Dijk wel bedreigd, maar geen gevaar
voor Tholen
ihmJuM
Voor
gezellige dagen
Uit de weekbladen
Douwe Egberts koffie...
lekkere koffie.
BVD faalde
Tijd voor geweld
Vijf over twaalf
Terreur
Geen harde aanpak
Veenbrand
'Haat tegen haat'
Geen hersenschim
Nieuwe boeken
(jeweetdat'tgpedis)
DONDERDAG 11 DECEMBER 1975
Vrij Nederland:
Het weekbladgebeuren is deze week
voor een groot deel geënt op de gij
zelingen in Amsterdam en Beilen.
Niet het minst is dat het geval met
Vrij Nederland, die er vier joekels
van reportages aan wijdt. Joop van
Tijn concludeert dat de gijzelingen
nauwkeurig zijn voorbereid en dat
het daarom des te opvallender is 'dat
ook nu de Binnenlandse Veiligheids
Dienst weer faalde'. Opnieuw heeft
de BVD zich volgens Van Tijn to
taal verkeken op de voorbereidingen
tot de acties, 'maar vooral op de on
derliggende oorzaken van de voorlo
pig zonder twijfel aanhoudende ra
dicalisering van de jongere Zuidmo-
lukkers'.
Rudie van Meurs probeert het mo
tief van de gijzelaars door te prik
ken 'Het waren niet alleen de Zuid-
molukse leiders en hun kortzichtige
bondgenoten in Nederland die de jon
geren tot razernij brachten. Dat de
den ook Vondeling en Van Doorn die
terug van een reis uit Indonesië als
olifanten in een porseleinkast de ver
wachtingen van niet beter wetende
Zuidmolukkers in gruizelementen
sloegen'.
Tessel Pollman en Frans Peeters
diepen een vracht historie op; Ger-
brandy, de KNIL, Door de Eeuwen
Trouw, enzovoorts: "De Molukkers
waren afgezet op een tussenstation
waar geen enkele trein meer langs
kwam'.
Hans Smits analyseert 'de twee-han-
de twee-handentheorie' van de
Amsterdamse wethouder Roel van
Duyn. P. E. de Hen interviewde Wim
Kok over wat in de rubriek Ter
zijde ironisch de "HoonmaatregeP
wordt genoemd, of: 'de nivellering
naar de nering zetten'.
Elseviers Magazine:
Ook Elseviers Magazine staat deze
week ln het teken van de gijzelin
gen. Aandacht verdient de reportage
'Nog meer terreur op komst' waar
in de reacties worden gepeild van de
Zuidmolukse gemeenschap in Capelle
a/d Ussel. De voorzitter van de or
dedienst van de RMS, Paul Thenu,
vertelde: 'Het is nu tijd voor ge
weld. Jarenlang kregen we geen
aandacht en nu staan we in het cen
trum van de wereldbelangstelling.
Het geduld van de jongelui is ten
einde.'
Voorzitter W. de Vries van de Stich
ting Door de Eeuwen Trouw wijst
elke gewleddadige actie af, maar
heeft de indruk dat de regering de
Zuidmolukkers 'opzettelijk tart'.
Elseviers Magazine signaleert dat
het publiek emotioneel reageert:
'Die kerels moeten ter dood veroor
deeld worden'. Mr. dr. C. J. R. Roo-
genroc bespreekt de mogelijkheid
van wederinvoering van de doodstraf
Hoofdredactuer Ferry Hoogendijk
oordeelt dat de bezetting van het In
donesische consulaat te wijten is aan
'grove nalatigheid van de autoritei
ten' door gebrek aan bewaking. Dat
hij ook de kaping van de trein onder
deze noemer brengt en aan grove na
latigheid wijt is nogal verregaand.
Haagse Post:
Onder de kop 'Als je eenmaal bloed
geroken hebt, dan ruikt dat goed'
laat de Haagse Post 'het brein ach
ter de Molukse jongeren' aan het
woord: Hendrik Owel, een hollandse
havik in het Zuidmolukse kamp, die
zegt dat het geen vijf vóór, maar
vijf óver twaalf is. Over de gijze
laars: 'Avonturiers? Beslist niet. Dit
zijn kreten van een volk in nood'.
Over de mislukte Soestdijk-actie:
'Wij weten dat het brein achter de
ze zaak in contact stond met de In
donesische ambassade'.
