Werkgevers dringen op
lastenverlichting aan
Veel werkloosheid
bij het onderwijs
Vrijheid
!i
V
letNieuwe Haagse Courant en met Nieuwe Leidse Courant
Expositie massief eiken
Marokko
rukt
snel op
'Enka geen
gedwongen
ontslagen'
Aronson
mogelijk
in leven
Meubelfabriek
Oisterwijk
Ontstemming over
legeroefening - pag. 5
Familieberichten
ogezegd
Sadat
in
Londen
i
einig OPEC-
nden hebben
ieprijs verhoogd
vrije toegang uw kopje koffie staat klaar
Flinke stijging sinds het voorjaar
Werkloosheid
nu 212.600
'Reserve' bestaat
voor tweederde
uit vrouwen
Mededeling aan onze abonnees en
adverteerders
Trouw heeft altijd wel wat.
Doe er iets mee.
'SI
Welkomstvoordeel
b"' u b
t'lt
- hoort bii ^/j
33e JAARGANG No. 9671 - VRIJDAG 7 NOVEMBER 1975
rouw
kunnen van maandag tot en met
vrijdag tot 20 uur worden
opgegeven (tel. 020-913456, na 16.30
uur 020-220383). Op zondag is
daartoe van 18 tot 20 uur
gelegenheid.
'GAVE THOUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
ONNEMENT 13,52-PER-MAAND 40,55 PER KWARTAAL f 160,00 PER JAAR POSTGIRO 91133 BANK N.M.B. REKENINGNUMMER 69.74.64.148 GEMEENTEGIRO X 260 LOSSE VERKOOPPRIJS 0.50
IN DEZE KRANT
Binnenland
Duisenberg gaat in
tegen Zijlstra3
Bezetting Paffen
I duurt voort 3
Dr. Rijnsdorp:
'kostbaar erfgoed
wordt bedreigd 11
Buitenland
Weer akkoord Angola 7
Kerk
Meer schot in gesprek
over Midden-Oosten 2
Sport
Van Hanegem
geschorst 19
Zonnige perioden
Zonnige perioden en voorna
melijk in de kustgebieden een
enkele bui. Meest matige naar
noordwest tot noord draaiende
wind. Maximum temperaturen
circa 9 graden. De vooruit
zichten voor morgen en over
morgen overwegend droog en
ïeleidelijk lagere temperatu
ren.
Najaarsprijsvraag
Op pagina 25 vindt u vandaag
weer een aflevering van onze
grote najaarsprijsvraag. Ook
op 28 november en nog een
maal in december kunt u veel
puzzelen voor veel prijzen. U
kunt meedingen naar prach
tige reizen voor 2 personen,
filmcamera's, sportfietsen, at
lassen e:i boekenbonnen.
Bij zijn aan
komst op het
vliegveld van
Londen werd
president Sadat
van Egypte
gisteren door
de Britse premier
Wilson begroet.
Sadats bezoek
aan
Groot-Brittannië,
dat drie dagen
zal duren, is het
eerste bezoek van
een Egyptisch
staatshoofd aan
dat land sinds
de Eyptische
revolutie in 1952.
Aangenomen
wordt dat Sadat
bij de Britse
regering met
name op leve
ring van wapens
zal aandringen.
Zie ook pagina 7.
Op zijn reis naar Indonesië
bracht onze redacteur J. G.
Wolters een bezoek aan
Singapore, de welvarende
eiland-staat op het kruis
punt van noord-zuid en
oost-west wegen in Zuid-
Oost-Azië. Op pagina 23
enkele indrukken van dit
belangrijke financiële-, in
dustrie- en handelscentrum.
