Otrivin
Arron wil verzoening met Lachmon
an Doorn wijst
ritiek op
elzijnsbeleid
an de hand
ARP en CHU
teleurgesteld
over stap KVP
Verkouden?
helpen direkt
'STER niet
geleidelijk
afbouwen'
Moties over Zuid-Afrika
DSM Eemshaven
hangt af van
kernbeslissing
Veyten Breytenbach staat terecht
Bouwbonden
willen overleg
over Holborn
Lijk van vrouw
uit water gehaald
Aantjes bereid eenheid te bevorderen Minister Van Doorn:
neusdruppels
Surinaamse oppositie lijkt ontwerp-grondwet goed te keuren
19 NOVEMBER 1975
BINNENLAND
TROUW-KWARTET 3
ggjy:1-»-— "Lj "r v"
-mT;
onze parlementsredactie
HAAG Minister Van Doom (CRM) heeft gisteren de
Bk op het welzijnsbeleid, zoals die de afgelopen maanden door
lere organisaties is geuit, in scherpe bewoordingen van de
gewezen.
de zomer is met name vanuit
jeugd- en jongerenwerk en
jdenjhet anti- CRM-bezudmigiings-
geprotesteerd tegen het feit
Nil anwege de huidige economi-
iituatie sommige sectoren van
dzijndswerk minder snel kun-
voo roeien dan was voorzien,
te er Van Doorn zei tijdens de
L pl. etting van de behandeling
vooi e CRM-begtroting in de Twee-
loed&mer er van overtuigd te zijn,
et kabinet sinds 1973 terecht
voorrang aan het CRM-beledd
gegeven.
u itiek zoaJLs die de afgelopen
ht.
(67
fcevei
len in een aantal protesten
woorden is gekomen, heeft
i Van Doorn wel aan volume
niet aan zuiverheid gewon-
sdenJS^ gaat vaak meer om alge-
^opmerkingen dan om uitge-
kritiek, waarbij het opval-
i dat als het welzijnswerk aan
ie was, kreten zijn geuit die
en enkele wijze zijn waarge-
Minister Van Doorn zei dit
reuren omdat door 'deze niet
juiste voorstelling van zaken
zijl «hele welzijnswerk in discre-
rordt gebracht'.
nwindsman wilde, hoewel de
Wolff hier op aandrong,
iatailleerd ingaan op de
op welke protesten en afcties
precies doelde. Van Doorn
zich voorts af of hij de te-
poting van de WD wel se-
moest nemen. Volgens die
in zou op de hele CRM-be-
273 miljoen gulden moeten
1 bezuinigd. Minister Van
wees er op dat de VVD zelf
Pet in staat is aan te geven in
aktiviteiten dan zou moeten
I geschrapt en dat het voor
op neerkomt dat duizenden
Dnarissen zullen moeten wor-
)ORi uitslagen. Daartoe zijn wij
.lo ;reid, aldus de minister.
"Itsbosbeheer
>rn noemde de huidige sdtu-
ond Staatsbosbeheer ongun-
kon echter niet aangeven
er een beslissing van het ka-
'er de positie van Staatsbos-
tegemoet kan worden ge-
Jbekend is tussen Van Doorn
™atsseoretaris Meijer enerzijds
iter Van der Stee (Land-
anderzijds een conflict gere-
rer de positie van staatsbos-
Dat conflict heeft minister
Doorn onlangs aan premier
"TUyl voorgelegd. Staats-bosbe-
3: b
li
heer valt momenteel onder het Mi
nisterie van Landbouw, maar uitge-
zooder die houtprodutotie vervuilt het
bos tegenwoordig steeds meer func
ties die onder het Ministerie van
CRM vallen, zoals het natuur- en
landschapsbehoud en de recreatie.
Vorige week sprak mevrouw Haaf-
Berger (PvdA) haar bevreemding er
over uit dat staatsbosbeheer nog
steeds tot landbouw behoort.
Van meerdere zijden is reeds ge
pleit voor een nieuwe rijksdienst
voor natuurbehoud en openlucht
recreatie, waarvan staatsbosbeheer
de kern zou moeten vormen.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN De komst van
DSM-staatsmijnen naar de Eems
haven is afhankelijk van een pla
nologische kernbeslissing over de
Waddenzee. Daar er een beleids
voornemen over deze kernbeslis
sing, omstreeks mei volgend jaar, is
genomen kan de provincie Gronin
gen maar beter geen beslissing ne
men over de desbetreffende Eems-
havennota en een aanverwante mi
lieunota.
