Sjoerd Bakker: Laten we afrekenen met nostalgie dichtbij 1 ld- w Commentaar Acht kunstenaars 'herzien' Verkade-plaatjes errema lleuren 'Gevangenen zijn niet mishandeld' ™enaat akkoord °u et wetsontwerp serstructurering Zon snel terug waar kwam die wolf vandaan wolf wolfhond TETEF NSDAG 5 NOVEMBER 1975 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 wordt steeds d 7c. maar veel eer' ->heid de Ierse regering '*?t afwik van de gijzelingszaak van Herre- Daarom ook wordt het steeds filijker nog waarde te hechten aan iciële verklaringen van de Ierse ing, dat haar eerste doel is het i van dr. Herrema te redden. Het haar kennelijk veel meer om het prestige. een oordeel over het laatste punt it men zeker enige terughoudend- te betrachten. De Ierse regering het bijzonder moeilijk in de ichtige situatie tussen oorlog rede in, waarmee zij geconfron- wordt. Er bestaat daarom onzer- begip voor de weinig tegenmoet- 1e houding van de Ierse rege- ten aanzien van de eisen van de ■ders. komt ons echter voor dat de Ierse ig in deze zaak haar genoegdoe- al heeft gehad. Het is ieder itvoerders en hun eventuele na- incluis duidelijk dat de Ierse ing niet bereid is ook maar een ibreed toe te geven. De eisen van uitvoerders zijn tot een minimum [gebracht. Zij vragen op dit ogen- eigenlijk niets meer dan een gele lid om via Nederland (waar Her- zal worden vrijgelaten) te ontko- naar een land dat hun asielrecht aangeboden. ook op dit punt wil de Ierse tg kennelijk het volle pond van genoegdoening. Zij weigert niet tn de eisen van de ontvoerders in willigen; zij wil hen nog straffen en daarvoor (en voor niets anders is Herrema het pand wordt |tot een passief object gemaakt, lijk zal het ieder een bittere laak geven als de ontvoerders van ongestraft zouden kunnen igaan. Maar straf mag toch geen in zichzelf worden en de midde- (als gevolg waarvan Herrema nog gijzelaar is) mogen zeker niet dat doel ondergeschikt worden ikt. Op deze manier wordt straf- tot wraaknemen, met de mens s inzet. dat laatste betreft nog één op- ;ing. Het kan zijn dat Herrema it ogenblik niet meer in direct .gevaar is en dat men van die itie uit de politiek verdedigt van: maar geduld; wij hebben toch de adem.' Maar zo'n uitspraak voorbij aan de al één maand !e marteling, die de mens Her- op het ogenblik ondergaat en an gevreesd moet worden dat t hem (en mogelijk ook zijn vrouw Kinderen) voor zeer lange tijd grote phische schade zal brengen, doen van concessies schaadt nie- I» geen mens en geen overheid lat zeker niet als men het grootste van de prestigewinst al binnen Amerikaanse predikant van Roe- :nse herkomst, ds. Michael Wurm- nd, beschuldt de Russische natuur- dige Sacharow, die zich inzet voor mensenrechten in de Sowjet-Unie, politieke naïviteit harow zet zich weliswaar in voor politieke gevangenen, aldus Wurm- nd, maar hij verzet zich niet tegen toenadering tussen oost en west. wil juist van deze toenadering ruik maken om zijn doeleinden te eiken. houding kan men misschien e, maar zeker niet politiek naief men. irmbrand maakt zich' echter sterk r een harde lijn ten opzichte van communistische landen en bijt zich op zo zeer vast dat hij de politieke iteit uit het oog verliest. Wanneer westen de door Wurmbrand be- ite gedragslijn zou gaan volgen, iden weldra de mogelijkheden om te doen voor de politieke gevange tot nul teruggebracht zijn. het beeld dat ds Wurmbrand van politieke werkelijkheid tekent irheersen zwart en wit veel te sterk, tussentinten uit de politieke reali- worden helaas onderbelicht en rdoor ontstaat een mistekend .bi* door Huib Goudriaan AMSTERDAM Het project 'Verkade-plaatjes herzien', loopt als een trein. 