Jittocht van juitenlanders Libanon igypte zit te springen im economische steun [ilitairen grijpen ?eer in bij linkse Msten in Portugal China hekelt nieuw verdrag DDR-Rusland Jeruzalem verdraagzamer voor Arabische inwoners Mexicanen vechten voor eigen vakbond Rechts dreigt in Spanje Vrouwen apart bij Sahara- mars $litieke impasse duurt voort Indonesische troepen slaags met Fretilin Mozambique erkent alleen MPLA als beweging in Angola Nederlandse steun voor hongerstakers Portoricanen achter serie aanslagen VS Filippijnse minister doodgeschoten Machel waarschuwt premier Smith van Rhodesië fpAG 28 OKTOBER 1975 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 [^ROET (Reuter, UPI, AP) Nadat de gevechten tussen chris- -Jn en moslims zich uitbreidden naar het, vooral door buiten- lalers bewoonde noord-westelijke deel van de Libanese hoofdstad toet, heeft een groot aantal ambassadas, waaronder de Neder- Jse, de Amerikaanse en de Britse hun burgers opgeroepen [non te verlaten. buitenlanders gaven gisteren jjor aan de oproep en de wegen het vliegveld van Beiroet wa- ivervol. Op de luchthaven wer- slechts zij toegelaten die reis- ienten konden laten zien. rebouw. waarin de ambassades jj^Nederlandier, India en Venezu- Laren gevestigd werd gisteren één der strijdende partijen De ambassades hadden liet enkele dagen geleden al omdat het in de vuurlinie te liggen. de zondagavond overeen- len wapenstilstand, de achtste weken tijd, gingen ook giste nde bloedige gevechten tussen bevolkingsgroepen on verm in door. Vooral in de wijk Kan- lar onder andere een aantal .ndse kranten, persbureaus üostations zijn gevestigd, werd gevochten. Moslems probeer- ier de stellingen" van christe- te veroveren. Verder werd er hevige strijd geleverd in het cen trum van de oude stad. Alle toegangswegen tot Beiroet en het grootste deel van de wegen in de stad werden gisteren tot gevaar lijk gebied verklaard. Tot gistera vond waren er in de afgelopen 48 uur minstens 125 doden gevallen en werden meer dan 300 mensen ge wond. Geschat wordt dat er in de afgelopen zes weken ruim 800 men sen de dood vonden en ruim 2000 gewond werden. Ondanks het gevaar op straat heb ben gisteren zowel christenen en moslems gedemonstreerd voor het stopzetten van de strijd. Een parlementszitting die voor gis teren was vastgesteld ging niet door omdat het vereiste aantal par lementsleden niet aanwezig was. Het Libanese parlement kan pas vergaderen als meer dan vijftig le den bijeen zijn. Het was de tweede maal binnen 48 uur dat de zitting om deze reden werd verdaagd. (AFP, UPI, Reuter) Portugese militairen bezetten iren de ambtswoning van de gouverneur voor het Zuid-Portu- district in de stad Faro. Daarvoor was dit gebouw de inzet iest bij vuistgevechten tussen communisten en socialisten :bij werden tenminste veertien mensen gewond. Marokkaanse vrouwen die deel zullen nemen aan de mars naar de Sahara, kijken door het hek van het station in Marakesj, waar ze de nacht hebben doorge bracht. De vrouwen zijn gescheiden van de mannen, zij rijden mee in aparte vrachtauto's en bussen en brengen de nacht door in afgesloten terreinen, die door politieagenten bewaakt worden. Van de vrijwilli gers die de mars zullen maken behoort maar een klein percentage tot het vrouwelijk geslacht. Aan de grens met de Spaanse Sahara waren gisteren volgens Marokkaanse autoriteiten al ongeveer 150.000 vrijwil ligers aangekomen. Volgens minister van voorlichting Ahned Tabi Benhima begint de mars zodra de 350.000 mensen die koning Hassan heeft opgeroepen, zijn aangekomen in de grensstad Tarfaya. Op het diplomatieke front zet secretaris-generaal Kurt Waldheim van de Verenigde Naties zijn pogingen om tot een regeling in het gebied te komen, voort. Gisteren kwam hij in Algerije aan voor bespreking