Columnist Brugsma: "De Zuidmo
lukse Jongeren zijn natuurlijk wel de
kinderen van de nog steeds betrek
kelijk lage rekening die wij voor
het koloniale verleden gepresenteerd
krijgen. De terreurdaden van deze
week zijn betrekkelijk gering ver
geleken bij de bloedbaden die hun
vooroudere op verzoek van onze voor
ouders in Nederlandsch Oost-Indië
hebben aangericht'. En: "Van nu af
aan worden ze serieus genomen, dat
staat vast'.
Daan Dijksman over 'De list van
Lammere', die Van Duijn tot zonde
bok wil maken en via de achterdeur
een afspiegelingscollege tracht bin
nen te loodsen.
Het omslagverhaal gaat over NW-
voorzitter Wim Kok. 'schlpperaar in
chrisistijd', die gelooft dat de WD
gewoon probeert wat extreem links
ook altijd heeft geprobeerd, name
lijk alles tegelijk beloven: "Dat is
boerenbedrog, volksverlakkerij,
maar dat is nu eenmaal het voor
recht van mensen die geen verant
woordelijkheid dragen'.
Accent:
Terreur geselt Nederland, zo luidt
de diagnose van Accent, dat een
chronologisch verslag geeft van de
gijzelingen, gevolgd door een pro
fiel van justitievoorlichtster mr.
Toos Faber, voor wie Theo Jonge-
dijk geen lof genoeg kan vinden
(verbijsterende taakvervulling, ver
bazend grote flexibiliteit, niet te
evenaren contactuele eigenschappen,
etc.).
Zonder het woord BVD uit te spre
ken vindt redacteur De Boo: 'Wan
neer deze gijzelingszaken achter de
rug zijn is er alle reden om eens
een hartig woordje met de regering
te wisselen over het functioneren
van die dienstten, die juist zijn in
gesteld om de veiligheid van de Ne
derlandse burger te beschermen'.
Hans Knoop ergert zich aan het
woordgebruik van de NOS, die Mo
lukkers terroristen noemt, en Pales-
tijnen 'vrijheidsstrijders'. Voor
Knoop ligt de zaak eenvoudig: 'Pa-
lestijnen en Zuidmolukkers (de goe
den uiteraard niet te na gesproken)
zijn terroristen'.
Een interview met Ton Planken, de
smaakmaker van Den Haag Van
daag, die Den Uyl de beste politicus
vindt. Wiegel moet volgens hem
eerst maar eens wethouder worden.
Het omslagverhaal heet: Trouwen
wordt weer mode. Een gesprek met
'huwelijkssocioloog' Ruut Veenho-
ven, die gelooft dat mensen steeds
diepere relaties nodig hebben om
overeind te kunnen blijven. Proble
matischer relaties ook; dus meer
scheidingen, meer huwelijken en
meer buitenechtelijke relaties.
De Tijd:
P. van der Eijk gelooft dat een har
de aanpak van Zuidmolukkers fataal
zal zijn. In De Tijd wijst hij dege
nen, die vragen om de harde hand, op
een escalatie van wraak en weer
wraak, die kan ontaarden in een heil
loze spiraal van slachtoffers en leed:
'Een wrok die vijfentwintig jaar is
gevoed, kan niet in vijfentwintig
maanden worden uitgewist'.
Felix Huizinga maakte een sfeerte
kening van de heksenketel in Beilen
en Amsterdam, 'waar slechte smaak,
verdriet en schrille humor elkaar af
wisselen'.
Rob Vermaas over de CDA-discussie,
waarin de woordenbrij volgens hem
de werkelijkheid verhult: Het con
tact met de mensen op wie het CDA
een appèl had willen doen, is verlo
ren gegaan'.
Henk Neuman meent dat een van de
gevolgen op langere termijn van de
gebeurtenissen in Beilen en Amster
dam wel eens zou kunnen zijn, dat
de Zuidmolukse jongeren erkenning
vinden bij de gerenommeerde terro
ristische bewegingen, die langzamer
hand hebben geleerd op internatio
nale schaal te werken. Of er nu al
een 'terroristische internationale'
zou bestaan betwijfelt hij overigens.
Hans Amesz sprak met drs. Henk
van der Schalie, voorzitter van de
Nederlandse Centrale van Hoger
Personeel, die de minder betaalden
best meer gunt. "Maar gezien de
huidige economische toestand is dat
nauwelijks mogelijk'.
