Fiat 128 compacte auto
Zelf tanken neemt toe
onder automobilisten
Weinig nieuws uit Polen
Autokeus
----AUTOBIOGRAFIE
1
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
Perfecte
film van
Lumet
Leonard Lang b.v.
Nieuwe varianten
van de Saab-99
FIAT-dealers o.a. te:
DEc
BLIJDE
RIJDERS
SAAB-dealers o.a. te:
AMSTERDAM
ZATERDAG 24 JANUARI 1976
TROUW/KWARTET h
IZA
De Fiat 128, welke gezinsauto in z'n goedkoopste uitvoering onder
de 10.000,— blijft.
Een gemakkelijk te bedienen compacte auto, maar toch een volledige
gezinswagen met prima rij-eigenschapp: dat alles geldt voor de Fiat
128, de eersteling van het Italiaanse merk met voorwielaandrijving.
De oorspronkelijke uitvoering van
1969 is in ruim zes jaar tijd verbe
terd en bovendien is er vorig jaar
een 'driedeurs', of op z'n Italiaans
'Tre Portes',, bijgekomen, die over
duidelijk sportieve eigenschappen be
schikt.
De nieuwe 128-3 P mist echter wat
de 128 het meest aantrekkelijk
maakt: een lage prijs. De tweedeurs
Sedan met 1100 cc-motor kost inclu
sief achterruitverwarming 9.857,
De vierdeurs versie is 801,— duur
der en daarenboven bestaat keus uit
twee en vierdeurs Specials met een
1100 of 1300 cc-motor. Plus nog de
combi Familiale, de Rally en thans
de 3 P Berlinetta, welke laatste met
1300 cc-motor en achterruitverwar
ming op 14.226,komt en dan nog
duurder is dan alle uitvoeringen van
de ruime achterwielaandrijver 131
met dezelfde motor.
De Fiat 128-3 P is zodoende een ex-
Het Zweedae merk Saab heeft twee
varianten op het model 99 uitge
bracht. Het zijn de sportieve ver
sie EMS en de uiterst luxe uitvoe
ring OLE.
De Saab 99 GLE heeft verwarmbare
voorstoelen, vlif hoofdsteunen
twee voor en drie achter, vier rol-
gordels, luidsprekers in de portieren,
aluminium wielen, mistlampen onder
een botsbumper, getint glas waarbij
de voorruit gelaagd is, automatische
transmissie, benzlne-lnjectie, stuur-
en rembekrachtlging en nog tal van
kleine snuisterijen extra.
De Saab 99 EMS heeft sportieve
cessolres. zoals kulpstoelen, een
sportstuur en speciale banden en wie
len. Deze variant van de 99 haalt
uit de vlercilinder tweellter motor
van 118 DIN-pk een bijzonder felle
acceleratie. De 99 GLE heeft dezelf
de motor, maar blijft door de auto
matische transmissie iets langza
mer.
clusieve wagen geworden met een
attractieve coupé-achtige carrosserie
en dank zij de derde deur zeer han
dige gebruiksmogelijkheden. Maar
de gewone 128 Sedan biedt, met na
me achter, meer ruimte. Bovendien is
die Sedan wat zachter in de vering
en blijkt de motor minder van het
als sportief te ervaren bromgeluid op
te leveren.
Bij de gewone 128 heeft del 1100 cc-
motor 55 DIN-pk vermogen, bij de
Tre Portes 65 pk. Voor de 1300cc
Special geldt een vermogen van 60
pk tegen 73 pk voor de 3 P-1300. De
motor met het hoogste vermogen
blükt natuurlijk over een zeer pittige
acceleratie te beschikken, hoewel
toch de 55 pk van de eenvoudigste
(ADVERTENTIE)
FILIAAL AMSTERDAM
DANIEL GOEDKOOPSTRAA T 9. tel. 93 69 35
STADHOUDERSKADE 113. tel. 73 08 67
BEETHOVENSTRAA T 39. tel. 73 88 11
Amsterdam: Autobedrijf "Wniss" B.V.
