Afrikaanse top tracht
Dreuk in OAE te lijmen
Italiaanse socialisten zetten
zichzelf steeds buiten spel
i
jraël rekent op VS
lh Veiligheidsraad
Londen zet Ulster
duimschroeven aan
Giscard verandert
Frans kabinet
ussisch-Japans overleg
ijft zonder resultaat
fa ernstige verdeeldheid over Angola
Wilson wil nog niet weg als premier
IDAG 13 JANUARI 1976
BUITENLAND
TROUW-KWARTET 7
[ai
ix
DIS ABEBA (Reuter, UPI) Afrikaanse leiders begonnen gisteravond in de Ethiopische hoofd-
m 1 aan pogingen om een breuk in de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE) over Angola
he roorkomen. Na een dag praten achter de schermen leek het er op dat de Afrikaanse top toch niet
aal verdeeld uit elkaar hoefde te gaan.
ler op de dag was echter wel
Vi lelijk geworden dat de Afrl-
3ro nse leiders niet veel meer kun-
t a doen dan de schade beperken
lat er binnen het Afrikaanse
n;Sie3SSïeS2r Krijgsgevangenen
twee landen die zich onthielden
waren Oeganda en Ethiopië. Giste
ren slaagde er niet in om deze
impasse te doorbreken.
g'iubt iiieii'Hi&o
311 kwestie-Amgoila bestaan. Een
vaardigde uit West-Afnika be
de gisteren tegenover de pers
de Afrikaanse landen eigenlijk
t hebben deze vergadering over
ola te hebben belegd.
c ident Kenneth Kaoenda van
ibia, die gisteren al naar huis
V1 hekelde in een emotionele
6® laring het gebrek aan eenheid
:i3n jen het Afrikaanse kamp. 'Ons
j?*a n hier bevestigt dat de OAE
j de macht heeft om vorm te
in aan de bestemming van Afri
De macht is in handen van de
e mogendheden. Afrika moet
zelf niet voor de gek houden.
beslissingen over Angola, effec-
beslissingen bedoel ik, worden
J j imen in Moskou en Wash in g-
jzei Kaoenda bij zijn vertrek,
'^bijeenkomst van Afrikaanse lei-
was zondag al vastgelopen
dat twee tegengestelde resolu-
evenveel steun kregen22 te-
22 met twee onthoudingen. De
De linkse Angolese bevrijdingsbe
weging MPLA bracht gisteren drie
Zuidafrkaanse krijgsgevangenen
naar Addis Abeba om de betrok
kenheid van Zuid-Afrika bij de
oorlog in Angola te demonstreren.
De drie Zuidafrinanen werden aan
de pers getoond. Zij vertelden dat
zij deel uitmaakten van een. Zuid-
afrikaans infanterie-bataljon. Ver
der had de MPLA twee Portugese
huurlingen meegebracht. Zij vertel
den dat zij in Rhodesië waren ge
ronseld door een Rodiesiër. De
UNITA, één van de twee groeperin
gen die de MPLA bestrijdt, heeft
aangekondigd gevangen genomen
Cubanen naar Addis Abeba te wil
len brengen.
De Cubaanse minister voor buiten
landse zaken Carlos Rodriguez
heeft gisteren gezegd dat zijn land
door zal gaan met de hulpverlening
aan die MPLA zolang die organdsatiie
tUZALEM, WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) De Israëlische
iring heeft gisteren laten weten dat ze verwacht dat Amerika
sns het debat in de Veiligheidsraad zijn veto zal uitspreken
elke resolutie, waarin de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
wordt uitgenodigd voor deelname aan de Geneefse vredes
leren tie.
besprekingen in Washing-
heeft de Isralische minister
buitenlandse zaken Yigal Allon
merd aan in 1973 door presi-
Nixon aan de toenmalige pre-
van Isral Golda Meir, gedane
NJxon heeft Meir toen
jd dat de Verenigde Staten
zullen verzetten tegen deelna-
ran de PLO aan de vredesbes-
jen in Genève. Het Isralisx-
lad Ma'ariv weet in dit verband
Iden dat de regering in Was-
Egypte, Syri en Jordan
«aten weten dat zij in de
idsraad inderdaad van het
it gebruik zal maken.
