Sfeer in Laos wordt grimmiger Europees parlement haalt banden met Israël nauwer aan Akkoord verwacht issen Noord en uid ir Parijs r Warschau-pact wijst NAVO-plan nog niet af Gewapende rebellie in Mozambique neergeslagen Lenen. En steeds weer kunnen opnemen wat u hebt afgelost. 7' Dat is nu een ABN Plan-Krediet. r owjet-Unie lijkt meeste invloed te krijgen Arbeiders (geen dividend) in staking Nieuw kabinet in Australië VN-assemblee afgesloten met felle kritiek Wilson gaat onverwachts naar Ierland "ETjOAG 19 DECEMBER 1975 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 jojr Nico Kusseidrager KotelJS Na een dg vol geruchten zag het er gisteravond toch het ir uit dat een ahoord kon worden bereikt op de Noord-Zuid- iferentie in Patjs. Dit ondanks nog steeds grote verschillen mening tusse de industrielanden en de Derde Wereld en bij Derde-Wereldinden onderling. menangsverscd tussen de an- •rielanden en ie Derde Wereld de over de ogiractoiten voor de nu missies die deze conferentie ;rk den Ingestel Algerije één v i de leiders v" de Derde Wereld nb eist dat die ommissies met dui- ioi jke af sprain aan het werk i omdat 1-t anders een oever- I gepraat ordt zonder dat re- j aten in 6t voordeel van de 00 de Were! kunnen worden be et. Dit gafc om commissies voor gjndstoffen. ontwikke- 'pj, sproblenn en financiële zaken. de Nc'd-Zuid conferentie in e ijs kon^i seen harde afspra- 1 i meer orden gemaakt. Dat zou b tijdro^nd zijn en bovendien het. merendeel van de minis- 1Dj gist<en al naar huis vertrok- ÏSl r erjjeiield vast aan haar eis en de p oplossing voor, de voor- rai :ers an de commissies voor ere ommissie steeds twee voor- ïerséén uiit een industrieland en it een Derde Wereldland ~ig te laten praten over de iten aan de commissies. Die iies zouden dan pas met jp-jzigheden kunnen beginnen Ji|de voorzitters het onderling waren. aanvaardbaar i^lttdus tri elanden vonden dat on- n aardbaar. Zij kwamen gisteren 'het begin van de avond met worstel dat de beide voorzitters elke commissie en de twee Bitters van de hele conferentie ié gematigde Venezolaan Perez Hi rrero en de Canadees Mac Ea- op 26 januari bijeenkomen de voorbeeriding van het werk de commissies te bekijken, zo- fit letterlijk staat geformuleerd nog geheime tekst. Maar dat is heit verschil met het rijnse voorstel ook als de iters het niet eens worden rakkere opdrachten voor de des zullen deze toch op 11 luari aan het werk moeten gaan. i, Um Aanvankelijk verzette vooral Alge rije zich fel tegen commissie-bijeen komsten zonder dat die tot een opdracht moeten komen, maar gis teravond ging het overstag. Dit ook al omdat de industrielanden heb ben voorgesteld dat in de slotver klaring van de Noord-Zuid-confe- rentie wordt verwezen naar resolu ties van de Verenigde Naties, waar in ook de rijke landen een aantal eisen van de Derde Wereld onder schrijven. Algerije vindt dit kenne lijk een zeker teken dat de indus trielanden in de commissies goed zullen meewerken om tot overeen stemming te komen. Voorkeur Overigens bleek de eis van Algerije voor harde afspraken voor de vier commissies ook niet goed te vallen bij alle Derde Wereldlanden die in Parijs waren vertegenwoordigd. Met name de niet-olie-producerende landen uit de Derde Wereld gaven er de voorkeur aan de commissies met hun werk te laten beginnen en hun werk niet te vertragen door eerst te pralen over mandaten. Gis teren is de hele dag overlegd door de landen van