Burg. de Vlugtlaan 119-123 Tel. 020-13 35 79
Den Haag:
Ven Kuljk Automobielbedrijf
Van Beverninckstraat 199/215
Tel. 070-540900
Rotterdam: Autobedrijf Broedelet
Conradstraat (Weena) 010-13 60 46
Koperstraat 18 Tel. 010-21 60 44
Katendrechtse Lage Dijk
Tel. 010-84 36 88
Appelscha: Garagebedrijf "De Friese Grens"
Vaart Z.Z. 36 Tel. 05162-1429
door Sicco de Jong
De Fiat 128-3 P, een driedeurs coupé met de eigenschappen van een
sportieve wagen.
versie beslist niet onvoldoende is.
Wel neemt het verbruik bij de hoge
re vermogens iets toe, ook doordat de
3 P-versie typisch een model is, dat
om sportief rijden en dus flink op
trekken vraagt. Maar deze verschil
len vallen mee. Voor de gewone 128
kan men 1 liter super op 10 km a 1
op 11 aamhouden; de 3 P 1300 kan op
zo'n 1 op 9 tot 1 op 10 gesteld wor
den.
Goede wegligging
Bü alle varianten van deze voorwiel-
aandrijver valt vooral de goede weg
ligging op. Het comfort laat evenmin
te wensen over: de stoelen, die een
beetje kuipvormig zijn bij de 3 P, zit
ten goed. De besturing is rustig
geen hinderlijk effect van de voor
wielaandrijving en de remmen
functioneren perfect: het zijn be
krachtigde remmen metschijven in
de voorwielen en trommels achter.
Men trekt het pittige wagentje ge
makkelijk door bochten en gezien de
uitmuntende koersvastheid op de
rechte weg is met de Fiat 128 een
ideaal compromis bereikt voor veel
stadsverkeer en veel rijden op de
buitenweg. Datzelfde geldt natuurlijk
voor de 3 P, die met z'n lage zwaar
tepunt bij de instap merkt men al
hoe laag men zelf komt te zitten
zeer snel door een bocht te halen is.
De wielbasis (de afstand tussen voor-
en achterwielen) is overigens bü de
3 P 23 cm korter dan bij de Sedan,
terwyl de lengte van beide vrijwel
gelyk is: resp. 3,82 en 3,84 meter.
De bagageruimte van alle uitvoerin
gen blykt verre van krap bemeten
en daarmee is dit doelmatig, doch
compleet uitgeruste model nog altijd
zeer concurrerend: na zes jaar, waar
in er ook veel aan verbeterd werd.
Die verbeteringen betreffen de be
scherming tegen roest, een versterk
te accu, de rembekrachtiging en voor
de motoren een iets gunstiger ben
zineverbruik in combinatie met scho
nere uitlaatgassen.
Tot de basisuitvoering van de 128-3
P behoren rolgordels, stootrubber op
de bumpers en een afsluitbare tank-
dop, plus alles wat de gewone 128
al heeft. Daarbij is alleen officieel
achterruitverwarming niet bij de
prijs inbegrepen, maar voor 125,
krijgt men deze belangrijke veilig
heidsvoorziening er by.
Shell heeft het afgelopen week
einde het grootste benzinepomp
station van Nederland in ge
bruik genomen. Het station, dat
in de gemeente Haarlemmermeer
bezuiden Schiphol aan de snel
weg A 4 ligt, is tevens het twee
honderdste Zelf Tank-station
van het grootste Nederlandse
concern.
Shell heeft aangekondigd dat het zelf
tanken de komende jaren nog verder
zal toenemen. In 1970 opende de
maatschappy het eerste zelfbedie
ningsstation; in 1973 werd het hon
derdste in 'gebruik genomen. In 1980
zal Shell over zo'n 360 Zelf Tank-sta
tions beschikken, die dan de helft
van de benzine-omzet van het concern
in Nederland voor hun rekening zul
len nemen.
