Conflict dreigt in
het kabinet over
ondernemingsraad
r
idpool
Russische foto's van
Venus erg verrassend
Historicus
Toynbee
overleden
Herrema nog
in belegerd
Iers huis
J[_r "1
Po
i/lf
Alles mag in
voorjaarsmode - pag. 4
Nog wat vakantie te
goed?
pet Nieuwe Haagse Courant en met Nieuwe Leidse Courant
IN DEZE KRANT
akbeweging
lijft tegen
aling van
oopkracht
Oud-minister Lieftinck torste juk
KVP en ARP ook tegen 'afgezwakte personeelsraad'
Eerste beelden van andere planeet
Droog weer
fylT spoort 44.000
vartkijkers' op
Diplomaat zou
door Armeniër
vermoord zijn
NVV-delegatie in
ondernemingsraad
ENKA wil overleg
7,
Trouw heeft ook altijd wat.
En dat blijft zo.
hoort bij u.
Trouw
33e JAARGANG No. 9658 DONDERDAG 23 OKTOBER 1975
In de krant van morgen vindt uiii
onze advertentierubrieken weer
volop mogelijkheid om uw keuze te
bepalen.
TGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA NIEUWE ZIJDSVOORBURGWAL 276-280, AMSTERDAM POSTBUS 859 TELEFOON 020-220383
iONNEMENT 13,52 PER MAAND 40,55 PER KWARTAAL 160,00 PER JAAR POSTGIRO 91133 BANK N.M.B. REKENINGNUMMER 69.74.64.148 GEMEENTEGIRO X 260 LOSSE VERKOOPPRIJS 0,50
Sport
Het lijkt vrijwel zeker dat PSV
bij de laatste acht van het toer
nooi om de Europa Cup voor
Landskampioenen komt, na de
31 zege bij de Poolse titel
houder Ruch Chorzow. Daar
leek het bij rust, toen Ruch met
10 voor stond, niet op. De
Eindhovenaren herstelden zich
echter uitstekend en eindigden
het duel tenslotte juichend (fo
to). Andere uitslagen: FC Den
HaagLens 32, Hertha BSC-
Ajax 10.
Kerk
We worden steeds meer
functionarissenkerk 2
Binnenland
Doden op spoorbaan geen
moord 3
Kamer: geen uitstel van
onafhankelijkheid 3
Buitenland
Sinaï in Veiligheidsraad 5
Chinezen laten ijzeren
Indonesië praat met Por
tugal 5
Kunst
Hommage aan Van Manen 13
Economie
Bonden vrezen nieuwe
multinational 19
Shell delft kolen 19
Blieven van lezers 2
Strips en feuilleton 4
Radio en t.v4
Commentaar
Weeroverzicht 5
Dichtbij en verder5
i i'i
n onze sociaal-economische
factie
I !N HAAG Het ziet er niet
ar uit dat de drie vakcentra-
NVV, NKV en CNV, zullen
ken van hun uitgangspunt
volgend jaar de 'modale
rknemer' (gezin met twee
b ideren en 23.000 bruto) niet
koopkracht erop achteruit
ig gaan- De vakcentrales ver-
rpen daarmee het uitgangs-
nt van minister Boersma (so
le zaken) dat de loonkosten-
jging per werknemer in 1976
st hoger mag worden dan tien
icent.
Boersma noemde vorige week
tien procent de 'absolute bo-
ïgrens'. Handhaving van de
ipkracht van de 'modale werkne-
r' noemde Boersma slechts 'een
•lopige globale doelstelling' van
kabinet. Hantering van tien
cent loonkostenstijging als
xlmum betekent dat bij tegen-
ende prijsstijging de koopkracht
i de gemiddelde werknemer zal
en. Juist daarom willen de vak
trales zich niet vastpinnen op
tien procent.
(en verandering-
andag stellen de drie vakcentra-
hun looneisen en andere wen-
aan het adres van de werkge-
s definitief vast. Maar bij de
centrales verwacht men dat
irbij geen verandering zal ko-
n in het uitgangspunt dat de
pkracht van de 'modale werkne-
op peil moet blijven.
drie vakcentrales willen zich
hard opstellen tegen pogingen
de werkgevers te breken met
automatisme van prijscompen-
:s in de CAO's. Nu worden de
O-lonen achteraf automatisch
hoogd met het percentage van
prijsstijgingen. De afgelopen ja-
stegen de prijzen stéeds sneller.
Oud-minister van financiën dr. P.
Lieftinck, kreeg gisteren van de
huidige minister, dr. Duisenberg,
een juk op de schouder gelegd.
