Nederland zal 'thuislanden' niet erkennen Werkloosheid Geen beletsel meer voor gezamenlijke CD A-lijst Surinaamse leger in 1977 duizend man Bijzondere scholen Tijdelijke verandering Wellicht verscherping verhouding Actieleider niet voor de rechter Ondanks verschillen tussen KVP-CHU en ARP: Van een sigaret naar een stickie is maar een kleine stap Help mee. Aan een Anti-Rookplan voor de jeugd Nederlandse militairen op 25 n ovember per vliegtuig huistoe Nederlandse militaire missie blijft Loongrens verhoogd ZATERDAG 1 NOVEMBER 1975 BINNENLAND TROUW/KWARTET 3 DEN HAAG Nederland zal de zogeheten thuislanden in Zuid- Afrika niet erkennen. Tijdens het deze week gehouden overleg tussen de ministers van buitenlandse zaken van de EEG-landen heeft Nederland tegen een resolutie gestemd die erkenning van iBl deze staten inhield. 8jjj Minister president Den Uyl zei gis teren na het wekelijks kabinetsbe raad dat Nederland heeft tegenge stemd omdat de resolutie het mul- ti-raciale karakter van Zuid-Afrika ontkent. Met deze ontkenning, wordt volgens Den Uyl de apart heidspolitiek alleen maar ver sterkt. De heer Den Uyl gaf toe dat deze houding van Nederland moge lijk een verscherping van de toch al niet zo beste verhouding tussen Nederland en Zuid-Afrika tot ge volg kan hebben. Intussen heeft Nederland zich in de Verenigde Naties onthouden bij de stemming over resoluties waarin de instelling van Bantoestans ('thuis landen voor zwarte bevolkingsgroe pen') in Zuid Afrika werd veroor deeld. Het ging om twee resoluties. In de eerste werd de vorming van Ban toestans veroordeeld, in de tweede worden de staten-leden van de VN opgeroepen geen contact te onder houden met de thuislanden en de ze niet te erkennen. De Nederlander mr. A. C. Vroon, die het stemgedrag toelichtte, zei dat de regering niet kan berusten in een taalgebruik dat suggereert dat de blanke bevolking van Zuid- Afrika. die in de meeste gevallen even lang in Zuidafrikaamse bodem wortelt als een overwegend deel van de zwarte bevolking, eenvou digweg zou kunnen of moeten wor den gelijkgesteld met buitenlandse overheersers. 'Dit zou de geschiede nis geweld aandoen, en in laatste instantie, leiden tot een soort te ruggekoppelde discriminatie van de blanke bevolking, ook van degenen die bitter tegen de apartheid ge kant zijn en die omwille van hun overtuiging lijden'. Gelijkwaardigheid Mr. Vroon vervolgde: 'Naar de me ning van onze regering is de Zuid- afrikaanse maatschappij van multi- raciale aard, waarin alle mensen, ongeacht ras. huidskleur of overtui ging, het recht zouden moeten heb ben om vreedzaam sa-men te leven op basis van gelijkwaardigheid'. De heer Vroon zei dat het mijden van elk contact met de thuislanden niet zal bijdragen aan het afschaf fen van de apartheid. 'Onze rege ring verwerpt de onmenselijke poli tiek van de apartheid en het denk beeld vaai de thuislanden als zoda nig, maar verwerpt tevens geweld als een middel om deze politiek te overwinnen'. De resolutie betreffende het veroor delen van het instellen van de thuislanden, werd met honderd te gen nul stemmen aanvaard. Er wa ren acht onthoudingen. Behalve Nederland onthielden zich ook Bel- Vervolg van pagina 1 gië, Luxemburg. Engeland, Frank rijk, Italië, de VS en West-Duitsland van stemming. De heer Vroon zei dat de drie Beneluxlanden gekant waren tegen de algemene geneigdheid om de posditdë van de negers in Zuid-Afri ka gelijk te stellen aan die van mensen die onder een koloniaal bewind leven. Met uitzondering van de redaktie, zijn alle afdelingen van onze krant nu verhuisd naar de nieuwe kan toren in de Amsterdamse Wibaut- straat 131. De landelijke