'ersoneelsbeleid had
lositieve invloed op
ilimaat in het leger
STERK
STAAT
Twee arrestantenbewakers
tot geldboete veroordeeld!
deTijd
'Nu loonoverleg is
mislukt in 1976
drastisch beperken
'1976 jaar
van de
trekvogels'
Israël-contact is
verbijsterd
Spijt
■itiek gevolg van onderschatting
Exclusieve
Tijd-enquête:
Weekblad
Wel rekenen met
onze bondgenoten
Gevangene mishandeld met brandende aansteker en gummiknuppel
UTRECHT De Utrechtse politierechter mr. C. L. Harinxma heelt twee arrestantenbewaktrs van
de Utrechtse gemeentepolitie overeenkomstig de eis veroordeeld tot 250 gulden boete o£ vijif dagen
cel. De twee bewakers, de 51-jarige A. U. en de 36-jarige L. van der K., hebben in maart van dit jaar
een amokmakende Turkse arrestant met behulp van een gummiknuppel en een brandende aansteker
tot de orde proberen te roepen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Stich
ting Mondiaal Alternatief te
Zandvoort heeft een verzoek
gericht aan de Raad van
Europa om 1976 tot het jaar
van de trekvogels uit te roe
pen. Het verzoek wordt on
dersteund door 22 organisa
ties in negen landen in Euro
pa en Amerika. De organisa
ties zijn van oordeel dat zo'n
'jaar van de trekvogels' een
belangrijke ruggesteun kan
zijn in de strijd tegen de
jacht op trekvogels in Italië.
Inmiddels hebben Italiaanse
actiegroepen tegen de trek-
vogelmoord in Lombardije
resultaten bereikt met het in
zamelen van handtekeningen
voor een referendum voor
wetswijziging. Door deze
wetswijziging zal de jacht
kunnen worden aangepakt.
Voor een referendum zijn
minstens vijfduizend handte
keningen nodig, maar er zijn
al achtduizend handtekenin
gen geteld. Volgens actievoer
der E. Bartels van Mondiaal
Alternatief duidt dit op een
mentaliteitsverandering on
der het Italiaanse publiek.
UTRECHT Het interkerkelijk
contact Israël (ICI), overlegorgaan
Inzake Israël van de Nederlandse
kerken, ervaart 'met verbijstering',
dat de resolutie van de Verenigde
Naties, waarin het zionisme als ra
cisme wordt betiteld, in Nederland
enige instemming blijkt te vinden.
Daarom roept het ICI dn een ver
klaring op tot bezinning omtrent
de fundamentele waarde, die het
zionisme bezit voor het christelijk
denken in maatschappelijke zin.
Mr. Harinxma noemde het niet te
tolereren een Nederlandse gevange
nis of huis van bewaring de orde
wordt gehandhaafd door zonder nood
zaak met gummiknuppels te gaan
meppen, „laat staan dat het toelaat
baar is dat bewakers brandende aan
stekers gaan gebruiken wanneer ar
restanten hun arm niet vlug genoeg
uit het luikje van de celdeur willen
terugtrekken."
Het incident gebeurde in de cellen-
afdeling van het Utrechtse hoofdbu
reau. daar was de Turk Z. Binnenge
bracht, verdacht van een misdrijf. Z.
was overstuur en maakte in zijn cel
lawaai door tegen de deur te bon
zen en te schreeuwen. Toen 's avonds
Van der K. het luikje in de celdeur
opendeed om er Z's avondboterham
doorheen te schuiven stak dtf Turk
zijn arm door het luikje naar buiten
enschreeuwde de bewaker in het
turks toe. Van der K. vroeg de
Turk of hij zijn arm weg wilde ha
len, en toen vragen niet hielp pro
beerde hy vergeefs het luikje dicht
te duwen.
Uiteindelijk haalde van der K. zijn
Vlam
aansteker tevoorschijn en hield een
vijftien centimeter hoge vlam onder
de hand van Z. Inmiddels was Van
der K.'s collega U. met een gummi-
knüppel gekomen. Ook met de knup
pel werd de arm van de arrestant
bewerkt.
Tenslotte drongen de bewakers de
cel binnen en brachten ze de razende
Turk over naar de isoleercel. Daar
takelde de buiten zichzelf zijnde man
zichzelf nog eens flink toe. De kwets
uren die hij daarbij opliep werden
aanvankelijk ook de bewakers in de
schoenen geschoven, maar volgens
officier van justitie, mr. F. G. Wus-
tenberg had de Turk later gezegd dat
hij zichzelf bont en blauw had toe
getakeld.
