olksmilitie in örtugal geeft apens niet af Sadat waarschuwt VS over wapenhulp Israël icharow-tribunaal jordevol incidenten Hassan stuurt zijn volk de woestijn in Australische oppositie blokkeert regeringsgeld 3rst arbeiders aan de macht' Smith op het ije bij Vorster ital getuigen 'intolerant' New York nog niet uit de brand Breuk met Syrië verwijd Engelse leger maakt bomtrein onschadelijk misme Aanhoudend droog Liberalen eisen verkiezingen /AG 20 OKTOBER 1975 TROUW/KWARTET 5 ABON (Reuter, AP, UPI) De best uitgeruste linkse volks- ie in Portugal, bekend onder de naam 'Revolutionaire briga- ■an de proletarische partij', heeft zaterdag laten weten dat zij zal verzetten tegen elke poging haar van haar wapens te ont- De bekendmaking van de regering dat zij de burgers zal ont nen wordt door de militie 'een loos gebaar' genoemd. Jent Francisco da Costa Go maakte vrijdagnacht bekend. Ie burgers een week de tijd n om hun wapens in te leve aarna zullen er stappen tegen worden ondernomen Een ;ORIA (Reuter) Volgens 'lemers staat de Rhoedesische I er Ian Smith die vandaag ia bezoekt, een geduchte /bering van premier Vorster chten. Smith heeft een week >n in een tv-gesprek gesugge- dat de bemoeienissen van Hpr de kansen op een akkoord zwarte leiders in Rhodesia /en hadden en dit wordt hem aatagerekend. per heeft een eerste uitleg van als zouden de nieuwsmedia 1 tpmerkingen verkeerd hebben ■egd, verworpen en heeft hem Pretoria ontboden om ophel- te verschaffen, ingskringen in Pretoria ach- et mogelijk dat Smith als hj orden 'gepasseerd in toekom- - Zuidafrikaanse initiatieven ^een regelng n Rhodesë'. De ^sische mnister van buiten zaken, Piet van der Byl, door Vorster bij de bespre- geweerd omdat deze onlangs :eer beledigende uitdrukking ie zwarte nationalisten in zijn )]zou hebben gebruikt. kampen van de zwarte natio- tn van Rhodesië zoeken op het Ijlik de gunst van president pwre van Tanzania. Vandaag in ballingschap verblijvende op Moezorewa en ds. Sithole ;m en vorige week maakten rdigden van de vleugel on- eiding van Nkomo hun op ing bij de Tanzaniaanse pre- woordvoerder van de revolutionaire brigades zei niet te geloven dat de Portugese regering de macht bezit in dit verband afdobnde tegen de bevolking op te treden Onze organisatie, aldus de woord voerder, zal de wapens niet inleve ren voordat de arbeidersklasse aan de macht is gekomen Volgens de woordvoerder zijn de arbeiders- en boerencommissies ook gewapend en zullen zij geen afstand van hun wapens doen Hij verweet de Portu gese regering dat zij de arbeiders hun wapens wil afnemen en die aan reactionaire burgers wil geven Staatsgreep De leider van de Portugese volksde mocraten (PPD) Sa Carneiro heeft gisteren gewaarschuwd voor een staatsgreep door procommunisti- sche officieren Hij sprak tot een menigte van duizenden mensen, die in de stad Aveiro demonstreerden ten gunste van de militaire com mandant voor Noord-Portugal Pires Veloso Deze manifestatie was geor ganiseerd door de centrumdemocra ten, die daarmee voor het eerst weer in het openbaar traden na de hevige aanvallen1 van links begin dit jaar Sa Carneiro zei dat een groep van tenminste zestig officieren van plan is de voormalige pro-commu nistische premier Goncalves te be noemen tot hoofd van de Revoluti onaire Raad Premier Azevedo zou vervangen worden door admiraal Rosa Coutin- ho, de voormalige hoge commissaris voor Angola De positie van presi dent Costa Gomes zou bij een staatsgreep ten deel vallen aan ge neraal Otelo Saraiva de Carvalho, het - huidige hoofd van de veilig heidstroepen Copcon Voornaamst reden voor de staatsgreep is vol gens Sa Carneiro het aan de macht