ezetters van nder Portugal )g ongemoeid Spanje: gesprek met Marokko nog mogelijk oestand Franco rbetert snel hinezen laten ijzeren |>oor na in Afrika Veiligheidsraad praat over Sinaï Colombia wil hulp van VS afschudden Indonesië praat met Portugal over Timor ;a Gomes krijgt steun van paus Minister vraagt afgelasting Sahara-mars jinje gonst van geruchten izamlijn vandaag in gebruik De Veenman Repro 4 heeft 2 magazijnen. Eén voor gewoon en één voor gekleurd papier. Bijvoorbeeld. Meenman Kopiëren of t gedrukt is. Op gewoon papier. Ook eigen briefpapier. Veenman Repro. r Meenman Kissingers bezoek koel beëindigd Als u een 'lopende band' wilt om rapporten te dupliceren... de Veenman Repro 14. Dikke dunne rapporten. r Meenman RDAG 23 OKTOBER 1975 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 ON, ROME (Reuter, UPI) President Costa Gomes van il heeft gisteren geweigerd zijn gezag aan te wenden tegen etters van de katholieke zender Renascenca. Linkse arbei- i soldaten hebben de zender, die enkele weken geleden op in de regering-Azevedo werd gesloten, gistermorgen vroeg e iddag hesen ze de rode vlag '<ie zender en de massa men- leden riepen: 'Victorie, vic- )e groep van duizenden de- anten had de autoriteiten negentig minuten de ;even om de zender weer in te stellen. De soldaten en hebben hun tenten rond dergebouw opgeslagen, itting van Renascenca bete- verdere afbrokkeling van j ag van de militaire leiders tugal. De actie toont de van de uiterst linkse bewe- i het land en verwijdt de ussen met name de hoofd- de rest van het land. De die de katholieken in het van Portugal hebben heeft i toe .normaal kunnen functi- maar wordt wel steeds meer k 1 van linkse kritiek. e Paus nt Costa Gomes vertrok gis- indanks de bezetting naar waar hij door paus Paulus VI j iëntie werd ontvangen. De n)od Costa Gomes de volledi- lewerking en steun van de geke kerk aan en zei dat er nkel' privilege wordt ver wacht dat de garantie dat de kerk haar werk in vrijheid kan verrich ten. Volgens waarnemers hebben de paus en de president eveneens ge sproken over de bezetting van radio Renascenca, Costa Gomes verzeker de paus Paulus dat Portugal goede betrekkingen zal blijven onderhou den met het Vaticaan op basis van het bestaande concordaat. Communisten De Portugese communistische partij heeft gisteren aangedrongen op een wijziging van de regering in haar voordeel. De communisten vroegen in een communiqué om 'het her vormen van de regering en de re volutionaire raad en om het uitsto ten van contra-revolutionaire ele menten uit de machtsorganen' De partij heeft tot nu toe de regering van admiraal Azevedo fel gekriti seerd. De door radicaal-links ge controleerde krant Republics heeft gisteren voorspelt dat de mogelijk heid bestaat dat zowel communis ten als volksdemocraten uit de re gering zullen verdwijnen. 'De zesde voorlopige regering regeert niet langer', aldus Republics. Marokkaanse gastarbeiders meldden zich voor de vredesmars naar de Spaanse Sahara in de moskee aan de Marnixstraat in Amsterdam. In geknielde houding tekenen zij voor de mars in. Duizend in Nederland werkzame Marokkanen zullen aan de mars deelnemen. Volgens de voorzitter van de mos kee wordt het vervoer naar Marokko gefinancierd uit fondsen van de moskee. MADRID, RABAT, ALGIERS (AP, UPI, Reuter) Na zijn terugkomst uit Marokko verklaarde de Spaanse minister José Solis dat onderhandelingen met Marokko over de omstreden Sahara nog steeds mogelijk zijn. Solis heeft tijdens zijn twee gesprekken met Koning Hassan van Ma rokko een beroep op hem gedaan om de Marokkaanse vredesmars naar de Spaanse Sahara af te gelasten. IID (Reuter, UPI, AP, AFP) De toestand van het Spaanse hoofd generaal Franco verbetert