onopolie van 'Petten'
orzaak moeilijkheden
ij afvoer in Dodewaard
Ook
deze snuiter
Otrivin
'Noodsituatie door
personeelstekort
in ziekenhuizen'
Longstoomissen ontdekken
voordat er klachten komen
Regering wil niet
tegemoetkomen aan
Zuidmolukse eisen
Personalia
Jeugdigen in horeca
j avonds en 's nachts
iet meer laten werken'
>en realistische oefening voor 'radio-actief alarm
Rijles duurder
TRANEN
Arabische mode Dictatuur
Democratie die
gevaar is voor
de democratie
Dr. Ph. H. Quanjer, lector in Leiden:
oorstel bonden aan Kamercommissie:
ANWB stuurt brief
aan Wester terp
over Markerwaard
helpt direktbij neusverkoudheid
Christelijke Bond Overheidspersoneel:
ervaren fotomodellen
Makelaars tegen
huurcontract
Consumentenbond
Een weg naar
Utopia?
tRDAG 24 JANUARI 1976
11
BINNENLAND
TROUW KWARTET 11
een onzer verslaggevers
nHEM Het Reactor-Centrum Nederland in Petten heeft in feite het monopolie met betrekking
de afvoer van radio-actief afval. Daarin ligt de oorzaak van de moeilijkheden, die in dit opzicht
b de kerncentrale Dodewaard gerezen zijn. Gedeputeerde Staten van Gelderland antwoorden dat
J*an PPR-zijde gestelde vragen inzake de geruchtmakende affaire Dodewaard. Zij zullen de ver-
woordelijke minister wijzen op de consequenties van dit monopolie.
iepu teerden wijzen erop dat
1972 'een betrekkelijk kleine
heid radio-actief afval, ver-
t in 95 vaten, lag opgeslagen In
daarvoor bestemde afvalgebouw
iflt)odewaard'.
;ens internationale regels was
stralingsactiviteit hiervan te
l om naar Petten te worden
racht en vervolgens in de At-
ische Oceaan te worden gestort.
1975 werd een grotere hoeveel-
afval met een geringere stra-
Bactivltelt verpakt in vaten om
ït afgevoerd te worden naar
en Dit betrof 560 vaten van
mtig liiter, die in juni uit Do
laard zouden kunnen worden
ansporteerd.
zijn deze vaten, die op het
terrein van de kerncentrale
>en gestaan en langer dan no-
was. Oorzaak: het onderling
chil van mening tussen het Re-
r Centrum Nederland In Petten
ie gemeenschappelijke Kern-
giecentrale te Arnhem over de
13 k waarop het afval moet wor-
J7-3 verpakt en verzonden.
&2 flecember zijn 360 van deze va-
afgevoerd naar Petten en daar-
58.5 werden nog eens 185 vaten naar
Reactor Centrum in het Belgi-
t Mol gebracht. Ook vandaarult
>7.5 It storting in de oceaan plaats,
•taal blijven er nog 160 vaten,
hef de 95 van 1972. Deze, zo Ls
:erd. worden nog deze maand
k Mol afgevoerd. Er zou dan
85 n enkel vat met radio-actief af-
i2.i meer in Dodewaard zijn.
sancties
{en
213 I
i fcens door het provinciaal be-
«.7 |r verkregen inlichtingen zou
8 transport van hoog radio-actief
is U nu zodanig zijn geregeld dat
6? voor de toekomst geen tekort
89 capaciteit behoeft te worden
is reesd. Hoewel er in het 'radlo-
®-4 teve stoffenbesluit kernenergie-
6,4 wel regels worden gesteld van
2i.i ppslag en het zich ontdoen van
I4-3* lo-actieve stoffen zijn er geen
32.8 Itelijke voorschriften met be-
855 king tot de opslagtijd van radio-
78
actief afval op het terrein van
centrales in Nederland.
Door het ontbreken hiervan zijn er
ook geen sancties op overtredingen.
PPR-staten leden hadden hiernaar
geïnformeerd.
Zij vroegen ook wat de maximaal
toegestane straJlngsbelaetlng op de
meest kritieke plaatsen van het- li
chaam is. Voor een willekeurig lid
van de bevolking, te ontvangen ge
durende één Jaar. is dat vijfhon
derd militairen voor het totale li
chaam. aldus de kernenrgiewet.