de Derde Wereld en het ziet ernaar uit dat Algerije die slag heeft verloren. Niet olie-producerende ontwikke lingslanden verweten de olieprodu- centen in de Derde Wereld ook dat zij te veel invloed kregen in de commissies en in het overleg tussen de tien voorzitters. Vijf van deze voorzitters komen uit een olieland, de Venezolaan Perez Guerro als mede-voorzitter van de hele Noord- Zuid-conferentie en vertegenwoor digers van Algerije, Iran en Saoedi- Arab'ië leidden de commissies ont wikkeling, financiën en energie. India probeerde gisteravond nog de voorzitterstoel in de commissie ont wikkeling van Algerije af te snoe- pen om de met-olieproducerende Derde Wereldlanden beter verte genwoordigd te laten zijn bij het Noord-Zuid overleg. Arbeiders van een plastic bedrijf in Athene zijn deze week in staking gegaan omdat de nieuwe eigenaar weigerde de richtlijnen van zijn overleden vader op te volgen. Deze had zijn werknemers tot aandeelhouders van het bedrijf gemaakt."Wij hebben in de afgelopen twee jaar geen cent dividend ontvangen", zeiden de sta kende arbeiders, die voor de poort van het bedrijf gingen liggen om te verhinderen dat auto's en vracht wagens naar binnen reden. WENEN (Reuter, UPI AP) Het Warschau-Pact heeft de nieuwe NAVO-voorstellen voor een vermindering van de Amerikaanse tactische kernwapens in Europa niet afgewezen, maar zich bereid verklaard deze voorstellen te bestuderen. Wel vindt het Warschau-Pact dat er in het plan 'grote tekortko mingen' staan. Dit heeft de Tsje- choslowaakse gedelegeerde op de MBFR-besprekingen in Wenen, Thamas Lahoda, gisteren aan de pers meegedeeld. De NAVO-landen hadden begin deze week voorge steld 1000 van de 7200 in Europa gestationeerde Amerikaanse tacti sche kernwapens en 2000 militai ren weg te haten in ruil voor de terugtrekking van 68.000 Russische militairen en 1700 tanks. De Sow jet-Unie' heeft zich nu bereid ver klaard op de volgende zitting, die op 26 januari begint, op het voorstel van de NAVO terug te komen. Geen beperking Volgens Lahoda bevatten de voor gestelde maatregelen in wezen geen beperkingen op de mogelijkheid van een verdere uitbreiding van zowel de luchtstrijdkrachten als van de middelen om kernwapens in te zetten. De Tsjech, diiie zei het standpunt van de Russische gedele geerde Oleg Chlestow in de laatste or Johan ten Hove tegenstelling tot de geweld- l lige manier waarop in Zuid- P tnam en Cambodja de com- ip inistisch georiënteerde revo lt ionairen de macht overna- J n, is dit in het wat gezapiger Laos op een vrijwel uisloze wijze gebeurd. in de zomer van dit jaar werd duidelijk dat de Pathet Lao, er leiding van prins Soevannoe- 1die vanaf februari '73 samen de rechtse neutralisten van s halfbroer prins Soevanna oema, het land min of meer terden, de belangrijkste machte - hor in Laos was. Zij beheerste al ruim twee derde deel van land en kn rekenen op de 'in van het grootste deel van de olking. eds toen begon het poltieke be deel van die bevolking (de identen en de Pathet Lao-leden) te dringen op een volledige ■vemame. Pathet-Laotroe- wandelden ongehinderd de pen en steden van de neutralis - (de Vientiane-Kant) binnen en rden meestal met gejuich door plaatselijke bevolking ontvan- En tenslotte werden de Pathet Mroepen met groot gejuich bin- gehaald in de hoofdstad Vien- tot dan een geneutraliseerde Veel rijke zakenlieden en de w de Amerikanen in stand ge- uden feodale elite pakten hun •zen. Ook