uropese 'rode top' kan slechts schijn ophouden Libanese leger evacueert buitenlanders uit Beiroet adat vraagt in VN om feuw Geneefs overleg Trijs doet stap terug zake grondstoffen skou moet voorlopig pas op de plaats maken ië laat commando's doorglippen Algerije vreest Dronk op Israël, pardonEgypte koehandel over Spaanse Sahara Ruziënde zwarte leiders willen elk met Smith praten th'idskanselier Sïiidt in Peking Fiat-chef gedood in Argentinië Hf ERDAG 30 OKTOBER 1975 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 J. den Boef s iet er naar uit dat uiterlijk in december van dit jaar toch een topconferentie van Europese lunistische partijen kan worden gehouden. Maar het is de vraag, of er iets anders van mag mpn verwacht dan een schijnbaar succes voor de Sowjet-Unie, dat partijleider Leonid Breznjew lat kan stellen, zijn naar beweerd wordt wankele positie in het Kremlin te verstevigen om Igens (eventueel) het roer aan een jongere leider over te dragen. itse Democratische Republiek speelt in de voorbereiding eze steeds opnieuw uitge- conferentie een belangrij- In het communiqué dat de elegatie na haar terugkeer ioskou (waar een nieuw schapsverdrag werd gete- heeft uitgegeven, wordt ge- flat 'maximaal' gestreefd zal naar afsluiting van de reiding en naar de succesvol- vezen lij king van de conferen- Europese communistische Jeiders-partij en. De DDR kan en, omdat Hermann Aren, lid et Politburo van de Oostduit- iocialistische eenheidspartij' voorzitter van de redactie- ssie is. heeft aangekondigd dat in toer opnieuw zal worden ver- om het ontwerp van het entiedocument definitief vast Hen. De SED moet intussen •ornaamste document ontwer- P basis van de door de corn- voorgestelde tekst en 'met neming van de tijdens de Hes gedane voorstellen.' Ij zal de SED aldus Axen «zelfsprekendmet de broe- tijen ruggespraak houden, nomen wordt dat Axen zich o positief over de voorberei- ilannen voor de conferentie ebben uitgelaten, als hij daar goede reden voor zou hbeben -*pretatie pnferentie van Europese com munistische partijen, waarover nog steeds geen overeenstemming be staat, was door Breznjew bedoeld als follow-up van de Conferentie voor Europese veiligheid en samen werking (CEVS), waarvan het slot document in juli in Helsinki werd ondertekend. Op de communisti sche top had Breznjew duidelijk willen maken, welke waarde moest worden gehecht aan de begrippen, die in Helsinki als concessies van de zijde van de SowjetrUnie kon den worden uitgelegd. Daartoe heeft Breznjew nog geen gelegen heid gekregen en het is de vraag, of het nog zin heeft om in decem ber te gaan uitleggen, hoe begrip pen als soevereiniteit, onafhanke lijkheid en het afzien van geweld in werkelijkheid geïnterpreteerd moeten worden. Breznjew heeft willen voorkomen, dat 'Helsinki' door de van haar afhankelijke landen bulten het Sowjetblok, zou worden aangegre pen om zich tegenover de Sowjet- Unie te beroepen op hun gelij kwaardige positie, als staten en als partijen. Door de vasthoudendheid van Joegoslavië en Roemenië en de communistische partijen van Italië en Spanje en in mindere mate die van Frankrijk, heeft de Russische partijleider echter nog geen gele genheid gekregen, zijn voornemen uit te voeren. En het is in dit verband waarschijnlijk geen toeval ligheid. dat de politieke top van de DDR aan het begin van deze maand naar Moskou werd ontboden om een volkomen overbodig nieuw vriendschapsverdrag te onderteke nen. Lenins pamflet In dat verdrag is de DDR duidelijk gemaakt, wat de Sowjet-Unie ver staat onder begrippen tls soeverei niteit, onafhankelijkheid en derge lijke. Te verwachten valt, dat te zijner tijd soortgelijke verdragen aan andere landen van het Sowjet blok zullen worden voorgelegd, waarvan Polen