debat in de Veiligheidsraad
het Midden-Oosten is gistera-
eekB om negen uur (Nederlandse
begonnen ln aanwezigheid
de PLO en in afwezigheid van
Ti
cht
le
Voqele uren voor de aanvang van
iskf ergadering werd door de oplet -
se heid van een elektricin in het
1 Al dkwartier van de VN een pakje
drie bommen ontdekt. Hij trof
pakketje aan in een onder-
Tse dienstingang van de bij
VN-hoofdkwartier behorende
bibliotheek. Bomex-
i hebben de bommen, die bij
v loffing weinig schade zouden
Kpen aangericht, onschadelijk
beoitakt. Een woordvoerder van de
dayiigde Najties heeft verklaard
;r geen anonieme waarschu-
was binnengekomen,
itting van de Veiligheidsraad is
weede waaraan door de Pales-
e bevrijdingsorganisatie wordt
tenomen. De permanente VN-
a
o
Bezorgdheid
Gezien de recente toenadering tus
sen de Verenigde Stzten en de Ara
bische wereld is er de laatste tijd
in Isral wel enige bezorgdheid
ontstaan over de houding van de
VS tegenover de Palestijnse zaak.
Men betwijfelt enigszins of Ameri
ka zijn veto zal kunnen uitspreken
over een eventuele Arabische reso
lutie die de legitieme rechten van
de Palestij nen erkent. Volgens deze
Isralische waarnemers wil Amerika
tegenover de Arabieren de rol van
bemiddelaar in het conflict behou
den. Dit is echter alleen mogelijk
als Israël zich buigzaam opstelt ten
aanzien van de Arabische verlan
gens.
?er< <Reuter> AP> De besprekingen die de Sowjet-minister
dox buitenlandse zaken in Tokio met de Japanse regering heeft
nka >erd, hebben niet veel resultaat opgeleverd. Een vredesverdrag
snig en beide landen lijkt er voorlopig niet in te zitten.
:ren hebben Andrej Gromyko
e Japanse premier Takeo.Miki
anderhalf uur durend gèsprek
d over bilaterale en imternatio-
„If vraagstukken. Waarnemers
if len mee dat er geen enkele
htgang was geboekt. Japan
t vast aan de teruggave door
>owj et-Unie van vier eilanden
ït noorden die door de Sowjet-
aan het eind van de tweede
Idoorlog zijn veroverd. Indien
egertng in Moskou zich niet
d verklaart tot teruggave, dan
>klo niet bereid een vredes- of
schapsverdrag te sluiten,
het gesprek tussen Gromyko
s Jn Japanse ambtgenoot Kiichi
aawa heeft niets tastbaars op-
Dit maakte de Japanse
rs
ker van buitenlandse zaken
&r ravond bekend na een ge-
pro sronde van acht uur. Vorig
heeft Gromyko de Japanse
raken op de Koerilleneilanden
aH rfgrond verklaard. Dit heeft hij
Jfr tijdens zijn besprekingen in
0 tot dusver niet herhaald, zo
oesj Miyazawa weten,
ie f
belangrijk onderwerp van ge-
t werd gevormd door de Japans
ese betrekkingen. De Japanse
Bter verklarde op eigen initia
tie relatie met China te hebben
Üicht. Tijdens het gesprek
hij Gromyko de verzekering
ten dat Tokio zowel met Pe
als met Moskou goede relaties
sed Peking heeft herhaaldelijk
;te. aard dat in een eventueel vre-
)p srdrag met Japan een clausule
R t opgenomen dat elk streven
'hegemonie' wordt afgewezen,
is geen geheim dat de Chlne-
Juist Moskou van een streven
naar opperheerschappij beschuldi
gen. De gedachte dat een dergelijke
clausule in een Chinees-Japans
vredesverdrag zou worden opgeno
men, is de Russen zeer onaange
naam. Toch schijnt Japan zich niet
tegen een dergelijke clausule te
verzetten, wanneer deze niet uit
drukkelijk tegen één land gericht
ls.