snel, zo heeft een woord eer van de Spaanse regering gistermiddag verklaard. In heel e bleven echter geruchten de ronde doen dat de ernst van o's ziekte officieel heeft hij een hartaanval gehad Veiligheidsraad verzwegen. Volgens Solis ziijn de besprekingen met Hassan 'in een buitengewoon vriendelijke sfeer' verlopen. In kringen van het ministerie van buitenlandse zaken in Madrid ver luidde dat Spanje overweegt om opnieuw een onderhandelaar naar Marokko te sturen. Bovendien werd in deze kringen vernomen dat Spanje in geen geval geweld zal gebruiken om de vredesmars tegen te houden. Inmiddels hebben de militaire au toriteiten in El Ayoen, een stad in de Spaanse Sahara, voorgesteld om vrouwen en kinderen van militai ren naar Spanje te evacueren. Vol gens andere berichten hebben de Spaanse autoriteiten waarschuwin gen in verscheidene talen in de stad opgehangen voor de mijnen velden langs de noordelijke grens met Marokko. ■Oordvoerder van het Pardopa- dat de generaal herstelt en rjr loopt. Hij zou- een rustige gehad en voerde gis- Mag al weer gesprekken met leaaste familieleden. Ook werd dat hij in de huisbioscoop en film had gekeken, m de andere geruchten was anco een document zou heb- ndertekend, waarin hij de overdraagt aan zijn opvolger 'Juan Carlos. Een woordvoer- m de prins verklaarde van iocument- te weten. s elichte kringen wezen er gis- 3lop dat Juan Carlos er weinig v oelt de macht voor enige tijd 1-h te nemen, zoals hij dat bij n de ernstige ziekte van Franco vorig jaar deed. Of ik blijf aan de macht of ik doe het helemaal niet, zou het standpunt van de prins zijn. Weer andere bronnen zeiden dat Franco met klem weigert de macht over te dragen. Premier Arias Na varro zou dit gisteren tot tweemaal toe tevergeefs hebben bepleit in besprekingen met de caudillo. In Frankrijk circuleerden gister middag berichten dat de chef van de paramilitaire Guardia Civil ge neraal Campano zou zijn gearres teerd in verband een poging van de generaal tot een greep naar de macht. Deze berichten bleven ech ter tot vannacht onbevestigd. Ook de Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties blijft naar een oplos sing voor het conflict zoeken. Tot nu zijn er nog geen beslissingen geweest, omdat de Raad wil voor komen dat er een tegen Marokko gericht besluit wordt genomen. Naast de Verenigde Naties proberen ook de Verenigde Staten een oplos sing voor het conflict te vinden. Gistermiddag had Alfred Ather- ton, Amerikaans staatssecretaris voor het Midden Oosten een onder houd in MarakesJ met Koning Has san. Daarna vertrok hij naar'Alge rije voor een gesprek met president Boumedienne van Algerije. De relaties tussen Marokko en Al gerije, dat een voorstander van on afhankelijkheid voor de Spaanse Sahara is, zijn sinds de aankondi ging van de vredesmars sterk ver slechterd. De nationale spoorwegen van Algerije hebben gisteren laten weten dat bet spoorwegverkeer met Marokko is gestaakt. Dit geldt zo wel voor het personen- als ook voor het goederenverkeer. Deze maatre gel volgt op een soortgelijke, beslis sing van de Marokkaanse spoorwe gen maandagavond, aldus de Alge rijnse spoorwegen. Met de verscherping van het con flict tussen Marokko en Spanje zijn de relaties tussen Spanje en de bevrijdingsbeweging van de Spaan se Sahara, het Frente Polisario ver- beterd. Gistermiddag werden bij de grenspost Mahbes gevangenen tus sen de belde partijen uitgewisseld. Bij de uitwisseling waren ook ver tegenwoordigers van het Algerijnse leger aanwezig. Het Frente Polisario gaf de stoffe lijke resten van een door de bewe ging gedode Spaanse soldaat terug en droeg een gevangen geriomen handelaar van de Canarische Eilan den over. Aan Spaanse zijde wer den twaalf