Mooie film van Haanstra
besluit filmweek Arnhem
Slapstick en satire
in schelmenverhaal
'Heb medelij Jet!' blijkt een
mislukte publieksfilm te zijn
California Split: over
verliezers die winnen
het énige
In Royal Flash is kolder al ingebouwd
De GROTE
WINKLER
PRINS
ENCYCLOPEDIE
in 20 delen
wrwr
Gewoonweg
de beste
Filmbeeldjes
Prolongaties
en reprises
Moeilijkheden
met een lijk
VRIJDAG 3 OKTOBER 1975
FILM
TROUW/KWARTET 13
•ending P«r
toezi
ir), adre»-
rtnummer
[borden.
door W. Wielek-Berg
ARNHEM De Filmweek Arnhem, die ongeveer 40.000 bezoekers heeft getrokken, is woensdag
avond besloten met Bert Haanstra's 'Dokter Pulder zaait papavers', naar een origineel scenario
van Anton Koolhaas. Een mooi besluit, want Haanstra maakte een mooie film, verre superieur aan
wat de Nederlandse filmer ij de laatste jaren heeft opgeleverd.
'Dokter Pullder zaait papavers" is
het verhaat van een dorpsdokter,
die plotseling een professor op be
zoek krijgt, een beroemd geworden
studiegenoot. Dokter Pulder is ver
eerd en gevleid en merkt pas als het
te laat is, dat de man het niet op
zijn vriendschap, maar op zijn
voorraad morfine heeft voorzien.
De verslaafde laat het niet bij ste
len, hij vernedert Pulder ook, maar
toch is die na diens dood zo in zijn
ban geraakt,-dat hij zijn leven na
gaat speuren. Hij komt in contact
met zijn vriendin, eveneens ver
slaafd, die hem aan de drank en in
de gevangenis brengt. Als hij eruit
komt is ze dood, maar de papavers
die ze samen hebben geplant om
gelukkig te kunnen sterven bloeien
vuurrood.
Vakmanschap
Bert Haanstra toont in deze film
niet alleen zijn voortreffelijk vak
manschap, maar ook zijn kuntste-
naarschap. Dat wil zeggen dat
'Dokter Pulder zaait papavers' geen
fouten zou hebben. Het trage,
waardige ritme en het t-ragi-komi-
sche evenwicht worden soms ver
stoord door te goedkope grappen.
Wanneer het publiek op de ver
keerde ogenblikken lacht, is Haan
stra daar niet geheel onschuldig
aan.
De acteurs (Kees Brusse, Ton Len-
sink, Manon Alving, Henni Orrl,
Sacco van der Made) zijn allemaal
uitstekend tot goed, maar hoog bo
ven hen uit torent Dora van der
Groen in haar rol van de verloe
derde vriendin. Haar spel is niet
alleen van internationale klasse,
het is van eersterangs internatio
nale klasse. Wat een actrice!
We komen op de film terug wan
neer hij volgende week in roulatie
gaat.
Van der Keuken
Er is nog een goede Nederlandse
film in Arnhem vertoond: Johan
van der Keukens documentaire 'De
Palestljnen'. Hij heeft daarin een
heet hangijzer (het mede-recht van
de Palestljnen op het land dat eens
Palestina heette en nu Israël) met
grote omzichtigheid gehanteerd.
Rustig en met intelligentie afstan
delijk geeft hij. een overzicht van
de wordingsgeschiedenis van het
levensgrote probleem.
Aan de lijdensweg van de joden
wordt geenszin voorbij gegaan,
maar ook wordt duidelijk gesteld,
dat de schuld die Europa op zich
heeft geladen is afgewenteld op een
volk, dat daar part noch deel aan
had. 'De Palestljnen' is zeker geen
propagandafilm. Het is een brood
nodige aanvullende geschiedenisles.
gevat in een fraaie en functionele
vorm.
Het is jammer dat de documentaire
'Action, the October Crisis of 1970*
van Robin Spry, waarin een exact
overzicht wordt gegeven van de ge
beurtenissen die leidden tot het
uitroepen van de staat van beleg in
Quebec, niet vóór 'Les Ordres' van
Braiult is vertoond doch erna.
Maar hoe het ook zij: na het zien
van 'Action' worden twee dingen
eens te meer duidelijk. In de eerste
plaats hoe slecht en onvolledig wij
in Nederland zijn voorgelicht over
de gang van zaken in Canada, in
de tweede plaats hoe voortreffelijk
Brault erin is geslaagd de essentie
van het gebeuren In zijn film te
distilleren.
