Nederlander centraal
n miljoenenzwendel
mm
Hoe eerder
hoe lager
de premie
Verzéker
je leven.
'Afdanken kruiser klap onder de gordel'
;!hr. onderwijs blijft bij
^eede lerarenopleiding
CNV stapt niet uit
ondernemingsraden Akzo
Gemiddelde NS'er een
maand per jaar ziek
tgewikkelde affaire in samenwerking met FBI
PS|
Speelgoedbesluit
is goedgekeurd
Sluiting termijn van
aanmelding!
1 december 1975;
Personeel plaatst
badkuipen voor
kantoor van NOM
Bonden schorten
werkstaking bij
Smit Bolnes op
Geen standpunt
over reactoren
Zuid Afrika
'Contact vergroten
tussen grafici
en journalisten'
SER is tegen
personeelsraad
Auto op vrachtauto
Hindorie cijfert
zichzelf weg
Commandant 'De Zeven Provinciën' kritisch hij 'afscheid':
ZATERDAG 18 OKTOBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
H
n een onzer verslaggevers
85 iiELO Een internationale miljoenenzwendel, waarvan de
arige W. J. V. uit Denekamp de hoofdpersoon lijkt te zijn, geeft
lederlandse politie op het ogenblik handenvol werk. In ver-
id met deze zaak, waarbij door de rijkspolitie te Zwolle wordt
Jnengewerkt met de Amerikaanse FBI, zijn tot nu toe zeven ar-
;aties verricht.
Is een bijzonder ingewikkelde
e ire waarbij wat genoemd wordt
'Euro Continental Bank Corpora-
een centrale rol speelt. Het
erzoek in deze affaire loopt al
dan een jaar. Er werd een
mee gemaakt, nadat enige
•rikaanse banken in Nederland
rmeerden naar 'spaarbrieven'
laarbeschikbaar waren gesteld
financiering van grote projec-
onder meer olieboringen,
ging om spaarbrieven van hon-
gulden, vijfhonderd gulden en
Eend gulden, maar ze werden
geboden in bedragen van mil-
m guldens. Naderhand heeft
in Nederland van de FBI ver-
glien dat het opschroeven van
lij jelijke spaarbrieven door een
't aaide wijze van vermenigvuldi-
niet ongebruikelijk is. De FBI
ook de nummers van de stuk-
verstrekken.
onderzoek bleek dat ze allemaal
icht waren in Twentse grens-
plaatsjes, onder meer Denekamp.
De man die ze leverde had zich
daar gevestigd nadat hij uit Zwit
serland was gevlucht. De politie
daar had belangstelling voor hem,
evenals trouwens dè Nederlandse,
waarmee hij al vaker in aanraking
was geweest, vermoedelijk ook van
wege forse schulden. Het was de
vijfenveertigjarige W. J. V. die zich
zelf 'liquidateur' pleegt'te noemen.
De zaak sudderde voort, totdat
voorjaar '75 een Amerikaanse za
kenman bij het Zwolse opsporings
team aangifte deed van grove op
lichting. Het onderzoek wees toen
uit dat V. als tussen persoon optrad
voor gelds'chieters en geldleners.
Hij had hiervoor in Parama een
maatschappij opgericht. Om be
langstelling te wekken adverteerde
hij in vele bladen.
Bij deze 'transacties' ging het om
miljoenen. Voorwaarde was dat er
voor het totstandkomen van een
lening één procent van de som
lonze onderwijsredactie
I'd:
ILLE Het, christelijk onderwijs blijft bij, de eis dat er een
lede christelijke lerarenopleiding moet komen. Het plan om in
irijssel een samenwerkingsinstituut te stichten, waarin behalve
christelijk onderwijs ook het (neutrale) Overijsselse Initiatief-
nité zou deelnemen, is van de baan.
menade dit probleem. Behalve voor
de beide aanvragen vanuit Overijs
sel is dit ook van belang voor de
aanvraag van het katholieke onder
wijs in Limburg.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De ministerraad heeft
gisteren het zogenoemde speelgoed-
besluit goedgekeurd waarin algeme
ne en bijzondere eisen aan speelgoed
worden gesteld. Volgens dit besluit
mag speelgoed niet brandbaar of gif
tig zijn en moet het ook vrij zijn
van gevaar voor besmetting of ver
woningen. Het besluit verbiedt de
verkoop van speelgoedfornuizen die
voorzien zijn van blokjes brandstof.
