mbtenaren op 'justitie'
oor gijzelingen al
ertien dagen achter
dichtbij
japels post wachten op afhandeling
'Er zijn teveel
onderministers',
zegt Van der Stee
Zoveel mogelijk doen in de
laatste week vóór kerstreces
Minder bij na-
botsingen
boven
Nederland
Wetenschappers
wijzen op gevaar
bouw kerncentrales
ita ziet af
in gedeelte
tslagplannen
Kou wordt minder
Sneeuwberichten
BHSMBMHM
'melkmeisje' ligt in het zand
eenzaam
kaarslicht
16 DECEMBER 1975
[onze parlementsredactie
HAAG De gevolgen van dé gijzelingen in Wijster en Amsterdam zullen nog lang te merken
jp de departementen in Den Haag die erbij betrokken waren. Dat geldt vooral voor het de-
Jment van justitie, waar het gewone werk de afgelopen veertien dagen vrijwel heeft stil ge-
i. Stapels post hopen zich op op de bureaus van minister Van Agt, staatssecretaris Zeevalking
in topambtenaren. Zolang de gijzeling in Amsterdam voortduurt zal daar ook weinig veran-
in komen.
r Van Agt is de afgelopen
mitoitmaal achttien uur per
•op het crisiscentrum aanwezig
st om daar met premier Den
a de ministers Van der Stoel
inlandse zaken) en De Gaay
an (binnenlandse zaken) het
te bepailen. Van Agt speelt
a een centrale rol. Hij werd
mt bijgestaan door zo'n tach-
mbtenaren, die ook niet aan
jewone werk toekwamen,
ie heeft al berekend dat, als
'Jjzeling in Amsterdam vandaag
Tftopen, er veertien volle werk-
i nodig zi'jn om de ach ter-
in te lopen en dan zouden
nbtenaren ook nog eens le
nd moeten overwerken om
werk bij te houden.
BINNENLAND
TROUW-KWARTET 5
-an de zwaarst belaste afdelin-
ongetwijfeM de voorlichting
justitie. De dienst telt vijf
verkers, die de afgelopen da-
nauwelijks tijd voor eten en
hebben gehad. De vijf voor-
rs, het hoofd van de voorlich-
-imr. Van Leeuwen en mevrouw
in Bedien, en de anderen in
Haag waren onafgebroken in
eer om journalisten dag en
"l op de hoogte te houden van
itwdkkeiingen. In Den Haag
n zij ook honderden teto-
|es te behandelen van mensen
tossing meenden te weten
gijzelingen.- Na de gelukki-
i in Wijster kregen Van
en mevrouw Faber even
legenheid op adem te bomen,
vanaf vandaag zijn zij er in
bij.
Minister Van Agt: zeker acht
tien uur per dag in crisiscen
trum...
zeventien staatssecretarissen ddie
het kabinet Den Uyltelt. 'Er zijn
er teveel van, ze hebben te weinig
te doen, houden zich daardoor te
veel met detailfe bezig en iijken
meer technici dan politieke be
windslieden', zei Van der Stee za
terdag voor de VARA-radio.
De kritiek van Van der Stee is niet
verwonderlijk. Het aantal staats
secretarissen is de laatste jaren sterk
uitgebreid.
Het kabinet Zijlstra telde er negen,
het kabinet De Jong twaalf dat van
Biesheuvel dertien en dat Van Den
Uyl zeventien. Velen van hen zijn
voor het publiek onbekend geble
ven. Niet iedere staatssecretaris
heeft een werkterrein dat hem veel
lauweren oplevert en menigmaal
rees de vraag of de minister niet
zelf dat werk erbij kon doen.
Dat is de staatssecretarissen zelf
echter ook moeilijk te verwijten, de
oorzaak van de problemen ligt
veelal bij de kabinetsformaties. De
formatie vergt veel rekenwerk om
iedere politieke stroming die mee
doet aan zijn trekken te laten ko
men en een paar nieuwe staatsse
cretarissen maken die politieke re
kensom wat gemakkelijker.
De kritiek van Van der Stee is
daarom aan het verkeerde adres
gericht en de staatssecretarissen
zullen hem die niet 'in dank afne
men. Staatssecretaris Van Dam
(volkshuisvesting), om commentaar
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede Kamer probeert deze laatste week voor
het kerstreces nog zoveel mogelijk begrotingen af te handelen.
