Zeshonderd Zuidmolukkers in troosteloze barakken van een oud concentratiekamp Weekend-puzzel Schaakgevechten uit Barcelona i m a Wereldkampioenschap dammen in Amsterdam Nachtwacht staat weer rechtop postzegels schaken '11 i! A I ®A Ai Bil AS dammen 9 9 p •J 9 9 0 9 9 9 9 22 ZATERDAG 1 NOVEMBER 1975 BINNENLAND TROUW/KWARTET 23 door Barend Mensen VUGHT Zeshonderd Zuidmolukkers wonen in het „Woonoord Lunetten" te Vught. De naam van dit „dorp in een stad" klinkt niet onaardig. De iets meer dan honderd gezinnen huizen echter in troosteloze barakken, die altijd nog dezelfde zijn als waarin de Duitsers in de bezettingsjaren ge vangenen stopten. Afgezien van die barakken herinnert „Lunetten" natuurlijk in niets meer aan het vroegere concentratiekamp. Toch vindt men in Vught dat het, na bijna vijfentwintig jaar, nu mooi ge noeg is geweest. De huisvestingsom standigheden zijn van dien aard dat met name de onder aanvoering van pa ter Arie Timmermans staande Vughtse werkgroep van Pax Christi er ernstig aanstoot aan neemt. Vught telt 23.000 inwoners, zeshonderd mensen in die gemeenschap zitten in een ellendige hoek, zo wordt er geredeneerd. De werkgroep is nu een handtekeningen actie begonnen om, straat voor straat, de Vughtenaren te vragen hun instem ming te betuigen met de uitspraak: „Wij, als inwoners van Vught vinden het mensonwaardig zoals de Zuidmo lukkers in het Lunettenkamp moeten leven". In drieën Het voormalige concentratiekamp is in drieën verdeeld. Eén stuk is bij "het complex van de Brederodekazerne ge voegd. Het middenste dient als woon oord. Het derde is in gebruik bij de jeugdgevangenis Nieuw Vosseveld. De terreinen zijn eigendom van het minis terie van defensie. Het woonoord op zichzelf valt onder de zorg van CRM. De huren zijn zeer laag en het kampbe- heer doet zijn uiterste best om de zaak redelijk bewoonbaar te houden. Het heeft daarbij uiteraard de medewer king van de bewoners nodig. Het is be slist niet zo dat er in het „Lunetten- kamp" werkelijk crepeertoestanden heersen. Desondanks is het volgens pa ter Timmermans niet te accepteren dat zoveel mensen nu al vierentwintig jaar op niet meer dan geïmproviseerde wij ze wonen in vochtige, koude bouwsels, waarin met schotten kamers zijn ge maakt en waarin men zich doorlopend moet behelpen. De actie van de Pax Christi-werkgroep is voorgevloeid uit een bezinning op het probleem der Zuidmolukkers en een in de Vredesweek gehouden discussiea vond. Van de 12.000 (vooral) KNIL- mensen, die in 1951 naar Nederland kwamen, werden er in het voormalige concentratiekamp Vught 3400 opge vangen. Uitzichtloos Degenen, die er nu nóg zitten, leiden in meer dan een opzicht een uitzichtloos bestaan. Vanwege hün politieke utopie eens te zullen terugkeren naar een vrij en onafhankelijk Zuid-Molukken inte greren zij niet in de Nederlandse sa menleving en verzetten zij zich tegen pogingen hen te verspreiden. Dat is, ge looft pater Timmermans, de voor naamste oorzaak van het feit dat men zich over het algemeen met al te druk maakt om voor deze mensen betere woonomstandigheden te scheppen. Feit is dat financiële steun voor een be tere huisvesting eerder ter beschikking komt als de mensen verspreid worden. Omdat