Israëlische huwelijkswetten
mogelijk op de helling
'ICCC bedreigde burcht
van oecumene in Nairobi'
Uit de kerkbladen
Vandaag
Conferenties
Schots bezoek aan
DDR-kerk afgezegd
Camara-actie
Drie stromingen
bij theologie
studenten VU
Nieuwe projecten
van 'Woord en Daad'
Raad van kerken
meer aandacht vo<f
persoonlijk geloof
Wereldraad vraag
vrijlating politieke
gevangenen in Indi
MAANDAG 27 OKTOBER 1975
KERK
TROUW/KWARTET
door James Dorsey
Jonge mensen die in Israël willen trouwen mogen dit volgens de
wet niet zo maar doen. Om te beginnen bestaat er in Israël geen
burgerlijk huwelijk. Het huwelijk van joden moet door een rabbijn
volgens de joodse traditie worden gesloten. Maar niet elk huwelijk
dat door een rabbijn is voltrokken wordt erkend; een huwelijk dat
niet door een orthodoxe rabbijn is goedgekeurd is volgens de Isra
ëlische wetgeving ongeldig.
De Israëlische pers sloot zich on
middellijk aan bij het alom in Is
raël bestaande gevoel van onvrede
over deze. middeleeuws aandoende
wetgeving. Zo schreef het dagblad
Ha'aretz in een hoofdartikel: T>it is
een schandaal dat geen enkele de
mocratische maatschappij kan ver
werken'.
Maar het bestaan van zwarte lijs
ten was niet het enige dat de
consternatie veroorzaakte Zo ston
den er op de lijsten vaak roddel
praatjes naast een naam. Bij voor
beeld: 'de moeder van de bruid
beweert dat de bruidegom geen
jood Is' of 'Buren beweren dat me
vrouw Cohen ad lang een verhou
ding buitenshuis heeft gehad'.
De Joodse orthodoxie probeert met
vereende krachten het bestaan van
deze lijsten te rechtvaardigen. Haar
argument is dat deze lijsten van
het grootste belang zijn om de 'ha-
lachische' wetgeving te kunnen
toepassen. Toch zijn vele Israëli's
met dit argument niet meer gerust
te stelden. Steeds sterker wordt de
eis van het instelden van een bur
gerlijk huwelijk in de joodse staat.
De politieke verhoudingen in Israël
hebben het tot nu toe onmogelijk
gemaakt om de wettelijke mogelijk
heid voor het burgerlijk huwelijk te
scheppen, alhoewel slechts twintig
procent van de Israëlische bevol
king zich als orthodox joods be
schouwt.
In het spectrum van politieke par
tijen heeft de Nationaal Religieuze
Partij van Israël, die deel uitmaakt
van het kabinet Rabin, een wip-
functie. Herhaaldelijk heeft de par
tij gedreigd om uit het kabinet te
stappen wanneer er over het instel
len van een burgerlijk huwelijk in
Israël zou worden gesproken Zon
der de Nationaal Religieuze Fartij
zou de Israëlische regering geen
meerderheid hebben in het parle
ment. Toch zouden de politieke
verhoudingen in Israël een aard
verschuiving kunnen beleven wan
ne ar de Knesseth (het Israëlisch
parlement) deze week bijeen komt
en de kwestie van de zwarte huwe-
lijksiijsten op de agenda staat.
De toepassing vqn de orthodex
joodse wet brengt in vele gevallen
onaangename en onvoorziene ver
wikkelingen met zich mee. In vele
gevallen hebben jonge mensen van
het rabbinaat te horen gekregen dat
zij 'psulai hitoen' zijn. dat wil zeg
gen dat het hun volgens de wet
verboden is om te trouwen. Volgens
de halacha (de religieus joodse
wetgeving) mogen joden niet met
niet-joden trouwen, en slechts met
bekeerlingen tot het Joodse geloof
die door een orthodox joods rabbijn
bekeert zijn. Ook mag een geschei
den vrouw niet met haar minnaar
trouwen wanneer zij reeds een ver
houding heeft gehad tijdens haar
huwelijk. Tenslotte is er nog de
groep van 'mamzeriem' de Israëli
sche bastaarden. Dit zijn kinderen
die het gevolg zijn van incest of
geboren zijn uit een buitenechtelij
ke reactie van een getrouwde
vrouw. Deze 'mamzerleem' mogen
slechts onderling of met bekeerlin
gen tot het jodendom trouwen.