De Groene Amsterdammer:
'Als een veenbrand laait het conflict
tussen de Nederlandse regering en
de RMS telkens weer op.' De Groe
ne geeft enkele achtergronden van
de Molukse terreuracties: "Een flin
ke strafbedreiging zal mogelijke da
ders absoluut niet weerhouden.' Wat
wel helpt is een beter opsporingsap
paraat. De BVD blijkt helemaal van
niets geweten te hebben, hoewel bei
de plannen gedetailleerd voorbereid
moeten zijn en er vrij veel mensen
bij betrokken waren. De Zuidmoluk
se acties hebben het voor goed ver
pest voor een aantal andere niet-
blanke minderheidsgroeperingen, zo
als de net binnengekomen Surina-
mers', aldus de Groene.
Bij het vertrek van Han Lammers
is de tijdbom onder het college van
B en W. in Amsterdam ontploft
"Roel van Duin heeft dat bereikt,
wat hij als provo en kabouter graae
wilde, maar niet kon bereiken: het
Amsterdamse stadsbestuur is ge
desorganiseerd, de Amsterdamse
PvdA staat voor een van de moei
lijkste perioden en de samenwerking
tussen twee burgerlijke partijen,
PvdA en PPR, dreigt in duigen te
vallen. Landelijk beginnen de eerste
scheuren tussen beide partijen zicht
baar te worden', schrijft Raphaël
Smit.
Hervormd Nederland:
Eigenlijk zijn we allemaal een
beetje terrorist, schrijft Hervormd
Nederland. 'Wie voelde de afgelo
pen dagen niet de neiging in zich
opkomen: er op af! bijna overal
hoorde je de roep om wraak. Onze
reactie gelijkt op de hunne. Ook zij
voelen zich bedreigd en machteloos.
En daar ontmoeten wij elkaar dan.
haat tegen haat. onverzoenlijkheid
tegen onverzoenlijkheid, geweld te
gen geweld'.
Dr. L. Meinsma wil terugzakken in
de vergetelheid of. zoals Hervormd
Nederland het zegt: wil in rook
opgaan. Hij heeft een stichting in
het leven geroepen waarin het werk
door anderen gedaan wordt. 'Gelei
delijk aan heb ik een beetje routi
ne gekregen in het actievoeren. Het
gevaarlijke daarvan is dat ik wat
gematigder word. Maar de rijd is
nog niet rijp om tolerant te wor
den. Ongeveer twaalf procent van
de totale sterfte ls te wijten aan
een genotmiddel', aldus Meinsma.
Dr Gerrit Huizer. lector aan het
derde wereldcentrum van de uni
versiteit ln Nijmegen, spreekt over
de hulp aan de derde wereld. Hui
zer zit vol kritiek. 'De wetenschap
pers lopen met een wijde boog
heen om de problemen. Wezenlijke
problemen als landhervorming en
invloed van westerse bedrijven in
ontwikkelingslanden worden hier
nauwelijks onderzocht. Een gevolg
hiervan ls dat de geloofwaardigheid
van de westerse 'helper' steeds
meer ln het gedrang komt', zegt
Huiaer. 'Ik hoop dat ik op de NUF
FIC conferentie ln Leiden bijval
krijg. Ik wil niet afkeuren wat er
gedaan wordt maar wel wat ex niet
gedaan wordt'.
Het Molukse Ideaal kan niet als
hersenschim worden afgedaan. Dit
schrijft dr. J. van der Mettien ln De
De Nieuwe Linie:
Nieuwe Linie. Niet alleen uitlatin
gen van de Nederlandse politieke
en Jusritlle autoriteiten, ook de
discriminerende wetgeving heeft
bijgedragen tot het klimaat, waarin
acties als in Wijster en Amsterdam
konden gedijen. Een Molukker ver
liest zijn Nederlandse status als hij
langer dan drie Jaar onafgebroken
tn het buitenland verblijft. De
Zuldmodukker die met het doel van
repatriëring naar Indonesië gaat
verliest direct zijn Nederlandse sta
tus.
De correspondent van DNL ln
Spanje schrijft welk een Invloed de
kerk daar heeft gehad en hoe daar
door een emotioneel antiklerikalis
me ontstond. 'Voor een samenwer
king met latere toekomstige demo
cratische regeringen zijn de per
spectieven heel wat gunstiger dan
in het buurland Portugal'.
Hoe kan Je worden afgekeurd voor
militaire dienst. Tips bijvoorbeeld
deze week in DNL: 'Streep op het
formulier alle niet te onderzoeken
klachten aan zoals hartkloppingen,
benauwdheid, duizelingen etc. Put
jezelf uit. Slaap enkele nachten
niet. 's Morgens vroeg voordat j*
naar de keuring gaat moet je een
heel bruin brood eten. De icris cor
dis (puntstoot van het hart) komt
dan teveel lateraal te liggen. Deze
manier werd in de Tweede Wereld
oorlog gebruikt door jongens die
'gekeurd' werden om naar Duits
land gestuurd te worden'.
