Iran zou in
Zuid-Afrika
uraan kopen
Uraan
Politie zoekt ontvoerde
dr. Herrema nu in Dublin
Peking is in staat Moskou te treffen
netNieuwe Haagse Courant enmetNieuwe Leidsc Courant
Indezekrant
Praten over Oranje
ïgezegd
Voorlichting over
voeding faalt - pag. 3
Het onderwijs
vraagt
-'C
Washington Post: in ruil
voor verf ij kin gsf abriek
aby zou na
ishandeling
ijn overleden
Margarineprijs
2 cent omlaag
Bij Shell-Pernis
400 mensen weg
Geen 'pardon'
voor illegale
gastarbeiders
Net sluit zich langzaam'
)roog
fief van politie
In weggebruikers
Lange-af stands
raketten in China
En dat levert Trouw dan.
Een gepast ochtendblad.
I
Welkomstvoor
Tfo
hoort bij u.
33e JAARGANG No. 9649 MAANDAG 13 OKTOBER 1975
rouw
Advertenties voor deze belangrijke
rubriek moeten uiterlijk op
donderdag (eerste post) in ons bezit
zijn.
rGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA NIEUWE ZIJDSVOORBURGWAL 276-280, AMSTERDAM POSTBUS 859 TELEFOON 020-220383
ONNEMENT 13,52 PER MAAND 40,55 PER KWARTAAL 160,00 PER JAAR POSTGIRO 91133 BANK N.M.B. REKENINGNUMMER 69.74.64.148 GEMEENTEGIRO X 260 LOSSE VERKOOPPRIJS f 0,50
Kerk
Gebedsdag voor ver
drukten 2
Kunst
Promenos-concert 7
Jubileum christelijke
muziekbonden 7
Economie
Voor het laatste bedrijf in de
artikelenserie over de recessie
klopten we aan bij bouwbedrijf
H. Moes te Zwolle, dat op 1
januari eigendom zal worden
van de werknemers. De onder
neming is, ondanks de sterke
teruggang in de bouwnijver
heid, goed overeind gebleven.
Het personeel van Moes is van
mening, dat in het bedrijf geen
plaats is voor het conflictmodel
dat sommige vakbonden koes
teren. Zij vinden overigens,
dat het beleid in een onderne
ming de zaak is van hen die
er werken en niet van de vak
beweging. Zie pag. 7.
«i m
Jaap ter Haar vindt dat dege
nen die beweren dat hij een
boekenfabriek is wel gelijk
hebben, maar hij heeft dat
nooit als schande gezien. 'Boe
ken schrijven is mijn vak, als
het ene boek af is begin ik
aan het volgende, ik heb ge
schreven om brood op de
plank te hebben,' zei hij tegen
Fred Lammers. Op pagina 6
een verhaal over de schrijver,
die de laatste tijd ook erg
actief is met schilderen.
Christelijk onderwijs
bezorgd 3
Kerkbladen 2
Commentaar 3
Mink van Rijsdijk 6
Uw probleem 6
Familieberichten 14
MÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊÊmÊÊIÊÊÊÊÊËÊBBËÊÊÊt
tussenproces op de weg naar kern
brandstof. binnen eigen grenzen te
realiseren
Goudprijs
een verslaggever
9NINGEN De politie te Gro-
gen heeft de 20-jarige ongehuw-
11. M. B. uit Groningen aange-
den op verdenking haar kind zo
ar te hebben mishandeld dat de
y aan de gevolgen is overleden,
vrouw heeft een gedeeltelijke
aitenis afgelegd,
sens de eigen lezing van de
iw zou de vier maanden oude
zich bij de voeding hebben
likt. Daarna was het kindje
geworden. De vrouw zou toen
een buurvrouw zijn gegaan
ma de beide vrouwen een dok-
hadden gewaarschuwd. Aldus de
ng van de vrouw,
kind is echter overgebracht
het academisch ziekenhuis
r constateerde men dat de baby,
wie uiterlijk weinig te zien was,
itig schedelletsel had en ver-
dene ribfracturen. Er kon in
geval geen sprake zijn van een
ïurlijke dood.
eventuele motief van de vrouw
liet bekend.