Russische film
De Russische film 'De rode vlier'
van Wdssüi Sjoeksjin (die het sce
nario schreef, de hoofdrol speelde
en in 1974 stierf) is curieus en
interessant omdat hij ons een stuk
je van het Russische leven laat
zien dat we liiet kennen (hij gaat
over een dief, een recidivist, die
terugkeert naar het platteland) en
omdat Sjoeksjien zo'n boeiend ac
teur was. Helaas zijn gedeelten on
begrijpelijk door de onzinnige on
dertitels.
Dora van der Groen als mevrouw Mies in Dokter Pulder zaait papavers.
In 'Royal Flash', grijpt de Engelse regisseur Richard Lester na het
succes van De drie Musketiers' en 'De vier Musketiers' weer naar
hvasi-historische stof om er zijn hang naar slapstick en satire op
tekens moet hij zich laten toebren
gen in riolen komt hij terecht,
bijna sterft hij in de armen van de
IJzeren Jonkvrouw, doch een pan-t-
servest gevuld met olie redt
hem. De ene malle capriool volgt
op de adnere, soms is het echt om
te lachen, soms is het flauw en
vergezocht maar het een verjaagt
het anderidoor de overvloed van
vondsten word je toch meegesleept.
Op locatie
uit te leven.
Het verschil is alleen, dat bij 'Roy
al Flash' de kolder al is ingebouwd
in het boek waarop hij zich baseer
de, een deel uit een serie succesro
mans van George MacDon&ld Fra-
ser, die ook het scenario schreef.
Het is bij ons verschenen odner de
titel 'De lafheid gaat in hermelijn
gekleed.'
Hoofdpersoon is Flashman. De
aaam is duidelijk geïnspireerd op
Batman en Superman, maar die
?ijn goed en Flashman is puur
slecht en bovendien opereert hij in
verleden. Hij is een doortrapte
schelm die het zo omstreeks het
midden van de vorige eeuw. in het
vroeg-Victoriaanse tijdperk dus, in
Engeland door nep-heldendaden tot
grote roem brengt. Die roem stelt
hem weer in staat om links en
rechts vrouwen te versieren.
Te slim
Maar Bismarck, Lola Montez en de
gebroeders Grimm zijn hem bijna
te slim af. Mede door him toedoen
wordt hij overgebracht naar een
kleine Duitse staat, waar hij voor
prins-gemaal moet spelen terwijl
de echte in de kerker smacht. Llt-
De film is voornamelijk op locatie
opgenomen in Beieren en het vol
maakt in Middeleeuwse staat be
waarde Rothenburg. Als je dat niet
wist zou je denken dat het atelier
werk was, zo nagemaakt doen zo'n
oud stadje en zo'n kasteel aan.
Malcolm McDowell speelt de hoofd
rol met de Lichte hysterie die sinds
'Clockwork Orange' en 'O Lucky
man!' zijn waarmerk is, Oliver
Reed is éen sombere en pedante
Bismarck, Florlnda Bolkan een
exotische Lola Montez en Britt
Eklund een ijskoude, doch snel
ontdooiende hertogin. Alan Bates is
in dit gezelschap van schurken de
superschurk: altijd bereid om wie
dan ook te verraden als hij er een
pfennig beter van kan worden.
Amsterdam-Renibrandtplein thea
ter. 14 Jr.
Handelsreiziger Johnny Kraaykamp (rechts), die zijn oude vriend Bodde (Piet Römer) ontmoet.
Of het team Rob du Mée en Frans Weiss nu goedschiks of kwaadschiks uit elkaar is gegaan ver
andert weinig aan het feit, dat het voor Frans Weiss de hoogste tijd wordt om het pad van de
'producentenfilms' te verlaten en te proberen de belofte van zijn eerste films in te lossen.
Bij het maken van 'Heb medelij
Jet' moet hij zich toch wel eens
hebben afgevraagd wat hij nu ei
genlijk aan het doen was. Niet veel
goeds..maar aan het script van
Dimitri Frenkel Frank en Rob du
Mée (die Heere Heeresma's oor
spronkelijke scenario 'Geef de mok
eens door. Jet!' gladjes bijschaaf
den en van alle interessante demo
nische trekjes ontdeden) viel ook
niet veel eer te behalen.
Imitatie
Hoe het ook zij, het is weer eens
een imitatie geworden van buiten
landse cliché's, opgefrunnikt met
Hollandse kneuterigheid.
