(inderjournaal moet de
lurger wat moed geven
Interessante première
van Hampton bij
Nederlands Dans-theater
Sprekende voorbeelden
uit de opruiming van
deBonneterie
VDM gaat denken
an 'harde acties'
Werkgroep wil aansluiting bij onderwijs
'Kinderen al jong
met nieuws in
aanraking brengen'
Dmpensatieregeling ijskast in
Schilder Nol Kroes (57) overleden
Compositie-opdracht
voor Anton de Beer
Limburgse literatuur
in 45 dialecten
Grote sex-beurs
deBonneterie
4IDERDAG 15 JANUARI 1976
rET
TROUW/KWARTET h9
belangstelling ïn de klas voor de schooltelevisie, waarvan straks het kinderjournaal een on-
-J-Tdeel hoopt te zjjn.
or Riet Diemer
I HAAG De Werkgroep Educatief Journaal,.samengesteld op initiatief van de Nederlandse On-
;ijs Televisie (NOT) heeft bij het NOS-bestuur en het bestuur van de NOT een voorstel inge-
d voor een kinderjournaal. Het bestuur van ae NOT heeft zich al positief uitgelaten, nu is nog
wachten op het antwoord van de NOS.
deel uitmaken van ontwikkelingen.
De dingen gebeuren niet zomaar
incidenteel maar houden verband
met elkaar'.
In het rapport wordt bijvoorbeeld
gedacht aan recreatie, wonen, de
mocratisering en onderwijs. Aan de
hand van nieuws dat voor de kin
deren herkenbaar is. kunnen deze
ontwikkelingen worden gevolgd.
Getoond wordt hoe, als dat moge
lijk is, men er zelf actief bij kan
zijn.
Zo kan ln hetkinderjournaal het
nieuws over opening van een speel
plaats of over aanleg van een ring
weg zo worden gebracht dat blijkt
dat het verkeer haet alles beheer
send is. Op die manier wordt aan
gesloten bij wat men steeds meer
in kringen van het onderwijs voor
staat.
Bij elke joumaaluitzending moet de
nadruk komen te liggen op thema
tische nieuwsonderwerpen: gebeur
tenissen, die uit de actualiteit van
alledag worden gehaald en ge
plaatst worden binnen het thema
van een duidelijk omschreven
maatschappelijke ontwikkeling.
In een journaaluitzending van een
kwartier kunnen bijvoorbeeld vijf
thematische nieuwsonderwerpen
van elk twee minuten aan de orde
worden gesteld. De onderwerpen
kunnen variëren van de opening
van een speeltuin (recreatie), tot
de bescherming van een natuurge
bied (milieu). Daardoor worden
maatschappelijke ontwikkelingen
kenbaar gemaakt.
dinator van de werkgroep en
ensteller van een rapport is Jan
am van de NOT: 'We vinden,
de school onmisbaar is bij een
atief journaal en om die reden
len we gedacht in de richting
de schooltelevisie, waarij ook
iOS betrokken is. We hebben
e hoop dat de NOS zich kan
en in onze plannen en dat het
ïaal voor kinderen van de
d komt'.
de andere leden van de werk-
stelde hij het rapport samen,
•in vooral aandacht wordt e-
aan wat de functie van een
ijk journaal voor kinderen
izijn. Pas na een principe-be-
van de NOT en NOS zal in
rfcing met kinderen en on
kundigen gezocht worden
de beste vormgeving. Het rap-
bevat dus geen praktische uit
erste instantie wordt echter de
sluiting bij de school gezocht,
paar zinnen uit het rapport:
belang van de educatieve doel-
ngen wordt bezien in het licht
de onderwijskundige ontwikke-
;n. Wanneer een journaal
t samengesteld dat ook op de
len moet functioneren dan zal
journaal moeten aansluiten bij
tellingen die leven in het on-
ijs van vandaag Tot de on-
ijskundige ontwikkelingen be-
wereldverkennmg o£ werel-
intatie
'toe is het nodig de kinderen al
in aanraking te brengen met
nieuws dat ze kunnen begrijpen en
dat ze interesseert. 'De regelmatige
uitzending van een op kinderen
afgestemde nieuwsrubriek kan ertoe
bijdragen dat kinderen al jong een
positieve houding ten opzichte van
nieuws en media ontwikkelen', al
dus het rapport.
