)orlog in Angola wordt rteeds internationaler joodse lederzetters loeken succes Linkse moslems in Beiroet aan de winnende h and Beter te vroeg gepost dan te laat ontvangen Madrileense politie arresteert opnieuw groep demonstranten ^ieuw vredesplan minister Allon Overvallers in Frankrijk mogelijk I tot bij Europese militaire 'club' Londen laten vrouw niet vrij Afsplitsing bij volksdemocraten in Portugal Kranslegging op begraafplaats verboden ior Nico Kussendrager landen die verantwoordelijk i voor de oorlog in Angola be lden zich ver buiten het be lt van de wapens die zij leve- i'. Met die woorden nam de rtugese hoge commissaris onel Cardosa op 11 november icheid van Angola. ier één van diie landen neemt 'verantwoordelijkheidop zich angst binnenkort wèl binnen bereik van de wapens te liggen, or het vertrek van de Portugezen Angola is ZuM-Afrika een vedld- buffer aan haar noordgrens ijtgeraakt. Verder hebben Zuld- ikaanse bedrijven kapditale inves- ingen gedaan in het gro ndstof - irijke Angola dóe niet in gevaar 'gen komen. Tenslotte vreest ld-Afrika een communistisch An- 'a. geregeerd door de bevrijdings leg ing MPLA (Volksbeweging or de bevrijding van Angola) en de greep van de Sowjet-Unie. oe ver moet het communisme g voortwoekeren voordat het, sten eindelijk wakker wordt'. 'P de Zuidafrikaanse minister van 'nenlandse zaken Connie Mulder langs vertwijfeld uit. warte commandanten pid-Afrika raakt steeds meer be- pkken bij de strijd in Angola. Invankelijk werd dat in alle toon- pdeo ontkend, maar toen steeds meer buitenlandse journalisten in het zuiden van Angola spraken met blanke militairen met een Zuidafri kaanse accent was die ontkenning steeds moeilijker vol te houden. Volgens 'Afrique-Asie' stonden deze blanke militairen o ironie voor een deel onder leiding van zwarte commandanten. Minister van buitenlandse zaken Hülgard Muller gaf 18 november in Londen voor het eerst toe dat Zuidafri kaanse troepen in Angola zijn, maar volgens minister van defensie Pieter Botha nemen zij niet direct aan de strijd deel. Het aantal Zuid afrikaanse militairen dat steun ver leent aan de bevrijdingsbeweging UNITA (unie voor de totale onaf hankelijkheid van Angola) wordt geschat tussen twee- en zesduizend man. Zij staan zij aan zij met de duizen den huurlingen die in het zuiden van Angola vechten tegen de MPLA. Het gaat om Portugezen ('spinozisten' deels) die het nog steeds niet kunnen hebben dat het koloniale rijk is afgelopen en om blanke en zwarte Angolezen die in het Portugese leger hebben gevoch ten tegen hun landgenoten in de bevrijdingsbewegingen. Toen hen de grond in Angola te heet onder de voeten werd zijn zij voor een deel gevlucht naar Namibië (Zuid west Afrika) waar zij nu worden geronseld voor de nieuwe strijd in Angola. Verder vechten er vetera nen die eerder actief waren m Kongo, Biafra of de Soedan en die zich verhuren aan wie het meest betaalt. Meer steun Volgens 'The Guardian' heeft Zuid- Afrika de Verenigde Staten en een aantal Westeuropese landen ge vraagd meer steun te geven aan de strijd van de FNLA (nationale front voor de bevrijding van Ango la) en de ermee samenwerkende UNITA tegen de MPLA. De Vere nigde Staten hadden die oproep niet nodig. Ook zij vrezen een soci alistisch of communistisch Angola waar buitenlandse investeringen in gevaar komen en waar de Russen zich zouden kunnen ingraven. De Amerikanen leveren wapens aan de FNLA via Zaïre, dat aan Angola grenst. Met grote regelmaat laden op het vliegveld Ndjili van de Zaï rese hoofdstad Kinshassa zwart en groen geschilderde