iteun gemeenten acties
lerde wereld omstreden
Spanje-reizen trekken
aan, maar achterstand
niet meer in te halen
Toerisme
Kamer aanvaardt motie
voor ex-zelfstandigen
^warring door afwijkende beslissingen
Gemeenten door
houding rijk
gefrustreerd
MILIEBERICHTEN
Zes miljoen
opgehaald voor
het Rode Kruis
Aage M. exposeert in Leeuwarden
Kampeerplaats
wordt straks
onbetaalbaar
Olau Line zet
groter schip in
Ski-atlas vol informatie
voor wintersporters
ISDAG 26 NOVEMBER 1975
BINNENLAND - TOERISME
TROUW/KWARTET RH13
br Kees de Leeuw
kkelingssamenwerking is
j geen nieuw begrip meer
Nederlandse samenleving.
Ivan actiegroepen vragen
lacht voor de verschillen
r bestaan tussen de westerse
fld en de derde wereld. Vele
flie groepen werken in hun
omgeving waarbij vaak
•roep wordt gedaan op het
feentebestuur om hun acti-
jen op de een of andere ma
fte steunen'. Dit schrijft
eunis in een voorwoord bij
^ïOVIB-uitgave 'Gemeente
ontwikkelingssamenwer-
een actiegroep bij de gemeen-
i aan om subsidie, dan komen
igen. Zoals: mag een gemeen-
(belasting-) gelden waarover
k beschikking heeft, gebruiken
laken die zich afspelen ver bui-
jaar grenzen; wanneer mag een
intebestuur overgaan tot steun
cties voor de derde wereld; wie
H; dat alles tenslotte uit?
toer zijn nogal wat menings-
fcillen ontstaan, die in 1973 zo
lopliepen, dat dit leidde tot een
pellatie in de Kamer. De wet-
r spreekt zich over die vragen
uldëlijk uit. De gemeenteraad
'huishouding der gemeente'
maar geen wet zegt, wat
uishouding omvat. Dat moet in
bel de raad zelf uitmaken,
I de raad heeft ook te maken
gedeputeerde staten, die de be-
moeten goedkeuren, en het
woord is aan de Kroon (in
[de minister van binnenlandse
ietbergen heeft in het boek-
imeente en ontwikkelingssa-
"king', bedoeld ais handrei-
ior gemeenten en actiegroe-
lidelijk de zaken op een rijtje
want deze discussie is niet
indaag of gisteren. En hoewel
dige regering zich ruim op-
;zijn de grondregels nog steeds
Het is daarom aardig eens in
schiedenis te duiken en van
it te kijken, hoe de standpun-
u liggen en of vastomsch reven
ijnen wel nodig zijn.
scussie begon al in 1882, toeh
meenteraad van Oldebroek vijf
n ter beschikking stelde voor
Noordpool-expeditie. Gedepu-
staten vonden dat dit niet
maar toen de raad in beroep
j de Kroon, keurde deze de
fe toch goed. De uitgave was
door de wet verboden en dus
de raad maar beslissen of
nee een gemeentebelang werd
nd.
gevallen
beslissing van de Kroon werd
ngevallen. Onder meer door de
eraar Oppenheim, die rond 1900
ïandboek over gemeenterecht
ef, dat tientallen jaren, aldus
Rietbergen, zowat het gezag
de bijbel heeft gehad. Oppen-
vond, dat GS en de Kroon wèl
mochten beoordelen wat strekt
lehartiging van het gemeente-
g. In overeenstemming met
opvattingen handhaafde de
in 1920 en 1922 besluiten van
colleges van GS, waarbij be
zwaar werd gemaakt tegen het steu
nen van de noodlijdende bevolking
van Wenen met geld uit de kas van
Nederlandse gemeenten.
Ook een raad die het minder ver
zocht, kreeg de kous op de kop. Toen
in 1925 een Friese gemeente tien
gulden uittrok om de slachtoffers
van de stormramp InBorculo te steu
nen, werd dit onmogelijk gemaakt
op grond van de overweging, dat 'bij
deze uitgaaf het belang der betrok
ken gemeente noch direct, noch in
direct is betrokken'.