Even puzzelen -1
Commentaar 5
Weer5
Familieberichten 10
Film, auto 15
TTERDAM Het besluit van,de
EC (Organisatie van Olie-Expor-
ende Landen') om de prijzen van
re olie per 1 oktober met tien
cent te verhogen is slechts door
landen lidstaten in de prak-
gebracht. Dit zijn Koeweit, Li-
en Nigeria (verhoging 10.2 pro-
t), waarbij moet worden aange-
end dat de laatste twee landen
prijzen eerder dit jaar aan-
ïlijk hadden verlaagd. De prijs-
hogingen in de overige OPEC-
den "ariëren van 1.6 procent
idonesië) tot 9.8 procent (Aboe
abi). Deze gegevens zijn ont-
ïd aan het gezaghebbend Britse
blad 'The Petroleum Economist'.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De werkgevers willen dat het kabinet alsnog over de brug komt met verdere lasten
verlichting (belastingen, sociale premies) voor de bedrijven in 1976. De werkgevers willen hierop
aandringen wanneer zij waarschijnlijk begin volgende week een gesprek hebben met het
kabinet over de vastgelopen loononderhandelingen.
ben naar Washington geko-
n om het land te dienen en
it om het de president nog
eil ijker te maken in deze
leilijke tijden.
De Amerikaanse vice-president
Nelson Rockefeller,
die zich volgend jaar terugtrekt.
De werkgevers zien verdere lasten
verlichting als voorwaarde om met
de vakcentrales te kunnen praten
over prijscompensatie in enigerlei
vorm halverwege 1976. De opstel
ling van de werkgevers dat voor
geen enkele prijscompensatie in de
loop van volgend jaar ruimte is,
was deze week de hoofdoorzaak dat
de onderhandelingen over een cen
traal akkoord al op de eerste verga
derdag vastliepen.
In Den Haag wordt verondersteld
dat de werkgevers deze week met
opzet door hun harde opstelling het
loonoverleg lieten vastlopen, om zo
grotere druk op het kabinet te kun
nen uitoefenen om met lastenver
lichting over de brug te komen. De
werkgevers wilden samen met de
vakcentrales de problemen met het
loonoverleg voorleggen aan het ka
binet, maar de vakcentrales weiger
den dat.
De vakcentrales hebben volledige
prijscompensatie geëist waarvan de
helft uit te betalen in een vast
bedrag van 245 gulden per procent
prijsstijging. De vakcentrales zijn
echter bereid over de wijze van
prijscompensatie te praten. Met na
me in het bedrag van 245 gulden
zit speelruimte voor onderhande
ling. Dit wisselgeld bleef echter on
der tafel, toen bleek dat hoe dan
ook over enigerlei prijscompensatie
in 1976 toch niet kon worden on
derhandeld met de werkgevers. Uit
gangspunt is voor de vakcentrales
dat de koopkracht van de gemid
delde werknemer en zeker van de
lagerbetaalden gehandhaafd blijft.
De werkgevers hebben zich gesteld
achter het uitgangspunt van de re
gering dat de loonkostenstijging
per werknemer volgend jaar in
geen geval hoger dan tien procent
mag worden. De werkgevers willen
het kabinet nu voorhouden dat de
ze tien procent wordt overschreden
als ook de koopkracht gehandhaafd
moet worden. De werkgevers willen
dat het kabinet het verschil alsnog
Vrijwel zeker:
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM Vakbondsbestuur
der Bas Nieuwland van de In
dustriebond CNV heeft gisteren
verklaard dat het vrijwel zeker
is dat bij de sanering van Enka-
Glanzstoff gedwongen ontsla
gen geheel zullen uitblijven.
'Op het ogenblik bestaat er op pa
pier voor veertig mensen nog geen
oplossing, maar het lijkt er sterk
op, dat in de loop van het volgend
jaar ook voor deze mensen nog een
oplossing wordt gevonden. Hoewel
de bondon zeker niet. uit het oog
verliezen dat er in Nederland 1355
arbeidsplaatsen verloren zullen
gaan, zijn we toch tevreden met
het nu bereikte resultaat, aldus
Nieuwland na afloop van het over
leg met de raad van bestuur van
Enka-Glanzstoff in Arnhem.
