Pleidooi voor
steunfonds
tegen racisme
1
'Christelijk leven in de crisis'
Vandaag]
Lutheranen krijgen
goed leesbaar stuk
Voorstel tot dopen
in vier fasen
Advies sectie raad van kerken
Gastlidmaatschap in discussie
Buitengewone
wijkgemeente
in discussie
Atlas was niet
doopsgezind
Patmos-boekÊ
over kerk efe
theologie
Prof dr. W. H. Velema tot hervormd-gereformeerde mannen
MAANDAG 10 NOVEMBER 1975
KERK-BINNENLAND
TROUW/KWARTETh-
~4D,
Van een onzer redacteuren
AMERSFOORT De sectie internationale zaken
van de raad van kerken in Nederland pleit voor
voortzetting van de kerkelijke steun aan het pro
gramma tot bestrijding van het racisme van de
wereldraad van kerken en aan het bijzondere fonds
daarvan.
De seoie, die onder voorzitterschap
staat .van mevrouw dr. M. A. M.
Klompé. heeft dit advies vervat in
een zorgvuldig opgesteld stuk geti
teld 'Bevrijding als opdracht van de
kerken'.
Een groot deel van het stuk is
geschreven door de Groningse pole
moloog prof. mr. P. J. Teunissen.
De rest komt voor rekening van de
sectie, waarin onder anderen zit
ting hebben: prof. F. A. M. Alting
van Geusau, mr. C. A. Bos. dr. Th.
van Boven. mr. P. J. A. Idenburg
en ds. H. Bremer.
Minderheid
Niet alle leden staan achter het
advies. De minderheid bestaat uit
prof. C. L. Patijn en de Amster
damse ds. A. A. Spijkerboer. Zij
verzetten zich tegen elk gebruik
van geweld door bevrijdingsbewe
gingen en menen dat de toenemen-
Prof. mr. P. J. Teunissen
de isolatie van Zudd-Afrika en
steun aan gewapend verzet geen
ander effect bunnen hebben dan
toeneming van de vrees van de
blanke bevolking.
De meerderheid van de sectie staat
zij het niet zonder nuances de
benadering van de wereldraad van
kerken voor. Wel meent de meer
derheid dat de wereldraad ernst
moet maken met het streven naar
niet -gewelddadige methoden van
verandering zoals overleg. Bemid
deling, voorlichting, diplomatie etc-
Meer verzet
In haar analyse van de politieke
situatie eegt de sectie dat er een
uitbreiding -van gewapend verzet te
vrezen is. Waarschijnlijk zal dit ge
wapend conflict beëindigd worden
door een militaire overwinning van
de bevrijdingsbewegingen, zegt de
sectie. Hierbij zou de blanke over
heersing worden afgeschaft, maar
de raciale tegenstellingen zouden
dan nog eigenlijk niet zijn wegge
nomen. De sectie pleit voor een
overgang van de huidige fase van
geweld en toenemende tegenstellin
gen naar verzoening op basis van
afschaffing van het racisme. Op het
moment is. aldus de sectie nog
geen gesprek met de blanke over
heersers mogelijk. Toch zal de we
reldraad het uiterste moeten doen
om tot zo'n gesprek te komen. Het
moet de kerken gaan om de bevrij
ding van alle mensen: van de on
derdrukten uit het onrecht waar zij
aan onderworpen zijn en van de
onderdrukkers uit de angst en on
juiste opvattingen over de mede
mens, waarin zij zijn gevangen
Nood
Zover is het evenwel nog nieit ln
Zuid-Afrika. Er is sprake van on
derdrukkend geweld. Indien de ra-
UIT
VAN LEZERS
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatle wordt de. naam van
'de schrijver vermeld.
CDA
Eerst zal de principiële strijd over
de uitgangspunten moeten komen
(inclusief persoonlijke) voor het
CDA. Men wilde geen CDU of mid
denpartij. Akkoord. Wil men éénheid
om invloed en macht, dan kan men
wel doorgaan, ook in beide genoem
de vormen. Het NW en NKV, het
katholiek middenstandsverbond en
het algemene, willen fuseren volgens
de laatste gegevens.
