Godsdienstige propaganda: je kunt er een
'tranentrekker' in leggen
Jezus is nooit
in Bangladesh
geweest
Vandaag
Maar dit is een róómse kerk....
Doophuizen
onder woestijnzand
woord en dienst
Beroepingswe*
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1975
TROUW/KWA
doorJan deJongh
„Wij doen ontzettend veel aan „direct mailing", gewoon brieven schrijven aan mensen. Daarmee
komt net meeste geld binnen Hoe kom je aan adressen? Van een bevriende organisatie kreeg ik
450.000 adressen. Om die te verzenden kost twee ton. Dus gaan er eerst 10.000 weg om te kijken, wat
er uitkomtJe moet in je brief rekening houden met dwarslagen je moet er als je kunt ik
noem het maar een „tranentrekker" in leggen Als ik zeg: er is zoveel nood onder jonge men
sen, dan zeg ik niks. Maar ik schrijf: ik was gister bij Jan en dan zeg ik niet: wie van u wil daar
wat aan bijdragen, maar: wie van u wil tien gulden geven
Dit zijn opmerkingen van de heer
G. A. Brucks, directeur van Youth
for Christ Nederland (YFC) op een
bijeenkomst van de afdeling be
drijfskunde van de technische ho
geschool Twente. Het zal wel niet
veel voorkomen, dat een leider van
een religieuse organisatie voor
technici iets vertelt over zijn pro-
paganda-methode. De afdeling no
digde de heer Brucks uit, omdat
YFC deze zaak zeer vakkundig
aanpakt.
Tien jaar geleden werd YFC bijna
opgeheven. Brucks, overgekomen
uit Canada, maakte er een bewe
ging (organisatie?) van met 45 vas
te medewerkers, een actiecentrum
van een half miljoen hypotheek-
vrij, 80 landelijke comités, koffie
bars, een crisiscentrum, enz.
Boeiend vertelt hij over. de opbloei
van zijn beweging. Voor reclame
mensen is er niet zoveel nieuw. Bij
zonder is wel'de onbevangen ma
nier, waarop Brucks bekende tech
nieken gebruikt voor de verbrei
ding van zijn boodschap. Hij ver
telt hoe onlangs zijn medewerkers
vijfhonderd kansels bestormd heb
ben. „Waarom doe je dat? Nou ja,
dat doe je ook, omdat je zo in de
pers komt. omdat het een mooie
krantekop is."
In het kader van bedrijfskunde
krijg je natuurlijk wel een eenzij
dig beeld van YFC. Brucks noemt
het ..de onderkant van het vloer
kleed". De inhoud van zijn bood
schap kan nauwelijks aan de orde
komen. Dat op zichzelf levert een
vraag op: staat de wijze waarop je
reclame voert los van het produkt?
Kerken en religieuze groepen ma
ken reclame. Ze brengen hun kerk
dienst of jeugdsoos aan de man. Ze
brengen ook hun boodschap aan
de mensen: het evangelie, „een re
latie met Jezus", het geloof. De
ethiek van de reclame is op het
ogenblik weer in discussie. Want
niet alles mag. Een nieuwe wet
gaat ons straks tegen misleidende
reclame beschermen. Want wan
neer voorlichting in de reclame
ontbreekt, wordt ze al spoedig tot
misleiding, de Ster weet er van
mee te praten. Maar geestelijke
misleiding kan veel kwalijker zijn,
dan misleiding die geld kost.
Hoe brengen religieuze organisatie
hun boodschap? Welke middelen
zijn geoorloofd en welke niet?
Spanning
Ter dekking van kerkelijke prak
tijken, inclusief meedogenloze ket
terjacht, heeft men zich op het
woord „Dwingt hen binnen te ko
men" uit de gelijkenis van het brui
loftsmaal (Lucas 14 vers 23) beroe
pen. Een verhaal van overweldi
gende gastvrijheid nog wel. We we
len. dat die hardhandigheid uit de
Latijnse vertaling komt. Er staat
eigenlijk: „trachten te overtuigen",
„aandringen". Toch is er, wanneer
we nadenken over zending en
evangelisatie, een eigenaardige
spanning. We menen immers, dat
het voor een mens van levensbe
lang is zich door het Evangelie te
laten overtuigen. Heiligt hier mis
schien dan toch het doel de midde
len?