Zie ook pagina 3. kolom 5
bijpast door lastenverlichting.
Het kabinet zou met nog meer las
tenverlichting kunnen komen door
zich te beroepen op nieuwe som
berder cijfers over de economische
vooruitzichten. Deze manoeuvre
heeft het kabinet vorig jaar ook
gemaakt toen het loonoverleg vast
liep. Extra lastenverlichting zou
echter moeten worden gefinancierd
door uitgavenvermindering in 1976
of verder laten oplopen van het al
rond vijftien miljard grote finan
cieringstekort. Dit tekort is echter
door minister Duisenberg (finan
ciën) en deze week ook door presi
dent Zijlstra van de Nederlandsche
Bank het hoogst toelaatbare ge
noemd.
Overigens is, niet uitgesloten dat de
werkgevers ook zonder (veel) extra
lastenverlichting hun harde opstel
ling wat laten varen, en toch tot
enige prijscompensatie bereid zijn.
Secretaris Geerkens van, het NCW
(christelijke werkgevers) schrijft
deze week in het NCW-blad dat de
vakcentrales kennelijk de groei van
de werkloosheid ondergeschikt vin
den aan behoud van verkregen
rechten. De kiem van het niet ver
enigbaar zijn van de doelstellingen
van vakcentrales (koopkracht
handhaven) en werkgevers (loon
kostenstijging onder tien procent)
ligt volgens drs. Geerkens echter in
de miljoenennota die het kabinet
half september presenteerde.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Nederlandse
verpleger van joodse afkomst,
Leendert Aronson (40), zou nog in
leven zijn. De Iraakse zaakgelastig
de in Nederland, Ismail M. Said Al
Kahdii, deelde gistermiddag telefo
nisch mee aan het ministerie van
buitenlandse zaken in Den Haag
dat Aronson in tegenstelling tot
de eerdere verklaring van dinsdag
niet is opgehangen, maar wel
ter dood is veroordeeld.
De Nederlandse zaakgelastigde in
Irak heeft daarna opdracht gekre
gen van het ministerie zich hier
over opheldering te verschaffen en
aan te dringen op een ontmoeting
Leendert Aronson
met Aronson. Gisteravond laat kon
het ministerie nog niet vertellen of
de Nederlandse zaakgelastigde in
Bagdad iets had bereikt.
Zie verder pagina 3, kolom 4
(Advertentie)
wandkasten bankstellen tafels dekenkisten
stoelen slaapkamers tv-kasten kapstokken
ToonzalenAmsterdam, Leïdsekade 102 (naast Lido, vlakbij Leidseplein),
Berkel (Z.H.), Noordeindseweg 116 (langs het water). Ede, Grotestraat
72/74, hoek Bergstraat (vlakbij de Oude Kerk). Hengelo (O.), Deldener-
straat 3-5. (bij het Stadhuis), Oisterwijk, Beneluxstraat 7 (achter het
station). Utrecht, Hollantlaan 26 (bij afslag E36 Utrecht/Jutphaas/
Nieuwegein), Valkenburg (L.), Reinaldstraat 9 (naast Hotel Rotterdam). I
j Zuidlaren, De Millystraat 7 (vlakbij de Brink).
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Met name onder onderwijzers en kleuterleidsters is de werkloosheid schrikbarend
toegenomen. Eind september waren er 1900 werkloze kleuterleidsters en 1700 werkloze onderwijzers
en onderwijzeressen. Voor heel het kleuter-, basis- en voortgezet onderwijs waren er zesduizend
werkzoekenden.
Deze cijfers geven een veel somber
der beeld dan de voorspellingen die
het ministerie van onderwijs in het
voorjaar gaf. Toen werd het over
schot aan kleuterleidsters voor 1975
geraamd op 850. Het zijn er nu
duizend meer. Voor het basisonder
wijs zouden er tot 1978 nog vol
doende arbeidsplaatsen zijn om dat
aanbod op te vangen.
