must ongezien te laten liggen? Wij niet. En om het zo verguisde spoorwegwezen van India te verkennen (overvolle treinen)laten we de motor tna en begeven ons naar het station van die plaats. Op de perrons reizigers die öf slapen of schreeu- ,n koelies die net niet bezwijken onder de lasten welke ze op hun hoofd dragen. men aan kaartjes tweede klas h» derde is opgeheven en de e nt-stationschef brengt ons 1 blijk naar zitplaatsen van eer- tut. De trein is geenszins vol. over ons zit alleen een zwaar, J horen heerschap in een sluier- jj»wit gewaad waaronder een zichtbaar is, terwijl zich in 1 >ek een ineengedoken manne- Jhoudt dat de vloer prefereert 2 de banken. Maar na enkele ®taatsen raakt de coupé beter u en in Mughal Sarai maken we 1 sh' mee waar we op wachten 1 iden mensen willen de trein in iar het lijkt, het liefst tege- mdat de deuropeningen daar zijn berekend de portieren Ijn allang gesloopt dringt tok via de kozijnen naar bin- Duwen, trekken en gillen. En •J i! Een kluwen van elkaar met *jr plettende reizigers. Behalve J nensen moet van velen ook de nee. Jutezakken vol! Men de- rt deze eerst in het gangpad, Worden ze zoveel mogelijk on- i achter de passagiers verstopt eigenlijk moet men voor dit n renvervoer betalen. Zichzelf 'wgt men door ongelooflijk in Ingen af te nemen. Enkelen ■n onder de banken of liggen 31 ouwen in de bagagerekken. 'eer we in Benares arrive- i ik een linnen pakket wil ver plaatsen om bij onze tassen te kun nen komen, verschijnt er een slape rig hoofd uit het 'pakket'. De man kijkt me gestoord aan, krimpt nog luttele centimeters in en trekt zijn hoofd dan weer terug. Orkest van fietsbellen Van de trein in de bakfiets. Nog sterker dan in andere steden wordt het straatbeeld van Benares bepaald door rickshaws. Er manoeuvreren ongeveer dertigduizend door deze stad. Een orkest van fietsbellen. Wanneer je het station verlaat wordt er bijna door de berijders om gevochten je naar een hotel te mo gen trappen. De fietsers rijden al len voor een baas aan wie ze tien procent van hun dagelijkse verdien ste, gemiddeld 20 Rs (ƒ6,af staan. Kleine reparaties aan de drie wieler doen ze zelf en behalve hun broodwinning is het karretje dik wijls ook hun woning. De meesten slapen erin. Alleen in de steegjes nabij de oever van de Ganges waar de zijdewinkel tjes floreren hoort men het gerin kel van him bellen niet. Zo nu en dan vangt men hier een snel herkenbare melodie op en even later verschij nen om de hoek vier mannen die een baar op hun schouders dragen. De dode is bedekt met een oranjegeel laken en wordt ln sukkeldraf naar een verbrandingsplaats aan de rivier gebracht. Openbare verbranding Wij laten ons door een jongen met een roeiboot haar zo'n plek varen. Platte schuiten vervoeren er hout naar toe. Aan de voet van een tem pel branden vuren. Van stro, takken en boomstammetjes wordt een brandstapel van ongeveer een meter gebouwd. Hierop legt men de baar met de gestorvene waarna de stapel nog met een halve meter wordt ver hoogd. Mannelijke familieleden en een priester lopen nu langzaam en achter elkaar vijf maal om de sta pel heen voordat deze in brand wordt gestoken. Zo'n crematie in de open lucht duurt ongeveer drie uur en kost, afhankelijk van het gebruikte hout het geurige sandelhout is het duurst 200 tot 500 roepi's. De as die overblijft wordt in de Ganges gestrooid. Het verbrandingsritueel is kleur- en luisterrijk en hoewel er op afstand door vrouwelijke nabestaan den wordt getreurd maakt het eer der een feestelijke dan een droef geestige indruk. Dat laatste is niet het geval met de begrafenissen van kinderen en lijders aan lepra en pok ken. Dezen worden naar het midden van de brede rivier geroeid en daar, verzwaard met stenen, in het hei lige water neergelaten. Niet de openbare verbranding dus, maar wel de sfeer in