Een dertig jaar later leken de op
vattingen wat milder te worden. Op
15 juli 1955 aanvaardde de Kroon een
door GS van Noord-Holland afge
keurde post van vijfhonderd gulden
voor een door watersnood getroffen
gebied in Oostenrijk. Argument van
de Kroon: 'Bij de huidige ontwikke
ling der nationale en internationale
gemeentelijke solidariteit en hulp
verlening, waarvan ook de Neder
landse gemeenten de vruchten pluk
ken moet het als een gemeentelijk
belang worden gezien, dat in daar
toe geëigende gevallen ook Neder
landse gemeenten daaraan bijdragen'.
Dick Rietbergen: 'De bedoelde
vruchten bestonden uit hulp van Oos
tenrijk aan Zeeuwse gemeenten na
de watersnoodramp in 1953'. In 1960
besliste de Kroon echter weer, dat
een uitgave van de vtoen) steenrijke
gemeente Goirle tot het steunen van
een stichting, die leden naar Afrika
wilde uitzenden, ontoelaatbaar was.
Het argument was weer, dat 'bij
deze uitgaaf het belang der betrok
ken gemeente noch direct, noch in
direct is betrokken'.
Ruimer
In al deze gevallen ging het om de
principiële vraag of de gemeente
deze uitgave mocht doen. De vraag
of ze het zich ook financieel kon
veroorloven kwam niet aan bod. In
de jaren zestig is men ruimer over
deze zaken gaan denken. GS van de
verschillende provincies keurden de
meeste raadsbesluiten in die rich
ting goed. Wel waren er onderlinge
verschillen. Zo keurde de provincie
Friesland niet alleen vrijwel iedere
subsidie voor activiteiten goed, maar
had ze ook een jaarlijkse post van
7500 gulden voor voorlichting over
ontwikkelingssamenwerking op haar
eigen begroting staan. Het provin
ciaal bestuur van Gelderland schreef
de gemeenten op 20 april 1970 dat
'het verlenen van overheidshulp een
taak van het rijk is, dat daartoe een
afzonderlijk ministerie heeft inge
steld'. Gevraagd werd daarom geen
geld voor ontwikkelingsprojecten
beschikbaar te stellen. Het ging
toen vooral om de hulp, die de ge
meenten gaven voor de bevolking in
Biafra, aldus Rietbergen. 'Het kan
wel op de weg van de gemeente lig
gen om door het verlenen van dien
sten acties van de burgerij te onder
steunen of door het verlenen ook
van geldelijke bijdragen de voor
lichting over ontwikkelingshulp te
bevorderen', schreven de Gelderse
gedeputeerden.
Verwarring
Nog datzelfde jaar en ook het jaar
daarop werd de verwarring steeds
groter. Het provinciaal bestuur van
Brabant keurde een gift van de ge
meente Geldrop voor een blinden-
school in Kenya goed en GS van
Overijssel keurden subsidietoewij
zingen van Zwolle en Almelo af.
Zwolle had tienduizend gulden uitge
trokken als verdubbeling van de
verwachte opbrengst voor een collec
te van de NOVIB en Almelo had een
subsidie van 550 gulden toegekend
aan de Rietsuikergroep, het Kosmo-
polis Komitee en de Actiegroep Vre-
desweek. Gelderland reageerde
eveneens negatief op raadsbesluiten
van Zelhem en Rheden tot steun aan
projecten. Zelhem had vijfduizend
gulden uitgetrokken om daarmee de
opbrengst van een collecte van werk
groep 1969 te kunnen verdubbelen;
de opbrengst was bestemd voor de
opleiding van Nederlandse meisjes
tot verpleegster in de tropen. Rhe
den wilde met 25.000 gulden de op
brengst van een collecte voor het
ontwikkelingsproject Sidi Mahmed
in Tunesië verdubbelen.