leden van het front vrijgelaten, van wie er zeven be schuldigd werden een schip met fosfaat te hebben vernield. Vijf le den van het Frente Polisario zijn nog In Spaanse handen maar er worden stappen voor hun vrijlatlpg ondernomen. CAIRO, JERUZALEM, NEW YORK (AP, UPI, Reuter) Vanmid dag vergadert de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties over de verlenging van het mandaat aan de VN-strijdkrachten in de Sinai woestijn. Het mandaat zou met een jaar, overeenkomstig het tus sentijds akkoord tussen Egypte en Israël moeten worden verlengd. (ADVERTENTIE) p dam Postbus 1302 Telex 23402 (010)134980 terdam (020) 248565 Eindhoven (040)445875 He (05200)37833 1US1302 Iele, 23402 (0101134980 H l/nnnmn Israëlische en Egyptische legeroffi cieren zijn gisteren bijeen geweest voor de eerste ontmoeting in een hele reeks. Deze officieren zijn be last met het uitwerken van het tussentijds akkoord tussen de beide landen. Tijdens de bijeenkomst gis teren werden de details van de teruggave van de olievelden bij Ras Soedar en Aboe Rhodeis besproken. Volgens de Israëlische pers zal de volgende vergadering van de offi cieren pas na de teruggave van de olievelden op 15 november plaats vinden. Functionarissen van de Israëlische regering heben gisteravond beves tigd dat het vervoer van een lading Israëlische goederen in een niet- Israëlisch schip door het Suez-ka- naal met tien dagen is uitgesteld. Volgens het tussentijdse akkoord tussen Egypte en Israël zou het schip door het kanaal varen om streeks de tijd waarop de gemengde Israëlisch-Egyptische commissie voor het eerst in de Sinai bijeen komt. Israël had oorspronkelijk aangekondigd dat het schip giste ren door het kanaal zou varen. Uit diplomatieke kringen in Was hington wordt gemeld dat de Ame rikaanse wapenleveranties aan Is raël vertraagd worden. Volgens de Jerusalem Post zou Kissinger voor deze vertraging verantwoordelijk kunnen zijn teneinde druk op Is raël uit te oefenen met het oog op eventuele vredesonderhandelingen mét Syrië. In Egypte is een nieuwe stap gezet laag wordt de Tanzamspoorlijn, die Zambia met de Indische Oceaan verbindt, geopend. De ver ing loopt dwars door Tanzania en is aangelegd met Chinese steun. Kaoenda van Zambia is de lijn de vervulling van een gekoesterde wens. Zambia tonisch voor 90 pet afhankelijk irtde koperexport en de nieuwe zal dan ook weldra een de belangrijkste levensaders het land zijn. loorweg die Kapiri Mposji met Salam verbindt is aangelegd Chinees geld en door een groot d Chinese arbeiders. De eerste voor de spoorlijn dateren 965, korte tijd nadat Rhodesië .d losgemaakt van Engeland, de Wereldbank, Engeland en irenigde Staten de plannen als stbaar en te moeilijk uitvoer- hadden afgewezen, wendde as lent Nyerere van Tanzania B in 1967 tot China. De regering .ei lit land, dat zich toen net aan losmaken was uit zijn interna al geïsoleerde positie, greep de - om te laten zien waartoe het Ik'lologisch in staat was. Naar iting 15.000 Chinezen technici 65 en aan de uitvoering van het ]Ct meegewerkt. opmerkelijk hoe weinig de Chinezen zich gemengd hebben in het dagelijks leven van Tanzania. Ze verbleven in aparte kampen en lieten zich slechts incidenteel zien In de stedelijke centra. Een Ameri kaanse diplomaat in Dar es Salaam, die de Chinese benadering van ont wikkelingsprojecten vergeleek met de manier waarop de Amerikanen iets dergelijks aanpakken verklaar de: 'Als wij hetzelfde hadden kun nen doen op een zo grote schaal zonder de samenleving van het ontvangende land te ontwrichten dan zouden de zaken in Vietnam wel anders gelopen zijn'. Naar huis Tegen de tijd dat de spoorlijn in volledig bedrijf is, zal hét meren deel van de Chinese technici weer naar