In '80 kunne:
7 tot 10.000
academici
werkloos zijn
Grimmige stemming
over smerige Rijn
'Geef ons huizen inplaats van fabrieken'
Tom Mix
Kritiek op 'beroepskeuzegedrag'
Ga eens t
aan de rol:
Top Drop.
Van Red Band
Natuurlijk.
Zout neemt toe - en veel geloosde stoffen zijn giftig
Witkar in een
nieuwe fase
22,5 procent méér
eerste aanvragen
Animo voor
rijexamen
nog groot
Ook KVP gaat praten met AR
Con>Pkx
Loden mantels
bij Nieuw Engeland
NIEUW-ENGEIAND
Dierenbescherming royeert ex-directeur
Waarom ze in Haarlem merliede en Spaarn woude 'nee' zeiden tegen Amsterdam:
'Hier wonen
mensen, geen
machines'
DONDERDAG 2 OKTOBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Over vijf jaar moet rekening worden gehouden
met een aantal werkloze academici dat ligt tussen de zeven- en
tienduizend. Eind 1972 waren zestienhonderd werkloze afgestu
deerden geregistreerd, maar dit aantal stijgt vrijwel lineair en be
draagt op dit moment driehonderd tijdelijke arbeidsplaatsen
(TAP-regeling) meegerekend ongeveer vierduizend. Procentsge-
wijs is de werkloosheid onder academici nog betrekkelijk laag ver
geleken bij die onder de totale beroepsbevolking, namelijk 2,5
tegenover vijf procent.
Dit zei gisteren mr. C. vain Esbroek,
directeur van bet in 1972 opgerich
te Bureau Arbeidsvoorziening Aca
demici, op een congres over de
iwerfcgelegenheidskansen voor toe
komstige academici, dat ter gele
genheid van het eerste lustrum van
de studentenvereniging Institutio
Amicitiae Nostrae aan de Vrije
Universiteit werd gehouden.
Fnocentsgewijs vormen vooral
psychologen (zeven acht procent)
een ongunstige uitschieter in de
iwerMoosheidsmalaise, maar ook ju
risten, sociologen, politicologen,
scheikundigen, economen en biolo
gen behoren tot de gedupeerde stu
dierichtingen. Gunstige uitschieters
zijn volgens mr. Esbroek de tand
heelkundigen. diergeneeskundigen
en farmaceuten.
Meer voorlichting'
Ter voorkoming gemeenschapsgeld-
verspilling in de toekomst, pleitte
mr. Esbroek voor uitbreiding van
het arbeidsmarktonderzoek en meer
voorlichting over de arbeidsmarkt.
Hij noemde het arbeids- en be
roepskeuzegedrag van doctoraalstu
denten in veel gevallen teleurstel
lend. 'Men krijgt de indruk dat
men vaak gevangen zit in een tun
nelperspectief de gekozen studie,
daarbinnen de specialisatie en het
afstudeeronderwerp of scriptie. Wat
zich hierbuiten afspeelt en wat na
de afstudeerdatum zal gebeuren is
onbekend terrein. Veelal realiseert
men zich dit als het te laat is.'
Ook drs. J. Passeniers. medewerker
van het Centraal Plan Bureau,
meende dat de verwachtingen van
aanstaande academici omtrent hun
toekomstige maatschappelijke rol
in toenemende mate doorkruist zul
len worden door de situatie op de
arbeidsmarkt. Na een periode van
vrijwillige werkloosheid zal het vol
gens hem noodzaak zijn uit te wij
ken naar een ander deel van de
arbeidsmarkt waar lagere kwalifica
ties vereist zijn. 'Plaatsing daar zal
na enige aanloopmoeilijkheden
wellicht wél lukken', aldus drs. Pas
seniers, die mede-samensteller is
geweest van een rapport over aan
bod en behoefte van academici tot
1990. Dit rapport, dat aan het begin
van dit jaar aan het parlement
werd aangeboden en dat de feitelij
ke aanleiding tot het congres
vormde, voorziet een werkloosheids
percentage van veertig in 1990.