Van onze ecnomische redactie
DEN HAAG De margarine wordt
twee cent per pakje (van 250
gram) goedkoper en de halvarine
een cent. Dit is te danken aan de
daling van de grondstoffenprij zen
op de wereldmarkt.
De Bond van Nederlandse Margari
nefabrikanten voegt hieraan toe,
dat deze verlaging van de fabrieks
prijzen met enige vertraging te
merken zal zijn.
Van onze economische redactie
ROTTERDAM Shell-Pernis wil
tegen eind 1977 vierhonderd man
kwijt. Dit betekent echter niet dat
deze mensen worden ontslagen. Dit
heeft directeur Montijn de onder
nemingsraad meegedeeld.
De inkrimping denkt Shell-Pernis
te bereiken door natuurlijk verloop
en door het aanbieden van ander
werk,
De inkrimping bij Shell-Pernis (pe-
tro-chemie) houdt verband met de
slechte economische toestand en
met structurele veranderingen. Als
gevolg van de energiecrisis is er
minder vraag naar bepaalde pro-
dukten, waardoor overcapaciteit be
staat.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Zuid-Afrika zou op het punt staan, een contract
voor de levering van 14.000 ton uraniumoxide aan Iran af te slui
ten. Dit schreef de Washington Post gisteren in een bericht dat de
bron van dit nieuws in het midden liet. Het zou de omvangrijkste
verkoop van het ruwe materiaal voor kernbrandstof uit de ge
schiedenis zijn.
Als onderdeel van de overeenkomst
zou Iran financieel gaan deelnemen
in de grote fabriek voor verrijking
va*i uranium, die Zuid-Afrika vol
gens een grotendeels zelf ontwik
keld procédé wil gaan bouwen.
Tegen de huidige wereldmarktprij
zen kost 14.000 ton uraniumoxide
ongeveer 1.8 miljard gulden. Iran
heeft vier kernenergiecentrales in
aanbouw en nog enkele in bestel
ling. Het land heeft verklaard er
tegen het einde van de eeuw twin
tig te willen hebben, teneinde zijn
aardolievoorraden te sparen voor
bestemmingen waarvoor die niet
vervangen kan worden, zoals de
petrochemische industrie
Twee aspecten
Volgens de Washington Post heeft,
de overeenkomst met Zuid-Afrika
twee belangrijke aspecten: de ver
spreiding van kernwapens wordt
een grotere dreiging en de greep
die Amerika had op de markt van
verrijkt uranium voor elektriciteits
opwekking wordt gebroken.
Als het bericht juist is, gaat Iran
wel een zeer centrale rol spelen op
die markt. Eerder dit jaar maakte
een Iraanse financiële deelneming
in het door Frankrijk geleide ver
rijkingsconsortium Eurodif ook al
opmerkelijke indruk. Die stap
maakte deel uit van een transactie
waarbij Frankrijk aan Iran een
aantal kerncentrales gaat leveren.
Een Iraans-Zuidafrikaans contract
past in zoverre logisch in de tot nu
toe bekende feiten, dat nog niet
duidelijk was waar Iran het urani
um vandaan dacht te halen om zijn
kerncentrales mee te bedrijven.
Zuid-Afrika ligt op dat terrein dui
delijk in de markt, maar ontwik
kelde nogal geforceerd een eigen
verrijkingstechniek, om de toege
voegde waarde bij dit noodzakelijke
De financiering zou Zuid-Afrika
met zijn door de ingezakte goud
prijs geplaagde economie voortref
felijk uitkomen, en Iran zoekt naar
passende belegging van zijn olie
dollars. Een politieke vraag is, wat
een dergelijk contract zou beteke
nen voor Irans betrekkingen met
zwart Afrika, die met name door de
jongste olieprijsverhogingen wat
bekoeld, maar overigens goed zijn.