kunnen brengen in Angola van de Marxistische bevrijdingsbeweging MPLA CNHAGEN (Reuter, DPA, UPI) Het Sacharow-tribunaal, e afgelopen drie dagen in de Deense hoofdstad Kopenhagen oblemen rond de mensenrechten in de Sowj et-Unie heeft be en, is boordevol incidenten verlopen. pen zaterdag werd de Ameri- -Roerneense predikant Michael brand uit de zaal gezet na een protest tegen de door de orga- ren gevraagde 'nuchtere in- isatie' van de feiten, agavond liep de Franse to- hrijver Eugene Ionesco, die lid het tribunaal, kwaad weg uit i en hij liet weten gisteren niet len terugkeren. Hij deed dit een ondervraagd verbannen een Pinksterbeweging homo- len op één lijn stelde met die- misdadigers. en uitten vijf getuigen felle op medegetuigen en beschul- hen van intolerantie en be- irdeeldheid. Onder de kritise- groep bevonden zich Victor erg, de eerste andersdenkende, t een verblijf in een Sowjet- :he psychiatrische inrichting naar het Westen mocht en Andrei Grigorenko, de zoon van de bekende strijder voor mensenrechten gene raal Pjotr Grigorenko. Het tribunaal werd gisteravond af gesloten met een oproep tot het vor men van een internationale over eenkomst ter bescherming van po litieke gevangenen over de hele we reld. De jury zei niet te kunnen vaststel len hoeveel politieke gevangenen er in de Sowjet Unie zijn mar er zijn wel sterke aanwijzingen dat het be wind in Moskou in strijd handelt met de verklaring van Helsinki over de mensenrechten ende vrij heidsrechten. Ook de behandeling van nationale minderheden zoals Esten, Letten, Litauers, Armeniërs en Krimtartaren werd gekritiseerd. Reuter) Abraham Beame, de burgemeester van New York heeft gisteren een dramatische op- - .1. 11Pn/lni.nln liivl-r, lrrtlffOM NEW YORK roep gedaan om de~stand van~een bankroet te redden. 'Als we de komende zes weken geen federale hulp krijgen, zijn de failliet', aldus Beame, die stelde dat dit tot een internationale ramp kan leiden. Afgelopen vrijdag wist New York op het nippertje aa n het faillissement te ontkomen door het te hulp schieten van Albert Shanker (zie foto) en zijn bond van leraren. Vakbondsleiders hebben het afgelopen weekeinde gedreigd te zorgen voor straatrellen als de stad bankroet gaat. De politie, de brandweer en diverse vakbonden hebben gezegd president Ford te zullen vragen om regerings steun. Beame zei gisteren in een vraaggesprek voor de tv dat de stad uit de brand is als de staat de sociale ver zekeringsgelden (voor een bedrag van één miljard dollar) zou vergoeden. CAIRO (Reuter/UPI/AP) Acht dagen voor zijn vertrek naar de Verenigde Staten heeft de Egyptische president Sadat in een toespraak tot het parlement zijn diepe bezorgdheid uitgesproken over plannen in Amerika om Israël met de modernste wapens uit te rusten. Hij zei dat de levering van F-61 gevechtsvliegtuigen en Persingraketten, waarover in de Amerikaanse persberichten spra ke is, afwijkt van de rol die Amerika in het Midden-Oosten op zich genomen heeft. In antwoord op felle kritiek van Syrië en andere Arabische landen op het Sinai-akkord verklaarde Sadat: 'Wij heb'ben de wapens niet neer gelegd en wij weten dat we zonder voortdurende oorlogsvoorbereidin gen geen vrede kunnen bereiken, die als rechtvaardig kan worden omschreven'. Sadat herhaalde zijn belofte van steun aan de Palestijnen en de PLO en zei dat 1976 'het jaar van Palestina' zal zijn. Sprekend over Libanon zei hij dat 'mysterieuze incidenten en samenzweringen' in dat land de weg kunnen openen voor Israëlische interventie. 