Dat gebeurde nadat dr. Lieftinck,
die kort na de oorlog zeven jaar
lang minister van financiën was,
het nieuwe gebouw van het mi
nisterie aan het Haagse Voorhout
plechtig had geopend.
Het juk symboliseert het zware
ambt van de minister van finan
ciën, zei Duisenberg. Het is een
van de jukken die tot en met de
laatste winter in de oude gebou
wen van het ministerie aan de
Haagse Kneuterdijk daadwerkelijk
door het personeel werden ge
bruikt om kisten vol kolen uit de
kelder naar de ambtenarenver-
trekken te dragen ten behoeve
van de oude potkachels. De oude
gebouwen hadden namelijk geen
centrale verwarming. In 1952 was
daar wel vier ton voor uitgetrok
ken, maar toen besloot men dat
een geheel nieuw gebouw nodig
was, zodat het geld daarvoor opzij
werd gelegd. Sindsdien is er geen
centrale verwarming meer geko
men, terwijl de ambtenaren tot
augustus 1975 hebben moeten
wachten op hun nieuwe gebouw.
(Zie ook pagina 19)
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Binnen de coalitie-Den Uyl dreigen de grootste moeilijkheden over de democratise
ring van de ondernemingen nu minister Boersma (sociale zaken) een wetsontwerp voorbereidt dat
tegemoetkomt aan het verlangen van NV V/NKV naar omvorming van de ondernemingsraden in
personeelsraden.
kabinet heeft een ver elkaar plaatst. In deze kring
gecirculeerd waarin bestaat veel sympathie voor de
ideeën van het CNV dat vorige
week in de SER het standpunt van
NW-NKV afwees.
Het CNV ziet de onderneming als
een samenwerkingsverband. Het wil
een ondernemingsraad met meer
bevoegdheden, maar wel een raad
waarvan de directie lid blijft, ech
ter niet per se als voorzitter, die
zou de raad zelf uit zijn midden
moeten kiezen. Daarenboven wil
het CNV een bestuurlijk toporgaan
voor de onderneming, vergelijkbaar
-met de huidige raden van commis
sarissen, waarbij de helft van de
Binnen het
discussiestuk
Boersma's ideeën een eerste
uitwerking kregen. De minister
streeft naar een 'verzelfstandigde'
ondernemingsraad die een veel
krachtiger positie naast (sommigen
vrezen: tegenover) de onderne
mingsleiding zal kunnen innemen.
Minister Boersma zou op die ma
nier een tussenpositie willen inne
men tussen het standpunt van de
werkgevers die nauwelijks wezenlij
ke versterking van de onderne
mingsraden wensen, en dat van
NVV/NKV die de personeelsraad -
uitsluitend bestaande uit gekozen
vertegenwoordigers van de werkne
mers - willen. (De ondernemings
raad bestaat thans uit gekozen
werknemers-leden en de (één) di
recteur als lid en tevens voorzit
ter). Het wetsontwerp dat op komst
is, vermijdt het (wat besmette)
woord 'personeelsraad'. maar komt
aan de erachter liggende denkwe
reld tegemoet doordat het de geko
zen werknemers het recht geeft,
niet alleen zonder de leiding van
de onderneming te vergaderen,
maar ook besluiten te nemen.
Wel zouden de personeelsraden ver
volgens over hun besluiten met de
leiding van de ondernemingen
moeten overleggen, terwijl ook
overleg met de ondernemingslei
ding voorafgaande aan het nemen
van een besluit mogelijk blijft.
CNV
Bij de fracties van KVP en ARP in
de Tweede Kamer overheerst de
mening dat de personeelsraad, zelfs
in deze afgezwakte vorm, de leiding
van de onderneming en de werkne
mers uit elkaar drijft en in een
permanente belangenstrijd tegeno-
leden van dit toporgaan recht
streeks door de werknemers wordt
gekozen. Dit toporgaan moet alle
beslissingen van de onderneming
nemen, waaronder benoeming en
ontslag van directieleden.
Zware druk
Sinds de plannen van minister
Boersma in politieke kring in Den
Haag bekend zijn geworden, staat
hij onder zware druk van de frac
ties van KVP en ARP om zijn
0 Zie verder pag. 9 le en 2e kolom
e verder pagina 9, kolom 1
ADVERTENTIE
Overwegend droog weer met
wolkenvelden, afgewisseld door
opklaringen en plaatselijk
mist. Een zwakke tot matige
zuidoostelijke wind. Maximum
temperaturen omstreeks 12
eraden.
MORGEN EN OVERMORGEN:
Droog en vrij zonnig. Weinig
verandering in temperatuur.
