Serie over boeren in
Duitse crisisjaren
blij met blik
Radio- en televisieprogramma's
DCLLy
VAN
ARNHEM
Naar roman van Hans Fallada
VPRO heeft
te weinig geld
Even
puzzelen
1
I6
1
Mildere straffen
dan geëist voor
Zuid-Molukkers
Vakbonden beginnen
proces tegen
bedrijf Gevetex
Journalist
Bom in Vlissingen
WOENSDAG 22 OKTOBER 1975
RADIO/TV
TROUW/KWARTE'
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM 'Boeren, bonzen en bommen' is een zesdelige Duitse serie, die in gedramatiseerde
vorm episoden uit de crisisjaren in Duitsland illustreert. Als rode draad lopen daardoor de lotge
vallen van een zekere Max Tredup, onfortuinlijk advertentieverkoper bij een steeds kleiner worden
de krant.
KARELTJE KNETTER
Materiaal voor de serie is afkomstig
van de gelijknamige roman 'Bau-
ern. Bonzen und Bommen' van de
schrijver Hans Fallada, dat in 1931
verscheen. Fallada was zelf verslag
gever. Hij wordt vaak gezien als de
kroniekschrijver van de woelige ja
ren in Duitsland na de eerste we
reldoorlog.
Toen zijn roman uitkwam was hij
38 jaar. Zijn leven lijkt op dat van
de hoofdpersoon Tredup. Fallada
verdiende de kost met verschillende
baantjes als ambtenaar en boek
houder. nachtwacht, advertentie
verkoper enz. In de plaats Neumiin-
ster had hij een baantje gevonden
als abonnementen- en advertentie-
aquisiteur bij een klein, nogal
rechts georiënteerd provinciekrantje.
Hij begon al gauw een rol te spelen
in het openbare leven van het
stadje. Zijn krant begon hem
steeds meer journalistieke opdrach
ten te geven: plaatselijk nieuws,
theater, concert- en filmrecensies.
Als verslaggever was hij aanwezig
bij het proces tegen de boeren in
Neumünster. Boeren spelen dan ook
een belangrijke rol in zijn roman
-en in de dramaserie.
Aan de ene kant is er de steeds
slechter wordende economie, aan
de andere kant het opkomende fas
cisme. In die tijd konden de boe
ren. dank zij de inflatie met waar
deloos geld hun hoge hypotheken
aflossen, maar in de waan dat de
tijd beter zou worden 'gingen ze
nieuwe leningen aan. De economie
kelderde echter en de zware belas
tingen konden de boeren tenslotte
niet meer betalen. In 1929 leidde
dit tot de boerenopstand in Slees-
wijk-Holstein.
De hoofdpersoon Max Tredup ver
zamelt overdag advertenties en
schrijft 's nachts adressen om te
kunnen leven. Het gaat slecht met
zijn krant, de Kroniek, want door
de economische neergang zijn er
steeds minder abonnees en dus
minder advertenties. 'Hij kan zijn
gezin nauwelijks onderhouden
Ossen veilen
Toevallig is hij er getuige van da*
twee deurwaarders ossen veilen in
Ernst Jacobi, als de advertentiever
koper Max Tredup. die toevallig ge
tuige is van de boerenopstand in
Sleeswijk-Holstein. Ilij maakte foto's
en verkoopt ze duur aan de autori
teiten omdat hij van de adverten
ties niet leven kan. In de serie 'Boe
ren. bonzen en bommen', die de
XOS brengt.
een dorp. Het gaat de boeren zo
slecht dat heel wat dieren in beslag
worden genomen om belasting- of
andere schulden te voldoen.
Deze keer heeft men er echter ge
noeg van. De deurwaarders worden
verdreven en door brandend stro
op de weg ingesloten. Max Tredup
maakte er foto's van. Op zijn krant
zegt hij dat ze mislukt zijn. De
volgende dag biedt hij ze echter
we laan de burgemeester aan. die
duizend mark belooft..oZ kan de lei
der van de boeren gevangen worden
gezet.
De rol vanTredup wordt gespeeld
door Ernst Jacobi. Regisseur is
Egon Monk, die van 1960 tot 1968
aan het hoofd stond van de afde
ling televisie-drama van de Nord-
deutsche Rundfunk. Hij regisseerde
veel bekende stukken. De muziek is
van componist Alexander Goehr.
