3 vraagt Israël bij
|bat Veiligheidsraad
Militairen komen
tussenbeide bij
strijd in Beiroet
Atunes: Portugese
strijdkrachten niet
uit politieke arena
tegen 'schokkend' vonnis
Frankrijk wil meer
invloed uitoefenen
in Midden-Oosten
Pro-Indonesische troepen
rukken verder op
i Smith wijst zwart
Jerderheidsbestuur af
■leming aan gesprek over Palestijnse kwestie 'nuttig'
Op Oost-Timor al 500 doden
Eigenmachtige beslissing van minister
IJsland verscherpt
visserijconflict
'Regeling met partijen versoepelen'
dgheidschef
"inesië1300
Nieuwe processen in Zuid-Afrika op komst
ngenen vrij Breytenbach wil in beroep
Giscard vijf dagen in Egypte
AG 10 DECEMBER 1975
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
else
ast
[GTON/TEL AVIV (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken
ea issinger heeft Israël gevraagd zich niet langer te verzetten tegen deelname van de Palestijn-
>o dingsorganisatie (PLO) aan het debat in de Veiligheidsraad over het Midden-Oosten. Dat
jrdt volgende maand gehouden.
al
arsit
betrouwbare
ssomger heit verzoek ge
in zijn Israëlische arnbbge-
IbJe8 pal Alilon toen hdj in China
pek few York Tiimes meldt dat
tui i verzoek, dat vrijdagavond
anj wangen, onmiddellijk van
heeft gewezen.
zou bij Israël hebben
perAigien aan het debat deel te
yvrj od-at het zich samen met
er® ïiigde Staten tiLjidens het
dai weer kan stellen. In de
iesc p zou staan dat het voor
omi dien nuittiig ds als Israël
m debat deelneemt. De weige-
Israël 'deel te nemen aan
heeft velen op het Ame-
mdndsteriie van buitenland -
teleurgesteld, aldus de
Kissinger.
overleg over het debat In de Veilig
heidsraad. Volgens het hèad Dava,
het officiële orgaan van de rege
rende Arbeiderspartij dm Israël, zou
Ahorn er geen bezwaar tegen heb
ben dat Israël aan het debat in de
Veiligheidsraad deelneemt, maar
zou het de zittingen veriaten zodra
een vertegenwoordiger van de PLO
het woord krijgt.
Het debat dat de volgende maand
In die Veiligheidsraad over de Pales
tijnse kwestie wordt gehouden
vloeit voort uit het debat van ruim
een week geladen over verlenging
van het mandaat voer die vredes
macht van de Verenigde Naties in
de hoogvlakte van Golan (tussen
Israël en Syrië). Door Syrië werd
aan verlenging van toet mandaat
het debat over de Palestijnse kwes
tie gekoppeld. Israël heeft het de
Verenigde Staten hoogst kwalijk
genomen dat zij voor de resoluties
hebben 'gestemd.
Met instemming daarentegen heeft
Israël het veto begroet dat de Vere
nigde Staten maandag in de Veilig
heidsraad hebben uitgesproken over
'een resolutie waarin de Israëlische
luchtaanvallen op Palestijnse doe
len in Libanon werden veroordeeld.
Li de resolutie werd geen meldiing
gemaakt van geweldplegingen te
gen Israël, reden voor het Ameri
kaanse veto. De resolutie, ingediend
door de 'niet-gebonden' leden dn de
raad was goedgekeurd met dertien
tegen één stem bij onthouding
van Costa Rica. Hot veto dat VN-
ambassadeur Patrick Moynihan uit
bracht was het twaalfde van de
Verenigde Staten lm de geschiede
nis van de VN.
raid ische eerste minister Yiltz-
Zotfto heeft gisteren gezegd
in ferenigde Staten en Israël
nlij tan een gezamenlijke tak-
het debat in de Veilig -
Voor de Israëlische le-
ei Rabin dat ieder ak-
heit Midden-Oosten be-
Majet worden door onderhan-
dat aan de Veiligheids-
obluties 242 en 338 (onder
ig ver terugtrekking van Is-
de bezette gebieden) niet
mag worden en dat die
guerrillabewegingen van
rleg moeten worden uitge-
sraël heeft geen vetorecht
it heeft wel de kans te
het zich van alle ver-
Jen ontslagen acht als aan
11 e principes getornd wordt',
Rabin dreigend.
