Politie maakt einde
aan rustige bezetting f
zwakzinnigenpaviljoen
Kort protest
vrij algemeen
Thuis', nieuw stuk
van Hugo Claus
Inwoners van Duitse
Ladelund vandaag bij
herdenking in Putten
SM
Strop voor Duisenberg
Lachmon nu
in Brussel
"Een bank die alleen geld geeft,
geeft me te weinig"
"De NMB geeft me er een visie bij
die heel wat meer waard is dan alleen maar geld."
Verpleegkundigen waren het niet eens met ontslagen
Predikant hielp bij begrafenissen
Ondernemer
mishandelt
opposant
De NMB denkt met u mee.
Probeer 't.
DONDERDAG 2 OKTOBER 1975
BINNENLAND - KUNST
TROUW/KWARTET 9
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Veertig man rijkspolitie van het district Utrecht hebben in de nacht van dinsdag op
woensdag een paviljoen van de stichting voor zwakzinnigenzorg 'De Heygraeff' in het Utrechtse
Woudenberg ontruimd. Het paviljoen werd bezet gehouden door 35 actievoerders, die twee ontsla
gen verpleegkundigen in de gelegenheid wilden stellen alsnog hun dienst te doen. De politie hoefde
geen geweld te gebruiken.
Op een verzoek van de directeur
van de inrichting, ir. C. Mell, ver
heten de bezetters het paviljoen.
Tegen één van de ontslagen ver
pleegkundigen, Joop Deyns, is pro
ces-verbaal opgemaakt wegens lo
kaalvredebreuk. Hem was de toe
gang tot het gebouw ontzegd.
Bewondering:
De ontruimingsactie betrof het pa
viljoen Narcis, waarin 68 pupillen
worden verpleegd, van wie het ni
veau volgens de directie 'boven het
gemiddelde' ligt. Directeur Moll zei
gistermorgen 'de grootste bewonde
ring te hebben' voor de manier,
waarop bezetters zowel als politie
waren opgetreden. 'Niet één pupil
is wakker geworden'.
Volgens de heer Moll is het conflict
ontstaan, omdat er geen overeen
stemming over de verpleging was
tussen de verpleegkundigen Frank
Schenk en Joop Deyns en de direc
tie. 'De directie is voorstander van
een zo groot mogelijke verantwoor
delijkheid van de groepsleiding,
maar die verantwoordelijkheid
moet wel van groep tot groep wor
den bekeken. Uitvoering van de
Ideëen van de ontslagenen zouden
ons in conflict hebben gebracht
met de wet en de Inspectie', aldus
de heer Moll.
De twee verpleegkundigen, de 23-
jarige Frank Schenk uit Wouden
berg en de eveneens uit deze plaats
afkomstige negentienjarige Joop
Deyns, zijn op staande voet ontsla
gen. Frank Schenk was al vier jaar
op part-time basis in De Heygraeff
werkzaam. Hij is lid van de onder
nemingsraad geweest. Joop Deyns
werkte nog in een proefperiode.
De heer Moll noemde de verhou
ding tussen ontslagenen en directie
'net slecht'. Hij zei dat het tweetal
vandaag in de gelegenheid zal wor
den gesteld zijn standpunt toe te
lichten op een vergadering van di
rectie en bestuur. Het woord bezet
ting noemde de directeur 'wat
overdreven*. 'Joop Deyns, die opge
komen was voor de nachtdienst, zat
met zijn sympathisanten in de cen
trale afluisterpost. De ingangen
naar het gebouw waren niet ge
blokkeerd en ik was voortdurend in
de gelegenheid het gebouw in- en
uit te gaan', aldus de heer Moll.
Ontslag
Het conflict verhevigde maandag,
toen aan Joop Deyns en Frank
Schenk 'wegens dringende reden'
op staande voet ontslag werd gege
ven. Joop Deyns echter meldde zich
die avond om elf uur normaal ln
het paviljoen Narcis voor de nacht
dienst, die hij samen met een col
lega zou uitvoeren. Naar zijn zeg
gen wilde hij normaal dienst doen,
evenals in de afgelopen nacht, om
dat de directie geen plaatsvervan
ger voor hem had aangewezen en
het voorschrift geldt, dat twee ver
pleegkundigen de nachtdienst doen.