Het is maar, wat je wilt overdra
gen. Als het waar is, dat Jezus
Christus mensen van de machten
wil bevrijden, dan zal evangelisa
tie bevrijdend moeten zijn. Recla
me en propaganda doen voor een
deel het tegenovergestelde: ze
blokkeren een vrije keuze en laten
mensen in een fuik lopen. Ik ben
mij ervan bewust, dat het laatste
woord herinnert aan Jezus, die de
apostelen tot vissers van mensen
wilde maken.
Reclame en boodschap
Niet altijd wijst verwerpelijke re
clame op een slecht produkt. Om
dat Readers Digest agressief ver
koopt. behoeft ..Het Beste" nog
niet slecht te zijn. Hoewel, bij een
tijdschrift gaat het er om de ander
iets te vertellen, mee te delen en als
de reclame-mededeling op onmon
digheid mikt (want de eenzijdig
heid van de reclame biedt je geen
werkelijke, zelfstandige keus),
want kun je dan van het produkt
verwachten? Ook de overdracht
van de evangelische boodschap is
een mededeelzaam gebeuren. Ik
denk dat daarom de wijze van pro
paganda wel iets (alles?) zegt van
het soort evangelie, dat je brengt.
Omgekeerd bepaalt de (ethiek van
de) boodschap de manier van aan
bieden. Als je door je propaganda
mensen op hun kwetsbare punten
wilt pakken, zegt dat iets van je
mensbeschouwing.
Brucks vertelt van de nieuwe slag
zin: „Ik schaam me het evangelie
niet". Mikt deze slagzin op gevoe
lens van te kort schieten? De slag
zin wordt er onder andere inge
bracht. doordat „we een startdag
houden in een grote kerk met vijf
honderd jongeren. We creëren
daar een blijde sfeer. In die sfeer
moet je de jonge mensen overwel
digen met je eigen persoonlijkheid
en enthousiasme. Je moet ze aan
de lopende band motiveren. Er
moet een heel blijde sfeer heer
sen," zegt Brucks.
Opvallend is, dat de term „over
weldigen" meermalen in een der
gelijk verband werd gebruikt. Een
van de deelnemers aan de bijeen
komst vraagt dan ook, of hij zo de
mensen niet in een roes brengt,
waardoor ze heel weinig weer
stand hebben.
Afhankelijk
Bij propaganda gaat het niet om
commerciële, maar om denkbeel
den, geestelijke zaken. Een nega
tief aspect van propaganda an
ders dan bij reclame kan zijn,
dat mensen afhankelijk worden
van de propagandist. Brucks ver
telt, dat hij behalve de vaste mede
werkers 25 vrijwilligers heeft, die
zich voor wat zakgeld en de kost
..een jaar lang de blubbers wer
ken".
„Die werken zich half kapot voor
mij. Ik heb er daarom behoefte
aan, dat het over jaren nog mijn
beste vrienden zijn. Dat kan alleen
als ik ze begeleid in al hun proble
men. Ik neem jongens waar nie
mand iets in ziet. Ze zijn een geka
pitaliseerd risico. Je moet er dan
wel jarenlang een vader voor zijn."
Aldus Brucks..
In de nabespreking komt het punt
van de afhankelijkheid van zijn
persoonflijkheid) aan de orde. Het
zou interessant zijn als er gegevens
waren over de jongeren die efiige
jaren door YFC zijn heengegaan.
Je zou willen weten of dit „vader
lijke" ook selecteert en hoe afhan
kelijk of onmondig men blijft. Een
mens mag bemiddelaar zijn bij de
ontmoeting met God. God komt
door mensen tot ons. Bij propa
ganda bestaat het gevaar, dat men
het komen-van-God niet bemid
delt, maar het in de weg staat. De
propagandist loopt het gevaar
zichzelf mee te delen.