Gebleken is namelijk dat die brand
stof teveel lijkt op suikerklontjes,
die dan door kinderen soms worden
opgegeten. Ook de verpakking moet
aan nieuwe eisen voldoen. Zo mag
speelgoed niet meer in plastic zak
ken worden verpakt die gevaar voor
verstikking opleveren als kinderen
zo'n zak over hun hoofd trekken.
Voor kinderen beneden de 4 jaar
worden nog bijzondere eisen aan
het speelgoed gesteld.
bestuur van de stichting pro-
mts christelijke opleiding van
W voor Noord- en Oost-Neder-
had destijds op verzoek van de
de mogelijkheid van sa-
Tiwerking onderzocht. De bespre-
met het Overijssels initia-
ïomité zijn nu afgebroken, om-
een enquête onder de scholen
t aangetoond dat de overgrote
srderheid van scholen tegen en
gelijke samenwerking is gekant,
driekwart van de besturen
de christelijke scholen voor
st rtgezet onderwijs in de vijf
lef^rdelijke provincies sprak zich
voor de stichting van een eigen
istelijke opleiding.
>en verklaring betuigt het be-
r van de christelijke stichting
Zwolle zijn spijt tegenover het
ijsselse initiatief comité. 'We
euren dat we u moeten teleur-
er zijn echter waarden en
angen die geen compromis ver
gen'.
TF bestuur meent dat de minister
is beide aanvragen uit Overijs-
op eigen merites moet beoorde-
de minister de procedure
;t die bij schoolstichtingen ge
lijkelijk is, zal hij het klemmende
iek van het christelijk onder
moeten honoreren'.
Is bekend, moet deze kwestie
in de Tweede Kamer besproken
ianfrden. De zeven bestaande leraren-
idingen vallen onder de expe-
entenwet. De gewone regels
het oprichten van nieuwe
ólen, waarbij eenvoudige getals-
eria gehanteerd worden, gelden
Op verzoek van de Tweede
ler bestudeert minister Van Ke-
'Als die bal nog een keer
door de schoorsteen gaat,
moet iemand anders hem
gaan halen.'
(ADVERTENTIE)
csd
rba
)1W
ier'
lit
lOfl
AKADEMIE VOOR EDUKATIEVE ARBEID
"DEJELBURG"
te Baaen
-Wegens het grote aantal gegadigden zijn wij
genoodzaakt de aanmelding van kandidaten voor het 1e
studiejaar, dat medio augustus 1976 aanvangt, te slui
ten op
- De plaatsing geschiedt niet in volgorde van aanmelding
maar op grond van een selektie, waarbij motivatie en
mogelijke geschiktheid voor deze hogere beroepsoplei
ding doorslaggevend zijn.
Namens de toelatingskommissie,
Mr. H.D. van Beek, direkteur.
betaald moest worden. Was dat ge
beurt, dan .werd de zekerheid van
de lener nagetrokken. Het resultaat
was altijd negatief. De koers van de
dollar was net gezakt, of wat dan
ook. Geld zagen de gegadigden voor
een lening in elk geval niet. Naar
schatting heeft V. alleen al op deze
nianier een half miljoen gulden
opgestreken.
Kantoor
Intussen had V. in Lunteren een
kantoor laten inrichten in een
voormalig pand van de RABO-
bank, overigens, zonder de leveran
ciers te betalen. De Eruo Continen
tal Bank Corporation. Plannen wa
ren er verder om vestigingen te
stichting in Hengelo, Tubbergen en
Hoogezand.
Ook buiten Nederland zijn er ver
takkingen. Alleen al in de Antillen
zijn drie van dergelijke maatschap
pijen met zeer indrukwekkende na
men, onder meer in Willemstad op
Curapao. Het is niet zeker dat V. ze
zelf oprichtte, maar wel staat vast
dat hij erbij betrokken is. Deze
maatschappijen fungeren min of
meer als elkanders dekmantel.
Onder de zeven gearresteerden zijn
ook een Belg en een Canadees.