Op de agenda staan verkeer en waterstaat, staat onderwijs (waar
aan de Kamer vorige week al is begonnen) en landbouw en visserij
die nog helemaal moet worden behandeld.
gevraagd,, reageerde gisteren fijn
tjes: 'Ik heb het te druk om me met
dit soort uitlatingen bezig te hou
den'. Overigens was Van der Stee
zelf ok staatssecretaris (van fi
nanciën) onder de kabinetten Bies
heuvel en Den Uyl, totdat hij op 11
november 1973 mr. T. Brouwer, die
om gezondheidsredenen aftrad, ais
minister van .andbouw opvolgde.
Vaart in begrotingen
Tweede Kamervoorzitter Vondeling
kijkt met enige tevredenheid terug
op de begrotingsdebatten van de
afgelopen maanden. De Kamer is
er. onder zijn straffe leiding in
geslaagd, de meeste begrotingen
volgens plan voor de Kerst af te
handelen. De staart (defensie, fi
nanciën en de Antillen) moeten in
de week van 20 tot en met 22
januari nog worden gedaan, maar
dan heeft de Kamer het voor dit
parlementaire jaar wel gehad. Een
groot verschil miet vorige jaren,
waain de Kamer nog wekenlang in
het nieuwe jaar met de begrotingen
voor datzelfde jaar bezig was.
Het strakke tijdschema heeft, vol
gens Vondeling, wel af en toe was
gemor opgeleverd, maar serieuze
voorstellen om de zaak anders aen
te pakken hebben hem niet bereikt.
'De kamer heeft precies dezelfde
tijd gekregen als vorige jaren, als
sommige leden morren komt dat
meer omdat zij van hun eigen frac
tie te geinig tijd kregen', meent
hij. D grote tijdwinst, werd aan de
kant van de regering geboekt.
'Voor het eerst in de geschiedenis
van het parlement is het gelukt de
regeringen aan tijd te. binden. Je
kan de regering daar niet op vast
leggen, maar afgesproken was er
naar te streven dat de ministers
voor hun antwoord de helft van de
tijd gebruikten die de Kamer nodig
had. Wat dat betreft gaan we de
goede kant op. Er waren teveel
bewindslieden, die tijd verbruikten'
met het voorlezen van de lange
verhalen die hun ambtenaren
maakten en dat is niet de bedoe
ling. 'Na de afhandeling van de
laatste begrotingen zit de Kamer
overigens moeten worden en daar
zullen we nog de handen vol aan
hebben', aldus de Kamervoorzitter.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het aantal bijna-
botsingen in het Nederlandse lucht
ruim neemt de laatste jaren sterk
af. Bedroeg het totale aantal bijna-
botsingen boven Nederland in 1973
nog achttien, dit jaar hebben zich
tot aan vorige week tien bijna-
botsingen voorgedaan.
Dit antwoordt minister Westerterp
(verkeer en waterstaat) op een
aantal vragen die hem vorige week
tijdens het begin van de begro
tingsbehandeling vanuit de Tweede
Kamer zijn gesteld. Volgens minis
ter Westerterp is er in het Neder
lands luchtruim sprake van een be
vredigende ontwikkeling en steekt
de veiligheid van het vliegen boven
Nederland gunstig af tegen de situ
atie in de Duitse bondsrepubliek.
Bij de tien bij na-botsingen in het
Nederlandse luchtruim dit jaar ging
het in zeven gevallen om een bij-
na-botsing tussen burger- en mili
taire vliegtuigen. In 1974 deden
zich negen bijna botsingen tussen
burger- en militaire vliegtuigen
voor en in 1973 twaalf. Volgens
minister Westerterp is de daling
van dit aantal het gevolg van de
door de koninklijke luchtmacht ge
troffen maatregel om het militaire
luchtverkeer boven twintigduizend
voet ondier de verkeersleiding te
brengen. Het merendeel van de bij
na-botsingen tussen burger- en mi
litaire vliegtuigen vond plaats op
lagere hoogte (onder vijfduizend
voet), waar meestal het principe
geldt van 'zien en gezien worden'.
lister Van der Stee: staats-
jetarissen lijken meer op
nici dan op politieke be-
dslieden...