Advertenties
Op initiatief van de gereformeerde
kerken wordt voor de tweede maal
een perscampagne gehouden. In
streekbladen komen advertenties,
die bedoeld zijn als „gespreksope-
ners". Ze zijn korten uitdagend. In
de folder aan gemeenteleden hier
over wordt gezegd, dat ze „vooral
de aandacht moeten trekken van
hen, die het Evangelie niet ken
nen".
Hoe voert de kerk op dit punt pro
paganda? De eerste advertentie is
hierbij afgedrukt. „Jezus is nooit
in Bangladesh geweest". Bangla
desh, wat roept dat op? Hongerige
geraamten van mensen, chaos, ge
meenschappelijk schuldgevoel. Ik
neem aan dat het geen „tranen
trekker" wil zijn. Gaat het in die ad
vertentie soms helemaal niet om
mensen, die in Bangladesh krepe-
ren? Worden ze alleen maar ge
bruikt om aandacht te trekken?
In de toelichting staat bij deze ad
vertentie: „De spanning in de tekst
laat zich in de volgende vragen
vertalen: wat is het verschil tussen
zorgen en bezorgdheid? Wanneer
wordt zorg tot bezorgdheid?
Ik moet zeggen, dat voor mij de
spanning heel ergens anders zit.
Dat houdt ook verband met het
problematisch tekstgebruik.
Alle voorgenomen advertenties
eindigen met de vraag: Kennen wij
Jezus eigenlijk wel? Misschien voe
len kerkmensen nog aan, dat het
woord „kennen" hier in een bijzon-
Misschien vindt u daarom dat we Jezus maar beter kunnen vergeten.
Sommige van zijn woorden zi|rt in Bangladesh een lachertje.
Geen zinnig mens zal ze daar hardop durven te zeggen.
Maar als we dat in Nederland wel durven te doen. helpt dat hopelijk
ook de mensen in Bangladesh.
Want Jezus zegt eenvoudigweg:
Maak je geen zorgen over het eten.
drinken en over de kleren die je nodig hebt(Mattheus 6:31)
Kennen wij
Jezus eigenlijk wel?
j> 20J.Leutd«n C.
Eerste van een reeks advertenties, die op initiatief
van de gereformeerde kerken in streekbladen ge
plaatst zullen worden.
dere zin wordt gebruikt. Want de
zin „Kennen we Jezus wel?" heeft
een andere betekenis, dan „Ken
nen wij Jansen wel?". Je komt Je
zus niet op straat tegen, behalve in
de minste van zijn broeders. In de
gewone zin van het woord kun je
met aan hem worden voorgesteld.
Wat denken mensen, die het kerke
lijk taalveld niet kennen, bij deze
zin? Wat wordt hun beloofd?
Iedere kerk en iedere religieuze
groep zoekt gehoor en aanhang. Er
is een markt. Wanneer we meteen
evangelische boodschap op deze
markt komen, rijst er een aantal
vragen. In hoeverre bepaalt de
vragende mens (de markt) het aan
bod? Hoe is het gesteld met de
voorlichting in je propaganda?
Ben je uit op mondige mensën, die
vrij kunnen kiezen of maak je hen
afhankelijk van schijnzekerhe
den? Van welke kanalén maak je
gebruik? Bij godsdienstige recla-.
me luistert het heel nauw. Wan
neer begint de misleiding? Een
goed produkt kan door slechte re
clame in een kwade reuk komen.
Ds Jan de Jongh is campus-pastor
van de technische hogeschool
Twente in Enschede.
DE HANDIGE ONTHAND
Het warhoofd praat maar door,
maar geen mens weet natuurlijlj
precies wat er gebeurt,
en wie laat hem weten 1
wat er gebeuren zal? j#
Het warhoofd maakt zich druk]
en hij wordt er doodmoe van,
maar als hij naar huis moet
kan hij de weg niet vinden.