C-130 transport vliegtuigen vol wapens. De Ameri kaanse militaire steun aan Zaïre wordt behoudens goedkeuring van het Congres opgevoerd van 10.2 tot ruim 100 miljoen gulden, naast on geveer eenzelfde bedrag aan lenin gen. Een groot deel van die gelden zal worden gebruikt voor de strijd in Angola. Er is de Zaïrese president Moboetoe Sese Seko alles aan gelegen de FNLA van zijn zwager Holden Ro berto te laten winnen: hij verleent hem dan ook openlijk steun. De Amerikanen gokken helemaal op Moboetoe omdat die hun belangen in Afrika het beste veilig stelt, zo als bijvoorbeeld Brazilië in Latijns- Amerika. Ook Frankrijk staat met. Zaïre op goede voet en zou even eens wapens leveren, bestemd voor Angola. De MPLA toonde al vol trots pantserwagens van Franse makelij die op de FNLA waren buitgemaakt. Niet ongegrond De angst van de Amerikanen dat de Russen zich in Angola zouden kunnen nestelen is niet helemaal ongegrond. Als voorbeeld wordt In Washington het Oostafrikaanse So mali genoemd waar de Russen ba ses hebben en er wordt bij gezegd dat Russische versterkingen in An gola een bedreiging kunnen vor men voor de tankerroutes van het Midden-Oosten naar de Verenigde Staten en West-Europa. De bevrijdingsbeweging MPLA heeft in haar strijd tegen de Portu gezen op betrekkelijk kleine schaal steun gehad van de Sowjet-Unie. De hulp van Moskou in de gevech ten tegen de andere bevrijdingsbe wegingen werd echter steeds open lijker en omvangrijker. Op een ge geven moment meerden Russische schepen in de Angolese hoofdstad Loeanda terwijl nu ook wapens werden ingevlogen met Antonow-23 vliegtuigen die landden in Kongo- Brazzaville. De MPLA beschikt in ieder geval over Russische mortie ren. waarschijnlijk over luchtdoel raketten en mogelijk over MIG-21 TROUW/KWARTET PS7 RH9 DECEMBER 1975 uet de; del (Reuter, AP, DPA) De illegale poging van een °Ahtse joodse groep tot vestiging in door Israël bezet Jordaans is met een gedeeltelijk succes bekroond. BUITENLAND Gemaskerde linkse moslems bft een doorlaatpost in Beiroet. Zowel christenen als moslems hebben dergelijke 'illegale' doorlaatposten opgericht. Er valen vrij veel slachtoffers omdat de gewapende mannen bij de poster de vinger vaak erg los aan de trekker hebben. BEIROET (Reuter, UPI) In het centrum van Beiroet is de burgeroorlog weer in alle hevigheid ontbrand, waarbij linkse mos lems proberen stellingen van rechtse christenen onder de voet te lopen. Aan een oproep van premier Rasjid Karami om in naam van god, de mensheid en het volk aan deze afschuwelijke strijd een eind te maken werd geen gehoor gegeven. Over en weer werd gebruik ge maakt van raketten, mortieren en automatische wapens, waardoor ze ker 26 mensen de dood vonden. President Soeleiman Frandjieh pleitte er ook voor 'het veratand te laten zegevieren over het fanatisme en de nationale eenheid over de tweedracht.' Hij kondigde aan dat er een bijeenkomst van de leaders van de diverse partijen zal worden om te pogen de strijd te beëindigen. Deze heeft dit jaar al aan meer dan 4.700- mensen het leven gekost, ter wijl er ongeveer 10.000 gewonden vielen. De regering zwakte een uitgaans verbod voor 24 uur af tot een 'ad vies' aan de bevolking om van de straat te blijven. Dit gebeurde trou wens toch al met het oog op do ongebreidelde schietpartijen Ara-mi zei dat het kabinet de reeks ontvoeringen en tegenacties daarop waarbij zaterdag 105 personen wer den vermoord, had veroordeeld. Hij deed een beroep op de leiders van de verschillende partij milities om degenen die voor deze gewelddaden verantwoordelijk zijn, aan ae justi tie over te leveren. Van een uitroe pen van de staat van beleg wilde hij niet weten. Volgens hem zou een dergelijke maatregel waarbij de macht in handen van de strijd krachten wordt,gelegd, niet gemak kelijk worden aanvaard. Ook zou succes niet zijn gegarandeerd. Ararni sprak tegen dat hij zou af treden, nu het dertiende bestand in twee en een halve maand tijd niet wordt nageleefd. 