Op dit moment is 28 procent van
Shell's landelyke omzet afkomstig
van de tweehonderd self service-ver
kooppunten. Aangezien Shell in to
taal over zo'n tweeduizend benzine
verkooppunten beschikt en het con
cern in Nederland meer dan een mil
jard liter benzine verkoopt, komt de
gemiddelde omzet van de Zelf Tank
boven de anderhalf miljoen liter per
tankstation: tegen nog geen half mil-
Het nieuwe Shell-station langs tie snelweg bij Schiphol onderschei
zich door een luifel van duizen vierkante meter, waaronder m
bij het zelf tanken goed beschut staat.
ontwikkeling op de sterke invloj.
joen liter voor de stations, waar nog
persoonlyke bediening bestaat.
Shell wyst by de verklaring van deze
(ADVERTENTIE)
Amsterdam: B.V. Auto Service Maatschappij ASM
Gabriël Metsustraat 2-6 Tel. 020-72 62 32.
Amsterdam: Garage De Snelheid
Amstelveenseweg 580-582 Tel. 020-44 54 00
Den Haag: Off. Dealer voor Groot Den Haag e.o.
Saab-Heijer Alexanderplein 2 Tel. 070-63 99 34.
Den Haag: N.V. Internationale Automobiel Mij.
Scheldestraat2-15 Tel. 070-8503 00
Hilversum: Garage Sc heffer NV
Achterom 187 Tel. 02150-14100
Reeuwijk: Alfa Centre
Van Staverenstraat 39 Tel. 01829-31 42
Rotterdam: autohotel rotterdam b.v.
Mariniersweg 255-259 Tel. 010-11 33 45
van de loonkosten op de bedrijfsvd
ring in de benzineverkoop. Drie 1
vier vijfde van de totale exploitatj
kosten komen voort uit de peri
neelsbezetting, die daarom zo rati
neel mogelijk moet zyn. Shell
hierby op de ontwikkeling in Zy
den, waar al drie kwart van de b«
zine via zelfbediening gaat.
Volgens Shell geeft ook een gro
deel van de automobilisten de vot
keur aan zelf tanken, omdat het sm
Ier gaat en omdat men er twee ce
per liter goedkoper mee uitkon
Toch zal het station met bedienil
nok in de toekomst van betekei
blijven, zodat de klant de keus hou)
Uit onderzoekingen is met name 1
men vast te staan, dat de meel
vrouwen liever geen gebruik maMj
van zelfbediening bij het tanken. I
Het nieuwste zelfbedieningsstatj
van Shell aan de A-4 wanneer r
in de richting van Amsterdam
Schiphol rijdt, want in de richtii
Rotterdam-Den Haag ligt er een B
station tegenover zal ook 's nacl
middels automaten service gevi
Men kan aan de kassa afrekenen V
's morgens zeven uur tot 's avoijl
elf uur. Op het station staan zesti
pompen: voor super- en normaalbe
zine, dieselolie en lpg. Verder vit
men er een stenen beeldje van e
leeuw, dat herinnert aan de vroege
werkkring van de exploitanten: t
destyds befaamde circusechtpa
Strassburger, die al twaalf jaar J'
leden van het circus overgingen na
de benzineverkoop.
I
door W. Wielek Berg
Op een hete achtermiddag in de
hondsdagen probeerde een paar
jaar geleden een aantal amateurs
een bank te beroven. Vanaf het
begin ging het falikant mis: de
ene rover kreeg gewetensbezwa
ren en nam de benen, de andere
trok door zijn oenige gedrag de
aandacht van een voorbijganger
die de politie waarschuwde en
veel geld bleek er ook niet aan
wezig te zijn.
Het zou allemaal relatief onschul
dig zijn afgelopen, als de politie had
gewacht tot de rovers het gebouw
verlieten. Maar die greep in, en daar
om werd het personeel gegijzeld.