de nog aanwezige Ame- anen begonnen onder druk van Btónstraties in te zien dat hun d ook in Laos voorbij was. Zij dden natuurlijk ook geleerd van inom Penh en Saigon, waar ze er 'lijk uitgeslagen werden. echts naar huis coalitieregering van de neutra - ische premier Soevanna Phoema *d in eerste instantie gehand eld, maar de premier kon niet tiers dan een groot aantal recht- ministers en generaals naar huis wen. Al overleefde de coalitiere- hog dan de storm, haar macht in feite geheel uitgehold en ergegaan naar de Pathet Lao. n ontwikkeling die begin deze aand ook formeel afgerond werd. Evolutie op z'n Laotioaans. december stuurde het Laoti- wse volkscongres de coalitiere- tiog naar huis, de ruim 600-jari- monarchie werd afgeschaft en aos werd uitgeroepen tot een jjksrepubliek. Een dag later werd «tend gemaakt dat de 'rode prins' Wvannoevong de president was -::C:ATvKB:0:DJ:A^c nadat Laotiaanse troepen op 17 no vember een Thaise patrouille-boot op de Mekong (de grensrivier) tot zinken brachten. Thailand sloot daarop de grens, ook al vanwege de wapensmokkel naar de Thaise com munistische guerrilla's. Laos kreeg moeite met zijn levensmiddelen- en benzine-aanvoer. maar weigerde tot nu toe te gaan onderhandelen met Thailand. In Bangkok gelooft men nu dat Laos op advies van Hanoi een hard standpunt inneemt. Noord-Viet-nam zou al een groot konvooi met de benodigde voe dingsmiddelen en benzine naar La os gestuurd hebben en verder hard werken aan wegen om Laos een snellere verbinding te verschaffen met de Vietnamese havensteden Haifong en Danang. Deze wegen zijn volgens Bangkok voor Hanoi vooral van strategisch belang. Nog steeds, zo zegt men in Bangkok zitten er 30.000 Noordvietnamese militairen in Laos. En achter Hanoi ziet men in Thai land de onmiskenbaar groeiende invloed van de Sowjet-Unie opdoe men. Beide landen hebben elkaar onlangs bij het bezoek van een Noordvietnamese delegatie aan Moskou zeer vriendelijk bejegend. CANBERRA (Reuter, UPI DPA) De nieuwe Australische premier Malcolm Eraser heeft gisteren in Canberra zijn uit 24 ministers be staande conservatieve kabinet, een coalitie van de Liberale- en de Plattelawdspartijbekendgemaakt. Maandag wordt het kabinet beëdigd doolr gouverneur sif John Kerr. Zo als Fraser al beloofd had is zijn kabinet kleiner dan dat van zijn voorganger, de sociaal-democraat Goiugih Whiitlam. De voornaamste benoemingen zijn die van Phillip Lynch tot minister van financiën. Andrew Peacock tot minister van buitenlandse zaken en Denis James Killen tot minister van defensie. Een andere sleutelpositie in het ka binet, grondstoffen en overzeese handel, wordt ingenomen door John Douglas Anthony, die in het liberate kabinet van 1971 vice-pre mier was. Het ministerie van poli tie en dat voor de media is komen te vervallen. STRAATSBURG, TEL AVIV (ANP, AP, UPI, Reuter) Israël wordt het eerste land dat, hoewel niet geassocieerd met de Euro pese Gemeenschap, binnenkort een gemengde commissie bestaande uit afgevaardigden van het Europese parletment en de Knesseth, de Israëlische volksvertegenwoordiging, zal krijgen. Slechts Griekenland en Turkije, die met de EG geassocieerd zijn en wiens volledig lidmaatschap in het vooruitzicht is gesteld, hebben thans dergelijke banden met het Europese Parlement. Het parlement ging gisteren niet alleen akkoord met het preferentie- Ie handelsverdrag tussen de EG en Israël. Het drong ook aan op 'snelle correcte