Morgen zon op: 07.19
onder: 17.29
maan op: 20.05
onder: 11.35
ï-en-veertigduizend en één.
MOSKOU (UPI, Reuter) De
eerste beelden die zijn gemaakt
van het oppervlak van een an
dere planeet, hebben een kleine
wetenschappelijke sensatie op
geleverd. Het landschap dat de
camera van de Russische Venus
9 na de landing registreerde,
Zenuwoorlog' duurt voort
DUBLIN (AP, DPA, ANP, UPI,
AFP) De zenuwoorlog tussen
de ontvoerders Eddie Gallagher
en Marion Coyle en de Ierse po
litie duurde gisteravond laat
nog steeds voort. Twee dagen
nu al wordt de Nederlandse in
dustrieel dr. Tiede Herrema
door die ontvoerders vastgehou
den op de bovenverdieping van
een woning in Monasterevin.
Die woning is belegerd door een
grote politie- en legermacht in af
wachting van de dingen die staan
te gebeuren. In de situatie is giste
ren niet veel verandering gekomen.
De Ierse politie heeft ontvoerder
Eddie Galagher herhaaldelijk ge
vraagd Herrema vrij te laten, maar
heeft steeds nul op het rekest ge
kregen. Vermoed wordt, dat de po
litie een afmattingstaktiek toepast,
wat inhoudt, dat net zolang zal
worden gewacht, tot de ontvoerders
zich uitgeput zullen overgeven. Een
verrassingsaanval wordt echter ook
0 Zie verder pagina 9, 3e kolom
werd beheerst door hoekige kei
stenen tot een meter groot, en
dat was het laatste wat iemand
had verwacht.
De instrumentencapsule van de
Venus 9 begon om vijf uur gister
morgen zijn afdaling door de dich
te atmosfeer van de planeet, en
maakte om 6.13 uur een zachte
landing. Gedurende 53 minuten
werden meetgegevens uitgezonden,
tot de elektronische apparatuur aan
de heersende temperaturen - onge
veer 500 graden - bezweek.
Het oppervlak van Venus is door
het dikke, eeuwige wolkendek heen
niet te zien, maar men had zich
een door stofstormen vlakgeschuurd
landschap voorgesteld. Dat beeld
leek bevestigd te worden door ra-
darwaaimemingen die op het be
staan van brede, zeer ondiepe kra
ters wezen. De nu gefotografeerde
hoekige keistenen zijn met die
voorstelling volstrekt in tegen
spraak.
'Windje'
De gemeten windsnelheid bedroeg
een halve meter per seconde. Dat
lijkt erg weinig, maar omdat de
atmosferische druk op Venus ne
gentig maal zo groot is als op aarde
en de atmosfeer daar bovendien uit
het zware koolzuurgas bestaat, zijn
de krachten die dat 'windje' uitoe
fent groter dan die van een aardse
orkaan.
Zaterdag moet de Venus 10 bij de
planeet aankomen, die enkele da
gen later was gelanceerd (in juni
van dit jaar). De veronderstelling
ligt voor de hand dat ook die een
instrumentenpakket zal laten lan
den. Foto's op het oppervlak van
een ander hemellichaam waren tot
nog toe alleen op de maan ge
maakt.
Twee Amerikaanse Viking ruimte
vaartuigen zijn op weg naar Mars
voor een soortgelijke opdracht. Zij
gaan bovendien speuren naar be
wijzen van leven op de rode pla
neet, een project dat voor Venus,
gezien de weersomstandigheden
daar, minder voor de hand lag.
WENEN (AP/Reuter) De Turkse
ambassadeur in Wenen zou door
een Armeniër zijn vermoord.
Gisteravond belde een man die zei
de Bevrijdingsorganisatie voor Ar
menië te vertegenwoordigen het
persbureau Associated Press in New
York op met die mededeling 'Ik wil
u op de hoogte brengen van het
feit dat wij de verantwoordelijkheid
opeisen voor de actie in Wenen',
aldus de onbekende. Daarna hing
hij op. De politie van New York
heeft gezegd nog nooit van de Be
vrijdingsorganisatie voor Armenië
te hebben gehoord.
Drie jaar geleden schoot een Arme
niër in de Verenigde Staten twee
Turkse diplomaten in Los Angeles
dood, als vergelding voor de vervol
ging van de Armeniërs in Turkije.
In Turkije wonen ongeveer hon
derd duizend Armeniërs.
Het vroegere Armenië is opgegaan
in Turkije, Iran, en de Sowjet-
Unie. Verschillende Armeense be
wegingen streven naar een nieuwe
zelfstandigheid voor Armenië.