'Ik vond dat niet in overeenstem-
Van een onzer verslaggevers
PUTTEN Vandaag zal een groep van 35, meest oudere, in
woners van het Duitse Ladelund voor de eerste keer aan
wezig zijn bij de herdenking van de honderden Puttenaren,
die in het laatste halfjaar van de oorlog '40-'45 in Duitsland
zijn omgekomen.
De herdenking vindt plaats rond
om het eenvoudige, maar in
drukwekkende gedenkteken van
Marie Aindriessen, een licht ge
bogen Veluwse vrouwtje, waarin
het verdriet van alle Puttense
weduwen, moeders en verloofden
uit die tijd gestalte heeft gekre
gen.
Jongeren uit Ladelund zijn al
wel eerder ln Putten geweest. De
ouderen durfden tot nog toe niet
goed aan. Na lang wikken en
wegen is het er eindelijk van
gekomen. Onder hen is ook een
84-Jarlge, die destijds de gedien
stige was van pastor. Meyer en
hem vaak terzijde stond als hij
de doden een naar omstandighe
den fatsoenlijke begrafenis iri de
grond rond het evangelische-lu-
therse kerkje van Ladelund be
zorgde.
Tussen de vijfhonderd en zes
honderd mannelijke Puttenaren
zijn op 1 en 2 oktober 1944 naar
Duitsland gedeporteerd, waarbij
ook vele huizen in brand werden
gestoken, nadat verzetslieden
een aanslag hadden gepleegd op
een groep Duitsers; waarbij ook
doden vielen. Slechts enkelen
van hen keerden terug. Verreweg
de meesten stierven in een con
centratiekamp te Ladelund bij
de Deense grens.
Pastor Meyer wilde wat voor de
Nederlanders doen. Het enige
wat hij van de kampcomman
dant gedaan kreeg, was dat hij
hen op zijn kerkhof ter aarde
mocht bestellen. Dat deed hij
met piëteit, en dikwijls in het
holst van de nacht. Hij regi
streerde alles netjes, zette de
namen in het kerkelijk doden
boek, stuurde de familie ringen,
horloges en andere voorwerpen
en zocht hen naderhand op. Van
zijn kant was het grote 'verzoe
ningswerk' tussen Duitsers en
Nederlanders begonnen.
Later zijn de Puttenaren ver
schillende keren op pelgrimage
Het monument in Putten
geweest naar Ladelund. Op wat
jeugd na kwamen de mensen
van Ladelund niet naar Putten.
Dat gebeurt dan nu voor het
eerst. Pastor Meyer is inmiddels
gestorven, maar zijn werk is
overgenomen door pastor Rich
ter, die ook bij het gezelschap is,
evenals de burgemeester van het
Duitse dorp.
Behalve van de jaarlijkse okto-
ber-herdenklng vandaag in Put
ten zullen de Duitsers ook getui
ge zijn van een herdenkings
dienst, zondag in de Oude Her
vormde Kerk. Verder staan er
wat bustochten op het program
ma en zal men elekaar ln ander
verband ontmoeten.
Vervolg van pagina 1
waarop die bezuinigingen tot stand
[rijn gekomen. De ruim twee mil
jard gulden besnoeiingen zijn met
name ten koste gegaan van de
fondsen voor de zwakste groepen in
en buiten West Europa. Zo werd er
362 miljoen gulden afgehaald van
het budget voor ontwikkelingslan
den waarmee de EEG geen speciaal
verdrag heeft. Ook in de budgetten
voor het regionaal fonds (de hulp
voor de armste gebieden binnen
Europa) en het sociaal fonds werd
flink gesneden.
De Europese begroting moet nog
worden goedgekeurd door het Euro
pees parlement. De vertegenwoordi
gers van de PvdA en AR zullen
daar ln ieder geval proberen het
budget voor de ontwikkelingshulp
weer bij te trekken. Het AR-kamer-
lid drs. J. de Koning; 'Ik vind de
gang van zaken zeer teleurstellend.
De gemeenschap schiet tekort ln
zijn wereldwijde hulptaak. Dat is
het resultaat van een bewust beleid
van ook de Nederlandse regering de
eigen begroting mede te financie
ren door terugdringen van de Euro
pese uitgaven en dat getuigt niet
erg van een Europese instelling,
aldus drs. De Koning.
