rof dat men mij van lerraad beschuldigt' Somohardjo verliest geding tegen staat Nieuwiand (CNV) vindt dat Industriebond NVV te ver gaat: Kamer in motie: 'Voorlichting van consument op radio en tv Britse order van concurrent voor Hoogovens Boetes voor het veroorzaken van dodelijke ongevallen vogel met een snavelbreukje kritisch walgelijk krant füOCT <wart| 3dag 20 november 1975 binnenland TROUW/KWARTET 5 Huub Elzerman onze sociaal-economische iCHT 'Ik lig er niet letso er van. Als vakbondsbe- ler moet je nu eenmaal iets in incasseren. Maar dat men >n verradersrol in de schoe- chuift, dat is toch oneerlijk, toch grof?' Aan het woord vakbondsbestuurder Bas /land (54) van de Industrie- CNV. jkt erop dat je in dit land in k kunt worden getrapt zodra niet meer eens bent met de :bond NVV. Dat gaat me te hij in zijn Utrechtse bonds- ind is een van de hoofdrol- in het gekrakeel tussen de den en de kunstvezelgigant rlanzstoff. De voorgeschiedenis id. Enka-Glanzstoff, een doch- ieming van het wereldwijd- AKZO-concern, verkeert in financiële moeilijkheden, drijf wil in een poging om uit cijfers te komen in Neder- ïlgië en Duitsland ongeveer end arbeidsplaatsen afstoten. :bonden uit de drie landen en dat er 'iets' moet gebeuren svordt een miljoen gulden per girlies geleden maar ze willen weten wat er aan de hand is, medewerking verlenen astische ingrepen in het per bestand. 'Beconcurreert AKZO n dochter door buiten Europa Resteren? Vlucht het concern ikse en rechtse dictaturen, ie arbeidsdiscipline voorbeel- het loon laag is? Kan AKZO vervangende werkgelegenheid er land zorgen? ïaal Dat een gesprek op nationaal niveau wel degelijk zin heeft, is voor hem buiten kijf. Hij wijst op de noodzaak om ook het sociaal plan kritisch te bekijken. Bovendien kan er met Ak- zo worden gepraat over vervangende werkgelegenheid. Een voorbeeld daarvan is de bouw van een tweede fabriek van Methanol Chemie in Delfzijl. Deze investering van 140 miljoen gulden zal aan honderd men sen werk verschaffen, indirect zelfs aan vierhonderd man. Angst Bas Nieuwiand: realistisch beleid voeren rlanzstoff praat met de inter- ile vakbeweging, maar de be- heeft al gauw te kennen n dat voor het gesprek over ilijke uitvoering van de sane- leen de nationale bonden wor- rwacht. Elk land, zo redeneert üanzstoff. heeft zijn eigen jke regels en procedures en jn we aan gehouden. Mochten bonden weigeren om zich per e laten optrommelen, dan is isie nmer, want ook in dat geval isie e uitstoot van zesduizend ar- aatsen gewoon door. bonden zijn woedend, weige- een te komen, en zinspelen op Maar in het internationale idsfront zit al een deuk. In schiet de regering te hulp en de Fabelta-fabrieken voor procent over. Daar is de werk- ïheid gered. Ook in Duitsland volgens elkaar tegenspreken- ïchten aan een nationale op- worden gewerkt, derland zien veel vakbonds- )ij Enka de pogingen van hun om zich internationaal breed een met angstige bijgevoelens Vat zal er straks met mij ge- Wie vloeit er al dan niet lijk af en waarnaar toe? Hoe et sociaal plan eruit? sterk genoeg ras van het begin af aan al les. De moeilijke economische Ijk', zegt Bas Nieuwiand, 'dat (akbondsleden en in ieder ge val de CNV-leden geen heil zagen omstandigheden van dit ogenblik, de pogingen in andere landen om een eigen oplossing te vinden, de ver geefse poging van de bonden inter nationaal een vuist te maken, mis schien ook een gebrek aan internatio nale solidariteit, dat heeft er alle maal toe bijgedragen dat onze leden er niets voor voelden het conflict op de spits te drijven, of krampachtig vast te houden aan de eis van inter nationaal overleg'. Broodvraag 'Immers', zo vervolgt hij, 