Tegenstellingen binnen Anglicaanse synode Na conflict kon Huub Oosterhuis weer aan 't werk u li Vandaag Volvo 66 De Nieuwe Middenklasse Zuster komt niet naar Nairobi wegens rol van vrouw in rk kerk 1 Kan dat: hervormde kerk open voor gebed moslims? Nieuwe bisschop Damaraland Zigeuner-evangelist weer gearresteerd Ernstige kritiek op primaat van Spanje Onze adressen: Vrijgem. hogesch breidt uit op historische gron< HF" Als u dóórdenkt VRIJDAG 17 OKTOBER 1975 KERK - BINNENLAND TROUW/KWARTE /RIJ door Aldert Schipper Onder de verscheidene tientallen kritische gemeentes in ons land neemt de studentenecclesia in Amsterdam een markante plaats in. Dit wordt niet in het minst veroorzaakt door de bemanning van het pastoraal team, dat de gemeente 'leidt': Ton van der Stap, Huub Oosterhuis en J. van Kilsdonk. Pater Van Kilsdonk richt zich voor al op de zielzorg onder de studen ten en is meestal te vinden ergens in een betonnen studentenflat, waarvan er vele langs de rand van de stad staan. Van Ton van der Stap verscheen kortgeleden een bundeltje essays, over Dood, geluk, schoonheid, eros en angst, een uit gave van De Populier. Deze naam heeft de studentenecclesia gekozen voor haar trefcentrum, waar elke zondag, na de twaalf'uursdienst in de Amstelkerk, iets te doen is. Bij de ecclesia zijn honderden mensen betrokken, vooral mensen die het in de bestaande kerken niet zo best kunnen vinden en die toch de relatie met de bijbelse traditie willen bewaren. Ongeveer voor de helft van katholieke en voor de andere helft van protestantse af komst. ren tot op de dag van heden voort. Huub Oosterhuis herinnert zich de dagen van het conflict met de bis schoppen. 'In die tijd, zo vlak na het concilie in Rome en het pasto raal concilie in Noord wijkerhout leefde bij de meeste katholieken de hoop dat de gehuwde priester bin nenkort zijn entree zou maken in de kerk. Onze huwelijksplannen vertolkten die hoop. De bisschop pen awamen toen met een tussenop- plossing. Ik zou wel mogen preken, maar niet in de eucharistie mogen voorgaan. Ik vond dat misleidend en onduidelijk. Na peilingen onder de gemeente bleek ons dat 98 per cent mij wilde handhaven als vol ledig pastor'. Opluchting Geldzorgen In september 1970 zijn de drie stu dentenpastores ontslagen na een langdurig slepend conflict over en kele liturgische zaken, die tenslotte werden toegespitst op de kwestie van het huwelijk van de priesters Van der Stap en Oosthuis. Ze zijn niet uit de kerk gezet. Het is alleen zo dat de bisschop van Haarlem mgr. Zwartkruis niet langer de ver antwoordelijkheid voor de pastores draagt. Dit weerhoudt bisschop Gij- sen overigens niet, toch te doen alsof de drie de kerk uitgezet zijn. Toen het slepende conflict eenmaal tot een uitbarsting was gekomen, bleek de ecclesia in aanzienlijke moeilijkheden te zitten. Er was geen ruimte voor de diensten en geen geld voor salarissen. De her vormde gemeente bood toen een ruimte aan, de Amstelkerk aan het Amstelveld, maar de geldzorgen du- In januari 1971 begon de ecclesia in de Amstelkerk, nadat haar de toegang tot het Ignatius-college was ontzegd. Huub Oosterhuis vindt achteraf dat het een hele opluch ting was, niet riieer onder de ver antwoording van de bisschop te werken. 