Veiligheidsverdrag
Tijdens de besprekingen in de Ja
panse hoofdstad heeft Gromyko op
nieuw gepleit voor een collectief
veiligheidsverdrag in Azië naar hel
voorbeeld van het Europese veilig
heidsverdrag va nHelsinkt. Gromy
ko deed deze aanbeveling tijdens
het gesprek met premier Miki. De
Japanse premier heeft laten weten
dat de situatie in Azië aanzienlijk
verschilt van die in Europa en dat
een Aziatisch veiligheidsverdrag
dan ook niet nodig is. Tevens heeft
Miki de Russische partijtop uitge
nodigd voor een bezoek aan Japan
Het Russische voorstel om, voorn
lopend op een definitief vredcsver
drag, een voorlopig vriendschaps
verdrag te sluiten is door de Japan
se regering afgewezen. De bespre
kingen zaten gisteren dermate vast
dat waarnemers betwijfelden of
beide partijen elkaar wel zouden
kunnen vinden op een gemeen
schappelijk slotcommuniqué. Japan
zou de eilandenkwestie en Rusland
de collectieve Aziatische veiligheid
erin willen opnemen. Gromyko
keert vandaag terug naar Moskou
Voor zijn vertrek za! hij nog een
persconferentie geven e n een ge
sprek met zijn Japanse ambtgenoot
hebben.
daarom vraagt. Een oproep van de
Afrikaanse landen om zich uit An
gola terug te trekken zullen wij
naast ons neer leggen zo zei de
Oubaan.
De derde Angolese bevrijdlngsbe-
wegiling, de FLNA, zei gisteren dat
haar parachutisten posities van de
MPLA vlalkbij de hoofdstad Loeam-
da hadden aangevallen. Daarbij zou
den honderden MPLA-strijders ge
vangen zijn genomen. Dit nieuws
werd verspreid door het persbureau
van Zaïire, het buurland van Angola
dat de FNLA krachtig steunt. De
FNIA-parachutisten zouden ook gro
te voorraden wapens uit de Sowjet-
Unie buit gemaakt hebben.
Staking en tyfus
Volgens radioberichten die in het
Zuidafrikaanse Johannesburg zijn
opgevangen zijn er in het MPLA-
gebied moeilijkheden door stakin
gen en een dreigende tyfus-epide-
mie. Radio-Loeanda riep de bevol
king op het leidingwater voor het
gebruik te koken, omdat het water
leidingbedrijf niet meer over goed
zuiveringsmateriaal beschikt. In
diezelfde radio-uitzending werden
onderwijzers, elektriciëns, bakkers,
verpleegsters, monteurs en ambte
naren in de zuidelijke stad Quibala
opgeroepen weer aan het werk te
gaan, omdat hun staking de vitale
diensten in de omgeving verlamde.
Quibala ligt dicht bij het zuidelijke
front, waar het de afgelopen dagen
vrij rustig is geweest omdat de troe
pen van FNIA en UNITA een
bestand ln acht nemen ln verband
met de topconferentie in Addis A-
beba. Over de achtergronden van
wat dan als staking werd aangeduid
werd verder niets gezegd. Het kan
ook zijn dat het werk is neergelegd
in verband met de oorlogshandelin
gen in deze buurt.
LONDEN (DPA, UPI) De Britse premier Harold Wilson heeft
gisteren in het Britse Lagerhuis een plan van zeven punten be
kend gemaakt, waarin harde maatregelen staan tegen het groei
ende geweld in Noord-Ierland. 'Noord-Ierland is een deel van het
Verenigd Koninkrijk en de regering heeft de plicht de burgers
daar te beschermen. Wij zullen die plicht volledig nakomen', al
dus de premier.
De leiders van twee van de drie Angolese bevrijdingsbewegingen
b(j de topconferentie in Addis Abeba. Links Holden Roberto van de
FNLA en rechts Savimbi van de UNITA.
PARIJS (Reuter, UPI) President Giscard d'Estaing van Frank
rijk heeft gisteren een verschuiving aangebracht in zijn zestien le
den tellende kabinet. De belangrijkste ministers hebben echter
hun post behouden, hetgeen erop wijst dat er geen grote politieke
veranderingen voorzien worden.