Dit heeft minister Gruyters (ruim
telijke ordening) bericht aan gede
puteerde staten van Groningen. De
ministeriële brief krijgt een extra
zwaar accent omdat aan het licht is
gekomen dat er binnen het kabinet
Den Uyl een meningsverschil be
staat. Dit hangt samen met het
plan van gedeputeerden van Gro
ningen om speciale milieunormen
in te bouwen in het bestemmings
plan.
MILIEUWETTEN
In een postscriptum bij zijn brief
stelt minister Gruyters dat hij posi
tief staat tegenover deze gedachte,
die in Nederland een totaal nieuwe
ontwikkeling zou inluiden. Minister
Vorrink (milieuhygiëne) voelt er
echter nets voor. Zij vindt dat
milieunormen miiet incidenteel
moeten worden geregeld in bestem
mingsplannen maar in algemene
milieuwetten, zoals ook thans het
geval is. Verder zou oponthoud ook
tegen de zin zijn van minister Lub
bers van economische zaken.
Overigens meent mr. E. H. Toxo-
peus, commissaris der koningin in
Groningen, dat minister Gruyters
handelwijze niet persé uitstel hoeft
in te houden. Gedeputeerden van
Groningen zijn niet 'juichend' over
de brief van de minister. Omdat
het officieel slechts om een 'ver
zoek' ging, is men accoord gegaan
om tot mei te wachten. Het duurt
dan echter zeker nog tot midden
1977 voordat de planologische kern
beslissing in de Tweede Kamer
komt. Groningen is niet bereid ook
dat nog af te wachten. Men zal de
minister berichten dat in oktober
van het komende jaar provinciale
staten de zaak zullen behandelen.
Van onze soc.-econoinische redactie
LELYSTAD De federatie bouw
bonden NVV en NKV willen op
korte termijn gaan praten met de
ministers Gruyters, Boersma, Lub
bers en Westerterp over het in
moeilijkheden verkerende bouwbe
drijf Holborn in Lelystad. De bon
den vragen van de ministers steun
opdat het bedrijf nog minstens een
half jaar zal kunnen doordraaien.
Ook de bouwbond CNV steunt de be
zetting. van Holborn.
De federatie bouwbonden heeft ook
bekend gemaakt dat de bezetting
van de woningbouwfabriek, die het
(ADVERTENTIE)
kjes d
tive
Zuidafrikaanse dichter en schilder Breyten Breytenbach moet op 21 november
verschijnen voor het Hooggerechtshof in Pretoria. Hij wordt ervan beschul-
i dat htj met andere Zuidafrikanen heeft gesproken over middelen om zich te
zetten tegen het apartheidssysteem,
activiteit als deze valt in Zuid-Afrika onder de internationaal gelaakte Wet op
Terrorisme, op grond waarvan men voor dergelijke feiten kan worden veroor-
'd tot de doodstraf. Een groot aantal veroordelingen tot levenslange gevange-
Iraf is in de afgelopen jaren naar aanleiding van soortgelijke feiten door het
lafrikaans Hooggerechtshof uitgesproken.
4.9 ild
loo st.
Vi d;
CJi tg.
.'ten Breytenbach, die door zijn werk ook in Nederland bekend is geworden, is
/oord en geschrift sinds jaren een belangrijk vertegenwoordiger van het blan-
..'erzet tegen het Zuidafrikaanse apartheidssysteem. Hij werd op 19 augustus j.l.
irresteerd, vrijwel gelijk met een aantal anderen op grond van dezelfde wet. Tot
het eerste verhoor op 10 november jl. is Breytenbach ieder contact met fami-
en iedere rechtshulp ontzegd.
geven hiermede uiting aan onze diepe verontrusting over het- lot dat Breyten
.ytenbach en zijn medebeschuldigden te wachten staat, indien het Hoogge-
ij ihtshof te Pretoria hen schuldig verklaart.
lij wenden ons daarom tot de Regering van Zuid-Afrika en tot het gerecht op
zij bevorderen dat Breyten Breytenbach en zijn medebeschuldigden zo spoe-
mogelijk in vrijheid worden gesteld, en weer aan het normale leven kunnen
linemen.
b.c:
ster.
53Wi
Wij richten ons tevens tot de Nederlandse Regering met het dringende verzoek
invloed uit te oefenen op de Zuidafrikaanse Regering tenneinde Breyten
yjaytenbach en zijn medebeschuldigden in vrijheid te doen stellen.
■n Wij doen een beroep op alle personen en organisaties met verbindingen in
Ty id-Afrika om hun invloed aan te wenden om de zaak van Breytenbach en zijn
debeschuldigden te steunen.