'Doordat we die discussie met de hiërarchie niet meer hoef den te voeren, kwam tijd en ener gie vrij voor belangrijker werk', zegt Oosterhuis. De studentenecclesia kreeg nu meer gelegenheid voor maatschappij be trokken activiteiten naast de litur gievieringen. De politiek vindt een plaats in de leerhuizen, cursussen waar je voor betaalt en die als vormingswerk gesubsidieerd worden als het goed is. Daarnaast is er een bijbels leerhuis. Op het mament behandelt men de brief van Paulus aan de Thessalo- nicensen. Hierover worden nieuwe vertalingen gemaakt, die zoveel mogelijk een weergave zijn van de oorspronkelijke bedoeling van de Huub Oosterhuis apostel. In het politiek leerhuis, dat- gaat over het thema 'politieke verant woordelijkheid' komen politici pra ten met de groep, die de cursussen volgt. Op 30 oktober ^al hier bij voorbeeld mr. Aantjes zijn. Volgen de maand komen drs. Den Uyl en Hans van Mierlo. Huub Oosterhuis heeft het initiatief genomen tot een poëzie-experi- ment, getiteld 'poëzie hardop', waarin Nederlandse dichters nader tot de mensen worden gebracht door mensen als Abbie de Quant en Henk van Ulsen. De studentenecclesia is niet zo als Gijsen wel eens zegt buiten de kerk gekomen. Het is geen sek te. Het werk van een man als Oosterhuis (vijftien liederen in het Nieuwe Liedboek) wordt gretig ge bruikt in de rooms-katholieke kerk, alleen staat zijn naam er niet meer bij. Ingetrokken Heeft de studentenecclesia dan ge heel niets meer te maken met de bisschoppen? Huub Oosterhuis: 'De bisschoppen zijn bezig met een stu die van extreem linkse en extreem rechtse groepen. Daar zijn wij als linkse groep bij betrokken geweest. En dan merk je nog wel eens iets van de hiërarchie. Ik zou als litur gische adviseur eind 1972 naar de bijeenkomst van de wereldraad van kerken over wereldzending en evangelisatie in Bangkok zijn geko men. Op het laatste moment werd de uitnodiging ingetrokken, omdat Rome bezwaar maakte tegen mijn aanwezigheid. Daarna zou ik be trokken worden bij de dienst ter gelegenheid van het vijfentwintig jarig jubileum van de wereldraad van kerken. Ook dat ging de mist in. Philip Potter heeft het me alle maal uitgelegd. Ik heb er wel be grip voor'. Maar naar een terugkeer onder een hiërarchieke bisschoppelijke ver antwoordelijkheid verlangt Ooster huis niet meer. 'De structuur van de rooms-katholieke kerk is van een geweldige vervreemding', vindt hij. 'Eigenlijk werken we, als gevolg van de geldzorgen, met te weinig mensen. Wij hebben er allemaal een baan bij, terwijl er veel beroep op ons gedaan wordt voor gesprek ken'. CHICAGO Zuster Margaret Ellen Traxler heeft de uitnodiging van de wereldraad van kerken afgewezen om tijdens de vijfde assemblee in Nairobi te spreken over de vrouw in de kerk. Zuster Traxler is direc teur van het oecumenisch instituut voor vrouwen. Zij wil niet naar Nairobi komen omdat de rooms- katholieke kerk vrouwen discrimi neert. 'Aangezien mijn kerk vrouwen zelfs geen lagere wijdingen toedient en geen stem geeft in instanties waar de belangrijke beslissingen worden genomen. Hoe kan ik vrouwen van andere kerken adviseren die met zoveel ijver en toenemend succes hebben gewerkt om hun kerken open te stellen voor wat duidelijk de methode van Christus is, gezien zijn volledige aanvaarding van de vrouw in het ambt en zijn opdracht aan de vrouwen om het evangelie te verkondigen?' Zuster Traxler is een van de op richtsters van het nationale ver bond van Amerikaanse zusters en is voormalig directrice van de natio nale katholieke conferentie voor gerechtigheid tussen de rassen. In haar brief signaleert zij verder, dat er geen enkele vrouw zitting heeft in de commissie ter herziening van het kerkelijk recht, hoewel dit nieuwe wetboek het leven van de vrouw voor de komende jaren wil regelen. Volgens haar lopen de kerken leeg, wanneer deze discriminatie wordt voortgezet. 