'Het zou te ge makkelijk voor een man zijn om weg te lopen en zich aan zijn verantwoordelijkheid te onttrek ken', aldus Karami. Hij gaf oven gens toe dat de regering de veilig heid in het land niet kan waarbor gen, doordat er op zo grote schaal wapens zijn verspreid en de diverse partijen niet willen weten van be ëindiging van de strijd. LONDEN (UPI) Nobelprijswinaar Andrej Sacharow. de dissidente Sowjet-natuurkundiige, is van me ning dat de Amerikaanse ontspan- ningspoilitiek tegenover de. Sowjet- Unie. zoals gevoerd door minister van buitenlandse zaken Henry Kis singer. te 'pragmatisch' is en suc- -cessen oplevert die niet zullen blij ven. Kissinger's politiek ontbeert met name een hechte morele grondslag, mieanit Sacharow. In een vraaggesprek dat hij in Moskou voerde met de Britse BBC- teievisie, zegt Sacharow ondermeer: 'Kissinger's standpuntbepaling heeft aan mij meermalen een scherpe reactie ontlokt. Dit omdat zijn opstedMng mij te pragmatisch voorkwam, voortspruitend uit be paalde uiterlijke successe ndie vaak een kort leven beschoren zijn. Het leven heeft al te vaak bewezen dat zoiets kan gebeuren'. Advertentiel De politie had voorgesteld die vrouw vrij te laten in ruil voor sigaretten en voedsel. De zegsman van de vier IRA-leden, die regelmatig telefo nisch met de politie in contact tre den, wees dit voorstel dn krachtige termen van de hanxL De 'Democratische Junta', die on der communistische leiding staat.,, heeft Spanje opgeroepen tot een, week van protestacties tegen de arrestaties van zondag en gisteren. -, Volgens een socialistische woord voerder zllen morgen al wilde sta kingen uitbreken in alle grote be-s drijven,. BRUSSEL De ministers van de tien Europese NAVO-landen die maandag dn Brussel hebben gespro ken over nauwer samenwerking bij de ontwikkeling, productie en aan-, koop van wapens, verwachten dat .- hun pogingen om Frankrijk bij de- ze samenwerking te betrekken re sultaat zullen hebben. Begin vorige maand besloten de ministers van de 'Eurogroep' die op initiatief van minister VredeUng in Den Haag vergaderden, een onaf hankelijke, los van de NAVO en de Eurogroep staande werkgroep te vormen om de ontwikkeling en de productie van militair materieel te coördineren. Doei was Frankrijk, dat zich al onder de Gaulüe uit de geïntegreerde militaire organisatie van de NAVO had teruggetrokken maar als de grootste wapenprodu cent van West-Europa zeker belang heeft bij Westeuropese defensdesa- menwerking, bij deze coördinatie te betrekken 'Er zijn aanwijzingen dat Frankrijk belangstelling heeft', aldus minister Vrededing maandag in Brussel Er is 'goede hoop' dat de Franse regering de uitnodiging zal aanvaarden, om volgende maand te Londen op het hoogste niveau onder ministers (d.w.z. staatssecretarissen of hoge ambtenaren) verdere besprekingen te houden. Als Frankrijk niet naar Londen komt 'zou de zin van de vergadering veel minder worden', aldus Vredeling. LONDEN (UPI DPA) De vier gewapende leden van het verboden Ierse Republikeinse Leger die sinds zaterdagavond -in een Loriidense flat een echtpaar gegijzeld houden zijn gisteren niet ingegaan op een voor stel van de politie tot vrijlating