W ij roepen een ieder op te protesteren bij de Regering van Zuid-Afrika en bij de
ibassade van Zuid-Afrika te 's-Gravenhage.
if. Boukema (VU. Porf. A. de Froe (Univ. v. A dam). Marnix Gijsen. Prof. H J.
sring (RU, Leiden), Dr. A. van den Heuvel (pred.), Prof A. Heyder (VU). Ds. Okke
jer. Ben van Kaam. Prof. H M. Kuitert (VU). Hubert Lampo. Prof. J. J. van log-
m (bloedtransfusiedienst). Lucebert. Hans van Mierlo. Prof. D. C. Mulder (VU).
H. E. Ruitenberg (Amnesty International). Dr. A. F. E. van Schendel. Ageeth
lerphuis. Ds. N. A. Schumann. Paul Steenbergen. Jan Terlouw (D'66). Ed van
i (PvdA), Prof. J. Verkuyl (VU). S. Carmiggelt en vele anderen
hebben dringend geld nodig voor onze actie. Bijdragen kunnen worden ge
urt op gironummer 565988 t.n.v. A. Nuis te Winterswijk, onder vermelding van
lité-Breytenbach. Correspondentieadres: Comité-Breytenbach. Wingerd 55,
ifcpelle a d IJssel.
400 man tellende personeel maan
dag is begonnen, door de bonden
wordt gesteund. Behalve de bouw
bonden heeft ook de landdrost van
het openbaar lichaam Zuidelijke
IJsselmeerpolders, dr. W. M. Otten,
bij de ministers aangedrongen op
behoud van de firma Holborn. In
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De fractieleiders van ARP en CHU, mr. W.
Aantjes en dr. R. J. H. Kruisinga hebben zich gisteren teleur
gesteld getoond over het besluit van het KVP-bestuur om de
noodprocedure in werking te stellen teneinde als zelfstandige
christen-democratische partij de eerstvolgende verkiezingen in te
gaan.
De teleurstelling van Aantjes en
Kruisinga heeft echter totaal ver
schillende achtergronden: de CH-
leider blijft ervan uitgaan dat de
ongedeelde CDA-lijst bij de volgen
de verkiezingen uitsluitend kan
mislukken wanneer de AR-partij-
raad 13 december niet volmondig
zajl beamen dat het meningsverschil
over de werking van de partij-
grondslag geen beletsel voor de ene
lijst zal zijn. Maar Aantjes meent
dat het besluit van het KVP-be
stuur is ingegeven door zorg over
het ontbreken van politieke eens
gezindheid tussen de CDA-partners.
Oppositie
Kruisinga verklaarde dat het KVP-
bestuur niet had moeten vooruitlo
pen op de AR-vergadering van 13
december en dat het, door dit wel
te doen, het risico loopt 'ongewen
ste ontwikkelingen juist op te roe
pen'. Overigens voegde hij daaraan
toe dat de CHU bezwaar maakt en
oppositie zal blijven voeren tegen
het beleid van het kabinet Den Uyl.
AR-leider Aantjes zei dat het be
sluit tot het in werking stellen van
de noodprocedure op zichzelf een
belemmerende factor voor het CDA
kan worden. Hij herhaalde dat de
ene CDA-lijst 'van uitermate groot
belang is voor de verdere ontwikke
ling van het CDA', maar dat de
geloofwaardigheid van deze forma
tie in de eerste plaats wordt bepaald
'door meer eenheid van politiek op
treden, waaruit de ene lijst het
vanzelfsprekende gevolg zal zijn'.
Aantjes zei erbij dat hij bereid is
de eenheid van optreden te bevor
deren en herinnerde daarbij nog
eens aan het voorstel van zijn frac
tie tot integratie van de werkzaam
heden van de drie betrokken frac
ties.
Zoals gemeld heeft het bestuur van
de KVP tot de noodprocedure be
sloten omdat het vorige week in
Haaften geen zekerheid heeft ge
kregen dat bij de eerstvolgende
verkiezingen de ongedeelde lijst zal
wonden gvormd.
AMSTERDAM Uit het Zuideram-
stelkanaal in Amsterdam is gister
middag het lijk opgehaald van een
vrouw van wie de identiteit bij de
politie onbekend is.
