Euthanasie op baby is
te rechtvaardigen als
contact onmogelijk is
Oorlogsdocumentatie'
moet werk afbouwen
Mensen zijn slordig met brandveiligheid
Oppositie wil naar
Suriname om kabinet
ten val te brengen
eslissing
eptunes
uitgesteld
Tom Mix
Commissie van gezondheidsraad concludeert:
Roolvink krijgt braillezegel
Nederland verantwoordelijk
gesteld voor veiligheid
Klein wil instituut in 1980 sluiten
9
„Ik heb net AmrOmaat-Sparen met
ze geregeld. Wat ik aan 't eind van
de maand overhou, zet de Amro nu
voortaan automatisch op m'n pj-n
spaarrekening. Dus soms veel,
soms weinig en soms niks. Systeempje,hè?"
Uitzetting Duitser
niet onrechtmatig,
oordeelt rechter
Commandant N. Huls van de Dordtse brandweer
r leen forse
y tèzumiging
Voorman van
Pools verzet
gearresteerd
'Staatsgarantie op
exportkredieten
naar Zuid-Afrika'
DONDERDAG 9 OKTOBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Van een onzer verslaggevers
a AMSTERDAM Passieve euthanasie, het nalaten van medische behandeling waardoor de dood
ie versneld intreedt, is bij zwaar gestoorde pasgeborenen te rechtvaardigen als zij zodanige onvolko
menheden aan de grote hersenen hebben dat menselijk contact en communicatie met de buiten
wereld voorgoed uitgesloten zijn.
I Tot dlilt standpunt bomt de commis-
voor medische ethiek van de
widheddsraad in een rapport
aan het iniiniisterie van volksge-
J zondheid. Een uitvoerige samenvat
ting van het officieel nog niet ge
publiceerde rapport verscheen giis-
eren in het weekblad De Tijd.
commissie heeft eerder al
een rapport uitgebracht over vrij
willige euthanasie. Het probleem
ligt bij zwaar gehandicapte babies
jjlnog aanzienlijk moeilijker, omdat
daar op geen enkele manier van
dellijk dat over de toekomstige mo
gelijkheden van bepaalde vormen
van de afwijking inderdaad ver
schillend wordt gedacht.
De nu door de commissie opgestel
de formulering zodanige onvol
komenheden aan de grote hersenen
dat menselijk contact en communi
catie met de buitenwereld voorgoed
uitgesloten zijn zal dan ook niet
aan elke twijfel een einde maken,
bevestigde ons gisteren de secreta
ris, dokter G. Dekker. 'Daarom
wordt er in het rapport ook her
maar wel te verontschuldigen be
slissing.' Als er een conflict op
treedt, zegt dokter Dekker, tussen
de plicht ten opzichte van de wet
en de plicht ten opizchte van het
geweten, moet de arts die voor die
tweede plicht kiest, weten dat hij
op dat moment tegen de wet kiest
en dat hij zich daarvoor moet kun
nen rechtvaardigen.
Drs. H. de Jonge (rechts), hoofddirecteur van de posterijen, reikt
hier aan de heer B. Roolvink, voorzitter van de vereniging Het Neder
landse Blindenwezen, de eerste postzegel uit die de PTT uitgeeft ter
gelegenheid van het feit dat 150 jaar geleden het brailleschrift werd
uitgevonden. Links op de foto staan prof. mr. I. A. Diepenhorst, voor
zitter van 'Bartimeüs' en de heer J. Huyer, directeur van de vereni
ging Het Nederlandse Blindenwezen.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Alle leden van de Surinaamse oppositie, die nu in
ons land zijn, zullen naar hun land én naar het Surinaamse par
lement terugkeren om de regering-Arron met een motie van wan
trouwen tot heengaan te dwingen.
vrijwilligheid sprake kan zijn.. Het haaMieiMjk op gewezen dat elk geval
ju zijn in dit geval de ouders en de ,-11- 1--1—-*■
«handelende artsen die voor bij
zonder moeilijke wagen komen te
itaan.