van een der gegijzelden, mevrouw Mathews. Meer dan tweehonderd poliitieagen- ten bewaken dag en nacht het huis In de Baicome street in de buurt, van Regent Park. De vier mannen vluchtten het huis in toen zij wer den achtervolgd na een mislukte gewapende overval op het restau rant 'Scotts'. Zij gijzelden de .54- jarige inspecteur bij de posterijen. Harry Mathews en zijn vrouw. Het echtpaar Mathews en zijn be wakers bevinden zich in het woon vertrek. Alle andere kamers zijn door de politie bezet. Een woord voerder van Scotland Yard ver klaarde gasteren dat men niet ver wacht dat de gijzelingsactie spoedig beëindigd zal zijn. Deskundigen zijn het erover eens te doen te hebben met vier zeer goed getrainde stads -guerrilla-str ij dears die tot alles (in staat zijn. Hun leider is waarschijnlijk Michael Wilson, die wordt gezocht in ver band met talrijke bomaanslagen en de moord op de schrijver Ross Mc Whirter, één van de samenstellers van het Guiness-reeordlboek. De politie neemt geen enkel risico Telkens als een van hen naar de overkant van de straat moet wordt hij gedekt door zes scherpschutters Het is Scotland Yard kennelijk om het even dat de vier in de flat de poiitieradio kunnen beluisteren met. de installatie van 'radiogek' Ma thews. Ze komen volgens de politie op die manier vanzelf tot de over tuiging dat hun zaak hopeloos is en zullen zich dan misschien schietend een uitweg wollen banen. LISSABON (Reuter. UPI) De Portugese minister van sociale za ken Jorge Sa Borges heeft het lid maatschap van zijn partij, de volksdemoeratische PPD, opgezegd. Met hem stappen de voormalige secretaris-generaal van de Volksde mocraten, Emidio Guerreiro, lande lijk secretaris Jose Augusto Seabra, de voorzitter van de parlementaire groep Mota Pinta en het lid van de politieke commissie van de partij Santos Silva uit de partij. Het vijftal is het niet eens met het optreden van de huidigè leider van de PPD, Francisco Sa Carneiro en verwijt hem autoritair optreden. Sa Carneiro heeft de afgelopen dagen de wrevel van de linkervleugel van de partij opgewekt door uitstoting uit de regering te eisen van de communistische ministers. Het is nog niet duidelijk wat de gevolgen van Sa Borges' besluit zijn voor de regering van admiraal Aze- vedo. Deze regering bestaat volgens een getalsmatige verhouding uit so cialisten, volksdemocraten, commu nisten. onafhankelijken en gema tigde officieren. Sa Borges verliet samen met de drie anderen zondagavond het con gres van de volksdemocraten in de Noordportugese stad Aveiro uit pro test tegen uitspraken van Sa Car neiro. Zuidafrikaanse troepen bij de Cunenedam. straaljagers, met technici, maar zonder piloten. De MPLA weet dat zij zich door de Russische steun in de ogen van velen heeft gecompromitteerd. Zij zegt dat ze ertoe gedwongen was door het uitblijven van andere steun in de strijd tegen de Portuge zen. Om haar naam niet verder te bezoedelen heeft de MPLA Russi sche eisen voor meer controle over het vliegveld van Loeanda afgewe zen. Derde wereld De MPLA ontkent dat zij een com munistische staat wil stichten naar Russisch model. De modellen wor den veel meer gezocht in landen van de derde wereld, Cuba bijvoor beeld. Cuba heeft een systeem van onderwijs, gezondheidszorg, huis vesting, bestuur en verdeling van welvaart die de MPLA-president van Angola, Agostinho Neto, aan spreken. Er vechten momenteel naar schatting drie duizend Cuba nen aan de zijde van de MPLA in Angola, reden waarom FNLA en UNITA de MPLA ervan beschuldi gen 'ook' huurlingen in dienst te hebben. Het zou