huis zijn teruggekeerd. Toch zal'de invloed van China, vooral in Tanzania groot blijven. President Nyerere zei onlangs dat zijn land nog veel zou kunnen leren van het zelfvertrouwen en de discipline van China. Tegelijkertijd ontkende hij dat Peking zou proberen zijn land politiek onder controle te krijgen. Economisch is de aanleg van de spoorlijn voor China zeker niet on voordelig, aangezien de voor de aanleg bedongen voorwaarden het land van een aanzienlijke afzet markt in zuidelijk Afrika voorzien. De Sowjet-Unie volgt de Chinese aanwezigheid In zuidelijk Afrika nauwgezet. Beide landen verlenen steun aan de verschillende bevrij dingsbewegingen in dit deel van Afrika, die veelal in Dar es Salaam hun zetel hebben. Bovendien wedij vert Moskou met Peking in het geven van militaire training aan het Tanzaniaanse leger. De Sowjet- Unie heeft In Dar es Salaam een diplomatieke staf die in geen ver houding staat tot de relatie die het land met Tanzania onderhoudt. De deelname van Zambia aan de aanleg van de Tanzamspoorweg werd is niet alleen door economi sche maar zeker ook door politieke overwegingen bepaald. Het land wilde niet in de greep komen van die landen in Zuidelijk Afrika die door blanke minderheden geregeerd worden. Bovendien wilde Loesaka een aktleve rol spelen bij het ten val brengen van de regering van De Tanzam-lijn waarin de namen van Tanzania en Zambia zijn ver enigd op dit kaartje in haar laatste stadium van aanleg weergegeven. Ian Smith dn Rhodesië. Zuid-Afrika In de houding van de regering van Zuid-Afrika ten opzichte van de aanleg van de Tanzam-lijn is in de laatste tijd enige verandering be speurbaar. Nog in 1971 beschuldigde president Kaoenda premier Vorster van plannen de spoorlijn te vernie tigen. Het is echter onwaarschijn lijk dat de Zuidafrikaanse regering de spoorweg ook nu nog als een potentiële bedreiging zou zien. Reeds lange tijd heeft men van die zijde geen veroordeling van het project meer vernomen en de rela- BOGOTA, Colombia (UPI) Toen de Colombiaanse president Alfonso Lopez Michelsen vorige maand naar Washington ging om met president Ford te praten, kwam hij daar niet, zoals veel Latijns-Amerikaanse presidenten voor hem, met de collecte bus in de hand bedelen om meer Amerikaanse hulp. In plaats daarvan vertelde Lopez dat hij het Amerikaanse bureau voor internationale ontwikkeling zijn land zou uitzetten. Via dit bu reau zijn er sinds 1962 1,2 miljard dollar aan Amerikaanse hulp Co lombia binnengestroomd. Lopez zei dat de hulp van de Verenigde Sta ten niet langer noodzakelijk is, maar maakte tevens duidelijk dat zijn land bleef vertrouwen op lenin gen van de wereldbank, de inter- Amerikaanse ontwikkelingsbank, de Verenigde Naties en de Organisatie van Amerikaanse Staten. Aan al deze organisaties leveren de Ver enigde Staten een grote bijdrage. De 62-jarige Lopez, die nog drie jaar als leider van een door hem zelf opgezette centrum-linkse rege ring voor de boeg heeft, wilde waarschijnlijk wat meer afstand tussen Colombia en de Verenigde Staten om zodoende bij de Derde Wereld wat meer in het gevlei te komen. Zijn regering is bezig te proberen een meer actieve rol in de Derde Wereld te spelen. Amerikaanse functionarissen heb ben laten weten dat zij van Colom bia's weigering om nog directe hulp uit de VS te ontvangen, niet wak ker zullen liggen, hoewel aan de andere kant sommige functionaris sen als hun privé-mening verkon digden dat ze zich toch wel enige zorgen maken over een eventuele verdwijning van de Amerikaanse aanwezigheid in Colombia. Omdat Colombia bijna genoeg olie. voor zichzelf heeft, en dus niet al te vat baar is voor pressie van. olie-kar tels en een eigen onafhankelijke buitenlandse politiek