(Prediker 10,14,15) pgj
Het eigenlijke kan de mens i '°°t'
gaan bij al zijn sloven en dratf?
daar komt het ongeveer op nJP,iri
wat de Prediker hier zegt. jokte
•kletst wel en kletst maar ri-
maar intussen ontgaat hem wa
werkelijk gaande is en wat hei in
wachten staat. Hij maakt zich ^ng
druk om allerlei zaken en rento
al achter aan maar zoiets ging
woons als thuis komen, dat i )at
niet bij. Het eigenlijke kan de ra
ontgaan, wat er gebeurt en ha |2n
werkelijk terecht komt. Hij 1< jjh
zichzelf voorbij. Dat is een mi |e!ia
lijkheid die niet alleen het t ^ai
hoofd heeft, de man die denkt uilf
hij handig en slim en erg actit )e v
Hij is net niet handig en slim enpingi
tief genoeg, want hij ziet iets ov ten
hoofd, nl. dat hij mens is en in F1
gebeuren staat en dat hij een I ro<^
moet weten te vinden. En j?
staat hij dan, onthand en zoi
raad en dadeloos, de weg k
Een situatie die wel niemand ehs
heel vreemd zal zijn. Mens-zij leme
ergens anders van afhankële i?c
Van diepere en grotere din
Van een zich gadegeslagen wèHoC
en genade gevonden hebben
ogen van God.
Het valt ons moeilijk voor te stellen, dat Noord-Afrika eens een
bolwerk van christelijke beschaving is geweest. De bewijzen
daarvan zijn echter nog in zeer ruime mate voorhanden. De is
lam, die in de zevende eeuw alles overspoelde, heeft de verlaten
christelijke kerken doorgaans onberoerd gelaten.
door L. M. P. Scholten
unst
NED. HERV. KERK etJel
Aangenomen naar Tjerkgaasf
J. Jansen Schoonhoven, kanfc v
Groningen. ners.
Bedankt voor Oudemirdum: tyvoe,
Ravesloot te Oostermeer (reet.]
In enkele gevallen werden ze inge
richt tot moskee. Meestal echter
liet men ze aan hun lot over, gaf
men ze prijs aan zon en wind, re
gen en plantengroei en het opruk
kend woestijnzand. De opgravin
gen van deze oud-christelijke rui
nes verschaffen ons nu uiterst
waardevolle gegevens.
De archeologen kunnen in Noord-
Afrika direct doorstoten naar de
oudchristelijke kerk en hoeven
niet eerst, zoals in Europa, door
middeleeuwse lagen heen te krui
pen. Daarbij is Noord-Afrika ook
belangrijk door zijn brugpositie
tussen het oostelijke en het weste
lijke deel van.de christenheid.
In een dezer dagen bij Kok te Kam
pen verschenen boek h^eft dr A. G.
Luiks, gereformeerd predikant te
Rinsumageest, de resultaten van
één facet van deze opgravingen
doorA.J. Klei
In de vooravond ontmoette ik
in de binnenstad een collegiaal
echtpaar dat een paar dagen
vakantie hield in Amsterdam.
Ik vertelde op weg te zijn naar
een orgelbespeling in de Domi-
nicuskerk. Zij voelden er wel
voor om mee te gaan. Toen
even later mijn collega achter
in de kerk een programma
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Direktie - commerciële
afdelingen -
administratie:
Wibautstraat 131
tel. 020-913455
Postbus 859
Redactie:
Nieuwe Zijds Voorburg
wal 280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT
Westblaak 9. Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
ZWOLLE/GRONINGEN:
Melkmarkt 65. Zwolle.
Tel. 05200-17030
Postbus 3.
kocht, keek zijn vrouw enigs
zins schichtig rond en fluisterde
mij op verschrikte toon in het
oor: maar dit is een róómse
kerk
Ik kon dit niet ontkennen. De
Dominicus is een roomse kerk
(hoewel ik niet geloof dat een
Romeins oóg met welgevallen zou
rusten op alles wat hier geschiedt,
want dat loopt wel eens buiten de
gebaande wegen). Het is zelfs een
heel bijzondere roomse kerk, naar
mijn smaak een der fraaiste die
Cuypers eind vorige eeuw voor
Amsterdam bouwde, vooral
vanwege het feestelijke, op de
Italiaanse gotiek geïnspireerde
interieur. Voor niet-
Amsterdammers: de kerk staat
aan de Spuistraat, niet ver van het
(ook door Cuypers gebouwde)
Centraal Station.