'voor hen kwam de broodvraag aan de orde. Toen duidelijk werd dat ze niet zou den accepteren dat ik van de on derhandelingstafel zou wegblijven, heb ik aan de andere bonden gezegd, dat de Industriebond CNV op natio naal niveau zou gaan praten over de gevolgen van de sanering. Aangezien in onze bond de contributiebetalende leden nog altijd het beleid bepalen, had ik ook niet zoveel moeite met die beslissing. Aan de andere kant is het natuurlijk ook niet prettig om te constateren dat er een breuk zit in de vakbondsgelederen. Dat is be treurenswaardig, maar er is van mijn kant niets in het geniep gebeurd. Ik heb steeds precies gezegd waar het op stond', aldus ^Nieuwiand. Juist Hoezeer de CNV-leden de zaak juist hebben getaxeerd blijkt volgens hem uit de mededèling van de Industrie bond NVV dat er bij Enka geen acties zullen worden gevoerd. Nou, dat de kans op succesvolle acties zeer ge ring was, wist ik al. En denk maar niet dat ze van acties afzien omdat wij niet meedoen. Ze zouden alleen al uit prestige-ove'rwegingen hebben doorgezet. Ik zeg dat zonder leedver maak. Het enige wat me dwars zit is de laatdunkende; unfaire manier waarop er bij de Industriebond NVV over een afwijkende mening wordt gesproken. Een bond, die de mond vol heeft over democratie zou een afwijkende mening toch anders moe ten taxeren dan als een verraders rol', zegt Nieuwiand. De CN V-bestuur der wijst erop dat er met de Industriebond NVV geen ver schil van mening bestaat over de noodzaak van internationaal overleg. Akzo en Enka-Glanzstoff zijn wijd vertakte ondernemingen en wanneer een vakbond op het beleid van deze multinationals invloed wil uitoefe nen, dan zal er gezamenlijk moeten worden opgetrokken. Het spreekt vanzelf, zegt Nieuwiand dat wij niet de illusie hebben dat we als kleine bond het verlies aan ar beidsplaatsen kunnen tegenhouden als de verzamelde Europese vakbon den dat ook niet kunnen. Het gaat er om dat je een realistisch beleid voert en dan moet je erkennen dat het de internationale vakbeweging nog aan kennis en kracht ontbreekt om tegen multinationals te kunnen optreden. Dat Akzo bij voorkeur niet wil pra ten met de internationale vakbewe ging is op zichzelf wel verklaarbaar. De angst dat de overheid of de vak beweging een greep zullen krijgen op de investeringspolitiek en dat ze steeds harder zullen gaan vragen naar het maatschappelijke nut van sommige investeringen zit er diep in. Wanneer Akzo zou onderhandelen met bijvoorbeeld de Akzo-wereldraad van de internationale federatie van chemie-arbeiders dan moet het be drijf de hele investeringspolitiek op tafel leggen. 'Dan moeten ze met de billen bloot', zegt Nieuwiand. 'En dat zullen ze pertinent weigeren'. De waas van geheimzinnigheid, de oncontroleerbaarheid van uitspraken en beslissingen en de vanzelfspre kendheid waarmee multinationals vertrekken naar landen waar het goedkoop produceren is, bevorderen bepaald niet het onderlinge vertrou wen. 'Begr'ip me goed', zegt Nieuwiand. 'Ik bun niet tegen investeringen in ontwikkelingslanden. Maar ik wil wel weten hoe de arbeiders daar worden behandeld, of er een vrije vakbeweging is en of er ook winst wordt besteed aan de opbouw van zo'n land. Dat zijn legitieme vragen'. Nieuwiand hoopt dat de vakbonds leden door deze affaire nog sterker bewust zullen zijn van de noodzaak voor de werknemers om mee te pra- allemaal wat hardhandig, maar' als we ervan leren dat internationale so lidariteit een absolute voorwaarde is voor het bereiken van een betere sa menleving, dan zijn we toch een stap verder', zegt Bas Nieuwiand ten slotte. DEN HAAG De Tweede Ka mer heeft gisteren met alleen CPN en SGP tegen een motie