De eerste aflevering van 'Boeren,
bonzen, en bommen' is vanavond
od Nederland 1 om 20.00 uur
Voor derde maal
Zonnebloem Gala
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Voor de derde
maal brengt de KRO-televisie za
terdagavond een Zonnebloem Gala.
Berend Boudewijn zal de uitzending
verzorgen, die het karakter heeft
van een variétéprogramma.
Het programma waarbij ruim 1200
zieken als gast aanwezig zullen zijn
wordt rechtstreeks uitgezonden
vanuit de Groenoordhal te Leiden.
Madagascar wil
zender gebruiken
van Wereldomroep
Van een verslaggever
HILVERSUM De regering van
Madagascar heeft de Wereldomroep
toestemming gevraagd om enkele
uren per dag de in dat land ge
plaatste zender van deze omroep
voor binnenlandse uitzendingen te
mogen gebruiken, aldus directeur J.
W. Acda. die naar Madagascar is
om overleg te plegen.
In de overeenkomstig die de Wereld
omroep indertijd heeft gesloten
met de regering van Madagascar
voor het plaatsen en exploiteren
van de zender staat dat Madagascar
in tijd van oorlog of binnenlandse
opstand de zender mag gebruiken.
Het gaat nu. aldus de directie van
de Wereldomroep echter om nor
male binnenlandse uitzendingen,
aangezien de eigen radio faciliteiten
van Madagascar onvoldoende func
tioneren.
De Wereldomroep die zijn Arabi
sche uitzendingen via deze zender
verzorgt, kan de uren moeilijk mis
sen. tevens meent men dat hiervoor
geen Nederlandse gemeenschapsgel
den mogen worden gebmikt, Daar
om trachten nu eigen technici van
de Wereldomroep op basis van goe
de vriendschap de radiofaciliteiten
van Madagascar te verbeteren.
Vier shows uitgesteld
HILVERSUM Om financiële re
denen heeft de VPRO het plan voor
vier amusementsshows in 1976
moeten laten varen. De VIPRO had
een basisovereenkomst gesloten
met de programmamakers Wkn
Schippers en Wim van der Linden
om na te denken over een pro
gramma-vorm ln de geest van de
Servet-, Haché-, Van Oekelshows.
aldus een woordvoerder van de
VPRO.
Het nieuwe programma zou eventu
eel ln maart 1976 van start gaan.
Het budget van de VPRO laat ech
ter de kostbare uitvoering van de
shows voor het komende jaar niet
toe. Aan de heren Schippers en
Van der Linden is meegedeeld, dat
hun honorarium voor het nadenken
volledig wordt uitbetaald, maar dat
de VPRO niet eerder dan in 1977
aan uitvoering van een mogelijk
plan kan beginnen.
Een gerucht als zouden de beide
heren rechtskundige bijstand heb
ben ingeroepen, is bij de VPRO
niet bekend. 'Zij zijn in niets te
kortgedaan'. aldus de woordvoerder,
'en wij zouden niet weten waarom
zij erom kunnen vragen.'
ADVERTENTIE
Figuur-puzzel
1
4
i
9
KI
^Schorseneren-qratiné
Smakelijk Eten uit Blik.
I Recept no.15.
Voor 4 personen. Bereiding ca. 15 minuten.
VU blik schorseneren. 2dl. melk, 2 eetlepels boter (of margarine),
2 eetlepels bloem. 100 gram geraspte kaas,
3 kerrie, peper en zout.
\De schorseneren verwarmen en intussen een I
kaassaus maken: boter (of i
margarine) smelten, bloem I
erdoor roeren, warme melk j
erbij schenken, samen aan I
de kook brengen, onder I
voortdurend goed roeren. I
De helft van de kaas door de i
saus roeren, met wat kerrie I
en peper (naar smaak) lot de i
kaas gesmolten is. dan uit- I
schenken over de afgegoten I
schorseneren in een vuurvaste I
schaal. Bestrooien met geraspte kaas en de schoiel hoog in een I
hete oven zetlen, of onder een voorverwarmde grill, lot de kaas is I
gesmolten. I
I Menu-tip:
I De schorseneren met saucijsjes serveren en gekookte aardappelen, i
Mijn kijk op blik:
I Groenten in blik bieden een grote keuzëmogel',ikheid. Bovendien
I kunnen de diverse soorten gecombineerd worden en dat biedt weer
de nodige variatie. Maar groenten in bliK bespaart vooral veel ii|Cl! I
En die ti|d kan dan weer gebruikt worden om een gezellige franje
aan de maaltijd te geven.
l Vragen? Schrijf postbus 103, Deventer.