uitbreiding van de onderlin ge betrekkingen tussen de Ge meenschap en de staat Israël'. Op een persconferentie verklaarde de Israëlische oud-minister van buitenlandse zaken Abba Eban. die de Knesseth delegatie in Straats burg leidde dat Israël de betrekkin gen met de EG wil 'verbreden en verdiepen, zoals met Griekenland. Turkije en niet-Europese landen die vroeger tot de Europese in vloedsfeer behoorden'. Eban leek hiermee duidelijk te willen aange ven dat Israël graag een formeel associatie-akkoord met de Gemeen schap zou willen sluiten. Unesco De delegaties van de negen EG- landen, de. Verenigde Staten en Is raël hebben gisteren een zitting van de VN-organisatie voor onder wijs, wetenschap en cultuur (Unes co) geboycot. Dit gebeurde naar aanleiding van het aanvaarden van een door Joegoslavië voorgestelde resolutie, waarin werd gesteld dat het zionisme als een vorm van ra cisme door de wereldpers moet worden bestreden. Met deze resolu tie sluit de meerderheid van de Unesco-delegaties zich aan bij het standpunt van de Algemene Verga dering van de Verenigde Naties, die op 10 november een resolutie aan vaardde. die het zionisme als racis me bestempelde. Soedan 'Het bestaan van de staat Israël Is een 'tastbare werkelijkheid die wij erkennen'. Dit heeft de president van Soedan. Gaafair e( Nimeri, gis teren verklaard in een interview; met het dagblad Elsahafa in Khar toem. 'Wij in Soedan erkennen het bestaan van de vijandhet be staan van Israël als een werkelijke macht als een bestaande staat die gerechtvaardigde of ongerecht vaardigde rechten heeft in het ge bied'. aldus Nimeri. zitting van MBFR-overleg weer te geven, herhaalde het eerdjere voor stel van de Warschau-Paot-landen om de strijdkrachten van alle aan de MBFR-besprekingen deelnemen de landen met 15 procent in te krimpen, 'inbegrepen de met kern wapens uitgeruste eenheden'. JOHANNESBURG, NAIROBI (Reuter, UPI, AP) In de hoofd stad Lorenco Marques is een gewapende rebellie tegen de regering van president Samoro Machel neergeslagen. 'Een aantal gewa pende reactionairen in uniform' is gedood, gewond of gevangen genomen, zo heeft radio-Mozambique gisteren bekendgemaakt. einde in de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba zou beginnen, uit te stellen tot 8 januari van het vol gend jaar. Cubaanse militairen De regering van Barbados heeft Cuba verzocht het eiland n-iet lan ger als tussenstop te gebruiken voor Cubaanse militairen op weg naar Angola. Volgens de minister van buitenlandse zaken van Barba dos, George Moe, heeft de regering een onderzoek ingesteld na aanwij zingen dat sommige Cubaanse vliegtuigen militairen en materieel naar Angola vervoeren. De linkse MPLA in Angola krijgt steun van Cubaanse militairen in de strijd tegen de Undita en het FNLA, die steun uit het Westen krijgen. Volgens de radio, die in Zuld-Afri- ka werd opgevangen, hebben onge veer 400 politiemannen en soldaten geprobeerd de macht over te ne men in de hoofdstad. Er zouden grote verliezen geleden zijn in de gevechten tussen opstandelingen en de regeringsgetrouwde Frelimo-troe- pen. (Frelimo is de bevrijdingsbe weging in Mozambique aan welke de Portugezen in juni van dit jaar de macht overdroegen), Volgens de Zuidafrikaanse radio is president Samoro Machel in liet buitenland, op weg naar een confe rentie in Oost-Afrika over de kwes- tie-Angola. In Mozambique zouden enkele dagen geleden al honderden politieman- men en soldaten