Zaterdag nog, kondigde de Soeda-
nese minister van binnenlandse za
ken Ghandour aan, dat de zwarte
Afrikaanse landen al het mogelijke
zullen doen om de samenwerking
op het gebied van kerntechniek
tussen West-Duitsland en Zuid-Afri
ka te verhinderen. Een dergelijke
samenwerking, aldus Ghandour. zou
-leiden tot confrontaties op het ge
bied van kernwapens. Met een ver-
rijkingsfabriek kan uranium ook
zover worden verrijkt dat er kern
bommen mee kunnen worden gp-
maakt, zij het dat de fabriek daar
voor wel wat anders moet worden
ingericht.
Aan Zuid-Afrika's 'eigen' verrij
kingsprocédé schijnen Westduit.se
invloeden niet geheel vreemd te
zijn. Daarover ontstond in Bonn
onlangs een stevige politieke rel,
die nog werd aangewakkerd door de
deelname van Kraftwerkunion aan
een internationale inschrijving
voor de levering van een grote
kerncentrale in Zuid-Afrika. Zoals
bekend is bij deze inschrijving in
het kader van een ander industrieel
consortium ook een Nederlandse
combinatie onder leiding van Riin-
Schelde-Verolme betrokken
De Nederlandse regering voelt wei
nig voor een generaal pardon voor
illegale gastarbeiders. De kans dat
de Tweede Kamer en de regering
bij de behandeling van de begro
ting van justitie daartoe besluiten
is erg klein.
Dit lieeft staatssecretaris Zeeval-
king zaterdag gezegd tijdens een
demonstratie van illegale gastarbei
ders op het Binnenhof in Den
Haag. Ongeveer 1500 man waren
naar Den Haag gekomen om te
protesteren tegen de huidige rege
ling volgens welke een illegale gast
arbeider zich kan laten 'regularise
ren', ofwel legaal worden.
De staatssecretaris zei de demon
stranten dat regering nu eenmaal
de oplossing via regularisering
heeft gekozen en dus weinig voelt
voor de oplossing via een generaal
pardon, maar dat hij zich niet kon
vast leggen zo lang het parlement
nog geen uitspraak heeft gedaan.
DUBLIN (Reuter AP UPI) Het zoeken naar de ontvoerde Nederlandse industrieel dr. Tiede Her
rema heeft zich zaterdag op Dublin geconcentreerd, nadat de vermoedelijke ontvoerders, de 27-
jarige Eddie Gallagher en de 19-jarige Marian Coyle, daar de laatste 24 uur waren gezien.
tugal maakt op het ogenblik
-ussische revolutie van 1917
le Parijse studentenopstand
1968 tegelijkertijd mee.
De socialistische leider
Mario Soares
Proog en vrij zonnig, maar in
pet zuiden van het land gelei
delijk meer bewolking in de
fcogere niveau's. Matige tot
Tjachtige oostelijke wind.
Maximum-temperatuur om-
Itreeks 10 graden.
MORGEN EN OVERMORGEN:
Meer bewolking maar hoofd-
»akelijk droog. Minder koud.
Van onze sportredactie
AMSTERDAM Iets meer dan
twee dagen voordat het Neder
lands voetbalelftal de sleutelwed
strijd uit de voorronden van het
Europees landenkampioenschap
tegen Polen speelt, moet een ge
sprek in Zeist nog voor de nodige
rust gaan zorgen. Vandaag zullen
na aankomst op het KNVB Sport
centrum Oranje-aanvoerder Jo-
han Cruijff en Ajacied Ruud Krol
in conclaaf gaan met bondscoach
Georg Knobel en de PSV'ers Jan
van Beveren en Willy van der
Kuylen. Beide laatsten zullen zich
ten opzichte van Cruijff en Krol
moeten verdedigen voor hun pu
bliekelijke stellingname na de
met 41 verloren wedstrijd in
Katowice tegen datzelfde Polen.