met de Algerijnse president Boemmedienne, die fel tegen de plannen van koning Hassan gekant is. Daarna wordt Waldheim in Madrid verwacht. Volgens Spaanse regeringskringen zal Waldheim de goedkeu ring van koning Hassan meebrengen over een ak koord tussen Spanje en Marokko dat vorige week al bereikt zou zijn. Dat akkoord zou inhouden dat Spanje de souvereiniteit over Spaans Sahara groten deels aan Marokko zou overdragen. ongeregeldheden begonnen communisten de ambtswo- bezetten om te protesteren de vervanging van de com- dfstische gouverneur door een ptische. Daarop kwamen soci- n, versterkt met leden van de l^tigde PPD, om de bezetters uit "jebouw te verjagen. Het kwam f1 lgens tot vuistgevechten, lan militairen tenslotte een maakten. ^Se noordelijke stad Marinha 2(de werd maandag in de vroege het kantoor van de PPD sdemocratische partijdoor bom-explosie beschadigd. Ge en vielen er niet Jissabon vergaderde gisteren [root deel van de dag de mlli- Revolutionaire raad onder lei van president Costa Gomes. l%chijnlujk is er alleen gespro- s*over de impasse, waarin de n«gese binnenlandse politiek ser wekenlang verkeert. De re- van premier Azevedo is tot la,oe nauwelijks in staat gebleken J^geren. Sleutel tot de oplossing ie problemen zou zijn nauwere samenwerking tussen de socialisten van Mario Soares en de communis ten van Alvaro Cunhal. Verwacht wordt dat beide leiders deze week opnieuw met elkaar zullen onder handelen, maar .wonderen worden daarvan niet verwacht. De socialis ten verwijten de communisten nog steeds dat zij te weinig democra tisch zijn. Militairen naar huis De opperbevelhebber van de Portu gese landmacht, generaal Carlos Fabiao, is gisteren naar West- Duitsland vertrokken voor een be zoek van vier dagen. Tijdens zijn afwezigheid zal een begin worden gemaakt met de inkrimping van de parate Portugese troepen. Enkele duizenden militairen zullen terug keren naar het burgerleven. Deze demobilisatie houdt onder meer verband met de onafhankelijkheid van Angola, die 11 november moet ingaan. De totale Portugese strijd krachten bedragen momenteel on geveer 50.000 man. Op het hoogte punt van de Portugese koloniale oorlogen in Afrika was dat 180.0000. JAKARTA (APP) Indonesische strijdkrachten en troepen van het Fretilin (Revolutionair Front voor de Onafhankelijkheid van Oost-Ti- mor) zijn voor het eerst sinds het begin van de moeilijkheden op Portugees Timor slaags geraakt, al dus gisteren, het officiële Indonesi sche persbureau Antara. Volgens Antara heeft het Fretilin Indonesische grensposten aangeval len in een poging Indonesisch ge bied binnen te dringen. De troepen van het Fretilin zijn teruggeslagen, zo meldde het persbureau. LOURENCO MARQUES (AP) President Samora Machel van Mo zambique heeft meegedeeld dat zijn regering de MPLA, de Volksbewe ging voor de Bevrijding van Angola, erkent als de enige legale revolutio naire beweging in Angola dat op 11 november een onafhankelijk land wordt. Machel zei dit in een zaterdag door hem gehouden toespraak waarvan gisteren bijzonderheden door een Zuid-Afrikaans persbureua bekend werden gemaakt. JERUZALEM (Reuter, UPI, AP) De burgemeester van Jeruza lem, Teddy Koliek, heeft gisteren de steun van' de gemeenteraad gekregen voor zijn plannen om van Jeruzalem een stad te maken waarin zowel Joden en Arabieren 'in vrede en verdraagzaamheid kuhnen leven'. Even voor de stemming hierover was Koliek ingestort, volgens zijn artsen van uitputting. De rechtse partijen in de gemeenteraad, het Likoed-blok en de Nationale Reli gieuze Partij, hadden Koliek scherp bekritiseerd voor diens uitspraak twee weken geleden dat Jeruzalem geen belemmering mocht zijn voor vrede in het Midden-Oosten en dat de uiteindelijke oplossing pijnlijk zou kunnen blijken te zijn voor de Joden. Volgens