zijn gearresteerd, aldus de Zuidafrikaanse radio. Ook Zuidafrikaanse kranten schreven onlangs dat de onrust in Mozambi que toeneemt. De enkele dagen ge leden gearresteerde soldaten wer den beschuldigd van dronkenschap drugverslaving, verkrachting, cor ruptie en moord. Angola NEW YORK (UPI Reuter) De Algemene Vergadering van de Ver enigde Naties heeft gisteravond haar dertigste zitting gesloten. De laatste zittingsdag werd geken merkt door felle kritiek van de Amerikaanse gedelegeerde. Moyni- han. Deze zei dat de Algemene Ver gadering in de afgelopen zitting periode resultaten heeft bereikt die door zijn land als 'gruwels' worden beschouwd. 'Wij hebben niet ge tracht dit te verhullen', aldus Moy- nihan. 'De meeste lidstaten van de Vere nigde Naties worden niet democra tisch geregeerd. Premier Senhor Lopo do Nascimen- to van het Angolese MPLA-bewlnd in Loeanda heeft gisteren gezegd dat Zuid-Afrika ongeveer 1000 man aan geregelde troepen in Angola zijn. Op een persconferentie zei de premier dat er zelfs Afrikaanse sol daten op 680 kilometer van de grens met Nambibië (Zuid-West-Ai frika) zijn. Over de aanwezigheid van deze troepen in Angola heeft de Nigeri- aanse commissaris voor buitenland se zaken, Joseph Garba, in Parijs een gesprek gehad met de Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken. Henry Kissinger. Beiden zijn in Parijs in verband met de Noord- Zuid-conferentie. Garba heeft erbij Kissinger op aangedrongen Ameri kaanse invloed aan te wenden, bij Pretoria om deze troepen terug te trekken- 'Angola mag niet gebruikt worden als forum voor de confron tatie tussen Oost en West', aldus Garba. Inmiddels heeft de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE) besloten de top-conferentie over Angola, die oorspronkelijk het komend week- BELFAST (AFP. UPI) Premier Wilson van Groot-Brittannië is gis teren onverwacht in Belfast aange komen voor een bezoek aan de Britse troepen in Noord-Ierland. Het is het derde bezoek van Wilson aan Ulster sinds hij in 1974 pre mier werd. Wilson zal tijdens zijn bezoek overleg plegen met de mili taire autorititen. Voor zijn vertrek verklaarde Wilson op een diner van de vereniging van Amerikaanse correspondenten in Londen dat 85 procent van de wa pens in Ulster gekocht en betaald werden door Amerikanen die 'moord financierden'. Wilson zei verder dat meer dan een miljoen dollar (ruim 2V4 miljoen gulden) sinds 1971 van uit de Verenigde Staten naar Ierland zijn overge maakt. Het grootste gedeelte van dit geld volgens Wilson is naar het Ierse geheime leger, de IRA, ge gaan. (ADVERTENTIE) Machtsstrijd van de nieuwe Laotiaanse democra tische volksrepubliek. Hiermee werd Soevamnoevong. die zich steeds meer nationalist dan communist noemde, min of meer op een ele gant zijspoor gezet. Machtigste man werd Kaysone Phomvlhan, leider van de Laotiaanse communistische partij, waarvan de Pathet Lao de frontorganisatie was. Lege titels De 74 jaar oude ex-premier Soe vanna Phoema kreeg een baantje als 'hoge adviseur van de regering' en koning Savang Vatthana kreeg de titel van 'hoogste adviseur van de president'. Waarmee beide man nen volstrekt uitgeteld zijn, maar waarmee óok weer eens bewezen wordt datde Laotdanen niet haat dragend zijn. Revolutie op z'n Lao- tiaans. Maar met de nieuwe regering, waarin de belangrijkste posten naar mensen zijn gegaan, die be kend staan als krachtige voorstan ders van het Noordvietnamese Ha- nol lijkt er