'Een Zing voor je leven BARNET (Reuter) 'Als u niet een berg kunt beklim men, oefen dan tenminste kw longen door in het bad te zingen.' Dit is de raad an een Britse arts, Denis Kiely. Op een medisch congres in de Engelse plaats Barnet zei hij, dat de longen het orgaan zijn dat het minste geoefend en het meest misbruikt wordt. Hij vond dat bijvoorbeeld een corpulente zakenman van middelbare leeftijd die geen kans ziet veel beweging te nemen, er goed aan doet in het bad te zingen, wil hij zijn leven nog wat verlengen. ramp in Lilbanon zou nog wel eens groter van formaat kunnen zijn dan de Palestijnse ramp van 1948' (1948 is het jaar waarin de staat Israël werd opgericht). 'Liibanon mag géén basis of door- gangsland voor het imperialsme worden maar moet een model blij ven van co-existentie tussen de ge meenschappen en sectèn en een Arabisch venster op de wereld, waarachter een gezicht en een hart, die beide voluit Arabisch zijn'. Aftocht uit Syrië Inmiddels heeft Egypte al zijn vliegtuigen en luchtmachtpersoneel gelast Syrië te ontruimen, nadat het al eerder Egyptische studenten aan de universiteit van Damascus naar huls had ontboden. Het is een nieuwe stap in de snel verslechter de betrekkingen als gevolg van' Syrië's veroordeling van het Sinai- akkoord. Twee hoge Syrische offi cieren hebben volgens een woord voerder in Cairo eerder deze maand in een toespraak tot het Egyptische luchtmachtpersoneel in Damascus de politiek van Sadat aangevallen. De Arabische Liga-raad heeft Aboe Dhabi voorgesteld als plaats voor de onderhandelingen op een' nader overeen te komen datum met am bassadeurs van de Europese Ge meenschap. Wegens onenigheid tussen de Arabische en Europese landen over het al of niet bijwonen van de ontmoeting door de PLO is het nog niet tot een conferentie op ministeriëel niveau gekomen. Iraamse, Britse en Omaanse solda ten hebben een grootscheeps offen sief ontketend tegen rebellen in de streek van Dhofar in het sultanaat Oman aan de Perzische Golf, zo heeft het Iraakse persbureau zater dag bekendgemaakt. Het persbureau berichtte uit Aden dat een woordvoerder van het Volksfront voor de Bevrijding van Oman had gezegd dat 'Invasietroe pen uit Iran, gesteund door koloni ale Britse troepen en de troepen van het handlangersregime in Mus kaat, soldaten hebben afgezet in het hart van de sector en in het zuiden van Oman.' Tussen de van uit de lucht en op de kust afgezette troepen en de rebellen zouden he vige gevechten zijn uitgebroken, waarbij aan de kant van de aan vallers zware verliezen zoudenwor- den geleden. In Oman wordt al meer dan tien jaar gevochten tus sen rebellen, die de onafhankelijk heid van Dhofar willen en het leger van de sultan vtn Oman. BELFAST (AP) Bosdeskundigen van het Engelse leger hebben dit weekeinde twee 125-ponds bommen gedemonteerd, die waren achterge laten in een trein die vorige week dinsdag door gewapende mannen was gekaapt. De mannen hadden de trein gekaapt vlag nadat die Ulster vanuit de Ierse republiek, ten zui den van Newry, was binnengeko men. De trein was op de spoorlijn achtergelaten. vcjBrvoIg van pagina 1 Viering van Roemenië, dat zich emming onthield, rabische landen hadden be- dat de resolutie niet was t 'tegen het Joodse volk of de godsdienst', maar tegen een rtpaMstische en racistische r e staat', baëlische gedelegeerde Chaim S noemde de resolutie 'een pen en kwaadaardige resolu te de VN uiteindelijk wel eens tinnen vernietigen'. Het Jood- Ik heeft al veel doorgemaakt LVJ ook dit overleven, 'maar we niet vergeten wie zich op- ;evfen voor het fatsoen en de dng en wie niet stemden l ,ien aanval op onze godsdienst geloof. Wij zullen dan nooit leien'. Het Israëlische ministerie i uitenlandse zaken heeft met 1 t een aantal Af rikaanse landen en, dat zij zich niet