ze daar bitter weinig voor voe len staat ook het gemeentebestuur van Vught vrijwel machteloos. Het ziet het probleem wel degelijk, maar kan het toch ook in zijn eentje niet opgelost krijgen. Pater Timmermans: „De eenvoudigste oplossing zou natuurlijk zijn die mise rabele barakken tegen de grond te slaan en er fatsoenlijke woningen voor in de plaats te zetten. Maar defensie zegt het terrein straks nodig te hebben. Een andere instantie komt weer met bezwaren op het gebied van de ruimte lijke ordening. Een derde zegt niets te De barakken van het woonoord Lunetten kunnen doen omdat de Zuidmolukkers bij elkaar willen blijven. Zo probeert iedereen voor het dan maar niets doen, zijn handen schoon te wassen. Die muur willen wij doorbreken door om te beginnen aan de bevolking van Vught een duidelijke uitspraak te vra gen. Per slot van rekening is dit een probleem van scheef liggende mense lijke relaties. Er is van alles aan die mensen beloofd, nu zitten wij hier in Vught met onze neus op een krotten- buurt, waarin we hen laten vegeteren. Het minste wat we kunnen doen is onze stem daartegen verheffen!" Of de actie iets zal uithalen weet de werkgroep niet. Maar zij wil het er, zo nodig, niet bij laten. In sommige plaat sen is het woonprobleem min of meer bevredigend opgelost, bijvoorbeeld door de mensen in één bepaalde straat te laten wonen. Hier en daar hebben zij zich ook wel laten verspreiden, zonder overigens de onderlinge band te laten verslappen. „Dit Lunettenkamp blijft echter maar gehandhaafd", aldus Pa ter Timmermans, „en het is wel een van de ergste". Daar is de voorzitter van de kampraad, de heer M. D. Latupeirissa (adres: „ba rak 24") het volkomen mee eens. Hij ziet in de actie een blijk van meeleven, dat door zijn mensen dankbaar wordt aanvaard. Hij is echter al zo vaak te leurgesteld door niet nagekomen belof tes dat hij wel duidelijk laat uitkomen er niet al te veel van te verwachten. „Ze hebben nu weer gezegd dat er pas in 1980 iets voor ons kan worden gedaan. Een ongewone conclusie is te trekken uit 'de eindstand van het toernooi in Barcelona. De volgorde van de drie eerste prijswinnaars werd bepaald door hen resultaat tegen de drie laagst- uitgekomenen. De winnaar won tegen alle drie, de tweede tegen twee en de derde slechts tegen een. Dé eindstand was: Sosonko 5Vi, Diez del Corral 5, Pachman 4V£, Keene 4, K. Jakobsen 3Vi, Eslon en Hutchings 2, Janetschek 1V4. Wij beginnen deze week met een partij van de winnaar. En verder ben ik zo vrij uw aandacht te vragen voor de par tij, die als beste partij van het toernooi bekroond werd. Benoni. SosonkoJakobsen. 1. dl Pf6 2. c4 c5 3. d5 e6 4. Pc3 ed5. cd5 <16 6. e4 g6 7. f4 Lg7 8. eö!? Gebruikelij ker en ook wel sterker is 8. Lb5+! Pfd7! 9. a4! 8. Pfd7! 9. Pb5 de5 10. Pd6+ Ke7 11. Pc8:+ Dc8: 12. Pf3 Te8 13. fe5. Ook 13. Lc4 Pb6! 14. d6+ Kf8 15. Lb5 werd hier geprobeerd. Na Pc6 en Kg8 staat zwart dan echter beter. 13.Pe5: 14. Lb5 Pbd7 15. Pe5: Kf8 16. 0—0 Te5:! 17. Lf4 a6! 18. Le5: Pe5:? Nu zal het met deze variant verbonden risi co lonend blijken te zijn. Na 18.Le5:! 