Behalve de hoofdpersoon worden
thans nog vastgehouden de 59-jari-
ge G.J. uit Utrecht, de 51-jarige H.
J. S. en de dertigjarig F.V. uit
Kortrijk. Een broer van V. is even
eens ondervraagd.
Andere zaak
Door al het financiële gezwendel
met zijn vele nog onbeantwoorde
vragen heen speelt nog een andere
zaak, die in het geheel wat myste
rieus aandoet. Toen het onderzoek
goed en wel op gang gekomen was,
is er door vier gewapende Duitsers
een poging gedaan V. te ontvoeren.
Hij was niet thuis.
De mannen namen toen hoeden
mee, die een flink bedrag vertegen
woordigden. Ze werden door de
Duitse douane aangehouden en zijn
intussen veroordeeld. Het kwartet
zou de operatie uitgevoerd hebben
in opdracht van iemand anders,
ook een Duitser. Deze man en V.
hadden financieel met elkaar
een appeltje te schillen. Het rijks
politieteam dat het onderzoek
uitvoert blijft contact houden met
de FBI.
Van een verslaggever
ARNHEM Personeel van de
Kunststof fenmaatschappij (Kumij
in Groningen heeft gistermorgen
tientallen plastic badkuipen en
badcellen geplaatst voor het kan
toor van de Noordelijke Ontwikke
lingsmaatschappij (NOM) in Gro
ningen en voor het hoofdkantoor
van Enka-Glanzstoff in Arnhem
De Kumij is een dochteronderne
ming van Enka Glanzstoff. Bij de
Kumij werken bijna honderd perso
neelsleden, die bang zijn dat hun
bedrijf zal moeten sluiten als Enka
en de NOM weigeren geld voor
nieuwe investeringen beschikbaar
te stellen.
Het bedrijf is overgestapt van de
fabrikage van plastic buizen naar
kunststof badcellen, kunststof ra
men en dergelijke. Voor de om
schakeling is in vier jaar zeven
miljoen gulden nodig, waardoor de
werkgelegenheid bij het bedrijf vol
gens de personeelsleden van Kumij
kan worden behouden en zelfs kan
worden verdubbeld. De slechte gang
van zaken in de bouw maakt het
nodig dat de Kumij snel naar ande
re produkten overschakelt. De NOM
en Enka weigeren echter geld in
het bedrijf te steken. Enka heeft de
overheid nu om steun gevraagd.
ZIERIKZEE De industriebonden
NW, NKV. CNV en de Unie BLHP
hebben gisteravond besloten de
werkstaking bij Smit en Bolnes te
Zierikzee vanmorgen om kwart over
een op te schorten 'tot nader te be
palen tijdstip'.
DEN HAAG Premier Den
Uyl heeft gisteravond op zijn
wekelijkset persconferentie geen
duidelijkheid gegeven over het
regeringsstandpunt ten aanzien
van de levering van in Neder
land vervaardigde reactorvaten
aan Zuid-Afrika.
De ministerraad heeft er tot nu toe
twee maal over gesproken, in het
voorjaar en in augustus, maar een
definitieve beslissing is niet geno
men, aldus de premier, die ook niet
wilde zeggen wanneer die beslissing
wel zal vallen. Drs. Den uyl erken
de dat de internationale aspecten
aan deze levering, extra bezinning
vergen. Daarover zal ook met ande
re landen, onder iheer de zwarte
buurlanden van Zuid-Afrika, over
leg worden gevoerd. Aan de andere
kant weegt de werkgelegenheid die
deze Zuidafrikaanse order voor het
Rijnschelde-Verolme concern bete
kent ook zwaar.
De eerste contacten van het con
cern met de regering hebben, zo
liet premier Den Uyl blijken, er in
ieder geval niet toe geleid dat het
concern direct maar van de hele
zaak afzag. 'Ik ontken noch beves
tig dat er verwachtingen zijn ge
wekt door de regering', zei de pre
mier. Hij weersprak de mening van
de waarnemend voorzitter van -de
PPR-fractie Dolf Coppes. dat leve
ring van deze reactorvaten in ieder
geval in strijd is met Keerpunt, het
progressieve regeerprogram. Vol
gens drs. Den Uyl spreekt Keerpunt
zich uit tegen investeringen in
Zuid-Afrika en de vraag is volgens
hem of die reactorvaten daar onder
vallen.
