egering Portugal wil Jachmon en de logica in f Surinaamse politiek K>r mei verkiezingen Hevige gevechten in Argentijnse hoofdstad Arabische Liga wil bemiddelen in Libanon lende week wijziging in kabinet [TA stelt md voor Lngola Griekse politie jaagt op daders moord op diplomaat VS Generaal Giap: in 1976 verkiezingen in herenigd Vietnam Bekende dissident in Joegoslavië gearresteerd Marokkanen uit Algerije gezet Hotelbrand in Australië: 15 doden f26655 voor ANGOLA 'J, Noordvietnamese hulp voor Laos 3 27 DECEMbcri id/o i rtuuvv/KWARTET 7 W ON (Reuter, UPI, AP) De Portugese regering wil dat er voor 25 april van het volgend kiezingen voor een wetgevend parlement worden gehouden. Het zal dan twee jaar geleden een militaire staatsgreep een einde maakte aan het bewind-Caetano. van dit jaar werd een >veinde vergadering geko lde politieke verwdkkelin- de afgelopen maanden t nog geen grondwet kun- !en. Dit moet gebeuren pa rlemenitsverkiezingen den gehouden. Dit zul- LONDEN (Reuter. UPI, ITA, één van de drie e bewegingen dn Angola bestand en daarna vrije -s^ken voorgesteld. De bewe- samen met de FNLA. het - front voor de bevrijding k jla, strijdt tegen de MPLA, beweging voor de bevrij- i Angola, deed dit voorstel fi Dodschap aan de voorzitter k Irganisatie voor Afrikaanse ft de Oegandese president A mi ak. dat er een politieke moet worden gevonden conflict in Angola. De r de totale onafhankelijk- Angola stelt voor de d Loeanda te demilitarise - [TA meent dat er na het ran een bestand troepen vel van de OAE naar An- iden moeten komenDe 1de verkiezingen zouden .•jfezicht van de OAE moeten gehouden. /r van de MPLA, Agostino eft verklaard dat het feit beweging wapensteun ont- n de Sow jet-Unie de bewe- niefc tot een satelliet van haakt. In een gesprek met rjse blad Le Monde zei Neto _jr' pogingen in het werk wor- mas eld het land een neo-kolo- jat0nd met de Verenigde Sta- iiege &ven. n vjet- regeringsblad Iz west ia gem nderdag gezegd dat wat de temiiis met Angola betreft de oma an de nationale bevrlj- boejd van d'e volkeren' een k beginsel is van de Russi- tenlandse politiek.' (ADVERTENTIE) len de eerste vrije verkiezingen zijn sinds die van 1925. Een woordvoerder van de Portugese premier Azevedo heeft gisteren meegedeeld dat volgende week en kele wijzigingen zullen worden aangebracht dn het kabinet. De me dedeling volgde na overleg van de drie regeringspartijen met de pre mier en president Costa Gomes. In de eerste plaats moeten een minis ter en drie staatssecretarissen voor de volksdeimooratische PPD worden, gekozen. Deze plaatsen zijn vacant omdat de huidige bewindslieden uit de partij zijn gestapt en daarmee hun baan verloren hebben. Voorts zal een nieuwe minister van vervoer worden aangesteld omdat de huidige bewindsman naar een ander ministerie is verhuisd. De kans is groot dat de communisti sche staatssecretaris van landbouw zal worden ontslagen. De boeren uit het midden van Portugal stellen hem aansprakelijk voor de illegale bezettingen door landarbeiders van boerenbedrij ven Enkele honderden Portugezen heb ben gisteren bij de gevangenis van Lissabon gedemonstreerd tegen het vasthouden van soldaten, die vorige maand betrokken waren bij de linkse rebellie. Er zouden geen fa milieleden van de soldaten bij zijn geweest. De revolutionaire raad gaf de politieke gevangenen woensdag toestemming met kerst familie te ontvangen. Naar verluidt "f orden er 1700 men sen vastgehouden: betrokken bij de mislukte staatsgreep van afgelopen maart en bij de rebellie van 25 november