19. Ld7: Dd7: zou hoogstens een remi se-stelling ontstaan pion d5 valt! 19. Le2 c4 20. Khl Dc5 21. Dd2 Td8 22. Tfdl b5 23. a4! Hierdoor komt wit in het voordeel. Of hij opent de a-lijn, óf de pion op c4 wordt zwak. 23.b4 24. Tacl Dd6. Om 25. Lc4:? met Pg4 26. g3 Lg6 te beantwoorden. 25. Df4! Pd3? Deze afruil van het sterke paard zal de nederlaag nog bespoedi gen. 26. Dd6:+ Td6: 27. Ld3: cd3 28. Tc8+ Ke7 29. Tc7+ Kd8 30. Tf7: Lb2: 31. Td3: Td7 32. Td7:+ Kd7: 33. g3 Kd6 34. Kg2 Le5 35. Tf3 Kc5 36. Ke4 Ld6 37. Tdl b3 38. Kd3 Kb4 39. a5 Lc7 40. Tfl Ka3 41. Tf7. Opgegeven, want op b2 volgt 42. Kc2 Ka2 43. Tfl La5: 44. Tbl Lc3 45. d6 enzovoort. Siciliaans - PachmanJakobsen. 1. e4 c5 2. Pc3 e6 3. Pge2 Pc6 4. d4 cd4 5. Pd4; a6 6. Le2 Dc7 7. Le3 Pf6 8. 0—0 Lb4 9. Pc6: bc6 10. Pa4! Le7 De alterna tieven zijn 00 11. Pb6 Tb8 of 10. Tb8 11. c4! In beide gevallen met ondui delijk, scherp spel. 11. Pb6 Tb8 12. Pc8: Dc8: 13. e5 Pd5 14. Lel! Echter niet 14. Ld4? c5! met gelijk spel. 14. c5 15. c4 Pd4 16. b3 0-0 17. Lb2 Dc7 18. Lf3 d6? Misschien al de be slissende fout. Beter zou f6 geweest zijn, hoewel ook in dat geval wit na 19. Tel beter stond. 19. De2 Tfd8 20. Tfdl Pc6 21. ed6 Ld6: 22. Lc6: Dc6: 23. h4! Het plan van wit is de uitbuiting van de open d-lijn. Om die te veroveren moet hij echter eerst drei gingen op de koningsvleugel scheppen. 23Lf8 24. h5 Er dreigt nu 25. h6, wat ook na 24.f6 zeer sterk is.'24. h6 25. Dg4. Nu dreigt 26. Lf6!, waardoor zwart gedwongen zou zijn de d-lijn prijs te geven. 33. Lc" f6. (er dreigde 34. Lg7:+). 34. Ta7 Td6 35. Kfl e5 (Td3 36. Lel Td6 37. Ke2). 36. Ke2 Te6 37. g4! Tb6 38. Kd3 Kf7 39. Ke4 Ke 6 40. f3 Tc6 41. Tb7 Lf8 42. La5 Le7 43. Tb6! Opgegeven. Wit bereikt in het loper eindspel door a3 en b4 een vrijpion, die door zwart slechts te stoppen is met behulp van zijn koning. Dan dringt echter de witte koning binnen, via f5 naar g6. De torens in wanorde gebracht. In onderstaande vierzet wordt de zoge naamde „Plachuta-interferentie" toe gepast. De beide zwarte torens dekken een gevaarlijke dreiging. De toren van b5 de dreiging Dh5: en de toren van d3 de dreiging Pd6. Door de sleutelzet wordt de invloed van de torens op een „kritisch" veld doorkruist. L. PACHMAN (1941) Stelling na 26. Lc3! Dit verhindert het tegenspel a5-a4 en bereidt de volgende zet voor. Na 26 Db 6 is 27. Tel! beslissend, want er dreigt 28. Te3 met Tg3. Ook 27.Td3? faalt op 28. De4+ 26Tbc8 27. La5! Tdl:+28. Tdl: Le7. Op 29: Td3 zöïï Lf6 volgen ën ha 29."Lc3 is Tg8! met Lf6 sterk. 29. Df3! Enigszins verrassend, maar geheel logisch en be slissend voor de partij: In het eindspel dringt de witte toren de zwarte stelling binnen. Kg8. De afruil Df3: 30. gf met de dreiging Td7 is niet beter. 30. Dc6: Tc6: 31. Td7 Kf8 32. Tb7 Ke8 Mat in vier zetten. Men spreekt van „interferentie" wan neer de invloedslijn van een stuk wordt onderbroken door een eigen stuk of door een vreemd stuk. Bij een „Plachuta-interferentie" maakt -de tegenpartij gébruik-van-de noodza kelijkheid, dat het interfererende stuk moet worden weggespeeld. OPLOSSING: 1. La2-d5! Tbd5: 2. Pd6! Td6: 3. Dh5: of 1Td5: 2. Dh5:! Th5: 3. Pd6 enzovoort. L. PACHMAN Het beroemde schilderij van Rembrandt, de Nachtwacht, zoal9 het er nu uitziet. De restauratie vordert. Het schilderij is nu weer rechtop gezet en men gaat de beschermlaag van de beeldzijde verwijderen. Nu zal men kunnen overgaan tot herstel van de eigenlijke verflaag. Kruiswoord-puzzel Horizontaal. 