wel eens het eerste zou kunnen zijn. Op deze wijze kan de Sowjet-Unie althans binnen haar eigen invloedssfeer proberen bij stukjes en beetjes in handen te krijgen, wat Breznjew door middel van een conferentie van Europese communistische partijen in één slag had willen binnenhalen. Om de Wes te uropese communisti sche partijen te kunnen overhalen, op een topconferentie een gemeen schappelijk document te onderteke nen, zal er echter meer moeten gebeuren. Zo zal (misschien niet openlijk, maar in bedekte termen) afstand genomen moeten worden van het beruchte artikel van Kon- stantin Zaradow in de Prawda (het blad van de communistische partij van de Sowjet-Unie) van 6 augus tus jl. Het artikel markeerde het feit dat 70 jaar geleden Lepins pamflet 'Twee taktieken van soci aal-democratie in de democratische revolutie' was verschenen. Lenin had in 1905 een bijdrage gele verd aan het al oude dbate. of communistische partijen op parle mentaire wijze of door revolutio- dig aangevat kunnen worden. Het enige kriterium zou thans nog zijn. of er een duidelijk perspectief be staat dat het einddoel kan worden bereikt 'DMAARVOOR IS VER EIST: de hegemonie van het prole tariaat. welks revolutionaire karak ter ertoe moet leiden dat het het verzet van de reactie met geweld onderdrukt en de uitvoering van de volksdemocratische wensen verze kert.' Helemaal duidelijk is Zara dow als hij vervolgens uitlegt dat een democratische meerderheid geen rekenkundige eenheid is, maar een politieke conceptie. Nu was het van het begin af duide lijk, dat de werkelijke aanleiding voor Zaradows artikel niet zozeer lag in het 70-jarig bestaan van een pamflet van Lenin, maar in de ontwikkelingen in Portugal, waar de poging van de communistische partij van dat land om de macht te grijpen, vooral bij de grote commu nistische partij van Itelië op niet malse kritiek was gestuit. In zijn Prawda-artikel zei Zaradow over deze houding van de PCI: 'De ver zoeners van de laatste tijd bewijzen niet eens lippendiensten aan de onafhankelijkheid van de proletari sche partij. Zij zouden die het liefst oplossen in een ideologische amorfe organisatie. Vandaar deze aanspo ringen aan de communisten om gematigd te zijn, dat wil zeggen in duidelijke taal. achter die beweging aan te lopen in plaats van voorop.' tieke beslissing in Moskou zou zijn gevallen ten gunste van de revolu tionair-militante benadering van de macht door de Westeuropese communistische partijen. Het ziet er echter meer naar uit dat Brezn jew nog steeds achter de oude 'volksfront-taktlek' staat, maar de indruk wil vermijden dat hij na 'Helsinki' revolutionaire methodes uitgesloten acht. Letten we goed op de officiële ver klaring die na het bezoek van Za radow aan Breznjew in de Prawda werd gepubliceerd, dan valt meteen op dat de partijchef niets zegt over het artikel naar aanleiding van Le nins pamflet. In de verklaring werd slechts gezegd: 'Kameraad Brezn jew heeft de betekenis van het tijdschrift Troblemen van de vrede en het socialisme' zeer groot ge noemd. Hij legde er de nadruk op dat het tijdschrift actief aan de scheppende ontwikkeling van de actuele problemen van de marxis- tisch-leninlstische theorie, aan de verbreiding van de Ideeën van het wetenschappelijke communisme en aan het propageren van de ervarin gen van de broederpartijen deel neemt'. En dat is veelzeggend wei nigzeggend. 