Ondanks veelvuldige ontkenningen,
stelt het Israëlische ministerie van
religieuze zaken, dat een bolwerk is
van de joodse orthodoxie, lijsten
samen van degenen die wel en die
niet mogen trouwen. Onlangs kon
dit ministerie het bestaan van der
gelijke zwarte lijsten niet meer
ontkennen, want iemand had ze
aan de pers laten uitlekken. Op
deze lijsten stonden meer dan tien
duizend namen van mamzeriem,
soldaten verminkt aan de ge
slachtsdelen en mensen die niet op
de door orthodoxe Israëlische rab
bijnen erkende wijze tot het joden
dom zijn toegetreden.
Joods bruidje in Israël in de jaren zeventig.
UIT
VAN LEZERS
De Reformatie (2)
Ik ben geen lezer van de Reforma
tie en heb er dus ook geen mening
over. Toch mag mijns inziens dhr.
Klei het feit dat dit blad 50 jaar be
staat niet als kapstok gebruiken om
zijn ongenoegen te spuien over de
Vrijgemaakte Gereformeerden en
over de EO.
Niet wat ons scheidt, maar wat ons
bindt moet zwaar wegen. En heeft
Jezus Christus zelf ons niet bevolen
elkaar lief te hebben?
Strijen
J. Huijzer
Verontrust (slot)
Als wij Prediker 12, vers 8-14 eens
allemaal tot ons door zouden laten
dringen, en alleen opnieuw beginnen
met Hem, die ons heeft verlost van
al die dingen waar wij ons nu zo
druk over maken, dan moet en kan
het niet anders of alles komt weer
goed, en eerder dan wij allen ver
wachten.
Amsterdam S. Booy
Kerncentrales (3)
Heer Kohier, het maakt een hele
boel uit of wij of anderen die kern
centrale aan Zuid-Afrika leveren
daargelaten of we daarmee de
apartheidspolitiek veranderen. Want
als wij hem leveren dan weten we
dat we daarmee een regime, dat
we officieel veroordelen, steunen, en
daar gaat het nu juist om. Dat die
kerncentrale er toch komt, mag
waar wezen, maar dit feit mogen
we geenszins als excuus voor een im
morele daad gebruiken. Dat er ge
noeg landen zijn die het economisch
beleid en landsbelang vóór de prin
cipes laten gaan, is al erg genoeg,
en voor ons volstrekt geen reden dat
ook te doen. De eventuele tegenwer
ping dat er met aanvaarden of af
wijzen van de order, miljoenen op
het spel staan, die de Nederlandse
economie zo hard nodig heeft, is hier
niet ter zake. Het gaat er om, de
beslissing: wel- of niet leveren, be
wust en wel op morele gronden te
maken. En dan blijft er maar één
mogelijkheid over: géén levering.
Als de centrales er dan toch ko
men, is dat zeer te betreuren, maar
niet onze schuld.
Den Haag Paul de Roo
Kerncentrales (4)
Het Is kortzichtig om te denken dat
men door het leveren van kerncen
trales aan Zuid-Afrika voorwaarden
kan stellen de apartheidspolitiek te
Onze adressen
AMSTERDAM:
Direktie - commerciële
afdelingen -
administratie:
Wibautstraat 131,
tel. 913456,
Postbus 859.
Redaktie:
Nieuwe Zijds Voorburg
wal 280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
ZWOLLE/GRONINGEN:
Melkmarkt 65, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
veranderen? (Tr/Kw, 21 okt., J. C.