aangenomen waarin wordt aan gedrongen op consumentenvoor lichting via de radio en televisie. De motie werd ingediend door de KVP-er Van der Sanden. Hij had zich tegenstander getoond van het afschaffen van de STER-reclame. Liever zag hij naast de reclame een goede consumentenvoorlichting op radio en televisie. Over de voorlichtingsprogramma's zal overleg moeten worden gepleegd tussen de departementen van CRM en economische zaken enerzijds en de consumentenorganisaties. de NOS en eventueel het bedrijfsleven anderzijds. Een godde consumentenvoorlich ting om de consument in staat te stellen reclames te beoordelen werd gisteren in de Kamer ook bepleit bij het begrotingsdebat over econo mische zaken. De KVP-er Krosse dreigde zelfs met een motie als de plannen van zijn partijgenoot Lub bers, minister van economische za ken, op het punt van de consumen tenvoorlichting het Kamerlid niet ver genoeg gaan. Kolthoff (PvdA) vond dat het con sumentenbeleid van Lubbers veel te traag van de grond komt. 'Op aller lei punten produktie-informatie, informatieve etikettering, consu mentenvoorlichting, produktveilig- heid, onbehoorlijke handelspraktij ken heeft Lubbers na twee jaar nog bijna niets weten te bereiken. Van een onzer verslaggevers IJMUIDEN Hoogovens heeft van de Britse (nationale) staalgigant British Steel Corp. een order ont vangen voor een kleine 100.000 ton staal. Met deze order is een bedrag gemoeid van enkele tientallen mil joenen guldens. Hoogovens heeft de opdracht tegen allesbehalve gunstige prijzen aan genomen om dc huidige bezetting van haar installaties te kunnen handhaven. Zoals bekend, wordt in een deel van het bedrijf in IJmui- den thans korter gewerkt. Hel is niet uitgesloten, dat Hoogo vens een vervolgorder krijgt. De BSC heeft nl. een optie genomen op nog een 100.000 ton staal le leveren door Hoogovens. Van een verslaggever DEN HAAG Het Surinaamse statenlid van Javaanse afkomst So mohardjo heeft zijn kort geding tegen de staat verloren. Inzet was het alsnog verstrekken van paspoorten aan zesduizend Javaanse ge- I zinshoofden in Suriname. De zesduizend gezinshoofden willen vóór 25 november naar Nederland komen. Dit is namelijk de enige ma nier om de Nederlandse nationaliteit te behouden. Die nationaliteit verlie zen de Surinamers als ze in Surina me blijven als dit land dinsdag a.s. onafhankelijk wordt. Somohardjo procedeert namens de 'Stichting ter beveiliging van plan tage-arbeiders'. In zijn overwegingen zegt de president van de Haagse rechtbank onder meer dat niet is aan getoond dat ieder van de zesduizend bij de stichting is geregistreerd. )nze weerkundage medewerker kwam er eindelijk eens ivervalst herfstweer over ons c/jDe lucht kwam potdicht te 01 Vlagen met nevel, regen en i?en waaierden uit over stad Waaatteland. Gisteravond om" 7 'sch e«l in Den Helder, Sleeswijk tiblé instholm in Jutland 8 mm ze gemeten, in Karup, eveneens d 9 mm. De Bilt, Amsterdam, en n en Wiek 5 mm, Vldssingen, ldeni en Emden 6 mm neerslag, «richt en Arcona kwamen niet dan. 3 mm. De wind nestelde de zuidwest-hoek. et er naar uit dat deze de- ow,J )na're aanval vermoedelijk Hfen klein staai'tje zal hebben. w li arometers in Noord-west- Kr hid en Denemarken zakten tP kilvoaKl stevig, terwijl tegelij- Kln de luchtdruk vooral in ;en- land sterk opliep. Kin loss aan nd h ïhotse oostkust meldde zelfs oordt ijgimg van 6 mb in drie uur, een van 5 mb. Dit houdt het de v r in van stormachtige noord- Balt ijke of noordelijke winden na aan ssage van een koufront dat - Q" later op de dag het noor ons land kan bereiken, die behoort een klein stormpje in 1 is, Waddengebied en vooral de in bocht tot de mogelijkheden. Ie s 