1. snuiftabak, 4. papegaai, 6. gekheid, 9. volksnaam van de kauw, 10. gewoonterecht (Ind.), 12. streek, 14. Chinese lengtemaat, 16. bloedhuis, 18. reeks, 20. wier, 22. wapenschouw, 24. ganzeboer, 26. voorvoegsel, 27. verlof, 30. muzieknoot, 31. latwerk, 32. loot, 33. sterke drank, 35. knaagdier, 36. duur zaam, 38. paard, 40. insekt, 41. foei, 42. water in Utrecht, 43. waterkering, 44. water doorlatend, 46. soort koffie, 48. onderricht, 50. tussenzetsel. 52. aanw. voornaamw., 53. duinvallei, 55. voorzet sel. 57. tot eelt worden, 60. Assistant Engineer (afk), 61. koningin, 63. asbest, 65. meisjesnaam, 66. plaats in Drente, 69. gemalen schelpen, 70. muzieknoot, 71. rivier in Italië, 73. landbouwwerk tuig, 75. scheik. element, 76. meisjes naam, 77. puistje. 78. jaar (Lat.). Verticaal. 1. hulpmiddel op schepen. 2. borstwering, 3. editie (afk 4. onheil aanbrengende godin, 5. meisjesnaam, 6. rund, 7. beroep, 8. aalgeer, 9. zeero ver, 11. bijbels figuur, 13. een weinig, 15. Europeanen, 17. bijwoord, 19. bouwval, 21. maanstand, 23. scheeps- vloer, 25. nakomeling, 28. leerwijze, 29. voorwerp om een zeis aan te zetten, 31. houten klepper, 34. patroon, 35. cylin- dervormig voorwerp, 36. jongensnaam, 37. een der Cycladen, 39. sluiskolk, 45. kuit van steur. 47. schepkorf, 48. ver zachten, 49. zeden, 51. vreemde munt, 53. kleinigheid, 54. zuiver gewicht, 56. witte suiker, 58. voorlichting, 59. werk tuig, 60. kooplust, 62. munt (afk.), 64. voertuig, 67. vruchtenat, 68. eiken schors, 72. Dona (afk.)), 74. bevel. Oplossingen tot en met woensdag a.s. per briefkaart zenden aan Trouw/ Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Links boven vermelden: weekend puz zel. Oplossing vorige week Hor. 1. kaam, 5. kaste, 9. kade, 12. pret, 14. A-e. 15. sero, 17. ader, 19. slem, 21. R.O., 23. eigenbaat, 25. ge, 27. ert, 28. toe. 29. eed, 30. ed„ 31. stee, 33. rapé, 33. re, 37. keet, 39. erika, 41. raar, 43. deer, 44. Roer, 45. keer, 47. salto, 50. Iran, 53. ek, 54. nota, 56. Enos, 58. da, 59. ver, 60. lee, 62. rad, 63. er, 64. pastorale, 68. me, 69. laan, 70. sier, 72. kaal, 73. gul, 75. elan, 77. pair, 78. sesam, 79. tint. Vert. 2. A.P., 3. ara, 4. mede, 6. Aa, 7. steno, 8. te 9. keet 10. arm, 11. do. 13. teint, 15. slaap, 16. kreek, 18. Rg. 19. sa, 20. teder, 22. orde, 24. eter, 25. berk, 26. Gera, 31. stern, 32. eerst, 34. Aaron, 35. ereis, 38. Ede, 40. iel, 42. arr. 45. kever, 46. eker, 48. aalt, 49. teer, 51. A'dam, 52. nader, 55. ovaal, 57. oblie, 61. Eolus, 64. paar, 65. Sn., 66. as, 67. eelt, 69. lai, 71. Rai, 72. ka, 73. ge, 74. la, 76. nn. De prijswinnaars van de vorige week zijn: mevrouw E. ter Veen-van de Berg, Parallelweg 118, De Krim (Ov.); de heer A. van der Lee, Julianalaan 92, Vlaardingen; de heer M. Foppen, Alet- ta Jacobsstraat 9, Haarlem. Het is de laatste maanden erg rustig in het anders zo roerige damwereldje. Zelfs het bericht dat 's werelds sterkste dammer Ton Sijbrands heeft besloten zijn titel aan de Rus Koeperman ca deau te doen heeft weinig opschudding veroorzaakt. Ik waardeer dit besluit zeer. van