Hotel des Indes pronkt weer
in volle luister aan Voorhout
Plan Gortmolen kan
van start gaan
Winkeliersprotest
tegen fietsroute
Historische atlas
Leiden uitgegeven
Zestigjarig Liora
vierde jubileum
KORPEL
MSI
Bezetters willen
zelfbestuur
Kerkdiensten
zie pagina 15
Man schoot
op kinderen
ZATERDAG 11 OKTOBER 1975
Precies dertien maanden na de
publicatie van de doelstellingen-
nota Gortmolen kan met de bouw
activiteiten in dit gebied worden
begonnen. De partners in de
stuurgroep hebben elkaar gevon
den, zodat een bouwteam kan
worden gevormd. Een onzer re
dacteuren sprak met leden van de
stuurgroep over de ontwikkeling
van dit plan, waarbij met name
de inspraakprocedure een uniek
verschijnsel is geweest. De totale
bebouwing van het gebied Gort
molen zal uit ongeveer 500-600
nieuwe woningen bestaan. De eer
ste fase, welke in opdracht van de
prot. chr. woningbouwvereniging
door Intervam uit Rijswijk wordt
gebouwd, bestaat uit 156 wonin
gen. Ze komen te staan op het
gebied begrensd door het Groene-
wegje, Spinozastraat, Oranjeplein
en de Gortmolen. De 10 tweeka
mer-. 65 driekamer-. 71 vierka-
mer- en 10 vi.ifkamerwoningen
worden opgetrokken in. vijf blok
jes van drie en vier lagen in een
geschakelde vorm. De woningen
zijn gegroepeerd rond portieken.
Een aantal ervan krijgt een tuint
je. In het plan is een centraal
groengebied opgenomen, dat na
oplevering van de woningen
over zo'n anderhalf jaar in
overleg met de bewoners zal wor
den Ingericht. Ook is een aantal
parkeerplaatsen in het plan opge
nomen, dat door het planten van
hoog groen zo veel mogelijk aan
het oog zal worden onttrokken. Er
komt geen doorgaand verkeer
door het wijkje.
ADVERTENTIE)
VOLLE EVANGELIE GEMEENTE RIJSWIJK
Laan Hofrust 1 'Zondag 10 uur en woensdag 8 uur.
te wachten. De politie leidde het
verkeer voor een deel om.
Eerste fase van restauratie afgerond
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Winkeliersvereniging Weimarstraat heeft gis
termiddag uit protest tegen het plan door deze straat een nieuwe
fietsroute te leiden een half uur lang met vracht- en bestelauto's 't
drukke kruispunt Weimarstraat/Beeklaan bezet gehouden.
De winkeliers wachten nog steeds
op antwoord van de gemeente naar
aanleiding van de In een brief, die
ln juli j.l. werd verstuurd, geuite
verontrusting over dit projekt. De
winkeliersvereniging zette met bor
den (tekst: 'Moeten wij boeten
voor de fietsroute?) en het uitdelen
van folders aan het publiek hun
protesten kracht bij.
De winkeliers zijn *r bang voor dat
hun omzetten bij het doorgaan van
het fietsroute-plan aanzienlijk zul-
len teruglopen, omdat de Weimar-
straat praktisch onbereikbaa r zal
zijn voor automobilisten.
De winkeliers zien de route het
liefst via de Newton- en Carteslus-
straat lopen. De prlk-actie was om
half vijf afgelopen. Aan belde zij
den van het kruispunt stonden
•toen al zes tramstellen van lijn 12
Ds. Honnef ridder
orde Oranje-Nassau
LEIDERDORP Door een misver
stand werd ln de krant van giste
ren een verkeerd kopje geplaatst
boven het bericht over de benoe
ming van de Lelderdorpse predi
kant ds. J. P. Honnef tot Ridder in
de Orde van Oranje-Nassau. Ds.
Honnef verkeert gelukkig in een
goede gezondheid. Onze excuses
voor de gemaakte fout. Redactie.
Het binnenaanzicht van een van de nieuwe hotelkamers op het
dak van des Indes.