U. ontkende ook voor de politierech
ter dat hij de gummiknuppel had
gebruikt, maar de officier wees erop
dat niet alleen de Turk maar ook
Van der K. het tegendeel hadden ge
tuigd. Bovendien, aldus mr. Wüsten-
berg, waren ze beiden van hun func
tie ontheven en elders tewerkgesteld.
Mr. Wüstenberg vroeg zich af waar
om U. daartegen niet had geprotes
teerd, als hij meende dat hij alleen
maar zijn plicht had gedaan.
Van der K. gaf wel toe dat hij de
aansteker had gebruikt en achteraf
had hij er ook flink spijt van. Maar
op het moment zelf was de aanste
ker een redelijk instrument geweest
om de orde te handhaven, vond hij.
De verdediging wees erop dat de be
wakers er niet op uit waren geweest
de Turk te mishandelen. Bovendien
had de arrestant nauwelijks pijn on
dervonden van het gebruik van de
aansteker en de gummiknuppel. Men
had van deze attributen alleen ge
bruik gemaakt om de man af te
schrikken en op die manier de orde
te handhaven. Bovendien stond met
zoveel woorden in de ambtsinstructie
van de arrestantenbewakers dat nien
zonodig zelfs verplicht is geweld te
gebruiken voor de ordehandhaving.
Volgens mr. Wüstenberg was het af
schrikkend effect van aamtteker en
gummiknuppel echter nihil geweest,
alleen al doordat de arresttant van
binnenuit niet kon zien wat er in
de gang gebeurde. Het luikjia was zo
klein dat hij er amper zijn tyrm door
kon steken.
'Laf'
De bewakers hadden meteëifi moeten
doen wat ze pas in laatste instantie
deden: de deur opendoen t\n de cel
binennstappen, meende mr. "Wüsten
berg: 'Nu hebt u niet alleen volko
men fout gehandeld maar b ovendien
erg laf. U hebt buiten propt >rtie op-
gtereden tegen een weerloze man die
zich vanuit zijn cel moeilijk .kon ver
dedigen'.
Mr. Wüstenberg zei dat hij z.eker een
vrijheidsstraf geëist had wiare het
niet dat de beide verdachtendan ze
ker onmiddellijk, waren ontslagen
ook al hebben ze nu in hun. huidige
functie niets meer met arrestanten
te maken.
Mr. Wüstenberg verwierp ook de
stelling van de advocaten datS er bin
nen de gevangenismuren andiere nor
men gehanteerd moesten wouden ten
aanzien van gebruik van geweld bij
ordehandhaving dan daarbuiten. Tot
op zekere hoogte gaat die stelling wel
op, maar zeker niet in dit g>eval, al
dus ook de politierechter. 'Zowel in
als buiten de gevangenis héjeft het
openbaar ministerie de taak de vei
ligheid van personen te garamderen,
niet alleen van de bewakers m|aar ook
van de gevangenen'.
RTÏjDEHDAG 27 NOVEMBER 1975
jjr M. H. von Meyenfeldt
J personeelsbeleid van de laatste jaren heeft het klimaat binnen het leger positief beïnvloed. Doelbe-
kt is ernaar gestreefd, de mens in de organisatie de plaats te geven die hem toekomt en de vrijheid
(de ruimte die hij nodig heeft voor een optimale ontplooiing van zijn mogelijkheden.
toenemende belangstelling voor
pens in de strijdkrachten die
e jiet gevolg is van de vemieu-
j van de opleiding en vorming
het leidinggevend personeel,
t geleid tot belangrijke veran-
jngen. Ik denk daarbij aan onder
[ere: de bevordering van deelna-
4 aan het proces van besluitvor-
g op de verschillende niveaus van
big, de verbeteringen in de werk-
leefsfeer, meer delegatie van be-
fedheden, de verandering van ge- j
bsregels en de aanpassing van de
kstucht aan moderne opvattin-
[deze ontwikkelingen wordt voor
in het buitenland nogal kritisch
fageerd. Velen kunnen niet ge-
m, dat soldaten die zoveel vrij-
1 hebben, die zijn georganiseerd
belangenverenigingen en die in
|legorganen spreken over ont-
elingen in de werk- en leefsi-
e, in staat zyn hun taak goed
voeren. En hoe anders het el-
I vaak is, blijkt wel uit het be
lt dat onlangs in Frankrijk de op-
jter en elf leden van een nieuwe
Ingenvereniging zijn gearres-
fd; de Franse wet verbiedt vak-
isactiviteiten in de krijgsmacht.
derschatting
jeloof dat veel kritiek het ge-
van een onderschatting van
Nederlandse militairen lezen hun krantje tydens een rustpauze van
een internationale oefening.
