Sherry
AIsu
weet dat
coffeïnevrije
koffie beter
voor u is.»
is de echte
Nieuwe gasvondst
lijkt gigantisch
Bellen
KOFFIE
HUB
Ontknoping drama
Herrema is nabij
erscampagne te gén
acharow scherper
4
V
Vredeling erkent dat
beslissing Neptunes
te overhaast was
Spaanse regering
wil Franco zijn
macht afnemen
L
Investeren in
Zuid-Afrika - pag. 9
Familieberichten
net Nieuwe Haagse Courant en met Nieuwe Leidsc Courant
Tweetal 'rijp voor overgave'
BoA-CiMlta
t
Eloof en
i'keersgedrag
Regeringssteun
aan bedrijven
wordt breder
Kamerleden spreken over tweede Slochteren
Toestand generaal nog kritiek
Trouw houdt zoiets bij.
Handig toch?
Welkomstvoordeel.
at
hi
Trouw
33e JAARGANG No. 9693 WOENSDAG 29 OKTOBER 1975
kunnen van maandag tot en met
vrijdag tot 20 uur worden
opgegeven (tel. 020-913456, na 17
uur 020-220383). Op zondag is
daartoe van 18 tot 20 uur
gelegenheid.
[GAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POST MA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
ONNEMENT 13,52 PER MAAND 40.55 PER KWARTAAL 160,00 PER JAAR POSTGIRO 91133 BANK N.M.B. REKENINGNUMMER 69 74.64.148 GEMEENTEGIRO X 260 LOSSE VERKOOPPRIJS 0,50
DEZE KRANT
Schaakgrootmeester Ludek
Pachman (voor de lezers van
deze krant geen onbekende
maakt zich ernstig bezorgd
over het lot van de 67-jarige
dr. Hubert Stein, oud-mede
werker van de Nederlandse
ambassade in Praag, die na
het einde van de Tsjecho-
slowaakse 'lente' tot twaalf
jaar gevangenis wegens
spionage straf veroordeeld
werd. In een open brief aan
minister-president Den Uyl
heeft Pachman gevraagd iets
voor dr. Stein te doen.
Zie pagina 9
Handelsreizigers: toch
protesteren 3
Zwanenburg wordt dol
van vliegtuiglawaai 5
Kerk
Kerken bezig met ont
vangst Surinamers 2
Inflatie bedreigt bijbel
verspreiding 2
Sport
Sperv ar in Engeland 11
Economie
Economische crisis ver
oorzaakt door kritiek
op bedrijfsleven 15
Van een verslaggever
MONASTEREVIN (UPI, AP, Reuter) Een vreedzame ontkno
ping van het gijzelingsdrama in het Ierse plaatsje Monasterevin,
waar de Nederlander dr. Tiede Herrema door twee guerrillastrij
ders in een bovenwoning wordt vastgehouden, lijkt sinds gister
avond nabij. Na een gesprek van anderhalf uur, dat politiecom
missaris Lawrence Wrenn gisteren had met de ontvoerders Eddie
Gallagher en Marian Coyle, verklaarde een politiefunctionaris dat
het tweetal 'rijp voor overgave is en binnen 48 uur zal capituleren.
Deze optimistische verwachtingen
zouden zijn begaseerd op een
nauwkeurig rapport over de menta
le en psychische toestand van de
twee ontvoerders, wier gangen en
gesprekken al enige tijd met de
meest verfijnde afluisterapparatuur
worden geregistreerd. Uit de
schaarse mededelingen van de Ierse
politie is doorgesijpeld, dat zondag
nacht bij het aanbrengen van
nieuwe afluisterapparatuur (door
een gat in het dak) ook een stoor
zender is geïnstalleerd, die het
luisteren naar radioberichten in de
woning onmogelijk maakt.
Commissaris Wrenn zou Callagher
(ADVERTENTIE)
de spaanste sherry
nu met gratis miniatuur flesje
fles 0,7 liter-865"
ivummentaar 5
Dichtbij en verder 5
Weeroverzicbt 5
Wetenschap en techniek 7
Beursoverzicht 8
Familieberichten 12
pKOU (UPI. Reuter) De pers
Sowjet-Unie heeft de cam-
tegen Nobelprijs-winnaar
jkei Sacharow verscherpt met
[persoonlijke aanval in het vak-
nsblad Troed.
commentaar van twee ko-
wordt de natuurkundige als
(Iverrader en voorstander van
kapitalisme bestempeld. Indi-
i wordt hij er zelfs van beticht
lens de Tweede-Wereldoorlog
4 lafaard te zijn geweest.
I westen heeft hem voor zijn
i de Sowjet-Unie gerichte acti-
t betaald met een Nobelprijs,
t valt moeilijk te schatten hoe-
rf
Nevelig weer
Dverwegend droog en nevelig
►eer met bewolking. Zwakke
lot matige wind uit zuidelijke
richtingen. Maximumtempera
tuur circa 6 graden.