en leden van de geheime politie onder het vorige bewind, die na vorig jaar april zijn gearres teerd. De raad heeft aangekondigd dat de gevangenen op' korte ter mijn zuilen worden berecht. De Portugese regering heeft woens dag de lonen tot volgend jaar maart bevroren om zo te proberen een economische ramp te voorko men. De regering heeft beloofd een Inkomenspolitiek op te stellen voor na maart. De regering besloot dat ATHENE (Reuter, UPI, AP) De Griekse autoriteiten kammen sinds gisteren de vlieghavens, trein- en busstations uit om te voorkomen dat de moordenaars van de Amerikaan se diplomaat Richard Welch het land verlaten. Alle vitale punten in het land worden scherp in de gaten gehouden. Welch werd afgelopen woensdag door drie gemaskerde mannen doodge schoten. Volgens kranteberichten zou de vermoorde eerste secretaris van de ambassade in Athene lid zijn van de Amerikaanse inlichtingen dienst CIA. De woningen en kanto ren van een aantal door de kranten als leden van CIA of KGB de Sowjet-inlichtingendienst be schreven diplomaten worden sinds de moord op Welch scherp bewaakt. het dagblad Republica dat het af gelopen jaren onvrijwillig overging van socialistische in communisti sche handen voorlopig niet meer zal verschijnen. PARIJS (AP) In 1976 zullen er zowel in Noord- als ZuM-Vietnam algemene verkiezingen worden ge houden voor de oprichting van een parlement voor een herenigd Viet nam, zo heeft de Noordvietnamese minister van defensie Vo Nouyen Giap gisteren in Partijs verklaard. 'We krijgen een gezamenlijk parle ment voor het gehele land en der halve een centrale regering voor geheel Vietnam', aldus Giap, tijdens een interview op de Franse televi sie. Het interview is gemaakt op Cuba waar Giap leider was van de Vietnamese delegatie bij het Cu baanse communistische partijcon gres dat van 16 tot 22 december is gehouden. BELGRADO (UPI) Vladimir Dapcevic, een voormalige kolonel, die in 1948 zich oneens verklaarde met de breuk met Moskou, die door president Trto werd veroorzaakt, is in Joegoslavië gearresteerd en be- schuldige van staatsvijandige acti viteit. zo is gisteren door de arron dissementsrechtbank in Belgrado bekendgemaakt. De 62-jarige Dapcevic werd in Joe goslavië gearresteerd terwijl hij vij andige activiteit ontplooide, aldus de Joegoslavische rechtbank. Dap cevic had in het. buitenland een nieuwe Joegoslavische communisti sche partij gevormd. Hij is een broer van Peko Dapcevic, vice- voorzitter van het Joegoslavische partement. RABAT (Reuter) Algerije heeft bijna 20.000 Marokkanen uitgewe zen sinds het een diplomatieke ne derlaag leeg in de kwestie van de Spaanse Sahara, zo is donderdag vernomen van officiële Marokkaan se zijde. Begin deze maand begon Algerije met het uitwijzen van Ma rokkanen volgens Marokko omdat Algerije buiten spel werd gezet bij de regeling van de conflicten inza ke de Spaanse Sahara. Het Marok kaanse persbureau meldt dat de uitgewezen Marokkanen hun per soonlijke bezittingen niet mee mochten nemen. Marokko zegt niet van plan te zijn op zijn beurt over te gaan tot uitwijzing van Algerij nen. De brand op eerste kerstdag in het familiehotel Savoy in Sydney (Au stralië) heeft tot nu toe aan vijf tien mensen het leven gekost. Acht doden zijn nog steeds niet geïden tificeerd. Eén van de omgekomenen is een Nederlandse emigrante, de 20-jarige Ilja Saelman. Ongeveer dertig gasten werden gewond. Ve len van hen moesten met ernstige brandwonden in het ziekenhuis worden opgenomen. De brand in het midden in Sydney's uitgaanscentrum