De reactie van de goede dame, die
van slag raakte omdat ik haar
zomaar in een roomse bedoening
had gevoerd, bepaalt je er bij hoe
oneindig ver „gewone"
protestanten van „gewone"
katholieken af staan, en
omgekeerd. Je denkt niet vaak aan
die afstand, misschien alleen een
beetje op de, magertjes gevierde,
kerkhervormingsdag van verleden
week. Je zit als protestanten en
katholieken met elkaar in de raad
van kerken, je rommelt samen aan
en op een kerst-inn, je bent
broederlijk nieuwsgierig naar wie
Alfrink zal opvolgen en de
dagopeningen van NCRVen KRO
volgen elkaar gewillig op Zo
kunnen we nog wel eventjes
verder gaan, tot je opeens merkt
dat er mensen zijn die het griezelig
vinden in een roomse kerk, ook al
zijn de wijwaterbakjes met zand
gevuld om er sigaretten in te
doven.
Merkwaardig overigens dat zulke
mensen zich in het buitenland
onbekommerd van het ene roomse
bouwwerk in het andere storten en
verrukt kirren over een schattig
kapelletje zus en een mooie
kloostergang zo. Ze denken zeker:
daarginds weten ze niet beter.
Trouwens, het verbaast me toch,
en ik maak me er soms lichtelijk
kwaad over, dat bepaalde lieden
enorm opgeven van, zeg maar, de
Notre Dame in Parijs en nog nooit
een voet gezet hebben in, zeg maar,
de Dominicus in Amsterdam.
Maar het gaat me er nu om, vast te
stellen dat bij alle oecumenische
opwinding op het grondvlak
protestanten en katholieken elkaar
niet of nauwelijks in het vizier
hebben en dat in de kerk onbekend
zéér onbemind maakt. We zagen
het aan de vrouw van mijn collega
in de Dominicus en we lezen het in
een stevig ingezonden stuk in De
Liturgiekrant (uitg. Gooi en Sticht,
Hilversum), waarin een Zwolse
r.k. dame haar beklag doet over de
veranderingen in het Onze Vader:
Uw rijk kome werd: Uw
koninkrijk kome, en er kwam een
stukje bij: Want van U is het
koninkrijk enz. Ik geef tot slot een
paar citaten uit die brief. Hier zijn
In de Canisius Bijbel staat bij
twee Evangelisten het Onze Vader
genoemd. Bij geen van beiden
staat: „Uw koninkrijk kome". Ook
staat er nergens: „Want van U is
het koninkrijk en de kracht en de
heerlijkheid in eeuwigheid".
Die koning daartussen is een
leugen en een vervalsing, wat wij
hoogstwaarschijnlijk aan het
protestantisme te wijten hebben.
Een koning, ook een
christenkoning, kijk maar naar
Abessinië, verrijkt zichzelf en zijn
eigen nageslacht alleen; hij is
vaak een heerser voor anderen.
Verder lees ik in uw boekje 't
Oecumenisch Onze Vader. Dat
heeft mij dubbel de ogen geopend,
d.w.z. dat Oecumene in Nederland
eenvoudig protestantisme
betekent, want ze nemen heel
gewillig 't protestantse Onze
Vader over.
Voor de waarheid over het Onze
Vader zou men zelfs in Nederland
nog kunnen zoeken in de H.
Schrift, die St Bonifacius boven
z'n hoofd hield, toen hij door de
Friezen werd vermoord.
Hoogstwaarschijnlijk is dat ook
een Latijnse vertaling, dus oud en
echt.