'Ik fiets gewoon het hele album af', vertelt Sjoerd Bakker, een van de acht beeldende kunstenaars die in opdracht van het ministerie van CRM, in het voetspoor van dr. Jac. P. Thijsse en diens illustra tors door Nederland trekken. De acht bekijken de plaatjes in de veertig tot ruim zestig jaar oude Verkade-albums en tekenen de situaties die het meest zijn gewij zigd nóg eens. Het doel is duide lijk te maken wat er in Neder land veranderde sinds de schil ders L. W. R. Wenckebach, Jan Voerman Jr., Jan van Oort, Ed- zard Koning, Jac. J. Koeman, C. Rol, H. Rol en Sam van Beek de Verkade-plaatjes maakten, die nu als (schitterende) aquarellen in het archief van Verkade BV liggen opgeborgen. Sjoerd Bakker (32) is een Amster damse graficus van Friese afkomst, die het in 1919 uitgekomen album 'Friesland' voor zijn rekening neemt. Hij laat een brief van CRM zien, waarin de opdracht staat omschre ven: Tenminste drie werken ver vaardigen, die een beeld geven van de landschappelijke veranderingen, die zich als gevolg van de verstede lijking en andere ingrepen, geduren de de afgelopen vijftig jaar in Ne derland hebben voorgedaan.' Sjoerd Bakker: de verkneutering grijpt toch al zo om zich heen Bedenking Bakker, die met de zeven anderen uit honderd dertig kunstenaars werd gekozen, is blij met de opdracht, maar heeft toch een 'kleine beden king'. Hij bezit inmiddels zoveel ma teriaal over het huidige Friesland, dat hij een 'nieuw en fris album' zou kunnen maken en de opdracht te be perkt vindt. "Laat Verkade een nieuw album samenstellen over het tegenwoordige Nederland, met de tekeningen die wij (de acht kunste naars) hebben gemaakt. Het is jam mer dat we maar drie werken mo gen maken, aan de hand van drie si tuaties in de albums. Op zo'n ma nier blijven we in die malle nostalgie steken, terwijl die verkneutering tóch al zo om zich heengrijpt.' Sjoerd Bakker staat bepaald kri- Advertentie) tisch tegenover de 'nostalgie', de golf van sentimentele zucht naar het verleden, die Nederland overspoelt. 'Dat gedoe van mensen, die ouwe schaatsen in de was op de schoor steenmantel zetten, die ook een let terbak hebben en straks onze teke ningen met de ouwe Verkade-repro- dukties ernaast, dat moet nou maar eens afgelopen zijn!' Koeiedood Bakker wil voor de zesduizend gul den, die hij voor de CRM-opdracht ontvangt, graag meer werk verzet ten voor een heel nieuw boek. Op zijn verkenningstochten in Friesland heeft hij vastgesteld, dat er niet zo gek veel is veranderd. 'De techniek heeft hier en daar wat aan het land schap gewijzigd. Ik vond bijvoor beeld een soort doos, waarin de boe ren het kadaver van een dode koe tijdelijk kunnen opbergen; er staat een bordje naast met het adres, waar die boer dit moet opgeven. Daar heb ik een schets van gemaakt. Verder zag ik dat de toren van Firdgum nu is omgeven door hoge bomen, ter wijl op het album-plaatje maar een paar kleine, schriele boompjes zijn te zien. Terhornsterzijl heeft nieu we sluipen gekregen; daar maak ik ook een aquarel van.' Sjoerd Bakker heeft in zijn schets- en fotoboek op merkingen neergepend over zijn er varingen en een knipsel ingeplakt uit de Leeuwarder Courant. Openbaar kunstbezit De kop van het artikel luidt: 'Hwat moast ik dwaen, ik wie mar allin- nich.' Bakker kan best begrijpen, dat de agent niet wist wat hij moest doen, toen hij alleen