de wereldkampioen (vopr mij zal hij dit in ieder geval eind augustus 1976 blijven, aangezien Koeperman niet meer over de benodigde capacitei ten beschikt). Voor diegenen die verge ten zijn op welke fraaie wijze Koeper man zijn uitdagingsrecht heeft verwor ven zal het noemen van de naam van de Russische stad Tiblissi zeker de nodige herinneringen oproepen. Bovendien mogen de Russen die titel, waar zij zo veel waarde aan hechten, van mij wel even lenen tot augustus 1976. Ik zeg lenen, want het staat voor mij als een paal boven water dat zij die dan weer zullen moeten afstaan aan Neder land. De KNDB is er namelijk in ge slaagd een sponsor te vinden voor de organisatie van het Olympische toer nooi 1976. Uitgeversmaatschappij Else vier zal dit toernooi om het wereldkam pioenschap financieel steunen. Dan is het nu tijd voor het technische gedeelte in deze rubriek. Aan de lagere borden in deere-klasse competitie wor den veel systemen gespeeld, mishan deld is een beter woord, door spelers die de klok wel hebben horen luiden, maar niet weten waar de klepel hangt. Een voorbeeld hiervan is de nu volgen de partij. te heeft genomen zich hierin te verdie pen. Dat hij de klok heeft horen luiden blijkt uit zijn (voor hem ongebruikelij ke) opening. Dat hij niet weet waar de klepel hangt, uit zijn vijftiende zet. 17. 28x19 17-22 18. 41-36 22x31 19. 36x27 11-17 20. 47-41 Meer kansen biedt 27-22 (18x27) 29-23, al blijft het ook dan een hachelijke aangelegenheid. 20.17-22 21. 41-36 22x31 22.36x27 5-10 Zwart speelt "met kennis van zaken. Zonder deze inlas had wit zich nog kun nen redden door 9-14 (9x20) 39-33 etc. 23. 38-33 1-6 24. 42-38 6-11 25.45-40 11-17 16. 27-22 18x27 (Nu is het veel te laat;) 27.29-23 zie diagram Wit: J. Spóelstra Zwart: G. Boom L 32-28 2. 28x19 14x23 3. 37-32 10-14 4. 35-30 20-25 5.33-29 14-19 6. 40-35 17-22 7. 31-27 22x31 8. 36-27 11-17 9. 30-24 19x30 10. 35x24 6-11 11. 41-37 17-21 12. 38-33 21-26 13. 43-38 11-17 14. 46-41 17-21 15. 48-43 (een nutteloos tempo) 12-17 16.33- 28 7-11 Het zal ieder duidelijk zijn, dat zwart zich bedient van het systeem dat door uw redacteur voor het eerst con sequent werd uitgevoerd in het Suiker- toernooi 1974 tegen de Rus Gantwarg. In deze partij zal blijken dat mijn club genoot Spóelstra hier niet van op de hoogte is. of in ieder geval niet de moei- 27.27-31 28. 34-29?? 31x42 29.38x47 9- 14! 30. 40-34 13-18!! Prachtig gespeeld. Met dit tijdelijk offer stelt zwart op een bijzonder elegante manier de zege vei lig. Het vervolg behoeft geen verdere uitleg meer, of anders gezegd; „goede wijn behoeft geen krans". 31. 23x12 14x23 32. 29x18 4-9! 33.32-28 8- 13 34. 28-22 17x8 35. 24-19 13x24 36. 44- 40 l'J-14 37. 40-35 14-19 38. 34-30 25x34 39. 39x30 2-7 40. 30-25 9-13 41. 18x9 3x14 42. 33-28 8-13 43. 43-38 7-12 44. 