redaktie blijft nog even gehuisvest aan de Nieuwe Zijds Voorburgwal. Ook een deel van het technisch be drijf is intussen verhuisd en dat heeft bovendien een verandering in de vervaardiging van ons produkt teweeggebracht. Sommige pagina's worden nu niet meer, via het oude lood-zet-procédé gemaakt, maar ko men langs fotografische weg tot stand. Vooral in de zaterdagkrant zal de aandachtige lezer daardoor een verandering in lettertypen con stateren. In bepaalde artikelen zal die letter voor sommige lezers mis schien te klein uitgevallen zijn. Dit ongerief hopen wij op zeer korte termijn verholpen te hebben. Wij nemen graag aan, dat ieder be grip voor deze kortstondige over gangssituatie wil opbrengen. Het is en blijft ons streven u op de meest leesbare manier van nieuws en achtergrond-informatie te blijven Direktie Trouw/Kwartet b.r. l Vervolg van pagina 1 De ontwikkeling ln de richting van grotere scholen zou door deze maatregelen gestimuleerd worden. Dat zad ln de toekomst nog ver sterkt worden door de samenvoe ging van kleuter- en basisschool. Overigens schijnt het niet de be doeling te zijn om bij die gelegen heid de stichtingsnormen opnieuw te verhogen. Echt grote scholen zijn nu nog een uitzondering. Er zijn slechts 550 lagere scholen met meer dan 331 leerlingen. De verhoging van de stichtingsnor men is volgens minister Van Ke- menade nodig vanwege de snelle daling van het geboortecijfer! Als de normen niet worden aangepast zouden er scholen opgericht worden die na een paar jaar al weer bene den de minimumgrens komen. Benadeeld In een commentaar op het voor ontwerp van wet zegt de PCO dat de voorstellen van Van Kemenade het bijzonder onderwijs direct be nadelen. De wet eist immers dat gemeenten zorgen voor voldoende openbaar onderwijs. Openbare scholen komen er dus toch wel. Het bijzonder onderwijs moet echter veel meer zichzelf waar maken. Het door de minister aangevoerde argument dat er bezuinigd moet worden vindt het bestuur van de PCO onjuist. Volgens voorzitter J. Huisman zou dit althans voor 1976 geen bezuiniging betekenen. De PCO concludeert: 'Voor kleine min derheidsgroepen, zowel landelijk als plaatselijk zouden de mogelijkhe den om een school van eigen kleur te stichten aanzienlijk verminde ren, zo niet geheel verdwijnen. De schade die deze minderheden hier van ondervinden staat in geen ver houding tot de beoogde doelmatig heid'. Mevrouw J. G. Kraayeveld-Wouters. lid van de Tweede Kamer (AR), vond de voorgestelde verhoging vel te groot en zei dat de christelijke fracties dit punt zeer kritisch zullen bekijken. rooi. Minister-president Den Uyl vindt dat werkgevers en vakbewe- giig volgende week, wanneer de centrale loon-onderhandelingen voor volgend jaar van start gaan, met deze nieuwste gevens rekening moeten houden. 'Men moet met open ogen en zicht op de feiten het overleg voeren. Ik ontken niet dat de nieuwe cijfers een extra verant woordelijkheid leggen op de sociale partners', aldus Den Uyl gistera vond op zijn wekelijkse persconfe rentie. Eerder al had- minister Boersma van sociale zaken in een voorbespreking met vakcentrales en werkgeversverbonden gewaar schuwd dat de vooruitzichten er sinds september somberder op wer den. Steunbedragen Mede vanwege het uitblijven van duidelijk herstel in de economie in West-Europa rekent het kabinet op 'omvangrijke steunbedragen voor individuele bedrijven in nood', al dus Den Uyl. Hiervoor is een be langrijk deel beschikbaar uit het steunbedrag van 550 miljoen gul den, dat onderdeel is vanhet stimu leringsprogram van 3.5 miljard gul den dat het kabinet half september bekendmaakte. De precieze verde