Deze dosis is de grens voor alle
stralingsbljdragen, waarbij natuur
lijke stralingsdosis en stralingsdosis
door medische toepassing worden
uitgesloten.
In een recente publikatie van de
gezondheidsraad wordt dertig mllli-
rem per Jaar genoemd als maxi
mum-bijdrage tot de Individuele
dosis voor omwonenden, veroor
zaakt door een kerncentrale.
De Commissie Reactorveiligheid
heeft gesteld dat bij nog te bouwen
Installaties het technisch mogelijk
moet zijn de maximum-bijdrage tot
een dosis van vijf milllrem per Jaar
te beperken.
Geen enkele van de genoemde nor
men. ook niet de laatste, zou in
Dodewaard zijn overschreden. 'Zo
als gemeld blijken de twee rijkspo
litiemensen. van wie verondersteld
werd dat zij bij de bewaking in
Dodewaard te veel straling opliepen
een 'grap' te hebben uitgehaald,
red).
Realistisch
Hoewel een ongeval in de kemcen-
Van een verslaggever
DEN HAAG Autorijscholen mogen
hun tarieven met ingang van van
daag met 1,30 per lesuur verhogen.
Eén lesuur mag zowel voor motoren
als auto's echter niet meer kosten
dan 27,30.
76.5
535
voedingsbonden van het NKV
het CNV en de bond van hore-
rsoneel van het NW hebben
standpunt kenbaar gemaakt
commissie voor sociale zaken
de Tweede Kaïmer. Bij de
10.7i fcde Kamer is een wetsontwerp
de positie van jeugdigen in de
•ljven Ingediend, waarin een
f4.0 leidsverbod voor Jeugdigen wordt
rgesteld tussen zeven uur
ds en zeven uur 's morgens,
vakbonden in de horeca willen
dat er ontheffingsmogelijkhe-
va ndeze bepaling komen voor
o.5 £dtg horecapersoneel. Ze vinden
sociaal niet verantwoord. Op
ogenblik mogen leerlingen drie
nden per week tot half tien
ken.
werkgeversorganisatie in de ho-
tAT>\
Twee beroemde boeken
opnieuw verschenen:
o! )ver Johannesburg
oi aangrijpende roman over de
j eloe-priester Kumalo. waarin
5.94 duidelijke en nobele wijze
25 twoord wordt gegeven op het
gische rassenvraagstuk in Zuid-
i9.i rika. 206 bladzijden voor 17,90
oe groen was mijn
lotgevallen van een mijn-
rkersgezin in Wales, dat het
ione dal ziet verdwijnen onder
jft puin en gruis van de mijnen
2* 1940 verschenen, nu, na 13
Ji ukken, actueler dan ooit! 400
i#dzijden voor 17.90.
Bij elke boekhandel
tralc waarbij stralingsgevaar voor
omwonenden ontstaat, zeer on
waarschijnlijk wordt geacht, kan
het niet geheel worden uitgesloten.
Een realistische oefening, waarover
de statenleden hadden gesproken,
zou volgens gedeputeerden de sa
menleving meer dan noodzakelijk
is verstoren.
De oefeningen in het kader van de
'alarmregeling Dodewaard'. die
overigens nog niet hebben plaats
gevonden, zullen om praktische re
denen niet verder kunnen gaan
dan het zo snel mogelijk oproepen
van een aantal functionarissen om
hen vervolgens te dirigeren naar
die plaatsen waar zij gewenst zijn
Zo'n oefening wordt thans voorbe
reid.
Het ligt verder ln het voornemen
de Inwoners van Dodewaard en
aangrenzende gemeenten binnen
niet al te lange tijd enkele beknop
te gedragsregels te verstrekken met
het oog op radio-actieve neerslag
BIJ werkelijk stralingsgevaar wordt
gestreefd naar tijdige waarschu
wing door geluidswagens, radio en
televisie en verspreiding van pam
fletten met aanwijzingen.
Van onee redacteur wetenschappen
AMSTERDAM Er zijn twee soor
ten van democratisering, en één
daarvan ls levensgevaarlijk voor de
democratie. Daarop kwam het be
toog neer dat de Groningse politi
coloog prof. dr. P. Vaikenburgh gis
teren hield op een studiedag van de
Stichting ter Bevordering van een
Onbevangen Beoefening van We
tenschap en Onderwij6 aan Univer
siteiten en Hogescholen.