verder weten dat minls-
bulitenlanidse zaken Allon
gende maand naar de Ver
baten zal reizen voor voor-
JAKARTA/LISSABON (Reuter, UPI) Voorafgegaan door Indo
nesische 'vrijwilligers' hebben de pro-Indonesische groeperingen
hun greep op Oost-Timor verstevigd met de verovering van een
brede kuststrook en de stad Maubere, zo meldt het Indonesische
persbureau Antara.
BEIROET (Reuter, AP, UPI) De toestand in Beiroet is hoogst
explosief geworden door het tussenbeide komen van het leger in
de strijd tussen linkse moslems en rechtse falangisten.
De beslissingen om het leger in te
zetten werd eigenmachtig geno
men door minister van binnen-
lamdisie zaken CaimaHe Chamoen, om
'hotels, banken en andere belang
rijke commerciële objecten' te be
schermen. Met de bezetting van
hotel Phoenica verzwakte het leger
het maandag begonnen offensief
van de linkse moslems. Phoenicia
ligt tussen hotel St. Georges dat in
handen is vande moslems en de
Holiday Inn, die een bolwerk is van
falangiisten. Het inzetten van het
leger op dit moment is koren op de
molen van de moslems die steeds
hebben beweerd dat de legerofficie
ren aan de kant van de falangisten
Afzijdig
De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Daniel Moynihan
spreekt in de Veiligheidsraad zijn veto uit over de resolutie waarin Israëli
sche luchtaanvallen op Palestijnse doelen in Libanon werden veroordeeld.
De Libanese minister Rasj id K&ra-
mi, diie een tegenstander was van
het inzetten van militairen, hield
zich gisteren afzijdig van politieke
activiteit. Volgens hem kan dat tot
nog meer bloedvergieten leiden. Als
minister van defensie staat 't leger
onder zijn gezag. Minister van bin-
neralanddse zaken Camtlle Cha
moen, die al lange tijd het leger te
hulp wilde roepen heeft echter de
beschikking over enkele legereen
heden ter versterkiiing van de vei
ligheidstroepen.
Overigens wend gisteren niet alleen
in het centrum van Beiroet gevoch
ten maar ook in enkele buitenwij
ken waaronder Asjrafdeh en Ras en
Nabah. Het aantal doden dat dins
dag viel, zou boven de vijftig lig
gen. Het totaal aantal doden in de
burgeroorlog is nu gestegen tot circa
4.700, terwijl er meer dan 1Q.000
gewonden zijn.
LONDEN (Reuter, AFP) IJsland
heeft zijn actie tegen Britse vissers,
gisteren verscherpt. Voor het eerst
sinds het conflict uitbrak over de
eenzijdig afgekondigde visserljzone
van 200 mijl rondom IJsland, pro
beerden zeker drie IJslandse pa
trouilleboten tegelijk de Britse trea-
lers uit deze zone te verdrijven.
Van een der vissersschepen werden
de kabeis van de netten stukgeva
ren. De gezagvoerder van een Brits
fregat dat de Britse treilers pro
beert bij te staan, gaf de vissers
opdracht de netten op te halen
gezien de overmacht van de IJslan-
ders.
Volgens Antara werd Rflsaufoere, aan
de noordkust, reeds zondag ingeno
men, enkele uren nadat de hoofd
stad Dili door eenheden van de
onafhankelijkheidsbeweging Freti
lin zonder slag of stoot was ont
ruimd. De pro-Indonesische krach-
illende harde toespraak in parlement
mg
(Reuter, AP, UPI) De Rhodesische eerste minister
ith heeft gisteren opnieuw een zwart meerderheidsbestuur
rditjn iand afgewezen. In een opvallende harde toespraak in
pen lement zei Smith verder dat als de guerrilla's bij duizen-
land overstromen ze bij duizenden gedood zullen worden.