PORGEN EN OVERMORGEN:
ieuemende kans op opklarin-
fen en stijging van tempera-
lur.
lorgen zon op: 07.30
onder: 17.17
maan op: 01.59
onder: 15.04
veel dit waard is in verhouding met
de dertig zilverlingen die in oude
tijden aan judas zijn betaald', aldus
het vakbondsblad.
Ook de vrouw van Sacharow, die
een oogoperatie in Italië onderging
en daar nog is, wordt in het artikel
aangevallen. Zij zou zich te hoog
hebben gevoeld voor de Russische
artsen, die haar een behandeling
hadden aangeboden.
Het artikel is ondertekend door Zi-
novy Azbel, voor een onbekende
voor westerse journalisten in Mos
kou.
Tijdens de oorlog studeerde Sacha
row natuurkunde onder leiding van
de beste geleerden. Daarna begon
hij aan de waterstofbom te werken,
waarmee hij in 1947 de Orde van
Lenin verdiende, 26 jaar oud.
Troed vergelijkt hem nu met de
rest van zijn generatie die 'in 1941
de aanval van de fascisten af
sloeg terwijl Sacharow in vrede
zijn hogere opleiding volgde. Hij
had geen neiging zich te haasten
om deelgenoot te worden van het
heldhaftige lot zijn generatie', aldus
het blad.
(ADVERTENTIE)
duidelijk hebben gemaakt, dat hij
tot nu toe wegens 'onrechtmatige
gevangenhouding' volgens het Ierse
wetboek van strafrecht slechts tot
twee jaar gevangenisstraf kan wor
den veroordeeld, terwijl op moord
bedreven vanuit de IRA-doel-
stelling de doodstaf staat. Ook is
Callagher nogmaals duidelijk
gemaakt dat de Ierse regering in
geen geval zal ingaan op zijn aan
vankelijke eis tot vrijlating van
drie politieke gevangenen.
Afgezet terrein
In afwachting van de ontknoping
zijn d°. ongeveer 250 journalisten
'om operationele redenen' naar een
met touwen afgezet terrein buiten
het zicht op het huis gedirigeerd.
Voor de talrijke fotografen zouden
vier legerwagens gereed staan om
bij een eventuele afloop het gebeu
ren te volgen.
Mevrouw Elisabeth Herrema is gis
teren samen met jhr. Krayenhoff,
voorzitter van de raad van bestuur
van Akzo, in een privévliegtuig
naar Rotterdam teruggereisd. Sinds
vorige week dinsdag had zij haar
vier zoons niet meer gezien. Het is
de bedoeling dat dr. Herrema na
een eventuele bevrijding onmiddel
lijk naar Nederland wordt overge
bracht.
In een uitzending van NCRV's Hier
en Nu bleek de Ierse minister van
Justitie, Patrick Cooney. gistera
vond minder optimistisch over een
spoedige afloop. Hij zei dat de vei
ligheid van dr. Herrema voorop
staat in de tactiek van de Ierse
regering en dat er nog geen vol
doende argumenten zijn om te ver
onderstellen dat er spoedig een
einde aan het beleg zal komen.
Over de verschijning van een zeke
re Dygan maandagavond in een
Tros-programma die beweerde deel
te hebben uitgemaakt van het ont
voeringscomplot, zei minister Coon
ey: 'Daar klopt niets van. Die man
is er totaal niet bij betrokken. We
hebben de hele samenzwering ont
manteld en iedereen gearresteerd,
behalve Gallagher en Coyle'.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Nederland is een tweede gasbel rijk ter grootte van de Groningse bel, en wel onder
zee enkele kilometers ten noorden van Ameland. Dat beweren tenminste de PvdA-Kamerleden me
vrouw Epema en Wierenga.
Gisteren kreeg Tweede-Kamervoor
zitter Vondeling het eerste exem
plaar van de Grote Fietsatlas aan
geboden, waarmee fietsend Neder
land een goede gids voor toeristi
sche tochtjes rijker is. Als toegift
kreeg hij nog een fiets, waarmee hij
alvast een proefrit op het Binnen
hofplein in Den Haag maakte.
Een woordvoerder van Shell ont
kent dat de omvang van de vondst
al is vastgesteld. Volgens een
woordvoerder van het ministerie
van economische zaken lopen de
schattingen van de omvang uiteen
van dertig tot hooguit vijftig mil
jard kubieke nieter gas. De Gro
ningse bel van Slochteren omvatte
tweeduizend miljard kubieke meter.
Volgens mevrouw Epema zou ook
de nieuwe vondst een omvang heb
ben van tegen de tweeduizend mil
jard kubieke meter. Zij mocht ech
ter niet meedelen van wie ze deze
informaties had.
