Uit de weekbladen
Friesch-Gromngsche HypotheekbankN.K
Twee aanvragen voor
lerarenopleiding in
Overijssel gehandhaafd
Pressiegroepen
Franco
Juan Carlos
Werkgever
Portugal
'Rijksdienst
mocht worden
overgeplaatst'
Europa
Uitgeloot f 11.740.800,-
pandbrieven
9% pandbrieven 1975
per 1978/1987 a 99.50%
Protestantse stichting wijst
compromis-voorstel af
Krijgsmacht
DONDERDAG 30 OKTOBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET PS8
De Tijd:
In De Tijd laat Gerard Kerkvliet
twee hoogleraren van 'uiteenlopen
de politieke signatuur' aan het
woord over het verschijnsel pressie
groepen (binnenschippers en bin
nenkort ook handelsreizigers). Ter
wijl de overheid steeds meer be
vreesd lijkt te worden voor actie
voerende groeperingen komen de
hoogleraren Hans van den Doel
(PvdA) en Gerard Scholten (WD)
tot de conclusie dat pressiegroepen
een bijdrage leveren aan de verdere
democratdserintVan den Doel:
"Men denkt direct dat het een aan
slag op de democratie is. Ik denk
juist dat het een versterking is'.
Rob Vermaas was in Paramaribo
toen de Tweede Kamer de rijkswet
voor de onafhankelijkheid van Su
riname aannam. Hij geeft een
sfeerbeeld van het dagelijkse leven
lm de Surinaamse hoofdstad. Een
lachende Arran, een optimistische
Robin Ravales (statenlid van de
regeringsgezinde PNR), die zijn po
litieke tegenstanders 'imbeciel' en
"koloniaal fossiel' noemt. Maar
vooral ook de angst van de Hin
doestanen. die vrezen na 25 novem
ber onderdrukt te worden. Zij blij
ven bij hun standpunt, dat Surina
me het ergste moet vrezen.
H. J. Neuman bekijkt de kansen
van Franco's opvolger, prins Juan
Carlos. 'Een onervaren prins op
zoek naar het juiste midden'.
Verder uitgebreide aandacht voor
het relaas van Golda Meir, de ex-
premier van Israël, die haar me
moires op papier heeft gezet.
De Nieuwe Linie:
In het openingsartikel van De Nieu
we Linie beschrijft Anton Con-
standse de periode in Spanje van
de Tweede Republiek (1931) tot en
met de burgeroorlog (1939). 'Van
de zijde van Franco is de burger
oorlog met ontzaglijke wreedheid
gevoerd, ook nog nadat op 1 april
1939 de overwinning verzekerd was.
Het. aantal slachtoffers van de mi
litaire opstand is geschat op één
miljoen. Het land was zo uitgeput,
de verwoestingen waren zo groot,
dat Franco niet kon deelnemen aan
de oorlog in het westen. Zijn for
mele neutraliteit, toen in 1945 zijn
beide beschermers-Hitier en Musso
lini 'ten. onder gingen, aldus Con-
stamdse.
Verschillende organisaties schrijven
een gezamenlijke open brief aan
staatssecretaris Zeevalking over de
'rechtsverkrachting' bij de regular!-
satie van gastarbeiders. TJ zegt. dat'
de datum van 1 november gehand
haafd blijft, maar dat wie zich voor
de vijftiende meldt nog in behan
deling eal worden genomen. Deze
verklaring werkt verwarring. Wij
verzoeken u deze verwarring weg te
nemen door een openbare uiteen
zetting via radio, televisie en pers.
Het is ons bekend dat de instruc
ties aan de vreemdelingendienst
anders luiden', zo staat in de brief.
Een analyse van de ervaringen met
kinderen die in de jaren zestig
anti-autoritair opgevoed zijn staat
in een langdradige beschouwing 'De
conclusie van de anitdautoriitaire
voorlieden nu is: De anti-autori
tair begeleide kresjkinderen van de
zestiger jaren zijn actieve openlijke
en zelfbewuste mensen geworden',
aldus De Nieuwe Linie.
Elseviers Magazine:
De gesprekken die de Newsweek-
verslaggever Annaud de Borchgrave
had met de opvolger van Franco
zijn vertaald terug te vinden in
Elsevier. Juan Carlo6 zegt. dat hij
zich geen moeite moet sparen om
de wanorde en chaos te voorkomen
die in sommige landen ten onrech
te voor democratie wordt versleten.