gelegen hotel brak donderdagmorgen vroeg uit. De meeste hotelgasten er stonden er 74 ingeschreven kon den door de rookontwikkeling niet uit hun kamers komen. Velen van hen sprongen uit dc ramen op de in de straat neergestapelde matras-: sen. Anderen konden zich via heet geworden regenpijpen in veiligheid stellen. Op de foto een nog rokend, totaal uitgebrand hotel. Guerrilla's leveren strijd om gedode kameraden BUENOS AIRES (Reuter, UPI, AP) Ook op eerste kerstdag zijn in Argentinië hevige gevechten uitgebroken tussen linkse guerrilla's enerzijds en Argentijnse politie en militairen ander zijds, zo heeft het avondblad Ultima Hora gisteren meegedeeld. De guerrilla's probeerden volgens het blad de lichamen van 70 kame raden die de dag tevoren bij fele gevechten in de buitenwijken van de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires waren gesneuveld, mee te ne men. De gevechten van eerste kerstdag, die door de politie noch ontkend, noch bevestigd werden, speelden zich volgens het blad af bij de begraafplaats Avellenada bij Buenos Aires, waar de lichamen op gebaard lagen. Bij de strijd tussen de regerings troepen en de guerrilla's, die zich ln de nacht van dinsdag op woens dag afspeelde, werden meer clan 100 pereonen gedood, 85 guerrilla s, 10 burgers en 6 manschappen van de Argentijnse troepen. Groot materieel Officiële woordvoerders verklaarden dat de gevechten het gevolg waren van een gezamenlijke actie van de linkse guerrilla-organisaties van de Montenero's en het revolutionaire volksleger (ERP). de twee meest actieve guerrillagroeperingen in Ar gentinië. Bij de gevechten waren honderden militairen en politie mannen met groot materieel inge zet. om het op te nemen tegen naar schatting 500 guerrilla's die twee legerposten en verscheidene politie bureaus in de zuidelijke buitenwij ken van de hoofdstad aanvielen. Het Argentijnse leger maakte ge bruik van helicopters en pantser wagens. De guerrillabeweging van de Mon tenero's heeft in advertenties ln verscheidene Europese dagbladen, het aftreden geëist van president Isabel Peron. De publikatie van de ze eis was een onderdeel van de voorwaarden voor de vrijlating van een directeur van de Mercedes Benz fabriek in Argentinië.. Frans Metz, die ln oktober al door d® Montenero's werd ontvoerd. Het Westduitse auto-concern, dat de advertentie betaalde, heeft ook (ADVERTENTIE) een 'zware boete' aan de Montene ro's betaald en beloofd onderhan delingen te beginnen over loonei sen van het personeel van de vesti ging in Argentinië. (ADVERTENTIE) VJII VOOR EEN ECHTE BEVRIJDING Smeenk Zonen vleugels, piano s, orgels - Ovenoom 174 j Tel 020-18 51 51 Amsterdam VIENTIANE. BANGKOK (Reuter. UPI, AP) Een kolonne van 30 Noordvietnamese vrachtwagens is gisteren de Laotiaanse hoofdstad Vientiane binnengereden met melk. suiker, brandstof en medische voor raden om de nood in het land te lenigen die is ontstaan nadat Thai land ruim een maand geleden de grens met Laos sloot. Binnenkort zullen nog eens 170 vrachtwagens volgen. De stad wordt ook door de lucht van de voornaamste goederen voorzien door middel van een Noordvietnamese-Russische lucht brug. De Thaise premier Koekrit Pramoj heeft inmiddels aangekondigd dat de grens, die werd gesloten na een Thais-Laotiaans grensincident, bin nenkort weer zal worden geopend. Laos heeft geen zeehavens en voer de de meeste goederen via Thailand in. De opperbevelhebber van de Thaise strijdkrachten, generaal Boonchai Bamrumgphong heeft donderdag ge zegd een groot communistisch of fensief