Koliek moesten de Arabische inwoners van Oost-Jeru zalem meer autonomie krijgen. Is raël véroverde Oost-Jeruzalem en de westelijke oever van de Jordaan In de oorlog van 1967. Kort na de oorlog werd het oostelijke deel van Jeruzalem door Israël geannexeerd. Na een vier uur durend debat, waarin het er hard aan toe ging. nam de gemeenteraad ln de nacht van zondag op maandag met 14 tegen 11 stemmen een resolutie aan. die opriep tot "coëxistentie, verdraagzaamheid en ontwikkeling van de stad ten voordele van al ■haar inwoners'. Bij een bomaanslag "bulten een ho tel in Jeruzalem zijn gisteren twee vrouwelijke Zwitserse toeristen, twee Israëli's 'en een Arabier ge wond geraakt. Volgens de politie waren hun verwondingen licht. De tijdbom was in een geparkeerde auto geplaatst, die volgens de poli tie was gestolen. Direct na de ont ploffing werden de straten rond het gebouw afgezet en werden ongeveer twintig mensen voor verhoor aan gehouden. Gisteren gingen voor het eerst in vier jaar de mannelijke inwoners van 26 Arabische dorpen op de door Israël bezette Westelijke oever van de Jord'aan naar de stembus om gemeenteraden te kiezen. De ver kiezingen zuilen tien dagen duren en zullen in 51 dorpen plaatsvin den. Israëlische leiders, onder wie minister van defensie Shimon Pe res en minister van buitenlandse zaken Jigal Allon, hebben de ver kiezingen een eerste stap in de richting van zelfbestuur voor de Arabieren op de westelijke oever genoemd. De reacties van Arabische leiders hierop waren nogal koel. -esident Sadat rekent op Amerikanen Dr James Dorsey te besprekingen van president Sadat van Egypte in Washington met de regering van de Verenig- taten en vertegenwoordigers van het Amerikaanse Congres staat economische hulp bovenaan e agenda. Dit is ook wel nodig want de westerse wereld heeft zich minder happig getoond dan •lit had verwacht op zijn gigantische ontwikkelingsplannen voor de Egyptische economie. t Egypte tijdens de Oktober- g van 1973 had bewezen dat leger niet onover- ir was, concentreerden Sa- plannen zich met name op gebied langs het Suez- al. Buitenlandse bedrijven •n uitgenodigd om onder bij- gunstige voorwaarden in e te gaan investeren. Er zou- n verschillende steden belas- rije zones ontstaan. De steden en Suez werden volledig ingvrij verklaard. Volgens Sa- plan moeten er hele indus- foieden worden gesticht en faciliteiten en vliegvelden ge- oord nodig ijn plannen te verwezenlijken Sadat het laatste tussentijdse rd met, Israël nodig. Immers, rughoudendheid van westerse eerders werd verklaard uit ëit dat het risiko te groot •4t werd dat de nabij gelegen ische troepen het op te rich- rfidustriegebied langs het Suez- njal zouden aanvallen. Sinds de Qg van het Suez-Kanaal in is de westerse terughoudend- voelbaar geworden. Alhoewel e sindsdien dertig miljoen aan tolgelden heeft geïncas- en er dagelijks ongeveer der hepen door het Kanaal varen, de inkomsten en het gebruik et Suez-Kanaal voor de Zes- e Oorlog in 1967 veel hoger Van de kant van de rijke olie- exporterende Arabische staten heeft Egypte enorme sommen geld toegezegd gekregen. Op 25 septem ber werd. in Cairo officieel medege deeld. dat Saoedi-Arabië, Koeweit en Quatar langlopende leningen ten bedrage van 1.2 miljard dollar hebben beloofd. Ook Iran heeft fi nanciële steun aan Egypte toege zegd. Terwijl Iran overweegt om naast het verstrekken van een le ning deel te nemen aan de bouw van een pijpleiding tussen Suez en Alexandrië (kosten: 230 miljoen dollar), onderzoekt Koeweit de mo gelijkheden om een petrochemisch bedrijf in de buurt van Alexandrië te bouwen. Maar in de praktijk heeft ook de Arabische wereld tot nu toe bitter weinig in de productieve sector van de Egyptische economie geïnves teerd. In sommige Egyptische krin gen hoopt men dat