Ook heb ik een kerk bezichtigd
waar Jezus aan zijn apostelen 't
Onze Vader zou hebben geleerd.
Daar stond op de muren dit gebed
in 48 talen. Maar ook in het
Vlaams, maar zonder de
toevoeging: „Aan U is hetenz."
Hoe kan de hele oecumene
geloofwaardig zijn als zelfs dat
ene gebed, dat Jezus ons
uitdrukkelijk leerde niet waar en
echt is? 't Nederlands
katholicisme zouden we 't best de
naam kunnen geven van het
Nederlands Hervormde
Vrijzinnige Katholieke
Kerkgenootschap N.H.V.K., naast
Vr.Pr.K.
toegankelijk gemaakt voor een
breed publiek. Hij houdt zich bezig
met het doophuis (het z.g. baptiste
rium) bij het kerkgebouw, vroeger
een apart gebouw omdat de doop
naakt werd ontvangen en daj: kon.
niet in de kerk, in het openbaar.
Levend water
Een van zijn conclusies is, dat men
zich er in de oude kerk bijzonder
veel aan gelegen liet liggen, om bij
de doop de idee van „levend" (stro
mend) water vast te houden. Kos
ten noch moeiten werden gespaard
om tot diep in het Noordafrikaan-
se binnenland de idee van een ri
vier te benaderen met vernuftige
pijpleidingen en kolossale waterre
servoirs.
Daarom valt het temeer op, dat
men niet heeft vastgehouden aan
de doop door onderdompeling. De
oude kerk kende onderdompeling,
overgieting en besprenkeling. De
laatste alleen bij mensen, die van
wege ouderdom of invaliditeit niet
in het doopbassin konden afdalen.
De gewone vorm was, dat de dope
ling, staande in het doopbassin,
werd overgoten. Het getuigenis
van de doophuizen in Noord-Afri
ka wijst unaniem in deze richting.
Dr Luiks wijst daarbij onder meer
op de geringe diepte van het water.
Onderdompeling was om dezelfde
reden trouwens ook in de Jordaan
gedurende een groot deel van het
Oude Kerk te gaan, wanneer zij
dopen door onderdompeling in een
zwembad! Alsof ooit iemand op
het idee zou komen, bij een zwem
bad Psalm 42 te zingen en dat wa
ter te drinken." (blz. 149)
Een andere conclusie van dr Luiks
is, dat geen enkel onderdeel van de
Noordafrikaanse doophuizen zich -
verzet tégen de kinderdoop. We
willen maar zeggen, dat een boek Prof fll* J V U BP'
over archeologie grote actualitei
ten kan bezitten.
Ook symboliek eft decoratie ma
ken veel duidelijk van het geloof,
dat de oude christenen bezielde.
Zo wijst dr Luiks erop, dat het
doophuis haast altijd gebouwd
werd naast de apsis van de kerk.
de plaats waar het Woord'bediend
werd. Hij ziet hierin een bewijs van
de nauw aangevoelde verbonden
heid tussen het Woord en de doop
ais zegel op het Woord.
)e r
iroce
[ens
BAPTISTENGEM.
Beroepen te Amsterdam-Wei
Jager te Nieuw Weerdinge.
vanVUnaarLeïdd
"Van een onzer verslaggever tken
AMSTERDAM. Prof. deer
van den Berg, die aan de Vrije ronk
versiteit te Amsterdam de vatok c
landse kerkgeschiedenis, de i amei
mene kerkgeschiedenis na 165 ï012*]
het kerkrecht doceert, is bena N
Baptisterium door dr A. G.
Luiks. Uitgave Kok te Kampen.