Kohier). Dat de 'voordelen ten goe
de komen aan de gehele bevolking'
is blind geredeneerd. Het is naïef te
menen dat de gehele bevolking pro
fijt heeft aan het plaatsen van kern
centrales; arm zijn ze en dat zullen
ze blijven. Het handjevol blanken in
Z-Afrika is slechts uit op macht.
Het meest doeltreffende middel is
dan ook: boycotten, opdat mensen
misschien eens zouden kunnen gaan
nadenken. De gedachte dat wij (Ne
derland) Z-Afrika 'voorwaarden'
gaan stellen, is utopisch, immers Z-
Afrika stapt dan naar een meer be
vriend land, die helaas (nog) be
staan, waar ze hun plannetjes 'zon
der gezeur' door kunnen drijven.
Amsterdam
Arend Evenhuis
Zionisme (4)
Als de overgrote meerderheid van de
in de V.N. vertegenwoordigde naties
een motie steunt, waarin het zionis
me een vorm van racisme wordt ge
noemd, zou dat voor ons aanleiding
moeten zijn ons ernstig af te vra
gen, of daar misschien ook enige
grond voor is. We maken ons er al
te gemakkelijk van af, als we uit de
constatering, dat zionisme een ant
woord is op racisme (daarmee ben
ik het helemaal eens) de conclusie
trekken (zoals gebeurt in 'Commen
taar' van 20 okt.), dat het dus zelf
geen racisme kan zijn. Om het ver
wijt van racisme te rechtvaardigen
moet het duidelijk zijn, dat de wet
ten en instellingen van het zionisti
sche Israël gerichf zijn op discrimi
natie naar ras of godsdienst. Is dat
het geval? Ik weet weinig van de
Israëlische wetgeving, maar er is
één wet, die joden bevoordeelt boven
arabieren: de Wet op de Terugkeer
uit 1950. Deze Wet verleent aan elke
jood, die Israël binnenkomt, of hij nu
Rus of Amerikaan is, automatisch de
volledige rechten van een staatsbur
ger, zoals het recht op huisvesting
en sociale bijstand. Daarentegen
krijgt een in Palestina geboren en
getogen Arabier of Druze, die (bv.
omdat hij voor het oorlogsgeweld
gevlucht was) ten tijde van de on
afhankelijkheidsverklaring in 1948
buitenslands verbleef, geen enkele
kans om naar huis en haard terug
te keren. Er kan niet genoeg op dit
grote onrecht, dat m.i. een duidelijk
geval van discriminatie is, gewezen
worden.
Emmen K. Vegter
HILVERSUM Indien de Rus
sische baptistenleider Georgij
Vins het maar met de geheime
dienst op een akkoordje had wil
len gooien en deze had geholpen
de gemeente van de initiativni-
ki van binnen uit te hollen, zo
als dat ook gebeurt met andere
kerken in de Sowjet-Unie, dan
was hij al lang vrij geweest-
Dit is dit weekeinde gezegd door
doopsgezinde evangelist Hermann
Hartveld, een Volksduitser die sinds
kort uit Rusland in West-Europa is
aangekomen na meer dan zes jaar
in gevangenissen en vooral werk
kampen te hebben doorgebracht.
Hartveld sprak tijdens de vierde
reformatorische getuigenisdag, die
de internationale raad van christe
lijke kerken (ICCC) In Hilversum
organiseerde.
Hartveld zei dat Vins liever in de
gevangenis is met Christus, dan in
vrjheid als verrader van Chrstus'
gemeente. Hartman (er wordt nu
plotseling over Hartman gesproen
- steno) werd vertaald door de
secretaris van het ICCC, de christe
lijke gereformeerde predikant ds. J.
C. Maris, die na de toespraak van
Hartman zelf het woord nam over
de bijeenkomst die het ICCC deze
zomer in Nairobi heeft gehouden.