was: 'Er wo nen potige jongens in Friesland.' Naast Sjoerd Bakker werden de vol gende zeven kunstenaars uitverko ren: Jan Burgerhout voor het album 'De Vecht', Cecile Hessels voor 'Blonde Duinen', Paul Höhner voor 'Texel', Joop Dam voor 'Onze groote rivieren', Margriet Tigges voor 'De Boerderij', Letty Vos voor "Langs de Zuiderzee' en Ite Siegers voor 'De IJssel'. De aquarellen moeten vol gend jaar april gereed zijn. Repro ducties van het werk van de acht zullen, naast een vergrote weergave van het plaatje het Verkade-plaatje dat de vroegere situatie toont, in een map worden verspreid door Open baar Kunstbezit. Tevens komt er een tentoonstelling, waar ook de andere voor deze opdracht vervaardigde schetsen zijn te zien. Beperkte opdracht Desgevraagd geven Jaap Burger hout (De Vecht) en Margriet Tigges (De Boerderij) commentaar op het denkbeeld van Sjoerd Bakker een nieuw album te maken. Burgerhout: "Natuurlijk is er meer uit te halen, maar we moeten ons houden aan die beperkte opdracht, die nu eenmaal luidt dat we drie plaatjes moeten maken. Als je nummer vijf uit een gezin van zeven kinderen moet schil deren, vraag je ook niet: waarom die andere zes niet? Er moet trou wens een keuze worden gedaan. Mar griet Tigges moet nog een aantal boerderijen bezoeken om haar keuze van onderwerpen te bepalen. Haar gedachten gaan uit naar het tekenen van een combine voor het plaatje 'hooi opsteken' en naar een schets van korenvelden met flats op de ach tergrond. 'Maar ik geloof wel dat er voldoende materiaal zal zijn om het idee van Sjoerd Bakker uit te voe ren.' Minister Van Agt: Vain een verslaggever DEN HAAG De twee Nederlandse gedetineerden, die betrokken waren bij de gijzelingsactie in de Sche- veningse gevangenis een jaar gele den, zijn niet mishandeld. Dit blijkt uit een onderzoek, dat door de rijksrecherche is verricht, na vragen in de Tweede Kamer van het PvdA-lid Roethof. De rijksrecherche begon haar on derzoek nadat er berichten waren geweest over mishandeling. Volgens minister Van Agt werd het onder zoek bemoeilijkt doordat beide ge detineerden herhaaldelijk weiger den enige aangifte te doen of ver klaringen af te leggen. Gedetineer de J. B. kwam daarop later terug met het verzoek een strafvervolging in te stellen tegen een gestichts wachter die hem zooi hebben gesla gen. De minister deelde in zijn ant woord mee dat de gestichtsarts, die kort na de beëindiging van de gij zeling de vier daders aan een me disch onderzoek onderwierp, niets vond dat op enig toegebracht licha melijk letsel zou kunnen duiden. Het ls mogelijk dat ais gevolg van de zeer gespannen situatie die tijdens en nog kort na de gijzeling bestond de eerste opvang van de vier daders na het einde van de actie met enige hardhandigheid gepaard is gegaan, aldus minister Van Agt. jo^N HAAG De Eerste Ka- JJ ;r is gisteren akkoord gegaan ia, it het wetsontwerp herstruc- j irering wetenschappelijk on twijs. In tegenstelling tot in Tweede Kamer is de WD- tctie in de Eerste Kamer tegen tnwetsontwerp van minister n Kemenade en staatssecreta- Klein. t belangrijkste punt van dit wets- twerp is, dat de cursusduur van aüemische studies wordt verkort ~h|t in de regel vier, in uitzonderin- er i vijf jaar. De minister beslist Ie advies van de onderwijsraad, of eu 11 bepaalde studie een cursusduur ilk n vijf jaar mag hebben. De kri- 1 van de WD richtte zich voor- n melijk op de kwaliteltsverlaging n het wetenschappelijk onder is, die door deze wet versneld zou >rden. Van onze weerkundige