Jan 't Lam wil dit wel nader uit
leggen: 'Ei wordt wel eens de vrees
geuit dat er geïndoctrineerd wordt
bij het huidige onderwijs, maar
daarvan is hier absoluut geen spra
ke. De kinderen moeten zelf hun
houding leren bepalen. Zo bleek uit
een onderzoek, dat ik in ander
verband deed onder kinderen in
een Rotterdamse volksbuurt, dat zij
vonden dat, het nieuws je overkómt.
Je ziet de verbanden niet. Het ef
fect is dat de mensen passief wor
den".
Moed
Maar zo'r. kinderjournaal moet de
burger juist wel een beetje moed
geven. Dat wil zeggen dat er ont
wikkelingen zijn waarvan je deel
uitmaakt. En zo moet je de kinde
ren laten ervaren dat ook zij actief Incidenteel
een verslaggever
ïECHT Diverse afdelingen van de Vereniging van Dienst-
htige Militairen overwegen 'harde acties' nu minister Vrede-
de in het vooruitzicht gestelde verbeteringen van de compen-
eregeling voor weekeinddiensten en dergelijke in de ijskast
ft gezet. Dit bleek gisteren op de algemene vergadering van de
)M in Utrecht.
zitter Wesseldijk zei dat Vrede-
alle verkiezingsbeloften aan
Soldaat aan zijn laars lapt'. 'De
ster zou zich moeten schamen.
>'n beleid hebben we geen en-
ertrouwen meer', aldus Wessel-
Volgens hem verschuilt Vrede-
zich achter het kabinetsbeleid
lonen en andere arbeidsvoor
den te bevriezen, maar het ar-
#it dat er geen geld is gaat
sns Wesseldijk ndet op. 'Men
iet dat militairen al jarenlang
achterstand op collega's in de
ei-maatschappij hebben. Door
iring van de compensatie voor
draaien van onder meer week-
liensten zou daarvan althans
ijn ingelopen', aldus Wesseldijk.
iet onbegrijpelijk noemde dat
'1 dienstplichtigen de 'dupe
en van de bezuinigingsdrift',
ergadering vond het effectiever
okale acties te voeren dan een
elijke demonstratie of een gro-
andtekeningenactie te houden,
verscheidene kazernes zal men
de komende dagen op de acties
den. Daarbij zal, werd gezegd,
vooral denken aan perioden
in oefeningen worden gehou-
itheid
gedachten gaan onder meer
'stiptheidsacties' waarbij dan
de hand gehouden worden
dienstbevelen. Bestuurslid Ver-
Op die manier kunnen we de
aardig in de soep laten lopen
'ei moet'.
Ook het voeren van lokale handte
keningenacties tijdens oefeningen
voor meer vrije dagen wordt over
wogen. Daarnaast is men van plan
op diverse kazernes dienstplichti
gen zelf een 'compensatiedag' ,te
laten openemen. Dat zou kunnen
wanneer men zich massaal ziek zou
melden'. Wij willen harde acties.
Handtekeningenacties hebben geen
zin meer. Het ministerie heeft kas
ten vol handtekeningen waar men
nooit meer naar kijkt', lieten diver-
es WDM-afdelingen weten.
Nieuw voorstel
Op de vergadering lekte uit dat
staatssecretaris Van Lent met een
nieuw compensati e voorstel is geko
men ter vervanging van eerdere
voorstellen die voor de militaire
belangenverenigingen (de WDM in
cluis) onaanvaardbaar waren. Als
de nieuwe regeling acceptabel is.
wordt hij overigens pas van kracht
wanneer het kabinet aan de 'be
vriezing' van de arbeidsvoorwaar
den voor het overheidspersoneel
een eind maakt. Voorzitter Wessel
dijk noemde het nieuwe voorstel al
'onvoldoende'.
Wesseldijk zei ook dat het overleg
tussen de minister en de militaire
bonden nu niets voorstelt ('wij mo
gen in Den Haag komen luisteren
naar wat de heren hebben bekok
stoofd'). De WDM zal pas weer
aan het overleg meedoen, als rede
lijk aan haar verlangens tegemoet
gekomen wordt.
Te vrijblijvend
door Hans W. Ledeboer
DEN HAAG J Van de beide premières, die het Nederlands Dans-theater dinsdagavond in het HOT pre
senteerde, is 'Overcast' van Eric Hampton een aantrekkelijke aanwinst van het repertoire. Te verwach
ten; want van Hampton zijn mooie balletwerkjes bekend. Nuages en Fêtes uit de Trois nocturnes van
Debussy zijn de muziek.