Drs. Passeniers: 'Zelfs bij een zeer
optimistische raming komen we
voor 1990 niet veel hoger uit dan
200.000 arbeidsplaatsen.' Tegen de
in het genoemde rapport geschetste
groei van het aantal afgestudeerden
betekent dat drie academici tegen
twee arbeidsplaatsen. Deze cijfers
kunnen volgens de heer Passeniers
de noodzaak aantonen om de prio
riteiten in het overheidsbudget an
ders te gaan wegen dan tot dusver
is gedaan. 'De noodzaak ook om
speciaal het zeer dure universitaire
systeem kritisch te bekijken, en te
zoeken naar andere mogelijkheden
om het ook in de toekomst exploi
tabel te houden.'
Dr. mr. G. J. Leibbrandt, directeur-
(ADVERTENT1E)
generaal voor het wetenschappelijk
onderwijs, vond het nodig dat meer
hekend moet worden over de wijze
waarop de studiekeuze tot stand
komt. 'We weten dat een specialis
tische opleiding soms helemaal niet
nodig is voor een aantal functies,
die nu worden uitgeoefend door
afgestudeerden met een specialisti
sche opleiding.' Als de aard van de
werkgelegenheid zich niet aanpast
aan dieze zogenaamde hogere oplei
dingen, dan valt volgens mr. Leib
brandt te verwachten dat er over
schotten aan hoog-opgeleiden ont
staan en tekorten aan mensen met
een lagere opleiding.
Ook zal volgens hem de capaciteits
uitbreiding van de zogenaamde
populaire studierichtingen moeten
worden afgewogen tegen de maat
schappelijke behoefte aan afgestu
deerden. 'Dat betekent^ dat wij in
de toekomst het instellen van een
beperkte toelating binnen universi
teiten (numerus fixus) als een nor
male zaak moeten accepteren Dit
betekent tevens dat aan selectie
niet valt te ontkomen.'
Selectieprocedure
Prof. dr. R. A. de Moor, voorzitter
van de commissie ontwikkeling ho
ger onderwijs, merkte op dat een
selectieprocedure, die voor iedereen
bevredigend is, uitgesloten moet
worden geacht. De sociaal meest
verantwoorde, maar ook een impo
pulaire oplossing vond hij het door
berekenen van een deel van de
studiekosten aan diegenen, die in
een 'besloten sector' willen door
studeren. 'Concreet houdt dat in,
dat zoveel mogelijk kansen worden
gegeven aan diegenen, die echt ge
motiveerd aan, bijvoorbeeld, een
artsenstudie beginnen, en dat je
primair diegenen afschrikt, die het
in beginsel meer om het artsendn-
komen te doen is.'
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Er heerst een grimmige stemming onder de mensen die met het onveranderd
smerige water van de Rijn te maken hebben. Als bij de komende ministersconferentie resulta
ten uitblijven, 'moeten we onszelf de vraag stellen of de weg van dit overleg nog wel zinvol
blijft', zegt minister Westerterp. De regering zal zich in dat geval 'beraden hoe zij haar inspan
ningen dan richting moet geven'.
De Zwitserse water leid ingman M.
Schalekamp raakt hoorbaar opge
wonden als hij uitlegt, dat minis
tersconferenties hem koud laten
als ze evenveel opleveren als tot
nog toe. 'Er moeten eindelijk con
crete maatregelen worden geno
men'. Wat er dagelijks aan zout
door de Rijn spoelt, zegt hij, zou
een honderd kilometer lange file
vrachtwagens vullen, 'stelt u zich
dat maar eens voor'.
In Amsterdam vergadert voor de
vijfde keer de Internationale
werkgemeenschap van waterlei
dingbedrijven in het stroomgebied
van de Rijn, de IAWR. waarvan
Schalekamp ondervoorzitter is.
Zijn Amsterdamse collega ir. C.
van der Veen gaf als voorzitter
een overzicht van de toestand.
Giftig
Over het zout was hij gauw klaar,
want dat wordt nog steeds meer
en de Fransen zijn net weer eens
een nieuwe studie begonnen over
wat ze daaraan zouden kunnen
gaan doen. Maar dat is het enige
probleem niet, want het Rijnwa
ter bevat een bonte verzameling
geloosde chemische stoffen waar
van er nogal wat giftig zijn.