(Advertentie)
Weekblad de Tijd onder
zocht de politieke ver
houdingen van dit
moment in Nederland.
Deze week staan alle uit
komsten op een rijtje, en
kunt u in de Tijd lezen
hoe sterk - of hoe zwak -
Den Uyl staat. En hoe
veel kans een VVD-
kabinet zou maken.
Gaat de PPR echt ver-'
liezen? Is er wel plaats
voor De Zeeuws vierde
stroming? Léés het
allemaal, deze week in
de Tijd.
Waarin óók nog
De droeve balans van
vier maanden Gandhi-
dictatuur in India
Interview met Feyen-
oorder Martin Vreijsen:
'Geld is alles' Godards
nieuwste: Numéro Deux
Frank Martinus Arion
over zijn tweede roman
en de tolerantie van
Nederland ('een mythe')
Portret van de KRO
50 jaar worden en nog
moeten vechten tegen
de vertrossing
(1.80) abonnementen:
020-233984.
het belang van een vooruitstrevend,
op de mens gericht beleid voor zo
wel het wèlbevinden van het perso
neel als voor de effectiviteit van de
organisatie. Dit laatste verdient eni
ge toelichting.
Om geloofwaardig te zijn zal een
leger zo georganiseerd, uitgerust en
opgeleid moeten zijn, dat het met
succes kan optreden op het gevechts-
veld van de toekomst. Dit succes nu
wordt in belangrijke mate bepaald
door de wijze waarop het individu
en de kleine groep zelfstandig hun
opdrachten uitvoeren. Controle daar
op is, mede gezien de grote gebie
den waarin betrekkelijk kleine een
heden moeten optreden en de te ver
wachten chaotische omstandighe
den, nauwelijks meer mogelijk.
Nu leert de praktijk dat de kwali
teiten en eigenschappen die voor een
dergelijke taakuitvoering nodig zijn,
en ik denk dan aan onder andere:
zelfstandigheid, improvisatie- en
doorzettingsvermogen, bereidheid
tot samenwerking en besluitvaardig
heid, in tijd van vrede beter tot ont
wikkeling komen wanneer de oplei
ding en vorming zich voltrekken in
een democratische werk- en leefsfeer
dan in een autoritair systeem. Bij
oefeningen blijkt dan ook dat de Ne
derlandse soldaat ondanks zijn lange
haren, zijn vaak wat slordige uiter
lijk en los gedrag, zich kan meten
met ieder ander, als hij goed wordt
geleid.
Voorzichtigheid
Natuurlijk mogen wij de situatie
niet idealiseren. Er is duidelijk tijd
nodig geweest om de veranderingen
te verwerken. En er zijn en blijven
militairen die van de geboden vrij
heid misbruik maken. Maar daar
waar mensen hun verantwoordelijk
heid voor de organisatie en de mens
daarin verstaan, kan een efficiënt,
plezierig en in deze tijd passend sa
menwerkingsverband tot ontwikke
ling komen.
Uiteraard zijn er beperkingen die
tot voorzichtigheid manen. In de po
litieke strategie van oorlogsvoorkó-
ming, die gezien de grote vernieti
gingskracht van de moderne bewa
pening van essentieel belang is voor
de veiligheid, speelt de geloofwaar
digheid van onze krijgsmacht een
belangrijke rol. De mate waarin wij
militair geloofwaardig zijn, is mede
bepalend voor de waarde die de poli
tieke en militaire leiding van het
Warschaupact hecht aan het gebruik
van zijn militaire middelen voor het
bereiken van politieke doelstellin-
gen. Hoe geloofwaardiger wij zijn,
hoe geringer zijn bereidheid om
met het oog op ook voor hem on
aanvaardbare gevolgen zijn mili
taire macht aan te wenden.
Wat wij echter niet vergeten mo
gen, is, dat de andere partij onze ge
loofwaardigheid primair meet met
de normen die hij hanteert bij de
opbouw van zijn krijgsmacht. En om
dat wij ons inspannen om te voor
komen, dat wij ooit het bewijs moe
ten leveren van de juistheid van on
ze opvattingen, is het dus verstan
dig om bij onze belèidsbepaling met
zijn normen rekening te houden.