De reserve aan onderwijzend perso
neel bestaat voor tweederde uit
vrouwen: 4100 vrouwen tegenover
1900 mannen. Van de zesduizend
werklozen zoekt een klein deel een
art-timebaan. Een klein deel van
de werkzoekende onderwijzers
(250) verwacht een oproep voor
militaire dienst.
In augustus j.l. zijn wel enkele
maatregelen genomen waardoor de
behoefte aan leerkrachten toenam.
In het kleuteronderwijs werd de
klassedeler verlaagd, waardoor 650
extra leidsters nodig waren. In
kleuter- en lager onderwijs werd de
taak van hoofden verlicht, waar
door een aantal part-time banen
beschikbaar kwam.
Voor 1976 zijn geen verlagingen
van de klassedeler aangekondigd.
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG Het aantal werklozpn
is in oktober opgelopen tot 212.600.
Dat is tegen de zesduizend meer dan
eind september. De stijging is echter
geringer dan in oktober vorig jaar.
Zoals al door premier Den Uyl deze
week in Heerlen was bekend ge
maakt, is het voor seizoen gecorri
geerde cijfer van werkloosheid in
oktober teruggelopen met achtdui
zend. Dat is een daling voor het
eerst sinds vele maanden.
De stijging van het aantal werklo
zen en de daling van het cijfer ge
corrigeerd voor seizoen worden ver
oorzaakt door het najaars- en win
terseizoen. In de winter is altijd de
werkloosheid het hoogst en in de
zomer het laagst.
AGADIR, MADRID (AP, UPI, Reu
ter) Regeringsfunctionarissen in
Madrid hebben verklaard dat de
deelnemers aan de gisteren begon
nen Marokkaanse vredesmars snel
ler de hoofdstad van de Spaanse
Sahara, El Ajoen naderen dan men
had verwacht.
Met spanning wordt afgewacht of
de 25 kilometer van de grens met
Marokko gedegen Spaanse troepen
met wapengeweld op het begin
van de vredesmars zullen reageren.
Spanje heeft evenals Algerije
verklaard de mars desnoods met
geweld te zullen tegenhouden. De
militaire commandant van de Sa
hara heeft gezegd dat de marcheer-
ders geen meter binnen de Spaanse
defensieldjn zullen komen.
Volgens welingelichte kringen in
Algerije is een algehele mobilisatie
in het zuidwesten van Algerije af
gekondigd.
'Zelfmoordactie'
In de Algerijnse pers werd de mars
een 'zelfmoordactie' genoemd. Vol
gens het Algerijnse blad El Moed-
Jahid 'lijkt het welhaast onvermij
delijk dat het besluit van Rabat tot
een bloedige botsing zal leiden'.
Vlak nadat de mars de grens met
de Sahara had overschreden vlogen
vier Spaanse verkenningsvliegtui
gen over
Aan de mars nemen de Marokkaan
se premier Ahmed Osman en ande
re leden van zijn regering deel.
Solidariteitsdelegaties uit Saoedi-
Arabië. Jordanië en Gabon lopen
ook mee.
Eerder had de voorzitter van de
Veiligheidsraad tevergeefs in 'n tele
gram aan koning Hassan van Ma
rokko verzocht de mars alsnog af te
gelasten. Waarnemers houden het
nog steeds voor mogelijk dat de
mars slechts een beperkt karakter
zal hebben, door niet te proberen
de Spaanse defensielijn te over
schrijden.
Wel zijn voor bepaalde noodgeval
len extra personeelsplaatsen toege
zegd. Dit is echter onvoldoende om
de nu gerezen moeilijkheden het
hoofd te bieden.
Kleuteronderwijs
In het kleuteronderwijs is de situa
tie het meest zorgwekkend. Daar
doet de snelle daling van het ge
boortecijfer zich het eerst gevoelen.