Dat gaf de muis een staart, waar
over een artikel in een tijdschrift
berichtte. Op de feiten die in dat ar
tikel werden onthuld baseerde Sid
ney Lumet zich bij het maken van
zijn film 'Dog Day Afternoon'.
In de bank ontstaat een lotsverbon
denheid tussen gijzelaars Sonny en
Sal) en gegijzelden, die tot weder
zijdse sympathie leidt. De gemeen
schappelijke vijand is de politie,
vooral omdat die In zichzelf is ver
deeld: je hebt de stedelijke politie
en dc FBI en die kunnen best tegen
gestelde plannen uitbroeden. Buiten
rukt het publiek op en de televisie,
niet te vergeten: Als Sonny van tijd
tot tijd het gebouw verlaat om met
de politie te kissebissen en te harre
warren wordt hij toegejuicht als een
volksheld, vooral wanneer hij re het
bloedbad van Attica voor de voeten
werpt. Maar de sympathie fluctu
eert: het laagtepunt wordt bereikt
wanneer blijkt dat Sonny welis
waar echtgenoot en vader is, maar
zich ook in de echt heeft later. ver-
Al Pacino in Dog Day Afternoon.
binden met een homo-sexuele vriend
en bizarre redenen had voor de bank
overval. En zo ageert en reageert
het allemaal, soms zeer komisch,
soms tragisch, tot het bittere ein
de. Want als de bus het vliegveld al
heeft bereikt waar het geëiste
vliegtuig klaar staat, wordt Sal
(die naar Wyoming wilde omdat hij
niet wist dat het een Amerikaanse
staat was en geen buitenland) door
de FBI doodgeschoten.
Op het ogenblik staan gijzelingen,
vooral in ons land, in het middel
punt van de belangstelling. Ieder
een zal in 'Dog Day Afternoon' over
eenkomsten vinden met Wijster en
Amsterdam 'en ook verschillen: in
Nederland werden drie moorden ge
pleegd, in 'Dog Day Afternoon' ver
gieten de gijzelaars geen druppel
bloed, daarom kon Lumet er ook
een tragi-comedie van makenmaar
de film zou tekort worden gedaan
als hem alleen uit het oogpunt van
de actualiteit waarde zou worden
toegekend. Hij dient op zijn eigen
mérites te worden beoordeeld en hij
is een welhaast perfecte film, een
juweeltje ln zijn soort.
Lumet beeft alle wisselende stem
mingen en beurtelings botsende en
parallel lopende belangen briljant
verweven tot een stramien, waarvan
M
Borowski in Kartiogram.
y Pi
Twee scènes uit Sanatorium ter Herinnering.
De glorietijd van de Poolse film begon zo omstreeks 1957. Regisseurs als Andrzej Munk, Andrzej Waj-
da, Jerzy Kawalerowicz en Wojciech J. Has verwerkten het Poolse heden en verleden op een open, in
teressante manier; Roman Polanski confronteerde in zijn 'Mes in het Water', de. enige speelfilm die hij
in Polen maakte, een geresigneerde, geblaseerde ex-revolutionair en partisaan met een angry young
man' van de nieuwe generatie en Konwicki, Kutz, Morgenstern en Hen waren de markantste vertegen
woordigers van een nieuwe, meer individualistische en psychologiserende stroming, die in de films van
Skolimowski zijn hoogtepunt en afsluiting vond.
geen draad los is blijven hangen,
zonder dat de constructie ooit zicht
baar wordt. Al Pacino, rennend, pra
tend, scheldend, flodderige plannen
ont- en verwerpend, gesprekken voe
rend met vriend, vrouw en moeder,
warm badend in de publiciteit, is de
ideale vertolker van Sonny. Maar
John Cazale doet in zijn bijkans
zwijgende rol niet voor hem onder:
hij wasemt een wanhoop uit, die
nooit zün dreiging verliest. Trou
wens, elke figuur is precies wat hij
zijn moet. Dog Day Afternoon
vormt een hoogtepunt in het werk
van Sidney Lumet.