'Spanje moet een sterke leiding
krijgen'. Oneens was Juan Carlos
het met de buitenlandse kritiek
over wat in de recente weken in
Spanje gebeurde. Hij veracht de
petities, de protesten en demon
straties in het buitenland.
Krasse uitspraken zijn te vinden in
het verhaal over het Noordbrabant
se dorp Haren, dat zich heftig ver
zet tegen de komst van tweehon
derd rijksgenoten. Haren peikert er
niet over rijksgenoten te bergen.
Die mensen houden van raar eten.
Wij houden van gewoon eten. Ge
hebt er die angst hebben voor de
Surinamers. Dat er drugs binnen
komen. of bordelen of zo. We ste
ken de brand in het klooster, waar
ze komen te wonen. We rijgen ze
aan het mes'. Uitspraken van be
woners die het duidelijk niet eens
zijn met het vestigingsbeleid van
minister Van Doorn.
Kan een christen Marxist zijn?
vraagt Elsevier zich af. Het aantal
christenen dat zich voor de maat
schappelijke consequenties van hun
geloof laten inspireren door Karl
Marx laat een steeds duidelijker
stem horen. Marxistische theologen
en docenten vinden hun weg naar
de dagbladen en de kansels, vaak
tot onoverkomelijke ergernis van
andere christenen'.
Haagse Post:
Vrij Nederland:
Na de modale werknemer Piet Bo
demeier komt de Haagse Post nu
met een portret van de modale
werkgever. Het is Mathé Molen
schot van de fabriek Molenschot
Weegwerktuigen in Breda met 350
man personeel (van wie hij er dit
jaar vijftien op straat zette) en
met een omzet van twintig miljoen
per jaar. Dat kapitaal is ons bezit
en daar moet iedereen met zijn
poten van afblijven', liet hij Frans
Nypels weten. 'Bezit geeft recht op
macht. Dat moet. Dat ligt in de
cultuur verankerd, maar onder deze
regering is een proces aan de gang
waarbij heel bewust naar socialisa
tie wordt gestreefd. Je holt eerst
een bedrijf uit, dan bied je als
overheid steun aan in ruil voor
anvloed. Dat breidt zich uit en dan
volgt overname. Dat noem ik roof'.
HP's omslagartikel gaat over het
VARA-radioprogramma 'In de
Roote Haan': de propaganda-ma
chine voor het kabinet-Den Uyl.
Een programmt, dat elke zaterdag
driekwart miljoen luisteraars aan
zich weet te binden en dat door de
ene criticus 'een circus' wordt ge
noemd en door de andere 'de Club
Privé van Jan Nagel'. Verder in dit
weekblad aandacht voor de compu
terpop van Todd Rundgren en een
interview van Ischa Meijer met
Harry Mulisdh over zijn nieuwe
boek —een roman deze keer
"Twee vrouwen'. Mulosch: De oor
log is over. we kunnen elkaar weer
verhaaltjes verteilen'.
Ambtenarengerecht:
Van een verslaggever
DEN HAAG De beslissing van
minister Van Doorn om de rijks
dienst voor monumentenzorg van
Den Haag in 1973 naar Zeist over
te plaatsen was Juist. Dit heeft het
ambtenarengerecht in Den Haag
uitgesproken op een beroep dat vier
ambtenaren tegen de verplaatsing
ingediend^ hadden.
Bij de dienst werken ongeveer 125
ambtenaren, half in de binnen- en
half in de buitendienst. De ambte
naren in de binnendienst kregen
een 'standplaatswijzigtngdie in
hield dat zij naar Zeist moesten
verhuizen. Zij kregen daarvoor een
vergoeding die volgens een aantal
van hen absoluut onvoldoende was.
Dat waren vooral mensen die in
Den Haag een eigen huis hadden
en in Zeist een ander huis moesten
kopen of laten bouwen. Zij wilden
een aanvullende vergoeding, maar
die zaak is door de voorzitter van
het Haagse gerecht doorverwezen
naar het gerecht in Utrecht (omdat
de betrokkenen nu in Zeist wo
nen).
Het beroep tegen de overplaatsing
van de dienst als geheel heeft hij
ongegrond verklaard. Volgens de
betrokken ambtenaren had hun
dienst nooit 'gespreid' mogen wor
den maar een vertegenwoordiger
van de minister betoogde dat deze
het recht heeft een onderdeel van
zijn departement over te plaatsen
eij ambtenaren die voor die dienst
onmisbaar zijn, te laten mee-ver-
huizen.