medewerker Nu en dan bereiken storingen van een depressiegebied bij IJsland het Noordzeegebied. Dat geeft dan ook in Nederland tijdelijk meer bewol king en de mogelijkheid van wat plaatselijke regen. Dankzij de hoge- drukinvloeden uit Frankrijk en Midden-Europa blijft de neerslag beperkt en komt telkens vrij snel het vriendelijke herfstzonnetje weer tevoorschijn. Die snelle opeenvolging van donker en licht houdt verband met hoge windsnel heden van 150 km en meer in de hoge bovenlucht. De regen in oktober is overal bene den normaal gebleven. Het verst in Limburg en Brabant (Almkerk 11 mm, Wouw 9 mm. Heiningen 7 mm). Ook Krimpen aan de IJssel bleef aan de onderkant met 17 mm, meer nog Oud-Beijerland met 14 mm en de binnenstad van Deven ter met 13 mm. Verder opklim mend: Nijmegen 21, Santpoort en Bussum 22 mm, Swifterbant 24, Oosterend op Tessel 28. Amsterdam 30, Musselkanaal 32, Ten Post (Gr.) en Arnhem 33 mm, Hoog Soeren 36, Apeldoorn 37, Scheven ingen 38, Schiermonnikoog 46 en Andijk en Ulthuizermeeden 49 mm. Normaal is circa 75. Onze medewerker in Oud-Beijer land nam een klimatologisch kijkje in Spaans Sahara. Het land is droog en warm. Niettegenstaande het geringe aantal regendagen (vier tot vijf per jaar) en er soms een periode van bijna een jaar voorbij kan gaan zonder één drup pel regen, behoort hevige regenval niet geheel tot de onmogelijkheden Er is al eens een etmaal regen ge meten van 75 mm. Het regenseizoen doet zich voor in de herfst wanneer buien in onstabiele lucht vanuit de Atlantische Oceaan het land bin nendrijven. In dit jaargetijde waalt de noorde lijke wind nagenoeg evenwijdig aan de kust en kan warme vochtige zeelucht de kustgebieden bereiken. In alle andere jaargetijden is de wind, die tussen het Azorenmaxi- mum en gebieden met relatief lage luchtdruk boven de Sahara uit noordoostelijke richting waait, af landig. Van de kustplaats Villa Cis- neros (Rio de Oro) die zo goed als op de Kreeftskeerkring ligt. zijn wat neerslagcijfers bekend. Op een totaal van 78 mm per Jaar valt hier in het natte seizoen gedurende bet tijdvak september tot en met de cember alleen al 67 mm met sep tember met 35 mm als natste maand. De overige acht maanden moeten het stellen met ruim één mm. elk. In het natte jaargetijde doen zich ook de hoogste temperaturen voor In september kan de maximum temperatuur aan de kust tot 40 graden en landinwaarts 45 k 50 graden oplopen. Maar 's nachts kan het kwik dalen tot 5 graden celsius boven nul. Uit gegevens van Npord- Afrika van gisteravond 7 uur bleek dat er in Algerije hier en daar een regen- en onweersbui valt, maar dat Marokko vrijwel overal droog weer heeft. Weerrapporten van gisteravond 7 uur, maximumtemperatuur en neerslag van 7-19 uur: Amsterdam zwaar bewolkt 12 0 De Bilt onbewolkt 13 0 Deelen mist 12 0 Eelde mist 12 0 Eindhoven mist 9 o Den Helder onbewolkt 13 0 Luchth. R'dam onbewolkt 12 8 0 Twente geheel bewolkt 0 Vllsingen mist 12 0 Zd.-Limburg zwaar bewolkt 10 0 Aberdeen zwaar bewolkt 11 0 Athene onbewolkt 19 0 Barcelona onbewolkt 20 8 0 BeriijD onbewolkt 1 Bordeaux onbewolkt 16 0 Brussel half bewolkt 7 0 Frankfort licht bewolkt 8 0 Genève geheel bewolkt 12 0 Helsinki regen 8 5 Innsbrück geheel bewolkt 9 0 Kopenhagen licht bewolkt 11 20 0 Lissabon onbewolkt o Locarno licht bewolkt 13 0 Londen zwaar bewolkt 13 9 0 Luxemburg zwaar bewolkt 0 Madrid half bewolkt 19 0 Malaga onbewolkt 20 0 Mallorca zwaar bewolkt 19 0 Mtlnchen zwaar bewolkt 10 0 Nice zwaar bewolkt 20 0 Oslo zwaar