Ds. Maris maakte van de gelegen
heid gebruik nog eens te vertellen
hoe de voorzitter van de ICCC, dr.
Carl Mclntire, deze zomer door de
regering van Kenya het land is
uitgezet. 'De pers vraagt ons steeds
naar ons standpunt in maatschap
pelijke kwesties, zoals het racisme',
vertelde ds. Maris.
Hij meende te kunnen vaststellen
dat racisme vooral voorkomt bij
zwarte volken. Deze volken worden
volgens de predikant opgezweept
door berichten over vermeende on
derdrukking van zwarten in Zuid-
Afrika en Rhodesië.
Ook nu weer suggereerde ds. Maris
dat de Wereldraad van Kerken de
hand had in de verwijdering van
Maclntire uit Kenya. 'De burcht
van de oecumene werd door de
ICCC in Nairobi bedreigd, zei Ma-
ris. die melding maakte van de
grote belangstelling onder de inwo
ners van Kenya die bij de ICCC
weer hetzelfde geluid hoorden als
vroeger bij de zendelingen, die het
evangelie in Kenya brachten.
Deze gewone zwarte mensen staan
volgens ds. Maris vreemd tegenover
een moderne 'zwarte theologie', die
hun van van bovenaf wordt opge
legd. 'De eenvoudige negers weten
niets af van een zwarte Jezus, die
solidair is met de armen', aldus ds.
Maris.
Daar de Hilversumse Expohal
slechts voor ruim een kwart gevuld
was. vroeg ds. Maris de aanwezigen
of zij meer heil zien in regionale of
plaatselijke bijeenkomsten. Dt idee
sprak de bezoekers aan. Er gngen
althans vele handen omhoog. De
dag van de ICCC werd opgeluisterd
door de zang van de alt Joke de
Vin en van zes koren onder leiding
van Janvan den Driest. Er werden
twee collectes gehouden. De och
tendcollecte bracht ruim 10.000.-
op.
BERLIJN Een Schotse delegatie,
die gisteren voor een bezoek aan de
kerk in de DDR in Oost-Berlijn zou
aankomen heeft op het laatste mo
ment haar bezoek afgezegd. De reis
van de delegatie, onder leiding van.
Duncan Shaw van de Schotse
presbyteriaanse kerk, is langdurig
voorbereid. Er wa6 ook een inreis
visum ontvangen. Op het laatste
moment belde de voorzitter van het
kerkelijk bureau in Oost-Berlijn
evenwel over problemen tussen de
kerkleiding en de staatssecretaris
van kerkelijke aangelegenheden.
Seigewasser, inzake het voorgeno
men bezoek van de schotten aan
het het catechetisch seminarium
Naumburg, een van de drie kerke
lijke hogescholen in de DDR. Bij de
kerkelijke leiding in de DDR ont
stond de indruk dat de Schotten
hier niet welkom waren, waarna
Shaw liet weten, van het bezoek af
te zien.
AMSTERDAM Door een vergis
sing is vorige week een verkeerd
gironummer genoemd ten behoeve
van de Camara-actie. Zij die het
werk van de Braziliaanse bisschop
financieel willen steunen, kunnen
dat doen door te storten op girore
kening 284023 van de Rabo-bank te
Leiderdorp, ten gunste van de actie
Dom Helder Camara.
Zionisme (5)
Opnieuw is gebleken, hoezeer de
Verenigde Naties verworden zijn tot
het wereldinstituut van anti-Ju-
daïsme. Het ware te wensen dat het
Nederlandse volk en de Nederlandse
regering en met name diegenen on
der hen. die zich christenen noemen,
op krachtiger wijze uiting gaven aan
hun afkeer van deze sinistere me
thoden en krachtiger en onomwon
den blijk gaven van hun sympathie
voor het volk van Israël.