'pressieontwikkeling heeft een kist rukgebied van 1031 mb. tus- Jgin de Azoren en Ierland er 'er ijk niet van weerhouden op reid ost te blijven. Mede hierdoor et s 'n de luchtdrukverschillen rerder toenemen. mt de komende dagen verwach- ar®. e een doordringen van belang- °®lt' koudere lucht. Vermoedelijk 111 hoofdmacht zich pas na van- n bo over Nederland uitbreiden, han ot gevolg heeft dat we dan een ype krijgen met buien. Ver bieden er gezakt tot 4 a —5 graden. Overal steeg de barometer flink op de van 1022 mb uit Oost-Duitsland dat de kou-inval naar West-Europa re gisseert. BSSSÏSSSh Weerrapporten van gisteravond 19 uur: weer. maximum temperaturen en ieer- slag 719 uur. Amsterdam geheel bewolkt 11 5 De Bilt regen 10 5 Declen regen 9 5 Eel de regen 9 6 Eindhoven motregen 8 3 Den Helder regen 11 8 Luchth. R'dam regen 11 3 Twente motregen 7 5 Vlissingen regenbui 10 6 Zuid Limburg regen 7 3 Aberdeen regen 14 1 Berlijn regen 7 0.1 Bordeaux zwaar bewolkt 12 0 Brussel regen 8 4 Frankfort regen 7 2 Genève geheel bewolkt 7 0 Helsinki half bewolkt O 0 Innsbrück geheel bewolkt 5 1 Kopenhagen regen 8 3 Lissabon onbewolkt 15 O Locarno half bewolkt 13 0 Londen zwaar bewolkt 12 5 Luxemburg regen 5 3 Madrid onbewolkt 12 0 Malaga onbewolkt 21 0 Mallorca zwaar bewolkt 13 0 wacht moet worden dat sommige buien door koude bovenlucht verge zeld gaan van hagel en zelfs sneeuw. De temperatuur wordt, la ger. Gisteravond hadden de voor posten van de Poollucht Oost- Schotland juist bereikt. Ten zuiden van Aberdeen was de wind noord- noordwestelijk geworden. Kou over Noordwest-Europa, maar warm weer in Griekenland, waar een warme woestijnwind uit Afrika, de Scirocco. de laatste dagen een forse temperatuurverhogang tot stand heeft gebracht. In Athene is het kwik al enkele dagen achtereen tot 22 of 23 graden opgelopen. Ons dagelijks uitstapje naar Noord- Scandinavlë leverde gisteravond 16 garden op voor Sodankyla in Noord- Finland. maar let wel, dit betrof de maximumtemperatuur daar. Om ze ven uur gisteravond wees de thermo meter er op anderhalve meter hoog te 28 gr aan (dauwpunt 31), het was er windstil, de barometer wees 992 mb. en de tendens was da lend. Het was er de koudste dag tot nu toe. Kvikkjokk in Noord-Zweden gaf —20 gr na een maximum van 18. IJsland registreerde gisteren een ijsdag, de maxima waren er 1 tot 3 graden en gisteravond waren de thermometers in de westelijke ge- neg«n en wind AW»/KHUI UOQ 1IOOG WATER 21-11-75 Vissingen 3.03 - 15.17: Haringvlictsluizcn 4.46 - 16.56: Rotterdam 5.49 - 17.55; Sche- veningen 4.20 - 16.31. IJmuidcn 4.54 - 17.05: Den Helder 9.00 - 21.15; Harlingen 11.17 - 23.34; Delfzijl 0.58 - 13.17. Evenmin is aangetoond of aanneme lijk gemaakt dat allen Nederlanders zijn en de serieuze wil hebben vóór de 25ste naar Nederland te vertrek ken. Ook is niet duidelijk of er vol doende vervoersmogelijkheden zijn en of de reizen zijn gefinancierd. De eisende stichting heeft wel een groot aantal ingevulde registratieformulie ren getoond (ongeveer duizend) maar daar blijkt alleen uit dat de mensen als leden bij de stichting zijn ingeschreven. Maar er blijkt niet uit dat ze de wil hebben naar Nederland te komen. De bankrekening van de stichting had eind augustus een saldo van een ton, maar ook over dat feit bestaat on voldoende zekerheid. De president vond het trouwens on voorstelbaar dat plotseling zesdui zend Javanen naar Nederland willen komen om hun Nederlandse nationa liteit veilig te stellen. En als de eisers bevreesd zijn voor.de ontwik kelingen in Suriname na de 25ste november, dan is die vrees in rede lijkheid niet serieus te nemen. Weliswaar leert de geschiedenis dat het onafhankelijk