Behalve democratie als regelmecha
nisme. om door overleg conflicten
op te lossen, steekt ook een 'inhou
delijke democratie' de kop op.
waaronder prof. Vaikenburgh ver
staat de eenzijdige. Ideologische be
paalde vaststelling wat er tot heil
van de samenleving moet gebeuren,
en het eigenmachtig uitvoeren
daarvan. Als afschrikwekkend voor
beeld noemde hij de universiteit
van Bremen, die met de Duitse
vakbeweging een overeenkomst
heeft gesloten, haar onderzoek
voortaan op de doelstellingen van
de vakbeweging te richten. Ook ln
Groningen opereren werkgroepen
op een dergelijke basis, aldus prof
Vaikenburgh. Hij vond dat 'de weg
van de pure anarchie': 'Nu kiezen
de universiteiten buiten het demo
cratische systeem om hun eigen
doel. Morgen kan het de politie
zijn. of het leger, of de ministeries'.
(ADVERTENTIE
De Italiaanse mode-ontwerper
Valention lijkt zich voor zQn
zomercollectie te hebben laten
inspireren door het uiterlijk van
de Arabieren: veel wit, lange,
wijde mantels en een soort
harembroeken.
Uit de zaal gevraagd of een derge
lijke ontwikkeling zou lelden tot
een absolute dictatuur van de groep
die er als sterkste uitkomt (verge
lijk Duitsland l928-'33) verklaarde
prof. Vaikenburgh dat die vergelij
king niet helemaal opging. 'Maar
de uitloop op een dictatuur zit stil
zwijgend in mijn omschrijving op
gesloten'. Ongeveer zestig mensen
deelden zijn ongerustheid althans
in zoverre dat re aanwezig waren
op de studiedag
Ja ook hij hoeft zijn werk bij
neusverkoudheid niet meer te
onderbreken. Of zijn hobby of
favoriete sport.
Even die handige Otrivin-
spray of -druppelflacon gebrui
ken en ook u
kunt weer vrijer ademhalen.
Van onze redacteur wetenschappen
LEIDEN Hoewel voor massaal bevolkingsonderzoek de tijd nog niet rijp is, verdient het aanbe
veling om gericht te gaan zoeken naar storingen van de longfunctie waar de patiënt zelf nog geen
last van heeft.
47s RECHT De bij de drie vakcentrales aangesloten bonden
gei arin horecapersoneel is georganiseerd willen een verbod voor
'02 igeren beneden de achttien jaar om 's avonds of 's nachts in het
ecabedrijf te werken. Ze willen een dergelijk verbod ook voor
leid op zaterdag en zondag.
reca-branche hebben de Kamer
commissie wel om ontheffimgsmo-
geMjkheden gevraagd. Als argument
voerden ze onder meer de vrees
voor schade aan de opleiding en
het tekort aan geschoold personeel
aan. De voedingsbond NKV noemt
dit 'schijnheilige' argumenten. 'Als
het belang van een goede scholing
bij de ondernemers voorop had ge
staan, hadden ze wel overleg ge
pleegd met de vakbonden, maar dat
is niet gebeurd. Tot ergernis van de
bonden hebben de werkgevers zich
over deze aangelegenheid eenzijdig
tot de Kamerleden gericht', aldus
de voedingsbond NKV.
Uit Kamer De economische des
kundige van de PvdA, drs. P. A. de
Ruiter, heeft met ingang van 1 fe
bruari bedankt voor het Kamerlid
maatschap. Reden hiervoor is de ver
kiezing tot lid van het dagelijks be
stuur (gecommitteerde) van het
openbaar lichaam Rijnmond. Voor de
opvolging komt in aanmerking de
politicoloog H. A. Molleman uit
Leiden.
Benoeming Drs. 8. J. C. van
Eyndhoven (38) 16 per 1 februari
benoemd tot directeur van de
hoofddirectie beleidsontwikkeling
en planning basisonderwijs van het
ministerie van onderwijs en weten
schappen. HIJ werkt sedert augustus
vorig Jaar bij de commissie bevor
dering plaatselijke educatieve net
werken bij het ministerie van cul
tuur, recreatie en maatschappelijk
werk.