in Thailand te verwachten. De communistische guerrilla's in Thailand worden vooral van wa pens voorzien vanuit Laos. BEIROET (Reuter, UPI, AP) De Arabische Liga wil tussen beide komen in de Libanese burgeroorlog tussen moslems en christenen, zo is gisteren uit diplomatieke bronnen in de hoofd stad Beiroet vernomen. van de Iraakse Baath-partij, ge sprekken voerde met politici van verschillende partijen in Libanon. Eerder bemiddelingspogingen door de heilige stoel, Frankrijk en Syrië zijn zonder succes gebleven. Volgens de bronnen zal de Egypti sche secretaris-generaal van de Li ga, Machmoed Riaad, spoedig naar Beiroet komen om te trachten een eind te maken aan de gevechten die in de afgelopen acht maanden nu al ruim vijf duizend slachtoffers hebben geëist. Aan het begin van de burgeroorlog is Riaad ook al in Beiroet geweest, maar dit bezoek heeft geen tastbare resultaten op- Chaled geleverd. Gisteren is in de Libanese hoofdstad een hoge delegatie uit Irak aangekomen om zijn bemidde lingsdiensten aan te bieden. De Iraakse minister van informatie. Tareq Aziz had daartoe een onder houd met president Soeleiman Franjieh, terwijl Ali Ghannam. lid Uit Amman, de hoofdstad van Jor danië werd gisteren gemeld dat ko ning Chaled, die op bezoek was bij de Jordaanse koning Hoessein, sa men met Koeweit en Jordanië po gingen wilde ondernemen een eind te maken aan de strijd in Libanon. De drie landen zouden zich bezorgd maken over de toenemende invloed van linkse revolutionaire moslimse leiders in Libanon. Ook gisteren is er ln Beiroet ge vochten: 12 mensen werden gedood en 35 werden gewond, aldus de politie. Op eerste kerstdag kwamen 7 mensen om het leven, onder hen waren drie leden van de militaire politie die het slachtoffer werden van sluipschutters. Woensdag werd de auto van de So wi et-ambassadeur in Libanon beschoten. Alleen een lid van het escorte liep daarbij lichte verwon dingen op. IB" meer houden' J: Kuiik Een verhijst ^par lang was in Suriname de Nationale Partij Kombinatie de niet kapot te krijgen coalitie van tijen, die met een kleine meerderheid in het parlement en uiterlijk onbewogen en zonder in- twijfel aanstuurde op de onafhankelijkheid van het land vóór 1 januari 1976. ,e'{ ind is Suriname nu onafhan- De meeste onzekerheid voor de poli tieke toekomst van k eP inmiddels blijkt die onaf- kheid te kunnen bewerkstel- oppositieleider Lachmon oof gelukt: de afbrokkeling van H tie. De KTPI de kleine partij van minister Soemi- andbouw heeft aangekon- t bij de volgende verkiezin- r op eigen kracht te willen Tegelijk werd bij deze aan- ig een voorzichtige toena- letoond in de richting van de i Lachmon. L e nieuwe opstelling van de •jgp raks bij de verkiezingen zal in, is niet te zeggen gezien irst ingewikkelde kiesstelsel lame (dat bovendien in het van de stad Paramaribo ipeiterwijl de meeste aanhangers javaanse KTPI en de hindo- VHP op het platteland wo- e javaanse minderheid (een ••"jwintig procent van de bevol- indt zich in de interessante het midden van de wip feroepen en partijen, die elk voo?niet de meerderheid gedPremier Arron bijvoorbeeld zUn tegen Lachmon gerich- bij de verkiezingen van no- 1973 geen schijn van kans ebben zonder deelneming van lreie KTPI. ;n b *111 voeten 'Olg< gelijkheid dus voor Lachmon ?ij er tenminste van uitgaan Surinamers straks even tra il stemmen als de voorgaan- "i en er geen behoefte aan lebben om Arron met hun belonen voor het verwerven onafhankelijkheid. Suriname zit echter in de gespletenheid van de VHP zelf. De VHP is