bewolkt 9 G Parijs zwaar bewolkt 11 0 Rome onbewolkt 21 0 Split balf bewolkt 19 0 Stockholm licht bewolkt 10 0 Wenen geheel bewolkt 10 0 Zürlch geheel bewolkt 10 0 Casablanca onbewolkt 20 0 Istanboel onbewolkt 16 0 Las Palmas zwaar bewolkt 24 0 New York half bewolkt Tel Aviv onbewolkt 25 Tunis regenbul 19 29 ÏMf F l ON«l! «sa czZlh S BEWOl 10 wax. r 10 MIN. Tl regen WINOR1CH1 1*40 llOOCi WATER 6 november 1875 Vllsslngen 3.15-15.37", Haringvnotsluizeu 5.02-17.19. tt< tlerdam 6.10-162J, Schcveningen 4.32-16.51 Umui- den 5.06-17.25, Den Helder 34-21 ii>, Har- llngen 11.38- Delfzijl 1.21-1. 44. mee; bewolking c 10 L C -s onder redactie van loes smil Was het een echte wolf of was het een wolfhond, die maandag in een straat in Amsterdam-west is doodgeschotenEen hond. dachten omwonenden en belden ongerust de politie met de me dedeling 'dat er een hond op straat rent, die het verkeer en zichzelf in gevaar brengt'. Een wolf, zei de politie en schoot het in het nauw gedreven die' dood. Het Algemeen Dagblad maakte er vervolgens een wolfhond van. Maar het was een echte wolf, waarvan niemand (behalve de eigenaar die zich koest houdt) tot nog toe een idee heeft waar die vandaan gekomen is, net zo min als van de wolf die twee weken geleden, ook in de hoofd stad, gevangen werd. Dieren vrienden, mensen die het ge beurde van dichtbij hebben ge zien, dierenbeschermers en het dierenasiel op de Amsterdamse Polderweg zijn allemaal veront waardigd dat deze wolf neerge schoten en niet gevangen is. Een mevrouw vertelt d at haar man werkt op het terrein waar het dier afgemaakt is, en alles heeft zien gebeuren. H ij heeft haar vertéld: 'De agent die de wolf heeft doodgeschoten, stond zelf ie trillen op z'n benen. Het is voor het eerst dat ik schiet, zei hij'. Een meneer van het asiel meent dat hel totaal onnodig is ge weest om het dier af te maken: 'Als ze ons op tijd hadden ge waarschuwd, hadden we het kunnen vangen. Zoiets moet je in alle rust doen. Zoiets moet je dier natuurlijk niet opjagen. Die wolf van veertien dagen geleden hebben wij na een telefoontje ook Kunnen vangen, toen die een sexboetiek ivas binnenge vlucht. De laatste maal zijn we ook gewaarschuwd, maar te laat. Toen hadden ze hem al doodge schoten'. Twee uur lang is er achter de wolf aangejaagd. Het doodver moeide, angstige dier sprong in het ivater van het westelijk marktkanaal, bij de markthallen, waar het een poosje bleef rond zwemmen tot het niet meer kon en op de wal kroop. Daar ging het in opperste wanhoop tot de aanval over, waarop een agent uit zelfverdediging een schot loste. Het dier kroop gewond in een hoek van het terrein en kreeg daar het genadeschot. Ook in Artis heeft men geen idee waar de wolf vandaan kan zijn gekomen, net zo min als van de herkomst van het eerste exemplaar. Zo was de situatie maandag op het terrein aan de Van Reigersbergen straat in Amsterdam: wolf bang, politieman bang. De wolf zou in zijn angst nadat er al twee uur achter hem aangejaagd was de politieman aangevallen hebben, waarna de agent uit zelfverdediging op het dier schoot. slechts voor een kwart gedeelte wolf is. blijft onhandelbaar en wil alleen iets weten van zijn eigen baas'. Er zijn een paar honderd wol ven bezitters in ons land, van wie een groot deel lid is van de Nederlandse vereniging van wolf hondenbezitters in Papen- drecht. Secretaris Robeerst van de vereniging heeft er zelf één, en zijn vrouw noemt hun Nonsj- ka (officieel geregistreerd als Jaffa van de Kilstroom) 'schat tig': 'We