DEN HAAG De studenten die de
Katholieke Sociale Academie sedert
maandag bezetten, werken aan
zelfbestuur voor hen en de docen
ten. Hierop spitst de actie zich
sedert donderdagavond toe. Daarbij
wordt ook de vraag onder ogen
gezien of formeel een bestuur kan
worden gehandhaafd. Het gaat de
bezetters duidelijk om het inhoude
lijk Invullen van hun belangrijkste
eis: dat de beslissingsbevoegdheid
bij de docenten en studenten komt
te liggen. Het huidige bestuur en de
huidige directie worden voor het
oplossen, van de moeilijkheden en
het tot stand' brengen van een
nieuwe organisatiestructuur voor de
academie' plet als gesprekspartner
aanvaard door de bezetting. Zij
aanvaarden daarmee ook niet we
thouder A. van Lier als bemiddelaar
tussen bestuur' en directie enerzijds
en docenten, en studenten ander
zijds.
door Teun Lagas
DEN HAAG Het stempel dat enige tijd is gedrukt op de voor
af. Dezer dagen worden de laatste steigers die voor het hotel staan
kant van Hotel des Indes aan het Lange Voorhout is er bijna weer
verwijderd en komt de voorgevel van het gebouw weer in volle luis
ter tevoorschijn. Daarmee is de eerste fase van de restauratie van
Hotel des Indes afgerond. x
Nu de restauratie van de voorgevel
aan het Voorhout- bijna voltooid is
wordt er binnenkort begonnen aan
de zijde van de Vos en Tuinstraat
waarna tenslotte de achterkant van
het hotel, langs de Kazernestraat,
een opknapbeurt krijgt. Bij de res
tauratie van de voorgevel werden
de steunankers uit de muur gehaald
en vernieuwd. De ankers, die door
roestvorming waren gaan uitzetten
waren de oorzaak van de scheuren
in het natuursteen van de voorge-
De restauratie van de voorgevel van Hotel des Indes nadert zijn einde. Alleen de luifel boven de in
gang moet nog opnieuw bevestigd worden.
vel en vormden de bronnen van de
roestbruine sporen die over de ge
vel liepen. Op de gevel is nu ook
een laag kelm aangebracht om het
pleisterwerk tegen weersinvloeden
te beschermen. Aan de luifel boven
de ingang van het hotel wordt nog
gewerkt.
Luifel
Vallen de gevels van Hotel des
Indes door hun monumentale
waarde onder de subsidieregeling
die toegepast wordt bij restauratie
van oude panden, de luifel kan in
wezen geen echt monument ge
noemd worden. Pas ip het jaar 1930
werd deze boven de entree van het
hotel bevestigd. Toch bleek deze
ingang zo karakteristiek voor Hotel
des Indes dat de gemeente Den
Haag een bedrag voor de restaura
tie van de luifel beschikbaar stelde.
Het jaar 1930 bracht overigens nog
een belangrijke ingreep in het aan
zicht van het gebouw te weeg. Er
werd een derde verdieping aan het
daarvoor twee etages tellende hotel
toegevoegd. Het bijbouwen van een
derde verdieping, het dak moest
ervoor opgelicht worden, is maar
één van de vele verbouwingen en
uitbreidingen die het gebouw aan
het Voorhout sinds haar geboorte
onderging.' Op de plaats waar nu de
lounge is, waar nu de gasten van
het hotel in oud-roze fauteuils
plaats kunnen nemen, daar was
vroeger de Cour, de binnenplaats
waar de paarden en de carossen
stonden opgesteld. Toen de heer
Wlrtz na het overlijden van de
eerste eigenaar het gebouw als ho
tel ging exploiteren veranderde hij
de Cour ln wat zij nu is, de rotonde
die het centrum vormt van Hotel
des Indes.
Die eerste eigenaar was Baron van
Brienen van de Groote LLndt. Deze
liet in 1858 een groot hoekhuis
bouwen op het perceel dat hij van
de gemeente gekocht had en dat
tussen de Vos en Tuinstraat en het
niet meer bestaande Kalkstraatje
lag. Baron van Brienen, die ook
huize Clingendael ln zijn bezit had.
liet het pand bouwen door de
Haagse bouwmeester A. Rodenburg.
Het kostte hem 150 duizend gulden
en zijn nieuwe woonhuis was in
veertien maanden gereed. Zo kwam
na het overlijden van de baron in
1873 het gebouw in handen van de
heer F. G. J. Wirtz, die daarin in
het voorjaar van 1881 het Hotel des
Indes opende
Vanaf die tijd onderging het pand
veel veranderingen. Het interieur
kon, mede door de verbouwing van
het Cour. uitgebreid worden met
een twintigtal kamers en ook het
Kalkstraatje dat naast het hotel
lag, en van het Voorhout naar de
Kazernestraat moest verdwijnen
doordat het hotel zich uitbreidde.