weliswaar de grootste partij van het land en in het parlement, maar bij nadere be schouwing waarschijnlijk toch niet meer dan een reus op lemen voeten. De VHP is de partij van Jaggernath Lachmon en dat op een zo volstrek te en unieke manier, dat dit alles het begrip van een Europeaan te bo ven gaat. Man en partij vallen vol komen samen. Dat heeft geweldige consequenties voor de toekomst van Suriname. Het betekent dat de politieke organisa tie van de grootste bevolkingsgroep in Suriname afhankelijk is van de ademtocht van één man: Jaggernath Lachmon en dat zolang hij er is en adem heeft, geen hindostaanse poli ticus bij de hindostaanse achterban kans heeft met eigen politiek ver haal of stap. Geen opvolging? Er wordt in Suriname wel druk ge speculeerd over de opvolging van Lachmon als partijleider, maar ik heb zelf de indruk dat er eigenlijk niet eens een probleem van de opvol ging bestaat: eenvoudig omdat als Lachmon er niet meer is. er ook geen VHP meer zal zijn zo zeer vallen man en partij samen. Ondanks die twijfel heb ik vorig" maand in Paramaribo het probleem van de opvolging aan Lachmon voor gelegd. Wij zaten heel informeel en ontspannen te praten in de koffieka mer van het parlementsgebouw. Lachmon hapte in een broodje vis en hij had net kennis renomen van het commentaar in onze krant, waarin hij werd voorgesteld als de eerste gekozen president van Suriname. Het was duidelijk: hij' voelde zich door het commentaar over zijn bol geaaid. Toch verzekerde hij dat hij zich niet verkiesbaar zou stellen, want zo vertelde hij mij hij zat met het probleem van zijn op volging. Alwin Mungra en George Hindorie waren de beste kandidaten geweest, begreep ik, maar dat was verleden tijd. Mungra was te onbeheerst. Mis schien had Hindorie hem wat kun nen afremmen. Maar het vervelende was nu dat Hindorie zichzelf net po litiek onmogelijk had gemaakt. Daarbij doelde Lachmon niet op Hin dorie's ene stap buiten de partij-dis cipline (waardoor de regering-Ar- ron weer een werkmeerderheid in het parlement kreeg en Lachmon weer moest meedoci in het parle ment, of hij wilde of niet) maar op Hindorie's daarover in het openbaar en op oosterse wijze aangeboden ver ontschuldigingen Ik begreep er niets "an, maar Lach mon legde mij terstond gedüldig uit waarom ik niets van de Surinaamse politiek begreep. 'Kijk. die excuses dat was een tactische fout van de eerste orde van Hindorie. Hij kan nu mijn opvolger niet meer worden, l.oe geschikt ik hem daarvoor ook vind. Ik moest di«" excuses in die he le oosterse sfeer waarin het gebeur de. accepteren. Maar of Hindo ie daarmee politi k gen t enteerc is. olijft de v-aag. Ik was van plan ge weest mijn acht -nn te vertellm wat George gedaan heeft, deed hij in mijn opdracht. Ik wilde het doen voorkomen of ik hem als een voor post had uitgezonden en hij dus vol komen in de partijlijn was gebleven. Maar door die openbare excuses van George kan ik dat verhaal nu niet verbijsterende bekentenis niet alleen door haar volstrekt ande re politieke logica, maar evenzeer door het feit dat Lachmon, de slim merd, door zo te handelen de eer voor Hindorie's moedige politieke stap helemaal voor zichzelf had op geëist. Eigen campagne Inmiddels zijn nu én George Hindo rie en Alwln Mungra, los van de par tij en los van elkaar, al aan een campagne voor zichzelf begonnen. George Hindorie kondigde vorige maand reeds aan, dat hij 'naar de districten' zou gaan. Dat betekent niet dat hij zijn woning in Parama ribo opgeeft en op het platteland gaat wonen (dat doet geen