Hampton heeft de derde nocturne
niet gebruikt, aan de eerste ontleen
de hij de naam van zijn werk: 'Nua
ges', wolken. Het Engelse woord
'overcast' is de meteorologische
term 'betrokken'.
Hampton heeft geen boodschap ge
bracht, geen idee op het toneel ge
zet, geen dramatische spanningen
gegeven. Hij maakte niet anders dan
een probleemloze, heel mooie com
binatie van muziek en dans, simpel
en helder, plezierig om naar te kij
ken, gewoon om er van te genie
ten. Wolken zijn wit en grijs, en zij
bewegen: de costuums van de drie
dansers zijn geheel wit, een geplooid
achterdoek, waarmee de dansers
spelen, is grijs. Net als de muziek
is het eerste van de beide delen wat
romantisch van stemming, gevoelig,
misschien dromerig met iets van
verwachting. Die wordt in het twee
de deel op speelse en heel fleurige,
vaak humoristische wijze vervuld
Boeiend om naar te kijken, niet ge
makkelijk om te dansen, al kan men
zich voorstellen, dat toch de dansers
zelf plezier beleven aan hun eigen
bewegingsspel.
'Overcast' komt woensdag 28 januari
in de Amsterdamse Stadsschouw
burg.
Over 'Quintessence' van Peter
Quince een woordspeling met de
naam van de maker? kan men
slechts zeggen dat het meestal op
moeilijkheden uitloopt als een schil
der zich plots op een muziekinstru
ment werpt, of als een cineast in
eens wil gaan schilderen.
Quince heeft willen werken met 'le
vend materiaal'. In wezen doet iede
re choreograaf dat, maar Quince
staat geheel buiten de danskunst.
Hij is beeldend kunstenaar en hij
toont te weinig begrip voor de mo
gelijkheden waarover dansers be
schikken. Zoiets als pianospelen met
één vinger.
Zijn bedoeling: menselijk bewegen
te stellen tegenover elektronische
mechaniek, dat bewegen en dat me
chaniek synchroon te laten lopen,
en dan te zien dat dit door allerlei
onvermijdelijke menselijke en ma
thematische onnauwkeurigheden on
mogelijk is. De spanning te tonen
die door dat 'falen' ontstaat. Maar
er was geen spanning, de bewegin
gen zeiden niets, het mechaniek
digitaalklokken, filmprojektie, tik-
geluiden antwoordde niet. Dat dit
mechaniek het ook nog door tech
nische storingen voor een deel he
lemaal deed afweten maakte weinig
verschil.
Een pentekening van Picasso uit 1940, die deel uitmaakt van de col
lectie van werken van Picasso op de verkooptentoonstelling bjj Ga
lerie Kamp (24 januari tot 18 maart) in Amsterdam.
DEN HAAG In een ziekenhuis in
Den Haag is dinsdag de Haagse
kunstschilder Nol Kroes overleden.
Hij werd 57 jaar. Kroes kreeg zijn
opleiding bij de Koninklijke Acade
mie in Den Haag en studeerde ook
aan de academie voor beeldende
kunsten in Parijs. Hij is 20 jaar
leraar geweest aan de Vrije Acade
mie in Den Haag. Zijn werk is zo
wel in Nederland als in het buiten
land geëxposeerd geweest.
HILVERSUM De NOS-radio heeft
aan de Nederlandse componist An-
ton de Beer een opdracht verstrekt
voor een werk dat naar het radio- en
televisieconcours Prix Italia 1976 zal
worden ingezonden. Het gaat om
een compositie in het 31-toonssys-
teem. Dit is een systeem dat dateert
uit de zeventiende eeuw (Christiaan
Huygens) en dat in onze tijd opnieuw
in praktijk werd gebracht door prof.
dr. A. D. Fokker. Onder diens lei
ding werd in 1950 een 31-toonsorgel
gebouwd dat in het Teylers Museum
in Haarlem werd geplaatst, waar er
regelmatig concerten op worden ge
geven. Componist-organist Anton de
Beer is er een vast bespeler van.
Ook van de Archifoon. een elektro
nisch instrument dat ook volgens het
31-toonsysteem is ingericht Deze
Archifoon wordt ook gebruikt in de
nieuwe compositie van De Beer,
waarvoor Wim Ramaker de tekst zal
schrijven en waarbij het kwintet
'Gesualdo di Venosa' het vocale aan
deel zal verzorgen.