'Jonge vrouwen blijven niet in een kerk die hen de volledi ge deelname aan de liturgie weige ren'. MED IS De Roemeense zigeuner evangelist loan Samu is opnieuw gearresteerd. Eerder dit jaar werd Samu veroordeeld tot een gevange nisstraf van twee jaar, maar korte tijd later werd hij weer op vrije voeten gesteld. In het verleden zijn Samu verschillende geldboeten op gelegd, omdat hij zonder vergun ning preekte. Hij is een van dege nen, die betrokken zijn bij de hui dige geestelijke oplevng onder z- dige geestelijke opleving onder zi geuners in Roemenië. Volgens 'Kruistochten', de onder meer inOost-Europa werkende or ganisatie van evagelist Anne van der Bijl, is Samu gearresteerd, toen hij naar de polikliniek was gegaan, waar hj geregeld medisch werd on derzocht. Hij keerde daarvan niet terug. Toen zijn vrouw naar hem ging informeren, kreeg zij te horen, dat hij naar een gevangenis was overgebracht. De tot de pinksterbeweging beho rende Roemeen Vasile Rascol in Boekarest is weer in vrijheid. Hij werd vorig jaar veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar, we gens het in bezit hebben van uit het westen ontvangen bijbels. Te gen het proces is destijds van vele kranten protest gekomen uit het westen. MADRID De Spaanse basisgroe pen verwijten kardinaal Enrique y Tarancon dat hij zich te veel ver zoenend opstelt tegenover Franco. Sommige van deze groepen hebben hem openlijk van collaboratie be schuldigd. De Spaanse basisgroepen staan dicht bij de 'christenen voor het socialisme' en spelen binnen de katholieke kerk een steeds belang rijker rol. Zij kunnen rekenen op de sympathie van verschillende bis schoppen en van een groot deel van de arbeiders. Wat betreft de beschuldiging aan het adres van kardinaal Enrique y Tarancon, dat hij met het Franco regime collaboreert, wijzen woord voerders van basisgroepen erop, dat zeker na de aanslag op de ultra conservatieve premier, admiraal Luis Carrero Blanco, op 20 decem ber 1973, door kardinaal Tarancon een kerkpolitiek werd gevoerd, wel ke zich steeds meer met het regime konformeerde. Ook verwijten zij de kardinaal, dat deze vooruitstreven de ontwikkelingen abrupt afkapte. Zij hebben oog voor de moeilijke positie van de Spaanse bisschop penconferentie, waarvan de juridi sche status staatsrechterlijk ondui delijk blijft, maar blijven beklem tonen, dat de kardinaal door een veto vele politionele overvallen en massale bestraffingen van priesters vanwege 'staatsondermijnende pre ken' had kunnen voorkomen. Zij verwijten de kardinaal, dat hij van deze veto-mogelijkheid heeft afge zien omwille van een 'vriendschap pelijke samenwerking' tussen kerk en staat. De financiële afhankelijk heid van de kerk van het Spaanse bewind 5s aan deze ontwikkeling niet onschuldig, zo verklaren zij. Van een onzer verslaggevers WINDHOEK Een poging van de blanke leden van de anglicaan se synode van Damaraland in Namibië om de twee uitgewezen bisschoppen Colin Winter en Richard Wood te wippen is in de laatste synodevergadering mislukt. De blanke groep in de synode kreeg steun van de kleurlingen, maar dat was niet voldoende om de zwarte fractie te overstemmen. Bisschop Winter hield een donder preek voor de synode door middel van een band, waarin hij de synode voorstelde de bisschoppelijke werk zaamheden in de anglicaanse kerk te laten verrichten door de lutherse bisschop Leonard Auala. Dit voor- UIT VAN LEZERS - Rome-Reformatie (slot) Ten antwoord aan de heer S. de Jong graag het volgende: a) Ik verheugd mij over ieder in de R.K.