hebben haar als puppie gekregen, nu vijfeneenhalf jaar geleden, toen onze jongste pas een half jaar was. Het is met de kinderen altijd uitstekend ge gaan; Nousjka beschouwde ze zo'n beetje als haar eigen pup pies'. Wolfhonden zijn er in bruin, grijs en wit. en worden op 22 en 23 november op de Winner-ten toonstelling in de Amsterdamse RAI voor het eerst geïntrodu ceerd; tot nu toe heeft de raad van beheer op kynologisch ge bied ze niet als rashond erkend, maar dat gaat nu veranderen. Er is maar één erkende kennel in het land waar wolfhonden ge fokt worden, die van mevrouw Marijke Woudenberg-Saarloos in Dubbeldam. Ze zet daarmee het werk voort van haar vader, Leendert Saarloos, die er al voor de oorlog mee begonnen was. Wat het dierenasiel over wolf honden zegt, slaat misschien op bastaards, zegt ze, maar de hon- de die uit haar kennel komen herkenbaar aan een stam boomnummer in het ene en de initialen van haar vader (LS) in het andere oor zijn beslist niet kwaadaardig of onbetrouw baar, ook al zijn ze voor een kwart tot de helft wolf. 'Ik heb nog nooit gehoord van iemand die z'n hond terugbracht, omdat ie agressief zou zijn. Een wolf hond is terughoudend van ka rakter, hij is geen allemans vriend. en loopt liever weg dan dat hij zou aanvallen. Deze hon den zijn erg lief voor kinderen, ook als de eigenaar zelf geen kinderen heeft; alle kinderen uit mijn straat zijn gek met mijn eigen wolfhond. Ik kan ook rus tig met mijn hond over de markt wandelen, zelfs al lopen daar een miljoen mensen; hij zal niemand iets doen'. Er is ons één gezin bekend dat een wolf als huisdier houdt. Zo'n week of zes geleden vertelde het echtpaar Brugman uit Surhuis- terveen in deze krant van hun ervaringen met Igor, die ze als wolvenwelpje van het dieren park Wassenaar kregen en die ze nu al meer dan twee jaar als hun 'derde kind' beschouwen. Zijn er misschien meer van die gezinnen die er een wolf op nahouden? Directeur Louwman van het dierenpark zegt: 'Niet dat ik weet, en ik zou het trou wens ook niemand aanraden. Brugman is zelf bioloog en weet hoe hij met zo'n dier moet om springen. De bekende professor Grzimek heeft ook een wolf in huis gehad. Die liep er mee op straat en zat er mee in de tram en de mensen hadden dat nau welijks in de gaten. Maar ook hij weet natuurlijk hoe je een wolf aanpakt. Er zijn mensen die denken dat een wolf gewoon een soort hond is, maar dat is grote onzin, net als de verhaal tjes over wolven die mensen zou den aanvallen en opeten'. Brugman zelf zei in Trouw/Kwartet na twee jaar er varing over zijn wolf: 'Een wolf is in 99.9 van de honderd geval len geen dier voor particulieren. Als je een wolf in huis neemt, moet je hem 24 uur per dag in de gaten houden. Alles in ons huis draait om de wolf'. Over fabeltjes als die van de boze wolf maakte hij zich toen nogal boos: 'Een wolf is helemaal niet gemeen. Doorgaans zal een mens niet door een wolf worden aan gevallen'. Bezitters van wolfhonden hoewel woordenboeken het dier steevast wolfshond noemen, hoort die s er volgens kenners niet in hebben zich opgewon den over wat een personeelslid van het Amsterdamse dierenasiel in het Algemeen Dagblad over de wolfhond gezegd heeft. Dit stond er onder meer in: 'Het is onbegrijpelijk dat er belangstel ling bestaat voor honden die voor de helft wolf zijn. Wolven kan men niet in gevangenschap houden. Ook een hond die 'Gefeliciteerd, Sirapkins. Je bent nog nooit zo weinig te Iaat geweest'. I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5