Die vragen zijn daarom zo moeilijk,
t imdat er ook op diiit terrein grens-
[wallen bestaan, en dus verschillen
ik van opvatting in individuele geval-
a en, Te overzien valt de amencefa-
ie, de aangeboren afwijking waar-
li bij de grote hersenen geheel ont-
ds breken. Maar bijvoorbeeld de 'open
■ug' (spina bifida aperta) komt in
iai [radaties voor, waarvan de ernstig-
ste binnen de definitie van de
lommissie vallen.
Jit een enquete van commissie-
lo' föorzitber prof. dr. S. A. de Lange
mder neuro-chirurgische centra
vaftieek vorig jaar dat bij vergeldjkba-
gevallen van spina bifida ver-
I pillend werd gehandeld. De daar
in Medisch Contact gevolgde
enige discussie maakte duide-
tl HAAG Premier Den Uyl
heeft de zeer omstreden beslis-
ling de marine-Neptunes per 1
januari 1976 uit dienst te ne-
>t nen, uitgesteld. De premier
ld( (wam hiermee gisteren in de
rweede Kamer tegemoet aari de
t.elle kritiek die vanuit de Ra
ad ner en door de NAVO op deze
leslissing is geuit.
)efensie bestudeert momenteel hoe
ie defensieplannen aangepast kun-
ien worden aan de bezuinigingen
lie voor 1977 en '78 voor een totaal
an 490 miljoen gulden begroot
Ijn. Daarbij wordt ook bekeken
Pat er moet gebeuren met de voor
enomen vervanging van de verou
derde Neptunes. Hangende die stu-
ie heeft het kabinet de datum van
.enststelling van de Neptune-
tuigen in heroverweging geno-
afzonderlijk bekeken en met colle
ga's besproken moiet worden.'
Belang van het kind
Nadrukkelijk wijst de commissie er
ook op dat alleen het belang van
het kind zoals dat door ouders
en artsen begrepen kan worden
een rol mag spelen bij de afweging.
De actieve euthanasie, beëindiging
van het leven door een directe
ingreep, wórdt met nog veel grotere
terughoudendheid benaderd. De
commissie vindt het gevaarlijk om
hier andere regels voor te stellen
dan de bestaande (de strafbaarstel
ling van 'moord'). Wel is in zeldza
me gevallen de arts voor actieve
euthanasie te verontschuldigen: 'de
zorg voor een draaglijk menselijk
leven kan in bepaalde situaties de
overhand krijgen over de eerbied
voor het puur biotisch bestaan van
de mens.'
Maar regels hiervoor 'zouden een
handeling voor geoorloofd kunnen
verklaren, die nooit meer kan zijn
dan een stellig niet onschuldige,
Van een verslaggever
AMSTERDAM Staatssecretaris Klein (onderwijs) streeft ernaar het rijksinstituut voor oorlogs-
documentatie in 1980 te sluiten. Hij heeft het instituut (directeur dr. L. de Jong) gevraagd zich 1 roepen
erover te beraden het werk af te bouwen.
Dit hebben de leiders van de oppo
sitie, mevrouw Albertine Liesdek-
Clarke van de Nationale Partij Su
riname en mr. Jaggernath Lach-
mon van de Vooruitstrevende Her
vormingspartij (VHP) gisteren op
een persconferentie meegedeeld.
Zoals bekend beschikt de oppositie
over een meerderheid in het parle
ment (20 van de 39 zetels). Het
was echter tot nu toe niet mogelijk
deze meerderheid tot uitdrukking te
brengen, aangezien één van de op
positionele parlementsleden naar
het buitenland was uitgeweken en
zich consequent aan alle stemmin
gen onttrok.
Dit parlementslid, Charles Lee
Kong Fong, deelde gisteren echter
mee dat hij zal meereizen en in
het parlement zal meestemmen. Lee
Kong Fong vertegenwoordigt de
handeldrijvende Chinezen in Suri
name. Op de opmerking van één
van de journalisten dat inmiddels
de handelsvereniging (de achterban
van Lee Kong Fong) zou hebben
laten weten achter de regering-
Arron te staan, zei Lee Kong Fong
dat nu 'alleen de dood mij nog zal
kunnen scheiden van de NPS-frac-
tde' (van mevrouw Liesdek).