MAASTRICHT In Limburg wor
den nog ongeveer tweehonderd dia
lecten gesproken. De vereniging voor
Limburgse volkscultuur 'Veldeke',
houdt zich al vijftig jaar bezig met
de bevordering en instandhouding
van de Limburgse dialecten. In
Maastricht is nu onder de titel 'Mo-
saselect' een bloemlezing verschenen
uit de omvangrijke Limburgse dia
lectliteratuur. Het 400 pagina's tel
lende boek 'Mosaselect' werd samen
gesteld ter gelegenheid van het ju
bileum van de vereniging 'Veldeke',
genoemd naar de Nederlandse dich
ter Hcnric Veldeke. De eerste druk
van 'Mosaselect' (2000 exemplaren)
is al bijna uitverkocht. Er staan tek
sten in van 125 dichters en proza
schrijvers die in 45 verschillende
Limburgse dialecten schreven.
Het gouden jubileum van 'Veldeke'
(dat nu 2250 leden telt) zal op 24
januari in Maastricht gevierd wor
den met een academische zitting in
de Stadsschouwburg, waar prof. dr.
F. Roeck het woord zal voeren en
waarbij een bloemenhulde zal wor
den gebracht bij het monument van
Hendrik Veldeke.
ROTTERDAM In de Rotterdam
se AhoyhaJlen is van 3 tot en met 9
september een sex beurs waarop een
overzicht zal worden gegeven van
alle bestaande middelen tot hulp
verlening op dit gebied. De beurs
staat onder auspiciën van de NVSH.
Deze vereniging zet de beurs op in
samenwerking met het internatio
naal bureau tentoonstellingen. Men
hoopt op het gebied van de voor
lichting geheel volledig te zijn. Veel
aandacht zal worden besteed aan
seksuele voorlichting, vooral aan
kinderen. Voorts zal van 6 tot en
met 9 september in de Ahoy-hallen
een congres aan de seksualiteit
worden gewijd. Daarvoor zijn zowel
Nederlandse als buitenlandse des
kundigen uitgenodigd. Het algeme
ne doel is de mensen te informeren
wat er op het gebied vande seksue
le hulpverlening te koop is.
In elk kinderjournaa'. moet daar
naast ruimte overbiijven voor on
voorziene gebeurtenissen en inci
denteel nieuws, dat de bijzondere
belangstelling van de kinderen
heeft. Onderwerpen kunnen zijn:
dieren: spel en hobby-informatie:
maar ook iets als de treinkaping bij
Beilen, want daarmee zijn de kin
deren bezig. Het vormt thuis hel
gesprek van de dag. achtergrond
over de Molukse kwestie kan daar
bij worden gegeven.
De werkgroep richt zich tot de kin
deren van de hoogste klassen van
de basisschool. Het journaal moet
zowel op school als thuis kunnen
worden gebruikt. De voorkeur gaat
uit naar het eerst uitzenden van
het journaal 's avonds thuis en
datzelfde journaal de andere dag
onder schooltijd. De school kan
dan op het nieuwe inhaken, door
middel van gesprekken of een an
dere manier van uitwerking of be
geleiding. Gemikt wordt nu nog
maar op een paar maal per week.
Later kan de frequentie worden op
gevoerd.
De werkgroep bestaat niet alleen
uit NOT-mensen, maar ook uit
mensen van de NOS-televisie voor
schoolprogramma's er het NOS-
journaal, onderwijsdeskundigen,
onderzoekers, een schoolhoofd en
afgevaardigden van de School voor
de Journalistiek. Van de ervaringen
van het rapport 'TV-journaal op de
basisschool' van de School van de
journalistiek wordt gebruik ge
maakt.
In dit eerste stadium ziet de werk
groep echter nog geen aanknop-
pingspunt bij de studie die het
echtpaar Spekking-Mattd in op
dracht van CRM maakte. 'Te vrij
blijvend, naar mijn gevoel voor on
ze eerste aanzet', zegr Jan 't Lam.
'De studie zegt te weinig over de
functie, dit het journaal voor kin
deren kan hebben. Het gaat ons
erom dat de kinderen zich in het
journaal kunnen oriënteren op de
maatschappij, waarin we leven, en
dat vormt In hun onderzoek niet de
asls'.
Bij het concrete 'invullen' van een
journaal zal wel contact met het
echtpaar worden gezocht, evenals
met onderwijsdeskundigen, die zich
met deze .studie, hebben eziggehou-
den, en de kinderen zelf.
Gravenstraat/Buitenhof, Den Haag