Waar zou het principiële blijven?
Haast, in dubbele betekenis, koste
wat kost. CDA moet doorgaan. Op
gemeentelijk en provinciaal niveau
kan het soms, anderzijds is het on
mogelijk. Waar het wel gebeurt, is
dat houdbaar? is nog een grote
vraag. Landelijk geeft het nog veel
meer voetangels en klemmen. Ge
zien voorgaande is het CDA dan ook
de gebroken rietstaf waarop men
leunt. AR-stemmers: let op uw ver
antwoordelij kh eid.
Winsum M. Dijksterliuis
Herdoop
Dominee Van der Zanden heeft zich
laten herdopen en vraagt zich nu af,
of hij predikant ip de gereformeer
de kerken kan blijven. Ik bid de Heer
dat de classis in deze naar Mattheus
28 vers 19. waar de Heiland opdr&cht
aan de discipelen geeft, mag luiste
ren. Zelf ben ik ook groot gedoopt,
voelde dit als gehoorzaamheid. Ik
sprak veel met predikanten daar
over. Het eind was altijd dat ze geen
weerwoord hadden. In het Nieuwe
Testament is het bewijs van kinder
doop niet te vinden. Prof. Berkhof
schrijft in zijn 'De geschiedenis van
de kerk' dat de kinderdoop "waar
schijnlijk in de derde eeuw is inge
steld'. Dus ds. Van der Zanden, houd
goede moed. Mattheus 28 vers 20.
Texel G. Dros
Onbegrijpelijk
Onze adressen
AMSTERDAM:
Direktle - commerciële
afdelingen -
administratie:
Wibautstraat 131,
tel. 020-913456,
Postbus 859.
Redaktle:
Nieuwe Zijds Voorburg
wal 280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
ZWOLLE/GRONINGEN:
Melkmarkt 65, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
Appel
ciaal onderdrukten in uiterste nood
tot gewapend verzet overgaan, om
dat elke andere weg naar verande
ring is afgesneden, dan zal hun
gewapend geweld in principe moe
ten worden aangemerkt als tegen
geweld, gericht op de beëindiging
van fundamenteel onrecht. Het is
naar het oordeel van de sectie niet
strijdig met de roeping van de ker
ken, indien zij hun steun geven
aan hen, die in uiterste nood hun
toevlucht namen tot "bevrijdend ge
weld, ook niet, indien dit met zich
brengt, dat de kerken steun geven
aan gewapend verzet als zodanig.
De sectie meent dat de kerken in
het Westen zich met alle kracht
moeten inzetten voor de afschaf
fing van het racisme. De eerst aan
gewezen weg is die van de dialoog,
maar indien dit niet tot resultaten
blijkt te leid en, kan het voor de
kerken noodzakelijk worden een
politiek komflict met de raciale on
derdrukkers te aanvaarden, krach
tig tegen raciaal onrecht te protes
teren en de publieke opinie ertegen
te mobiliseren. Maar wanneer ook
deze weg vruchteloos is. kan het
voor de kerken noodzakelijk zijn de
onderdrukten te blijven steunen,
wanneer zij naar de wapens grij
pen.
Kern
Het beleidsadvies vormt de kern
van het stuk dat de sectie interna
tionale zaken heeft opgesteld. In
het overige deel van het stuk wordt
een uitgebreide beschrijving gege
ven van de kerkelijke strijd tegen
rassenwaan en met name van het
programma tot strijd tegen het ra
cisme van de wereldraad van ker
ken. Het stuk is uitgegeven als
doesier bij 'Archief van de Kerken'
door de Horstink in Amersfoort. De IxeUOOpten
prijs is 13.90. Het gironummer van
De Horstink is 29.10.25.