)rak aan de vooravond van
►chijnlijk laatste besprekin-
de gematigde zwarte leader
i s Nkoanó. Deze gaat vooraf
mogelijke conferentie over
ld wet voor Rhodesië.
>ipjjed dat de weg vrij is voor
over een nieuwe grondwet,
dus de premier, dat overleg
t#rden gevoerd zouden voor
don vooraf zijn
dlrp steeds meer te bespeuren
leiders de voorwaarde
irekingen over een nieuwe
t alleen maaar mogen lei
een zwart meerderheiidsbe-
lk vind het jammer dat te
zeggen'.
N|ei verder dat hij niet ver
een grondwetgevende
Mie snel tot resultaat leiidt.
uwen veel tegengestelde belam-
vaa die bij elkaar moeten wor-
adraeht.'
Joshua Nkomo
ten hebben ook de 80 kilometer
brede kuststrook tussen Dili en het
Indonesische westen van het eiland
bijna geheel in handen, aldus An
tara.
Dili wordt nu bestuurd door een
coalitie van de vier groeperingen
die ijveren voor aansluiting bij In
donesië: de Timorese democrati
sche unie (UDT), Apodetti, Triba-
lista en Kota. Volgens waarnemers
in Jakarta staat het vrijwel vast
dat Oost-Timor de 27e provincie
van Indonesië worden, hoewel
de Indonesische overheid nog
steeds zegt dat de bevolking van
Oost-Timor zich met een plesbisciet
(volksstemming; red.) zal mogen
uitspreken over zijn politieke toe
komst.
In Lissabon verklaarde een verte
genwoordiger van Fretilin, dat ruim
een week geleden de onafhankelijk
heid van Oost-Timor uitriep, dat er
bij de Indonesische aanval op Dili
tenminste 500 slachtoffers zijn ge
vallen, voornamelijk vrouwen en
kinderen. De Fretilin-zegsman, Jose
Ramos Horta, zei dat de meeste
slachtoffers vielen bij de beschie
ting van Diili door Indonesische
marineschepen, kort voordat mari
niers met landingsvaartuigen aan
land gingen en zich schietend een
weg baanden tot in de hoofdstad.
NEW YORK (UPI) Secretaris
generaal Waldhedm van de Verenig
de Naties heeft gevraagd om ver
lenging van de legering van VN-
miiiitoiren op Cyprus met nog eens
een half jaar. Hij zei dat de situa
tie daar ondanks de betrekkelijke
rust van nu, gespannen blijft.
In een verslag aan de Veiligheids
raad wees Waldheim er ook op dat
het tekort op de begroting voor de
instandhouding van het 3.069 man
sterke vredeskorps op Cyprus, bijna
40 miljoen dollar bedraagt, 'en
dientengevolge wel eens vleugellam
zou kunnen worden gemaakt'.
LISSABON (UPI, AFP) De Portugese minister van buitenland
se zaken Melo Antunes heeft zich gisteren op het standpunt ge
steld dat de Revolutionaire Raad het hoogste besluitvormend or
gaan in het land moet blijven. Antunes is wel voorstander van een
versoepeling van de regeling, waarbij de politieke partijen in het
land zich ondergeschikt verklaren aan de Beweging van de strijd
krachten MFA.
'De MFA moet .in het Portugese
leven een fundamentele rol spelen
via de Revolutionaire Raad, aldus
Antunes. leider van de groep van
negen gematigde officieren binnen
de raad, op een persconferentie in
Lissabon. 'Als wij aan de verleiding
toegeven het land volgens de nor
men van de formele democratie te
laten regeren is het afgelopen met
de revolutie.' De minister wil wel
versoepeling van de regeling tussen
MFA en de partijen, maar aan de
essentiële onderdelen van dat ak
koord mag niet worden getornd.