Nu is het bepaald niet mijn bedoe
ling om de klok terug te draaien.
Integendeel, er is veel verbeterd, on
der andere in de onderlinge verhou
dingen en de samenwerking door de
hele hiërarchie en dat mag niet ver
loren gaan. Maar ik geloof dat het
niet in het belang van onze veilig
heid is om al te ver vooruit te lopen
op de normen en regels die gelden
binnen de regio waarin wij onze vei
ligheid verzekeren.
Bondgenoten
Wij moeten ook rekening houden
met onze bondgenoten. Het beleid is
niet overal gelijk. Zo bekende mij
eens een Belgische onder-officier na
een lang gesprek tijdens een oefe
ning in Duitsland, dat het voor hem
de eerste keer was, dat hij onge
dwongen met een officier had ge
sproken. Eén van onze nationale
doelstellingen is, dat wij ons mili
tair veilig willen stellen door sa
menwerking met anderen. Daarom
is het goed naar de bondgenoten te
luisteren en hun kritiek serieus te
nemen. Mijns inziens kan aan veel
bezwaren tegemoet gekomen wor
den door wat zorg voor het uiterlijk
voorkomen en de aankoop van meer
passende gevechtskleding. Gezien
de toenemende belangstelling in het
buitenland voor de ontwikkelingen
alhier, lijkt mij tenslotte de tijd
meer dan rijp om ons personeelsbe
leid binnen de NAVO aan de orde te
stellen, teneinde ook op dit gebied
tot meer eenheid van opvatting en
een meer op elkaar afgestemd be
leid te komen.
M. H. von Meyenfelt is kolonel van
de infanterie
UTRECHT '1976 wordt het jaar van de drastische beperking'
constateert het CNV in zijn blad 'De Gids' naar aanleiding van het
mislukte loonoverleg tussen de regering, werkgevers en vakbewe
ging.
Het CNV noemt dat overleg 'een
eindeloos slepende, irriterende en
overbodige happening'. Met name
premier Den Uyl bleef volgens De
Gids hardnekkig proberen, van de
werkgevers toezeggingen los te krij
gen die zij tot dusver herhaaldelijk
en resoluut hadden afgewezen. 'Het
zou te naïef zijn, te veronderstellen
dat daarin op dat moment nog ver
andering zou komen, meent het
CNV, dat hieraan toevoegt dat het er
de schijn van heeft dat het kabinet
deze herhaalde weigeringen nodig
had om het er intern over eens te
worden dat een ingreep onvermijde
lijk is.
In de brief aan de Tweede Kamer zal
de regering duidelijk moetep maken,
dat een ingreep in de lonen werkelijk
onvermijdelijk is, dat de daardoor te
bereiken loonkostendaling inderdaad
tot verbetering van de werkgelegen-
reid leidt, dat de werknemers via de
vermogensaanwasdeling mede-eige
naars zullen worden van eventueel
grotere winsten en invloed zullen
krijgen op de besteding daarvan en
dat via beheersing van prijzen en ta
rieven an andere groepen een even
grote beperking zal worden opge
legd', aldus de christelijke vakcen
trale.
Voor het nemen van zulke maatrege
len moet men volgens het CNV wel
enige redelijke zekerheid hebben, dat
het doel het terugdringen van de
werkloosheid ook metterdaad
wordt bereikt en dat zij niet tot het
tegendeel zullen leiden. 'Dat vereist
een zeer zorgvuldige afweging, in het
besef dat bij alles wat men wel of
niet doet het werk en het inkomen
van tienduizenden mensen op het
spel staat. Het is een angstwekkend
probleem, dat zeker ook de vakbewe
ging tot zeer grote voorzichtigheid
dwingt', aldus De Gids.
TROUW/KWARTfeT 17
Waarom niet? Er gaan genoeg
treinen. Zeker in de spits.
Meestal wel vier, zes of meer per
uur. Lang wachten is er dus
niet bij. Bekijkt u het kaartje hier
naast maar eens. Weet u precies
hoeveel keer per uur u in uw woon
plaats kunt instappen.
Akkoord, het is niet zoals
met de auto ieder moment van de
dag. Maar daar staat tegenover dat
de trein geen opstoppingen tegen
komt. En dat u op uw gemak een
krantje kunt lezen.
Voordelen die bovendien geen
cent extra kosten. Integendeel.
Met 'n maandtrajektkaart kost bij*
voorbeeld Amsterdam-Haarlem
maar zo'n acht cent per kilometer^
Slaap daar maar eens een nachtje
over.