Horizontaal woorden invullen die be
tekenen
1. medeklinker, 2. holte in een muur,
3. schrijfkosten, 4. hard gesteente,
5. voortdurend, 6. beschrijving van
iemands uiterlijk, 7. volmaaktheid,
8. kwelling, 9. gil, 10. een zekere, 11.
medeklinker.
Bij juiste oplossing leest men verti
caal 1 hetzelfde als horizontaal-6.
Oplossing van gisteren
Hor. 1. karet. 4. barak. 8. os, 10. do,
12. keg. 15. elger, 17. roest. 19. rio.
20. ara, 22. ges. 23. akant. 24. aak.
26. Eli. 27. are. 29. snede, 30. Eiger.
31. lat, 33. cl 37. re. 38. ratel. 39
staar.
Vert. 1. koker. 2. as. 3. es. 5. al. 6
ad. 7. koets. 9. Ee. 11. ego. 12. kra
keel. 13. graniet. 14 neg. 16. liaan.
18. serre. 21. ral. 24. aster. 25. kei.
27. aga. 28. erker. 32. as. 34. la. 35.
de.36 O T37 ra.
Van een verslaggever
ARNHEM Tegen leden van de
zogenaamde groep Moordrecht, jon
ge Zuid Molukkers die veertien da
gen geleden terecht stonden in de
samenspanningszaak tegen de ko
ningin. zijn straffen uitgesproken
diel ager uitvielen dan de eis van
de officier wan Justitie. Een vorige
groep van jonge Molukkers. de
groep Assen, werd op 14 oktober
vrijwel volgens de eis veroordeeld
(in beide gevallen een Jaar gevan
genisstraf met aftrek).
Van de tien verdachten die op 7
oktober verschenen voor de Arn
hemse rechtbank zijn er gisteren
vijf veroordeeld tot zes maanden,
twee tot zeven maanden, en een tot
acht maanden, met aftrek van
voorarrest voor zover de verdachten
in voorlopige hechtenis heben ge
zeten. Van al deze straffen zijn drie
maanden voorwaardelijk. Een ver
dachte die ook een Jaar tegen zich
had horen eisen Verd vrijgesproken
en een Zuid Molukker tegen wie
acht maanden was geëist werd ver
oordeeld tot drie maanden voor
waardelijk
UTRECHT De industriebonden
van NW, NKV en CNV en de unie
BLHP zullen bij de rechter een
procedure aanspannen tegen de di
rectie van het glasvezelbedrijf Ge
vetex ln Etten-Leur. Zij zijn van
oordeel dat de directie een CAO-
artikel heeft genegeerd, waarin is
bepaald dat overleg moet worden
gepleegd met ondernemingsraad en
vakorganisaties voordat een organi
satiebureau de opdracht krijgt een
onderzoek in te stellen naar de
organisatie van de onderneming.
Enkele weken geleden werd aange
kondigd dat de Frans-Duitse con
cernleiding van Gevetex het bedrijf
ln Etten-Leur (300 werknemers)
wil sluiten wegens miljoenenverlie-
zen. De vakbonden nemen daarmee
geen genoegen, omdat de conclusies
in het directierapport zijn geformu
leerd door de directie van het Duit
se zusterbedrijf 'die haar eigen
hachje tracht te redden door Geve
tex op t^ geven", zoals districtsbe
stuurder Kirkels van de industrie
bond NKV het noemt
Als televisiekijkers bent u er
dinsdag waarschijnlijk niet aan toe
gekomen om tegen half acht de
radio aan te zetten. Eigenlijk wel
een beetje jammer, want de AVRO
startte heel interessant een serie
uitzendingen die moet onthullen
wat voor soort mensen er achter de
massamedia zitten. Dr. Peter
Hofstede presteerde het in nog
geen twintig minuten een zo naar
alle kanten gravende karakteristiek
te geven van journalistiek en
journalist zoals ik mijn hele leven
nog niet heb gehoord.