Sadat's reis naar Washington niet alleen van invloed zal zijn op de toestroming van westerse investeringen maar dat het ook in de Arabische-wereld voelbaar zal zijn. Immers, wanneer Egypte van het Amerikaanse Con gres op grote schaal economische steun weet te krijgen zal dit mis schien een teken zijn voor de Ara bische staten dat men in de Vere nigde Staten Egypte als een be trouwbare belegging heschouwt. Bureaucratie Maar niet alleen de vrees voor de Israëlis heeft de westerse zakenwe reld weerhouden om in Egypte te gaan investeren. De Egyptische bu reaucratie met z'n 35 verschillende ministeries is een waar doolhof, dat iedereen die voor het eerst ermee kennis maakt afschrikt. Toch vervult de bureaucratie voor Sadat een waardevolle functie. De bureaucratie schept voor duizenden afgestudeerden in Egypte werk. Het Is een soort bezigheidstherapie om te voorkomen dat zij de straat op gaan, wat zeker het geval zou zijn wanneer zij werkeloos zouden zijn. Binnen de bureaucratie woekert de corruptie voort. Iemand die op de universiteit is afgestudeerd verdient als ambtenaar ongeveer tachtig dollar per maand. Dat is gelijk aan de huur van een redelijk goede woning in' Cairo. De enige manier om boven water te blijven is het aanvaarden van steekpenningen. Maar degenen die de steekpennin gen moeten betalen verkeren meest al in een nog moeilijker situatie. Zo leeft op het platteland 75 procent van de bevolking in dorpen zonder elektriciteit. De steden zijn door de trek van het lanj naar de stad overbevolkt. In Cairo wonen er op een oppervlakte dat voor twee miljoen mensen geschikt is meer dan zeven miljoen. Tekort aan alles Er heerst ln Egypte een perma nent tekort aan alles van primaire levensbehoeften en hn'sv-^'ng to. Dc toenadering van de Verenigde Staten tot de Arabische wereld is voor veel pro-Israëlische Amerikanen nog steeds moeilijk te aanvaarden. Deze foto van een demonstratie tegen het Arabische beleid van minister Kissin ger getuigt daar van. De betoging viel samen met de aankomst van presi dent Sadat in de Verenigde Staten. bebouwbare grond en fabrieken, en dit terwijl de bevolking enorm snel groeit. Men verwacht dat het huidi ge bevolkingscijfer van 37 miljoen in 1995 zal zijn verdubbeld. De inflatie heeft met 30 procent in Egypte een nieuw record bereikt. Al enige malen zijn dit jaar arbeiders in Cairo de straat op gegaan om een aanpassing van hun lonen aan de stijgende prijzen te eisen. Bij deze demonstraties is het 'n aantal keren tot gewelddadigde botsingen met de politie gekomen. Sadat is dus gedwongen om snel een oplos sing te vinden voor de 'nijpende problemen van de Egyptische eco nomie te vinden, wil hij nieuwe onlusten voorkomen. Maar ook de Egyptische staat zit in de knel. Er is een bijtend tekort aan liquide middelen. De buiten landse schuld bedraagt elf miljard dollar en het land is nauwelijks in staat om zijn rente verplichtingen na te komen. Vrijwel de enige ver plichting die de Egyptenaren regel matig nakomen is een maandelijk se betaling '-an zestien miljoen dol lar aan Aii<=iralië om zich te verze- Van één onzer verslaggevers AMSTERDAM In verschillende Nederlandse steden is de afgelopen dagen gedemonstreerd voor een groep hongersta kers in Mexico. De Nederlandse demonstraties waren georga niseerd door het CLAT-Nederland, een organisatie die de La tijns-Amerikaanse arbeidersbeweging (het CLAT) steunt. Deze strijd begon al meer dan een jaar geleden, toen de arbei ders van Spicer besloten om de officiële Federacion de Agrupa- ciones Obreras (FAO) te verla ten en een eigen onafhankelijke bond op te richten. De FAO maakt deel uit van de officiële vakcentrale CMT, die op haar beurt één van de steunpilaren is van de regeringspartij PRI. De CMT krijgt de Mexicaanse ar beiders steeds moeilijker