Vandaag begint de Kamer met ver
keer en waterstaat. Belangrijke on
derwerpen zijn daarbij de vaste oe
ververbinding over de Westerschel-
de en het tracé van de Schiphol-
lijn. Ook moet minister Westerterp
antwoorden op de PvdA kritiek dat
hij zijn autobeleid slecht verkoopt.
Dat beleid heeft ten onrechte de
naam ..van 'auitopesten' gekregen
vindt de PvdA.
Woensdag komt de begroting van
onderwijs aan de orde. De bezuini
gingen op het middelbaar en hoger
beroepsonderwijs hebben veel kri
tiek opgewekt in de Kamer. De
VVD en de christen-democratische
fracties hebben voorstellen inge
diend om deze bezuinigingen voor
een deed weer ongedaan te maken.
Bij de behandeling van landbouw
en visserij krijgen de problemen
van de Nederlandse tongvissers ui
teraard de aandacht. Verder zal ge
sproken worden over de landbouw
prijzen en het behoud van het hos-
piitaaükerkschip 'De Hoop'. Van der
Stee wil de subsidie voor dat schip
geleidelijk afschaffen, maar dat
stuit op weerstanden.
Het PSP-kamerlld Van der Lek zal
staatssecretaris Zeevalking donder
dag interpelleren over de positie
van de illegale gastarbeiders in ons
land.
In de Eerste Kamer wordt vandaag
het debat gehouden over het finan
ciële beleid van het kabinet voor
1976. Daarbij komen ook de ver
schillende N belastingmaatregelen
aan de orde.
Dr. A. Vondeling: voor het eerst
de regering aan tijd gebonden...
Van een verslaggever
UTRECHT Een groot aantal Ne
derlandse wetenschappers heeft een
verklaring ondertekend, waarin ge
pleit wordt voor een afwachtende
houding ten opzichte van de bouw
van meer kerncentrales. De verkla
ring is opgesteld naar aanleiding
van het besluit, dat binnenkort
door het parlement genomen zal
worden over de bouw van vier
kerncentrales van elk duizend me
gawatt.
De ondertekenaars willen met de
verklaring de wijdverbreide twijfels
in wetenschappelijke kringen over
de juistheid van een dergelijk be
sluit onder de aandacht van rege
ring en politici brengen. De tekst
van de verklaring is een bewerking
van een Amerikaanse verklaring,
die door meer dan drieduizend we
tenschappers werd ondertekend.
Het initiatief voor de handtekenin
genactie in Nederland werd geno
men door het verbond van weten
schappelijke onderzoekers, de be-
zinningsgroep, de stroomgroep Stop
Kalkar en de werkgroep Energie.
Tot de ondertekenaars behoren
prof. H. Casimir, dr. S. Mansholt,
prof. E. Schillebeeckx, prof. J. Tin
bergen en prof. J. Verkuyl.
In de verklaring wordt gewezen op
de gevaren die het gebruik van
kernenergie voor mens en omge
ving kan hebben. Deze gevarenkun-
nen alleen bedwongen worden door
buitengewone en nog niet beproef
de veiligheidsmaatregelen, aldus de
verklaring, waarin verder beklem
toond wordt, dat het. aanvankelijk
bestaande optimisme over de moge
lijkheden van kernsplijting als
energiebron plaats heeft gemaakt
voor twijfel en pessimisme.
onze sociaal-economische re-
De directie van de
en leerfabriek Bata in het
sunlse Best heeft na overleg
ie vakbonden besloten de oont-
lammen voor 360 van de 1035
heelsleden voorlopig in de ijs-
te zetten. Afgesproken is, dat
de resultaten van een onder-
Q(Jvan de Nehem naar de voor-
hten op de middellange termij
de schoenfabriek zullen wor-
tfgewacht. Dit onderzoek, dat
herstructueringS'maatschappij
sifcht in opdracht van de rege-
e moet voor 31 januari klaar
C
fu
p oindsbestuurder H. van Dedjk
t, de Industriebond CNV ver-
gisteravond dat de bonden
gefen geweigerd nu al over het
er plan te gaan praten. Ze
dat eerst alle mogelijkheden
gegaan om met over-
zoveel mogelijk werkge-
id in Best te behouden. 'Er
een schoenfabriek, een leerfa-
en een rubberfabriek verlo-
Dat is een zeer zware slag voor
'erkgelegenheid in Eindhoven
rojngeving. We wilton daarom de
terdege onderzoeken', aldus de
Van Deijk. Volgens de directie
ox het al jaren in moeilijkheden
>0! wende bedrijf zijn ontslagen
6 mijdedijk. Aangezien vooral de
«ft uit de goedkopere landen
"in moeilijkheden heeft ge
it hoopt de directie op import-
kende maatregelen.