195 blz. met vele illustraties);
22,50.
tot hoogleraar aan de rijksui
siteit te Leiden (in de vakal
prof. dr C. C. de Bruin). Prof. an h
den Berg gaat in Leiden deïaribi
mene kerkgeschiedenis na 1651 rer w
ceren,
In Henchir Messaouda in het zuiden van Tunesië vond men een
christelijk doophuis, dat beroemd werd door de mozaieken rond
t)
doopbassin. Hier is het mozaiek, dat ten noorden van het bassin is j
gen: twee herten ter weerszijden van een boom met vruchten. Bi
jaar onmogelijk. Wie onderdompe- oude christen was het hert een geliefd symbool van de gelovige.föit)
Al-~J gens psalm 42 (graag gezongen bij de nadering tot de doopplaats)
langt de gelovige naar God als een hert naar de frisse waterstromei
lopend vechten beide herten elk met een slang. De dopeling wist,
hij te strijden had tegen „de duivel en zijn ganse rijk". De duif re< jjjj
boven herinnert aan de Heilige Geest, die op Christus neerdaalde
zijn doop in de Jordaan.
ling de enige wettige methode van
dopen acht, kent volgens dr Luiks
de kerkgeschiedenis niet.
„Zo kan het vandaag gebeuren,
dat christenen oprecht menen, in
de lijn van de H. Schrift en van de
(Advertentie)
ATTENTE!
Dr. R. J. Mooi
Ds. J. T. Wiersma
Van „Woord en Dienst" verschijnt 15 november 1975
.een speciaal thema-nummer, getiteld:
•TROUWEN IN DE KERK'
Inhoudsopgave:
Ds. J. T. Wiersma
Da W. C. Verstoep
Da W. C. Verstoep
Da W. C.' Verstoep
Dr. B. Maarsingh
Telefoon: 'Wij zouden graag
een afspraak met u maken'
Ik zal hem een hulp maken
die bij hem past
Deze is nü eindelijk...
D.e twee zullen tot één
vlees zijn
Eén man. één vrouw
Dr. F. O. van Gennep Eros zegt: 'jij bent van mij!'
Ds. A. A. Spijkerboer 1 Korinthe 13 een levens
gevaarlijk hoofdstuk
Ds. L. H Ruitenberg Je eigen gezamenlijk be
sluit
Dr. R. J. Mooi Zaak van de samenleving
Ds. J. T. Wiersma De kerk wijdt niet
Ds. R. Kaptein Wat is bevestigen en In
zegenen
Ds. W. R van der Zee Drie doeleinden
Drs. S. Gerssen O Heer des levens en der
eeuwige liefde
Ds. \V. R. van der Zee Elkanders brood en wijn
Ds.__H. A. Visser Waarom niet op zondag?
Samen voor elkaar, samen
voor anderen
Wij in de gemeente, de ge
meente met ons
Petrus Maria is r.k. en
Necltje Johanna n.h.
Ds. W. J. J. v.d. Waal Gemengd huwen
Ds. J. T. Wiersma Oecumenische cursus voor
gemengd gehuwden en
verloofden
Ds. R. Kaptein De inzegening van het
tweede huwelijk
Ds. L. H. Ruitenberg Wordt er minder in de kerk
getrouwd
Dr. H. W. de Knijff Met of zonder 'boterbriefje*
In verband met het bepalen van de oplage horen we
nu al graag of u interesse hebt in extra nummers, die
1,60 per exemplaar, bij bestelling van 10 exemplaren
of meer 1,40- per exemplaar, steeds exclusief porto
kosten, bedragen.
U kunt deze bestellen door onderstaande bon in te
vullen en te zenden aan:
P. W. A. de Wit
5«X5öOOOOO«XTO(»OQf500(^^
'WOORD EN DIENST*
Postbus 5176, 's-Gravenhage.
Ondergetekende
Naam:
Adres:
Woonplaats:
verzoekt omextra nummers van het thema
nummer TROUWEN IN DE KERK'. Het bedrag
van.r. x met porto
kosten verhoogd zal na ontvangst van uw accept
girokaart worden overgemaakt.
Datum: Handtekening:
frzi'
;hei<
iliss
loor
stra.
officie
lie gr.
tij de
>esteé<
trekvo
wat
de
cht, v
[rote v
trijkt
noerass
'jeden,
'ieren
'atuurl:
ook aa
i'aterge
te tot
oals
"aaruit
ewonn
ie lanj
omen,
'aardoc
taogelijl