De voorzitter van de PCO (Protes
tants christelijke onderwijsvakor
ganisatie) de heer J. Huisman, ver
moedt dat het groeiende overschot
aan kleuterleidsters mede veroor
zaakt wordt doordat de leidsters
langer in het onderwijs blijven dan
vroeger. Bovendien is het sinds
kort verboden zwangere leidsters te
ontslaan. Het gemiddeld aantal ja
ren dat een kleuterleidster mee
draait na haar diplomering is in
korte tijd gestegen van bijna vier
jaar tot ongeveer vijf jaar.
Daardoor alleen al kwamen er
twintig procent meer leidsters be
schikbaar
Afremmen
Het ministerie van onderwijs heeft
al eerder gepgobeerd de toeloop tot
pedagogische academies en oplei
dingsscholen voor kleuterleidsters
af te remmen. Tot nog toe heeft
deze poging nog weinig effect ge
had.
De werkloosheid in het voortgezet
onderwijs is op dit moment nog
beperkt. In het algemeen voortgezet
onderwijs zijn er 1340 werkzoeken
den. in de rest van het voortgezet
onderwijs ruim duizend. Deze getal
len zullen wel stijgen als de bezui
nigingen die voor 1976 zijn aange
kondigd een feit worden.
,Prof. dr. W. J. Wieringa, voorzitter
van de bond voor protestants-
christelijk vw.o-havo, schatte gis
teren dat de vergroting van het
gemiddeld aantal leerlingen per do
cent (van achttien naar twintig)
zeshonderd arbeidsplaatsen gaat
kosten
Comitè's van het middelbaar en
hoger beroepsonderwijs hebben de
ze week gewaarschuwd voor een
vermindering met tweeduizend ar
beidsplaatsen als gevolg van de be
zuinigingen.
(Advertentie)
De verhuizing van onze afdelingen naar de Wibautstraat 131 in Amsterdam
behalve die van de redactie is achter de rug.
Ook voor de nabezorging voor kranten kunt u gebruik maken van het nieuwe tele
foonnummer 020-913456
Abonnees in het Noorden en het Oosten van het land alsmede die in Zuid-Holland
kunnen gebruik blijven maken van de diensten van de kantoren:
ROTTERDAM/DORDRECHT: DEN HAAG/LEIDEN: ZWOLLE/GRONINGEN
Westblaak 9. Rotterdam. Parkstraat 22. Den Haag. Melkmarkt 65. Zwolle.
Tel. 010-115588. Tel. 070-469445. Tel. 05200-17030*
De redactie blijft voorlopig gehuisvest op het adres N.Z. Voorburgwal 276-280 en
blijft telefonisch bereikbaar onder nummer (020) 220383.
Voor alle afdelingen blijft Postbusnr. 859 gehandhaafd.
Dlrektie Trouw/Kwartet B.V.
Diplomatieke ambtenaren van Buitenlandse Zaken
mogen voortaan schrijven wat ze willen (in het rede
lijke natuurlijk) zonder eerst de minister om toestem
ming te vragen. Gefeliciteerd. De vrijheid van me
ningsuiting is ons nu eenmaal aan het hart gebakken.
Nieuwe abonnee:-
Straat:
Plaats:
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
-Giro:
Betaalt per kwartaal
lk ontvang graas:
O 1 frnale /wart-kunst lederen onderzet Ier* met zilver bedrukte ouder-
4vel.se locoiiiollefinodellen. Werkelijk een kleraad op uw tafel.
O Praktische. kleurrijke eeuwigdurende riemkalcnder. Modern, orl-
cineel. Voor de kinderkamer, de keuken of waar dnn ook.
O Tekening IJ I O Tekening IJ Z O Tekening IJ .1 O Tekening
De nieuwe abonnee krijst oen welkomst-voordeel. Hij botaalt
(na twee weken gratis ter kennismaking de krant t<- hebbe
ontvangen) zes gulden minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de envelop: De Christelijke Pers,'antwoordnummer
2792, Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
(aalt _jf
i>