Met een stuk of zeven achtereen
volgende bewerkingen is daar be
trouwbaar drinkwater van te ma
ken. zei Van der Veen. Maar als
je dat nauwkeurig onderzoekt,
vind je bijna stoffen uit de Rijn
er in terug. Weliswaar in uiterst
geringe concentraties, 'maar wat
weten we eigenlijk van de uitwer
king daarvan op lange termijn?'
'Ik accepteer dat de aanwezigheid
van die stoffen nu misschien nog
niet direct gevaarlijk is voor de
gezondheid. Maar ik accepteer
niét, dat wil zeggen, wij kunnen
niet accepteren, dat die stoffen in
het drinkwater terechtkomen. Ten
eerste horen ze daar niet. En ten
tweede: wat kun je verwachten
wanneer het met deze giftige
stoffen net zo gaat als met het
zout?'
Papierproduktie
De IAWR klaagde in haar laatste
jaarverslag over grote hoeveelhe
den sulfonzuren, afkomstig uit het
afvalwater van de papierindustrie.
Prof. dr. H. Sontheimer, voorzitter
van de raad van advies, onthulde
gisteren dat twee van de vele
papierfabrieken langs de Rijn
verantwoordelijk zijn voor tachtig
procent van het probleem.
Een Duitse, in Mannheim, gaat
zijn leven nu beteren. Van de
Franse, in Straatsburg, is nog
niets in die richting bekend. Prof.
Sontheimer noemde het 'bijna
onbegrijpelijk' dat een recente
richtlijn van de Europese Ge
meenschap aan dit probleem vol
strekt voorbijgaat.
De amsterdamse wethouder Treu-
mann heeft gisteren als eerste een
rit in een 'witkar' gemaakt, die
door een computer van de Amster
damse gemeentegiro werd geadmi
nistreerd. Daarmee kwam het Am
sterdamse witkarproject (er be
staan al vijf witkarstations in de
hoofdstad) in een nieuwe belan
grijke fase. Het tarief dat voor de
ritten betaald moet worden wordt
nu door de gemeentegiro van de
rekening van de gebruiker afge
schreven. Ter gelegenheid van deze
'mijlpaal' waren op het Amstelveld
25 nieuwe witkarren te bewonde
ren.
Van een verslaggever
RIJSWIJK Het aantal eer
ste aanvragen voor het rij
examen is in de eerste acht
maanden van dit jaar veel
groter geweest dan in de
overeenkomstige perioden van
drie voorgaande jaren.
Eerder was al gemeld dat het
aantal eerste aanvragen in
het begin van dit jaar ruim
twintig procent boven het
aantal van vorig jaar lag. Te
gen de verwachting in blijkt
dat aantal in de maanden die
erop volgden niet teruggelo
pen te zijn, ondanks de lange
zomervakanties die in deze
periode vielen.
Over de eerste acht maanden
was liet aantal eerste aanvra
gen 22.5 procent hoger dan in
dezelfde periode van 1974, en
het was tevens aanmerkelijk
hoger dan in de jaren '72 en
'73. De aantallen over de eer
ste acht maanden van die ja
ren waren: 1972: 194.534,
1973: 197.414, 1974: 175.459 en
1975: 215.645. Daalt dit aantal
in de laatste vier maanden
van dit jaar niet, dan zullen
zich dit jaar niet minder dan
320.000 nieuwe kandidaten
voor het rijexamen gemeld
hebben. Vorig jaar was dat
aantal: 257.434. Het Centraal
Bureau Rijvaardigheidsbewij
zen in Rijswijk (CBR) doet
(door overwerk en door uit
breiding van het aantal exa
minatoren) al het mogelijke
om de tijd tussen de aan
vraag en het examen niet dl
te lang te doen zijn. maar
lange 'wachttijden' zijn nu
niet te vermijden.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
,7/
van het B-complex.
>0,ft
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Na de top van
de CHU heeft thans ook de lei
ding van de KVP laten weten
dat zij bereid is tot een gesnrek
met de ARP over de grondslag
van het CDA, maar tevens dat
zij wil vasthouden aan de om
streden resolutie van het con
gres van het CDA.