Van een onze verslaggevers
AMSTERDAM De lutherse synode heeft zaterdag in Amstelveen
nog geen beslissing genomen over het gastlidmaatschap. Er ble
ken enige punten te zijn die nog eens goed besproken zullen moe
ten worden. De gemaakte opmerkingen zullen worden verwerkt in
een 'goed leesbaar stuk', zoals de president ds- W. Bley het uit
drukte.
Dat zal dan ter verdere bespeking
in mei 1976 aan de synode worden
aangeboden. Je kunt over zoiets pas
een besluit nemen, aldus ds Bley,
als het gaat leven, bijvoorbeeld
doordat het besproken wordt. En
als het leeft, is er een reële moge
lijkheid om de kerkorde te wijzigen,
n.
Er lag thans een voorontwerp 'in
zake wijzigingen van de algemene
verordening in verband met de in
voering van het gastlidnlaatschap'
op de synodetafel. Daarin werd
voorgesteld dat doopleden en lid
maten van de hervormde kerk in
dien zij dat wensen als doopleden
en gastleden kunnen behoren tot
een evangelisch-lutherse gemeente,
Deze bepaling zou ook van toepas
sing kunnen zijn op leden van
andere kerken.
hebben ta.v. het landelijk kerkbe
stuur. Maar de hervormde richtlij
nen kennen lutherse gasten zulke
rechten niet toe. En zoiets moet
toch eigenlijk bilateraal zijn.
Ook het dopen van kinderen van
gastleden is een probleem. Als je al
zover bent dat je je kinderen in
een kers laat dopen, ben je dan
wel een gastlid? Een mooie sluiten
de regeling kunnen we niet maken,
zei prof. Bondermaker. Maar we
willen vervreemding en teleurstel
ling voorkomen.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De hervormde
synode zal in haar najaarszit
ting (17-19 november) een be
slissing moeten nemen over de
positie van de buitengewone
wijkgemeenten (in wording).
Het bestaan van buitengewone wijk
gemeenten (al dan niet in wording)
hangt samen met het modaliteits-
vraagstuk in de hervormde kerk.
Sommige kerkeraden willen in hun
plaatselijke werk niet de ruimte ge
ven voor de verscheidenheid, die er
in de hervormde kerk als geheel wel
is. Om te voorkomen, dat bepaalde
groepen van de kerk zouden ver
vreemden, stelde de synode de bui
tengewone wijkgemeente in wording
in, als mogelijkheid voor kerkelijk le
ven naast de gewone plaatselijke ge
meente. Tevens werd bepaald, dat de
synode om de vijf jaar zou moeten
beslissen, of deze 'overgangsbepaling'
zou moeten worden verlengd.
De synode zal maandag 17 november
een nota over deze materie behande
len. Teneinde verder te komen en zo
mogelijk nadere kerkordelijke bepa
lingen te kunnen ontwerpen, wordt
de synode gevraagd, zich uit te spre
ken of zy de bepalingen ongewijzigd
wil laten of in andere vorm wil voort
zetten; en of de synode een term
wenst te stellen binnen het verloop
waarvan zij op zich neemt zich op
nieuw over de gehele problematiek
te beraden.
Hulppredikers
Andere kerkordelijke zaken, die
maandag op de agenda staan, zijn de
financiering van de predikantspen
sioenen (herinvoering eigen bijdra
ge?) en de sacramentsbediening door
hulppredikers.
Dinsdag begint de synode met een
bespreking van het rapport van me
vrouw C. I. Dales over de werkwijze
van de synode. Dinsdagmiddag en
-avond komt de zending aan de orde
in de vorm van het jaarverslag van
de hervormde raad voor de zending
en de verslagen van de conferentie
in Tangmento, waar van 1 tot 7 au
gustus een ontmoeting plaatsvond
tussen Indonesische christenen en
kerken en een delegatie van de Ne
derlandse hervormde kerk.
Woensdagmorgen behandelt de sy
node nog enkele kleinere zaken. Ver
der komt op een van de drie Synode-
dagen de concept-overeenkomst met
de stichting Interkerkelijke omroep
Nederland (IKON) aan de orde en
worden drie hervormde bestuurs
leden voor de IKON benoemd.