Van onze weerkundige medewerker
December gaat nog wel even door
met de produktie van nachtelijke
vorst maar die wordt gaandeweg
wel lichter. Maandagmorgen was
opnieuw Twente een van de koud
ste gebieden van ons land met
minimumtemperaturen van minus
9.3 op anderhalve meter hoogte en
minus 11.8 op tien centimeter
hoogte. Oostelijk Brabant kwam op
normale waarnemingshopgte met
minus 9 tot minus 10 graden.
Plaatselijk in België werd op tien
centimeter hoogte minus 15 geme
ten. In Amersfoort werd een ge
middelde etmaaltemperatuur van
minus 3 r.ot minus 3.5 graad Celsius
berekend, de laagste waarde sedert
2 december 1973 gemeten.
De hogedrukzone waaronder de
sterke nachtelijke uitstraling zich
voordoet trok slechts heel langzaam
wat in zuidelijke richting. Dit ge
bied strekt zich uit van Engeland
via Midden-Nederland en de Kar
paten tot de Zwarte Zee. Aan de
noordzijde ervan was de wind gis
teren tussen zuid en west, tan de
zuidzijde uit oost tot noordoost. Zo
wel ten noorden als ten zuiden van
dit hogedruksysteem heerst grote
depressieaotdiviteit. Aanjagers zijn
in het noorden een depressie van
955 millibar im de Barentszee met
uitdiepende randdepressie bij de
Far Or die naar het oostzuidoosten
koerst en tot in de Duitse Bocht
stormachtige winden teweeg brengt
en verder vrij veel regen en zachte
lucht naar Zuid-Scandinavië
brengt.
Ten zuiden van de hogedrukzone
vinden we een actieve depressie
boven Zuid-Span je. Die deed de
barometer in Gibraltar gistermid
dag tijdelijk dalen tot 985 mb. Dat
ging gepaard met oostelijke storm-
stoten van 9 Beaufort en 39 milli
meter regen alleen al tussen maan
dagmorgen zeven uur en maandag
middag een uur. 's Middags kwam
daar, nog 16 mm bij zodat de 12
uur-aftapping gisteravond was op-
anp/knmi 15-12-75 13 uur
gelopen tot 55 mm. Ongeveer kwam
in dat gebied ook voor. Opmerke
lijk was de zeer snelle luchtdruk-
stijging achter de depressie, te we
ten ruim 12 mb in drie uur tijd te
Gibraltar.
In Malaga werd gisteravond 9 mm
regen gemeten, Sevilla 17 mm bij
maximum temperatuur van slechts
10 gr. C., Nice 16 mm en Bastia op
Corsica 31 gr. C. In Noord-Afrika
heerst op dit moment zomers weer.
Oran bereikte 26 gr. C. en gistera
vond om zeven uur was htt er nog
22 gr. C. bij een harde west-zuid-
westen wind en barometerstijging
van 5 mb in drie uur. Villa Cisne-
ros, kustplaats in Spaans-Marokko,
meldde een maximum van 23 gr. C.