Hoewel ik al een paar decennia in
het vak meeloop, diste Hofstede
kenmerken op, waaraan ik zelfs
niet heb gedacht. Ik onderschrijf
datmen z.ch als "journalist eenzaam
kan voelen, maar dat de funktie te
vergelijken zou zijn met die van de
vroegere priester, dat opent
ongekende verten. Of je het
vermogen om over de rand van de
wereld te kijken ook kunt leren op
een universiteit waarheen
Hofstede alle publicisten wil
dirigeren wens ik stilletjes te
betwijfelen. Ik denk dat het meer
met persoonlijkheid en geest te
maken heeft, dan mei te verwerven
kennis. Hoe het zij, Hofsrtede heeft,
karrevrachten stof aangedragen om
over aard en taak van de moderne
'zingevers' te discussiëren. Dat
gebeurt in de derde en vierde -
uitzending. Men lette op zijn
omroepblad.
De VARA-rubriek Koning Klant is
niet bepaald een voor de hand
liggend kader om daarin de
wereldwijde energieproblemen te
behandeien. Maar goed,
belangrijker is dat wi.i er ons op
bezinnen. Aan de hand van de
driedelige BBC-film is dat op een
suggesiievp manier mogelijk.
Nederlandse elementen waren knap
in de eerste aflevering verweven
Aktua-TV. de aktualiteitenrubriek
van de TROS. draait een jaar.
Journalistieke mazelen en andere
kinderziekten moeten nu wel
overwonnen zijn. Hoewel ik het
pronken met primeurs in een zo
dramatische_zaak als de ontvoering
van dr. Herrema vind getuigen van
een schoolkrantjes-mentaliteit, zijn
er anderzijds bewijzen van een
groei naar volwassenheid.
Zo werd het kwaad van de zwart
bijverdienende werklozen goed
gedocumenteerd belicht. Dat
uitgerekend in een kerkdorp vijftig
procent van*de beroepsbevolking de
gemeenschapspot oplicht en het
voor eerlijke werklozen straks
grondig bederft, is heel lelijk
teken aan de wand.
Ard Horvers deed de resutaten van
het jongste referendum in Noord-
Ierland uit de doeken en liet er
onmiddellijk op volgen dat uit deze
controverse tussen katholieken en
protestanten aan beide zijden
militante groeperingen zijn
ontstaan. Daaruit zou op te maken
zijn dat bijvoorbeeld de IRA een
recente onderneming is. Het
dateert echter van 1916 en ls niet
ontstaan uit geknok tussen
protestantse en katholieke Iersen.
maar uit de Paasopstand tegen de
discriminatie van katholieken door
de Britse regering.
Belangwekkend was het gesprek
met de Amerikaanse politicoloog
Stefan L. Possony, die goed
geïnformeerd is omtrent de
psychische martelpraktijken in de
Sowjet-Unie. Hij schat dat tussen
de één en twee miljoen Russen in
zogenaamde correctiekampen en in
psychiatrische strafgestichten
slachtoffers zijn van de geheime
dienst.
Dat ook in de Verenigde Staten
vreemde, ontoelaatbare strekeiy
worden uitgehaald, laat de TROS
aanstaande zondag zien. Britse
filmers hebben een documentaire
gemaakt over Amerikaanse solaten
die zonder hun voorkennis met.
LSD werden behandeld als
proefkonijnen voor geheime
diensten. De EO zal op 20
november uit film uitzenden over de
praktijken van de Russische KGB
(de geheime dienst).
TON HYDRA
VLISSINGEN Vlissingen heeft
gisteren enige spannende uren
doorgemakt, toen tijdens grafwerk
zaamheden aan de Vlissingse zee
wering een negenhonderd kilo zware
bom uit de tweede wereldoorlog was
blootgelegd- De mijnexplosieven-
twee 's middags met de demontage
van het gevaarte, nadat de bewoners
uit de nabijliggende flats naar de
voorkant van hun huizen waren ge
dirigeerd en alle ramen wijd open
waren gezet. De bom was binnen een
half uur gedemonteerd, waarna het
sein veilig kon worden gegeven.