Volgens het ministerie van econo
mische zaken gaat het om het al
lang bekende gasveld onder het ei
land Ameland. Hiervooi is al een
concessie voor gaswinning afgege
ven aan de NAM (Nederlandse
Aardgas Maatschappij). De winning
wordt echter nog tegengehouden
vanwege milieubezwaren. Vorige
week maakte de NAM bekend dat
proefboringen onder zee vijf kilo
meter ten noordwesten van het el-
land hadden aangetoond dat ook
daar de bodem gas bevat. Volgens
economische zaken duidt dit er
slechts op dat het Amilender veld
ook onder de zee nog doorgaat, en
dus wat groter is dan tot nu toe
werd aangenomen.
Boormonsters
De woordvoerder van Shell Shell
en Esso vormen samen de NAM
worden er thans verdere proefbo
ringen uitgevoerd om de precieze
omvang van de nieuwe gasvondst
vast te stellen. Het duurt meerdere
weken voordat geologen aan de
hand van de boormonsters kunnen
vertellen hoeveel gas er zit. De
eerste boringen, waarover vorige
week door de NAM werd bericht,
maken het zelfs nog niet mogelijk
te beweren dat er.zoveel gas zit dat
winning mogelijk is, aldus de
woordvoerder De bewering van de
Kamerleden achtte hij In dit stadi
um 'speculatief'.
Ook mevrouw Epema zegt dat,
volgens haar Informanten, de defi
nitieve onjvang van de nieuwe
vondst nog moet worden vastge
steld, maar dat het niettemin om
een vondst 'bijna ter grootte van
het Slochteren veld' moet gaan. Te
gen gaswinning even ten noorden
van Ameland op zee det zij 'niet
zulke grote bezwaren uit milieu-
oogpunt' als tegen loringen op
Zie verder pagina 9
Van onze parlementsredactie
DEN HAA G— Minister Vredeling (defensie) heeft erkend dat hij
te overhaast over de uit dienststelling van de marine-Neptunes
heeft moeten beslissen om alle gevolgen daarvan te kunnen over-
Tijdens het debat over de Navo een onderonsje van minister Vredeling
van Defensie (links), defensiespecialist De Koster van de WD (midden)
en minister Van der Stoel van Buitenlandse Zaken.
Van een verslaggever
DEN HAAG De vraag of een
bedrijf op korte termijn renda-
el te maken is, is niet meer van
doorslaggevende waarde voor de
vraag of de regering steun ver
leent. Ook als er te weinig ren
tabiliteit is, wil de overheid
steun verlenen.
Het Tweede Kamerlid Wierenga
(PvdA) heeft met deze woorden
gisteravond de mededelingen van
minister Lubbers samengevat. De
heer Lubbers heeft samen met zijn
collega Boersma van sociale zaken,
gisteren met de Kamercommissies
voor economische en sociale zaken
overlegd over het verlenen van
overheidssteun aan bedrijven.
'Het woord rentabiliteit komt niet
meer voor in de notities van de
bewindslieden', zo zei het Kamerlid
Wierenga. die voorzitter is van de
Kamercommissie voor economische
zaken. Tot dusver is altijd gezegd
dat steun verleend zou kunnen
worden als er zekerheid bestond
dat de rentabiliteit binnen een be
perkt aantal jaren zou terugkeren,
aldus de heer Wierenga. Voor over
heidssteun ligt de voorkeur bij
deelneming. 'Met name voor mid
delgrote bedrijven, wordt het beter
gevonden te participeren, dan kre
dieten te geven', zo zei het Kamer
lid.
MADRID (UPI, AP, Reuter) De toestand van het Spaanse
staatshoofd Franco is gisteren, na een periode van licht herstel,
aanzienlijk verslechterd. Volgens zijn artsen verkeerde de 82-jarige
generaal vannacht in ernstig levensgevaar.
'Als je, zo zei hij gisteravond in de
Tweede Kamer bij het debat over
de NAVO, in korte tijd over bezui
nigingen moet beslissen, dan neem
je soms maatregelen die achteraf
gezien niet zo best zijn, vandaar
dat we er op teruggekomen zijn'.
Hij zag geen reden tot ongerustheid
over de loyaliteit van de marine.
De PvdA had de vraag gesteld of de
marinedemonstraties tegen het de
fensiebeleid nog wel door de beu
gel kunnen. Ir. Vredeling vindt dat
het marinepersoneel net zo als an
dere belangengroeperingen aan de
discussie over het beleid mag deel
nemen zolang het dat beleid, wan
neer dat eenmaal is vastgesteld,
maar uitvoert. Hij maakte zich
geen enkele zorg over de medewer
king van de marine op dat punt.