- kerk, die niet alleen de vergeving van zijn zondeschuld, maar ook het verlost worden van zijn zonden al leen en volkomen van Christus ver wacht; b) De geciteerde woorden van kardinaal Alfrink duiden er helemaal niet op dat hij van plan zou zijn om ook maar enige maat regel te nemen: c) Als ik een klaagzang over een bepaalde groep rooms-katholieke mensen had wil- Korte, duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie Trouw/ Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Bij publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld. Boycot AMSTERDAM Nieuwe Zijds Voorburgwal 280, Amsterdam. Tel. 020-220383. Postbus 859. ROTTERDAM/DORDRECHT: Westblaak 9, Rotterdam Tel. 010-115588. Postbus 948. DEN HAAG/LEIDEN: Parkstraat 22, Den Haag. Tel. 070-469445. Postbus 101. ZWOLLE/GRONINGEN: Melkmarkt 56, Zwolle. Tel. 05200-17030. Postbus 3. len zingen, dan had ik eerlijkheids halve die klaagzang met dezelfde woorden moeten uitbreiden over bepaalde groepen hervormde en ge reformeerde mensen. Dat was ech ter helemaal niet in geding. Het ging slechts om de bewering van dr. Puchinger. dat de R.K.-kerk vandaag zo zou zijn als Luther zich die wenste. Rijswijk Verpleegkundige (2) N.a.v. het stukje van de heer Kruys- kamp over de term 'verpleegkundi ge' het volgende: taal is nu eenmaal niet een toon beeld van logica. Als ik elk woord of elke constructie die ik wens te ge bruiken eerst moet toetsen aan de wetgeving van de h.h. deskundologen van het Nederlandse taaiwezen ik moet er niet aan denken. de gemeenslachtigheid van de term-verpleegkundige is een vol komen juiste en terechte neerslag van de werkelijkheid, daar er in de verpleging geen specifieke taken voor mannen of vrouwen zijn. Daarbij bestaat er ook de gelijk waardigheid van belde seksen t.a.v. de beloning. Het al of niet menselijk zijn van een relatie is niet afhankelijk van een beroepsnaam, maar van de struc tuur (horizontaal of verticaal) waar in (in dit geval) verpleegkundige en cliënt functioneren, alsmede van de morele instelling t.a.v. de mede mens. Assen. Uw commentaar over de oproep tot een toeristische boycot van Spanje, vind ik zeer eenzijdig. Ik heb drie jaar gewoond en gewerkt in de toeristenindustrie in Marbella en Malaga, spreek goed Spaans en heb vele contacten met de gewone bur gers. Dat de gewone man niet meer welvaart gekregen heeft door de komst van het toerisme is een on waarheid. Dat door de boycot een kleine groep bankiers die de poli tieke macht uitmaken alleen maar getroffen zouden worden is ook niet waar. Deze wijken uit naar buitenlandse beleggingen en zijn niet kwetsbaar. De kleine man is het slachtoffer. Ik was twee weken geleden nog In Spanje. Wat nu hier gebeurt heeft als gevolg dat men Franco steeds vaster in het zadel drukt. Haarlem Antoon v. d. Vaart stel van de in ballingschap levende bisschop Wood werd echter niet door de synode aanvaard. De zwarte synodeleden verdedigden Wood en Winter omdat zij geleden hebben door hun partijkiezen voor de zwarten in Namibië. Vanuit de zwarte groep kwamen verwijten aan de blanken, die profiteren van de apartheidsstructuur van het land, De synode besloot tenslotte dat bisschop Winter het recht be houdt een hulpbisschop voor het diöces Damaraland te benoemen. Bisschop Winter, die in 1971 uitge wezen werd uit Namibië, was kort geleden in Angola, waar hij sprak met uitgeweken gemeenteleden. Wood werd dit jaar uitgewezen. Boete In "zijn op de band opgenomen toespraak riep bisschop Winter op tot verzoening, die alleen mogelijk is als de zondige partij spijt toont. 