189. 'Jonge, jonge, jonge, het hoofd
loopt me om', steunde Ruwe Rey-
nout van Kneutjebroek. 'Zelfs de
knapste tovenaar zou er nog van in
verwarring raken'. 'Waarvan?'
vroeg Humfrie lauw. terwijl hij zich
onder de borstwering boog. Hij
hield de stormram scherp in het
oog en was gereed zijn scherpe
mesje ,elk ogenblik in de zak olie te
stoten. 'Jij maakt vuur met een
klein stokje en bovendien vecht je
erg raar. Met een zak olie tegen
een houten paal. Als ik niet wist.
dat je Hujnfrie "de Reuzendoder
was. zou ik bijna denken, dat je me
voor de mal hield. Wat een krank
zinnige wereld hebben we toch!
Waarom vecht je eigenlijk niet op
de oude beproefde wijze met boog
schutters?' 'Tegen een stormram
begin je niet veel met boogschut
ters'. verklaarde Humfrie. 'Nee.
Reynout, ouwe jongen, we moeten
die lui op een andere manier aan
het verstand brengen, dat we niet
met ons laten sollen. Kijk daar
komen ze weer!' 'Zijn ze nou hele
maal betoeterd!' sputterde Reynout.
Hij vatte eveneens wat moed en
boog zich driest over de borstwe
ring. 'Hela. Kijk eens uit met die
stormram!' buide hij. 'D'r
nog mensen in het kasteel!' Ki
jebroek voor Boecenroodei
klonk opnieuw de juichkreet va
aanvallers die in volle vaart d
muur afvlogen om er een til
deuk in te beuken. Doch toeni
Humfrie tot handelen over.
zullen die argeloze jongens 1
beneden opkijken!' lachte hi;
tegelijk sneed hij met een s
beweging de zak open. Op hetz
ogenblik sloegen er loeiende
men naar buiten. Het kleine v
metje had de vette olie doen
branden
PELLI. PINGO EN HUN VRIENDEN
Radio vandaag
HILVERSUM I
TROS 7.00 NWS. 7.02(Si Ontbijteoos.
(7.30 Nws. 7.41 Aktuallteitea 8.30 'Nws.
8.36 Gymnastiek voor de hulsvrouw).
9.00 Toeraktua. 9.30 (S) Van Heinde en
verre. ÏO.OO(S) Voor de kleuters. 10.30
Nws. 10.33(S) Sphinx 11.45(S) Cafe-
chantant. 12.26 Mededelingen voor land
en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Aktualltel-
ten. 13.15 (S) Sport na sport. 1345 (S
Klassieke koorzang. 14.15(S) Close U.P
15.30 Nws. 15.33(S) After Sesjun. NCRV
16.00 Mlddagdlenst. 16.20(S) Een uur na
tuur. OVERHEIDSVOORL 17.20 Wereld-
gezondheidsdag. 1975. NCRV 17.30 Nws.
17.32 (S) Actualiteiten.
18 OO(S) Bandstand 18.30 Nws. 18.41
Kunst- en vliegwerk. 18 46(S) Met uw
Instemming 19.00 Toscanini dirigeert po
pulaire klassieken. 19.30 Theologische
HILVERSUM II
VARA 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20(Si In de Roode Cirkel. 8.00 Nws.
8.1KS) In de Roode Cirkel (vervolg
9.0O(S i Licht orkest met zangsollsten.
9.35 Waterstanden. 9.40 Schoolradio.
10.00(Si Radioweekblad. 11.00 Nws. NOS
11.03 Bopthemas en swingsesslons: jazz
uit dejaren 35-55. 11.30 Spiegel van
Duitsland. VARA 12 00 Knokke-Centraal.
13.00 Nws. 13.11 Dingen van de dag.
13.25(S) Een middagje Stoomradio 16.0p
Nws. 1G.03(S> Moordbrigade Stockholm.
17.00(S) Tea for two. RV U. 17 35 Educa
tief programma. NOS 17.55 Mededelin
gen.
18.00 Nws. VARA 18.11 Dingen van de
dag 18.20 Politieke partijen VARA 18.30
Tekst en muziek. 18.55 Brazzband maga
zine. NOS 19.40(Si Openbaar kunstbezit
19.50 Den Haag vandaag 20.00Nws
20.05 (S) Woensdagavond muziekmagazi-
ne. 22.10 En -toch Almere II: hoe een
nieuwe stad wordt gepland. EO 22.40
Woord der waarheid 22.55 Klankbord.
