it's time for
onald Reagan grote
edreiging voor Ford
i Rhodesië zijn blanken
)aas' en zwarten 'boy'
W Nieuw!
Breytenbach proces
begint maandag
the groovy CM, for the
youngandbeautifül
people
•gouverneur presidentskandidaat
da^bi ?LA heeft opmars
en Unita tot
EnJn gebracht
Gekozen nationale
vergadering zal
Vietnam herenigen
Israëls jagers
boven Beiroet
Op sommige plaatsen x
hangt bij C&A'nvurige appel.
Langzamerhand 'n magies
symbool voor kleren die zéér
bij de tijd zijn.
Geen moeilijk gedoe in
vreemde nauwe boektiekjes
dus. Maar gewoon wat je
vandaag de dag makkelijk
aantrekt. Deze truitjes met
de CLOCK HOUSE-appel
wil je hebben.
Per stuk. 50r
PS12
IAG21 NOVEMBER 1975
BUITENLAND
TROUW/KWARTET PS13/RH15
•n onzer redacteuren
INGTON Oud-gouverneur Ronald Reagan van Californië heeft zich gisteren formeel
laat gesteld voor het Amerikaanse presidentschap. Hij zal proberen de kandidaat te worden
|e Republikeinse partij bij de presidentsverkiezingen van volgend jaar.
ie mo
n aflei
begr
'liijnlij
n als
raj an
ils in
het
m haar
■Jarige Reagan heeft daarmee
de strijd aangebonden met
igenoot president Gerald
aa veel eerder zijn kandi-
aankondiigde. Al geruime
bekend dat Reagan het
de hei^NESBURG (AP, Reuter,
Volgens de Zuidafrlkaanse Cowboy-fllltlS
weg te Johannesburg Star heeft de
lewegüng voor de Bevrijding
oeten wpgola (MPLA) de opmars van
tie gevipepen van de twee andere
se bevrijdingsbewegingen,
en Urnta, tot stilstand ge
slecht,
binnen de Republikeinse partij te
gen Ford wilde opnemen. Eind vo-,
rig jaar irad hij af als gouverneur
van Californië en sindsdien heeft
hij het hele land afgereisd om zijn
kansen te peilen. Hij heeft onder
tussen een degelijke organisatie
voor zijn verkiezingscampagne op
gezet. Verwacht wordt dat hij aan
nagenoeg alle voorverkiezingen zal
deelnemen om aanhang te vergaren
voor de conventie van de Republi
keinen, waar de partij-kandidaat
voor het presidentschap moet wor
den aangewezen.
int zei dat de MPLA-troepen
:en naar het FNLA bolwerk
ia, dat op ongeveer 200 kilo-
en oosten van de hoofdstad
ia ligt.
heben een gezamenlijke
nmacht van de FNLA en de
de stad Gabela, 300 kilometer
lidoosten van Loeanda vero-
MPLA versterkingen zijn
naar het gebied rondom
overgebracht om de opmars
de gecombineerde troepen-
tot staan te brengen,
iden van het Zuidafrlkaanse
ene van defensie hebben gis-
bekendgemaakt dat een
»rug is ingesteld om Zuidafri-
e militaire versterkingen naar
Wis tussen Namibië (Zuldwest-
en Angola over te brengen,
eze maatregel is besloten naar
kling van de intensivering
le strijd in Angola, aldus de
Ronald Reagan (in zijn jonge ja
ren acteur in cowboy-films) wordt
gezien als een ernstige bedreiging
voor president Ford. Hij kan reke
nen op behoorlijk wat stemmen
van rechts. Zijn programma is een
voudig: besnoei de overheidsuitga
ven drastisch, verlaag de belastin
gen, zorg voor een sterke defensie.
Zijn denken over buitenlandse po
litiek wordt geheel beheerst door
een diepgewortelde vrees voor het
communisme.