Minister van justitie Jeam Lecanuet
heeft cte rang 'minister van 6taat*
gekregen, hetgeen wijst op een ver
sterking van de positie van de pro-
Europese en pro-Amerikaanse groe
pering. Ontslagen is de 66-Jarige
minister van ontwikkelingssamen
werking. Pierre Abelln, die verant
woordelijk geacht wordt voor de
ongelukkige hand van de Franse
regering ln de onderhandelingen
over de vrijlating van Francoise
Olaustre. Deze cultureel-antropolo
ge wordt nu 22 maanden vastge
houden door opstandelingen in de
Afrikaanse republiek Tsjaad. Abelin
is vervangen door Jean de Lip-
kowskl, die ten tijde van Pompidou
minister was.
Ook André Jarrot. minister voor
het milieu, is ontslagen en vervan
gen door een lid van de senaat
André Fosset. De huidige minister
van buitenlandse handel Norbert
Segard is staatssecretaris voor de
posterijen geworden. HIJ vervangt
Aymar Achille Fould, die ontslagen
is.
Nieuwe minister van buitenlandse
handel is Raymond Barre, een fi
nancieel expert die enige Jaren
heeft deel uitgemaakt van de Euro
pese Commissie. Het aantal vrou
wen in het kabinet is gestegen van
vier naar vijf. De vijfde vrouw is
Christiame Scrivener, die staatssecre
taris voor consumentenzaken is ge
worden. Het aantal ministers in het
kabinet is gelijk (16) gebleven. Het
aantal staatssecretarissen is geste
gen van 22 naar 27.
De maatregelen betreffen een inten
sievere surveillance, vooral langs
de grens met de Ierse Republiek.
Verder zullen er meer huiszoekin
gen plaats vinden, meer ondervra
gingen van verdachte personen en
zal een computer ingeschakeld wor
den voor het verzamelen van gege
vens over personen. Oppositieleider
Margaret Thatcher heeft verklaard
achter de maatregelen van de rege
ring te staan die gericht zijn op de
bevordering van orde en rust in
Ulster. Ze betwijfelde echter of de
door de regering Wilson genomen
maatregelen voldoende zijn.
De minister voor Noordiexse zaken
in het kabinet van Wilson, Merlyn
Rees. zei gisteren in het parlement
dat hij opnieuw een beroep op de
politici in Ulster heeft gedaan te
komen tot overeenstemming over
een grondwet. Op 1 mei van het
vorig jaar werd in Noord-Ierland
een conventie gekozen, die tot taak
kreeg een grondwet te ontwerpen
die zou voorzien in een gezamenlij
ke politieke zeggenschap van ka
tholieken en protestanten. De ka
tholieken hadden tot dan toe steeds
geklaagd, dat het politieke systeem
de protestanten alle macht in han
den speelde. De regering heeft de
conventie opgeroepen op korte ter
mijn voor verder overleg bijeen te
komen.
Inmiddels hebben protestantse lei
ders ln Ulster opgeroepen tot pas
sief verzet, als de regering in Lon-
PARIJS In Parijs gaat het open
baar vervoer, bus en metro, van
daag voor 24 uur plat om de eis tot
loonsverbetering en meer compen
satiedagen kracht bij te zetten.
Verwacht wordt dat de staking het
openbaar vervoer ln de Franse
hoofdstad nagenoeg zal verlammen.
den hen zou dwingen tot een delen
van de politieke macht met de ka
tholieken. Minister Pees verwierp
in het parlement een eerder door
de conventie uitgebracht rapport,
dat in feite neer kwam op een
herstel van de overheersing van de
katholieken door de protestanten.
Ook verwierp zij de in Groot-Brit-
tannië steeds weer opduikende ge
dachte om Noord-Ierland aan zijn
lot over te laten en alle Britse
militairen uit het gebied terug te
trekken.
De moelij kheden in Noord-Ierland
hebben de behoefte van premier
Wilson het roer van staat ln han
den te houden kennelijk niet klei
ner gemaakt. In een lang vraagge
sprek voor de televisie verklaarde
Wilson gisteravond dat hij er niet
aan denkt zich terug te trekken
zolang er nog werk voor hem te.