(ADVERTENTIE)
Van een verslaggever
UTRECHT 'Het is duidelijk dat de
grafische bonden meer dan in het
verleden contact zullen moeten hou
den met de Nederlandse vereniging
voor journalisten (NVJ). Een stuk
van ons terrein dreigt te worden af
gesplitst om te worden toegevoegu
bij het werkgebied van de journa
list. Daar moeten duidelijke uitspra
ken over komen'. Dit zei de voorzit
ter van de Nederlandse christelijke
grafische bedrijfsbond (NCGB), de
heer G. Jens, gisteren op de alge -
mene vergadering van de bond in
Lunteren.
Door de invoering van elektronische
apparatuur kunnen jouralisten ta
ken van grafisch personeel overne
men. Daarom moeten grafici en
journalisten zich regelmatig buigen
over de vraag waar het werk van de
journalist ophoudt en waar het ter
rein van de zetter of de toetsen
bordbewerker begint', aldus de heer
Jens.
Jóng (en gezond) heeft altijd z'n voordelen. Wie er vroeg
bij i's met een levensverzekering heeft er het meeste plezier van.
Nu en later. Lééft ook meer ontspannen met die ene grote zorg
minder. De zorg voor als er wat gebeurt, 't Is niet anders. Verzeker
je leven. Hoe eerder hoe lager de premie. Informeer bij je eigen
verzekerings-vakman of bij Bureau Voorlichting Levensverzeke
ring. Antwoordnummer 89, Den Haag.
Geen gevolg aan oproep Industriebond NW
UTRECHT De kaderleden van de Industriebond CNV in alle
Enka-vestigingen zullen vooralsnog geen gevolg geven aan de op
roep van de Industriebond NW om de werkzaamheden in de cen
trale ondernemingsraden van Enka Glanzstoff en Akzo op te
schorten.
De kaderleden betreuren het, dat
de raad van bestuur van Enka de
besprekingen met de internationale
vakbondsdelegatie op 20 oktober
niet wil laten doorgaan. Ze vinden
het van grote betekenis, dat de
gesprekken worden hervat. De ver
gadering heeft een dringend beroep
gedaan op d Enka-leiding om met
de delegatie de op 7 oktober in
Dussldorp geformuleerde standpun
ten en voorwaarden inzake de sa
neringsvoorstellen te bespreken.
Omdat de kaderleden van de In
dustriebond CNV grote waarde
hechten aan voortzetting van het
overleg, zullen ze voorlopig de le
den van de bond, die zitting heb
ben in de centrale ondernemings
raden, niet vragen het interne
averleg op te schorten. De indus
triebond CNV gaat er daarbij wel
van uit dat de ondernemingsraden
niet treden in de rechten van de
vakbonden, met andere woorden
dat ze niet gaan onderhandelen
Van onze soc.-econ. redactie
DEN HAAG De Sociaal Eco
nomische Raad (SER) heeft
zich gisteren met grote meerder
heid 30 tegen 12 stemmen --
uitgesproken tegen omvorming
van ondernemingsraden tot
personeelsraden (alleen gekozen
werknemersleden)
NW en NKV bleven met hun plei
dooi voor personeelsraden vrijwel
alleen staan. Daarentegen kozen ne
gen van de 14 aanwezige onafhan
kelijke kroonleden de zijde van het
CNV. Het CNV wil wel maar be
voegdheden voor de ondernemings
raden, en ook dat de voorzitter van
de raad intern wordt gekozen in
plaats van dat de bedrijfsdirecteur
automatisch voorzitter is.
Het CNV wil echter dat de bedrijfs
leiding wel deel blijft uitmaken van
de ondernemingsraad. Drie kroonle
den stelden zich achter 't werkgever
standpunt, dat de directeur lid en
voorzitter van de raad moet blijven
en dat op enkele ondergeschikte
punten de bevoegdheden van de
raad kunnen worden uitgebreid.
Het NW-NKV-standpunt haalde
met steun van één kroonlid 12
stemmen (een NW'er was afwezig),
het CNV haalde eveneens 12 stem
men, en de werkgevers 18.