38-32 15- 20 en wit besluit tot capitulatie. Frank Drost De speciaal-verzamelaars, die de on derwerpen: sport, schilderkunst, mu ziek en geldwezen aanhangen, kunnen middels vier emissies van de-Oosten- rijkse posterijen uitgegeven in oktober, hun collecties weer met zegels naar hun gading aanvullen. Ter gelegenheid van de wereldkampioenschappen judo, die dit jaar in Wenen Worden gehou den, kwam een zegel uit waarop de be ginfase van een worp is afgebeeld. Ter ere van de schilder Heinrich Angeli (18401925) verscheen een portretze gel wegens de herdenking van diens 50e sterfdag. Angeli heeft vooral be kendheid verworven als schilder van personen van de Europese vorstenho ven. Een derde zegel geldt de beroemd ste van alle walsencomponisten: Johan Strauss-zoon (18251899), die 479 wer ken op zijn naam heeft staan. Van de walsen daaronder noem ik u: An die schonen blauen Donau, Geschichten aus dem Wienerwald, Wein, Weib und Gesang en als operette: Die Fleder- maus. Ter gelegenheid van Wereldspaardag (31 oktober) verscheen de vierde Oos tenrijkse zegel, speciaal gewijd aan het sparen voor een eigen woning, een stre ven dat 50 jaar geleden in Oostenrijk ingang heeft gevonden. Het bouwspa- ren is overigens al sinds 1800 in Enge land bekend, in de Ver. Staten in 1830 en in Duitsland rond 1918. Op de zegel ziet u een als uit een blokkendoos ge bouwd huisje. Onder de druk van de verwachting dat bij de a.s. eeuwwisse ling rond Parijs voor 3.5 miljoen men sen meer huisvesting dient te worden gezorgd, heeft de dienst urbanisatie de bouw van een vijftal nieuwe steden in een straal van 25 kilometer rond Parijs voorzien. Op een speciale zegel van Frankrijk zien we een voorproefje van zo'n a.s stad. voorzien van wolken krabbers. laagbouw en groenstroken. In de nieuwe reeks „landstreken van Frankrijk" verscheen 27 oktober een' zegel gewijd aan Bourgogne, waarop wijnbouw, veeteelt, landbouw en zware industrie als kenmerkend voor de streek staan gesymboliseerd. Een interessant stukje geschiedenis uit de Onafhankelijkheidsoorlog van de Ver. Staten staat afgebeeld op een vier tal zegels van Bermuda (Atlantische Oceaan). Het Amerikaanse leger had in 1775 dringend behoefte aan buskruit. En daarvan lag een aanzienlijke voor raad in het koninklijk kruitmagazijn van Bermuda te St George. Sympathi santen met het Amerikaanse leger roofden honderd vaten van dat goedje en brachten het naar de Amerikaanse schepen in de Tobacco-baai. Deze hele scène is op genoemde Bermuda-reeks te zien. De kcrstzegel3 van Jamaica tonen teke ningen, die J. M. Belisario rond 1837 heeft gemaakt van dansen die inboor lingen met Kerstmis gebruikelijk uit voerden. De zegels en een velletje ver schenen maandag jl. Australië heeft voor zijn kerstzegels 1975 zeer gesti leerde figuren van de wijzen die de kribbe bezochten en van een Bethle- hem-ster gekozen. Het Nieuwzeelandse eiland Niue heeft dit jaar voor zijn drie kerstzegels ook zijn toevlucht genomen tot kindertekeningen, zoals Canada al enkele jaren heeft gedaan. Achtereen volgens zien we: kinderen die ter kerke gaan, een kind op de fiets met luchtbal lons en een met geschenken volgeladen kerstboom. In verband met het feit dat Jan Ver meer van Delft 300 jaar geleden overle den is, geeft de postadministratie van Rwanda een reeks van vier velletjes uit, waarin geperforeerde postzegels de volgende reproducties van schilderijen van de befaamde schilder laten zien: wijndrinkende man, jonge vrouw die briet leest, de schilder in ajn atelier en jonge vrouw aan het klavier. J. M. Kiggen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 23