achter de iütie gesteld hebben. Verschei Afrikaanse landen vrezen dat Afrika de lachende derde zal ls de resolutie wordt aange- t t in de Assemblee omdat rriee de eenstemmigheid van de F u toe gevoerde acties tegen lank racisme in Zuidelijk Af- 3ll) erdwenen is. in! os de New York Times van 3ente heeft een lid van de Ameri can delegatie bij de VN Chili oj beschuldigd, dat .het zijn ■dU vóór de anti-zionasme-resolu- an eft 'verkocht om de Arabische rai te kopen tegen de beschuli- 1 t lat de junta in Santiago poli gevangenen martelt'. Chili e vóór de resolutie. Van onze weerkundige medewerker Voor de tweede maal in oktober is de luchtdruk hoog boven Scandina vië. De barometers staan daar bo ven 1030 millibar. Tussen dit maxi mum en een lagedrukgebied boven de Karpaten blijft de wind uit noordoost tot oost blazen en wordt er vrij koude lucht aangevoerd. Tot regen komt het niet, wellicht wordt de kans op opklaringen geleidelijk aan iets groter. Wanneer de lucht druk ook de komende wintermaan den herhaaldelijk hoog zal worden boven Scandinavië (wat wij nu nog niet weten) zullen we vrij zeker op schaatsen komen. In koude winters herhalen zulke noordoostelijke of oostelijke koudegolven, daarbij steeds in hevigheid toenemend, zich. Althans zo kan. het gaan. Belangrijk is in dit vervand ook of er boven Noord-Rusland een hoge- drukgebied komt te liggen, dat de Siberische circulaties in westelijke richting verldngt. Lagedrukgebie den in het Middellandsezeegebied kunnen storingen belangrijk op drijven. Natuurlijk zijn er ook nog andere luchtdrukpatronen mogelijk die tot stevig winterweer kunnen leiden. Het weer in de eerste helft van deze week blijft droog nu het maximum boven Scandinavië zich handhaaft en het regengebied in Duitsland en Polen verder afneemt en ons met kan bereiken. In 'Col', de schriftuur van de En gelse weeramateurs, las ik dal West-N oorwegen een uitzondelink natte september heeft gehad, in Takle op 61 graden noorderbreedte en 5 graden oosterlengte, viel maar Weerrapporten van gisteravond 19 uur: weer, maximum temperaturen en neer slag van 719 uur. even 83S millimeter regen tegen 285 normaal. In de stad Bergen viel 630 millimeter water tegen 228 nor maal. Het vorige record was 453 millimeter in 1932. Opd insdag 16 september 1975 was het bijzonder met tussen 7 en 19 uur 100.7 milli meter water in Bergen. Onze mede werker op Marken merkt op dat oktober vorig jaar op IJsland war mer uitviei dan bij ons. Tegenover het absolute maandmaximum van 14.6 graden Celsius van De Koog. Tessel, berekende Seydisfjord in het uiterste noordoosten van IJs land 16 graden op de 23ste. De laagste temperatuur in oktober 1974 op IJsland was -14.2 in Hveravellir in Midden-IJsland op de 28ste. HOOGWATER MIST Voor dinsdag 2 loktober: Vlissingen 2.20 14.27; Harlngvlletsluizen 4.0216.17; Rot- sfmn terdam 5.10-17.09; Schevenlngen 3.34— fftp® Amsterdam zwaar bewolkt 12 0 De Bilt geheel bewolkt 12 0 Deelen zwaar bewolkt 11 0 Eelde onbewolkt 12 0 Eindhoven geheel bewolkt 12 0 Den Helder zwaar bewolkt 11 0 Luchth. R'dam geh. bewolkt 13 0 Vlissingen onbewolkt 12 0 Zd. Limburg geheel bewolkt 10 0 Aberdeen half bewolkt 11 0 Athene zwaar bewolkt 24 0 Barcelona onbewolkt 20 0 Berlijn regen 11 Bordeaux zwaar bewolkt 14 0 Brussel geheel bewolkt 11 0 Frankfort regen 11 1 Genève geheel bewolkt 12 0 Helsinki onbewolkt 5 0 Innsbrtlck regen 6 8 Kopenhagen licht bewolkt 12 0 Lissabon onbewolkt 21 0 Locarno zwaar bewolkt 16 0 Londen zwaar bewolkt 13 0 Luxemburg motregen 9 0.1 Madrid onbewolkt 21 0 Malaga onbewolkt 24 0 Mallorca onbewolkt 21 0 MÜnchen regen 8 10 Nice Uht cbewolkt 18 0 Oslo geheel bewolkt 2 0 