worden van kolo niale rijken dikwijls gepaard gaat met grote moeilijkheden, maar in redelijkheid valt niet aan te nemen dat in Suriname plotseling een nood toestand ontstaat die het ergste voor de Javanen doet vrezen. Uit Surinaamse berichten is geble ken dat het verstrekken van pas poorten op de gebruikelijke manier al een hele tijd normaal voortgang vindt. Van een verslaggever MIDDELBURG Een 19-jarige politieagent uit Breskens is door de rechtbank in Middelburg veroor deeld tot duizend gulden boete en vier maanden ontzegging van de rijbevoegdheid. Op 5 september reed de agent tegen een voorgesor teerd staande motorrijder op nabij Souburg, waarbij deze man ter plaatse overleed. De rechtbank vond dat het gebeurde te wijten was aan onvoorzichtigheid van de agent, die zei zich van het ongeluk niets meer te herinneren. Wegens het veroorzaken van een verkeersongeluk op 6 juli nabij Temeuzen. waarbij vier mensen om het leven kwamen, veroordeelde de Middelburgse rechter de eveneens 19-jarig automobilist F. A. V. uit Terneuzen tot duizend gulden boete en intrekking van het rijbewijs voor zes maanden. Beide vonnissen waren conform de eisen. onder redactie van loessmit We drinken tgenwoordig meer jus d'orange, maar gelukkig voor de kinderen bestaat het nog steeds: ranja met een rietje. Keer dat es om: Rietje met een ranja. Ook die bestaat, maar wie zegt zoiets nou? Wie een beetje in de wereld van de grote cabaretiers thuis is, weet wel dat er maar één man voor zulke omkeer-grapjes in aanmer king komt: Toon Hermans. De man van de subtiele grapjes en woordspelingen (zijn intussen al bejaarde uitschuif-tafeldame is zo'n onvergetelijke) moet wel boordevol met zulke geintjes zit ten, want hij heeft een heel boek met tekeningetjes en woordgrap jes gevuld. Zelfs de titel 'Clowne rietjes' heeft hij in beeld gebracht: een droeve clown die limonade met een rietje drinkt. Al deze 'rietjes' zijn opgedragen aan Toons eigen Rietje, zijn vrouw, maar er staat natuurlijk meer in dan alleen maar rietjes. Hij heeft er van alles bijgesleept, waarbij de tekeningetjes duidelijk moeten maken wat de kijker/lezer mis schien nog in de tekst ontgaan is of andersom. Die tekst moetje zien èn horen, want op het horen komt het vaak aan. Een 'vis-kus' en een 'mussie-kus' moet je eigen lijk eerst gewoon horen, en daar na lezen en zien mèt vissen en mussen er bij; dan is het grapje pas helemaal compleet. En een 'ja ger met haas' krijgt een heel an dere betekenis als je voor de loop van het geweer een hele massa h's ziet; wat precies een 'snavel- In de hoop dat de advertentie campagne 'moeders voor moe ders' over het hormoonprepa raat voor vrouwen die geen kin deren kunnen krijgen, gemaakt uit urine van vrouwen in verwach ting ook eens vanuit het stand punt van de vrouw bekeken zal worden, heeft de afdeling Assen van de Rooie Vrouwen de firma Organon een open brief geschre ven. De actie, zeggen de vrou wen, kan op zichzelf zeker nuttig zijn, maar 'we hebben ons erg ge stoten aan de benadering van de vrouw en aan het vrouwbeeld in deze advertenties'. Die bezwaren tegen de (in damesbladen gevoer de) campagne zijn onder meer: de tekst lijkt geschreven voor kinderen van tien jaar; het vrouwbeeld is tóch weer: je kan en mag alleen gelukkig worden mèt kinderen en het enige waar voor je als vrouw hoort te leven is het krijgen van die kinderen; de advertenties praten echtparen zonder kinderen een gemis aan; voor mensen die met het hor moonpreparaat niet geholpen kun nen worden, werkt de advertentie bepaald niet opbeurend. De Rooie Vrouwen vragen advertenties 'met duidelijke informatie en ver der geen poespas', net zo discreet als de foldertjes