Afgewezen
De Kroon beschikte negatief op het
beroep dat de vier gemeenten instel
den. De overweging luidde 'dat bo
vengenoemde groepen beogen lokaal
werkzaam te zijn aan een mentali
teitsverandering inzake ontwikke
lingssamenwerking en andere onder
werpen. De acties van deze groepen
zijn niet gericht op de bevordering
van de materiële of geestelijke be
langen van de ingezetenen der ge
meente, maar strekken veeleer tot
het geven van groter bekendheid aan
de noodzaak tot en de verschillende
vormen van ontwikkelingssamen
werking'. Verder stelde de Kroon
dat 'naast particuliere activiteiten
zowel de zorg voor de ontwikke
lingssamenwerking zelf als die voor
de voorlichting terzake tot de rijks
zorg behoort; dat hierom de uitgave
niet strekt tot behartiging van enig
gemeentelijk belang. En elke ge
meente kreeg daarbij nog toege
voegd 'dat wegens het ontbreken van
een band van enige betekenis tussen
de gemeente (Zwolle, Almelo en Zel
hem; bij Rheden stond: 'een duur
zame band tussenen de ont
wikkelingssamenwerking in het al
gemeen de uitgave niet direct of in
direct strekt tot behartiging van
enig gemeentelijk belang'.
Rietbergen: Het vreemde hieraan is
in ieder geval al, dat in de eerste
plaats de ontwikkelingssamenwer
king tot de exclusieve taak van het
rijk werd verklaard.. En of dat ar
gument nog niet voldoende was,
werd de desbetreffende gemeenten
ook nog eens aangewreven, dat er
geen band van betekenis laat staan
een duurzame band bestond.
Gefrustreerd
Vele gemeentebesturen voelden zich
gefrustreerd door deze houding van
de Kroon. Nadat de 25-ste Algemene
Vergadering van de Verenigde Na
ties het Tweede Ontwikkelingsde
cennium had uitgeroepen voor de pe
riode 1971-1980, wilden ze iets doen.
Temeer daar de VN een ontwikke
lingsstrategie had opgesteld, waar
van activering van de openbare me
ningsvorming een belangrijk onder
deel uitmaakte.
Zo schreven B. en W. van Voorburg
op 8 februari 1972 aan de raad: 'Wij
hebben ons afgevraagd of het geen
tijd wordt, dat de gemeente on
danks de in dit opzicht bestaande ne
gatieve jurisprudentie zich gaat
beraden over de mogelijkheid ten
aanzien van dergelijke verzoeken
een ruimer standpunt in te nemen.
Hiermee bedoelen wij, dat de in de
jurisprudentie gehanteerde traditio
nele argumenten voor een zekere
mate van terughoudendheid van de
gemeenten meer en meer hun waar
de gaan verliezen en beslist geen
weerspiegeling vormen van het
steeds toenemend besef, dat de ver
antwoordelijkheid voor de medemens
niet gebonden is aan het eigen terri
toir'. Uit dit alles blijkt, dat de dis
cussie zich toespitste op de vraag in
hoeverre de gemeenteraad zelf mag
bepalen wat er in het belang van de
gemeente is en op de vraag waar
voor de gemeente de grenzen liggen
van de internationale solidariteit.
In een tweede artikel meer hierover.
Een derde wereld-winkel (in Amsterdam)
„Jezus alleen".
lang, geduldig wachten heeft God op Zijn
I thuis gehaald Zijn kind. onze geliefde
Bder, Grootmoeder en Overgrootmoeder
Adriana Eügenraam-Lugtigheid
weduwe van Frans Eijgenraam
(ie leeftijd van bijna 98 jaar.
Psalm 71:13
Blijf mij in mijne grijsheid sterken,
Verkwik mijn ouderdom,
Bewaak mij van rondom.
Zo meld' ik dit geslacht uw werken,
Zo zal 'k Uw grootheid zingen.
Voor hun nakomelingen.