Parijs geheel bewolkt 10 0 Rome zwaar bewolkt 17 0 Spilt regen 17 3 Stockholm onbewolkt 8 0 Wenen regen 11 0.2 Zürich motregen 9 1 Casa Blanca licht bewolkt 21 0 Istanboel half bewolkt 24 0 Las Palmas licht bewolkt 24 0 Tel Avlv licht bewolkt 29 0 Tunis regenbul 22 1 -V"£- ZONNIQ refill SNEEUW OPKLARINGEN ONWEER Als reactie op het besluit van het Internationale Rerechtshof in Den Haag organiseert Koning Hassan van Marokko op donderdag aanstaande een vredesmars door de Spaanse Saha ra. Deze mars is in strijd met het besluit van het Hof en de resolutie van de Verenigde Naties. Nog verleden Jaar werd in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties voor de zoveel ste keer een resolutie aangeno men waarin een referendum on der de bevolking van de Spaanse Sahara geëist werd, zodat deze over haar eigen toekomst zou kunnen beslissen. Deze resolutie werd kort daarop door de assem blee In de ijskast gezet, omdat men met een voorstel van Ma rokko akkoord ging om de kwes tie van de Spaanse Sahara, waarop naast Marokko ook de Noordafrikaanse staat Maureta- nië aanspraak maakt, voor het Internationale Hof te brengen. De uitspraak van het Hof verle den week, dat zekere 'juridische banden' van de Sahara met zo wel Marokko als Mauretanlë er kent, bekrachtigde echter het recht op zelfbeschikking van de 'bevolking van de Spaanse Saha ra. Alle betrokken partijen Marokko. Mauretanlë, Algemrije, Spanje en de 74.000 nomadische inwoners van de Sahara zien in de uitspraak van het Hof een bevestiging van hun standpunt. Het aanzien en de positie van koning Hassan in zijn eigen land hangt sterk af van de re sultaten van zijn campagne in de Spaanse kolonie. Het vraag stuk van de Spaanse Sahara is in Marokko een kwestie van na tionaal belang van de eerste or de geworden. Sinds 1957 steunt Marokko een "bevrijdingsbewe ging' in dat gebied die de aan sluiting bij Marokko voorstaat. Algerije tegen Ook Algerije steunt een bevrij dingsbeweging in de Sahara. De ze beweging, het Frente Polisa- rio genaamd, strijdt voor de na tionale zelfbeschikking van de Sahara. De Algerijnse steun valt uit het feit te verklaren, dat Algerije een versterking van Marokko in Noord-Afrika vreest, bij een eventuele inlijving van de Spaanse kolonie. Hassan probeert door het op schroeven van deze kwestie en door een schijnbaar progressieve buitenlandse politiek de onvrede in eigen land naar het tweede plan te drukken. Algemeen be kend is dat de Marokkaanse sa menleving door armoede, werk loosheid en corruptie geken merkt wordt. Het land heeft nog steeds een feodaal regime. De economie stagneert al jaren, het grootste deel van de bevolking is politiek onmondig en de politie ke leiders trekken zich niets aan van de sociale noden van de geregeerden. Alle aangekondigde her-vórmingen bleven papiere tijgers. De voormalige Franse kolonisten zijn door een kleine groep Marokkaanse burgers ver vangen. Zij, die het land in naam van de koning besturen, worden er alleen financieel be ter van. De ontzaglijke corruptie wordt door Hassan oogluikend toegestaan, omdat hij denkt daaraan nog meer macht te kunnen ontlenen. Het gevolg er van is dat onder anderen 40 pet van de mannen in de leeftijds klasse tussen 20 en 30 jaar zon der werk zitten. Dit leidde ertoe dat Marokko arbeid naar West- Europa is gaan exporteren. Reeds enkele malen hebben in het verleden legerofficieren ge probeerd een staatsgreep tegen de huidige heerser in Marokko te plegen. De aanhoudende crisis in de Sahara gaf Hassan de mo gelijkheid om zijn best opgeleide en daarom politiek gevaarlijke militairen in het ver van het politiek centrum van Marokko gelegen grensgebied