Minister De Gaay Fortman heeft in
de Tweede Kamer toegegeven, dat
hij ongelezen een niet onbelangrijke
brief van zijn handtekening had
voorzien. Mijn vraag rijst, zou het
geen aanbeveling verdienen om np-
nisteriële brieven door de staatsse
cretaris te doen bijtekenen, om zulke
grove vergissingen, die van verstrek
kende gevolgen kunnen zijn in de
toekomst te voorkomen?
Rotterdam W. Kraantak
PPR
Blijkens een opinieonderzoek zou
vandaag meer dan een kwart van de
kiezers, die PPR gestemd hadden bij
de laatste verkiezing, dit nu niet
meer doen. Grote woorden, die hun
voortrekkers voor in de mond lig
gen, zoals progressief, duidelijkheid,
concreet en radicaal werden niet ver
zilverd in hun daden en 28 procent
tekende nu voor gezien. Deze groe
pering trok veel kiezers uit spijt-
stemmers, malkontenten, dwarslig
gers, protestmarcheerders en actie
groepen en ontpopt zich al meer als
verwant aan de CPN. Hun aanhang
is te veel als drijfzand, die geen voe
dingsbodem kan zijn voor gewortel
de blijvende groei in ons volksbe
staan.
H. Boeve Oldenbroek
AMSTERDAM Van de zijde van
de doopsgezinde gemeente deelt
men ons mee. dat er bij de veiling
van antiquariaat Beijers te Utrecht
woensdag wel duizenden boeken uit
de bibliotheek van de doopsgezinde
gemeente zijn verkocht, maar dat
de atlas, die 41.000 gulden op
bracht, nu net niet uit doopgezind
bezit kwam, maar door een ander
was aangeboden.
PROF. v. d. BERG NAAR LEIDEN
AMSTERDAM Ter correctie op
ons zaterdag gepubliceerd bericht
over het vertrek van prof. dr. J.
van den Berg van de Vrije Univer
siteit te Amsterdam naar de rijksu
niversiteit te Ledden melden wij
dot hij in Leiden de kerkgeschiede
nis na 1650 gaat doceren.
Prof. dr. "J. P. Boendermaker had
enkele theologische notities over
het begrip 'lidmaat, gemeentelid
opgesteld. Een Lidmaat is, schrijft
hij daarin, niet andere dan een
dopeling, een gedoopte. Gedoopten
van een andere kerk zijn leden van
onze kerk in principiële zin, omdat
wij alleen één gemeente van Jezus
Christus zijn. Voor de kerkorde be
tekent dat; welkom, zonder restric
ties.
Dr. K. Bled, die de hervormde kerk
vertegenwoordigde, wees erop dat de
hervormde richtlijnen wel beper
kingen heetft gemaakt. Hij miste
dan ook elke nadere bepaling. Moet
het begrip 'kerk' niet meer gevuld
worden? Is alles wat zich kerk
noemt, werkelijk kerk?
Richtlijnen
Al levert de praktijk weinig moei
lijkheden op lutheranen zijn in
een hervormde gemeente in de re
gel als gasten van harte welkom en
omgekeerd ook toch bleek het
formeel allemaal nog niet zo een
voudig te zijn. De openheid van de
lutherse kerk brengt me dat gast
leden ook rechten zouden moeten
NIJMEGEN Voor ouders, die
moeilijk kunnen beslissen of ze
hun kind al dan niet moeten laten
dopen, zou de mogelijkheid moeten
bestaan te kiezen voor een 'dopen
in fazen'. Aldus Hans Koenen, me
dewerker aan het hoger kateche-
tisch instituut te Nijmegen in het
bulletin van het r.k. dekenaat Nij
megen.
Hans Koenen schrijft, dat vele ou
ders twijfelen over de doop van
hun kind. Aan de ene kant willen
zij het kind vrijlaten. Aan de ande
re kant voelen ze weer een zekere
plicht het kind te laten dopen.