Eredoctoraten De katholieke
universiteit van Van Leuven, die
550 jaar bestaat, heeft een eredoc
toraat toegekend aan Ir. F. J. Phi
lips. voorzitter van de raad van
commissarissen van de NV Philips
Gloeilampenfabrieken te Eindho
ven. en aan dr. A. H. Boerma. tot
voor kort directeur-generaal van de
voedsel- en landbouworganisatie
van de VN.
Tegen de tijd dat hij wèl duidelijk
klachten krijgt, reageert de ziekte
vaak nauwelijks meer op medische
behandeling. Dat hield dr. Ph. H.
Quanjer gisteren zijn gehoor voor
bij de aanvaarding van een lector
schap aan de Leldse universiteit.
Ziekten van de ademhalingsorga
nen zijn als groep de belangrijkste
reden voor opname ln ziekenhuizen
(zestien procent van alle opnamen)
en veroorzaken veel ziekteverzuim.
Wat dat betreft zou grootscheeps
onderzoek dus op zijn plaats zijn.
Maar daarvoor moet volgens dr.
Quanjer aan nog een aantal voor
waarden zijn voldaan, en dat is nog
maar gedeeltelijk het geval. Je
moet zeker weten dat Je de opge
spoorde mensen ook doeltreffend
kimt helpen, en dat Je ze niet
onnodig ongerust maakt.
Onderzoek nodig
Op beide punten la nog onderzoek
nodig. Van de mensen bij een of-
wijking gevonden wordt, zullen de
meesten er in de toekomst met een
kuchje en een klachtje vanaf ko
men. Hoe men het vrij kleine aan
tal mensen er uit moet pikken dat
zonder maatregelen mettertijd ern
stig ziek wordt, ls nog niet bekend
Evenmin staat voldoende vast hoe
veel een vroeg ingezette behande
ling werkelijk zal helpen.
Maar op een deelterrein ta6t men
minder ln het duister. Bekend is
dat roken op de lange duur een van
de belangrijkste oorzaken van
ademhalingsziekten ls. En uit on
derzoek ls ook gebleken, dat ophou
den met roken de achteruitgang
van de longfunctie duidelijk ver
traagt, Dat levert een belangrijk
aanknopingspunt, omdat hij ver
kennend bevolkingsonderzoek on
der rokers negen tot achttien pro
cent beginnende longfunctiestoor-
Van een verslaggever
DEN HAAG In een brief aan mi
nister Westerterp heeft de ANWB de
bewindsman gevraagd bij het be
kendmaken van zijn beleid ten aan
zien van de Markerwaard ook ruime
aandacht te besteden aan de alter
natieven.
De ANWB ls bang dat de discussie
rondom de inpoldering van de Mar
kerwaard, die dit jaar waarschijnlijk
tot een besluitvorming zal lelden, te
sterk eenzijdig beïnvloed zal wor
den door het onlangs verschenen
rapport 'Verkenningen Marker
waard'. In dit rapport wordt name
lijk zeer uitvoerig beschreven welke
mogelijkheden een polder met een
grootte van ongeveer 40.000 hectare
biedt, terwijl andere varianten nle
aan de orde komen. Volgens de
ANWB wordt er ln het rapport a
helemaal voorbij gelopen aan de disr
cussle over de noodzaak van een pol
der. in welke vorm dan ook. De bond
is zelf geen voorstander van de Mar
kerwaard.
nis werd gevonden waar zij zelf
nog niets van merkten.
Dr. Quanjer Is duidelijk geporteerd
voor de gedachtegang van zijn
Amerikaanse collega Bates. Deze
vond dat mensen die op hun vijf
tigste een ernstige ademhalings
ziekte hebben, omstreeks hun der
tigste al een meetbare afwijking
moesten hebben gehad. Hij meent
dat levensverzekeringmaatschappij
en de grootste kans hebben om met
deze mensen ln aanraking te ko
men. omdat op aeae leeftijd veel
mensen een verzekering sluiten
Ook MJ sollleitatlekeufringen zou
het longfunctdeonderaoek moeten
worden Ingebouwd, meent dr.