Ook de PvdA-ontwikkelingshulp-
specialist drs. A. van der Hek Is
teleurgesteld over met name de be
zuiniging op de voedselhulp. HIJ
heeft steeds verdedigd dat de han
delsverdragen die de gemeenschap
met een deel der arme landen heeft
gesloten, niet ten nadele mochten
werken van de hulp aan andere
arme landen. Er bestaat overigens
weinig optimisme dat het Europese
parlement nog wat kan veranderen.
ming met mijn verantwoordelijk
heid jegens de kinderen', aldus
Joop Deyns.
Maandagavond leidde dat ai tot een
conflict met de directie, die kennis
nam van het feit. dat ongeveer
twintig collega's zich solidair had
den verklaard niet de twee ontsla
gen verpleegkundigen. Dinsdag
avond was er sprake van een herha
ling van het conflict, maar deze
keer stond een politiebus je gereed.
Directeur Moll gelastte de ongeveer
35 aanwezigen zich te verwijderen.
Dit werd geweigerd, waarop de ver
pleegkundigen zich ln de gang van
het paviljoen nestelden na kennis
te hebben genomen van de mede
deling dat de politie het terrein
had 'omsingeld'. Om de kinderen
niet in hun slaap te storen, zouden
de verpleegkundigen zich na bin
nenkomst van de politie 'gewon
nen' geven.
Volgens een woordvoerder van hen,
had de politie ongeveer zestig man
en tien politiehonden bij de ontrui
ming ingeschakeld. Die ontruiming
geschiedde met medeweten en in
stemming van mr. W. H. Overbeek,
hoofdofficier van justitie in
Utrecht. Een woordvoerder van het
ministerie van volksgezondheid
deelde mee, dat de hoofdinspecteur
voor de geestelijke volksgezondheid
niet op de hoogte was van de ont
ruiming. De regionaal inspecteur
heeft overigens pas op te treden,
ais de verzorging van de patiënten
in gevaar dreigt te komen.
Leo Beyers en Marja Huynen in Thuis van Hugo Claus
door André Rutten
AMSTERDAM De Vlaamse schrijver Hugo Claus heeft dins
dagavond een nieuw stuk van zichzelf in eigen regie ten doop
gehouden in de Stadsschouwburg van Amsterdam. 'Thuis' heet
het; een jongeman brengt met een vriendin een paar dagen thuis
door, bij zijn ouders, en wat er zich dan voordoet betreft in het
bijzonder zijn vader.
Bedrijfsmatig
Joop Deyns en Frank Schenk ver
klaarden, dat zij zich met collega's
uit de groep kritisch hebben opge
steld tegenover de naar hun me
ning te gecentraliseerde en be
drijfsmatige aanpak, die is doorge
voerd. nadat ir. Moll vorig jaar
directeur van De Heygraeff werd.
Voordien werkte hij bij Unilever in
de sector pluimveeslachterijen.
De stichting De Heygraeff is vorig
jaar gefuseerd met het Sociaal-Pe
dagogisch Centrum in Den Haag.
Volgens de 'groepsleiders zitten er
in het nieuwe bestuur veel-mensen;
die afkomstig zijn uit het bedrijfs
leven. Schenk en Deyns zelden ver
der dat zij de heer Moll nog nooit
hadden gesproken of ontmoet,
voordat ze maandag bij hem wer
den geroepen voor de mededeling,
dat ze op staande voet waren ont
slagen.
Het stuk Is, ook wat het Ietwat
gestyleerde Vlaamse taalgebruik en
de thematiek betreft, verwant aan
zijn 'Vrijdag' van enkele jaren ge
leden. De grote winst daarop is, dat
het minder symbolisch-mystiekerig
blijkt, dat Claus, goed 45 nu, open
hartiger is geworden dan hij na en
zelfs in zijn 'Suiker' ooit geweest is,
al zal dat mensen met kuise oren
en ogen misschien mee.r schokken
dan hij ooit gedaan heeft. En niet
alleen omdat hij voor het eerst een
jonge vrouw een paar ogenblikken
geheel naakt laat zien.