In zijn verklaring van gisteren ha
merde Reagan ook weer op deze
punten. Hij vroeg de steun van alle
Amerikanen die een hardere hou
ding van de VS tegenover de Sow-
jet-ünie willen. 'Tien jaar geleden
waren wij militair superieur. Nu
lopen wij gevaar teworden voor
bijgestreefd door een land dat
noodt heeft verborgen dat het vij
andig staat tegenover alles waar
wij voorstander van zijn, aldus Rea
gan over de Sowjet-Unie. Recen
telijk viel hij Ford fel aan over het
ontslag van minister van defensie
James Schlesinger. Het econo
misch beleid van Ford noemde hij
'ondoeltreffend'.
invnloed van de British South
Company, verantwoordelijk
le blanke bezetting van Rhode-
rond de eeuwwisseling ook het
-ikaanse 'baasskap-idee' naar
irden overgeplant. Weliswaar
schrijnende praktijk van de
e apartheid' minder evident in
:sië, de scheiding van de be-
igsgroepen is een besturende
n dienende functie in onveran-
ivergenomen van de Zuidafrika.
oscopen in de grote steden zijn
zowel blank als zwart toegan-
Wel zijn de toiletten subtiel
ei den in: 'Europeans Only' en
laces'. Het laat zich raden voor
le laatste categorie is bedoeld,
ten mogen gerust de blanke
baden, winkels en bussen be-
i, maar ze moet endan wel de
ijzende blikken van de blanke
èle trotseren.
om toch, denken jullie Euro-
n dat je beter bent dan wjj
en'. De taxichauffeur in zijn
witte doktersjas vraagt het vol
[rip. "Waarom worden wij als
erwaardigen behandeld'
oet tot zijn schande het ant-
1 schuldig blijven. In de win-
het steeds terugkerende beeld:
>lanke achter de toonbank, en
e bedienden die het vuur uit
sloffen lopen. 'Pak dit in voor
las, geef het aan de baas, doe
ur open voor de baas', zo wordt
ecommandeerd. Tegen wil en
wordt de blanke bezoeker met
bejegend. De bedienden daar-
esproken. Tijdens blanke onder
is wordt meestal met woord
r' gebruikt.
I je hebt het beste met die men-
voor', verzucht een 60-jarige
e emigrante, die de helft van
i leven in Rhodesië heeft ge
ld. Ze is pension-houdster. 'Het
te wat je voor ze kunt doen is
n dat ze niet verhonderen'. Ze
over haar bediende 'Love-more
jn gezin: een vrouw en zeven
Ten. Hij moet met toen Rhode-
dollars per maand (ongeveer
ilden) zien rond te komen. 'Het
ste betaalde salaris in de stad',
de Poolse. Maar bij navraag
dat vele van zijn lotgenoten
maal zoveel verdienen, 'ove-mo-
'erkt van zes uur 's morgens tot
uur 's avonds. Hij doet de af
maakt de kamers schoon, ruimt
loet de was, poetst schoenen en
iert de maaltijden. Het pension
ses kamera. De bediende en zijn
leeft van een 'millet-dieet' een
•gerecht) en van de restjes van
arme maaltijden van 'the boss',
joleken met vroeger', mijmert
oolse, 'hebben de zwarten niks
agen'. Toen zij in Rhodesië aan-
m liepen de meeste Afrikanen
ivoets en in lompen vertelt ze.
tien jaar hadden de meesten
enen aan hun voeten en na twin-
aar zelfs fatsoenlijke kleren aan
lijf. 'En als je nu kijkt', zegt
iet iets van misprijzen in haar
'lopen ze zelfs in moderne hip-
ledij rond
docent aan de Universiteit van
lesië, die met zijn 500 Afrikaanse
mten een lichtend voorbeeld van
Rhodesië 10 jaar
blanke overheersing
door
Willem Offenberg
multi-raciaal onderwijs moet zijn,
verwoordt 't 'dilemma' waarmee de
'liberalen' in zijn land zijn opge
scheept. Terwijl ze een gelijke be
handeling propageren voor alle ras
sen, heeft hij er zelf moeite mee om
zijn 'boy' meer te betalen dan tien
dollar per maand. 'Ja, niemand in je
omgeving doet het', merkt hij ver
ontschuldigend op, 'Waarom zou ik
Van een onzer redacteuren
PRETORIA Vandaag begint in Zuid-Afrika het proces tegen
de wereldbekende schrijver-dichter Breyten Breytenbach. Hem
wordt verweten aan 'terroristische activiteiten' te hebben deel
genomen en een opleiding in 'ondermijnende activiteiten' te heb
ben ondergaan.