met de Sa hara te stationeren. Nóg meer fosfaat Oorzaak voor de controverse tus sen Marokko en Mauretanië over de Spaanse Sahara zijn de daar voorkomende grote hoeveelheden fosfaat. Ofschoon Marokko nu al 80 pet van de wereldmarkt voor fosfaat beheerst, heeft de Ma rokkaanse bevolking er weinig profijt van gehad. Telkens op nieuw beloofde Hassan een eco nomische opbloei zodat Marokko ee controle over fosfaatvoorra- den In de Sahara heeft verkre gen. Op deze wijze moeten nati onalistische gevoelens de bin nenlandse onvrede overvleuge len. Toch kan Hassan zich geen oorlog met zijn buurlanden Al gerije en Mauretanië of met Spanje veroorloven. Omdat de bewapening" van het Marokkaan se leger verouderd is en er in het leger een grote groep van ontevreden officieren ls zou Ma rokko in geval van een oorlog geen schijn van kans hebben. Anderzijds zou Hassans positie helemaal onhoudbaar worden, wanneer hij zijn aanspraak op de Spaanse kolonie niet kan verwezenlijken. Daarom bouwde hij een nieuw element in zijn binnenlandse politiek door begin dit jaar 1975 tot 'bevrijdingsjaar' van de Spaanse Sahara uit te roepen. In de huidige situatie blijft Hassan niets over dan het creëeren van een voldongen feit. Het aanzetten van de bevolking tot deelname aan de vredesmars moet zijn aanspraak op de Sa hara legitimeren en hem voor de ondergang bewaren. Aan de mars moeten 350.000 on gewapende Marokkaanse burgers deelnemen. Inmiddels hebben zich volgens de laatste berichten al 320.000 deelnemers gemeld. Uit Spaanse kringen verluidt dat men de mars niet met wapenge weld zal bejegenen. Maar de be volking van de Sahara bereidt zich op een tegenmars voor, waarmee zij hun land willen verdedigen. In de tussentijd blijft de vraag open of deze gok van Hassan hem het gewenste succes zal opleveren. MELBOURNE (Reuter) De liberale premiers van vier Austra lische deelstaten hebben gisteren een gezamenlijke aanval gedaan op de Australische premier Gough Whitlam in verband met diens weigering nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Whitlam heeft op zijn beurt de oppositie ervan beschuldigd de grondvesten van de democratie aan te tasten door de budgetwetten te blokkeren. Het is de regering hierdoor onmogelijk nieuwe gelden aan te wenden. De Australische oppositie heeft de afgelopen dagen de krachten tegen premier Whitlam gebundeld. De li berale partijleider Malcolm Fraser bracht in Melbourne een joelende menigte op de been. De oppositio nele premiers van Nieu w-Zuid - Wales, Victoria, Queensland en West-Australië gaven in een verkla ring steun aan de handelwijze van de oppositie in Sydney, die met haar meerderheid in het Hogerhuis de budgetvoorstellen, die de regerings meerderheid in het Lagerhuis heeft goedgekeurd, te blokkeren. Premier Whitlam heeft de taktiek van de liberalen in een felle radio rede gekenschetst als 'chantage'. Hij zei een lading brieven te hebben ontvangen, waarin zijn weigering verkiezingen uit te schrijven, wordt gesteund. Oppositieleider Fraser stelde dat het blokkeren een grond wettelijk recht is dat tot nu toe nimmer is gebruikt. Enkele Australische rechtsgeleerden hebben dit weekeinde de gouver neur-generaal van Australië Sir John Kerr gevraagd in te grijpen. Sir John ls de enige, die uit hoofde van zijn functie dit mag doen. Re gering en oppositie hebben echter ook verschil van mening over de vraag wiens advies de gouverneur- generaal in deze constitutionele kwestie moet volgen. BEWOLKING 10 MAX. TEJP. *10 MIN. TEMP. WINDRICHTING 'Hij zegt. dat de toegang naar de beeldbuis verstopt zit met oude journaalopnamen.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5