Bergschenhoek J. van Vliet
Misbruik
De heer Kok heeft namens de Vak
centrales het misbruik van de so
ciale voorzieningen door de werkge
vers aan de orde gesteld. Met deze
opmerking kan ik mij geheel ver
enigen. Hoeveel arbeidskrachten zijn
of worden er niet door de grote on
dernemingen afgevloeid via de Wet
Arbeidsongeschiktheid, zonder dat
er een keuring aan vooraf is ge
gaan. Een kleine middenstander be
hoeft zo iets niet uit te halen, maar
de grote superinternationale con
cerns blijken het hier in Nederland
wel voor elkaar te krijgen. Deze
machten dienen er op gewezen te
worden, dat met dergelijke praktij
ken men niet alleen het personeels
lid zelf treft, maar' ook het gezin.
Het wordt hoog tijd dat aan die
praktijken een eind wordt gemaakt
en dat niet maai steeds de werkne
mer als misbruiker aan de kaak
wordt gesteld.
Voorburg
A. A. de Jong
Onder de theologische studenten
aan de Vrije Universiteit zijn er
thans drie stromingen, vertelde
prof. dr. J. Firet in een interview
met de Gereformeerde Kerkbode
van Rotterdam en omgeving:
A. De maatschappij-critischen. 'Ze
leggen er alle accent op. dat het
evangelie gezien moet worden als
een kracht, waardoor de samenle
ving vernieuwd en veranderd moet
worden; ze zijn zeer activistisch
(wat trouwens practisch alle stu
denten zijn); ze hebben groot en
thousiasme voor ontwikkelingssa
menwerking en zullen straks in de
eerste jaren van hun predikant
schap de gemeente bombarderen
met de derde wereld problematiek;
ze berijden de stokpaarden van de
ze tijd; ze verzetten zich tegen
allerlei vormen van kerkelijk deco
rum'.
B. De heel gewone gereformeerden.
'Ja. wat zijn dat eigenlijk voor
jongens en meisjes. Och, u begrijpt
misschien wel. wie ik bedoel. In
ieder geval: Dit is een kleine
groep'.
C. Jongeren vanuit Youth for
Christ, Navigators, enz. 'Deze groep
neemt de laatste Jaren sterk toe.
Hun bijbelopvatting is uiterst fun
damentalistisch (alles wordt sim
plistisch letterlijk genomen, red.);
verder hebben ze allerlei strenge
codes. Allerlei vertegenwoordigers
van deze groep zie je in de loop der
tijd volstrekt de mist In gaan: als
ze ontdekken, dat alles toch zo
simplistisch niet is. slaan ze hele
maal naar de andere kant om; ze
zien het dan helemaal niet meer
zitten'.
Prof. Firet vertelt ons, dat deze drie
stromingen onder de studenten van
één Jaar soms grote spanningen
oplevert. 'Ze zijn heel erg met die
verschillen bezig en doen er alles
aan om bij elkaar te blijven. Daar
zit de diepe ernst achter van 'straks
moeten wij in diezelfde kerk aan
het werk en wil jij mij er dan wel
in hebben?' Een tijd geleden is zo'n
groep van één jaar uit elkaar ge
knald. Fen ander woord kan lk niet
gebruiken. Het werd nl. een breuk
onder elkaar, waarover men enorm
veel verdriet had en die met de
grootste rellen gepaard ging. Ont
zettend emotioneel vanuit de diepe
ernst: Wij moeten bij elkaar blij
ven en wij kunnen het niet'.
Wijkgemeente
In het gereformeerd Kerkblad van
de classis Amsterdam pleit mr. D.
W. O. A. Grosheide voor de territo
riale wljkgemeente:
Omdat men bij elkaar hoort, elkaar
nodig heeft en elkaar helpen kan.