Een twee-mannen verhaal Is het,
wel bekend uit de Amerikaanse
film (maar daar doen ze het ge
woonlijk beter). Een handelsreizi
ger (Johnny Kraaykamp) die in
Friesland zijn klanten heeft be
zocht en op weg is naar zijn vrouw
Jet ontmoet zijn oude vriend Bodde
(Piet Römer), met wie hij tien jaar
geleden menige practical joke (of
oplichterij?) heeft uitgehaald. Ze
besluiten het nog eens dunnetjes
over te doen. Onderweg pikken ze
een meisje op (Elsje'de Wijn), dat
beurtelings een klein beetje ver
liefd wordt op de een en op de
ander. Ze komen op een Friese
bruiloft terecht, ontmoeten een su
per-oplichter (Ton van Duinhoven)
met zijn helpster (Ronny Bierman)
nemen een afzakkertje naar Bra
bant waar ze een pastoor tuinka
bouters voor heiligenbeelden verko
pen en komen tenslotte tot het
inzicht dat ze maar beter naar huis
kunnen gaan omdat het toch niet
zo leuk was als ze dachten.
Lachen
Die conclusie hadden wij al eerder
getrokken. 'Lachen, lachen, lachen'
is het motto van het duo, maar het
wordt op het laatst meer een kramp
achtige grijns. De acteurs spelen
(met uitzondering van Elsje de
Wijn, die het fris weet te houden)
al him bekende trucjes uit: ze wor
den geen ogenblik gewone mensen
waarin je kunt geloven.
Dat komt ook, omdat het zulke
'luchtmensen' zijn: ondank s het
voortdurende getelefoneer van de
handelsreiziger met zijn vrouw heb
ben ze geen achter- en ondergrond.
En van zo'n Friese bruiloft (om
maar een voorbeeld te noemen) zou
toch wel wat aardigere te maken
zijn geweest dan het onwezenlijke
gedoe dat we in 'Heb medelij Jet'
krijgen voorgeschoteld.
De bijfiguren, die zijn uitgezocht
om voor gek te worden gezet, wek
ken noch onze lachlust, noch ons
medelijden op: ze bestaan gewoon
niet, het zijn harkerige verzinsels.
Het camerawerk van Ferenc
Kélmén Géll is prachtig, maar het
lijkt of zijn indrukwekkende, schra
le landschappen niet bij 'Heb me
delij, Jet!' horen, maar bij een heel
andere film, een sombere film met
allure. Een vreemde gewaarwording
is dat.
Amsterdam-City 1; Den Haag-Ode-
on 1 en du Midi; Rotlerdam-Lu- George Segal in
mière; Utrecht-Scala; Groningen- 'California Split
Grand; Haarlem-Luxor; Eindho
ven-Rembrandt; Maastricht-Mabi;
Amersfoort-GrandHilversum-City;
Enschede-Alhambra; Almelo-Varos-
sieau; Arnhem-Rem brandt; Veen-
Zo ook in 'California Split', het
verhaal; van twee gokkers, een tob
ber en een grapjas (George Segal
en Elliot Goud), die na allerlei
tegenslagen in Reno hun grote slag
slaan: GeoVge Segal laat daar alle
goktenten springen, wat hij ook WaflhOOD
doet. hij kan niet verliezen.
De bovenbouw van die film is niets
van hilariteit en vrolijkheid en hij
heeft warempel nog een gelukkig
einde ook. Er wordt uit de aard der
zaak een groot deel van de tijd
gegokt, maar ook zij die daar niet
van houden komen aan hun trek
ken, want het. gaat over echte men
sen. Op onverwachte ogenblikken,
voortreffelijk getimed, vangen we
tussen alle humor en alle gevlieg,
geren~ en gedraaf in een glimp op
van de trieste, treurige achtergrond
van die mensen. Ze zweven niet los
Overgetelijk is bijvoorbeeld de stille
wanhoop van de call-girl (Susan
Peters), wanneer haar vriendin
haar weer een gezellig uitje met
onbekende lieren in het vooruit
zicht stelt. En het gezicht van de
jazz-zangeres van middelbare leef
tijd. die in het gokpaleis 'Georgia'
zingt. Het is een bijzonder knappe
sympathieke film, voortreffelijk ge
speeld. met een uitstekend script
(zijn eerste) van de acteur Robert
Walsh, die de film geproduceerd
heeft en erin meespeelt.
Amsterdam- Calypso, 14 jr.
(Advertentie)
GROTE WINKLER PRMS
ENCYCL0PEME
Hoe oud is het verhaal van het lijk
in de kofferruimte van de auto, die
door niets vermoedende mensen
langs politlebarrlères en over
landsgrenzen wordt gereden? Zo
oud als, de auto zelf, neem ik aan.
De Franse regisseur Georges Laut-
ner heeft het thema in 'Pas de
problème' weer eens bij de kop
genomen en er wat aardigs van
gemaakt. Een zwaargewonde man
komt de flat van het meisje Anita
(miou-Miou) binnenstrompelen en
valt dood neeT. Ze kent hem niet,
dus wat ls eenvoudiger dan de poli
tie bellen, zou men zo zeggen? Maar
nee, ze durft niet, want ze heeft
net twee maanden gevangenisstraf
uitgezeten voor een winkeldiefstal.