De Spaanse ©pressie volgt een
noordnoordoostelijke koers zodat
het mogelijk is dat wij er later in
de week wat neerslag van zullen
krijgen. Tot zolang blijft Nederland
zijn 'neutrale politiek' voeren met
matige tot lichte vorst in de nacht
en ochtend voornamelijk in het
zuiden en midden van het land
In de Haxz is geen wintersport
mogelijk. In het Zwarte Woud en
de Beierse Alpen is altoen in
de middelste en hogere lagen goed
skiën mogelijk. Feldberg meldt 21
centimeter verwaaide poeder
sneeuw, op de Zugspitzplatz
een meter poedersneeuw. In
Berchtesgaden is skiën mogelijk. In
Oostenrijk meldt St. Anton 120 cm
Weerrapporten van gisteravond 19 uur:
weer, maximum temperaturen en neer
slag van 719 uur:
Amsterdam onbewolkt 2 0
De Bilt onbewolkt 0 0
Deelen mist 3 0
Eelde zwaar bewolkt 3 0
Eindhoven mist 1 0
Luchth. R'dam onbewolkt 3 0
Twente onbewolkt 1 0
Vlissingen onbewolkt 1 0
Zd. Limburg onbewolkt —2 0
half bewolkt 9 0
zwaar bewolkt 15 0
regen 13 2
zwaar bewolkt 3 0
geheel bewolkt 6 2
onbewolkt 1 0
onbewolkt 0 0
geheel bewolkt 3 0
onbewolkt 4 0
xmiauruuB. onbewolkt 3 0
Kopenhagen zwaar bewolkt 7 0
Lissabon regen 7 2
Locarno geheel bewolkt 5 1
Londen mist 0 0
Luxemburg onbewolkt —1 0
Madrid geheel bewolkt 6 7
Malaga geheel bewolkt 18 9
Mallorca zwaar bewolkt 16 0
Müncben geheel bewolkt —1 0
Nice geheel bewolkt 11 16
Oslo zwaar bewolkt 8 0
Parijs geheel bewolkt 1 0
Rome geheel bewolkt 14 8
SDltt geheel bewolkt 15 0
Stockholm zwaar bewolkt 7 0
Wenen geheel bewolkt 0 0
Zürlch geheel bewolkt 1 0
Casa Blanca onweer 16 23
Las Palmas zwaar bewolkt 19 0
Tel Avlv zwaar bewolkt 19 0
Tunis zwaar bewolkt 21 0
HOOG WATER voor woensdag 17 decem
ber
Vlissingen
Haringsvlietsluizen
Rotterdam
Scheveningen
IJmuiden
Den Heller
Harlingen
Delfzijl
ZONNIO
OPKLARINGEN
5 MIST
t> REGEN
0.51— 13.06
2.23 - 14.43
3.31 - 15.37
2.05 - 14.21
2.42 - 14.56
6.20 - 18.44
8.41 - 21.09
10.51 - 23.20
BEWOLKING
MAX TE MP.
sneeuw, Lech 80, Kitzbuhel 60 cm
en in Zwitserland Andermabtt 49,
Arosa 54 en St. Moritz 38 cm.
onder redactie van loessmit
Tijdens de festiviteiten rond de
herdenking van het driehon
derdste sterfjaar van de Delftse
schilder Johannes Vermeer heeft
de Vlaamse zandschilder Louis
Persoons in het Delftse stadhuis
een kleurig zandtapijt gemaakt.
Hij heeft hiervoor het 'melk
meisje' van Vermeer uitgekozen.
Louis Persoons heeft dit zand-
schilderij ook al eens in 1947 in
Delft gemaakt.
Volgens de zandschilder zijn de
zandtapijten ontstaan in de Bel
gische gemeente Hekelgem. Hier
exposeerde Odïle Ballebaut in
het jaar 1873 door haar vervaar
digde zandtapijten. Dat waren
echte zandschilderijen, die voor
gebruik door het grote publiek
gemaakt werden. Al eeuwenlang
lieten de hereboeren in hun
'mooie kamers' van zand een
zeer kunstig tapijt leggen. Zo'n
kamer werd dan ook bijna nooit
gebruikt; alleen als er hoog be
zoek kwam, werd het tapijt ge
schonden; maar de volgende dag
werd er dan wel direct een
nieuw gemaakt.
'Tegenwoordig zijn er nog maar
twee zandschilders, ene R. de
Boeck en ikzelf', zegt Persoons.
Tijdens zijn studie aan de aca
demie voor schone kunsten in
de Belgische stad Aalst is hij op
z'n vijftiende jaar begonnen met
het maken van zandtapijten.
'Het jaar daarop had ik mijn
eerste expositie. Daarna heb ik
mijn leven lang, naast mijn
werk als tekenaar in een druk
kerij, veel steden afgereisd om
tijdenè diverse activiteiten en
feesten zandtapijten te maken'.