De PSV'ers verweten toen en
later in enkele interviews en ge
sprekken een aantal van de
oudere Oranje-spelers gebrek aan
inzet. Tevens vroegen zij zich af
of het wel zin had op deze wijze
met het Nederlands elftal door te
gaan.
Bondscoach Knobel heeft de afge
lopen weken getracht de contro
verse zoveel mogelijk te lijmen
door enerzijds toe te geven aan
de PSV-wensen (het niet opne
men in de selectie van Willem
van Hanegem is er een voorbeeld
van) en anderzijds zich niet te
veel af te zetten tegen de geves
tigde namen in het team. Johan
Cruijff, gisteren al in Amsterdam:
'Op het ogenblik is het zeker niet
altijd een pretje voor Oranje uit
te komen. Als het zo in de toe
komst zal moeten, hoeft het voor
mij echt niet. Ik wil wel eens
weten, waar die PSV'ers hun kri
tiek vandaan halen.'
Gisteren vond de politie in Dublin
een auto, die mogelijk door de ont
voerders is gebruikt voor de rit van
Limerick (waar dr. Herrema tien
dagen geleden ontvoerd werd) naar
Dublin. De politie heeft aan de
bevolking van Dublin gevraagd
contact op te nemen met de autori
teiten wanneer iemand een huis
verhuurd heeft aan mensen met
een Noordiers accent. 'Wij halen
het net aan', zei een woordvoerder
van de politie gisteren.
De ontvoerders hebben volgens het
Ierse blad Sunday Independent
nieuwe eisen gesteld voor de vrijla
ting van Herrema, Zij vragen on
dermeer de onvoorwaardelijke vrij
lating van dr. Rose Dugdale, lid
van de IRA. Volgens een IRA-
woordvoerder is Eddie Gallagher,
één van de vermoedelijke ontvoer
ders van dr. Herrema, nog altijd
smoorverliefd op Rose Dugdale Dit
zou ook een reden kunnen zijn dat
de ontvoerders de eis dat ook de
IR A-leden Kevin "Mallon en James
Hyland vrijgelaten moeten worden,
hebben laten vallen.
Nederland
Volgens de Sunday Independent
hebben de ontvoerders verder een
vrijgeleide naar een nader aan te
duiden vliegveld gevraagd en een
vliegtuig met minstens acht plaat
sen en met voldoende brandstof om
naar Nederland te vliegen, waar
Herrema tegen een nog niet ge
noemd bedrag zal worden ingewis
seld. De ontvoerders zouden verder
van de Nederlandse regering een
vrije aftocht met een vliegtuig naar
een nog nader te noemen land
hebben gevraagd.
Een woordvoerder van Ferenka, de
fabriek waarvan dr. Herrema direc
teur is, noemde het bericht in de
Sunday Independent 'onverant
woordelijke speculatie'. Volgens Fe
renka en ook volgens de priester
Donal O'Mahony die als bemiddelaar
optreedt, is sinds donderdag niets
meer rechtstreeks van de ontvoer
ders vernomen.
De Sunday Independent schreef
tenslotte ook nog dat vrienden van
de ontvoerders aan verslaggevers
van de krant hebben gezegd dat zij
proberen met de IRA te onderhan
delen om 'te proberen drie mensen
van de dodenlijst te doen schrap
pen'. Dat zouden Eddie Gallagher,
Marion Coyle en een derde, niet
nader genoemde, persoon zijn, al
dus het blad.
Als het bericht in de krant Juist is,
zal de oplossing van deze ontvoe
ringszaak een stuk moeilijker wor
den. De Ierse regering heeft vanaf
het begin gesteld dat geen gevan
genen zullen worden vrijgelaten.
De Ierse minister van buitenlandse
zaken, dr. Garret Fitzgerald, zei gis
teren voor de radiop. dat als op de
eisen van de ontvoerders zou wor
den ingegaan, zich een hele reeks
incidenten ?ls deze zou kunnen
voordoen, met rampzalige gevolgen
voor de economische investeringen
in Ierland.