voert, kan dit land een belangrijke rol spelen in het nader tot elkaar brengen van de Verenigde Staten en de Derde Wereld, en dan in het bijzonder de Latijns-Amerikaanse landen. Dit is waarschijnlijk ook de belang rijkste reden waarom Lopez de eerste Latijns-Amerikaanse presi dent was, die door Washington voor een officieel staatsbezoek werd uit- Wederzijdse infectie Maar als er een eind komt aan het hulp-programma, en twee andere Amerikaanse projecten in het hon derd dreigen te lopen, zouden de Amerikanen zich wel eens genood zaakt kunnen voelen toch op een andere manier hun aanwezigheid in Colombia te handhaven. Die twee andere Amerikaanse pro jecten zijn een gewaagd snelweg project en het gezamenlijke optre den tegen het smokkelen van drugs, vooral cocaïne, door Colom bia naar de illegale Amerikaanse markt. Vier jaar geleden beloofden de Amerikanen de financiering op zich te nemen van tweederden van de bouwkosten van een snelweg door het oerwoud, die Colombia en Pa nama zou moeten verbinden en die de pan-Amerikaanse snelweg van Alaska naar Patagonië compleet zou moeten maken. Maar de vrees dat de mond-en-klauwzeer-ziekte zich via deze weg van het zuiden naar het noorden zou verspreiden en de protesten van enkele milieu groepen hebben de plannen in de ijskast doen belanden en de Colom- bianen verwijten nu de Verenigde Staten dat ze hun beloften niet na komen. Functionarissen van het Ameri kaanse drug-departement hebben al jaren met Columbiaanse agenten samen gewerkt in het bestrijden van de handel in drugs, maar Lopez heeft tijdens zijn bezoek duidelijk gemaakt dat hij in deze zaak meer van de Amerikanen verwacht. Vol gens hem wordt Colombia in een smokkelaarsnest van drugs veran derd, omdat de Amerikaanse rege ring niet in staat is de mafia in de VS aan banden te leggen. Grote Amerikaanse drug-handela ren betalen arme Colombianen voor het kweken en oogsten van drugs, voeren deze het land uit in Ameri kaanse vliegtuigen, die hun bases hebben op Amerikaanse luchtha vens en verkopen deze op de Ame rikaanse markt. Het conflict over de handel in drugs en dat over de snelweg wer den in gezamenlijke communiqué's na de ontmoeting tussen Ford en Lopez van hun scherpste kantjes ontdaan. Er werden gezamenlijke commissies gevormd om deze pro blemen nader te bestuderen. Ander soort hulp De weigering van Colombia om nog langer Amerikaanse hulp te ont vangen is geen regelrechte econo mische zelfmoord. Deze hulp be stond uit ongeveer 900 miljoen dol lar aan voedselhulp. Verder waren er een aantal directe schenkingen. Wel is het percentage dat het Ame rikaanse deel van de totale buiten landse hulp aan Colombia uitmaak te in de loop der jaren gedaald. Van 1961 tot 1965 was dit 57 pro cent, tussen '66 en '70 was dat nog 42,9 procènt en van '71 tot '73 nog maar 33,7 procent. De afhankelijkheid van de hulp van de Verenigde Staten werd zelfs nog minder toen Colombia verleden juni het fiat kreeg van het consor tium in Parijs van de Wereldbank om een lening van 2,6 miljard dol lar aan te gaan voor ontwikkelings projecten. Het meeste geld hiervan komt uit Europese fondsen. Met deze internationale bijstand ln zijn achterhoofd, heeft Lopez waar- schynlijk gedacht dat de hulpacti- vitelten van de VS in Colombia eer der politieke verplichtingen oplever den dan economisch voordeel. in het zogenaamde de - Nasserise- ringsproces', waarmee men de poli tieke heroriëntatie na het overlij den van president Nasser om- schijft Aboe Waf ia, lid van het centrale comité van de Arabische Socialistische Unie, Egypte's enige politieke partij, maakte gisteren bekend dat er een sociaal democra tische stroming binnen de partij is ontstaan. In Beiroet zijn gisteren twee func tionarissen van de Amerikaanse ambassade ontvoerd. Het zijn de 44-jarige Charles Gallagher en de 50-jarige William Dykes. Tot nu toe heeft geen enkele groepering de verantwoordelijkheid voor de ont voering op zich genomen of contact gelegd met de Amerikaanse ambas sade. Inmiddels is het Libanese le ger begonnen met het puinruimen in de buitenwijken van Beiroet. Het door premier Karami ingestelde Nationale Verzoeningscommissie heeft besloten de bewapende mili tia uit bepaalde wijken terug te trekken en de barricaden te slopen. 