Amsterdam-Tuschinski en en Al-
hambra I; Den Haag-Passage; Rot-
terdam-Thalla, 14 jr.
UTRECHT Ruim 4100 cliënten
die zijn Ingeschreven bij de consul
tatiebureau's voor alcohol en drugs
zijn druggebruiker. Dat is 25.9 pro
cent van het totaal aantal geregi-
streerden (16.007).
In 1968 waren er slechts 300 als
zodanig geregistreerd op een totaal
van 11.335. Dit staat in een statis
tiek uitgegeven door de federatie
van instellingen voor alcohol en
drugs in BUthoven.
Omstreeks het midden van de jaren
zestig was het eigenlyk allemaal al
voorbij, vooral door het toenemen
van de politieke druk. Weliswaar
werkten een paar belangrijke regis
seurs door (Wajda's 'Land van de
grote Belofte' draaide tot voor kort
in Nederland), weliswaar doken er
nieuwe namen op (onder andere
Krzystof Zanussi), maar het Poolse
wonder herhaalde zich niet.
De zeven films, die ln het kader van
de culturele uitwisseling in een wat
lang uitgemeten 'Poolse Filmweek'
in Nederland worden vertoond, blij
ken nóch een verrassing, nóch een
teleurstelling. Zü bevestigen wat
wij reeds vermoedden: er worden in
Polen behoorlyke films gemaakt,
maar de glans is eraf.
Wat typisch Pools is blijkt ook ty
pisch reactionair (in de twee histo
rische cinemascopische epen gaan
gloeiend patriottisme en vurig ka
tholicisme hand in hand, de regis
seurs hebben geen poging gedaan om
kritiek te leveren onder de mantel
van de geschiedenis, zoals ooit te
doen gebruikelijk), en wat niet ty
pisch Pools is haalt te zelden inter
nationaal niveau.
Boeiende doktersfilm
Doch uitzonderingen bevestigen de
regel: 'Kardiogram' van Roman Za-
luski, voor my veruit de beste van
de zeven is wel typisch Pools en
haalt wel internationaal niveau. Op
een sympathieke, onderkoelde ma
nier wordt een fragment verteld uit
het leven van een jonge dokter, die
een paar jaar 'onderduikt'in een pro
vinciestad. voor hij naar Warschau
gaat. Iedereen zit daar op iedereen's
lip, oude vooroordelen blijken geens
zins uitgeroeid en hoewel hy pro
beert op passende afstand te blijven
zowel van de notabelen als van de
bijbehorende intriges, hij raakt er
toch in verzeild en zijn handen blij
ven niet schoon. Een stevige psycho
logische onderbouw en boeiende in
kijkjes in het leven en sterven van
Poolse provincialen leveren tezamen
een eenvoudige, sympathieke film
op van een genre, dat we in onze
bioscopen veel te weinig te zien krij
gen.
Westerse spelen
•Het Spel' daarentegen, daterend uit
1968, wekt aan verbijstering gren
zende verbazing. Het is een banaal
driehoeksverhouding-verhaal, hin
kend rond een vervelende man en
zijn irritante vrouw, die bij elkaar
niet deugen en van elkaar niet meu-
gen, slecht afgekeken van voor
beelden uit het Westen. En wie is
de regisseur? Niemand minder dan
Jerzy Kawalerowicz, een van de gro
te mannen van de Poolse film, die
'De Nachttrein' op zün naam heeft
staan en 'Moeder Johanna van de En
gelen.' Vreemd dat die film werd
gemaakt, nog vreemder dat hü ln
het pakket verzeild raakte.
Ook 'Het Elfde Uur' van Jerzy Ste
fan Stawinski doet sterk Westers
aan. De hoofdpersoon is een char
mante maar gewetenloze manager,
die op het hoogtepunt van zijn car
rière uit een doktersrapport op
maakt dat hij maagkanker heeft.