WASHINGTON, PEKING (Reuter, AFP, UPI) De Chinese
Volksrepubliek heeft een tweetal lange-afstandskernraketten ont
wikkeld die een bereik hebben dat groot genoeg is om doelen in
het Europese deel van de Sowjet-Unie te treffen, zo heeft het
gezaghebbende Amerikaanse blad Aviation gisteren gemeld.
Volgens het blad zijn de raketten
van het type CSS-X-3 en hebben ze
een actieradius van 5600 kilometer,
waardoor zelfs Berlijn binnen het
bereik komt te liggen. De raketten
zijn volgens Aviation voorzien van
een kernlading van drie megaton
elk. De raketten zouden geplaatst
zijn in ondergrondse lanceer-silo's.
"Was net uw brief aan 't open-
De Russische vertegenwoordigers
bij de SALT-besprekingen in We
nen, voor een beperking van de
strategische kernwapens, zouden
volgens Aviation zo onverust zijn
over deze wetenschap dat zij de
Amerikanen hebben verzocht om
toestemming voor de bouv van een
tweede radar-verdedigingssysteem,
hetgeen onder het huidige SALT-
akkoord verboden is.
Het Amerikaanse ministerie van
defensie heeft eerder dit jaar mee
gedeeld dat de ontwikkeling van de
Chinese kernraketten langzamer
verliep dan men in China voorzien
en gehoopt had. De Amerikanen
hebben van de CSS-X-3 voor hun
eigen grondgebied niets te duchten.
In Washington maakt men zich
volgens het ministerie hoofdzake
lijk zorgen over de ontwikkeling
van een Chinese intercontinentale
raket met een bereik van ongeveer
12.000 kilometer. Deze zal volgens
het ministerie van defensie in Was
hington niet voor het midden van
de jaren tachtig gereed zijn.
Teng Hsiao-ping
De eerste vice-premier van China,
Teng Hsiao-ping heeft een uitnodi
ging om een officieel bezoek te
brengen aan Joegoslavië, aangeno
men. Het bezoek zal op een later te
bepalen tijdstip plaatsvinden, zo
stond gisteren in een Chinees-Joe-
goslavisch communiqué ter gele
genheid van het bezoek van een
week dat premier Bijedic van Joe
goslavië aan Peking heeft gebracht.
In het communiqué staat verder
dat tijdens het bezoek van Bijedic
is besloten tot de oprichting van
een Chinees-Joegoslavische com
missie voor het bevorderen van de
handelsbetrekkingen tussen beide
landen.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Henry Kissinger
heeft zaterdag meegedeeld dat hij
niet gelooft dat zijn bezoek aan
China van deze week en dat van
president Ford later dit jaar tot
resultaat zal hebben dat de Vere
nigde Staten China diplomatiek
gaan erkennen. 'Wij zijn van plan
het normalisatieproces tussen ons
land en China geheel door te voe
ren, maar dat zal bij dit bezoek
waarschijnlijk nog niet geheel rond
komen, hoewel ik enige vooruitgang
niet uitsluit', aldus minister Kissin
ger.
Uraan is hetzelfde als uranium, alleen vernederlandst
en minder gebruikelijk. Dat het toch in die kop boven
aan staat, komt alleen omdat die anders te breed
werd. Er is pas- en meetwerk nodig om de internatio
nale nucleaire stoelendans te volgen.
Nieuwe abonnee:-
Straat-
Plaats:-
Opgegeven doon
Naam:
-Giro:
Betaalt per kwartaal
Adres:_
Plaats
Ik onlvang graag:
O I fraaie zwart-kunstlcrieren onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse locomollefmodellen. Werkelijk een sieraad op uw tarel.
O Praktische, kleurrijke eeuwigdurende rlemkalender. Modern, ori
gineel. Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
O Tekening 14 1 O Tekening IJ 2 O Tekening IJ 3 O Tekening IJ 4
De nieuwe abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt
(na twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben
ontvangen) zes gulden minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de. envelop: De Christelijke Pers," antwoordnummer
2792, Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
b t 1
rrn..xn