23.05(S) Postludium. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws KRO 7 02(Si
Drie op he boterham. 9.03(Si Pep-op-
drie. 11.03 Drie draalt op verzoek 12 03
Drie ttussen de middag Van 12 tot 2
14.03 Pop-Kontakt. 16.03 De Hitmees-
ters.
Ieder heel uur nieuws.NQS 18.03 De
Vakaturebank. 18.10 Joost mag niet eten.
19 00 Langs de lijn. 23.02 Kom Does. 0.02
Metro's Midnight Music. 1.02 Take1- It
easy. 2.02 De Meurders Methode. TROS
6.02 Drie op Je boterham.
Speciaal
TV vandaag
Nadat Wim Neijman met dove en
slechthorende kinderen heeft be
sproken. volgt Kenmerk, waarin
aandacht voor de erepromotie van
dr. C. F. von Weiszacker aan de
V.N., een reportage uit Chili en een
gesprek met mevrouw dr. E. Flesse-
man-Van Leer en dr. N. A. M. Fio-
let over sectie twee van de vijfde
assemblee van de Wereldraad: 'Een
heid van Kerken'.
Ned. 2 19.05
Over Sleeswijk-Holstein tussen de
twee wereldoorlogen gaat de naar
Hans Fallada's boek gemaakte Duit
se serie Boeren, bonzen en bommen.
Ned. 1 20.00
In een moderne visualisering van
'Don Quichote', het symfonisch ge
dicht van Richard Strauss, beklimt
de dolende ridder een fiets in plaats
van zijn paard.
Ned. 1 20.50
Panoramiek brengt een film over
Spaans Sahara. Een actuele film van
de Belgische cineast Jacques-Thier
ry Roland.
Ned. 1 7 22.05
Een tevreden bewoner van een be
jaardentehuis is de 79-jarige heer E.
Postema uit Eindhoven, die_ Spre-
kershoek presenteert.
Ned. 1 23.20
In Sutdio Sport aandacht voor
Europa Cupwedstrijden.
Ned. 1 22.35
Gast in Een middagje stoomradio
is de Belgische schrijver Gerard
Walschap.
Hilv. 2 13.25
In de theologische etherleergang
van de NCRV geeft prof. dr. D. C
Mulder college over 'Joden, christe
nen en moslims'.
Hilv. 1 19.30
Flitsen van Europa-Cupwedstij-
tlen in Langs de lijn.
Hilv. 3 19.02
NEDERLAND I
15.30 Jongens van de grote weg,
16.20 Eet u smakelijk en Co:
1. De Brabantse koffietafel
16.50 Ren je rot,
spel programma voor de jei
17.15-17.40 Heidi, tv-feuilleton
TELEAC
18.15 Computerkunde.les 16 en
NOS
18.45 Staatsloterij
18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot gewest
20.00 Boeren, bonzen en
bommen, tv-serie
20.50 Muziek om naar te kijken
21.35 Journaal
21.50 Den Haag vandaag
Panoramiek
22.35 Studio sport
23.20 Sprekershoek: mensen
brengen hun denkbeelden
aktiviteiten onder de
aandacht van de kijkers
23.35-23.40 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
IKOR
19.05 Jouw beurt, programma oi
slechthorende kinderen
IKOR-JKRO-RKK
19.30 Kenmerk
NOS
20:00 Journaal
SOCUTERA
20.25 Nierstichting Nederland
VARA
20.30 Sprout, tv-serie
20.55 Koning Klant extra 'en.
informatief programma
21.45 Scherts, satire en ander
snoepgoed, amusementspi
22.30 Gedicht
NOS
Jjoumaal
22.36-23.06 Huisartsen les 2
25
Als Lena haar bagage van de zolder
heeft gehaald, begint het plotseling,
onverwacht en heftig, als een wind
vlaag en regenbui in maart, ergens
in haar binnenste te bonzen, te hui
len, 't lijkt wel schreeuwen, zo
scheurt het in haar borst. Ze is niet
meer meester over haar kinvel, noch
van de plooi van haar mond, alles
trekt naar beneden, tranen lopen
haar de ogen uit. de woorden, die ze
wil zeggen blijven zweven op 'n
klankloze stem. Ze heeft derhalve
vlug besloten om 's avonds in te
pakken, als de kinderen al in bed
liggen en meneer en mevrouw bene
den zijn. In plaats van de koffers
naar beneden te halen, brengt ze
haar boeltje op een grote kofferbak
telkens maar weer de trap op naar
boven. Op de steenkoude zolder, bij
het schamele licht van een kaars,
pakt ze alles in; boven hoeft ze met
niemand te praten, geen sterveling
"weet. dat traan na traan in de kof
ferbak valt. Zuster Lien heeft ge
vraagd. of ze haar met 't inpakken
kan helpen, maar Lena heeft ferm
nee geknikt. Verbeeld je. nog mooi
er. bij dat inpakken heeft ze geen
hulp nodig en duizend maal liever
doet ze haar eigen dingen zelf af.