Vrij Nederland komt na het dos
sier-Zwoismam met het dossier-Por
tugal, dat Igor Corneiissen samen
stelde. 'De Portugese revolutie kan
zich alleen maar uitbreiden en
handhaven op eigen kracht. Ge
heimzinnige machtscentra die ver-
weg gelegen bindende bevelen
overseinen, bestaan alleen maar in
de hoofden van sommige Westerse
politica en militairen, die nu al
voorwendsels verzinnen om, straks
te kunnen ingrijpen'.
VN publiceert ook een gesprek Van
Len Stone met Matti Goian. schrij
ver van het boek 'De geheime con
versatie van Henri Kissinger', dat
in Israël werd verboden, maar dat
nu na te zijn bewerkt, alsnog zou
mogen verschijnen. Golan zegt zelf
dit boek, dat gaat over de onder
handelingen in het Midden-Oosten,
te hebben geschreven 'om mijn
land te dienen. Kissinger moet
steeds maar weer vertellen, hoe
pienter hij wel is en hoe hij die en
die te vlug is afgeweest'. En wat de
censuur betreft merkt hij op: 'Ik
schaam me niet voor de militaire
censuur in Israël'.
Jan (Rogier tot slot is van mening,
dat de redactie van de Volkskrant
te vroeg heeft gejuicht over haar
nieuwe redactiestatuut, maar dat
president-directeur W. van Norden
in zijn vuistje lacht.
Accent:
Friesch-Groningsche Hypotheekbank N.V.
Algemeene Friesche Hypotheekbank N.V.
Nederlandsche Hypotheekbank N.V.
Trekklngslijsten verkrijgbaar.
Tot nadere aankondiging verwisselbaar in
Amsterdam Arnnem - Eindhoven - Enschede - VGravennage - Groningen - Rotterdam - Utrecht.'
Van een onzer verslaggevers
DEVENTER/ZWOLLE Het
initiatiefcomité tot vestiging
van een experimentele leraren
opleiding in Overijssel heeft er
zijn bevreemding over uitge
sproken dat de 'stichting pro-
testans-christelijke lerarenoplei
ding Overijssel' tenslotte toch
het compromis-voorstel voor het
oprichten van een lerarenoplei
ding in Overijssel heeft afgewe-
Het comité vindt dat merkwaardig
omdat de suggestie voor een derge
lijk samenwerkings-instituut van
de protestants-christelijke stichting
zelf afkomstig zou zijn geweest.
Verder meent men dat de protes
tants-christelijke stichting de uit
slag van 'n enquête onder de achter
ban. op grond waarvan besloten werd
deze vorm van samenwerking niet
aan te gaan, op onjuste wijze heeft
getaxeerd.
Het bestuur van de stichting pro
testants-christelijke lerarenoplei
ding heeft deze verwijten van de
hand gewezen. Voorzitter drs. G.
Veenhoven, rector van het Mean
dercollege te Zwolle: 'We gaan on
verdroten voort. Het gevecht is O Verleg
weer open. Er moet een tweede
protestants-christelijke lerareno
pleiding in Nederland komen. Dat
kan, vinden wij, het beste in Zwol
le (de andere is in Amsterdam)'.
Zowel het initiatief-comité als de
protestants-christelijke stichting
JhajKjiiaaft nu de aanvraag, die bij
de minister van onderwijs en we
tenschappen ligt. Voorzitter (gede
puteerde) A. Smit van het initia
tief-comité zei gisteren dat men
zou proberen op korte termijn één
algemene lerarenopleiding van de
grond te krijgen. De achterban van
het initiatief-comité is niet alleen,
in humanistische kring te vinden,
maar er behoren ook enkele rooms-
katholieke scholen toe en eveneens
enige directeuren van christelijke
^pedagogische academies.
Nadat de minister van onderwijs en
wetenschappen met twee aanvragen
voor een lerarenopleiding in Over
ijssel een gebied met een grote
witte vlek in dit opzicht was
geconfronteerd, verzocht hij de
twee groeperingen met elkaar in
overleg te treden. Dat is gebeurd,
maar het resulteerde niet in een ge
zamenlijke aanvraag. Op voorstel
van de protestants-christelijke
stichting is daarna getracht het
door haar gelanceerde 'vleugelmo-
del' nader uit te werken. Daarbij
kwam een compromis-voorstel uit
de bus. Onder één grote parapluie
zou er in Zwolle een protestants-
christelijk instituut komen, in
Twente en Deventer zou een alge
mene opleiding komen. Het initia
tief comité ging akkoord en ook de
achterban gaf groen licht.