Het familiewapen van het geslacht
van Brienen liet de nieuwe eige
naar ook verdwijnen. Het wapen,
dat nog wel tot heden ten dage
iedere koperen deurknop in het ho
tel siert, werd uit de voorgevel ge
houwen en het wapen van de stad
Batavia, het zwaard van azuur met
de groene krans op het gouden veld
werd ervoor in de plaats gemetseld.
Dit wapen is ook bij de laatste
restauratie weer volledig in oude
staat gebracht. Een restauratie die
overigens één miljoen gulden zal
gaan kosten,
Appartementen
Tegelijkertijd met het opknappen
van de, buitenmuren, een karwei
dat ln handen is van de samenwer
kende ingenieursbureau's Zwaag-
stra. Van der Lek en Brink, worden
op het dak van Hotel des Indes ook
een zestal nieuwe appartementen
gebouwd. De hotelkamers, waarvan
er al één klaar is, zijn vanaf de
straat onmogelijk te zien zodat zij
het uiterlijk van het gebouw niet
verstoren. Als Is de Clingendael-
groep, de huidige eigenaar van Ho
tel des Indes, natuurlijk gelukkig
met de restauratie van de buitenge
vels. met het opknappen van het
interieur zitten zij toch nog in hun
maag. Dit laatste is namelijk in het
geheel niet subsidiabel en de Clin-
gendaelgroep zou dan ook alleen
voor zeer hoge kosten opdraaien.
Alleen het in oude staat brengen
van een hotelkamer kost al zo'n 35
duizend gulden. Wil men het hele
hotel van binnen behandelen, dan
zal eeri bedrag van twee miljoen
gulden ruim overschreden worden.
En dat is nauwelijks op te brengen
voor een hotel dat door haar leef
tijd toch al zeer moeilijk te exploi
teren Is.
LEIDEN Tijdens een bijeen
komst gisteren in de burgerzaal
van het Leidse stadhuis heeft de
burgemeester van Leiden, dr. A.
J. Vis, het eerste exemplaar van
de Historische Atlas van Leiden
aangeboden aan de Commissaris
van de Koningin in Zuid-Hol
land, mr. M. Vrolijk.
Deze Atlas, waaraan de samen
stellers dr. ir. H. A. van Oerle en
zijn medewerkers ruim dertig
jaar hebben, v gewerkt, handelt
over dè' periode van het ont
staan van geiden tot het einde
van de Gouden Eeuw.
Het werk dat als titel heeft 'lei
den binnen en bulten de vesten'
kwam tot stand met medewer
king van de Nederlandse Orga
nisatie voor Zuiver Wetenschap
pelijk Onderzoek, het weten
schappelijke fonds van de pro
vincie Zuid-Holland en het ge
meentebestuur van Leiden. Het
boek telt 450 pagina's met vele-
illustraties en is uitgegeven door
uitgeverij Brill N.V, te Leiden.
Het werk bestaat uit twee delen
een atlas en een toelichtende
beschrijving van gelijke afme
ting die tesamen dienen te
v/orden geraadpleegd. De Atlas
bevat, naast de reconstructie
van de verschillende perioden
van de ontwikkelingsgeschiede
nis van Leiden, reprodukties van
de belangrijkste historische
kaarten. De toelichtende be
schrijving vormt op zichzelf de
geschiedenis van de stad in dit
tijdperk. Dr. Van Oerle heel
toen hij het werk begon gemil
op een zo breed -mogelijke be
schouwing van alle aspekten va'
de samenleving. Deze benader
ingswijze maakte een zeer in ten
sief archief-onderzoek noodzake
lijk. dat zeer veel tijd in besla
nam.
Via een speciale werkmethod
blee het mogelijk ook over t
allervroegste nederzetting, waai
uit Lelden zich later ontwikkel
de, gegevens te verkrijgen;
een tijd dus waarover geen i
schriften bestaan.
In zijn woord vooraf heschrijl
dr. Van Oerle de kolossale hot
veelheid werk die verzet moei
worden om tot samenstellin
van de Atlas te komen. Jaren
lang is er door diverse-part-tün
medewerkers onderzoek verrich
In verschillende archieven. E
kaarten ln het boek moeste
voor een groot deel nog worde
getekend. Hierbij werd ondf
meer medewerking verleen,
door de Topografische dienst i
Delft en de Fotogrammetiscl
dienst tan het Kadaster in Air
sterdam.