'Verlangen' Breznjew De Sowjetrussische partijleider Leonid Breznjew bij zijn aankomst in Hel sinki voor de topconferentie over de Europese veiligheid en samenwerking. De communistische topconferentie zou voor een groot deel in het teken moe ten staan van de interpretatie van de verklaring van Helsinki. nins twee fasen van de revolutie: de democratische en d$ communis tische etappe, die volgens dewel zeer orthodoxe interpretatie van de schrijver niet alleen verband met elkaar houden, maar zelfs gelljktij- naire activiteiten aan de macht moeten zien te komen. Twee fasen Zaradow vroeg aandacht voor Le- Betekenis kreeg het artikel van Za radow pas. nadat Breznjew de schrijvèr. die vooral bekend is als chefredacteur van het in Praag verschijnende communistische tijd schrift 'Problemen van de vrede en het socialisme', voor een persoon lijk gesprek had ontvangen. Uit dit feit werd opgemaakt dat Breznjew achter de opvattingen van Zaradow stond en dat er 'dus' wel een poli Van deze broederpartijen zal voor de Italiaanse communistische partij van Moskou verlangen dat mensen als Zaradow geen kans meer zullen krijgen om met uitspraken van Le nin te 6mijten. die zelfs door de Oekrainse Prawda worden gezien als 'strijd om het aaneensluiten van alle democratische krachten', en niet als een pleidooi voor het gebruik van geweld. Slechts dan is een Europese communistische con ferentie mogelijk. Het harteiyk gelach b(j de geheven glazen van president Ford en president Sadat moest een hin derlijke verspreking goedmaken: Ford had namelijk abusievelijk een toast uitgebracht op 'het grote volk van Israël'en corigeede razendsnel: 'pardon, van Egypte. Dat gebeurde allemaal aan een diner dat ter ere van het Egyptische staatsbezoek was aangericht in Anderson House in Washington. BEIROET (Reuter, UPI, AP) Libanese veiligheidstroepen hebben gisteren op Amerikaans ver zoek met behulp van pantserwagens buitenlanders geëvacueerd die door de nog steeds voortdurende gevechten in Beiroet ingesloten waren geraakt. Een konvooi van de binnenlandse veiligheidsdienst reed daartoe met pantserwagens door de vuurlinies in het centraal gelegen Kantari- district, waar gisteren christenen en moslims elkaar feller dan ooit bevochten. De veiligheidsdienst wist honderden mensen, buitenlan ders en Libanezen uit de omstreden gebouwen te halen. Dit zijn vooral een aantal luxueuze hotels, waar nog steeds een aantal mensen op gesloten zit. Autoriteiten in Beiroet hebben al laten weten dat er van daag een nieuwe pc ging onderno men zal worden om deze mensen te evacueren. Tot de buitenlanders die tot gister middag nog in een aantal hotels zaten opgesloten behoorde volgens het persbureau ook de Nederlandse ambassadeur in Libanon Harry Jo- rissen. In een telefoongesprek zou hij gisteren tegen de middag heb ben gezegd: We hebben onze spul len gepakt en wachten nu sinds vanmorgen vroeg tot we met pant serwagens worden geëvacueerd Volgens functionarissen van de vei ligheidsdienst zouden er tot gistera vond in de afgelopen 24 uur meer dan honderd mensen zijn gedood. Anderen zeiden dat er al niet meer geteld werd. Volgens schattingen zijn er bij de burgeroorlog die nu al zeven maanden duurt al ruim 6500 mensen omgekomen en is het aantal gewonden vele malen hoger. Veiligheidscomité Ook gisteren is de Libanese premier Rasjied Karami er niet in geslaagd een vergadering bij elkaar te krij gen van het pas gevormde 'veilig heidscomité'. waarin de belangrijk ste vechtende partijen zijn verte genwoordigd. De linkse moslemse leider Kamal Junblat kwam giste ren wel opdagen, maar verdween na twee uur. De twee belangrijkste christelijke leiders minister van binnenlandse zaken Camille Cha- moen en de falangistische leider Pierre Gemayel. hadden niets van zich laten horen. Eerder op de dag had Junblat laten weten niets voor de zoveelste commissie te voelen, die er toch niet In zou slagen aan de gevechten een einde te maken. In de ziekenhuizen van Beiroet kan men de stroom gewonden niet ver werken en heeft men gebrek aan medicijnen en bloed. De minister van gezondheid zei gisteren dat er niet aan de