Sinds 1960 geeft hij les in plas
tische vormgeving aan een
school in Aalst.
Behalve de véle schilderijen die
Persoons als model voor zijn
zandtapijten gebruikt, heeft hij
ook vele beroemdheden in zand
uitgebeeld. Zo heeft hij portret
ten gemaakt van president Ken
nedy, koningin Fabiola en vele
anderen. Zijn laatste werk da
teert van deze zomer; in Aalst
maakte hij toen een zandschil-
derij ter gelegenheid van het
vijfde eeuwfeest van de Zwart
zusters, een kloosterorde in die
stad.
Voor het zandtapijt van het
'melkmeisje' heeft Louis Per
soons zo'n dertig kleuren zand
gebruikt. Het zandtapijt blijft
nog geruime tijd in de oude
secretaris-kamer van het Delftse
stadhuis liggen, zodat iedereen
het kan bewonderen.
Australië is een groot land en
heel wat Nederlanders die daar
indertijd heen zijn getrokken en
inmiddels tot de bejaarden gere
kend kunnen worden, ervaren
dat steeds sterker. Ze gaan zich,
schrijft de heer A. G. Wester-
veld daarvandaan, eenzaam voe
len: hun kinderen zijn vaak ver
weg gaan wonen, andere fami
lieleden wonen nog steeds in Ne
derland, en zo zijn de pioniers
van toen, die vaak de Engelse
taal nooit helemaal onder de knie
hebben gekregen en nog altijd
liever hun moedertaal spreken,
alleen of met z'n tweeën over
gebleven. De heer Westerveld is
voorzitter van de onlangs in
Australië opgerichte stichting
voor Nederlandse gepensioneer
den in Australië (Holland Austra
lian Retirement Foundation), die
met steun van de Australische
regering bejaardencentra gaat
bouwen zoals wij die ook ken
nen: nuisjes rondom een verzor
gingscentrum, waar de vereen
zaamden bij elkaar kunnen gaan
wonen. Met allerlei acties heb
ben de immigranten zelf al
75.000 bijeen gebracht, op on
der meer de jaarlijkse 'kermis'.
Van de Australische regering
mag een forse subsidie voor de
bouw worden verwacht, maar
de eigen bijdrage zal ook nog
heel wat groter moeten worden.
In maart wordt de volgende
'kermis' gehouden, waar ook
weer een boekenkraam zal staan,
met natuurlijk Nederlandse boe
ken. Jonge en oude ex-ffederlan-
ders zijn daar hevig in geïnte
resseerd, vooral in boeken over
ons land, maar ook in romans,
reisverhalen, geschiedenis, cul
tuur en volksgewoonten. Goede
tijdschriften zijn ook erg in trek,
maar aan vaktechnische bladen
en school- en studieboeken is
geen behoefte. Kom daar maar
eens om in Australië. Vandaar
dat de stichting een dringend
beroep doet op iedereen die zulk
soort boeken over heeft of ze
toch nooit meer inkijkt: stuur
ze op. Niet alleen zijn daar erg
veel vroegere Nederlanders mee
geholpen, maar bovendien bren
gen ze een goede prijs op voor
de bouw van de bejaardencen
tra. Naar Australië sturen is
niet nodig! Wie boeken heeft,
kan ze naar het Algemeen Ne
derlands Verbond in Den Haag,
Surinamestraat 28, opsturen. Dat
zorgt er dan voor dat de boeken
in Australië terecht komen.
Voor de twintigste keer wordt
vandaag in Gouda de kerst
tijd ingeluid met de manifestatie
'Gouda bij kaarslicht', die zich
voor een deel in het stadhuis af
speelt. Daar leest burgemeester
Van Hofwegen het kerstevange
lie voor, de kerstboom (cadeau
van de Noorse stad Kongsberg)
wordt aangestoken en er is sa
menzang onder leiding van An-
dré Bunnik met begeleiding van
het muziekkorps 'Caecilia'. Ma
ria Blom bespeelt het carillon van
de Sint Janskerk en in diezelfde
kerk geven organist Klaas Boers-
ma en de koren 'Hosanna' onder
directie van Gé van de Beek een
promenadeconcert.
'Ik zal je niet ophouden, Simpkins, je zult ook wel honger
hebben.'