Surina mer), maar wel dat hij een paar keer per week zijn oor te luisteren zal leggen bij de kleine hindostaanse boer om die man op die manier meer politieke invloed te geven (en om op die manier de eigen aanhang óp te bouwen mag men er bij den ken, al zei Hindorie dat niet). Van Hindorie is bekend dat hij ei genlijk al lang een beetje dwars ligt in de VHP en dat zijn (tijdelijke) desertie uit de partijdiscipline om het parlementaire systeem weer op gang te brengen een uiting was van een oud en veel dieper liggend on behagen. De grootste fout die men Lachmon en de VHP mag verwijten en Hindorie weet dat drommels goed is dat de partij nauwelijks effec tief opkomt voor de belangen van haar kiezers: dat zijn de kleine hin dostaanse boeren in de districten die voor hun inkomen overgeleverd zijn aan de genade (of liever: ongenade) van een klein aantal grote hindo staanse rijstkopers. Deze stellen eenzijdig de prijs van de rijst voor de boer vast en snijden de man af van de markt, waar hy eventueel zelf zijn prijs zou kunnen vaststellen of in elk geval meer winst zou kun nen maken. De grondwet van Suriname is met algemene stemmen aangenomen. Vriend en vijand hebben zich ver zoend. In deze sfeer van verbroedering en vreugde vraagt George Hindorie (die voor deze hele ver broedering de eerste stap zette door tegen Lachmon te rebelleren) zijn partijleider als een verloren zoon om vergiffenis, zoals te zien is op deze, nu één maand oude foto. Een indrukwekkend oosters ri tueel, dat echter vreemde politieke gevolgen kan hebben, zoals men kan lezen in bijgaand raar, maar waar verhaal. Hindorie bepleit al jaren de vor ming van boeren-coöperaties om op di manier die uitzuigers te kunnen uitschakelen iwant Hindorie heeft in Wageningen gestudeerd en hij weet wat de coöperaties voor de Neder landse boeren hebben betekend). Maar om allerlei redenen komt daar nooit iets van en de VHP, die hier toch een prachtig punt zou hebben om zich politiek een eigen gezicht te geven en leiderschap aan de dag te leggen, laat het op dit punt lelijk afweten. Waarom? Het zal ei wel iets mee te maken hebben dat die grote rijstkopers de belangrijkste financiers van de VHP zijn en dat Lachmon zich in hun milieu en dat van andere grote zakenlieden thuis voelt als een vis in het water. 'Als je me socialist wilt noemen, is mij dat best', verzucht George Hin dorie en wie een beetje de sfeer in de VHP kent, weet welke schrik reacties het woord 'socialist' daar kan opwekken. George Hindorie zelf gebruikt het woord niet, maar hij zal er zich niet door laten af schrikken als anderen hem zo aan duiden. Gewriemel Inmiddels echter heeft nu Alwin Mungra om het tegen Hindorie op te nemen? de flirt met het woord 'socialisme' wél aangedurfd. Terwijl de grote baas Lachmon even van huis was, maakte Mungra van de gelegenheid gebruik om voor de periode na de komende verkiezingen 'een meer socialistische politiek dan voorheen' aan de orde te stellen. 'Meer dan voorheen zullen wij arbei ders en landbouwers in ons program ma moeten betrekken' zei Mungra terwijl hij ook hij een reisje naar de districten aankondigde. Interessant gewriemel aan de basis van een party, waar echter de dienst nog steeds wordt uitgemaakt door een leider uit wie, door wie en tot wie alle dingen ln de partij zijn en die de enige is, die de achterban kan manipuleren. Zolang dat duurt, blij ven die uitstapjes van Hindorie en Mungra interessant gewriemel; niet minder, maar vooral ook niet meer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7