oproep van de zieken huizen om bloed te geven kon wor den voldaan omdat schutters van beide partijen ook ambulances en rijdende bloedbanken onder vuur nemen. Israël De ontwikkelingen ln Libanon wekken ook in het buurland Israël grote bezorgdheid. De Israëlische minister van defensie Sjimon Pe res. die deze week een inspectie tocht langs de Libanese grens maakte, vroeg zich af of Libanon zijn onafhankelijkheid zou kunnen behouden. De Israëlische regering heeft gedreigd troepen naar Liba non te zenden als andere Arabische landen, en dan met name Syrië, zich zouden mengen in de Libanese twisten. Israël heeft zijn troepen langs de grens nog niet in staat van verhoogde paraatheid gebracht. Is raël is bang voor een verlenging van haar frontlijnen als in Libanon de moslems de overhand behalen. Hoewel Libanon de meeste Pales tijnse bases herbergt heeft het door christelijke officieren geleide gere gelde Libanese leger nog nooit ac tief deelgenomen aan de strijd te gen Israël. MADRID (Reuter, UPI, AP) Algerije wil betrokken worden in de besprekingen tussen Span je, Marokko en Mauretanië over de toekomst van de Spaanse Sa hara. Daartoe kwamen gisteren de Alge rijnse ministers van buitenlandse en van binnenlandse zaken, respec tievelijk Abdelaziz Bouteflika en Mohamed Benahmed Abdelghani, in Madrid aan, hoewel-de laatste ver klaarde alleen maar voor bilaterale besprekingen met Spanje te komen. In Madrid waren al eerder de beide ministers van buitenlandse zaken van Marokko en Mauretanië aange komen, die volgens Marokkaanse bronnen met de Spaanse regering onderhandelden over de souvereini- teitsoverdracht van de Spaanse Sa hara. De komst van Bouteflika was niet onverwacht, daar Algerije herhaal delijk heeft laten weten bij een oplossing over het omstreden ge bied betrokken te willen worden. Al gerije steunt 't Fronte Polisario. de onafhankelijkheidsbeweging van de Spaanse Sahara, die zich fel verzet tegen zowel Marokkaanse als Mau- retaanse annexatie-plannen. Het front heeft al aangekondigd zich hier met wapengeweld tegen te verzetten. Volgens Marokkaanse bronnen zijn Mauretanië en Ma rokko het eens over een verdeling van het gebied waarbij de rijke fosfaatmijnen. waar alles om be gonnen is. aan Marokko zullen toe vallen. Wel zullen beide landen ge zamenlijk deze mijnen exploiteren. Dat alles zeer tegen de zin van Algerije. De Spaanse regering, nog steeds de baas in het gebied, heeft in de nacht van dinsdag op woensdag het gebied weer onder militair gezag gesteld. Dit uit vrees voor aanval len van het bevrijdingsfront op de Europese bevolking in het gebied, aldus welingelichte kringen. Het front is ook zeer gekant tegen de door koning Hassan van Marok ko georganiseerde mars naar de Sahara en heeft gedreigd deze aan te vallen. Ook in Nederland verblijvende Ma rokkanen zullen aan deze mars deelnemen. Dit wordt zeer betreurd door het Marokkaanse Arbeiders Komltee (MAK) in Rotterdam dat het regiem van koning Hassan be schuldigt van meedogenloze onder drukking van het Marokaanse volk. 'Het fascistische Marokkaanse re giem maakt alleen maar handig gebruik van het 'probleem' van de Spaanse Sahara om de aandacht van de grote sociale en politieke problemen af te lelden', aldus het MAK. SALISBURY (AP) Bisschop Abel Moezorewa.d ie na zijn onttroning als voorzitter van de Afrikaanse Nationale Raad (ANC) door Nkomo ■nieuw gezag kreeg door overweldi gende steun van de bevolking in Rhodesië, heeft nu ook te kennen gegeven de onderhandelingen met Smith te willen hervatten. Hij ver blijft nog in Zambia, samen met de militante dominee Sithole, die zich tot voor kort voor gewapende strijd als enige weg uitsprak. De voorkeur van Rhodeslë's blanke premier Ian Smith gaat meer uit naard e ais gematigde