aan de gezapigheid een einde gekomen t e zijn. Premier Kaysone Phomvihan, een half-Viet- namees en leerling van de legenda rische Ho Chi Minh, en zijn vier vice-premiers: Noehak Phomsavane (financiën), Phoemi Vonchivit (op voeding en sport), Phoene Sipra- seuth (buitenlandse zaken) en Khantay Sithandon (defensie en opperbevelhebber van het Laoti aanse volksbevrijdingsleger) heb ben hun opleiding in Hanoi gehad en steken dat niet onder stoelen of banken. Het gezapige is eraf cn een nieuw revolutionair tijdperk is aangebro ken. Het lijkt grimmiger te worden in Laos. De Laotianen zijn boeren, arbeiders en soldaten geworden, en heropvoedingscursussen, waar ook veel buitenlandse diplomaten en correspondenten niet aan ontko men, zijn in volle gang. Thailand Over de te volgen buitenlandse po litiek van het nieuwe bewind in Vientiane maakt de Thaise premier Koekrit Pramoj zich 'enige zorgen'. In één van de eerste officiële ver klaringen van de nieuwe regering stond dat Laos zonodig hard zou ingrijpen om Thailand te dwingen tot volledig respect van de rechten en de soevereiniteit van de demo cratische volksrepubliek Laos. Ver der werden maatregelen aangekon digd ter versterking van de ruim 1200 kilometer lange grens met Thailand. Ook de algemene militai re dienstplicht werd ingesteld. De betrekkingen tussen Laos en Thailand werden er niet beter op Het is duidelijk dat na het wegval len van de Amerikaanse machtsfac tor in Indochina, dit gebied braak kwam te liggen voor een strijd om de invloed tussen de twee commu nistische giganten, China en de Sowjet-Unie. Daar helpen verkla ringen van niet-gebondenheid door de betrokken landen geen lieve moederen aan. Het. ziet er naar uit. dat Noord- Vietnam. dat weldra met Zuid-Viet nam herenigd zal worden, gaat kie zen voor Moskou. Het historische wantrouwen van de Viets ten op zichte van de Chinezen is hier niet vreemd aan. Het nieuwe bewind in Laos lijkt hierop aan te sluiten. China had immers zijn kaarten ge zet op de oude coalitie tussen Pa thet Lao en neutralisten en deze coalitie is nu ten onder gegaan. De Chinese waarschuwing kort na de Amerikaanse aftocht uit Indo china. dat de Mdochinese volkeren nadat ze de hond bij de voordeur hadden weggejaagd, de wolf die zich bij de achterdeur al klaar maakte, in de gaten moesten hou den. is blijkbaar niet zonder reden geweest. Dit 'slaat echter ook op China zelf ten aanzien van Cam bodja. Niet voor niets heeft China de Cambodjaanse prins Norodom Silianoek vijf jaar lang gastvrij on derdak gegeven, toen deze in Pe king zat te wachten totdat de Rode Khmer het regiem van generaal Lon Nol in Phnom Penh onder de voet liep. Dat kan. Met een ABN Plan-Krediet, 't Werkt namelijk zo: u spreekt met de ABN een bedrag af, dat u kunt opnemen wanneer u maar wilt. In z'n geheel of gedeeltelijk. Rente betaalt u alleen over opgenomen bedragen. Aflossen gebeurt maandelijks met een van tevoren afgesproken bedrag. Maar als dat zo uitkomt mag dat ook méér zijn. En 't afgeloste geld mag u ook weer opnemen. Is dat geen individuele, flexibele manier van lenen? Coupon! Ik wil graag meer weten over het ABN Plan-Krediet. Dhr./Mevr./Mej.:_ Adres: Woonplaats: Tel.: Heeft reeds rekening bij de ABN: ja/neen. Zo ja, ABN-kantoorin:.___ In ongefrankeerde envelop zenden aan; Algemene Bank Nederland, 17? Antwoordnummer 3502, Amsterdam, xn.i I Algemene Bank Nederland

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7