'Wat heeft de blanke gemeenschap tot dusver voor spijt laten zien aan God voor het veelvuldige kwaad dat zij aan de zwarten heeft misdre ven?' vroeg bisschop Winter. Hi-j zei dat de blanken nog steeds doen alsof de wonden die zij toebrengen niet bestaan en dat zij zelfzuchtig vasthouden aan hun veroverde be zit, rechten en voorrechten. De bis schop zei te twijfelen aan spijt, wanneer de boetvaardige gewoon weer terugkeert naar een leven van gemak en luxe en blijft profiteren van de vruchten van het onrecht. Deze waarschuwende vinger komt uit 'Een nieuwe levensstijl, wat heb ik daarmee te maken?', een 87 forse pagina's tellende werkmap van het LCGJ, het lan delijk centrum voor gerefor meerd jeugdwerk. Er staan trou wens nog meer tekeningen en foto's in, ter illustratie van arti kelen die alle cirkelen om de vraag: hoe komen wc met elkaar tot een andere manier van le ven? Hierbij is er een open oog voor het niet geringe probleem van wat er nu werkelijk veran dert als je op je eentje en voor jezelf een beetje aan de gang gaat: moeten we geen structuren aanpakken en zo, ja, hoe? De bijdragen in deze map vertoeven beslist niet in ijle, theoretische hoogten en dat kan alleen ai blijken uit het feit dat er ln opgenomen zijn de verhalen die Okke Jager, Gert Manenschijn en Hans Opschoor (het persbe richt van het LCGJ doet ook aan versobering en laat alle eer lijk verdiende academische titels weg) op een LCGJ-dag over dit onderwerp hebben gehouden. Belangstellenden krijgen de map in huis als ze 6,50 storten op giro 47.50.60 t.n.v. geref. jeugd werk, Driebergen, onder vermel ding van 'map nieuwe levens- ■og TAAL Velen zijn het erover eens taal van onze bijbelvertaling, belijdenisgeschriften en van ai kerkelijke stukken vaak ver vai gewone mensen' afstaat. Er iets aan gedaan worden, zc men overal horen. Grondwotfiewf vragen om een nieuwe uitle een dichterbij brengen. Ac gronden dienen blootgelegd etw milieu waarin iets gezegd is nodig ontsloten worden. Het allemaal wel waar zijn, maar t sen kan men zich afvragen of eigen taal dan zoveel verstaan der is.' Wij kennen mode-woi en -begrippen en gaan er get halve vanuit dat iedereen mei ontstaan ervan en de beteken! l-on/? ie Alooii* irvfnccor, c fi Vl-t miti kend is. Maar intussen stikke hier en daar in de opeenhop van woorden die stuk voor stu] dieper nadenken vragen. En i om moet vaak alles zo mo gezegd worden? Wordt het er'"1 delijker van? Ik krijg een fold PPR de bus. Ik wordt uitgenodigd verschijnen op een congres moderne theologie. Ik vraag meteen af: wat is modern, alsferki al ongeveer een eeuw lang a!ka elkaar aflossende standpunten kre aanduiden? Maar goed, monde theologie dan. Het gaat oveiissir vraag naar de universaliteit sam Jezus'. Ik vertaal het snel mezelf met 'de algemeengeldi rac' van Jezus' maar ben allermim ijor ker dat de mannen die dit coiing beogen het zo bedoelen. En b i z len ze er allemaal hetzelfde De tweede stelling (van prof. lebeeckx) luidt: de partic universaliteitsuitspraak, naij- wi m m Ci 4e Iwel van de christelijke ervarings t t< tie, heeft de bemiddeling nodi pv(j de universaliteit van het rat -eiij beginsel. Het zal wel waar zi er is nog geen woord frans bi éeld maar je vraagt je af of ook ui- vakmensen het elkaar verstaat in gediend zou zijn met een j tot vertaling. in AR- id NED. HERV. KERK Beroepen te Waarder: J. sten te Huizen. Bedankt voor Zijderveld (toezv/ Tromp te Daarle voor Mus| naai: H. Faas te Appelscha. Afscheid op 19 oktober van Rk -r terswoude, T. H. Oostenbrug gens emeritaat: van Zeist: JM Wineterswijk ber. te Bennet