Dr. Van Oerle stelt overigens da
de kaarten ln de Atlas niet o
volledigheid en exactheid aan
spraak kunnen maken. 'Er zulle
nog vele bijdragen nodig zij
om de puzzle van de stadsvoi
ming ln het bijzonder van <1
vroegste perioden gehe
compleet te maken', aldus
Van Oerle in zijn voorwoord.
door Frank Delboy
DE LIER Men zou het jubileumconcert van het nu zestigjai
harmonie-orkest 'Liora' in De Lier de avond der sonoriteiten K i
nen noemen.
Wanit niet alleen werd de Lierse
Dom gisteren verzadigd door de
uitbundige doch doorzichtige en
Stylistlsch eer verantwoorde or
kestklank ondex leiding van diri
gent Gerrlt A. van den Berg. Oo
de volumineuze zang door de twee
honderd leden van het gasterende
Christelijk Residentie Mannenkoro
onder leiding van Anne Posthumus
schiep een machtig klankbeeld, dat
zonder effectjagerij volop liet ge
nieten van kerkmuzlkaal gebonden
koorzang,
Liora, genoemd naar het gelijkna
mige middeleeuwse riviertje dat
van Schipluiden naar Naaldwijk
stroomde, ontstak telkens weer het
Instrumentale vreugdevuur met
muzikaal licht ontvlambaar materi
aal, aangedragen door componisten
die weten wat een harmonie-orkest
ritmisch.-toekomt.
Koploper
Eén van de klinkende koplopers in
het Westland. dit ln de Ere-afde
ling ultomende ensemble, dat
morgen een federatief concours or
ganiseert. Samen met het mannen
koor werd Gephardts Ambrosiaanso
Lofzang indrukwekkend uitgevoerd.
Dat was tevens het geval met 1
di's zo populaire Slavenkoor uit
bucco, maar programmatisch
dit werk binnen de Dommi
enigszins uit de toon. Dat voor
twaalfde muzikale lustrum veel
langstelling bestond, sprak van!
(ADVERTENTIE)
voor al uw bloemwerk
telefoon 46.92.21.
ROTTERDAM De politie in I
terdam heeft de 31-jarige B.H.
gehouden. De man had dondel
vanuit zijn woning aan de Vin1
baan in Rotterdam met een 1
buks op schoolkinderen gescho
Vier kinderen liepen lichte ver*
dingen op.
TROUW/KWARTET
door Dammis de Geus
DEN HAAG Op donderdag 20 november zullen acht bewoners van de Schilderswijk de eerste paal
slaan voor het woningbouwprojekt aan de Gortmolen. Het uit 156 woningwetwoningen bestaande
plan is met de grootst mogelijke inspraak van de bevolking uit deze wijk tot ontwikkeling gebracht
uitgaande van een doelstellingennota die eind vorig jaar verscheen.
Het gedeelte van het Gortmolen-gebied dat het eerst bebouwd gaat worden. De foto is genomen vanaf liet Groenwegje (links). Reel
loopt de voormalige Gortmolen. Geheel rechts, niet op de foto zich baar, ligt het domein, dat pas over enige tijd bebouwd zal word
Voordat de officiële eerste paal
door een antieke hei-Installatie de
•bodem wordt ingedreven zal de
.stuurgroep van het projekt Gort-
•molen de plannen, zoals in een
eerder stdlum ook al gebeurde, aan
het oordeel van de bevolking on
derwerpen. De prot. chr. woning
bouwvereniging 'Patrimonium', het
architectenbureau Leo de Jonge BV,
de Bewonersorganisatie Oranje-
pleln-Schllderswijk (B.O.-S.) en de
gemeenelijke diensten voor de
stadsontwikkeling en volkshuisves
ting die met elkaar de stuurgroep
vormen, verwachten dat er geen
moeilijkheden meer zullen ont
staan.
Mr. W. L. van Leeuwen, voorzitter
van de stuurgroep (tevens voorzit
ter van Patrimonium), zegt terug
kijkend op de reeks vergaderingen
over dit voor de Haagse binnenstad
zo belangrijke projekt: 'We zijn
met elkaar heel redelijk uit de pro
blemen gekomen. Tegen de B.O.-S.,
de inspraakclub namens de bevol
king in ons team, hebben we steeds
gezegd dat we wilden proberen de
scherpste prijzen te bereiken. Na
tuurlijk moesten we als woning
bouwvereniging oók ln het oog
houden dat de woningen van de
Gortmolen gedurende een laar of
vijftig goed ln de markt liggen'.