Leiderdorp :T. J. van der Beek-Eijgenraam
Delft: A C. Goudappel-Eijgenraam
Eerbeek: J. A. Eijgenraam
Delft: C. F. Jansen-Eljgenraam
J. H. Jansen
Gravenzande: A. F. Roos-Eijgenraam
W. Roos
Mayland
st Australië)J. Eijgenraam
J. W. Eijgenraam-van Buijsen
Lekkerkerk: F. Eijgenraam
J. Eijgenraam-den Boon
Zwolle: G. J. Eijgenraam-Bosch
Pijnacker: A. H. Eijgenraam
A. J. Eijgenraam-Schut
kleinkinderen en
achterkleinkinderen,
lft, 24 november 1975.
chting ..Verpleeghuis Delft",
ükenlaan 2.
rrespondentie-adres: Palamedesstraat 37.
overledene is opgebaard in één der rouw-
Ders van het Rouwcentrum. Oostsingel 146
Delft, alwaar gelegenheid is tot condoleren
■Tensdag van 3-4 en van 7-8 uur namiddag,
i rouwdienst, welke zal worden geleid door
^eerwaarde heer Ds. A. C. Hofland,
Kat gehouden in „Het Hart van Delft", Vla-
•rigstraat 44 te Delft, donderdag 27 november
H12 uur. waama de bijzetting in het faml-
tl? Plaatshebben op de algemene be-
^afplaats „Jaffa" te Delft om circa 1 uur.
Liever geen bezoek aan huls.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De Tweede Kamer heeft gisteren met bijna algeme
ne stemmen een motie aangenomen om zelfstandigen in handel,
nijverheid en de dienstverlening, die hun bedrijf aan de kant doe
e ouder zijn dan 57 jaar, tot hun 65ste een vaste uitkering te ge
ven. De motie was ingediend door de regeringspartijen (PvdA,
PPR, KVP, ARP, D'66). Alleen de Boeren Partij stemde er tegen.
Minister Lubbers van economische
zaken had verklaard dat de rege
ring de wens van de Kamer voor de
oudere ex-middenstanders deelt.
Maar het geld 28 miljoen gulden
per jaar is er nog niet voor. De
Kamer stoorde zich hier evenwel
niet aan. Gewezen werd op het feit
dat oudere werklozen binnenkort
tot hun 65e kunnen rekenen op een
uitkering van tenminste 75 procent
van het laatst verdiende loon. Voor
zelfstandigen zou minstens iets
soortgelijks moeten komen, vindt
„Zalig zijn de doden, die in den Here sterven,
van nu aan. Ja, zegt de Geest, dat zij rusten
van hun moeiten, want hun werken volgen
hen na.
Joh. 14 13.
Heden bereikte ons het bericht dat God na
een langdurige ziekte tot Zich genomen heeft,
Mevrouw
Lena den Haan-Wijsman
Wij gedenken haar grote trouw en liefde voor
ons koor, waarvan zij gedurende haar ruim
50-jarig lidmaatschap ondanks haar ziekte
en lijden steeds blijk heeft gegeven.
Dat zij nu mag zingen in de hemelse koren,
moge haar man, kinderen en kleinkinderen
tot troost zijn.
Chr. Gem. Koor Asaf
J. Terlaak. voorz.;
J. Vermeer, secr.
De begrafenis vindt plaats vrijdag 28 nov. om
13.00 uur, Nw. Elk en Duinen. Kamperfoelie
straat.
de Kamer.
De Tweede Kamer nam verder een
PPR-motie aan die vraagt om een
wet die het bedrijven verplicht op
hun verpakkingen van consumptie
artikelen een aantal standaardge-
gevens te vermelden. Een vrijwilli
ge regeling van het bedrijfsleven
voor een dergelijke informatieve
etikettering is niet van de grond
gekomen. Minister Lubbers had al
zal worden gewerkt. Maar hij wilde
niet beloven dat die wet er al
binnen twee jaar komt, zoals in de
motie wordt verlangd. Tegen de
motie stemden KVP, ARP, CHU en
Boeren Partij.
DEN HAAG Het Nederlandse Ro
de Kruis heeft met de landelijke
inzamelingscampagne van dit jaar
zes miljoen gulden opgehaald, 25
procent meer dan in 1974 toen de
vijf miljoen werd bereikt. Onder
het motto 'Het Rode Kruis komt
een stukje tekort' werd in de laat
ste week van mei en de eerste week
van juni een beroep op de Neder
landers gedaan om ruim een mil
joen gulden meer dan vorig jaar bij
te dragen. Naar verhouding tot het
aantal inwoners zijn uit Zeeland de
hoogste bedragen binnengekomen.