Nu hoeft dat niet per se in wijk
verband. maar ik ben wel diep
overtuigd dat de territoriale wijk de
beste organisatievorm is juist in
een grote stad om te voorkomen
dat iemand 'zoekraakt', dat een
hulpeloze geen hulp krijgt en dat
het werk continu doorgaat. Indivi
duele acties, groepsvorming, dwars
door alles heen gaande verbanden
zullen altijd blijven en ook altijd
nodig zijn, al was het alleen maar
om het systeem voor verstarring te
behoeden. Maar hun schaduwkant
is dat vele mensen dan buiten de
aandacht blijven, dat geestelijke
hobbies te dominerend worden en
dat als een actie over is of een
groep uiteengevallen, er niets over
blijft, (waarbij ik tussendoor de
prozaïsche vraag stel. wie het door
gaande werk en bv. de tractemen-
ten en pensioenen eigenlijk dan zal
betalen als ieder voor zich aan de
gang gaat). Ik wil pleiten voor een
gemengd systeem. Ieder is lid van
zijn territorale wijk en doet daar
aan ook mee in meerdere of min
dere mate. Daarnaast en daar door
heen worden allerlei andere ge
meente vormen gestimuleerd. De
morgendienst voor de wijk, de mid
dagbijeenkomst ter keuze! Wat
vindt u er van?
Heel wat anders
In Sola Fide, het blad van de Ne
derlandse lutherse jeugdbond,
schrijft Wlm van Beek:
Politiek ls en blijft blijkbaar nog
een moeilijke zaak voor de kerk.
Voor me ligt de folder van de aktie
1 plus. Een lutherse aktie voor soci
ale verandering, zoals de ondertitel
luidt. Het feit dat de algemene
Vergadering van de Wereldraad in
1968 (Uppsala) een getal van mini
maal 2 procent noemde voor de
ontwikkelingssamenwerking laat ik
liggen. Valt 2 procent of meer
slechter bij de gemeenteleden?
Ontwikkeling, aldus de folder, bete
kent niet meer dat we de nadruk
Het schrijven van Mususah, het
kleine uittreksel uit de Thora, dat
aan de deurposten van een joods
huis bevestigd wordt. Een illustratie
in het speciale nummer van Evan
gelie en Israël.
leggen op de ekonomische groei,
maar op de sociale gerechtigheid en
zelfstandigheid. Het klinkt mooi,
we moeten geloven in verandering,
maar dan moet je er wel bij vertel
len, wat dat inhoudt. Dan moet je
vertellen hoe het komt dat wij in
het Westen rijk zijn (gekanker op
de belastingen is bij ons een la
chertje), hoe het komt dat twee
derde van de wereld nog steeds
arm is'. Hoe komt het, dat er een
onrechtvaardige verdeling in de
wereld is, ik denk dat de kerken
dan het beste maar naar hun eigen
geschiedenis kunnen kijken. In
hoeveel boeken op scholen wordt
gezegd, dat de rol van de kerk en
daarmee van de 'christelijke' staten
altijd die van de machthebber, van
de uitbuiter is geweest. Waarom
vallen ln genoemde brochure niet
de woorden revolutie en bevrijding.
We moeten komen tot een netwerk,
waarin kerk rijk of arm als
gelijkwaardige met elkaar kunnen
omgaan. Rijk betekent macht, arm
betekent machteloos. En die twee
kunnen onmogelijk in een gelijk
waardige relatie met elkaar staan.
We zouden het wel graag willen,
zeggen we. het kan. zeggen we,
daar hebben wij die rijk zijn aller
lei argumenten voor: 'Het gaat om
het Evangelie, dat staat boven rijk
of arm, dat spreekt tot het hart
van de mensen'. Of, 'die mensen
zijn gelukkiger dan wij', of 'de kerk
GEVAREN
Wie een kuil graaft
loopt de kans erin te vallen,
wie een gat in de muur maakt
loopt de kans l,
dat een slang hem bijt.
Iemand die stenen loswoelt
kan zich verwonden, L
wie hout klooft
loopt gevaar.