bij de dokter. In de advertenties staan zinnetjes als 'Straks zullen kleine lieve babygeluidjes een leeg plekje in uw leven gaan vullen' 'Nog een paar maandjes en het is af gelopen met een werkende vrouw te zijn' en 'Het is niet gek of eng. Het enige wat u hoeft te doen is uw plasje in een nette fles'. breukje' is, wordt duidelijk door de vogel met een verbandje om z'n snavel. Een 'stopperspil' heeft voor een voetballiefhebber geen geheimen, maar wie de tweede bij de voorgaande lettergreep voegt in plaats van bij de laatste en er dan het medicijnflesje bij ziet. weet meteen dat je die moet innemen: en even verderopdat je niet alle 'verse spruitjes' kunt eten. zeker niet die van Toon, die er allemaal pasgeboren baby's bij zette. Hermans is er niet zomaar voor gaan zitten. Hij kwam op het idee, toen hij van de tekenaar/uitgever Scapa zijn vriend Ted Schaap een fraai gebonden dummy kreeg, zo'n nep-boekwerk dat aan de buitenkant precies lijkt op wat liet moet worden, maar van bin nen nog zo goed als leeg is. Toon is op die onbeschreven bladen net zo lang gaan tekenen en fantase ren. tot de hele dummy vol ivas en Elsevier vond het resultaat de moeite waard om er een echt, groot boek van te maken dat nu voor 35 te koop is. Niet een boek om aan één stuk door te lachen, te gieren en te brullen, maar wel om heel vaak om te glimlachen. En zoals Toon zelf zegt: een glim lach is nooit weg. Engelse cafetaria's zijn vaak wal gelijk smerig en het eten dat er geserveerd wordt, is van een ver bijsterend slechte kwaliteit. Zo klinkt het harde oordeel in een pas in Londen verschenen gids voor eetgelegenheden, waarin de samenstellers zeggen dat de En gelsen 'alle gevoel voor zindelijk heid en reinheid schijnen te ver liezen zodra ze een cafetaria bin nenstappen'. Het is dan ook niet niks wat de onderzoekers in vooral de goed kopere gelegenheden onder de 230 hotels en honderden restaurants waar ze hun speurwerk deden, hebben gevonden: in een van die restaurants, dat er toch al be paald niet proper uitzag, kregen ze een stukje gebak dat zo kei hard was dat een vork er op brak. Geen wonder, zeggen de onder zoekers, dat er In het naburige vogelpark een bordje staat: 'voer de pelikanen niet s.v.p. Er zijn er al doodgegaan door ongeschikt voedsel'. Ze noemen het eten in sommige van de groezelige cafe taria's ronduit 'schandalig, onap petijtelijk geserveerd, slecht klaargemaakt, misselijkmakend, rommelig en weerzinwekkend'. Zelfs van de betere restaurants vinden ze dat werkelijk goed eten bedorven wordt door plastic bord jes en plastic bestek. Tegenwoor dig is het blijkbaar heel gewoon, dat het bedienend personeel krui mels eenvoudig van tafel op de grond veegt en ze daar laat lig gen: 'De vloeren zijn dan ook vaak smerig en bezaaid met af val'. De koffie was in vele geval len slap genoeg voor baby's en de thee niet meer dan beigekleurig water. Wie van plan is in Enge land te gaan eten. kan dus het beste maar eerst Egon Ronay's gids raadplegen. Op het station van Leeuwarden hoorde een verslaggever van de Leeuwarder Courant, dat daar een oudere dame in de lektuurhal om een krant van zaterdag vroeg. Dat wekte nogal wat verbazing, want het was vrijdagmiddag twee uur. De dame vertelde er bij dat ze het weekend de stad uit zou zijn en dan toch graag de krant van zaterdag meenam en ze was hoogst verwonderd toen de ver koopster haar meedeelde dat de krant van zaterdag pas op zater dag gedrukt wordt. De teleurge stelde mevrouw had toch nog een tegenargument: 'Maar u hebt de weekbladen toch ook altijd een paar dagen eerder?' 'Dat gesnurk verraadde hem...' oara öacoi

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5