Als de kunstenaar in de mens gelegenheid krijgt zich te
ontplooien, dan zijn er geen barrières meer, zelfs in ge
vangenissen kunnen de dromen van andere, vrijere we
relden een uitweg vinden. Ze krijgen dan gestalte, op die
manier een brok levensblijheid scheppend voor de mens,
die in ruimtegebondenheid opeens nieuwe vrijheid krijgt.
Zaterdag a.s. wordt in Leeuwarden en tentoonstelling
geopend waar men kunstwerken, vervaardigd door ge
detineerden kan bewonderen. Uit het gehele land zijn
inzendingen voor deze expositie binnengekomen. Op de
foto adjunct-directeu A. van den Broek van de Leeuwar
der gevangenis, die hier een werk bekijkt van Aage RL
Na enkele maanden zo goed als stilgelegen te hebben, lijkt de-verkoop van Spanje-reizen weer wat
op gang te komen. De meeste kerstreizen zijn zelfs al helemaal uitverkocht.
Dat neemt niet weg, dat tour
operators nog steeds tegen een for
se achterstand aankijken als zij het
aantal boekingen van dit jaar ver
gelijken met dat van vorig jaar om
deze tijd. De schattingen lopen uit
een van dertig tot vijftig procent;
een teruggang, die nauwelijks meer
lijkt in te halen.
De klap blijkt vooral hard te zijn
aangekomen in de sector van de
>e negenhonderd bij de Re-
cron aangesloten recreatie-on
dernemers (vooral camping-ex
ploitanten) gaan binnenkort
praten met de consumentenor
ganisaties om steun te vragen
voor hun acties tegen de 'pan
uitvliegende' overheidslasten.
Door die lasten dreigen, zeggen de
ondernemers, de kampeertarieven
zo hoog te worden, dat Nederland
zich op het gebied van de verblijfs-
recreatie uit de markt gaat prijzen.
'Als deze stroom van aanslagen
door overheids-, milieu- en nuts-
organisaties blijft aanhouden, wordt
een staanplaats voor een tent, ca
ravan of huisje, straks onbetaal
baar', zeggen zij.
Volgens de Recron maken over
heidslasten en milieuheffingen nu
al een derde deel uit van de kam
peertarieven. En dat aandeel, ver
wacht de organisatie, zal nog groter
worden.
Ter staving daarvan worden enkele
voorbeelden genoemd: zuivering en
afvoer van afvalwater wordt ruim
honderd procent duurder, er wor
den piekbelastingen ingevoerd voor
de levering van water en elektrici
teit, de stortrechten voor afval wor
den duurder en bovendien komen
er hogere tarieven voor erfpacht
canons.
Behalve met de consumentenorga
nisaties gaat de Recron hier ook
met staatssecretaris Hazekamp van
economische zaken praten.
overwinteringsreizen. Al begin ok
tober annuleerden vooral veel oude
ren hun reis van een of twee maan
den, omdat zij de toestand in Span
je te onzeker vonden om er lang
te blijven (en daarvoor te betalen).
Annuleringen van kortere reizen
waren er aanzienlijk minder.
Vliegen of verliezen
Over de vraag of die achterstand
nog kan worden goedgemaakt zijn
de meeste touroperators vrij pes
simistisch. Wat je eenmaal kwijt
bent, krijg je meestal niet meer te
rug, weten zij uit ervaring. Ook al
blijft de markt aantrekken, dan
nóg zal dit winterseizoen voor wat
de Spanjereizen betreft weinig roos
kleurige resultaten te zien geven,
al verwachten insiders niet, dat er
deze winter al slachtoffers zullen
vallen. Het aandeel van de Spanje-
vakanties in de winterpakketten is
beperkt en waar de rest (vooral de
wintersportreizen en korte steden-
arrangementen) het beter blijkt te
doen dan vorig jaar zullen de
meesten de balans nog wel in even
wicht kunnen houden.
Veel meer zorgen maakt men zich
voor het komend zomerseizoen,
waarvoor al maanden geleden werd
ingekocht en betaald. Wanneer de
jongeren het voorbeeld van de
ouderen volgen en Spanje blijven
mijden, zal dat zeker de zwakkeren
onder de reisorganisatoren wel eens
aan het wankelen kunnen brengen.