ling van dit bedrag is gisteren door het kabinet vastgesteld en zal vol gende week worden bekend ge maakt. Eind augustus werd gerekend op een groei van de wereldhandel in 1976 met acht procent. Centraal planbureau en regering houden het nu op vijf procent, een cijfer dat eerder al door de werkgeversver bonden als realistischer werd aan geduid. In de Verenigde Staten en an mindere mate in Japan is vol gens Den Uyl het economisch her stel 'onmiskenbaar'. Maar West-Eu ropa komt nog niet mee. In de EEG is slechts 'een buitengewoon flauwe aanzet tot herstel te zien', zoals Van den Beid het noemt. Den Uyl wees erop dat- thans in België en Frankrijk de werkloosheid 'gevaar lijk snel' toeneemt, sneller dan in Nederland. Door het uitblijven van internatio naal economisch herstel verwacht Van den Beid nu voor 1976 een daling van de investeringen in be drijven met liefst tien procent. Tot nu toe werd vijf procent daling verwacht. Bovendien valt ook de prijsstijging in het lopende jaar tegen: geen 9.5 procent maar 10,5 procent. (Ook deze tegenvaller werd van werkgeverszijde bij de voorbesprekingen voor de loonon derhandelingen al ten tonele ge voerd). Persoonlijk steunt Van den Beid de gedachte van de SER-economen (onafhankelijke deskundigen) om volgend jaar geen prijscompensa ties in de nieuwe CAO-lonen toe te passen, maar in plaats daarvan ie der een vast bedrag loonsverhoging te geven. De BTW-verhoging hal verwege volgend jaar zou dan ach terwege kunnen blijven. Van den Beid vindt het in elk geval beter om de definitieve beslissing over de BTW-verhoging pas volgend jaar voorjaar te nemen. Van den Beid wijst erop dat Neder land volgend jaar met een loonkos tenstijging per werknemer van te gen de tien procent 'aan de hoge kant zit ten opzichte van onze be langrijkste concurrent, West-Duits land'. Daar wordt namelijk een loonstijging van slechts zes procent of nog wat minder verwwacht. ROTTERDAM De scheepvaart vereniging Zuid (werkgevers uit de Rotterdamse haven) zal Leo van Laak, actieleider van de schippers- blokkade, niet voor de rechter dagen. De vereniging had tijdens de schip- persactie gedreigd Van Laak bij de rechter aansprakelijk te zullen stel len voor de schade die de blokkade de Rotterdamse haven berokkende. De vereniging zal geen verdere ge rechtelijke stappen tegen Van Laak ondernemen omdat minister De Gaay Fortman de Tweede Kamer heeft laten weten dat 'dit soort acties die schade aan derden berokkenen met alle mogelijke middelen zullen wor den gebroken'. ARNHEM Op de derde dag van het Deense staatsbezoek heeft ko ningin Margrethe in gezelschap van koningin Juliana en prinses Mar griet gisterochtend een bezoek ge bracht aan de Johanna Stichting en 'Het Dorp' in Arnhem. Op de foto de vorstinnen bij een jongetje bezig aan een puzzel. Als u65+bent, wordt 'n museumbezoek nog aantrekkelijker Met: BAS 65. U hebt er nu de tijd voor en vaak kost 't u ook minder. Met PAS 65. Geldig vanaf 1 december. Uw gemeente laat u weten boe u 'm kunt krijgen. De prijs? Niet meer 1 dan f 6,50.WiIt u meer informatie? Vraag't bij uw gemeente. Pas voor uw plezier (Advertentie) 12.000 NEDERLANDERS STERVEN PER JAAR VOORTIJDIG TEGEVOLGE VAN HET ROKEN (Bovenstaande uit het advies van de Gezondheidsraad d.d. 8 juli 1975 aan de Minister van Volksgezondheid.) Wij van de Stichting Anti-Rookplan voor de jeugd menen dat bovenstaande cijfers opzijn minst verviervou digd moeten worden. Tienduizenden nederlanders verdwijnen per jaar uit het arbeidsproces, tengevolge van ziekte en invaliditeit mede veroorzaakt door het roken (longkanker, hartinfarkten, vaatziekten, bronchitis, maagpatiënten, mensen met hoofdpijn, ondervoeding, door slechte eetlust, enz. enz.) Meer dan 1 millioen Nederlanders funktioneert niet optimaal tengevolge van het roken. 