Betaalbaar
Met nadruk stelt de heer Van Leeu
wen dat 'n' van de belangrijkste
uitgangspunten de bouw van vooral
betaalbare, maar goede woningen
Was. 'Door de komt van de indivi
duele huursubsidie konden we ook
Inderdaad aandacht besteden aan
de kwaliteit van de woningen.
De heer A, G. M, Kuljpers, die
namens de B.O.-S. zitting in de
stuurgroep heeft, vindt het een
voorwaarde dat de bewoners duide
lijk over eigen middelen moesten
beschikken om aan die Inspraak te
kunnen voldoen Uiteindelijk kwam
zijn organisatie uit deze 'harde
noodzaak' voort. 'Tijdens de bespre
kingen over de Gortmolen in de
stuurgroep moest duidelijk worden
gemaakt wat men van elkaar had
te verwachten. Zijn er wat plooitjes
gladgestreken, uiteindelijk hebben
we met z'n allen het doel bereikt
om voor in eerste instantie
de Schllderswijkers betaalbare
nieuwbouw neer te zetten. De erva
ringen die wij als bewonersorgani
satie destijds bij de ontwikkeling
van het nieuwbouwplan aan de Ja
cob Catsstraat (Oranjeplein) heb
ben opgedaan zijn voor wat betreft
de Gortmolen-plannen zeer leer
zaam geweest'.
Kuijpers ls er blij mee dat het plan
zo positief door de bevolking ls
ontvangen. 'De Schllderswijkers die
straks aan de Gortmolen gaan wo
nen leven er nu helemaal naar toe.
Zij zien er verlangend naar uit hoe
ze straks hun nieuwe woning zullen
beleven. Als ze hier eenmaal zitten
zullen ze zich afvragen hoe het
mogelijk is geweest dat ze zolang in
minder goede woonomstandigheden
hebben verkeerd'.
Volgens Kuijpers zijn er op dit
moment bij de B.O.-S. al 650 in
schrijvingen voor de Gortmolen
binnen gekomen. De Schllderswij
kers die bij het Catsstraat-projekt
(397 woningen) uit de boot vielen
zullen als eerste de kans krijgen
naar de Gortmolen te verhuizen.
Geen winkels
De opet van het plan sl sinds de
hoorzitting, voor de bevolking op 2
mei dit jaar in grote lijnen hetzelf
de gebleven. De kleine wijzigingen
die nu in het definitieve plan zijn
doorgevoerd betreffen de geplande HUUrpNJZön
winkels en atelelrruimten. Mr. Van
Leeuwen zegt daarover: 'De stuur
groep heeft heel voorzichtig met de
nota van uitgangspunten moeten
exerceren. We hebben de bvolking
destijds beloofd de mogelijkheid te
bekijkn of de vestiging van win
kels in het plan haalbaar zou zijn.
Uiteindelijk hebben we dit onder
deel van de eerste fase van het
Gortmolen-plan moeten laten val
len,. Wellicht dat dergelijke voorzie
ningen in de toekomstige bebou
wing, die op deze fase aansluit mo
gelijk zal blijken. De vestiging van
ateliers zat er bovendien niet ln.
Onze conclusie was: alleen wonin
gen'.
'Het plan is zo ontwikkeld dat er de
maxmae subsidies op kunnen wor
den verleend, hetgeen uiteraard
van groot beang is voor de vast-
telling van de huurprijs, k
wijst er op dat we binnen de ma
zijn gebleven. Het plan ls zeer;
gekiend, er bevinden zich bijv. g
loze, dus niet te subsidiëren ru
ten in', zegt de heer J. C. C. Lai
hoofd van de technische dienst
Patrimonium.
De huurprijzen kunnen nog
worden bekend gemaakt, om
nog op enkele beschikkingen w
gewacht. De stuurgroep verwa
dat zowel een locatiesubsidie
een subsidie volgens de rege
'goed en goedkoop' (die de hi
met 25 per maand omlaag
drukken) wordt verleend. We
'pen de prijzen nog voor 20 novi
ber rond te hebben, aldus' de l
Lanza.
REGIO DEN HAAG EN LEIDEN