Het vergaat hem gelük Elckerlyc:
iedereen laat hem in de steek, zün
vrouw, zyn dochter en zelfs zijn
vriendin en zijn werk kan hem ook
niets meer schelen. Een niet onaar
dig idee voor een tragl-komedie met
een niet onaardig begin, maar de af
wikkeling is te plomp en te gecon
strueerd.
Het zijspoor van de tijd
De meest spectaculaire inzending is
'Sanatorium der Herinnering' van
Wojciech J. Has, naar verhalen van
Bruno Schulz, die in 1973 in Cannes
de grote prijs kreeg. Het is moei-
lük, zo niet onmogelük, die film in
kort bestek te beschryven. Het uit
gangspunt is ontleend aan de science
fiction: er zijn gebeurtenissen, die
in de gewone tüd geen plaats vin
den en daarom op een zü spoor wor
den gerangeerd, waar ze een wille
keurig en woekerend bestaan leiden,
zon er slot, zin en chronologie. De
hoofdpersoon maakt kennis met die
'andere tijd' in een sanatorium, waar
zyn overleden vader in leven wordt
gehouden. Het begin is zeer Kafkai
aans: de in spinraggen en verval ge
hulde villa met de vele kamers en de
schaarse mensen, die van alles sug
gereren doch in raadselen spreken,
doet denken aan 'Het Slot'. Het is
ook het beste deel van de film: vol
broeiende spanng en geheimzinnig
heid. Als dan de herinneringen aan
komen golven en de vreemde fanta
sieën in elkaar overvloeien en elkaar
verdringen (de hoofdpersoon kruipt
onder het bed van het dienstmeisje
uit zijn ouderlijk huis en komt te
recht in een exotisch land vol bizarre
vogels, om maar een voorbeeld te
noemen) ls het best aardig om naar
te küken, maar veel samehang heeft
het niet en diepgang nog minder. In
trigeend op zijn best, wat log en
kindeachtig op zün slechts f
dat kun je van Kaf ka niet zeggen, f
Historische helden
Over 'De Vinger van God', het
buut van Antoni Krauze, valt heli
weinig goeds te melden. Het is
warrige film over een jongen
met alle geweld toneelspeler
worden en daarin niet slaagt,
de regisseur ermee wilde zeg:
blüft duister en de milieuschilder
is niet interessant genoeg om
gebrek aan concept te doen verget
Blijven over 'Hubal' van Boha(
Poreba en 'De Zondvloed' van Je
Hoffman naar een boek van Not
prijswinnaar Henryk Sienkiewie
(1846-1916). Twee historische fil
de eerste over een legandarische n
joor in de tweede wereldoorlog,
met zyn mannen geüniformeerd
te paard verzet pleegde tegen
Duitsers, de tweede (die oorspri
kelyk 5 uur en 15 minuten duu
en voor de gelegenheid niet zon
kleerscheuren werd ingekort to
uur) over een wildeman uit het m
den van de zeventiende eeuw, die
zijn door oorlog en verval geteist
de land al vechtend flater op fla
slaat, maar tenslotte toch een gi
held wordt. Voornamelijk omdat
rijd van leven heeft: de gevaar!
ste wonden vermogen hem niet
vellen.
'Hubal' is in zijn soort een go
film, al zün de helden wel wat a
heroïsch, 'De Zondvloed' is
vechtdraak, die voor de ogen
de vermoeide toeschouwer vo(
kronkelt tot het gelukkige einde,
Kamercommissie voor
drugbeleid naar Zwed(
DEN HAAG De Tweede Kam
commissie voor het drugbei
brengt van 8 tot 12 februari
werkbezoek aan Zweden. 'Wij i
len ons oriënteren in een met
derland vergelijkbaar land', zed
voorzitter van de commissie, 1
vrouw Veder-Smit (VVD) gistel
'Ook in Zweden heeft het drugl
bleem een vrij grote omvang,
het gebied van het onderzoek en
hulpverlening zijn de Zwp
eind gevorderd'.