Geen breuk
Wat de eenheid binnen de Bewe
ging van de strijdkrachten betreft
zei Antunes dat er geen breuk is
tussen de operationele militairen
en hen, die zich met de politiek
bezighouden. Die onderscheiding is
aangebracht door degenen, die bin
nen de MFA verdeeldheid willen
zaaien, aldus de minister, die van
mening was dat de beweging nog
nooit zoveel kansen op eensgezind
heid gehad', heeft. De militairen van
de MFA brengen een levensvatbaar
links plan, zo zei hij, en zijn bereid
dat te verdedigen.
Antunes meent dat de rebellie van
de parachutisten van Tancos geen
poging tot een staatsgreep is ge
weest maar een actie van linkse
militairen verbonden met extreem
linkse politieke organisaties, die
moest leiden tot een algemene op
stand. Hoe scherp mijn kritiek ook
machtsovername.
Hij was'er niet vah 'overtuigd dat
de leiding van de communistische
partij direct betrokken is geweest
bij de hoogtepunten van de op
stand. 'Hoe scherpmijn kritie oo
is geweest op haar gedrag in het
revolutionaire proces, ik acht haar
onmisbaar bij de opbouw van een
democratisch en socialistisch Por
tugal. aldus Antunes over de com
munistische partij. Op het econo
mische vlak acht hij buitenlandse
hulp noodzakelijk, maar dan zonder
dat die hulp de Portugese onafhan
kelijkheid op het spel zet.
Du
TA Het hoofd van de
Ofcische veiligheidsdienst
m< mtib), admiraal Soedomo
evestigd dat met ingang van
nber 1309 politieke gevange-
de categorie B zijn vrijge-
effot de categorie B behoren
i angenen die niet direct be
o/B zijn geweest bij de coup
n. '65 en tegen wie men na
pti aging niet voldo ende belas-
opteriaal heeft kunnen vin
hen te berechten. De Indo-
regering heeft deze men-
steeds van verdacht onder
activiteiten te beginnen
zij vrijgelaten zouden wor-
erder bereikten ons uit Ja-
>erichten dat er in de Mina-
Noord-Celebes 1100 mensen
categorie C zijn vrijgelaten,
dat dit veel moeilijkheden
chide bij de herintegratie in de
sische maatschappij. Gevan-
van de categorie C zijn ook
irect betrokken geweest bij
lp maar Waren lid van een
inistische organisatie of een
rauie sympathiserende organisa-
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM De Zuidafrikaanse dichter Breyten Breytenbach wil in beroep gaan tegen het von
nis, waarbij hij tot negen jaar gevangenisstraf werd veroordeeld. Hij heeft daartoe een verzoek inge
diend bij het gerechtshof. Het kan geruime tijd duren voordat daarover een beslissing wordt genomen
zodat Breytenbach zeker niet voor volgend jaar zal horen of hij in beroep zal mogen gaan.
ADVERTENTIE
De dichter werd vorige maand na
een geruchtmakend proces veroor
deeld tot negen jaar gevangenis
wegens deelneming aan 'terroristi
sche activiteiten'. In zijn verzoek
om toestemming voor appèl noemt
de wereldbekende dichter die straf
'buitensporig zwaar' en 'schokkend'.
De openbare aanklager had maar
vijf jaar geëist nadat Breytenbach
in de rechtzaal berouw had. getoond
voor zijn daden tegen het Zuidafri
kaanse minderhedtisragering.
Vrij algemeen werd teen verwacht
dat ook het hof zich aan deze vijf
jaar (de minimumstraf*aat in de
wet tegen het terroriswe) zou hou
den. Na Breytembaohs optreden in
de rechtzaal was de pubteeke opinie
over hem drastisch veranderd. De
bekende dichter, die geruime tijd in
de Zuddafdkaanse pers als een ge
vaarlijk samenzweerder was afge
schilderd, werd nu ia eens de be
rouwvolle, aardige, verloren zoon.
Het vonnis mtoet daarna als een
schok zijn aangekomen.