onder haar controle. Meer en meer ontstaan er openlijke conflicten tussen de CMT en groepen ar beiders. Van begin af moesten de arbeiders die in dienst zijn van Spicer vechten voor de er kenning van de door hun opge richte vakbond. De nieuwe vak bond probeerde de erkenning vla legale procedures te verkrijgen. Intimidatie De directie van Spicer reageerde hierop met een poging de arbei ders schrik aan te jagen. Zo werden er psychologen aange trokken om de arbeiders te 'on dervragen'. Verder werd nage gaan wie er precies bij de op richting van de nieuwe vakbond betrokken waren. Tegelijkertijd begon Spicers onderhandelingen met een andere bond 'van de centrale CMT over de officiële vertegenwoordiging van de ar beiders. Immers, de FAO was niet zo'n degelijke partner ge bleken. Bovendien ging Spicer arbeiders ontslaan en werden er veelvuldig onverwachte arbeids inspecties gehouden. De ontsla gen vielen vooral onder de zoge naamde 'eventuailes', dat zijn ar beiders die geen vast dienstver band hebben, maar soms al vijf tot zeven jaar bij het bedrijf werken. Deze groep is vrijwel geheel rechteloos. Op dertig Juni van dit Jaar gin gen de 800 werknemers van Spi cer in staking uit protest tegen deze ontslagen. Daarbij eisten zij tevens directe erkenning van vakbond. Op 7 augustus kwam het tot een vergelijk, waarbij de directie van Spicer beloofde de eisen van de stakers te zullen inwilligen. Maar in de praktijk bleek Spicer niet bereid de over eenstemming uit te voeren. Zo werden er 18 augustus 150 man ontslagen de zich niet bij de officiële bond wilden aansluiten. Vertegenwoordigers van de nieu we bond werden niet tot het bedrijf toegelaten. Er kwam een nieuwe actie, een nieuwe over eenkomst en nieuwe schending van de afspraken door Spicer. De arbeiders grepen daarna naar het laatste middel en gingen op 30 september in hongerstaking. De hongerstaking duurt nog voort en er moet inmiddels voor het leven van de deelnemers worden gevreesd. Er zijn nu in verscheidene landen, waaronder Nederland. solidaritelts-acties. op touw gezet. Regering: Ondertussen is het zaak om te be kijken wat de houding van de re gering van president Echeverria zal zijn bij dit arbeidsconflict. De ze houding zal de ware bedoelin gen van deze regering aan 't licht kunnen brengen. Hier kan dui- deiljk worden of Mexico ook één van de vele landen ln de Derde Wereld is die een progressief be leid voeren om de aandacht van de binnenlandse problemen af te leiden, of dat Mexico er inder daad naar streeft de democratie in eigen land ten volle op te bouwen. PEKING (Reuter) China heeft een felle aanval gedaan op het beleid, dat de Sowjet-Unie voert ten aanzien van Oost-Duitsland. Peking vindt dat de Sowjet-Unie van Oost-Duitsland een vazal staat maakt, die zich verzet tegen de Duitse hereniging. keren van de levering van tarwe. Verwacht kan worden dat met de teruggave van de oliebronnen in de Sinai-woestijn de financiële positie van Egypte zal verbeteren. Toch zal Egypte niet helemaal onafhankelijk worden en zit het nu dringend verlegen om economische steun. Deze zal het zeer waarschijnlijk in de Verenigde Staten vinden. Sadat weet nu al dat zijn land. na zijn vertrek uit de Verenigde Staten vooraan zal staan op de lijst van landen waaraan Amerika steun ver leent. Hij weet ook, dat hoewel de Amerikaanse regering welwillend is, het zeker nog een jaar zal duren voor hij wapens uit Amerika zal krijgen. FoiJ moet eerst nog het Amerikaanse publiek en vooral het Congres erip voorbereiden, en hij zal zeker geen risico's nemen voor de Amerikaanse presidentsverkie zingen ln november 1976. (Dit is het tweede verhaal over Egypte naar aanleiding van Sadats bezoek aan de Verenigde "Staten. Het eerste verscheen maandag 27' okt.). De aanval werd gelanceerd door