90% van onze druggebruikers zijn begonnen met de zogenaamde onschuldige sigaret. Roken is niet gezond Zelfs uitermate ongezond, iedere roker voelt dat letterlijk aan den lijve. Maar d'ermee ophouden is een moeilijke zaak. „Ik wil wel, maar ik kan niet." Kunnen we dan niets ondernemen tegen het roken Toch wel. Want niet roken is erg gemakkelijk Als je het nog nooit gedaan hebt. Willen we het roken uitbannen, dan moeten we voorkomen dat onze kinderen aan de sigaret gaan. Maak met Uw jeugdige kinderen een overeenkomst, op dat ze niet beginnen met roken. Zodat ze niet verslaafd raken. Meent U dat we voor een goede zaak werken, steun ons dan een beetje. Met 7 10.— per jaar steunt U ons geweldig. Of wordt donateur. Gaarne via Uw club en bedrijfsbladen publiciteit verkrijgen. STICHTING ANTI-ROOKPLAN VOOR DE JEUGD Postbus 10O - De Bilt - TeJ. (030) 76 33 76 - Ned. Middenstandsbank De Bilt, Rek. nr. 68.74.62.770 - Postqiro Bank 26l82 s Ook in Uw woonplaats willen we gaarne een afdeling van onze stichting. Van onze parlementsredactie NIJMEGEN Het meningsverschil tussen KVP en CHU aan de ene en de ARP aan de andere kant over de werking van de partij- grondslag van het CDA blijft bestaan, maar is geen beletsel voor de vorming van een gezamenlijke lijst bij de volgende Kamerver kiezingen. Dit is de belangrijkste conclusie van het tweedaagse beraad in Berg en Dal van het dagelijks CDA- bestuur dat gistermiddag is afgeslo ten. Over veertien dagen volgt een tweede beraad, dit keer over de politieke meningsverschillen tussen KVP en ARP aan de ene en CHU aan de andere kant. Volgens de afspraken van Woudschoten zouden die moeten worden overwonnen om de vorming van de ongedeelde lijst mogelijk te maken. De CDA-be- stuurders hebben daar gistermiddag al een uur lang over gediscussieerd. Wat de principiële meningsver schillen betreft staat in het com muniqué dat 'er op vertrouwd moet worden dat vertegenwoordigers van het CDA in hun politieke optreden zo goed mogelijk tot uitdrukking zullen brengen wat het CDA be weert'. En verder: 'Er blijft een verschil van mening bestaan over de vraag of van de vertegenwoordi gers van het CDA mag worden ver wacht dat zij ook persoonlijk het evangelie voor hun politieke han delen aanvaarden'. Voorts wordt er aan herinnerd dat het politieke programma van het CDA wordt getoetst aan grondslag en doel van het CDA. 'Door middel van de onderschrijving uan een op deze wijze getoetst programma geeft men te kennen een dergelijke toetsing van grote waarde te ach ten, waardoor in de toekomstige CDA-fractie een appèl op deze toet sing een legitieme zaak is', aldus het communiaué. Het zegt verder dat het CDA in een program van uitgangspunten kern punten wil formuleren om daarmee het profiel van christen-democrati sche politiek te verscherpen. 'Van vertegenwoordigers wordt verwacht dat zij in hun politiek optreden zo goed mogelijk tot uitdrukking brengen wat het CDA beweegt', schrijven de CD A-bestuurders. Na afloop van het beraad beeft AR- voorzitter drs. J. de Koning ver klaard dat er meer begrip voor el- kaars standpunt was gegroeid. Hij erkende dat er een verschil van PARAMARIBO Suriname krijgt op 26 november, één dag na de onafhankelijk heidsverklaring, een eigen (bescheiden) krijgsmacht. Die dag namelijk beëdigt pre sident Ferrier commandant Y. Elstak en zijn olicieren, waarna de manschappen in hun gloednieuwe uniformen voor hem en de bevolking zullen paraderen. De Surinaamse ministerraad heeft deze week