Zij was 1.55 meter lang en ongeveer
70 jaar oud. Ze was gekleed in een
rijze rok, zwartwit-geruite mantel
en zwarte schoenen, droeg een
zwart hoedje met een hoedespeld en
oorbellen met groene stenen. Het
lijk vertoonde geen verwondingen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Van
Doorn (CRM) is tegen een gelei
delijke afbouw van de reclame
op radio en televisie, zoals de
anti-revolutionair J. M. Schol
ten in een motie heeft voorge
steld en waarvoor mogelijk een
kleine meerderheid in de Twee
de Kamer is te vinden.
een telegram stelt hij dat het rijk
direct verantwoordelijk is voor
Lelystad en de werkgelegenheid in
en om deze plaats.
Het bouwbedrijf Moes in Lelystad
heeft inmiddels verklaard bereid te
zijn de met ontslag bedreigde
werknemers van Holborn over te
nemen. Moes wil het personeelsbe
stand uitbreiden van 250 tot 800 in
verband met een groot bouwproject
in Lelystad. Dit omvat een sociaal-
cultureel centrum, een paar kerken,
het hoofdwinkelcentrura en 1.300
buizen. Op de foto: leden van de-
bewakingsdienst voor de poort van
Holborn.
uitsluitend verkrijgbaar bij apotheker en drogist
0 Vervolg van pagina 1
en zou dan 'naar goeddunken' kun
nen handelen. Kamervoorzitter
Vondeling kwam gisteravond echter
op zijn beslissing terug, na het
af sluis teren van de NOS-opnamen
van de gang van zaken. Hij ging er
toen vanuit dat Van der Lek nog
wel op tijd zijn fout had hersteld
en de motie was dan dus met 70
tegen 68 stemmen verworpen. De
Kamer kan overigens vandaag de
beslissing van Vondeling nog ver
anderen.
Minister Van Doorn zei gisteravond
zich vooral om financiële redenen
tegen de afschaffing van de STER
te verzetten. De STER levert mo
menteel 124 miljoen gulden per
jaar op eyi dat zou een verhoging
van de omroepbijdrage van 108 gul
den tot 143 gulden betekenen.
Hierdoor worden vooral de lagere
inkomens getroffen. Wat een moge
lijke dekking uit de algemene mid
delen betreft, zei minister Van
Doom te betwijfelen of dat in de
huidige situatie tot de mogelijkhe
den behoort.
Minister Van Doorn wilde wel de
toezegging doen zich nog eens na
der te buigen over de vraag of bij
de huidige reclame de belangen
van de consument niet in de knel
komen. Hij zal hierover contact op
nemen met minister Lubbers (eco
nomische zaken), de consumenten
organisaties en de reclameraad.
De motieven die destijds hebben
geleid tot invoering van de STER,
zoals het belang van het bedrijfsle
ven en de werkgelegenheid en de
angst voor de vlucht naar de West-
duitse televisie, gelden volgens mr.
Van Doorn ook nu nog.
Order
De indruk bestaat overigens nog
stees, en ds gisteren door minister
Van der Stoel versterkt, dat het
kabinet op de gestelde voorwaarden
toestemming voor de uitvoer van
de reactorvaten niet zal weigeren,
indien Zuid-Afrika Nederland die
order gunt. Binnen de ministerraad
bestaat hierover echter geen eens
gezindheid.
De tegenstanders van de levering
hopen dat de aangenomen motie
Ter Beek de aarzelaars in het kabi
net naar het kamp van de tegen
standers zal trekken. De motie Ter
Beek betekent in feite dat de leve
ring niet door kan gaan, omdat
Zuid-Afrika al lang heeft laten we
ten niet tot het verdrag toe te
vóllen treden, omdat ze dan op
nucleair gebied teveel aan banden
wordt gelegd.
De tegenstanders van de levering
zien in de kerncentrale een ver
sterking van de Zuidafrikaanse
apartheidspolitiek en menen dat er
onvoldoende garanties zijn dat de
kennis uik de centrale verkregen
niet voor kernwapens wordt mis
bruikt. Deze vrees wordt nog ver
sterkt door het recente besluit van
Zuid-Afrika zelf een uraniumverrij-
kingsfabriek te zullen bouwen, die
veel directer voor wapenproduktie
is te gebruiken. Zuid-Afrika heeft
openlijk toegegeven onvoldoende
mankracht te hebben om zowel een
kerncentrale als een verrijkingsfa-
briek zelf te kunnen ontwikkelen.
Voor de verrij kdngsfabriek is nu
gekozen omdat de kerncentrales
makkelijk in het buitenland te
koop zijn.
Geen misbruik
Voorstanders van de levering vre
zen geen misbruik gezien de gestel
de voorwaarden. Zij verwazchten
ook geen enkel effect van een een
zijdige Nederlandse economische
boycot van Zuiid-Afrika. Minister
Van der Stoel zei ook geen resul
taat te verwachten van pogingen
andere landen ook akkoord te laten
gaan met voorwaarde vantoetreding
door Zuid-Afrika tot het verdrag.