Wat betreft de toekomst van
Groot-Brittannië verklaarde de pre
mier zich een land te wensen,
waarin de mensen gevoel hebben
voor sociale verantwoordelijkheid
en bereid zijn offers te - brengen
voor hun minder bedeelde mede
mensen.
In maart van dit jaar wordt de
premier 60 Jaar. Hij was dertien
Jaar minister-president. Dat is
langer dan welke premier ook ln
vredestijd. Als hij het nog veertien
maanden volhoudt, verbetert hij
ook het record van de bedde oorlogs-
premders Asqulth tijdens de eerste
en Ohurchdll tijdens de tweede we
reldoorlog. In principe kan Wilson
aanblijven tot 1979. Het ziet er niet
naar uit dat in Groot-Brlttannlë op
korte termijn verkiezingen gehou
den zullen worden, aangezien het
land ln 1974 twee maal naar de
stembus geweest is en zich vorig
jaar dn een volksraadpleging uit
sprak over het Britse lidmaatschap
van de Europese Gemeenschap.
waarnemer van de Palestijnen, Ba
sel Amin Aql, deed vorige maand
mee aan het debat over de Israli
sche aanvallen op Palestijnse kam
pen in Libanon.
De Israilische VN-vertegenwoordi
ger Chaim Herzog, verklarde giste
ren dat zijn regering bereid is met
haar Arabische buren te onderhan
delen, maar niet met de PLO. aWe
willen alleen onderhandelen op ba
sis van erkenning van Israels sou-
vereine rechten. We willen niet
over zelfmoord onderhandelen', al
dus de Isralische vertegenwoordi
ger. Hij zette het standpunt van de
Isralische regering uiteen op een
bijeenkomst van leden van Ameri
kaanse Joodse organisaties in New
kaanse Joodse organisaties in New
York.
door J. den Boef
Nog niet zo lang geleden kon men in Italië nog lachen om een poli
tieke prentenserie van iemand ddie spaghetti bestelt in een restau
rant. Van de kelner krijgt hij de goede raad, snel te eten, maar
helaas net voordat hij de laatste hap neemt krijgt de man te horen
dat hij niet vlug genoeg is geweest: de prijs is zojuist weer met vijf
procent gestegen. Om zo'n grap lacht men nu niet meer zo gauw.
De nieuwe kabinetscrisis in Rome kan als zij zo lang zal duren
als velen vrezen het land van de spaghetti-eters alleen maar in
nog grotere moeilijkheden brengen.
Voor de zoveelste keer in de parle
mentaire geschiedenis van het na
oorlogse Italië is het de socialistische
partij PSIdie een kabinetscrisis
heeft uitgelokt. Het ls de tragiek
van de Italiaanse politiek, dat niet
deze PSI, maar de communistische
partij (PCI) altijd verreweg de
meeste stemmen van links Italië
heeft gekregen. De socialistische
partij leidde steeds een noodlijdend
bestaan, tussen de christen-democra
ten en de communisten in. Bij de
jongste parlementsverkiezingen be
haalde de comministische PCI 179
zetels in het Huis van Afgevaardig
den en de socialistische PSI slechts
61 van de in totaal 630 zetels. Van.
de 315 zetels in de Senaat verover
den de communisten er 94 en de so
cialisten 33.
Samenwerking
Toen de parlementsverkiezingen in
1972 werden gehouden, was een eind
gekomen aan een periode van ruim
tien jaar, waarin de psi de rol van
regeringspartij had gespeeld, samen
met de Democrazia Cristiana (de
partij van de christen-democraten),
de PRI (Republikeinse partij) en
de PSDI (Sociaal-democratische
partij t. Deze samenwerking was
in net begin van de jaren zestig mo
gelijk geworden omdat de PSI (toen
nog onder de leiding van Pietro Nen-
ni) haar streven naar samenwerking
met. de PCI tot mislukken zag ge
doemd. Ook had het tot verlies van
stemmem geleid. In 1947 al waren
de moeilijkheden begonnen met het
uittreden van Giuseppe Saraget. die
de PSDI vormde en later president
van Italië werd.