het persbureau Nieuw China in een artikel onder de kop 'Moskou's' nieuwe stap ter opvoering van de strijd in Europa'. Daarin wofdt het nieuwe akkoord voor vriendschap en samenwerking tussen de Sowjet- Unie en Oost-Duitsland 'een nieu we stap van de Russische agressie en expanie in Europa' genoemd. Dit verdrag onthult 'het sinistere, dubbele gezicht van de Russen', al dus het Chinese commentaar. De Chinezen vinden dat de Sowjet- Unie en Oost-Duitsland in hun 'nieuwe betrekkingen de nadruk leggen op de 'onschendbaarheid' van de grenzen tussen beide Duits- landen. Peking is juist voor hereni ging van beide Duitslanden en heeft West-Berlijn als onderdeel van de Bondsrepubliek erkend. De Chinese uitval over het Duitsland- NEW YORK (AP, Reuter) In New York, Washington en Chicago zijn maandagmorgen vroeg bij in totaal negen kantoren bommen ontploft. De schade die daarbij ont stond was betrekkelijk gering en er vielen geen doden of gewonden. Een radicale beweging van Portori canen heeft verklaard verantwoor delijk te zijn voor de explosies. Deze groepering (de 'strijdkrachten voor de nationale bevrijding) ijvert voor de onafhankelijk van Porti- Rica. Zij was ook verantwoordelijk voor een aanslag op een restaurant dichtbij Wallstreet in New York, januari van dit jaar. Daarbij vielen toen vier doden. Verschillende le den van deze beweging (afgekort: FALN) zitten gevangen. De politie in de Verenigde Staten begon gis teren direct een grootscheepse jacht naar FALN-leden. Aanvanke lijk had de politie gezegd niet te weten aan wie de aanslagen moes ten worden toegeschreven. beleid van de Sowjet-Unie komt vlak voor het officiële bezoek van de Westduitse bondskanselier Hel mut Schmidt aan Moskou. MANILLA (Reuter, UPI) Het Fi lippijnse kabinetslid Guillermo de Vega, een belangrijk medewerker van president Marcos, is gisteren in het presidentiële paleis in de hoofdstad Manilla doodgeschoten. In een officiële verklaring werd gezegd dat de paleiswacht een ver dachte had aangehouden. De minis ter werd in het toilet van zijn kantoor door drie kogels getroffen en stierf op weg naar het zieken huis. Over het motief van de moord is officieel niets bekendgemaakt. De minister werd eerder genoemd in verband met een corruptiezaak. Hij zou als tussenpersoon zijn op getreden toen president Marcos aan een Filippijnse balling in de Vere nigde Staten ruim 125.000 gulden zou hebben aangeboden als deze zijn mond zou houden over mis bruiken van de rijkswet en over corruptie op de Filippijnen. Marcos heeft altijd tegengesproken dat hij zo'n voorstel had gedaan. LOURENCO MARQUES (UPI) Sa mora Machel, de president van Mo zambique. heeft premier Ian Smith gewaarschuwd dat zijn troepen di- recht zullen interveniëren in het na burige Rhodesië als de Rhodesische strijdkrachten niet ophouden de grens met Mozambique te schenden. Machel zei dat het 'onze plicht is deel te nemen aan de strijd ter be vrijding van Zimbabwe (Rhodesië) en dit betekent in feite de val van Smith (de Rhodesische premier) te versnellen. BARCELONA (Reuter) Een groep Spaanse rechtse extremisten die zich commando des doods noemt heeft zeventien vooraanstaande Catalanen gelast binnen 24 uur na generaal Franco's dood het land te verlaten of zelf gedood te worden. Volgens welingelichte kringen in Barcelona zijn onder de zeventien leden van de Catalaanse afdeling van de onofficiële socialistische, communisti sche en christen-democratische partij, fabrikanten en juristen. Onder de namen die worden genoemd zijn Marcos Palmes en zijn vrouw Magda Oranich, de advocaten van de Baskische activist Juan Paredes Manot, die op 27 september, samen met vier andere stadsguerrilleros, werd doodgeschoten op beschuldiging van moord op politiemannen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7