Ook de KVP-leiding wil praten 'op
basis van' in plaats van 'over' de
resolutie. 'Gezien de ruidelijke uit
spraak van het congres over de
binding tussen uitgangspunten en
vertegenwoordigers, wil het partij
bestuur het gesprek richten op de
formulering van politieke beginse
len die concreet maken wat het
evangelie betekent voor het politiek
handelen', aldus de KVP-verklaring
Er staat bovendien in dat het ge
sprek voor eind november tot re
sultaten moet hebben geleid want.
zo wordt gezegd, 'een presentatie
van het CDA met één lijst en
program bij de komende Kamerver
kiezingen is beslissend voor de toe
komst van het CDA'
De gisteren uitgegeven verklaring
is afkomstig van het dagelijks be
stuur van de KVP. Het complete
partijbestuur zal er 7 oktober over
vergaderen.
LINSCHOTEN De elf-jarige Pe-
tronella J. M. Rudgers is bij een
verkeersongeluk in haar woonplaats
Linschoten (Utrecht) omgekomen.
Zij kwam met haar fiets uit een uit
rit en werd aangereden door een
personenauto.
Modieuze capes en mantels
met pellerine in groen, bruin
grijs en zwart.
Sportieve loden mantels
in actuele tweed- en ruitdessins
Kleding en service gesigneerd
Amsterdam
Koningsplein
24 57 21
dameszaak
Kindhoven
Rcchtcstraat
44 32 08
i
i
Van een verslaggever de vereniging geroyeerd. Het roye-
DEN HAAG De Nederlandse Ver- ment is hem aangezegd door het,
eniging tot Bescherming van Die- bestuur van de afdeling Westvelu-
ren heeft zijn ex-directeur J. C. we-rand. waaronder Scherpenzeel
Klesser uit Scherpenzeel als lid van (in be vereniging) ressorteert.
RITA
Van een onzer verslaggevers
HALFWEG 'Nu gaan wij als gemeentebestuur er behoorlijk tegen aan. De be
volking heeft heel duidelijk gesproken. Wij als plaatselijke overheid moeten nu
proberen te bereiken wat 97 procent van de bevolking wil: aansluting bij de pro
vincie Kennemerland'. Zo reageert burgemeester drs. F. J. A. IJsselmuiden van
Haarlemmerliede en Spaarnwoude op de uitslag van de plaatselijke volksstem
ming over de eventuele toekomstige provincie-indeling.
Ruim 97 procent van de be
volking stemde dinsdag voor
indeling van Haarlemmer
liede en Spaarnwoude bij de
provincie Haarlem-IJmond
(Kennemerland) en ruim
twee procent voor de oplos
sing die de minister van
binnenlandse zaken voor
staat in zijn wetsontwerp
over de gewesten: aanslui
ting bij de toekomstige pro
vincie Amsterdam.
De opkomst bij de volks
stemming was bijzonder
groot: 83 procent van de
kiesgerechtigden kwam
stemmen, terwijl voor de
laatste gemeenteraadsver
kiezingen slechts 72 procent
van de kiesgerechtigden
kwam opdagen. De provin
cie-kwestie interesseert de
bevolking klaarblijkelijk
meer dan de politiek van de
drie partijen, PvdA, CDA en
WD, die de afgelopen week
in Haarlemmerliede overi
gens een gezamenlijke cam
pagne voor het referendum
gevoerd hebben.
Zijn ze Ln Halfweg, Spaarn-
dam, Spaarnwoude en Haar
lemmerliede zo bang voor
buurman Amsterdam? Wij
vroegen het burgemeester
IJsselmuiden.
'Bang zijn we niet', zegt hij.
'Maar het is wel zo dat in
het wetsontwerp voor de
nieuwe provincies de ge
meenten, vooral op het ge
bied van de ruimtelijke or
dening. geen fluit meer te
vertellen hebben. Als wij tot
de provincie Amsterdam
toetreden, moeten we een
groot deel van onze be
voegdheden inleveren. In de
provincie Amsterdam zal de
gemeente Amsterdam probe
ren zo vlug mogelijk en zo
veel mogelijk Industrie op
het terrein aan het Noord
zeekanaal. naast onze ge
meente dus. te vestigen. Als
gemeente kunnen we daar
niets meer aan doen. en het
bevolkingsaantal hier (vier
duizend inwoners) is ook te
gering om iets te kunnen
veranderen'.