Voor sommige ouders, aldus Hans
Koenen, is de geboorte van het
kind een diepe religieuze ervaring
geweest, maar ze zijn zo weinig
kerkelijk gebonden, dat een doop.
en een belofte van de ouders het
kind katholiek op te voeden een
lachertje' zouden zijn.
Voor ouders, die met deze moeilijk
heden zitten, stelt Hans Koenen de
mogelijkheid voor van een 'dopen
in fazen'. Dat komt erop neer, dat
de eigenlijke bediening van het sa
crament pas plaatsvindt na beslis
sing van het kind.
Goed gebruik
Volgens Hans Koenen is het dopen
in fazen een goed gebruik in de
oude christelijke kerk. Ook meent
hij, dat het sacrement van het
vormsel zijn natuurlijke plaats zo
weer kan terugkrijgen. Hij meent,
dat de vroegere reeks doop-eerste
comm,unie- vormsel - plechtige
communie in feite ook een geleide
lijke inleiding was in de kerk.
Duidelijk stelt Hans Koenen, dat
hij de rechtmatigheid .van de kin
derdoop op geen enkele wijze in
twijfel wil trekken. Hij wil slechts
nieuwe mogelijkheden aanreiken
voor ouders, die er moeite mee
hebben hun kind te laten dopen.
*t Ziet er niet best voor je i
land, met een kind op de ♦-
of met vooraanstaanden
die 's morgens al dineren.
Maar dat gaat goed,
land, als je een koning hebt I
uit het goede hout gesneden,
en ministers die gewoon
eten,
echte mannen,
die daarvoor niet persé
hoeven te zijn.
(Prediker 10,16,17)
Een kind op de troon. So:
vertalen: een melkmuil. 1\
goed, in ieder geval iemand
geen verstand van heeft. Je
hem aan en je houdt je harti
Hij slaat er maar wat uit a
slaat nergens op. Geen won<'
er 's morgens al lekker geg<
gedronken wordt. Alsof dat
merk is van hoogheid en t.
naam-zijn. Nee, dan kan je
leven in een land waar een h*.
regeert die weet waar het ove|~
en die in een traditie van
vaardig en serieus regeren sta
't is een misvatting om te I
dat je dan pas echt man
overkomt als je je van tijd t<
een stuk in de kraag drinkt,
inzicht in de wereld gemef
en wat is~'t dan nog
en
EN
het er waarschijnlijk al eenzijr
andere uit zien. Misschien
hèt werkelijk tijd dat overal
sen eens met dit 'wee' end o:
gaan rekenen als er ergens
dr
de
gen en leidslieden gekozen i :eg
worden.
Van een onzer verslaggevers
rd
Dor
AMSTERDAM Bij uitgeveri M®
mos. Amsterdam-Antwerpen, jan
aantal boeken op het gebiè iho
kerk en theologie verschenejyltei
prof. dr. G. van Leeuwen, vfld
den aan de (25-jarige) prot-ei »en
theologische faculteit te ipan,
verscheen: 'Om mens te zijd
pag., prijs 26,-)ondertitejk
1
Li
2s
Volgens het plan van Hans Koenen
zou bij de geboorte van het kind
een viering worden gehouden,
waarbij het kind zijn naam krijgt.
Omstreeks het zevende jaar zou een
tweede viering kunnen plaatsvin
den, en later nog een als het kind
twaalf en achttien wordt. De vie
ringen zouden moeten toewerken
naar de keuze van het kind om
gedoopt te worden.
tieven en perspectieven in dt.
houding tussen christelijk geip T
opvoeding. Van mgr. Paul Si
hulpbisschop van het bisdoi
selt (Belg.), kwam een
'Dagsluitingen' uit (212
ƒ20,90). Onder de titel 'Tail
pag., 15,50) wordt in een
opstellen van deels journa
aard geschreven over het v
van het jongerenconcilie. I
Jeroen Witkam houdt zich
waak je hart' (72 pag., ƒ8,2
met de integratie van oosten
ditatiemethoden in de chrii
gebedspraktijk. Weer van
Schreurs is 'Christenen in «ere
wind' (191 pag., ƒ20,90), eqeeft
drage tot bezinning over de fckos
slagen van ons menselijk en chit
lijk bestaan. Tenslotte een (me.
opstellen over kerkopbouw vfcd i
deruit onder de titel 'Laat
volk gaan' (212 pag., 22,50)^:
Ga
oek;
met
ADVERTENTIEboc
gebc
de
Wie zich nu abonneert c
WAARHEID EN,
EENHEID [Krt
die ontvangt de nummer?