een „ont- werpwet op de krijgsmacht voor Suriname" goedgekeurd. Volgens deze wet wordt de Surinaamse krijgsmacht (af gekort: SKM) geacht de natio nale souvereiniteit en het grondgebied te beschermen en moet hij bij eventuele rampen hulp verlenen. Ook is de taak van de SKM bijstand aan de politie te verlenen „op het punt van de inwendige veilig heid" en bij te dragen „in de sociaal-economische ontwik keling van Suriname". Het Surinaamse leger wordt niet groot. Naar verwachting zullen er over twee jaar onge_ veer duizend man onder de wapenen zijn. Dat leger heeft dan ook de beschikking over drie boten voor de grensbewa king langs de kust en de ri vieren Corantijn en Marowij- ne. De onafhankelijkheid van Su riname en de oprichting van een eigen Surinaams leger betekenen automatisch het einde voor de TRIS, de Ne derlandse troepenmacht in Surjname. Er zijn nu nog on geveer driehonderd Neder landse militairen in Surina me, die op de dag van de on afhankelijkheid met een spe ciaal gehuurd vliegtuig naar Nederland vertrekken. De Nederlandse bemoeienis met Suriname's verdediging is na de 25e november nog niet voorbij. Er komt een Neder landse militaire missie, die straks onder leiding van een overste de Surinaamse leger leiding zal adviseren over het opbouwen van een admini stratie en zal helpen bij het onderhoud van het (groten deels Nederlandse) materieel, dat de TRIS aan de SKM zal overdragen. Nederlandse invloed Behalve de aanwezigheid van een missie zal de Nederlandse militaire invloed in de toe komst ook op andere manie ren duidelijk te zien zijn. De meeste kaderleden, van de SKM zijn of worden opgeleid in Nederland. Kadervorming is trouwens een groot pro bleem voor kolonel Elstak. Van de Surinaamse beroeps militairen, die nu nog in dienst zijn bij de TRIS, vlie gen er voor 25 november hon_ derd naar ons land om in het Nederlandse leger te kunnen blijven. Slechts veertig Suri naamse beroepsmilitairen stappen over naar de SKM. Uit Nederland komen nog eens veertig Surinaamse be roepsmilitairen die er een ge ringe salarisvermindering voor over hebben om te die nen in de SKM. Ter illustratie van het kader- probleem bij de SKM: op 25 november moeten ongeveer vijftien Surinaamse officieren een leger van een kleine dui zend man leiden, terwijl in de TRIS 35 officieren de leiding hadden over achthonderd sol daten. De enige oplossing is, dat de SKM-offieieren dub bele functies krijgen, omdat de SKM-organisatie de eerste paar jaar identiek zal zijn aan die van de TRIS. Materieel Nederlandse invloed is ook te vinden bij het materieel. Eind augustus spraken Nederland en Suriname af dat de TRIS alle roerende en onroerende goederen gratis zou overdoen aan de SKM. Militaire terrei nen, gebouwen, kampementen, het militair hospitaal, rollend materieel, wapens enz., kort om: alles behalve de mensen en hun persoonlijke bezittin gen gaat over naar de Suri naamse overheid, die dankzij dit ruggesteuntje de komende defensiebegroting op zestien miljoen Nederlandse guldens heeft gehouden. Daarin is niet begrepen de aankoop van pa trouillevaartuigen en in de toekomst helikopters. Ter vergelijking: de TRIS kostte de Nederlandse schatkist elk jaar 25 miljoen gulden. De SKM kan zoveel goedko per werken omdat zij gebruik mag maken van reeds be staande overheidsdiensten. Bovendien betaalt de SKM veel minder aan salarissen. (De Nederlandse TRIS-solda- ten ontvingen per maand vier. honderd gulden. Hun Suri naamse opvolgers in de SKM ontvangen slechts 150 gulden per maand). Dit salarisverschil heeft me nig Surinaamse jongen ervan weerhouden in dienst te gaan. Het is bovendien in Suriname een