Dr. Klein, die dit meegedeeld heeft
in een gesprek met het Leids Dag
blad, vindt dat het tijd wordt het
werk af te ronden: het werk was
voor 25 jaar opgezet en duurt nu al
dertig jaar. Dr. Klein heeft zijn
verzoek gedaan in het kader van de
bezuinigingen, die ook in het we
tenschappelijk onderzoek nodig
zijn. Hij heeft het instituut voorge
steld een werkgroep te vormen die
over het voortbestaan van het in
stituut zal adviseren.
Voor het instituut staat op de be
groting voor 1976 van het ministe
rie 2.287.000 gulden: 1.777.000 gul
den voor personeelslasten en
510.000 gulden voor materiële kos
ten. Het instituut omvat 24 volledi
ge betrekkingen. Het merendeel
ADVERTENTIE.
ra.
de Neptunes volgend jaar in de
B licht blijven, kost dat ruim twintig
liljoen gulden, die door bezuini-
hgen op andere defensdeposten
ivonden moeten worden. De rege-
ng is niet bereid in afwachting
ao' an die studie, die uiterlijk bij de
fl (handeling van de defensiebegro-
1 ing in het najaar gereed is, voor
s- e vervanging van de Neptunes de
odige 55 miljoen gulden extra op
Dios e defensiebegroting toe te voegen.
:ie e AR-leider Aantjes maakte in de
jrs! amer duidelijk, het niet eens te
le IJn met deze beslissing. Zoals gis-
eni Bfen gemeld, zoekt de regering een
Zi idelijke oplossing voor het Neptu-
ied a-probleem door overneming van
an toruikte Atlantique-vliegtuigen
Ne Frans) van West-Duitsland. Dan
[en lu men Voorlopig geen nieuwe
ira, iegtuigen behoeven te kopen,
dl 5 ARP voelt niet veel voor deze
P possdmg en komt vandaag op deze
kw terug.
igrs a PvdA-leider Van Thdjn protes-
aarde tegen het voorbehoud dat
iii stkabinet ten aanzien van de be-
j toigingen. in 1977 en '78 heeft
ilto Kaakt,
iek
van het personeel is hooggekwalifi
ceerd en gespecialiseerd.
Dr. De Jong heeft onlangs gezegd
nog tot 1985 'bezig te zullen zijn
met de uitgave van 'Het koninkrijk
der Nederlanden in de tweede we
reldoorlog.' Van dit werk zijn zes
delen verschenen en er zullen er
volgens de plannen nog zes volgen.
'Onjuist'
Volgens de adjunct-directeur van
het instituut, drs. A. H. Paape,
heeft het verzoek van dr. Klein het
instituut nog niet bereikt. Hij
noemt het onjuist dat het voor 25
jaar zou zijn opgezet
Het instituut heeft wel een brief
van de staatssecretaris gehad naar
aanleiding van vragen van de Alge
mene Rekenka er. Die hielden on
der meer in de nog komende delen
van het werk van prof. De Jong bij
een andere instelling onder te
brengen en in dat kader na te gaan
hoe lang het instituut nog voor
andere taken nodig zou hebben.
Het bestaan van het instituut is
voortdurend in discussie geweest.
Bij de oprichting werd gedacht aan
zeven jaar. Het werk bleek later
omvangrijker en ook werden de
taken uitgebreid. Pas in 1955 kreeg
Prof. De Jong opdracht voor zijn
historisch werk, het eerste deel
kwam in 1969 uit. De staatssecreta
ris wil nu beraad over de vraag of
het jaar 1985, genoemd als jaar van
afsluiting voor dit werk, nog reëel is
Van een verslaggever
DEN HAAG De uitzetting van
de dertigjarige Helmut L. door Ne
derland in september van dit jaar
is geen onrechtmatige daad ge
weest. Dit heeft de president van
de Haagse rechtbank, mr. j.
Blaauw, in kort geding beslist.
Volgens de president wa: er reden
genoeg om Helmut L. het land uit
te zetten: hij beschikte niet over
De oppositie heeft gisteren met
nadruk uitgesproken dat zij Neder
land op grond van de bepalingen
van het nog steeds geldende Sta
tuut verantwoordelijk acht voor de
deugdelijkheid van het bestuur in
Suriname en daarom ook voor de
persoonlijke veiligheid van de le
den van de Surinaamse oppositie.