Recreatie
'Juist omdat Amsterdam
hier industrie wil brengen is
het nuttig dat wij bij de
provincie Kennemerland ko
men. In het Kennemerland
is men meer gericht op wo
nen en recreatie. Het is best
mogelijk - zoals u stelt - dat
de toekomstige provincie
Kennemerland zal zeggen: op
dat opgespoten land, dat ie
der jaar twaalf miljoen gul
den aan renteverlies kost.
moeten we huizen bouwen.
Maar als ik moet kiezen tus- -
sen huizen en fabrieken,
dan kies ik toch heus voor
huizen. Het milieu in deze
streek kan niets meer heb
ben, het is al veel te zwaar
belast'.
'Om te voorkomen dat Am
sterdam hier maar raak gaat
doen, willen wij bij de pro
vincie Kennemerland. En
dan kunnen we ze wel het
verhaaltje ophangen dat de
provincie Amsterdam niet
gelijk zal staan aan de ge
meente Amsterdam, maar
dat verhaaltje ken ik. Daar
hoeven ze bij mij niet meer
mee aan te komen. Als je
ziet hoe groot de invloed
van Amsterdam op de pro
vincie Noord-Holland nu al
is....'
Drs. F. J. A. IJsselmuiden.
burgemeester van Haar
lemmerliede en Spaarn
woude.
En de voorzieningen? Is
Haarlemmerliede niet op
Amsterdam aanewpzen?
'Nee' zrgt burgemeester IJs
selmuiden. 'Wij hebben
slechts één gemeenschappe
lijke regeling met Amster
dam: de vuilnisophaaldienst.
Voor de rest zijn wij op
Haarlem gericht, en dat zeg
onderzoek. geconcludeerd
ik niet alleen. De bestuurs-
deskundige prof. dr. A. F.
Leemans van de universiteit
van Amsterdam heeft begin
dit jaar. na een uitvoerig
dat onze gemeente geheel op
Kennemerland gericht is. Al
leen als er in Noord-Holland
gekozen wordt voor een in
dustriemodel, moet Haar
lemmerliede bij Amsterdam
worden ingedeeld, maar dan
moet ook de IJmond onder
de provincie Amsterdam
ressorteren, zo luidde de
conclusie van deze hooglp-
raar, Wij hebben zijn rap
port naar minister De Gaay
Fotman opgestuurd. Een
paar maanden later deelde
hij ons ln zijn wetsontwerp
bij Amsterdam ln. Klaarblij
kelijk kiest de minister voor
een industriemodel. Het
Noordzeekanaal moet een
tweede Rijnmond worden'.
Technisch
'Het meest maak ik mij ech
ter zorgen over de strikt
technische benadering. In
dustrie, verzorgingsgebied,
en er speelt ook nog een
grenskwestie, het zijn tech
nische problemen. Ik weet
niet of minister De Gaay
Fortman uitsluitend techno
cratisch te werk gaat of
dat hij een aantal dingen
slecht gezien of begrepen
heeft, maar de mensen hier
willen niet bij Amsterdam.
En daar gaat het ons om.
Wij willen maatschappelijke
en sociale belangen een rol
laten spelen. Hier wonen
geen machines, hier wonen
mensen. E dnie mensen wil
len in de provincie Kenne
merland wonen. De uitslag
van het referendum is dui
delijk. Die volksstemming
was voor ons een gok. Stel
je voor dat bijna niemand
was komen opdagen bij de
stemming. Dan had de mi
nister kunnen zeggen: zie je
wel, het interesseert de be-
volking niet. Dat kan de mi-
nistor nu niet meer zeggen'.
'Heeft jouw vader zulke slech
te ogen. Tommy?'
(ADVERTENTIE)
'n TIC-JE BETER
U gebruikt immers maar de l
helft (een half borrelglaasje) I
en maakt dus 2x zoveel I
longdrinks uit een fles. i
Kno/beÜllentpef.lon9*ink maatbekertje
50°/o besparing .n geld en en ijsbakie
in alcohol-gebruik.
Twee nieuwe
producten.