grotendeels aan de training van de Cubanen en aan hun ervaring met Russische wapens te danken zijn dat de strijd in Angola de laatste dagen is omgesla gen in het voordeel van de MPLA. Enkele honderden meest religieuze aanhangers van de 'Goesj ernoe- niem' hadden zich een week gele den in een voormalig Turks spoor wegstation in Sebastia bij Nabloes gevestigd, om daainnee de 'histori sche Joodse aanspraken' op deze bijbelse plaats aan te tonen. Zij hadden daar onder het duidend oog van de milditadre autoriteiten al en kele barakken opgericht. In -tegenstelling tot voorafgaande gevallen trad de Israëlische rege ring niet meteen op tegen de wilde nederzettersgisteren is een com promis bereikt. Een kerngroep van 30 gezinnen heeft het recht -gekre ten te gaan wonen in eeri nabijge legen militair kamp. Daarvoor heb ben zij de 'nederzetting' Sebastda ontruimd, die zij met de bijbelse naanji 'Elon Moreh' getooid hadden. De regering heeft bovendien be loofd, over ongeveer drie maanden het vraagstuk van de Joodse -neder zetting dn West-Jordanië opnieuw dn het kabinet te zuilen bespreken. In Nabloes protesteerden ongeveer ■duizend Arabische jongeren tegen de Joodse vestigingen. Zij barrica deerden zich dn de oude kasba van de stad. De Israëlische militairen schoten ongeveer een uur lang in de lucht en dreven daarna de de monstranten uiteen. Drie uur later was het weer rustig. Arabische no tabelen hadden al gewaarschuwd dat het tot demonstraties kon ko men tegen de onwettige nederzet tingen. Palestijnse kwestie Inmiddels zou de Israëlische minis ter van buitenlandse zaken Yigal Allon een nieuw plan hebben opge steld voor regeling van de Pales tijnse kwestie. Het plan zal, volgens het doorgaans goed ingelichte Haoretz, begin januari aan de rege ring worden aangeboden. Volgens Haoretz zouden in dit plan drie mogelijkheden worden overwo gen: Aan de vorming van een confe deratie tussen Israël enerzijds en aan de andere kant een federale staat ddie gevormd wordt door Jor danië en een Palestijnse staat in Cis-Jordanië. Een confederatie tussen Israël en Jordanië waarbinnen Cis-Jorda- nd een speciale structuur zou heb ben. Een confederatie van drie onaf hankelijke staten, Israël, Jordanië en een Palestijnse staat. Het denk beeld van een autonome Palestijnse staat zo-u echter slechts in dit con- federabiekader worden óverwogen, zo zou Allon onderstrepen. Maar, zo vervolgt Haaretz, elke bestudering van een van die formules zou, voor Israël, verbonden zijn aan drie voorwaarden-vooraf De vestiging van een vrede zon der voorbehoud met volledige di plomatieke betrekkingen, economi sche betrekkingen, open grenzen en vrij toerisme. Instemming van de andere par tij met greaiscorrectdes voor de vei ligheid van Israël in de geest van het eerdere 'plan-Allon' (volgens dat plan zou Jordanië de veilig- heiïd&grens met Israël vormen). Onderhandelingen met 'con structieve' Palestijnse elementen. MADRID (Reuter, UPI, AP) De Spaanse politie heeft gisteren een manifestatie bij de Madrileense begraafplaats uiteengejaagd. Ongeveer 500 demonstranten waren hier bijeengekomen om een-, krans te leggen bij het graf van Pablo Iglesias, de stichter van de socialistische arbeiderspartij PSOE en de vakbondsorganisatie' UGT. De politie heeft volgens ooggetuigen een onbekend aantal demonstranten aangehouden. Er zouden ook enkele gewonden zijn gevallen, onder meer één van de leiders van de illegale vakbonden. De straten, grenzend aain die be graafplaats. waar Iglesias ligt, wa ren door de politie al afgezet voor de groep demonstranten er arri