Veel kroonleden vonden het nu
vastgestelde verdeelde SER-advies
een 'onvoldragen' stuk. Er zou ei
genlijk eerst een diepergaande dis
cussie over de economische orde
moeten worden gevoerd. SER-voor-
zitter De Pous gaf zelfs de regering
in overweging de hele zaak voorlo
pig te laten rusten.
(Zie ook pag. 91
TILBURG De 24-jarige P. Maas
is gisteren op de ringbaan-Noord in
Tilburg met zijn auto op een
vrachtauto gereden. Hij is spoedig
daarna overleden.
over uitvoering van saneringsmaat
regelen. Als de directie van Enka-
Glanzstoff zijn standpunt niet her
ziet, zal de Industriebond CNV zich
opnieuw beraden over zijn eigen
standpunt.
Van een verslaggever
SCHIPHOL 'Ik heb bij mijn
besluit geen rekening gehouden
met de persoonlijke consequen
ties hiervan- Deze zijn niet in
het geding.'
Dit zei het (duidelijk geëmotio
neerde) Surinaamse statenlid Geor
ge Hindorie gistermorgen bij zijn
aankomst op Schiphol. Toen hij
zijn verklaring op de luchthaven
aflegde, was er nog niets bekend
van de verrassende ontwikkelingen
in Paramaribo als gevolg van zijn
initiatief.
Hindorie zei op Schiphol dat het
formalistische optreden van de heer
Lachmon voor hem onaanvaardbaar
was. 'De VHP zal nu. vijf weken
voor de onfahankelijkheid, moeten
tonen een partij van daden te zijn.
Ik heb met dit besluit uit eigen
■overtuiging gehandeld. Het leek mij
niet langer verantwoord te hande
len vanuit een partijstandpunt, in
plaats van uit het landsbelang,' al
dus George Hindorie.
Als de rijkswet over Suriname's on
afhankelijkheid zou zijn aangeno
men zonder inbreng van de opposi
tie, zou de VHP in Hindorie's visie
mede-verantwoordelijk zijn voor
een mogelijke juridische chaos in
Suriname na de onafhankelijkehdi.
Hij beschuldigde Lachmon ervan
zeker driemaal opzettelijk te heb
ben geprobeerd de datum van de
onafhankelijkheid te verschuiven
en steeds uitvluchten te hebben
bedacht om toenaderingspogingen
van premier Arron en statenvoor-
zitter Wijntuin uit de weg te gaan.
Op de vraag waarom hij zich niet
eerder onafhankelijk had opge
steld. antwoordde Hindorie dat hij
tót de komst naar Nederland v. n
de volledige Surinaamse oppositie
(dat was vorige week) had gehoopt
op een verzoening tussen regering
en oppositie in Nederland. Dit be
zoek bleek echter alleen een ver
dere verstarring op te leveren, al
dus de heer Hindorie.
De voorzitter van de Surinaamse
staten, de heer Wijntuin is zeer
verheugd, dat er alsnog zeven leden
van de oppositie partij VHP naar
Nederland zullen komen om de of
ficiële delegatie aan te vullen. In
totaal zullen nu vijftien Surinaam
se statenleden aan de debatten
over de Surinaamse onafhankelijk
heid de volgende week in de
Tweede Kamer deelnemen.
Van de Nederlandse Antillen zal er
geen delegatie komen. De voorzitter
van de Antilliaanse Staten had dat
eerder deze week reeds aangekon
digd, maar ook nu er een complete
delegatie uit Suriname komt. wen
sen de Antillen niet aan de debat
ten deel te nemen.
Van een verslaggever
UTRECHT De gemiddelde NS'er moet het een maand per
jaar laten afweten wegens ziekte. Vorig jaar steeg het ziekte
verzuim van het 26.000 man tellende personeel tot 8,3 procent
tegen 7,7 procent in 1973. Het verzuim blijft daarmee nog on
der het landelijke gemiddelde van 9,1 procent.
Toch is de directie van de NS
bezorgd over de stijging. Voor
zitter J. J. Dassel van de ver-
voerbonds CNV zei desgevraagd
dat de stijging va nhet ziekte
verzuim met name te wijten is
aan het feit dat het personeel de
laatste jaren in toenemende ma
te geconfronteerd wordt met au
tomatisering, invoering van
computers en dergelijke. Ver
nieuwingen in het bedrijf vergen
van de mensen steeds aanpas
singen, en dat is op een bepaald
moment te veel gevraagd.