Quanjer. Voorwaarde ls dan uiter
aard wel dat de resultaten ten be
hoeve van de gekeurde worden ge
bruikt, en niet tegen hem. En dat
vereist nog een aanmerkelijke wij
ziging van de heersende gewoonten
op het punt van dit soort keurin
gen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Nederlandse regering wil niet tegemoet komen
aan de verlangens, die ir. Manusama (de leider van de Zuid-
Molukkers in Nederland) vorige week zaterdag tijdens het gesprek
tussen de regering en de Zuidmolukse leiders op tafel heeft gelegd.
Als die verlangens zouden worden ondersteund, komt het er op neer
dat Nederland internationale activiteiten ontplooit ten aanzien
van de Zuid-Molukkers en dat kan volgens de regering niet.
uitsluitend verkrijgbaar bij apotheker en drogist
Van een verslaggever
UTRECHT Het landelijk tekort aan verpleegkundigen in alge
mene ziekenhuizen bedraagt bijna tien procent. Bij academische
ziekenhuizen ligt dit percentage op 18,59. Het tekort wordt door
velen beschouwd als een noodsituatie.
De verlangens van de heer Manu
sama waren o.a.:
Het probleem van de Zuid Mo-
lukkens moet niet alleen worden
beschouwd ails een maatschappelijk
maar ook als een politiek vraag
stuk.
De regering moet er niet langer
vanuit gaan dat het Zuidmolukse
probleem politiek gezien als afge
daan moet worden beschouwd.
De regering zou zijn beleid ten
aanzien van Indonesië moeten wij
zigen. De heer Manusama vindt na
melijk dat er teveel wordt geluis
terd naar de mening van Indonesië
dat de Zuidmolukse kwestie een
zuiver interne Nederlandse aangele
genheid te. terwijl niet wordt ge
luisterd naar de Zuidmolukse argu
menten.
De regering moet een dusdanig
beleid voeren dat het voor de Zuid
molukse leiders mogelijk blijft hun
gezag in eigen kring te handhaven
Dat zou tot uitdrukking kunnen
komen in een waardering van Ne
derlandse zijde voor de Zuid Mo-
lukkers. Manusama benadrukte
hierbij dat voortzetting van het tot
nu toe gevoerde beleid tot moeilijk
heden zal lelden.
Tegemoet komen aan deze wensen
zou volgens premier den Uyl bete
kenen dat de Nederlandse regering
steun verleent aan de verwezenlij
king van het Ideaal van de Zuid
MoluUckers. namelijk een eigen vrije
staat op Am/bon, en dat kan onmo
gelijk.
Tijden» het gesprek vorige week
zaterdag 1» ook uitvoerig aandacht
besteed aan de ln de Zuidmolukse
gemeenschap bestaande ordedien
sten en het verboden wapenbezit.
Minister Van Agt (Justitie) deed
een beroep op Manusama om ook
mee te werken aan de bestrijding
van het wapenbezit ln de Zuidmo
lukse gemeenschap. Hij kondigde
aan dat er wordt overwogen een
soort pauze ln te stellen in zoekac
ties ln de Zuidmolukse gemeen
schap naar verboden wapenbezit,
In die periode dat er dus geen
zoekactie» worden gehouden, wordt
iedereen die Illegaal in het bezit te
van wapens in de gelegenheid ge
steld deze in te leveren, zonder dat
tegen hen een vervolging aal wor
den Ingesteld.
De Zuidmolukse leider heeft Inge
stemd met het opheffen van de zo
genaamde ordediensten van de Zuldg
Molukkere, op de manier die de Ne
derlandse regering voorstaat. Die
manier te gebaseerd op overreding
van de wapenbezittere en een beroep
op de medewerking van de Zuidmo
lukse leiders. Dit heeft minister
president Den Uyl gisteren mede
gedeeld tijdens zijn wekelijkse pers
conferentie.
(ADVERTENTIE)
GEVRAAGD aankomende en
welke wij onmiddellijk werk kunnen aanbieden.'
Leeftijd van 17 t/m 25 jaar ongeveer.
Vooropleiding zorgen wij zelf Geen inschrijfkoatan.
U kunt ons bellen op telefoon 020 22 70 91 of schrijf naar Postbus 520 Amster
dam.