Een algemene waarschuwing r
voorzichtigheid bij bezigheden
riskante aspecten hebben? Aft
schlen. Hoewel de eerste t%
werkjes een beetje naar bepaaf
bedoelingen ruiken. Een kuil gL
ven heeft vaak de betekenis m
voor iemand een val maken,
gat in de niet al te stevige mJ
van het Oosters huis maken kanL
bedoeling van inbraak aan het life
brengen. Maar een slang die in l<
huis lag te slapen kan erdoor r
paniek raken en gaan bijtij;
Scherpe punten uit de grond jjo
woelen kan makelijk verwond!
gen veroorzaken en het kloven
hout heeft zijn eigen gevaar I
voldoende bekend is. Wat je fe
doet, Je moet wel blijven bedenlfc
waar je mee bezig bent. Of fa
verstandig is om verder te gati
Misschien ls het tijd om tot bez)
ning te komen en ergens een pij
achter te zetten. Een mens hot 1
niet altijd af te maken waarmee]
begon. Omkeren is een oerbijlie
woord dat overal doorheen sp]l
als de grote kans van het lk(
(Pred. 10 vers 8 en 9). i
Van een onzer verslaggevers
VELP De reformatorische hulp
actie 'Woord en Daad' heeft in het
zojuist verschenen nummer van het
gelijknamige blad een nieuwe serie
projecten gelanceerd.
Deze actie, die nu twee jaar be
staat, is gericht op christenen in de
'reformatorische' hoek. Voorzitter is
ds H. Visser uit Nieuwe Tonge
(hervormd), de secretaris I. 't Lam
uit Gorinchem is van de gerefor
meerde gemeenten, penningmeester
G. Puttenstein uit Velp is vrij ge
maakt-gereformeerd en verder heb
ben in het bestuur onder meer ds.
P. Beekhuis (dir. geref.) en ds. H.
J. Hegger (geref.) zitting.
Het komend jaar wil 'Woord en
Daad' 187.000 gulden bijeenbren
gen. Hiervan is 82.000 gulden be
stemd voor verdere hulp aan pro
jecten in India (vooral een zuivel-
project). 50.000 gulden voor een
kraamkliniek en polikliniek in
Pangkalpinang op Banka (Indone
sië), 30.000 gulden voor het kin
derhuis Future Juvenll in Columbia
en 25.000 gulden voor een alfabeti
seringsproject (Alfalit) in Nicara-
giua. Eeerdere projecten van 'Woord
en Daad* betroffen onder meer een
school in Kenia en een zendings-
vllegtuig in West-Irian.
kan zich niet met politiek zaken
bemoeien, het gaat om menselijke
aspekten'. Dat schijnt dan heel wat
anders te zijn.
Beroepingswerk
In de Hervormde Kerkbode van de
classis Harderwijk schrijft ds. A.
Klein Kranenburg over het beroe
pingswerk:
Wel valt het ons allen op dat maar
een zeer klein aantal predikanten
een beroep krijgt en dan niet één
maar tien tegelijk. Pas vertelde me
een lid van een hoorcommissie, er
zaten met ons nog uit 7 andere
gemeenten afgevaardigden in de
kerk en de jonge dominee zijn vier
jaren waren precies net om. Wat
voor een gedachte zal zo'n jonge
predikant wel bij zichzelf krijgen?
Zou het in ons land niet ook moge
lijk worden dat andere minder be
kende jonge predikanten van G.B.
modaliteit om dat woord nu maar
te gebruiken ook eens weer een
beroep krijgen. Of zijn deze voor
altijd onaanvaardbaar?
Ik schrijf dit niet om direct kritiek
te hebben op kerkeraden, want ik
weet hoe teer en moeilijk soms
alles ligt bij het beroepingswerk.
Maar ik heb toch de indruk dat
vroeger als er een beroep op een
predikant was uitgebracht, andere
kerkeraden wachtten tot de beslis
sing was genomen' en pas daarna
ook beriepen terwijl men daar mo
menteel niet over zal denken. Mis
schien gaat men ook teveel af op
courantenberichten en heeft men
te weinig tijd om van zaterdag tot
maandag eens rustig minder be
kende predikanten te beluisteren,
zoals dat vroeger vaak het geval
was en als men dan 's maandags
thuiskwam, had men vaar drie pre
dikanten besluisterd en wist men
via gesprekken en oriëntatie vaak
méér dan tegenwoordig nu men per
auto zondagsmorgens even heen en
weer 'vliegt'.