veerde. De leaders van de socialisti sche arbeiderspartij, onder wie se cretaris-generaal Felipe Gonzalez, probeerden tevergeefs en gesprek te krijgm met het hoofd van de Madrileense politie om hem te ver zekeren, dat de manifestatie ter gelegenheid van de 50e sterfdag van Iglesias vreedzaam zou zijn. De hekken van de begraafplaats bleven evenwel gesloten en de groep werd uiteengejaagd. Groepen betogers onderbraken later in het centrum van Madrid het verkeer en hierbij zouden arrestaties zijn ver richt door de politie. De PSOE en de UGT hebben giste ren een manifest uitgegeven, waar in wordt opgeroepen tot strijd voor democratie, vrijheid en socialisme. 'De dictator is dood, maar het be wind probeert door te gaan in de persoon van de koning die door het Franqud&me is opgedrongen', aldus het manifest. De zondag na een week vrijheid weer gearresteerde vakbondsleider Marcelino Camocho heeft naar blijkt uit een vraaggesprek met het Westduit&e weekblad Der Spiegel, deze arrestatie voorzien. In het ge sprek zegr Camocho onder meer: 'De laatste keer dat alk vrij was vroeg een journalist me of het niet wat overdreven was het Franco- regiem 'fascistisch' te noemen. Ik vertelde hem dat er een grote kans was dat hij me binnen veertien, dagen weer achter de tralies zou,, zien zitten. En dat gebeurde toen ook. Er is nog steeds geen enkele garantie dat ik niet weer an die Carabanchelgevangenis wordt ge stopt'. VERKIEZINGEN De Spaanse vakbondsleider vertelde ook wat er moet gebeuren alvorens vrije verkiezingen kunnen worden j gehouden: 'Er moeten natuurlijk eerst politieke partijen komen en vakbondsvrijheid, kortom alles wat in de rest van Europa onder de rechten van de mens valt. Daarna, moet alles verdwijnen dat de geest' ademt van de 18e juli (het begin van de rechtse opstond tegen de republiek in 1936). in de eerste plaats Franco's Nationale Beweging en de staats-vakbomden. die voor-' ons de ontkenning van de vrijheid: zijn'. Mevrouw Camacho heeft gisteren gezegd dat zij een verzoek Inge-, diend heeft om door koning Juan-, Carlos I in audiëntie te worden ontvangen. Het cdviele huis van der, koning zou vandaag het beantwoorden. titlGGAL ALLON ie 'ervolg van pagina 1 fiünleider Nicolau Lobato, die thans ten zuiden van Dill in stad Alieu bevindt, vroeg Aus- lië om hulp met de volgende ischap: parachutisten uit meer acht vlie gtuigen doden voorna- ijk Chinese ingezetenen van Di- )e Indonesische soldaten hebben n eerbied voor het leven. De jdkrachten zijn thans op mars r het heuvelland. Onze evacuees ben dringend hulp nodig.' Vol- Portugese statistieken wonen in Dili ongeveer 2000 Chinezen op heel Oost-Timor zo'n 12.000. berichten over slachtpartijen )ili werden inmiddels te Jakarta igorosch tegengesproken door de onesische regering. Minister van enlandse zaken Adam Malik elde dat het in de hoofdstad ig is en dat er een voorlopige •Indonesische regering is opge- zei het verbreken van de be ngen met Indonesië door Por- 0 te betreuren. Hij kondigde aan |de bevolking van Oost-Timor, 100 zielen, zich thans op korte pijn in een volksstemming zal uitspreken over zijn toe pt. ugM en de Verenigde Naties jnen er op toezien dat die volks- pleging correct verloopt' aldus 'ndsman die verder zei: 'Wij (den niet afzijdig blijven toen 1 werd gewaagd te helpen bij herstel van de vrede op Oost- Bovendien weten we dat de tie daar onze veiligheid in ge bracht. Indonesië, ik zeg het kaals, wil geen gebiedsuitbrei- maar alleen het probleem anders gevaar loopt', aldus

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 9