Bij de voorstanders in de Kamer en
het kabinet speelt de werkgelegen
heid (de reactoren leveren 9000
manjaren op) uiteraard een belan
grijke rol.
De Kamer verwierp een motie Van
der Spek (PSIP) waarin de levering
gezien de apartheidspolitiek zonder
meer werd afgewezen. Bij de verde
re stemming over buitenlandse za
ken ging de Kamer unaniem ak-
kord met twee WD-moties, een
tegen de gelijkstelling van zionisme
en racisme en tegen de verdeling
van de Europse gemeenschap in
aparte clubjes van grote en kleine
re landen. Bij ontwikkelingshulp
wees de Kamer WD-voorstellen af
om 350 miljoen gulden vrij te ma
ken ten gunste var\ investeringen
door het Nederlandse bedrijfsleven
an ontwikkelingslanden.
PARAMARIBO (ANP) De Surinaamse premier Arron heeft gisteren zijn
politieke tegenstander, VHP-leider Lachmon, uitgenodigd met hem mee te gaan
naar New York om op 4 december Suriname aan te melden als 144ste lid bij de
Verenigde Naties.
'Het wanbegrip tussen mij
zelf en de heer Lachmon,
tussen regeringscoalitie en
oppositie, moet worden af
gebroken', aldus Arron tij
dens de voortgezette behan
deling van de ontwerp-
grondwet in de Staten van
Suriname.
Handdruk
Nadat de Surinaamse rege
ringsleider gistermorgen
ruim een uur lang had ge
antwoord op de afgelopen
zondag door de Staten ge
maakte opmerkingen over
de grondwet, stapte hij on
verwacht van zijn spreekge
stoelte en liep in de richting
van de VHP-banken Daar
drukte hij een verraste op
positieleider Lachmon de
hand en trachtte hem te
omhelzen. Kort daarna
schorste Statenvoorzitter
Wijntuin de vergadering
voor enkele minuten.
Tijdens deze pauze verklaar
de Lachmon 'als mens' Ar-
Premier Henk Arron: sa
men met Lachmon naar
New York.
rons gebaar te waarderen.
maar niet 'als politicus'. 'De
regering heeft immers op
geen enkel van de voor ons
belangrijke punten toegege
ven', aldus Lachmon, die
verder de uitnodiging van
Arron om mee te gaan naar
New York 'een voorbarige
emotionele opmerking'
noemde. Verder commentaar
liet hij achterwege, omdat
hij Arron in de tweede
spreekronde persoonlijk wil
antwoorden.
Hoogtepunt
De openbare verzoéningspo-
girag van de Surinaamse
president was een van de
weinige hoogtepunten in het
voortgezette debat over de
ontwerp-grondwet. Arron en
later minister Hoost van
justitie hadden nota's van
wijzigingen gemaakt, waarin
op een aantal punten werd
tegemoetgekomen aan de ei
sen van de oppositie. Een
van die punten is de Suri
naamse krijgsmacht.
Op verzoek van het VHP-
Sta/tenlid Adhin is de rege
ring bereid in de grondwet
een artikel op te nemen, dat
'alle Surinamers op gelijke
voet deel kunnen uitmaken
van de krijgsmacht en bin
nen de krijgsmacht op gelij
ke voet in elke functie wor
den benoemd.' Op andere
voor de VHP belangrijke
punten weigerden Arron en
Hoost echter in te gaan.
Nieuwe vlag
In de Staten werd ook nog
gedebatteerd over de nieuwe
vlag van Suriname. Lach
mon beschuldigde de rege
ring ervan uitsluitend de
partijkleuren van de vier re
geringspartijen in het ont
werp te hebben opgenomen:
groen, wit, roöd en geel. De
VHP-er Ir. G. Hindori pleitte
voor een jaarlijkse bijeen
komst tussen delegaties van
het Nederlandse en Suri
naamse parlement na de
onafhankelijkheid van zijn
land. Hij zei het van groot
belang te achten elkaar te
blijven informeren, zolang
Nederland ontwikkelings
hulp geeft aan Suriname.
Gisteravond iaat zou .er wor
den gestemd over de ont
werp-grondwet. Hoewel op
positieleider Lachmon nog
steeds niet tevreden is met
het resultaat hiervan, voor
spelden steeds meer politici.
dat de VHP de ontwerp-
grondwet zal goedkeuren.
Dit betekent, dat Suriname
na 25 november een grond
wet heeft, die met algemene
stemmen werd aangenomen.