Oeverval op 'een vreemd plekje'
Van een onzer verslaggevers H
SINT MAARTENSDIJK De plotselinge verzakking van het voor de zeewering bij Scherpen!
liggend slik bedreigt de dijk wel, maar houdt geen direct gevaar in voor Tholen. Op een kleinï
deelte van de glooiing na, is de dijk die het land beschermt tegen de vloed in de Oosterschell
intact.
TROUW/KWARTET
Een transportvaartuig stort een lading steen tegen de dijk bij
Scherpenisse, waar een oeverval werd geconstateerd. Met het aan
brengen van 6.000 ton steen denkt men het gevaar voorlopig be
zworen te hebben.
Het evenwicht is echter verbroken
en daarom is men onmiddellijk aan
het werk gegaan om de dijkteen
met forsfoorslakken te versterken.
Volgens de heer M. J. Kllppel van
het waterschap Tholen dat de tech
nische dienst verzorgt voor het wa
terschap Scherpenisse, (waaronder
het desbetreffende dijkvak resor-
teert) is ongeveer anderhalve hec
tare van het slik over een lengte
van veertig meter voor de teen van
de dijk verzakt tot min vijf meter
NAP. Een eindje uit de dijk werden
echter diepten gepeild van zeven
tien a twintig meter. Het slik valt
met normaal laag rij nagenoeg
droog, maar dat is nu anders gewor
den.
De heer Kllppel noemt het een
vreemd plekje om een oeverval te
krijgen
Over de oorzaak is dan ook nog
weinig te zeggen. Het gebeurt wel
dat er bij erg laag waterpeil in de
polder grondwaterspanning op
treedt die oeverafschuivlng kan ver
oorzaken. Een extreem lage eb is er
echter niet geweest. Zodra men op
de hoogte van de verzakking was.
stelde men dijkbewaking in.
Fosforslakken
Oosterschelde voerde bakken met
De aannemerscombinatie Dijkbouw
stortsteen aan en deponeerde 's
nachts om twee uur al de eerste 35
ton forsfoorslakken aan de voet
van de dijk.
Men dacht aanvankelijk de verdie
pingen in het slik met zo'n zesdui
zend ton stortsteen te kunnen op
vullen, maar inmiddels is wel ge
bleken dat die hoeveelheid bij lan
ge na ndet voldoende zal zijn.
Dat er geen directe bedreiging voor
de achter de zeewering liggende
Voorbij het eerste treffen, mystieke
geschriften van een tijdgenoot, door
S'Anders. 267 blz - 21.- na 1 jan.
'76: 27.- Uitg. Strandt, Utrecht.
Siervogels houden kunt u ook, door
R. R. P. v. d. Mark uitg. Thieme,
Zutphen. 264 blz - 36.50
Onze schepping stralend en schoon,
door J. Herriot. Herinneringen van
een dierenarts. Uitg. Zuidholland-
Scherpenissepolder bestaat
danken aan de aanwezigheid i
een tweede waterkering, een I
laagdijk'. Het tussen de dijken|
liggende land is natuur?
waarvan een deel als
wordt gebruikt. De f inanciële" i
sequenties van de oeverval koq
voor rekening van het rijk,
het waterschap Scherpenisse
lijdend is, (wat in waterschap
minologie 'calamieus' heet).
sche Uitgeverij, Baarn.
28.50
Internationaal archief van Misd^
strafrecht en criminologie,
Uitgave van Meulenhof, AmsterdL
In dit boek o.a. Wie was Lancü
blz - 13.50
Bij uitgeverij Ankh-Hermes te j
venter verschenen: Visum voor|l<
andere aarde, gedurfde Ideeën,
dere dimensiesdoor J. Beif
(191 blz - 25.-) en Mysteriën fi
de Andes, de bibliotheek der I
tiden ontdekt? door R. Chai
(187 blz - 27.50)
Brief aan generaal Franco, do*
rabal. Socialistiese uitgeverij,
sterdam (SUA). 55 blz - 5.25
In december is het altijd extra
gezellig in huis. Vrienden komen op bezoek,
en iedereen geniet van traditionele
winterlekkernijen. En koffie natuurlijk.
Heerlijke, geurige Roodmerk koffie van
Douwe Egberts. Voor de gezelligheid.