1 januari gratis. Ieeta
Postbus 139-Utrecht
In uw blad van 4 november stond de
aankondiging van een nieuwe appel.
In de eerste plaats wordt een nieuwe
appel niet ontwikkeld, zoals er stond,
doch gekweekt na jarenlang krui-
singswerk. Het ergste hierbij is dat
deze eer toegeschreven wordt aan
de Wageningse instituten! Niets is
echter minder waar, de Wageningse
instituten hebben aan het winnen van
dit nieuwe ras part noch deel gehad.
Deze eer komt namelijk volledig toe
aan Ir. de Sonnaville uit Deest in
Maas en Waal. Deze heeft na jaren
lang kruisingsonderzoek o.a. dit ras
gewonnen en intussen hiervoor kwe
kersrecht ontvangen. Vandaar dat
deze appel officieel heet Karmijn de
Sonnaville. Van dit ras zijn op di
verse proeftuinen al ongeveer 50 hec
tare aangeplant, waarvan de vruch
ten al enkele jaren op de veilingen
worden aangevoerd. En het is dus
niet zo dat deze appel het volgend
jaar pas voor het eerst zal verschij
nen, zoals werd beweerd door uw
verslaggever.
Geldermalsen J. F. van Dijke
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT 'Wie de bijbel als uitgangspunt loslaat, heeft geen
toekomst. De waarheid van deze stelling zien we aan ons volks
leven voltrokken worden.' Dit zei de christelijk gereformeerde theo
loog prof. dr. W. H. Velema zaterdag op de toogdag van de her
vormde mannenbond op gereformeerde grondslag. Hij drong erop
aan, om zich juist nu meer en sterker dan ooit op de bijbel te oriën
teren als norm en uitgangspunt van christelijk handelen.
Prof. Velema sprak over 'Het chris
telijk leven in de crisis'. Het evan
gelie heeft steeds minder over de
mensen te zeggen. Theologen wij
zen het gezag van de bijbel voor
het christelijk leven praktisch af.
De Apeldoorn se hoogleraar wees op
'Gezin ln de waagschaal', het boek
je, dat onlangs ter gelegenheid van
de gezinsweek de kerken werd in
gedragen. Op de vraag, wat de bij
bel zegt over huwelijk en gezin,
wordt in dit boekje geantwoord:
'Heel weinig'. Zo komt men ertoe,
naast huwelijk en gezin ook com
munes en relaties tussen homo-
sexuelen als aanvaardbare vormen
van samenleven te beschouwen.
Kennelijk ls de visie op het huwe
lijk al zo aan het veranderen, dat
dit aan het kerkvolk kan worden
gepresenteerd namens een officieel
door kerken benoemde commissie,
aldus prof. Velema
De vredeskrant van het interkerke
lijk vredesberaad noemde hij als
ander voorbeeld, hoe het christelijk
leven ln de crisis is geraakt. 'Het is
een krant, die het als pamflet ten
gunste van marxistische propagan
da in West-Europa goed zou doen'.
Volgens prof. Velema wordt met
deze krant namens de kerken de
mensen zand in de ogen gestrooid.
'Er wordt een voorlichting gegeven,
waarvan men alleen maar zeggen
kan: dit speelt het communismein'
de kaart'.
Tegelijk komen de aanvallen op
het christelijke leven van buitenaf,
zoals in de senslvity-training, die
prof. Velema 'de hersenspoeling
van een groep' noemt en die vol
gens hem ten doel heeft het
groepsgevoel te versterken en de
individualiteit te breken. Een
andere aanval zag hij in de sterker
wordende overheidsbemoeienis, met
name op de gebieden van de inko-
mensbesteding. het onderwijs en
het jeugdwerk.