Met andere woorden: desnoods
moeten de soldaten van de TRIS
(troepenmacht in Suriname) wor
den ingezet om het opnieuw functi
oneren van het parlementaire
systeem in Suriname te garanderen
Als de Nederlandse regering zou
weigeren deze garantie en steun te
geven, zo verzekerde mevrouw Lies-
dek, dan zal er zeker in Suriname
een rassenoorlog uitbreken.
Nationaal
Het is de bedoeling van mevrouw
Liesdek en Lachmon dat na het
heenzenden van de regering-Arron
een nationaal kabinet zal worden
gevormd dat de onafhankelijkheid
op 25 november aanstaande zal re
aliseren en deugdelijke verkiezin
gen na de onafhankelijkheid voor
bereidt.
In dat- nationale kabinet zal plaats
zijn voor 'alle Surinaamse partijen
geen enkele uitgezonderd', zo zei
mevrouw Liesdek gistermiddag. Dat
betekent dus dat er ook plaats is
voor de Partij Nationalistische Re
publiek de partij van mr. Eddy
Bruma, de Surinaamse minister van
economische zaken.
Een groot deel van het verzet van
geldige identiteitspapieren en had
wel een geladen vuurwapen op zak.
De president bestreed dat er sprake
was van verkapte uitlevering. Voor
uitlevering zou een verzoek van
Westduitsland nodig geweest zijn".
Helmut L. was op 1 september in
Amsterdam aangehouden en stond
gesignaleerd bij de Westduitse jus
titie in verband met een bankover
val. Daar geen uitlevering gevraagd
was, werd L. overgedragen aan do
vreemdelingendienst, die hem op 4
september de grens overzette.
door Barend Mensen
DORDRECHT Je mag je zorg over de onveiligheid op de weg niet aan de
kant zetten als je met statistische, onbewogenheid vaststelt dat er, gezien het
enorme aantal verkeersbewegingen, relatief bezien nóg maar weinig fout gaat.
Hetzelfde geldt voor de brand-onveiligheid.
wi.
u® „Vervolg van pagina 1.
f r* wees op Zweden met een lage
4 erkloosheid, mede doordat daar
*1 meer gezamenlijke aanpak be-
aat door de drie partijen in het
lari Soud en herstructureren van de
wrijven. 'Er is daar veel meer
Wieenschappelijke verantwoorde-
iKheid. Die wordt daar door de
tfknemerspartij (vakbonden) ook
tovaard'. aldus Den Uyl.
ui 8 Premier wilde nog niet ingaan
?,allerlei suggesties om de explo-
t 8j gegroeide last van de sociale
Ian rin§en in te tomen. Minister
la» ?frsma van sociale zaken heeft
commissie aan het werk die
w ®°r 700 miljoen gulden bezuini-
®gen uitwerkt. Daarnaast studo-
nd ^nandere deskundigen op 'de fun-
£P« jlentele maatschappelijke oorza-
in van de explosieve groei van
2 aantol mensen dat voor sociale
"Keringen in aanmerking komt.
In ieder huis wordt vrijwel
doorlopend vuur gemaakt en
elk vlammetje ka*i uit de
band springen. Toch valt
het aantal malen dat er
brand uitbreekt volkomen in
het niet bij de legio kansen
op brand. Als een kans ech
ter een feit wordt, kan het
gebeuren dat de rode haan
het niet bij de vernietiging
van have en goed laat, maar
hartverscheurend kraait. Zo
als enkele maanden geleden
in Utrecht, waar vier men
sen bij een brand om het
leven kwamen, en zoals zon
dag in Dordrecht, waar op
de zolderverdieping van een
bovenhuis een man, een
vrouw en drie kinderen red-,
deloos in de val kwamen te
zitten.
Ondanks het zeldzame ka
rakter van dergelijke ram
pen lijkt het gerechtvaar
digd vast te stellen dat veel
en vooral oudere woningen
in Nederland brandgevaar
lijk zijn en op de verdiepin
gen weinig kans bieden om
in geval van afsluiting door
rook en vuur een veilig
heenkomen te zoeken. Het
heeft geen zin bepaalde wo
ningtypes aan te wijzen of
bekend buurten in oude
binnensteden als extra ge
vaarlijk te bestempelen. Ie
dereen, die de moeite neemt
er even bij stil te staan, kan
zelf nagaan hoe het met zijn
eigen woning is gesteld.