De minister heeft de marine wel
rapport gevraagd over de protestde
monstratie van vorige week. Het
gaat daarbij met name om de
vraag of alle marinemensen voor
deze ln diensttijd gehouden demon
stratie wel verlof hadden gevraagd.
Kritiek
De Tweede Kamer had tevoren for
se kritiek geuit op het 'zigzag beleid
rond de Neptune's', zoals mevrouw
Van Leeuwen (ARP) het noemde.
Zie verder pagina 3
In de verklaring, die de artsen gis
teravond uitgaven, stond dat de
bloedingen in de maag en de dar
men waren verergerd. Bovendien
was de darmwerking gedeeltelijk
verlamd door trombose. Franco's
toestand was daardoor 'buitenge
woon ernstig' geworden, zo ver
klaarden de artsen.
Enkele uren eerder hadden zij nog
een bulletin uitgegeven, waarin
sprake was van een 'onmiskenbare
verbetering'. Direct na het ver
schijnen van het latere, alarmeren
de bulletin, verscheen de Spaanse
premier Arias Navarrö in het Par-
do-paleis, waar Franco wordt ver
pleegd.
Door de langdurige doodsstrijd van
de oude generaal dreigt Spanje ge
deeltelijk onbestuurbaar te worden.
Voor allerlei wetten en besluiten is
de handtekening van het staats
hoofd nodig. De oplossing zou zijn
MEDEDELING AAN ONZE ADVERTEERDERS
Met ingang van heden zijn de commerciële afdelingen van onze krant
verhuisd naar Wibautstraat 131, Amsterdam.
Het nieuwe telefoonnummer is (020) 913456
MEDEDELING AAN ONZE ABONNEES
Voor nabezorging van kranten kunt u gebruik blijven maken van de tele
foonnummers aangegeven in net adrossenkader op pag. 2.
De redactie blijft voorlopig gehuisvest op het adres N.Z. Voorburgwal
276-280 en blijft telefonisch bereikbaar onder nummer (020) 220383.
Voer alle afde':ng?n blijft hit Pos'busnr. 859 gehandhaafd.
Di rekt Ie Trouw/Kwartet B.V.
dat Franco bij leven afstand doet
van zijn bevoegdheden.
Maar onder de huidige omstandig
heden lijkt het onmogelijk om hem
tot een dergelijke stap te bewegen.
Zélfs het ondertekenen van een
stuk. waarbij hij zijn bevoegdheden
tijdelijk overdraagt, is problema
tisch. Tot nu toe was zo'n tijdelijke
overdracht ook uitgesloten omdat
Franco's opvolger Juan Carlos er
niet aan mee wilde werken. De
prins trad in 1974 al eens op als
waarnemer voor een toen eveneens
zeer zieke Franco. Na afloop van
die periode heeft hij gezegd niet
nog eens als invaller te willen
fungeren. Juan Carlos zou echter
onder de huidige omstandigheden,
en na sterke aandrang van de rege
ring. van gedachten zijn veranderd.
Volgens het Spaanse staatsbestel
kan de regering samen met de
rijksraad (het hoogste adviescolle
ge) vast stellen dat het staatshoofd
niet in staat is zijn functie uit te
oefenen. Een dergelijk besluit moet
door de Cortes (een soort parle
ment) worden bevestigd. Daarna
kan de macht worden overgedragen
aan de opvolger van het staats
hoofd. dat is dus Juan Carlos.
UTRECHT De handhaving van
de koopkracht van de gemiddelde
werknemer in 1976 is het minimaal
aanvaardbare. Met deze uitspraak
van de bondsraad van de hout- en
bouwbond CNV. gisteren aan het
eind van een congres in Drieber-'
gei., heeft de CNV-bond zi.-h achter
de concept-noia arbeidsvoorwaar
denbeleid 1976 van de drie vakcen
trales gesteld.
We zitten hier goed in Nederland, zei men ooit: wij
wonen op een geweldige gasbel. Daarna zei men: maar
ook geweldige gasbellen raken op. Nu blijken we mis
schien op twéé van die bellen te zitten. Wat zal men
nu weer zeggen? Dat leest u nog wel.
Nieuwe abonnee:-
Straat:
Plaats:
Opgegeven door:
Naam:
_Giro
Betaalt per kwartaal
Adres:_
Plaats:.
Ik onftang graan:
O l fraaie 7wurt-kun*t1ederen onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse locomoliefniodellen. Werkelijk een sieraad op uw lafel.
O Praktische, kleurrijke eeuwigdurende rlemkalender. Modern, ori
gineel. Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
O Tekening IJ l O Tekening IJ 2 O Tekening IJ 3 O Tekening IJ 4
De nieuwe abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt
(na twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben
ontvangen) zes gulden minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de envelop: De Christelijke Pers,' antwoordnummer
2792, Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
"'O,
Pr.
'V/
It.