Nadat de PSI regeringspartij was
geworden werden (al eerder mis
lukte) onderhandelingen met de
PSDI over hereniging hervat. Deze
leidden in 1966 tot succes, dat ech
ter maar van korte duur was: na
de verkiezingen van 1968, die voor
de herenigde partij op een teleur
stelling uitliepen, traden de oude te
genstellingen weer zó op de voor
grond dat een nieuw uiteengaan on
vermijdelijk werd. Gescheiden deden
zij mee aan de verkiezingen van 1972
en gescheiden behaalden zij in totaal
nog minder zetels dan in 1968.
Anti-regaring
Gezien de verhoudingen, die toen in
het parlement waren ontstaan, was
er voor de PSI geen aanleiding, naar
samenwerking met de PCI te stre
ven, die *.èlf grot-, verliezen had ge
leden. Beide partijen beschikten over
slechts 24j van de 630 zetels in het
Huis van Afgevaardigden en 127 van
de '15 zetels ln de Senaat. Om een
'vo'K'"out" t? kunnen vor nen had
den zij d? -n nodla an de
vleugel van de Democrazia Cristia
na. Maar van die zijde konden zij
zeker toen geen hulp verwachten.
Niettemin werd het 'volksfront' als
vorm van samenwerking in die da
gen beplei: door de Communis
tische partij, die toen nog niet onder
leiding van Enrico Berllnguer stond.
De PCI stelde de teleurgestelde
PSI voor 'naar het voorbeeld van de
Franse zusterpartijen een anti-re-
geringsverbond te sluiten'. In het
communistische dagblad l'fUnita deed
het Politburolid Giorgio Amendola
een beroep op de socialisten, de ldeo-
ligsche geschillen op te bergen en
mee te werken aan een 'nieuwe
meerderheid' met de PCI en de lin
kervleugel van de Democrazia Cris
tiana.
Amendola schreef dat 'de socialisten
de werkelijke problemen van het
linkse deel van Italië in ogenschouw
moeten nemen, in plaats van in
voortdurende twijfel te verkeren
óver de wezenlijkheid van samen
werking in een regering met com
munisten'. De PSI, die Intussen on
der de leiding was gekomen van de
in Napels in welvaart levende Fran
cesco de Martino, bleef echter in
nerlijk verdeeld en weigerde een
keus te maken. Zij bleef in de op-
positiebanken, totdat zij het in 1973
was een probeerde als regerings
partij in een kabinet onder de leiding
van de christen-democraat Mariano
Rtlmor. Een jaar later moest Rumor
al aftreden en namen de socialisten
geen zitting in het minderheidskabi
net van Aldo Moro, dat zij vorige
week tenslotte ten val brachten door
het hun steun in het parlement op te
zeggen.
Sinds de stichting van de eerste so
cialistische partij in 1892 hebben de
socialisten in Italië meer neiging tot I
verdeeldheid gehad dan tot het vor-
men van een eenheid. De oorzaak
hiervan was steeds: persoonlijke ffi
macht en ideologische wedijver.
Splitsingen kenmerken de lange ge
schiedenis van de socialistische be
weging. Niet minder dan zes keer
kwam het tot een scheuring. Hereni
gingspogingen waren schaars en
vaak was er een veelheid van socia
listische groeperingen. Pas in de
Mussolini-periode deden de socialis
ten van verschillende pluimage echt
moeite om één lijn te trekken. De
steriele intellectuele discussies over
de idealen en de filosofie van het
socialisme hebben de PCI echter vrij
wel steeds politiek aan banden ge
legd.
Kardinale fout
Na de eerste wereldoorlog maak
ten de socialisten al een kardinale
fout door te weigeren, regerings
partij te worden. In Italië leeft al
gemeen de overtuiging dat Mussolini
en diens fascisme geen schijn van
kans gehad zouden hebben, als de
socialisten het in die beslissende na
oorlogse periode niet hadden laten
afweten. De Socialistische partij
wilde echter revolutionair blijven en
zich niet beperken tot het nastreven
hervormingen. Nog maar tien jaar
geleden verklaarde De Martino, dat
de sociale en economische structuur
van Italië ingrijpend veranderd
moest worden: het bestaande sys
teem moest verdwijnen en door een
ander worden vervangen.