beschouwde Nkomo. met wie hij naar verluidt veel liever onderhandelen zou dan met Moezorewa. am an ""YORK TEL AVIV Reuter, UPI, AP) In de VN-assemblee, waarvan de toegangen net zo bewaakt werden als tijdens de toespraak van de PLO-leider Yasser Arafat vorig jaar, heeft de va Ische presiden Sadat gisteren opgeroepen tot hervatting van de vredesconferentie voor het Mid- onosten in Genève onder gezamenlijk voorzitterschap van de VS en de Sowjet-Unie. ord ïerauatie in het Midden-Oosten het conflict met Syrië. In het door elijrolgens hem thans een kans Israël bezette deel van de Golan- aain vredesregeling, die zich hoogte werden gisteren zeven zwaar zal worden erkend. Er kan naar hij J„ 1, hnirm Tn r, Tnin-i knmnnnnrln nv, ,.i+ „«I „„„It 1 - raainds het begin van de vijan- hieden nog niet heeft voorge- jde ten iels militair hoofdkwartier in iv maakt men zich intussen voor een verscherping van resolutie zal indienen waarbij de PLO als gesprekspartner in Genève bewapende en met explosieven uit- zei nooit vrede in het gebied ko- geruste commando's van El Fatah men zonder een politieke regeling onderschept, die daar van achter de voor het Palestijnse vraagstuk. 'Het bestandslijn met Syrië waren bin nengedrongen. Twee van hen wer den gedood en, vijf gevangengeno- oude volk van Palestina moet zich in een onafhankelijk land kunnen vestigen en als lid van de VN e« iti G (Reuter, UPI. AP) De ujitse kanselier Helmut Schmidt (eren aan het hoofd van een ifflflelegatie in Peking aangeko- wow besprekingen met de Chi- tfegering die vijf dagen zullen De Duitsers kregen op het nt ld van Peking een groots ont- g )p het onvermijdelijke banket roide Chinese vice-premier Teug PLO erbij hPing even onvermijdelijk uit v 1 de twee grote supremachtep, u£bei op de loer liggen om Euro- ud»te pikken. linese Volksdagblad schreef -g t Chinese volk sympathiseert Cpt Duitse verzet tegen een per- -g te verdeling van de Duitse na- I imidt antwoordde dat hij toch orgaan met het streven naar men. Zij waren al tien kilometer in worden toegelaten'. De Israëlische het door Israel bezette gebied door- gedelegeerde Chaim Herzog woonde gedrongen. Zij moeten ongezien de toespraak bij en maakte ijverig door de in het zuiden zeer smalle aantekeningen. bufferzone van de VN zijn geko men. Het Israëlisch opperbevel acht het onmogelijk dat El Fatah zoiets heeft kunnen ondernemen zonder steun van de Syrische strijdkrach- In een toespraak tot studenten ver klaarde de Israëlische premier Ra bin 'voordat we werkelijke vrede kunnen bereiken moeten we ook het Palestijnse vraagstuk oplossen. ten. Sinds de bestandsovereenkomst maar dat onderwerp heeft niets te met Syrië in mei 1974 zijn dergelij- maken met terroristische organisa- ke infiltraties niet meer voorgeko- ties', men. Israel heeft Syrië inmiddels van schending van de bestandso- Eban vereenkomst beschuldigd. Na twee dagen van besprekingen met president Ford waarin hij deze In een dntervieuw met New Outlook - een progressief Israëlisch maand blad - heeft de vroegere minister van buitenlandse zaken Abba Eban Rabin bekritiseerd omdat deze het herhaaldelijk met nadruk verzocht conflict met Egypte als het voor heeft de PLO in te schakelen bij de besprekingen in het Midden-Oos ten, heeft Sadat in zijn toespraak tot de VN officiëel verzocht bespre kingen te beginnen voor de hervat ting van de Geneefse Vredesconfe- naamste had gekenschetst. Hij is van mening dat het kernconflict dat met de Palestijnen is. Voorts is hij van oordeel dat Israel zich be reid moet verklaren met iedere Pa lestijnse vertegenwoordiging te deinning. waarbij het militaire rentie. Deze besprekingen moeten PTateri ^ie VN-resoluties 242 en Ceitieke evenwicht in Europa wel ook de PLO insluiten. )ie*d