Reagam wordt Ln staat geacht om
een groot deel van de rechtervleu
gel binnen de Republikeinse partij
(en die is het machtigst) achter
aich te krijgen. Met zijn goede
oampagne-organiisatie, zijn eenvou
dige rechtse boodschap en zijn ui
terlijk van een knappe-man-op
leeftijd moet hij heel wat stemmers
kunnen winnen, zodat Ford een
hele kluif aan hem zal hebben. Het
is al lang geen geheim meer ln
Washington dat de staf van het
Wiltte Huis erg beducht is voor
Reagan en dat Ford zich in zijn
beleid zeker zal laten beïnvloeden
door het optreden van deze rechtse
politicus uit Californië.
Een gunstige bijkomstigheid voor
de president is dat hij volgend jaar
in eik geval niet met vicepresident
Nelson Rockefeller het verkiezings-
HONG KONG (UPI. Reuter)
Noord- en Zuid-Vietnam zullen
worden herenigd onder een centra
le regering, die zal worden gekozen
door een verenigde nationale ver
gadering. Dit heeft het Noordviet-
namese persbureau gisteren be
kendgemaakt.
Het persbureau liet in het midden
op welke datum de verkiezingen
voor de verenigde nationale verga
dering plaats zullen vinden. Het
aantal afgevaardigden naar de na
tionale vergadering in elk kiesdis
trict zal worden bepaald naar het
aantal stemgerechtigde ingezete
nen. Alle burgers, vrouwen incluis,
boven de achttien jaar kunnen aan
de verkiezingen deelnemen.
Ronald Reagan
pad op hoeft. Rockefeller is voor
de rechtse Republikeinen nog altijd
onaanvaardbaar. Uit die hoek is
Ford ook sterk verweten dat hij
juist Rockefeller als vice-president
koos en niet iemand als bijvoor
beeld Reagan.
Op grond van deze beschuldigingen
kan Breytenbach volgens de Wet
tegen het terrorisme ter dood wor
den veroordeeld. Breytenbach werd
in augustus gearresteerd, nadat hij
op een vals paspoort Zuid-Afrika
was binnen gekomen, alhoewel hij
zelf de Zuidafrlkaanse nationaliteit
bezit. Hij had zich voorgedaan1 als
Fransman die een boek wilde
schrijven over de Hugenoten. Dit
heeft op zichzelf niet zo merkwaar
dig te zijn in aanmerking genomen
dat Zuidafrlkaanse dissidenten', dat
wil zeggen mensen die zich verzet
ten tegen het rascistische beleid
van de Zuidafrikaanse regering,
grote risico's in Zuid-Afrika lopen.
Breytenbach werd aangehouden op
grond van deel zes van de wet op
het terrorisme, dat de politie de
mogelijkheid geeft om iedereen op
verdenking van terrorisme aan te
houden en hem in volstrekte een
zaamheid op te sluiten. Tot zijn
eerste verhoor op 10 november
werd Breytenbach volledig van de
buitenwereld afgezonderd.
Volgens de Zuidafrikaanse sensatie
pers zou Breytenbach een Russische
atoomspion zijn, contacten met
China hebben, dat het apartheids
bewind in Zuid-Afrika met geweld
wil helpen omverwerpen, contacten
hebben met, het in Zuid-Afrika ver
boden Afrikaans Nationaal Congres
(wat hij zelf nooit ontkend heeft),
en tenslotte lid te zijn van een
ondergrondse verzetsbeweging die
de Zuid Afrikaanse regering wil
omverwerpen.