De Turkse ambassadeur in Oosten
rijk, de zestigjarig Dan is Tuhaligil
werd gistermiddag in zijn kantoor
in het centrum van Wenen met
drie kogels in het hoofd vermoord.
Er waren drie overvallers één was
het kantoor binnengegaan terwijl
twee anderen het ambassadeperso
neel onder schot hielden.
De drie overvallers waren met ma
chinepistolen in tassen de Turkse
ambassade binnen gegaan. Zij
spraken vloeiend Engels en gingen
er vandoor in een Mercedes met
Westduitse nummerplaten, maar
een woordvoerder van de politie zei
YORK (Reuter, UPI) De ver
maarde Britse historicus professor
Arnold Joseph Toynbee is gisteren
op 86-jarige leeftijd in een ver
pleegtehuis in York overleden.
Toynbee verwierf zich wereldfaam
met zijn twaalfdelige werk 'A study
of history'. De historicus was een
uitgesproken voorstander van een
wereldregering.
Toynbee werd op 14 april 1889 ge
boren. Van zijn moeder erfde hij de
belangstelling voor de geschiedenis
en van een oom, die zeekapi
tein was de passie om te reizen.
Hij kreeg zijn opleiding aan de
universiteit van Oxford en ging in
1921 als correspndent voor de Man
chester Guardian naar Turkije om
de Turks-Griekse oorlog te ver
slaan.
In zijn 'Studie van de geschiedenis'
trachtte hij, zoals hij zelf zei, de
geschiedenis te ontleden als een
analist in een laboratorium, op zoek
naar het patroon van opkomst en
ondergang van beschavingen. In
het derde deel, dat
kwam, waarschuwde
supermachten aan de grenzen van
Europa. Hij voorspelde dat de scep
ter in handen zou komen van 'bar
baren' die hem niet aankunnen.
'Het zal een ramp worden voor de
hele wereld', aldus Toynbee toen.
Na de Tweede Wereldoorlog pleitte
Toynbee voor een door de VS en de
Sowjet-Unie samen gevormde we
reldregering om te voorkomen dat
de. mensheid zou worden vernietigd.
Van een verslaggever
UTRECHT De twaalf vertegen
woordigers van de Industriebond
NVV in de centrale ondernemings
rad van Enka-Glanzstoff hebben
gisteravond besloten het fiat, dat
zij onlangs gaven aan de reorgani
satieplannen van Enka-Glanzstotf
weer in te trekken.
De NWieden in de COR "(zij vormen
de grootste vertegenwoordiging) zei
den 'het hun gevraagde advies op
te schorten totdat het overleg me(
de vakbonden over de saneringsvoor
stellen in de overheidssector en over dat zij eruitzagen als Zuid-Europea-
rie invPHterines- pn werkeeleeen- nen' De politie heeft 13 verdachten,
ae investerlngs- en werkgelegen- allen bultenlamlerei aangehouden
heidspolitiek geopend xs en tot aan- voor confrontatie met het personeel
vaardbare resultaten heeft geleid'. van de ambassade.
Als onze weerkundige medewerker weinig te melden
heeft omdat het weer zich nauwelijks van dat van
gisteren onderscheidt, betekent dat niet dat hij ook
weinig te vertellen zou hebben. Zo hoort u nog eens
iets van het weer op de Zuidpool.
Nieuwe abonnee:-
Straat:
Plaats:
Opgegeven door:
Naam:
-Giro:
Betaalt per kwartaal
Mededeling aan onze
abonnees en adverteerders
Met ingang van 27 oktober zijn de commerciële afdelingen van onze krant
verhuisd naar Wibautstraat 131, Amsterdam.
Het nieuwe telefoonnummer is (020) 913456.
De redactie blijft voorlopig gehuisvest op het adres N. Z. Voorburgwal 276-
280 en blijft telefonisch bereikbaar onder nummer (020) 220383. Voor alle
afdelingen blijft het Postbusnr. 859 gehandhaafd.
DIREKTIE TROUW/KWARTET B.V.
Plaats
Ik <nit\nng graag:
O -1 frnale zwurt-kunstlcdcren onder/citers mei zilver bedrukte uudcr-
welse locomollefmodellcn. Werkelijk een sieraad op uw lafel.
O Praktische, kleurrijke eeuwigdurende rlemkalender. Modern, ori
gineel. Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
O Tekening IJ 1 O Tekening IJ 2 O Tekening IJ 3 O Tekening IJ 1
We!k@mst^©@i--^ee!o
De nieuwe abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt
(na twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben
ontvangen) zes gulden minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de envelop: De Christelijke Pers, antwoordnummer
2792, Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
V'/H
'tl
Tm,..
\in