Het verzuim manifesteert zich
niet voor niets het sterkst onder
de ouderen die minder soepel
kunnen overschakelen dan hun
jongere collega's. De oudere
NS'ers hebben bovendien een
groot aandeel in het verzuim,
doordat het bedrijf wat betreft
de leeftijdsopbouw met een 'ver-
grijzingspiek' zit. De heer Dassel
hoopt dat het ministerie van
verkeer én waterstaat naar aan
leiding van de nieuwe cijfers
bereid zal zijn te reageren op
door de directie en de bonden
eendrachtig geuite verlangens
wat betreft het personeelsbeleid.
Zo is er herhaaldelijk voor ge
pleit weer vrijwillig ontslag van
af het zestigste jaar mogelijk te
maken. Bovendien willen de
bonden dat de leeftijdsgrens
voor herplaatsing hij de NS
wordt verlaagd van zestig naar
vijftig jaar.
Van een verslaggever
DEN HELDER De commandant van de kruiser 'De Zeven Provinciën', kapi
tein ter zee W- Gonggrijp, heeft zich gisteren in Den Heldef kritisch uitgelaten
over de bezuinigingen bij Defensie. Hij deed dit tijdens een korte plechtigheid
waarbij de kruiser vervroegd uit de vaart werd genomen.
De commandant sprak de
voltallige bemanning toe en
memoreerde de gang van
zaken rond het voortijdig
'met pensioen gaan' van dit
vlaggeschip der marine.
'Toen ik op prinsjesdag u
het telegram voorlas, waarin
werd meegedeeld dat 'De
Zeven Provinciën' in okto
ber uit dienst werd gesteld,
voelde ik een schok, die het
bericht bij' u teweeg bracht.
Het machteloze gevoel ons
schip en een stuk van de
marine te verliezen, was op
uw gezichten te lezen. We
hadden de onweersbui na
tuurlijk wel zien hangen,
maar de klap kwam toch
onverwacht hard aan en on
der de gordel, want het was
finaal in tegenspraak met
de defensienota 1974', aldus
de commandant, die de be
zuinigingen bij het defen
sie-apparaat een 'onbegrij
pelijke zaak' zei te vinden.
De heer Gonggrijp releveer
de ook een voorval met zijn
kruiser in het afgelopen jaar
onder de Noorse kust. 'We
voeren 's nachts op een paar
mijl afstand langs een Rus
sisch eskader. Het vlagge
schip van de Russen was
een Sverdlow-kruiser uit
1953 en dus net zo oud als
'De Zeven Provinciën'. Dit
schip is nog altijd het vlag
geschip en wordt ook niet
buiten dienst gesteld', aldus
de commandant. De plech
tigheid in Den Helder werd
besloten met het overdragen
van de commandowimpel
van het schip aan de kapi
tein ter zee.
Omgebouwd
De kruiser werd in het be
gin van de jaren zestig voor
ruim vijftig miljoen gulden
omgebouwd en daardoor
kreeg de marine voor het
eerst de beschikking over
een schip met een luchtver
dedigingscapaciteit voor
middelbare afstand (een ge
leid wapensysteem tegen
luchtdoelen, een 'terrier-in-
stallatie'). De personeels
sterkte van de kruiser (on
geveer zevenhonderd man)
zal geleidelijk worden terug
gebracht tot een sterkte, die
voldoende is om het schip
voor achteruitgang te be
hoeden. Wat er met de krui
ser gaat gebeuren, staat nog
niet vast. Het schip verte
genwoordigt een schroot
waarde van vele miljoenen
guldens.
Het 'gat' dat in de marine
vloot door het wegvallen
van de 'De Zeven Provin
ciën' is ontstaan, zal pas in
1977 worden opgevuld ais
het nieuwe geleidewapenfre
gat 'De Tromp' operationeel
wordt. Weliswaar is het fre
gat al in dienst gesteld,
maar in de komende maan
den zullen nog schietproe
ven moeten worden gemaakt
en proefvaarten afgelegd.