Ons adres is: Herengracht 404 sous Amsterdam. Bezoek ven de studio uitsluitend
na afspraak.
Indien u schrijft fietst met bijsluiting van een foto.
Dit zegt de Nederlandse Christelijke
Bond van Overheidspersoneel NCB
naar aanleiding van een onderzoek
dat de Nationale Ziekenhuisraad in
december '75 gehouden heeft.
De situatie ziet er het slechtst uit in
de provincies Groningen. Drente.
Overijssel, Utrecht en Noord- en
Zuid-Holland.
Overigens werd bij de enquête
slechts door 55 procent van de aan
geschreven Instellingen gereageerd.
He* ls daarom niet onmogelijk, dat
het er bij de ziekenhuizen die niet
reageerden Iets gunstiger uitziet, zo
zegt de NCBO. Het aantal vacatures
te blijkens het onderzoek in de
gezamenlijke academische zieken
huizen gestegen tot 700.. Het becij
ferde tekort in de algemene zieken
huizen is minstens 1300. Dit laatste
cijfer te echter te laag. aangezien
de cijfers van de intelllngen die
niet op de enquête ingingen, niet
bekend zijn.
Als belangrijke oorzaak van het
personeelstekort wordt het grote
verloop van leerlingverpleeg kun -
digen gezien. Dertig procent van de
leerlingverpleegkundigen en veertig
procent van de gediplomeerde ver
pleegkundigen verdwijnt per Jaar.
Ongunstige factoren zijn onder an
dere de lage salariëring en de onre
gelmatige diensttijden Cs avonds,
's nachts en ln het weekeinde
Door het tekort aan personeel te er
vaak sprake van overbelasting
waardoor het werkklimaat verslech
tert en verpleegkundigen "vluchten'
naar een andere mindez zware
werkkring, zo blijkt uit gegevens
van het onderzoek
Het NCBO noemt het opmerkelijk.
AMSTERDAM De Nederlandse
Federatie van Makelaars ln Onroe
rende Goederen heeft ernstige be
zwaren tegen het huurcontract, da*
onlangs als model ls gelanceerd doo
de Consumentenbond en het Neder
lands Verbond voor Huurdersorgani
satles.
Afgezien van de vraag of de huidii
huurcontracten wel voldoen, vindr
de makelaars dat het door de Con
sumentenbond Huurdersorganisaties
ten doop gehouden model vrijwel to
taal voorbijgaat aan het belang van
de verhuurder. Het doet daarmee te
kort aan de woning als goed. waarin
kapitaal te geïnvesteerd.
De makelaars betreuren het dat d<
ontwerpers van het model-contract
het doen voorkomen alsof de meest*
huurders en verhuurders problemen
met elkaar hebben. De makelaardij
heeft andere ervaringen.
dat er ziekenhuizen zijn waar men
voldoende aanbod van gediplomeer
den heeft, terwijl andere ziekenhui
zen ln dezelfde omgeving geen kans
zien de vele vacatures te vervullen.
Dit betekent dat deze ziekenhuizen
zich ln een concurrentiepositie be
vinden.
(ADVERTENTIE)
VU-hoogleraar prof. dr. E. Boeker
schreef een boek waarin hij een
aantal suggesties deed over de
bijdragen die natuurwetenschappers en
technici zouden kunnen leveren aan
een hetere toekomst. Op het ogenblik
komt daar nog niet veel van terecht.
Het zijn vooral de militairen en
managers die het best uit de voeten
kunnen met de produkten van hun
werk. De natuurwetenschappers en de
technici zouden kunnen beginnen
zich tot de bevolking te wenden. In
begrijpelijke taal.
Verder in het janusri-nummer van
VU-magaztne onder meen
de economie van Curasao
prof. dr. D. C. Mulder bericht uit
Nairobi
Waarom keert men zich in China
tegen Confucius?
r
I bon lk gee' m,Jop ,l8
abonnee op het VU-
I magazine.
De abonnementsprijs is
I slechts f 16,50 per jaar.
In een open enveloppe, zonder
poetzegel, zenden aan;
Vrije Universiteit, Antwoord nr. 1771,
Amsterdam.
Straat
Plaats
I H
I I n I 'n opinieblad
I< vüwaar studie
magazine achter zu