Uit de mond van een op grote voet
lavende politicus als deze De Mar
tino. die zegt het familieleven in
Napels belangrijker te vinden dan
het politieke bedrijf in Rome. klinkt
zo'n verklaring als lippendienst aan
de linkse broeders in de PSI. En ge
zegd wordt dat De Martino ook de
huld'<re crisis heeft uitgelokt, om
dat hij de ontevreden partijgenoten
van de linkervleugel weer eens te
vreden moest stellen.
De nieuwe onrust in de PSI werd
vooral veroorzaakt door het feit, dat
de communistische PCI onder Be-
Hnguer een volkomen ander beleid
is gaan volgen dan in 1972 nog door
Amendola werd verdedigd. De ge
beurtenissen in Chili, die in Italië
grote angst voor een 'volksfront'
hadden teweeggebracht, maakten
d«ze koerswijziging binnen de PCI
niet alleen mogelijk, maar zelfs
noodzaktflijk. Want deze partij, die
in 1972 al gevoelige verliezen had
"«leden, zou in ernstige moeilijk
heden zijn gekomen, als Berlinguer
in 1973 met zijn aan de christen
democraten aangeboden 'historische
compromis' niet zijn zin zou hebben
gekregen.
De leider van de socialistische
PSt: Fr»nees«« de Martino.
Op een zijspoor
Voor de socialisten betekende de
nieuwe koers van de PCI. dat zjj op-
Het is moeilijk kiezen in Italië.
nieuw op een zijspoor waren gezet.
In het historische compromis van
Berllnguer was geen plaats inge
ruimd voor de PSI, ook niet nadat
deze partij bij de regionale verkie
zingen van vorig Jaar de communis
ten hand- en spandiensten hadden
geleverd. Zowel christen-democra
ten als communisten lieten'de so
cialisten links liggen, hoewel pre
mier Moro met ztjn minderheids
kabinet van christen-democraten en
republikeinen afhankelijk was van de
officiële steun van de PSI. Totdat
de so-ialisten zijn kabinet ten val
brachten, profiteerde Moro (verte
genwoordiger van de linkervleugel)
van de Democrazia Cristiana) van de
loyale oppositie van de PCI en was
de formele steun van de PSI in het
parlement nog slechts een vijgeblad,
waarachter de christen-democraten
hun afhankelijkheid van de PCI
trachtten te verbergen.
De Martino heeft hier een eind aan
gemaakt. Hij stelt medewerking
van zijn PSI aan een nieuw kabinet
afhankelijk van:
een brede parlementaire basis:
betere maatregelen tegen de
enorme crisis op sociaal en econo
misch gebied:
een duidelijk omschreven program
en
(het in wezen belangrijkste punt):
een bijdrage van de PCI mag niet
bij voorbaar van de hand worden ge
wezen.
Dit laatste betekent nog niet dat
deze partij als regeringspartner aan-
vard moet worden. De Martino wil
er vooral mee bereiken dat de PSI
op hi&r voorwaarden opnieuw deel
gaat uitmaken van een kabinet, dat
in het parlement op voortgezette
loyale steun van de communisten
kan rekenen.
Naar een compromis?
Er moet nu weer een compromis ko
men, dat De Martino in staat zal
stellen, zijn rebellerende partijgeno
ten gerust te stellen. Komt er geen
akkoord tot stand, dan zal het moei
lijk worden om vervroegde verkie
zingen te vermijden. De verwach
ting dat een dergelijke krachtme
ting er toe kan leiden dat Italië niet
langer zonder de communisten ge
regeerd kan worden, zal bij de ko
mende onderhandelingen een belang
rijke rol spelen. De gisteren door
president Giovanni Leone begonnen
besprekingen kunnen vele weken en
misschien enkele maanden duren,
voordat er iets uit de bus komt: een
zoveelste compromis of vervroegde
verkiezingen.