Raymond Suttner
Negen jaar voor Breytenbach is. ook
erg lang in vergelijking met de
zeven en een half jaar die de jurist
Raymond Suttner ongeveer gelijk
tijdig opgelegd kreeg. Deze 30-jari-
ge docent van de universiteit van
Natal werd begin november in Dur
ban veroordeeld wagens 'terroristi
sche activiteiten' en 'bevordering
van het communisme'. Hij werd
ervan beschuldigd lui Durban te
hebben geprobeerd een cel op te
zetten van de Afrikaanse bevrij
dingsorganisatie, de ANC. De be
schuldigingen tegen Suttner waren
ernstiger en veel concreter dan die
tegen Breytenbach. Bovendien
toonde de lector geen enkel berouw
in de rechtzaal.
Aan het eind van het proces, legde
hij uit hoe hij ails blanke intellec
tueel overtuigd tegenstander van de
apartheidspolitiek was geworden,
filets dat ik leerde, naarmate ik
ouder werd, bleek een rechtvaardi
ging voor de situatie waarin de
rechten van de mensen, de belem
meringen die zij ondervinden, de
plaats waar zij kunnen wonen,
waar zij kunnen werken, wie zij
mogen liefhebben, allemaal zijn be
paald door de kleur van hun huid',
aldus Suttner voor de rechtbank.
Om iets wezenlijks te kunnen doen
in Zuid-Afrika was hij contact
gaan zoeken met de ANC en daarna
de (eveneens verboden) Zuidafri
kaanse communistische partij.
'Ik ontdekte dat zij niet van plan
waren een tiranieke samenleving te
stichten. Ik vond uit dat zij een
eenvoudig doel hebben: een samen
leving creëren die niet een paar
mensen, maar iedereen ten goede
komt'. Suttner legde verder uit dat
de ANC en de communistische par
tij volgens hem alleen geweld ge
bruiken omdat zij daartoe door de
Afrikaanse omstandigheden zijn ge
dwongen.
Hij verklaarde dat hij als rechtsge
leerde heel goed had beseft dat hij
de wetten van Zuid-Afrika had
overtreden door zich in te zetten
voor de ANC. 'Het ANC steunen
was het beste wat ik kon doen. Ik
kan geen wet gehoorzamen die uit
drukkelijk gericht is op de onder
drukking van deze democratische
krachten. Ik ben niet de eerste,
noch de laatste die de wet over
treedt op morele gronden. Ik
heb gehandeld in strijd met wetten,'
die niet de meerderheid van de
Zuidafrikanen dienen, wetten die
uitgaan van vijandschap binnen
ons volk en een belemmering zijn
voor de verdraagzaamheid en sa
menwerking, die nodig zijn voor
een goede en vreedzame samenle
ving. Biervoor zal ik naar de ge
vangenis gaan. Maar ik kan nooit
aanvaarden dat liet verkeerd is wat
ik heb gedaan voor vrijheid en
gelijkheid, voor het beëindigen van
rassendiscriminatie en armoede', zo
besloot Suttner zijn verklaring, die
veel minder aandacht kreeg dan de
bekering van Breytenbach.
Hij had toen al vijf maanden een
zame opsluiting achter de rug. Het
staat vrijwel vast dat hij in die tijd
is gemarteld. Er zijn hem daarbij
elektrische schokken toegediend.
De slotzitting van zijn proces werd
bijgewoond door Afrikaanse vrou
wen. onder wie Winnie Mandela, de
echtgenote van de bekende vrij-
geleid zongen zij een bekend ver-
President Sadat (tweede van links) en zijn echtgenote (rechts) bij het
begin van him bezoek afgelopen januari aan Frankrijk. Het Egyptische
presidentiële paar wordt op het Parijse vliegveld Orly verwelkomd door de
Franse president Giscard d'Estaing (tweede van rechts) en diens echtgenote
(links).
PARIJS (Reuter) Meer invloed voor Frankrijk in het Midden-
Oosten. Dit is de voornaamste reden voor het staatsbezoek dat de
Franse president Valery Giscard d'Estaing vandaag aan Egypte be
gint. Het is het eerste officiële bezoek van een Frans staatshoofd
aan Egypte.