Benares is de primerend. De felle kleuren kunnen de vaalheid van de armoede nietver_ bloemen en het koketteren met in validiteit en ziekte is weerzinwek kend. In het straatvuil zitten ge wrochten waarvan je je afvraagt hoe zoiets kan voortbestaan. Allen maken geluid. Een melaatse die, half onder een doek, schokkend ligt te sterven stoot nog zijn smeekbede uit: hoehoehoehoe. Hij wordt aan zijn lot overgelaten. Je kunt onmogelijk om de bedelaars heen. Letterlijk niet. Probeer je er een te ontwijken dan loop je tegen een ander aan. Ook vele dieren ma ken deel uit van deze nachtmerrie: een koe met een lamme poot, een halfblinde stier, verminkte katten en honden, allen hinken en kreupelen hier door elkaar. De vergrijsde goeroe De hindoestaan vergoddelijkt de zon en wanneer deze opkomt dalen tal loze gelovigen de ©vertrappen van de Ganges af om zich te gaan ba den. De mpeste mannen en vrouwen begeven zich gekleed in de rivier, dompelen zich er in onder, en begin nen dan, tot hun middel in het water, aan een gebed. Kransen bloemen voornamelijk Afrikaantjes en lekkernijen woden in een schaaltje van bananebladeren aan de rivier toevertrouwd. Op houten verhogin gen zitten priesters onder parasols van riet de gereinigden te zegenen; ze krijgen een vermiljoenrode stip op het voorhoofd. Sommige jongens en mannen voeren na het baden gym nastische oefeneingen uit die meer van Body-building dan van Hatha- Yoga weghebben (Yoga is over in India, vertelt men), anderen laten In het tiende verhaal kijkt Paul Roelofsen, die met zijn vrouw Mirjam en motor op weg is naar Australië, zijn ogen uit aan de Indiase rivier, de Ganges. De do den worden er verbrand, andere gestorvenen worden er met stenen verzwaard in neergelaten en het heilige water dient ook tot reini ging en drinkwater. zich inoliën en masseren. Boven aan een trap staat een jongeling harmo nisch met knotsen te zwaaien, be neden hem wordt met hysterische gulzigheid het water van de Ganges opgeslurpt. Het kadaver van een koe drijft voorbij. Maar eindelijk vinden we toch een vergrijsde goeroe met dat myste rieus wijze in het gelaat waarvan esotericl zo hoog opgeven. Met ge kruiste benen en een kaarsrechte rug zit hij te mediteren. Zijn han den vormen een kom en deze reikt hij voor zich uit, lijkt hem voor de zon ep te houden. De ogen gesloten staart hij in de vuurbal. Diepe, vra gende ernst. Minutenlang zit hij zo, als versteend. We zijn stil van be wondering; je temidden van al het gekrakeel zo te kunnen concentre ren! Maar ineens kijkt hij ons met en schatert het dan uit. Hij heeft een scheef oog aan, ziet onze ver baasde blikken knipoogt ons wakker niet meer dan een voorstelling op gevoerd. Individualisten Terug naar Patna en weer voort op de motor. We doorkruisen de bedel- staat Bihar en bezoeken ln Bodh- gaya de boom der wijsheid waaron der Prins Sidhartha verlichting vond en de Boeddha (Verlichte) werd. Nabij deze bewierookte en met slin gers versierde boom staat een tem pel waarvoor boeddhisten met ge wijde traagheid een lichamelijke godsdienstoefening doenhanden vouwen boven het hoofd, voor het gezicht, voor de borst, dan hurken en op de buik gaan liggen. Vervol gens opstaan en herhalen. Een Ame rikaanse jongeman doet met hen mee, zij het op Westerse wijze; ge jaagd, kwaliteit en kwantiteit ver warrend. India, een land vol rijkdommen en zeshonderd-miljoen individualisten van wie de meesten niet of nauwe lijks in hun primaire levensbehoef- Een tempeltafereeltje in Benares. ten kunnen (worden) voorzien. Een land ook dat de vreemdeling onop houdelijk overstelpt met indrukken zodat hij deze niet eerder kan ver werken dan wanneer hij het subcon tinent heeft verlaten. Wat ons be treft, als we ons in Madras hebben Ingescheept en naar Maleisië varen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5