Zoals in 'Vrijdag' houdt hij zich in
'Thuis' bezig met de sexuele frus
traties van ouder wordende men
sen, dit keer eigenlijk hoofdzakelijk
met die van de ouder wordende
man, een voormalige vleeshouwer
van ongeveer zestig, die aan zijn
vrouw geen vreugde meer kan bele
ven, waarom niet. dat is mij ont
gaan. Hij vertelt dat aan zijn tijde
lijk teruggekeerde zoon, die hem zo
maar zijn vriendin aanbiedt, waar
die vriendin mee akkoord gaat. Tot
grote verwarring van de man. Hij
gaat er na veel aarzelen wel op in,
maar loopt er wel een echte of
verbeelde hartaanval bij op.
Nuchter
Hugo Claus behandelt het nuchter
en reëel, maar laat tegelijkertlju
zien hoe dicht MJ het groteske het
eigenlijk ligt. Dat bereikt hij ook
door de nuchtere kijk van beide
jonge mensen op de sexualitelt te
plaatsen tegenover de verwarrende
huivering die alleen al het denken
eraan en het praten erover bij de
oudere man teweeg brengt. Omdat
Claus er in feite een groteske van
gemaakt heeft wordt dat heel her
kenbaar. En natuurlijk ook door de
manier waarop Leo Beyers die man
speelt, heel genuanceerd en zeer
plastisch. Ank van der Moer speelt
indrukwekkend helder zijn vrouw,
Marja Huynen verrassend de jonge
vrouw. Elly van Stekelenburg
draagt een bizarre oude vrouw bij,
weduwe, door haar zoon in de steek
gelaten, wachtend op de dood. Derek
de Lint tenslotte speelt op een
voudige manier de zoon.
Thuis' is een vrije produktïe. die
door het hele land rouleert en vol
gend jaar februari drie weken in
het Nieuwe de la Mar-theater in
Amsterdam gespeeld wordt.
NIJMEGEN De politie vaar de
Gelderse plaats Driel (gem. Hete-
ren) heeft een negentienjarige in
woner van het dorp aangehouden
die heeft bekend tot tweemaal toe
een overval te hebben gepleegd op
een 83-jarige invalide en bijna
blinde dorpsgenoot.
0 Vervolg van pagina 1
De politiebonden hebben al hun
leden opgeroepen vandaag deel te
nemen aan de korte staking. Ook
de WDM (de vereniging van
dienstplichtige militairen) heeft
haar leden aangeraden aan de actie
deel te nemen. In telegrammen aan
de kazerne-commandanten heeft
minister Vredeltag van defensie
zich akkoord verklaard met een
korte werkonderbreking in het le
ger. De WDM vindt overigens dat
er naast een korte staking, die ln
de lunchpauze van de militairen
valt, ruimte moet zijn voor andere
uitingen van protest, zoals het hou
den van handtekeningenacties en
het opzetten van informatiestands.
Femina
B. en W. van Rotterdam hebben
besloten geen bezoek te brengen
aan de Tenerife-week, een toeristi
sche manifestatie, die op de Femi-
nabeurs in de Ahoy hallen gehou
den wordt. Rijnmond heeft laten
weten de voorlichtingsstand van
Van een verslaggever
EINDHOVEN Een Brabantse on
dernemer heeft de voorzitter van
een plaatselijke stichting zo mis
handeld dat het slachtoffer twee
gekneusde ribben, enkele gebroken
tanden en nog wat lichtere ver
wondingen* opliep.
Het slachtoffer is de heer H. van
der Laar, voorzitter van de stich
ting samenlevingsopbouw in Lies
hout. Tegen de verdachte, de fir
mant van een constructiebedrijf
Henk V. is proces verbaal opge
maakt.
De ondernemer was boos geworden
omdat de stichting een bezwaar
schrift heeft ingediend tegen een
gemeentelijk bestemmingsplan, dat
de verhuizing van het constructie
bedrijf mogelijk maakte. Maar de
stichting heeft dat bezwaarschrift,
weer ingetrokken.
In de brief aan het provinciebe
stuur. waarin het bezwaarschrift
wordt ingetrokken, schrijft de
stichting dat het persoonlijk wel
zijn van de heer Van der Laar
zwaarder moet wegen dan het be
zwaarschrift. Enkele bestuursleden
en de opbouwwerker van de stich
ting, zouden al eerder zijn bedreigd
ln verband met hun bezwaren.
Een van de gebroeders V. zei giste
ren dat er niets anders opzat. 'We
proberen al drie en een half Jaar
een vergunning te .krijgen. Komt
die vergunning deze week niet af,
dan zullen we moeten sluiten'.