Eeuw
Het deputaatschap van de gerefor
meerde kerken voor de verkondi
ging van het evangelie onder Israël
bestaat honderd jaar. In een speci
aal nummer van Evangelie en Is
raël wordt een boeiend overzicht
gegeven van een eeuw werk en zich
wijzigende opvattingen. Het is voor
een gulden te krijgen (giro 51 22 84
t.n.v. Evangelie en Israël. Wilhel-
minalaan 3. Baarn) en een jaar
abonnement kost vijf gulden.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Schiedam (bijz.
vrijzinnigen): B. van Blanken]
Haastrecht.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-Zuid^)
H. Torenbeek te De Lier.
CHRISTELIJKE GEREF. KERK
Beroepen te Apeldoorn-centrumjl
op den Velde, Zierikzee.
NEW YORK De nationale
van kerken in de Verenigde Stf1
heeft besloten, grotere aandacht*
zullen besteden aan het persooJp
geloof. Om te beginnen zal r
rapport worden opgesteld, wai
wordt ingegaan zowel op de f'
soonlijke aspecten van het chr'
tenzijn als op de maatschappeP
konsekwenties.
De raad heeft hiermee een esj
stap willen doen tot dichting f
de kloof, die de raad door f]
kerken heen ziet lopen. Ook iif
Verenigde Staten is er, volgend
raad van kerken, een groeit!
verwijdering tussen de Christel
die vanuit hun levensovertuif
actief werken aan verbetering J
de wereldstructuren, en de ehrf
nen, (he vooral de nadruk Ie*
op persoonlijk geloof en op dei
loofsverkondiging onder indivio i
len. (J
De leden van de raad, die L
allen rekenen tot de eerste gg
van christenen, spraken de oven
ging uit. dat de kloof, die i
scheidt van de zg. 'evangelici
te overbruggen is.
Geloven is dagwerk. Oriëntat
gen met jeugdwerkleiders, ji
predikanten, katecheten e.a., n
dag 27 oktober 10 uur tot dii
28 oktober 17 uur op Den Alen
Laag Zuthem (tel. 05290 - 416).
Ontmoetingsdag van hervoi
gereformeerde predikantsvrouj
donderdag 30 oktober half tiei
vier uur in het gebouw CSB, K
me Nieuwe Gracht 39, Utrecht. I
G. van Leyenhorst spreekt overj
christelijk onderwijs in de branf
en drs. G. van den End over hetl
fiebarwerk.
Levenmet angst en
Vormingsconferenties van de
formeerde vrouwenbond, 3 en
vember te Driebergen m.m.v.
Eizenga, en 10 en 11 noveml
Paterswolde m.m.v. dr. A. Jel
Inf. tel. 02154 - 3366.
GENEVE De wereldraad vanl
ken heeft de Indiase premier 1^
Gandhi verzocht de politieke
vangenen in India vrij te lateij,
brief is ondertekend door dr.
Potter, secretaris-generaal vi
Wereldraad. Dr. Potter vraag
democratische rechten van hetl
te herstellen', met name de vri
van meningsuiting. In het bi
der vraagt dr. Potter de vrijU
van de oppositie-leider Jaya
kash Narayan, maar ook van a
ren, 'van wie de morele en poli
Integriteit vaststaat'. 0
Dr. Potter noemt het een 'zeer
stige schending van de met
rechten', dat in India dooi- de 1
zonderingstoestand mensen
keurig gearresteerd kunnen wo
Volgens voorzichtige schattifco,
van de wereldraad zijn er ongf ai
20.000 politieke gevangenen inü
dia. ve