van Zijderveld: J. Vis, ber. te Neder Andel (cl. Heusden). Intrede te Blija; drs T. R. No( kand. te Amsterdam. GEREF. KERKEN L Beroepen te Den Haag Loosdt L>1 C. Padmos te Maasland te E !egj dam-Kralingen: kand. J. M. j Vliet, die dit beroep heeft aai men. Afscheid van Bussum: P. v. d. die in diezelfde dienst zal bevestigd als luchtmachtprei"1, zgn. lang verband, standv< Borgholzhausen. GEREF. KERKEN VRI.TG. Afscheid van Roodeschool: j Venema wegens emeritaat. Intrede te Mussel: kand. Snoo uit Zwijndrecht. CHR. GEREF. KERKEN Beroepen te Sie gerswo ude - de J. Oosterbroek kand. te Apeld: GEREF. GEMEENTEN Bedankt voor Almelo: A. te Schevenimgen; voor Trichl dermalsen: R. Boogaard te Le OUD GEREF. GEM. Beroepen te Urk: J. v. d. R Ede. EV. LUTH. KERK Afscheid van Den Helder: H. die ber. te Zwolle en Deventer Van pro KAMPEN Deze week begin worden gemaakt met d breiding van het gebouw \'i hogeschool der vrijgemaakt formeerde kerken (binnen band) in Kampen. Er zal een otheekgebouw verrijzen op plaats waar in de 15e eeu gebouwen stonden van het S naklooster. Een oud gildehu1 een historisch poortje op he rein zullen worden gerestaurec eveneens deel uitmaken van breiding. Niet beroepen (3) De nood van onze homofiele broe der-zuster is niet, dat ze eenzaam zijn in de eerste plaats, maar dat ze anders zijn en die nood wordt niet opgeheven door een partner, maar door Jezus. Die hen ervan wil en kan en zal afhelpen door de han den van Zijn helpers en helpsters onder ons. De genezen homofielen die ik heb horen getuigen op de Oase-dagen, blij en ontspannen, hadden hun anders-zijn onderkend als gebon denheid en hun genezing als de bevrijdig ervaren. Als U, homofiel-gerichte, zó hulp zoekt, zult U niet beschaamd wor den. En als er méér zielszorgers kwamen die Jezus 'bevrijding als hun opdracht gingen zien, zouden er nog veel méér genezingen ko men en Jezus' Naam geprezen wor den. Dat dit stukje hiertoe moge bijdra gen! Rotterdam Terrorisme In de synode bleek geen eenstem migheid te zijn over een kerkelijke reactie ten aanzien van de terrorls- me-wet; de blanken stelden zich ten gunste van de wet op en de zwarten spraken zich tegen de wet uit. Ook de kleurlingen zeiden dat de wet nodig is om wet en orde in het land te handhaven. En blanke afgevaardigde gaf toe dat onder de wet veel onschuldigen worden vast gehouden, maar dat de meeste ge vangenen deelgenomen hebben aan terroristische actie. Een kleurling-afgevaardigde waar schuwde tegen politieke activiteiten in-de kerk en wees politieke partij en aan als de juiste plaats voor politiek. Een zwarte afgevaardigde zei dat blanken en kleurlingen makkelijk praten hebben, omdat het steeds zwarten zijn die op grond van de wet worden gearres teerd. Op het moment zitten 23 mensen gevangen onder wie een meisje van 15 jaar, aldus dit zwarte synodelid. De hervormde centrale kerkeraad te Leeuwarden heeft de vraag behandeld om een kerk op vrijdagavonden ter beschikking te stellen als gebedsruimte voor de moslims onder de 'gastarbeiders' in Fuesiand. Met één stem meer derheid bleek het college vóér een dergelijke daad van gastvrijheid aan 'de vreemdeling die onder ons is' in de vorm van onderdak voor zijn geloofsbeleving. De tegenstanders meenden dat het niet aangaat een kerke lijke ruimte voor niet-christelijke godsdienstbeoefening beschikbaar te L. Blom-van Wyck stellen. Het is hoog tijd voor een nieuwe midden klasse. Met een eigen gezicht, eigen hoge kwaliteit. Daarom introduceerT Volvo de Volvo 66. VOLVO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 2