Geen paniek
Commandant N. Huls van
de Dordtse brandweer zegt
met het oog op het gelukkig
meer theoretisch dan feite
lijk bestaan van het risico,
dat hij niet graag paniek ge
zaaid zou zien. Daar is ook
geen rede voor. 'Maar inder
daad is het brandgevaar in
oude en oudere huizen vaak
erg groot. Bovendien verho
gen de bewoners het soms
nog met allerlei knutseltoe-
standen. Vrijwel iedereen
heeft een brandverzekering,
maar niemand gelooft wér
kelijk dat het lot ook hem
kan treffen'. Volgens de
heer Huls is er geen sprake
van dat een onbewuste
angst voor brand de mensen
voorzichtig met vuur doet
omgaan en dat er daardoor
betrekkelijk weinig gebeurt.
Integendeel, er wordt juist
slordig met de brandveilig
heid omgesprongen. Men re
aliseert zich in de meeste
gevallen niet eens hoe men
zichzelf en anderen in ge
vaar kan brengen. Dat er
zich niet zo veel catastrofes
voordoen, maar ten dele een
wonder worden genoemd.
Voor de rest is het te dan
ken aan de uitrusting en de
slagvaardigheid van de Ne
derlandse brandweerkorp
sen, die heel wat rampen in
de kiem smoren.
Niet alleen oudere huizen,
maar ook nog veel na-oor-
logse woningen zelfs
sommige bejaardenflats
kunnen wat betreft brand
veiligheid en ontsnappings
mogelijkheden de kritiek
van de brandweer niet door
staan. Daarom is de Dordtsg
brandweercommandant blij
met de model-bouwverorde
ning van de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten, die
aan deze aspecten aandacht
besteedt. En meer nog met
de eveneens door deze vere
niging uitgegeven model
woning, die tot dusver door
ongeveer 350 gemeenten is
aangenomen. 'Dat is.' zegt
hij. 'een vrij ingrijpend
stuk, dat meer mogelijkhe
den biedt om preventief te
werk te gaan. Uiteraard
heeft dat financiële conse
quenties, maar geld mag
naar mijn mening geen rol
spelen. De waarde van een
mensenleven kun je niet in
geld uitdrukken'.
Rook
In Dordrecht zijn in de af
gelopen vijf jaar meer men
sen bij een brand om het
leven gekomen. In eerste
instantie is de rookontwik
keling daarbij altijd de ge
vaarlijkste factor gebleken.
Dit brengt commandant
Huls terug op wat hij 'knut-
seltoestanden' noemt.
Hij zegt: 'Op grond van een
goede bouwverordening kan
het gebruik van gevaarlijke
materialen worden verbo
den. Isolatie met tempex
bijvoorbeeld is volkomen
fout. Texpex veroorzaakt,
zoals de meeste kunststof
fen, een enorme rookont
wikkeling en het vormt
doordat het zich gaat ver
plaatsen in letterlijke zin
een 'lopend vuur'. Zachtbo-
ard is ook zo'n boosdoener.
Daarom is het zo verwerpe
lijk dat men op een zolder
verdieping kamers maakt
met 'muren' van board.
Daarom ook zijn boardpla
fonds uit den boze, hoewel
die mét houten plafonds het
voordeel bieden dat je bo
ven veel eerder merkt dat er
beneden iets aa* de hand is
en je dus eerder maatrege
len kunt nemen. Als het
echtpaar in Dordrecht
dat naar de radio lag te
luisteren en de deur van de
slaapkamer had gesloten om
de anderen niet te storen
eerder had gemerkt dat er
brand was, had het mense
lijkerwijs gesproken anders
kunnen aflopen. De man
trachtte nu een vluchtweg
te banen, maar stapte in
een plastic dtkgoot, die'hem
niet kon houden. Als dat nu
eens een goede, stevige goot
was geweest. Met omstan
digheden als deze moet bij
de bouw van woningen ge
woon rekening worden ge
houden. Gelukkig gebeurt
dat nu, al worden er nog
soms vreemde dingen gesig
naleerd. In het oude wo
ningbestand mankeert er
echter van alles aan'.