De Zuidafrikaanse regering lijkt te
suggereren dat zij met de aanhou
ding van Breytenbach een 'groots
complot' op het spoor is. In ieder
geval lijkt de Zuidafrikaanse rege
ring zich slechts door steeds fellere
repressie te kunnen handhaven.
BEIROET (AP, UPI, Reuter)
Gisteren is in de Libanese hoofd
stad twee maal luchtalarm gegeven
toen Israëlische vliegtuigen over de
stad vlogen terwijl in de straten de
gevechten tussen moslems en chris
tenen gewoon doorgingen.
Het was de tweede opeenvolgende
dag deze week dat Israëlische
straaljagers het Libanese luchtruim
binnendrongen, waardoor de span
ning in het door burgeroorlog ver
scheurde land verder verhoogd
werd.
Gisteren leverden ook Israëlische
militairen een kort vuurgegevecht
met schutters uit Libanon. Dit
maakte liet militaire opperbevel in
Tel Aviv bekend. Het opperbevel
verklaarde verder dat het duel ont
stond toen de schutters ln Libanon
een bazoekagranaat en kogels uit
kleine wapens afvuurden op een
Israëlische patrouille.
De Franse oud-premier Couve de
Murville is besprekingen begonnen
met de verschillende partijen in de
Libanese burgeroorlog. Hij noemde
zijn bezoek een 'verkennende mis
sie' om na te gaan of Frankrijk in
de interne strijd kan bemiddelen.
Gisteren had hij een ontmoeting
met de Libanese minister van bui
tenlandse zaken.
|nd door Rhodesië kan de bezoeker zich moeilijk aan de indruk onttrekken dat hier een groep
pen, 250.000 in getal, zich in de meest letterlijke zin op zijn wenken laat bedienen door een
jderheid van zes miljoen zwarten.
(esprekken met blanke en zwarte Rhodesiërs wordt deze indruk alleen maar versterkt.
er dan mee beginnen?'
Zelfs zijn meest progressieve geest
verwanten, zo legt hü uit, willen
niet verder gaan dan een fifty-fifty
verdeling van de zetels in het parle
ment. Van een verhoudingsgewijze
vertegenwoordiging in het parle
ment en dus een zwart meerderheids-
aandeel kan geen sprake zijn. De
meerderheid in de Rhodesian Front
partij van Ian Smith wil de onder
handelingen met de Nkomo-fractie
van de nationalisten, de African Na
tional Council, nog wel afwachten.
Maar de overigen, onder wie de on-
lichting, de Zuid-afrikaan Wickus
langs afgetreden minister van Voor
de Koek, zijn voorstander van een
Bantoestambeleid. Dit wil zeggen:
opdeling van Rhodesië in 'kantons'
met een vorm van zelfbestuur voor
de zwarte en blanke bevolkingsgroe
pen, naar Zuidafrikaans model.
In feite betekent dit de bestendi
ging van de 'Tribal Trust ands',
thuislanden waarin reeds twee-der-
de van de Afrikanen zijn onderge
bracht. De Tribal Trust Lands be
slaan de helft van Rhodesië's tota
le opervlak, de andere helft is in
handen van de blanke minderheid.
Bij mijn bezoek aan Rhodesië kreeg
ik allerminst de indruk dat de blan
ken bereid zijn deze verdeling te her
zien, immers de 'master-servant'
verhouding tussen blank en zwart
als gevolg daarvan zou kunnen wor
den ondermijnd
Dit is het derde en laatste verhaal
over Rhodesië na tien1 jaar blank min
derheidsbewind. De twee vorige ar
tikelen werden op zaterdag 15 en
woensdag 19 november gepubliceerd.
Straatbeeld in de Rhodesisehe hoofdstad Salisbury. 'Moderne hippe
kledij
C&M- Li töcA i)votcle{itje\f