ANTIHUMAAN
Op de achtergrond zag hij de door
werking van de verwereldlijking.
De openbaring is uitgevallen. God
is onbekend geworden. Daarom kan
men de normen niet meer veranke
ren in God of Zijn gebod. De mens
aan zichzelf overgelaten is een
Prof. dr. W. H. Velema
prooi in de macht van de duivel en
wordt zelf voor zijn medemens een
duivel. Het is het oude verhaal van
het humanisme, dat in wezen anti-
humaan is. aldus prof. Velema.
Hij waarschuwde de hervormde
mannen tegen struisvogelpolitiek
en pleitte voor een open houding
ten opzichte van de vragen van
deze tijd en een dudelijk bijbels
antwoord op de problemen.
Op een vraag in de discussie, hoe
hij tegenover het CDA stond, ant
woordde prof. Velema, dat het CDA
getoetst zal moeten worden op de
vraag, of het op de crisis van het
christelijk leven inspeelt of tegen-
ga^ geeft.
DR. WIERSINGA
De andere referent was prof. dr. C.
Graafland uit Utrecht. Hij sprak
over 'Een nieuwe verzoeningsleer'.
Veel doet als nieuw opgeld, wat in
wezen reeds sinds lang in de kerk
de ronde heeft gedaan en is afge
wezen. Prof. Graafland noemde- in
dit verband de maatschappij-kriti
sche theologie en de nieuwe ver-
bondstheologie. Ook de visie, die dr.
Wiersinga voordraagt ten aanzien
van de verzoening is al oud. Wel
worden telkens nieuwe woorden
gebruikt, die aansluiten bij het le
vensgevoel van die bepaalde tijd,
maar als het op de geestelijke kern
aankomt, blijkt er bij alle wisseling
van vormen frappante overeen
komst te bestaan.
Prof. Gaarland omschreef die kern
als volgt: 'In de klassieke prediking
van de verzoening staat God in diet
middelpunt. Zijn wezen, Zijn deug
den. Zijn gerechtigheid en heilig
heid. ook Zijn liefde en ontferming,
terwijl in de verzoeningsleer die
zich daartegenover opstelt ten
diepste de mens in het middelpunt
staat, zijn heil. zijn welzijn en zijn
mogelijkheden'.
Genuanceerder gezegd: in deze ver
zoeningsleer doen God en mens het
samen. Gos en mens worden in het
nieuwe theologische denken
als partners. Niet God moet
verzoend, maar de mens moe
den veranderd. Uiteindelij:
dat er toch op neer, dat
centraal staat. God gaat
en schaart zich aan de zijde
mens. Deze ontwikkeling za
Graafland in de opvolgende
van dr. Wiersinga.
De referaten van prof. Vel
prof. Graafland zijn in dn
schenen bij uitg. J. Bout te
(N.H.).
rroii
te
f^adle
■at t<
"leed
ÏStül'
Oost
uffei
n h«
OUDE BERIJMING
Deze toogdag, die elk jaar o*
meer dames bezocht wordl
geopend door voorzitter
Vroegindeweij uit Veenenda
wekte op om nog veel meer
zijn met de bijbel. 'Nu wor£
Karl Marx reeds in onze
een soort kerkvader verh
Predikanten belijden openU
zij zijn leer aanhangen e
blijven zij binnen de kerk
bekleden om het kerkvolk
maken voor het marxisme.
Het gaat om de fundamental
ds. Vroegindeweij, die de ml
broeders dan ook aanspoor»
geen strijd te laten opdrini
bijzaken, zoals liturgische
'Blijf vasthouden aan de Sta
taling en de oude berijmin
mag ons gerust conservati»
men. In deze tijd hebben w
aandacht voor allerlei llti
vernieuwingen. Het gaat
veel grotere dingen'.
i
vai
ran
ra gei
•eder)
He te
is d
en. I
gei