Ze wil dat haar vriend Daniel
(Henti Guybet) haar uit de nesten
helpt, maar die ls ln geen velden of
wegen te bekennen. Ze moet ge
noegen nemen met Jean-Pierre
(Bernard Menez), een Jongen die
van louiter verlegenheid voortdu
rend in gemompel vérvalt.
IN AUTO
Ze stoppen het lijk ln de auto die
Jean-Pierre van zijn vader heeft
geleend, maar dan ls het leed niet
bijna geleden, het begint pas. Want
de vader komt onverwachts thuis
en pakt nietsvermoedend de auto.
Was hij nu maar rechtstreeks naar
zijn vrouw in Zwitserland gegaan
dan hadden Anita, Jean-Pierre en
de inmiddels opgedoken Daniel
hem gemakkelijk kunnen inhalen.
Maar zijn zwak voor grote vrouwen
speelt hem parten, hij neemt eerst
een lange liftster mee en gaat dan
op bezoek bij zijn nog langere
vriendin. Vele malen steken politie
mannen en douaniers de handen
uit naar de bagageruimte en even-
zoyele malen komt er op het laatste
moment wa,t tussen. Vooral door
het spel van de acteurs met Ber
nard Menez (bekend uit 'Pleure pas
la bouche pleine' en 'Le chaud la-
pin') voorop en de anderen er vlak
achteraan ls het een gezellige co-
medie geworden, waar smakelijk
om valt te lachen.
Amsterdam-Sa skia; Arnhem-Luxe.
18 jr.
dam-City; Bergen op Zoom-Roxy;
Echt-Royal; Purmerend-Schinkel;
Heerlen-H5: Apeldoorn-Minerva;
Zaandam-Apollo; Assen-Apollo;
Tilburg-Midi; Breda-Luxor.
Robert Altman ('MASH', 'McGabe and Mrs Miller', Thieves like
us') is een regisseur, die in zijn films altijd zorgt voor een gedegen
infra-structuur, waarin meestal wat droefheid is verwerkt.
in de lucht, ze zijn vast verankerd
in hun verleden, ook al wordt daar
over nauwelijks gepraat. Een paar
woorden zijn voldoende om het
aanschouwelijk voor ons te maken.
De dag van de Korte Film', aan
staande zondag ln Den Haag. waar
over we al eerder zo het een en
ander hebben bericht, belooft een
groots gebeuren te worden, dat zich
in alle zalen van het Congresge
bouw afspeelt
Er zijn allerlei groepen vertegen
woordigd: Fugitive Cinema, BZZT
Cinema, De Kritiese Filmers, Stich
ting Film en Wetenschap. Stichting
Kljkhuis en Werkgroep Video 'Mae-
atbal' en er worden films vertoond
van allerlei slag, als ze maar kort
zijn. Historische films, opdracht
films voor bedrijfsleven en over
heid, animatiefilms, films over
kunst en kunstenaars, studenten-
films, televisiefilms, en documen
taires. welhaast te veel om op te
noemen.
Wilde Aardbeien: Bergman's ont
roerend portret van een oude man.
De gehele week in Roxy Haarlem.
Mariken van Nieumeghen: Intrige
rend debuut van Jos Stalling, vol
reminiscenties aan Jeroen Bosch.
De gehele week in Scala, Venlo.
Lè soufle au coeur: tedere film van
Louis Malle. De gehele week In City
3, Groningen.
Casque d'Or: Jacques Becker's
sfeervolle verbeelding van het boe-
venleven in Parijs, zo omstreeks
1870. Prachtige rol van Simone Sig-
noret. De gehele week in Passage
Blo, Schiedam.
l'Invitation: Uitstekende comedie
van de Zwitserse filmer Claude Go-
retta. De gehele week in Select,
Utrecht.
Alle Turken heten AU; Over de
liefde tussen een oude vróuw een
een jonge gastarbeider, van de be
langrijkste Duitse filmer R. W.
Fassbinder. 2 okt: 'Het Bouwwerk'.
Sneek: 3 okt. 'C. C. Trebol' Harlin-
gen en Jongerencentrum van Nu,
Bols ward: 5 okt. 'Hippo', Leeuwar
den.
Le Fantörne de la Liberte: Bunuel's
laatste en meest bizarre film. De
gehele week in Studio. Utrecht.
Citizen Kane: Orson Weiiep' mees
terwerk uit 1946. 2 okt. 'Bakkerij',
Castricum; 5 okt. 'Spanbroek.'
Dillinger is dood: Marco Ferreri's
beste film over een man die uit
verveling tot moord komt. 3 okt
'De Moor', Amsterdam.
Brother can you spare a dime:
Briljante collage over Amerikaanse
crisisjaren. De gehele week ln The
Movies Amsterdam.
jar voor