Van protestants-christelijke zijde
werd zoals wij reeds meldden
om de achterban te peilen eer.
quête gehouden. Dat gebeurdi
Friesland, Groningen, Drent*
Overijssel. Een grote meerdq
van de scholen (VWO-HAVC
Mavo, LBO, MBO enz) bleek;
een protestants-christelijke
ding te zijn. In Overijssel zelf
de uitslag half om half.
Te zwaar?
Het initiatief comité heeft de.
testants christelijke stichting I
ren verweten dat zij bij de
pretatie van de uitslag de gev»
in Friesland. Groningen en
veel te zwaar heeft laten we
Overijssel, waar de opleiding
komen, is men heel wat onf
lijker voor het compromise
Drs. Veenhoven wees erop d:
destijds uitdrukkelijk heeft
dat men veel prijs stelde
raadplegen van de achterbi
dat de optiek van de prol
christelijke stichting gewoc
ders is dan die van het rnil
comité zijn ook de noordelij
vincies erbij betrokken. 'H<
ons om een tweede prot
christelijke lerarenopleiding ij
derland. Die moet in het t:
oosten komen. Waar precies
staat op de tweede plaats. Al
Overijssel en Zwolle ons het I
Wat het protestants-christelij
rakter van de opleiding in
betreft, merkte hij nog op d
alleen vakken met een lev#
schouwelijke achtergrond zo:
treffen. De rest van de opli
moest dan elders gebeuren.
"Europa strompelt naar eenwording'
meldit Accent. Andere aankondigin
gen van dit verhaal: 'Europa slen
tert naar zajn eenheid' en 'Europa
ligt nog in de luiers'. Alleen de
illustratie op de cover van een 'juf
frouw met een vlag voor haar li
chaam' en de illustratie bij het
verhaal binnenin komen met elkaar
overeen. Jaap Deltenre vroeg aan
PC Amsterdam om een training te
mogen meemaken en ervoer, dat
hij 'na elke meter dr. Meinsma
tegenkwam'. Andere notities van
hem: trainer Pim van de Méént is
een beul, voorzitter Dé Stoop een
domoor en de bal rond.
Barbara Plugge sprak met Gerrit
den Braber. die door de stichting
Conamus is uitgeroepen tot 'de bes
te tekstschrijver van het jaar'. Den
Braber: 'Liedjes sbhrijven is een
ambt, een vak waar je voor moet
gaan zitten' en 'Je kimt je er niet
met een Jantje-van-Leiden van af
maken. Bovendien: mooi rijmen al
leen is niet voldoende. Ik schrijf
voor artiesten met een verschei
denheid aan genres. Daarom zeg ik
ook altijd: ik ben een maatkleer-
maker'.
De Groene Amsterdammer:
In De Groene Amsterdammer werpt
Ben Dankbaar een blik op de acti
viteiten van de bijna vier jfiar oude
Werkgroep Vermaatschappelijking
Krijgsmacht. De werkgroep is op
sterven na dood. concludeert hij.
maar één van de belangrijkste
woordvoerders van de werkgroep,
oud-officier Bloema, laat zich toch
positief uit over de resultaten die
zijn bereikt. 'Naar mijn mening
zijn we met de vermaatschappelij
king van het leger praktisch ver
genoeg gekomen'.
Veel wensen zijn echter tot nu toe
onbeantwoord gebleven. Majoor Ui-
jen: 'Wil een leger betrouwbaar
zijn, dan moeten de leiders uit het
volk voortkomen en de top van de
strijdkrachten moet ongeveer een
afspiegeling zijn van de politieke
en levensbeschouwelijke verhoudin
gen in de bevolking'.
Rogier Wiercx probeert uit te leg
gen hoe het met het Spaanse verzet
staat en hoe de onderlinge verhou
ding tussen de diverse groepen is.
Hij stelt vast dat het Spaanse ver
zet zich vrijwel niet laat categori
seren. 'Het varieert van kritische
preken tot aanslagen door ETA en
FRAP op leden van de Guardia
Civil'.
Verder weer veel aandacht voor de
situatie in Portugal. De strijd om
de katholieke radiozender Renascen-
gia, het relaas van een Portugese
landarbeider en een interview met 1
de chef van de veiligheidstroepen.
Otelo Saraiiva de Ca/rvalho, die een
mogelijke terugkeer van ex-premier
Vasco Gonzaives niet uitsluit.