Clemens en Dolly zullen het vertrek
van Lena niet meemaken. Jacoba is
door
Henriette L.T. de Beaufort
meesterlijk in de regie van een
gladlopend, groot huishouden. Zij en
Willem Hendrik houden niet van
emotie, ze zijn wasecht Hollands in
deze appreciatie, ze hebben dus dui
zend maal liever geen uiting van het
gevoel, dan dat er kans is op een
onmatige expressie of op uitbundige
woorden. De tweelingen. Dolly bo
venal, moeten daarom van de vloer
zijn, en aangezien het september
1898 is. heeft Jacoba besloten met
haar jongste twee de inhuldigings
feesten in Amsterdam mee te ma
ken. Ze heeft zich aangemeld bij
haar zuster en zwager Van der Oye
op de Herengracht, van hun huis uit
•zullen de kinderen de koninklijke
stoet goed kunnen zien. Luttele da
gen voor Lena's vertrek is zij met
ze naar Amsterdam vertrokken.
Voor een onervaren kinderhart is
een afscheid plus een inhuldiging
niet inenen te omvatten. Eerst de
reis, dan de inhuldiging, een bezoek
aan Oma Van Bilant in Den Haag,
dat alles geeft al zulk een daverende
voorpret, dat het afscheid van Lena
maar half tot ze is doorgedrongen.
De gebeurtenissen zijn te overstel
pend.
Vroeg in de och'tend, het gras glin
stert nog van kristallen dauwdrop
pels, rijdt de breack voor. Willem
Hëndrik laat met onkreukbare be
leefdheid Lena bij het instappen van
het rijtuig voorgaan. 'Meneer kan
tegen zijn vrouw niet beleefder zijn,'
denkt Lena met een schuw glim
lachje. Lang heeft ze gedacht, of ze
het afscheidsgeschenk van Clemens
en Dolly zal aandoen of in de hand
tas meenemen, 't is hun eerste
melktand, gezet in een vogelnest
van gevlochten gouddraden, de hele
broche is zo groot als een duivenei.
Ze heeft toch besloten het afscheids
cadeau in de mooie leren handtas te
leggen. Ze kan 't dan in de trein nog
eens in handen nemen en bekijken
Het is een beeldig doosje, een echt
foudraal met een knipslot de broche
heeft ook een opschrift, op d<
terkant staat gegraveerd:
1898 Beukenloo. De Heere zegf
behoede U'. Hoeveel duizendei
is het niet geleden, dat Aai
zijn zonen deze hogepriester^
gen de kinderen Israëls ga vei
dient hij weer om Lena's ve
wen in de onbekende toekon
sterken.
Langs de hele weg van 't Huis,
laan en in 't dorp wordt 't
gegroet. Bij 't Huis staat he
personeel voor de keukenrami
't tuinhuis de tuinbaas en
vrouw; Antje wuift bij de st
Klein Beukenloo staan de
Clementine en Christine op 't
balkon boven de voordeur, ze
ven met witte zakdoeken, zo
stapel gehaald, ze zwaaien me
te gebaren, alsof 't vlaggensl]
moeten zijn. In 't dorp is zuste
op het kerkplein, ze houdt haa:
met de grote leren tas aan 't
vast. Ze gaat er wel al op
misschien dat ze net is teru
men van een nachtwaak. Ze
iets stijfjes, waarschijnlijk
Willem Hendrik tegenover has
ter in de breack zit. Bij de pi
staan Ds. en mevrouw van
voor het tuinhek, ook al wui
ze staan onder de ereboog,
een houten W met vetpotjes
midden in het groen is getimm