1 ADVERTENTIE Rotterdam Postbus 1302 Telex 23402 (010)134980 Amsterdam (020) 248565 Eindhoven (040)445875 Zwolle (05200)37833 JAKARTA (AP, Reuter) Indonesië gaat met Portugal bespre ken hoe een einde kan worden gemaakt aan de nu twee maanden oude burgeroorlog op het eiland Timor, waarvan het oostelijk deel Portugees en het westelijk deel Indonesisch'is. ties tussen Kaoenda en Vorster zijn nu zodanig dat zij elkaar in het openbaar konden ontmoeten op Zamblaans grondgebied. Woerdvoerders van de koperindus trie in Zambia hebben verklaard dat langs de nieuwe spoorlijn in eerste instantie slechts de produk- tie van een van de twee grootste koperondernemingen zal werden vervoerd. De rest van de koperpro duct/ie zal voorlopig nog over de weg getransporteerd worden. De zelfde woordvoerders deelden mee dat het nog wel twee jaar zal duren voordat de gehele Zambiaanse ko perproductie per spoor naar zee zal kunnen worden vervoerd. De Indonesische minister van bui tenlandse zaken Malik zei gisteren dat het overleg uitsluitend met Portugal zal worden gevoerd, dus zonder de elkaar bestrijdende par tijen op Timor. Mallks Portugese ambtgenoot majoor Anbunes heeft onlangs in de algemene vergade ring van de Verenigde Naties over leg tussen de twee landen voorge steld. De linkse bevrijdingsbeweging Fre tilin die onafhankelijkheid voor Oost-Timór voorstaat is bereid tot overleg met Portugal, maar weigert een gesprek met de twee bewegingen die aansluiting van Timor bij Indo nesië nastreven - UDT en Apodetl. De UDT heeft eveneens toegezegd met Portugal te willen praten. Inmiddels is in Jakarta vernomen dat 'anti-communistische' troepen oprukken naar Dill, de hoofdstad van Timor. Nadat de gecombineer de troepen van de Apodeti en de UDT die in Jakarta hardnekkig de 'anti-communistisch beweging' wordt genoemd, de stad Bobonaro hadden Ingenomen is het Fretilin voigens Jakarta de laatste grote stad in het grensgebied met Indo nesisch-Timor kwijt. De gecombi neerde troepen rukken nu op naar de belangrijke stad op het oostelij ke gedeelte van het eiland, Mauba- ra. Daarna moeten Remera en Li- quica vallen en dan zijn de 'anti communistische eenheden' gevor derd tot op dertig kilometer van Dili, dat nog steeds in handen is van het Fretilm. Volgens Jakarta heeft het Fretlin in twee we ken tijd zeven steden in het grens gebied verloren. Er zouden inmid dels al 600 vluchtelingen aan de Indonesische autoriteiten hebben gevraagd te worden gerepatrieerd naar Ratugade, de eerse stad die het Fretilin ontvallen is. PEKING (Reuter) Het bezoek van Henry Kissinger aan Peking is woensdagavond ln een koele sfeer geëindigd na een korte toespraak tijdens een banket van zijn Chine se collega Tsjlao Kwan-hwa. Tsjia- o's rede was een van de kortste die ooit is uitgesproken in de grote zaal van het volk. Er werd geen melding in gemaakt van de reis die de Amerikaanse president Ford later dit jaar naar de Chinese volksrepu bliek zal maken. 3 ADVERTENTIE Rotterdam Postbus 1302 Telex 23402 (010)134980 Amsterdam (020) 248565 Eindhoven (040)445875 Zwolle (05200)37833 ttn ondrmcming van Bührounn-Teiiriodc BV.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7