publiek geheim dat vele dienstplichtige jongens een voudig niet komen opdagen wanneer zij worden opgeroe pen. Het Surinaamse leger is toch een stelletje padvinders, zeggen zij. Daar willen we niet bijhoren. Juist door deze houding zal de SKM in de ko mende jaren de dienstplicht moeten handhaven. Geen bedreigingen Al deze problemen maken dat de SKM de nodige moeite zal hebben aan haar taken, zoals omschreven in .de ontwerp- wet, te voldoen. Met duizend man (te vergelijken met één Nederlands bataljon) is wei nig uit te richten op een grondgebied dat vier keer zo groot is als Nederland. Geluk kig kent Suriname geen wer kelijke militaire bedreigingen van buitenaf, al zjjn er grens, problemen met zowel het on afhankelijke Guyana aan de westzijde als met Frans- Guyana aan de oostgrens. Het Surinaamse leger zal naar het voorbeeld van Guya na ook worden ingeschakeld bij de openlegging en opbouw van het binnenland. Voor veel Surinamers (vooral de stads- creolen) is werken buiten de stad taboe. Het leger zou er aan mee kunnen helpen dit taboe te verbreken en tegelijk meehelpen aan de vlotte uit voer''- -in projecten op het platteland. benadering is blijven bestaan. De AR-partijraad zal daarover 13 de cember moeten oordelen. In de re solutie van de partijraad van sep tember staat dat voldoende eenheid van opvatting over het uitgangs punt wordt verondersteld voor de vorming van de gemeenschappelij ke verkiezingslijst. De Koning kon digde aan dat hij voor de partijraad staande zal houden dat er nu vol doende eenheid is 'om met elkaar te werken'. De fractieleider van de KVP in de Tweede Kamer mr. F. H. J. An- driessen zei te verwachten dat voor de ARP het obstakel dat in het meningsverschil over de grondslag nog zat voor de vorming van de ene lijst, weggenomen zal zijn. Mr. W. Aantjes fractieleider van de ARP, zei echter dat dit meningsver schil voor hem geen beletsel of tweede hypotheek was geweest. Hij toonde zich er verheugd over dat nu binnen het CDA de '.politieke hypotheek' de meningsverschil len over het beleid aan de orde zal komen. Later werd bekend dat de secretaris van de ARP, D. Corporaal, had ge stemd tegen de conclusie waarin staat dat het meningsverschil over de werking van de partij grondslag geen beletsel zal zijn voor de vor ming van een gezamenlijke lijst. Aantjes heeft op dit punt ln het da gelijks bestuur van het CDA nega tief geadviseerd, maar zich uiteinde lijk bij deze conclusie neergelegd. Vervolg van pagina 1 toch meer gaat verdienen dan he( bedrag van de loongrens, niettemin het hele jaar 1976 verplicht zieken fondsverzekerde blijft. Dit geldt echter niet voor wie van baan ver andert. Dan geldt als peildatum het bruto loon op de datum van in dienst treding in de nieuwe baan. Werknemers die teveel verdienen voor het ziekenfonds, moeten zelf zorgen voor verzekering tegen kos ten van artsen en ziekenhuizen. Niet-werknemers die onder de^ loongrens van het ziekenhuis val len, kunnen echteT vrijwillig zie kenfondsverzekerde worden (of blijven). Dit is vooral van belang voor enige tienduizenden kleine zelfstandigen. Ook de hoeveelheid loon waarover ziekenfondspremie wordt ingehou den, gaat omhoog: van maximaal 90 tot maximaal 101 per werk dag. Dit houdt in dat dit jaar nog 9.2 procent van het loon aan zieken fondspremie verschuldigd is, doch over maximaal 23,400 bruto jaar loon. In 1976 wordt dat maximum 26.260. Bovendien zal de premie dan waarschijnlijk 9,6 procent wor den, maar hierover moet de rege ring nog beslissen. RITA 'Ellen is nog niet klaar, maar de bonbons zal ze al wel willen hebben.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 3