Een van de touroperators drukt het
zo uit: 'We zullen volgend jaar
moeten vliegen of verliezen. Een
andere mogelijkheid is er niet'.
Andere oorzaken
Overigens verklaart men de terug
gang van dit najaar zeker niet al
leen uit een politieke terughou
dendheid bij het publiek. Ook de
warme zomer kan een rol hebben
gespeeld: na veel zon is de behoef
te aan een zonreis in najaar of win
ter altijd al kleiner. Bovendien
heeft en dat weet men uit erva
ring angst voor verwikkelingen
in vakantielanden een belangrijke
invloed op de reislust. Men wijst
daarbij op voorbeelden als Grie
kenland en Portugal. Hoewel dic
tatoriale regimes het veld moesten
ruimen, ging daarvan geen enkele
stimulans uit op het toerisme. In
beide landen bleef zelfs juist het
aantal Nederlandse toeristen ver
onder het verwachte peil.
Of Spanje komend zomerseizoen
voor touroperators een strop dan
wel de kurk zal worden, hangt dan
ook in belangrijke mate af van de
vraag hoe rustig het er zal zijn.
Een vakantieganger wil geen kans
lopen bij interne strubbelingen be
trokken te raken. Het feit, dat in
deze tijd een opmerkelijk groot
aantal last-minute-boekers wordt
genoteerd, lijkt dat te illustreren.
door Dick Ringlever
De Deense rederij Olau-line, die
sinds begin dit Jaar met twee sché
pen een nieuwe ferrydienst onder
houdt tussen Vlissingen en het En
gelse Sheerness aan de Thames-
monding (25 gulden enkele reis),
heeft de Olau East vervangen door
de grotere Olau Dana. Het schip
biedt plaats aan 860 passagiers, 150
auto's en 25 vrachtwagens.
Volgens de rederij loopt de nieuwe
dienst boven verwachting goed. Tot
nu toe zijn er dit jaar 185.000 pas
sagiers vervoerd en voor heel 1975
zal dit aantal op zeker 200.000 ko
men te liggen.
De dienst wordt tweemaal per
dag gevaren: om elf uur 's mor
gens en om elf uur 's avonds.
Nog dit jaar wordt in Vlissingen
een 'terminal' gebouwd voor passa-
ers en de afhandeling van douane
formaliteiten. In Sheerness is dezer
dagen al een teiminal geopend.
Skigymnastiek: ook daaraan wordt aandacht besteed.
Voor veel wintersporters blijkt het
elk jaar opnieuw weer een pro
bleem een keuze te maken uit de
tientallen arrangementen. Hoewel
de reisbrochures de laatste jaren
meer informatie geven over accom
modatie en sportmogelijkheden,
zijn die beschrijvingen voor de ech
te skiër toch vaak nog te summier.
De Duitse ski-bond heeft dat pro
bleem trachten op te lossen door
het samenstellen van een (door
Mairs Geographlscher Verlag uit
gegeven) Ski-atlas, waarii. 140 ski
gebieden in de Alpen worden be
schreven.
Voor die informatie zijn 262 van
de totaal 536 bladzijden ingeruimd.
Daarop vindt men kaarten van de
naaste en wat verder gelegen om
geving van het skigebied, panora-
makaarten, waarop kabelbanen, lif
ten, pistes en Langlauf-trajecten
zijn aangegeven, een korte be
schrijving van het gebied met ver
melding van het sportgebeuren en
de uitgaansmogelijkheden en infor
matie over alle belangrijke adres
sen en telefoonnummers.
Daarnaast wordt in deze, door
Meulenhoff-Bruna op de Neder
landse markt gebrachte, atlas aan
dacht geschonken aan voor de skiër
belangrijke gegevens (gedrag op de
piste, hoe te reageren bij ongeluk
ken, instructies voor ski-gymnas-
tiek), terwijl tevens 5000* moge
lijkheden voor overnachting zijn
samengevat.
De prijs 36,50) is niet gering,
maar wat daarvoor geboden wordt
evenmin: zeker de enthousiaste
skiër zal er veel in vinden, wat hij
anders meestal niet dan met veel
moeite weet te vergaren.