Femina te zullen verwijderen, als
de toeristische inzending van Tene-
rtfe blijft gehandhaafd. Vroom en
Dreesmann schort het boeken van
vakantiereizen naar Spanje op. Het
Konsumenten Kontakt heeft erop
aangedrongen dat mensen, die rei
zen geboekt hebben naar Spanje, in
de gelegenheid gesteld moeten wor
den hun bestemming alsnog te wij
zigen. De Vereniging van Contract
spelers en de Vereniging van Voet-
baloefenmeesters willen geen
vriendschappelijke wedstrijden
meer spelen tegen Spaanse clubs.
In de competitie zal wel tegen
Spanje gespeeld blijven worden,
omdat deze internationaal georga
niseerd is.
In een verklaring in het blad van
zijn bisdom heeft bisschop Bluyssen
van Den Bosch zijn diepste teleur
stelling uitgesproken over de Jong
ste ontwikkelingen in Spanje, dje.
naar hij meent', de hoop hebben
vernietigd op een geleidelijke en
vreedzame ontwikkeling naar meer
vrijheid'.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Surinaamse op
positieleider Lachmon is gisteren
even onverwacht als hij maandag
was aangekomen, uit Den Haag
vertrokken. Het heet, dat hij naar
Brussel is gegaan, om daar contact
te zoeken met mevrouw Albertine
Liesdek-Clarke. het Surinaamse
statenlid, dat uit de regeringscoali
tie overstapte naar de oppositie.
Inmiddels komen uit Paramaribo
berichten dat meer leden van de
Surinaamse oppositie nog deze
week naar Nederland zullen afrei
zen, om de Nederlanders te vertel
len hoe naar het er allemaal in
Suriname voorstaat. Ook George
Hindori de VHP'er die eerder
had laten weten weinig te voelen
voor zo'n demonstratie omdat de
zaken tenslotte toch in Paramaribo
moeten worden geregeld komt
deze week naar Nederland. De
voorzitter van het Surlnaamge par
lement.
Emiel Wijntuin, heft nu officieel
laten weten dat aan een van de
belangrijkste voorwaarden van
Lachmon zal worden voldaan: na
melijk dat de nieuwe Surinaamse
grondwet in het parlement zal wor
den behandeld en pas daarna de
wet voor het opzeggen van het
statuut en de onafhankelijkheid
van het land. Ook zou Wijntuin het
plan hebben een delegatie van
veertien man samen te stellen, die
in Den Haag de behandeling van
Surlnames onafhankelijkheid in de
Tweede Kamer zal bijwonen. Wijn
tuin zelf zal zeven leden uit de
regeringscoalitie aanwijzen en de
benoeming van de resterende zeven
plaatsen wil hij door de oppositie
zelf laten uitvoeren.
(ADVERTENTIE)
Ik heb een bank altijd alleen als financier gezien.
Ook deze keer stapte ik puur voor geld bij 'n bank
binnen om m'n verbouwing te laten financieren.
Maar die man van de NMB bleek m'n branche goed
te kennen.
Na bestudering van mijn plannen, vroeg hij zich
af of mijn huidige vestigingssituatie die verbouwings-
kosten wel waard was. Hij rekende me voor dat ik
met een iets grotere investering in een nieuw pand met
een betere indeling en met meer m2een veel hogere
omzet kon realiseren.
Hij maakte me er bovendien op attent dat er teveel
geld vastzat in m'n debiteurenbestand en hoe ik dat
kon veranderen.
Dit gesprek was de aanleiding voor mijn tweede
vestiging. De oude vestiging is gebleven zoals hij was.
In de nieuwe zet ik inmiddels tweemaal zoveel om
als in de oude. Dat was me met een verbouwing alleen
nooit gelukt. Ik denk zelfs al aan een derde zaak.
In gezamenlijk overleg met de NMB werd een
aflossingsschema vastgesteld, waaraan ik op redelijke
wijze kan voldoen, vooral gezien de toenemende
rentabiliteit.
Nu zie ik m'n bank behalve als financier ook
als adviseur die kreatieve
oplossingen helpt vinden
voor de problemen van zijn
klanten.Voor mij is de
NMB zó'n bank. Praat ook
eens met de NMB.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