Voorzorgen
Men zou zich met het oog
op dit alles toch eens in alle
nuchterheid moeten bezin
nen op het gevaar en moe
ten overwegen wat men zelf
kan doen. Het voorhanden
hebben op verdiepingen van
touwladdertjes of nog
simpeler van een vrij dik
touw met om de veertig cm
knopen is al iets. En, als
men er geen brandblusser
voor over heeft, een water
slang, waarmee men in alle
gedeelten van het huis kan
komen. Ongecontroleerd
vuur mag bij wijze van
spreken geen seconde langer
de kans krijgen om zich uit
te breiden dan nodig is.
Daarom is een rookmelder
een nuttig apparaat. Er wor
den op zoveel gebieden per
soonlijke voorzorgen geno
men, waarom ook niet tegen
brandgevaar?
de oppositie richt zich op Bruma
persoonlijk. Met name voor me
vrouw Liesdek zijn die bezwaren
onoverkomelijkLachmon schijnt
op het punt van de personen wat
inschikkelijker te zijn.
In de Tweede Kamer heeft gister
morgen de PSP-er Van der Lek zich
verzet tegen het eventueel inzetten
van Nederlandse militairen in Suri
name. Hij noemde de beveiliging
van Surinaamse parlementsleden een
verantwoordelijkheid voor de Suri
naamse regering. Naar zijn mening
moet in deze fase een eventueel in
zetten van Nederlandse militairen
'volstrekt worden afgewezen'.
AMSTERDAM De Poolse jurist
en journalist Emll Morgiewicz
blijkt al sinds 27 augustus gevan
gen te zitten. Dit isgisteren be
kend gemaakt door Amnesty Inter
national, de organisatie voor poli
tieke gevangenen.
Hij is waarschijnlijk gevangen ge
zet wegens het verspreiden van een
rapport over de behandeling van
gevangenen in Polen. Bovendien on
dernam hij pogingen om in Polen
een afdeling van Amnesty op te
richten.
Emil Morgiewicz (34 jaar) zat kort
geleden een gevangenisstraf uit
van vier jaar wegens lidmaatschap
van een oppositie-groep in Polen.
Hij kwam in 1973 vrij en kwam
toen met een rapport over mishan
delingen en martelingen die voorko
men in Poolse gevangenissen.
Amnesty International heeft een
telegram gestuurd aan de Poolse
partijleider Gierek Waarin om vrij
lating van Morgiewicz wordt ge
vraagd.
Organisatie protesteert:
AMSTERDAM De anti-apart
heidsbeweging Nederland heeft ge
protesteerd tegen de garantie op
terugbetaling die de Nederlandse
regering geeft op exportkredieten
voor Zuidafrikaanse projecten. 'De
ze aanmoediging van bankleningen
aan de apartheidsstaat Zuid-Afrika
moet onmiddellijk gestaakt wor
den', aldus de beweging.
Volgens de beweging hebben de
AMRO-bank en ABN de laatste
maanden exportkredieten verstrekt
aan Nederlandse bedrijven die
in opdracht van in dat land geves
tigde ondernemingen in Zuid-
Afrika werken. Deze exportkredie
ten zijn volgens de beweging verze
kerd bij de Nederlandse Credietver-
zekeringsmaatschappij met een
staatsgarantie op terugbetaling. De
beweging noemt twee gevallen: een
krediet van 22,2 miljoen door de
ABN verstrekt aan Crawford en
Russell, een bouwbedrijf in Den
Haag, voor de bouw van een deel
van een nieuwe chemische fabriek
in Zuid-Afrika en een lening van
85 miljoen naar de Nationale Bank
voor Middellang Krediet, een volle
dochter van de AMRO. Dit geld is
bestemd voor Ballast-Nedam voor
de bouw van een haven in het
Zuidafrikaanse Saldanha.
(ADVERTENTIE)
'n TIC-JE BETER
RITA
'Ik kom niet, voordat die
zuster die injectiespuit weg
gelegd heeft.'