diende te blijven. Hij kondigde aan dat Egypte een iiei TS (ANP) De Franse president Giscard d'Estaing heeft in espraak op de polytechnische school in Parijs gezegd dat, hu s wereldhandel evenwichtiger te maken, er stabielere mark- p<0or grondstoffen moeten komen. :d ne landen moeten zeker kun- ootljn van hun inkomsten uit de van grondstoffen. Giscard voor dat de rijke industrie- odji daarvoor een fonds oprich- it de grondstoffen produce- ;fo|landen een bepaald inkomen jels export zo garanderen, ook odBer de prijzen van hun pro- op de wereldmarkt grote melingen te zien geven. hiermee blijkbaar defini- gestapt van het idee de prij- ritAn de grondstoffen te koppe- ue4n die van de fabrieksproduc- eg ts waar de olie-arme ontwik- uilanden om gevraagd hebben tr^aar deze landen ook bij hebben. De reden cefiscard werd in Parijs gezien uwt standpunt dat Franrijk zal ;di ïn op de economische top- ldfentie die volgende maand in wordt gehouden en op de yijtoffenconferentie die midden ook in Parijs zal plaats- 'bluktie d gaf ook aan hoe volgens )ngeen evenwichtiger economi- )V( roduktie kan worden bereikt. 338 aanvaardt. Deze resoluties ma ken wel een Palestijnse staat naast Israel maar niet inplaats van Israel mogelijk. Eban is al lange tijd voorstander van een hervatting van de Geneefse conferentie en niet voor een stapsgewijze regeling om dat Israel naar zijn mening pas in een totale regeling een totale vre- desgarantie zal kunnen verwerven. Op een persconferentie in Was hington zei Sdat dat hij niet zou proberen de Palestijnen te bewegen Israel te erkennen 'om de doodeen voudige reden dat men hen 27 jaar lang alles heeft ontzegd'. President Ford heeft zijn teleur stelling uitgesproken over de wei gering van New Yorks burgemees ter Abraham Beane om Sadat te verwelkomen. De burgemeester van Jacksonville In Florida, kondigde aan dat hij Sadat gaarne de sleutel van de stad zal overhandigen en vond de houding van zijn New dus op welke manier de ontwikke lingslanden in de internationale productie een groter rol kunnen gaan spelen. Hij wil daartoe de landbouw in de ontwikkelingslan den verbeteren, de industrialisering in deze landen uitbreiden door ze Yorkse collega 'van slechte "smaak zelf hun grondstoffen te laten ver werken en daarvoor de technologi sche kennis uit de industrielanden naar de ontwikkelingslanden over te dragen. Verder meende Giscard een even wichtiger valutasysteem te kunnen krijgen door terug te keren naar een stelsel van 'gestabiliseerde' wis selkoersen. Hij wil het monetaire stelsel in de hele wereld hervormen in de richting van de Europese 'monetaire slang' (waarbij verschil lende Europese valuta's binnen be paalde grenzen zweven). Het vierde punt in Giscards rede stelt een evenwichtiger inkomens verdeling voor. Hiermee bedoelt hij een betere verdeling van de ont wikkelingshulp. Zo zouden de olie rijke landen meer moeten bijdra gen. Deze landen werken daar al aan door zelf hulpprogramma's op getuigen'. BUENOS AIRES (UPI, Reuter) Alberto Salas. personeelschef van een Fiatfabriek in de Argentijnse stad Cordoba, is gisterochtend voor zijn huis door vier terroristen doodgeschoten. In de fabriek waar spoorwegwagons worden gemaakt was eerder een afdeling stilgelegd wegens 'indisciplinair gedrag' van arbeiders, als gevolg waarvan de produktie ervan met tweederde zou zijn teruggelopen. De Monteneros hebben de verant woordelijkheid voor de aanslag op- te stellen. Vorig jaar bedroeg hun geëist en zeggen dat de commando hulp aan de -arme landen al een derde van die welke de rijks indus trielanden op tafel brengen. groep die het deed naar de vroegere plaatsvervangend gouverneur van Cordoba, Attlio Lopes, is genoemd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7