Raymond Sorrell Suttner
uitzitben. Toen Suttner werd weg-
gelegd zongen zij een bekend vetr-
Nieuwe proeessen
Inmiddels zijn er weer nieuwe pro
cessen in voorbereiding. In totaal
zitten zeker zeventig mensen vast
op grond van de anti-terrorisben-
wet. In november zijn er verschil
lende vrijgelaten, onder meer men
sen die voor de staat hadden ge
tuigd bij de processen tegen Brey
tenbach en Suttner. Sindsdien zijn
er echter zeker al weer dertien
nieuwé arrestaties vrericht. De be
kendste blanke onder hen is de 29-
jarige Karei Tip, oud-voorzitter van
de nationale studentenraad.
In het door Zuid-Afrika bezette Na
mibië zullen binnenkort zes leden
van de lutherse kerk terecht staan.
Er zijn tegen hen aanklachten ge
formuleerd op grond van de wetten
tegen het communisme en het ter
rorisme. Alle zes zitten al geruime
tijd vast. Drie van hen zijn jonge
verpleegsters. Hun proces is voorlo
pig vastgesteld op 16 februari.
Giscard wil het bruggehoofd verste
vigen dat hij eerder dit jaar had
gelegd met zijn bezoeken aan Alge
rije, Marokko en Tunesië. Boven
dien wil hij de traditionele banden
met Cario versterken. Deze zijn
korte tijd aangetast geweest door
de Brits-Franse invasie in, de Suez-
kanaalzone van 1956.
Giscard blijft vijf dagen in Egypte
on zal enkele gesprekken voeren
met president Sadat over de jong
ste stappen tot regeling van het
Arabisch-Israëllsche conflict en de
burgeroorlog in Libanon, dat in
1941 onafhankelijk van Frankrijk is
geworden.
Ook zullen zij spreken over de
grondstoffenconferentie die volgen
de week lm Parijs begint, over de
plaranen tot bouw van kernreacto
ren in Egypte en een serie andere
grote projecten met Franse techni
sche bijstand.
Van Giscard wordt het een tegen
bezoek; president Sadat is januari
dit jaar in Frankrijk geweest.
Frankrijk heeft beloofd Egypte te
zullen helpen bij het herstel van
zijn door de oorlog geteisterde eco
nomie. Begin dit jaar zijn bespre
kingen begonnen over het bouwen
van een wapen- en vliegtuigindus
trie in Egypte, om de Arabische
wereld minder afhankelijk te ma
ken van de Verenigde Staten en de
Sow jet-Unie.
Wapenindustrie
Fr ararijk ondervindt scherpe con
currentie van de Britse wapenin
dustrie, die een project heeft van
acht miljard dollar gesteund door
Saoedl-Arabië, Gatar en de Arabi
sche emiraten. Egypte heeft al
Franse Mlrage-gevechtsvliegtulgen
en hefschroefvliegtulgen vla Saoe-
di-Arabië en andere olierijke Arabi
sche landen ontvangen. De Egypti
sche president heeft ook plannen
aangekondigd voor de aanschaf van
die jongste Mirage-F-1 vliegtuigen,
die uitgerust zijn met de nieuwe,
sterke M-53-motor.
De Franse regering heeft Egypte al
de eerste leningen verstrekt van
een totaal van 550 miljoen frank
voor de bouw van een conventione
le elektrische centrale te Aboekir
bij Alexandrië, een allumlnlumfa-
briek bij Cairo en een nieuw tele
communicatiesysteem in de zone
van het Suezkanaal.
Er worden besprekingen gevoerd
over de bouw van een chemische
fabriek bij Suez en van assembla
gefabrieken van Franse auto's en
vrachtwagens in Egypte. Er zijn
nog meer ontwikkelingsprojecten,
zoals twee petrochemische fabrie
ken, in Cairo en Alexandrië.
Franse bankiers en industriëlen
zijn van plan grote investeringen
in Egypte te doen, omdat zij nu
sterke aanwijzingen voor vrede ln
het Midden-Oosten zien. In een
vraaggesprek voor de Franse televi
sie heeft president Sadat gezegd te
verwachten dat Frankrijk een gro
tere rol gaat spelen in het zoeken
naar vrede in het gebied.
