Met de belastingmoraal is het slecht gesteld dichtbij Bromfiets- jnarkt yoor een groot ieel ingestort Geding van Volvo om Daf-produkt immentaar Omvang van fraude neemt toe ilzwijgen (1) Stilzwijgen (2) Zwart op weerkaart wordt onderzocht Nog zonnig weerrapporten een speelplaats voor egmond stokoud eerappels souvenir schoonheden 54-RDAG 30 SEPTEMBER 1975 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 te lange rij van regeringen die %^lijk tegen de voltrekking van de 'onnissen in Spanje hebben ge teerd, ontbreekt tot nu toe de erikaanse: De afgelopen dagen Washington het stilzwijgen be over de Spaanse kwestie, terwijl ft westerse regeringen duidelijk ui- gaven aan hun afkeuring van de ities van zaterdagmorgen. f Amerikaanse stilzwijgen is erg wfelijk tegenover de oude Spaanse en tegelijkertijd nogal bot dfnover Amerika's bondgenoten in en.gt-Europa. Het had de Amerikaan- ^regering gesierd als zij publiekfi P had verklaard in elk geval begrip »1 gunnen hebben voor de gevoelens Ble) verontwaardiging die kennelijk zo e leven in West-Europa. Nu zelfs niet is gebeurd, moet worden reesd dat Washington niet zoveel ^ijpt van de weerzin die het Fran- bewind in de rest van Europa vekt dat onbegrip gaf ook president Jl§d blijk toen hij bij de laatste pÉjVÖ-conferentie van regeringslei- Igjok in Brussel pleitte voor toetreding Spanje tot dit militaire bondge- ^tschap. Zijn beweegreden voor dit ?jdooi is volstrekt duidelijk. Met de ^j^iwentelingen in Portugal en Grie- ^iland en de altijd wat onzekere ^üstand in Italië en Tukije is de s^rkte van de zuidelijke NAVO-grens R X onzeker geworden. Met de toetre- lERjg van Spanje zou dat probleem fljRbr het grootste deel opgelost zijn. p praktische redenering, die echter 1 geheel voorbij gaat aan de morele )twaren die een groot deel van NA- ï-gemeenschap heeft tegen de huidi- Spaanse regering. President Ford "leg in Brussel dan ook prompt te ren dat Spanje voorlopig maar bui- de NAVO moet blijven. Volgens ^Amerikaanse pers was de president - trover danig teleurgesteld. t lange uitblijven van Amerikaans jtest tegen de doodstraffen in Span- i^'heeft waarschijnlijk ook weer veel Imaken met de wens van Washing- f om Spanje als bondgenoot te be nden. e Amerikanen hebben generaal fflnco kennelijk niet lastig willen ■■ïllen over deze kwestie om de jsitie van de Amerikaanse militaire ises niet in gevaar te brengen. Op )rter termijn hebben zij zichzelf larmee misschien een dienst bewe- n. Het effect op langere termijn kan 6l eens tegenovergesteld zijn. oor zich nu niet openlijk uit te reken tegen de doodstraffen, hebben VS een kans gemist om wat good- jll te kweken bij de Spaanse opposi- L Dat kan hen bij een eventuele ^wenteling in Spanje duur komen te aan, zoals hen de weigering om de friekse kolonels onder druk te zetten ok duur kwam te staan toen die Olonels vorig jaar hun macht verlo- r (aar ook voor wie nog niet direct in een omwenteling denkt, moet dui- elijk zijn dat door de vijf executies in zaterdag de kans is vergroot dat panje een periode van onrust en pweld tegemoet gaat. Vooral voor de jd na Franco moet het ergste worden evreesd ook als zijn erfgenamen r in slagen de touwtjes op één of pdere manier in handen te houden- ie VS zullen het dan zonder twijfel ioeilijk krijgen hun bases en andere elangen op Spaans gebied veilig te lellen. In dat opzicht was het even- ens beter geweest dat de VS nu |adden geprobeerd het leven van vijf onge Spanjaarden te redden. fan een verslaggever RECHT De bromfietsmarkt in land is voor een groot deel ^gestort. Men moet rekening hou- 1 len met een daling van de omzet .?f ran ruim vijftig procent. In de aJS eclor lichte bromfietsen (voor de J* tad. of speciaal voor dames) zal de lalLng zelfs 75 procent zijn. >it zegt de heer F. W. Breeman. oorzitter van de sector motor- en romfietsbedrijven van de Bovag. lij verwacht voor 1975 een totale m* mzet van nog geen 100.000 brom- w ietsen. In voorgaande jaren was at altijd meer dan 200.000 eenhe- luc en. e Dolgens de heer Breeman is de Oornaamste oorzaak de plicht een ijjg alhelm te dragen. 'e malaise heeft ook het aanbod ®an tweedehands brommers ver- iroot. Mede daardoor is een ernsti ge verstoring van de markt veroor- akt. door Bert de Jong Mr. H. E. Koning Ongeveer een derde deel van de Nederlandse belastingbetalers heeft er geen bezwaar tegen een deel van de inkomsten voor de belastingdienst te verzwijgen. Dit is gebleken uit een landelij ke steekproef onder 901 mannen en vrouwen, die het NIPO on langs hield. De uitkomst van deze enquête bevestigt wat bij de ruim 25.000 man sterke belastingdienst en andere ingewijden al lang wordt vermoed: met de belastingmo raal is het niet zo best gesteld. Uit de cijfers van één enquête kun nen niet al te zekere conclusies worden getrokken. Maar het NIPO stelde eerder een onderzoek in en vroeg ruim een jaar geleden aan zo'n duizend belastingbetalers of men de neiging had de belasting te ontduiken (de vraag was toen wat .vriendelijker gesteld). Welnu, 36 procent (veertig procent van de mannen en 32 procent van de vrouwen) antwoordde die neiging te hebben. De twee enquêtes spreken elkaar niet tegen. Integendeel. Het probleem van de vele oneerlij ke belastingbetalers is dus levens groot. Bij de belastingdienst in Den Haag heeft een topfunctionaris in een onbewaakt ogenblik onlangs gezegd dat een half miljoen Neder landers (tien tot vijftien procent van de belastingbetalers) fraude ren, de kruimelfraudetjes door mid del van niet zo correcte aangiften voor loon- en inkomstenbelasting niet eens meegerekend. Op het ministerie van financiën houdt men echter vol dat men wer kelijk niet weet hoe omvangrijk de belastingfraude is. Het is niet zo, dat men niets wil zeggen wegens het ongunstig effect naar buiten. De gegevens zijn er eenvoudig niet. Aan dr. P. Vinke, hoogleraar rechts sociologie te Leiden, is dan ook opdracht gegeven een, wat ge noemd wordt, 'verkennend onder zoek' in te stellen naar de omvang van de belastingontduiking. Naar buitenland Overigens zijn de belastingambte naren zich het grote kwaad wel dégelijk bewust. Op grote schaal wordt geprobeerd het betalen van belastingen te ontgaan of te ont- duiken. Bekend is bijvoorbeeld, dat DrSSgKrSCnt in 1973 niet minder dan 254 rijke Nederlanders met een vermogen van vierhonderd miljoen gulden Dr. A. J. Vermaat Belastingvlucht in één jaar (1973) Land Aantal Totaal vermogen 'gevluchten' België 102 191.817 Zwitserland 13 67.771 Spanje 31 28.403 Italië 11 12.137 Overige landen 97 87.926 Totaal 254 388.054 naar het buitenland zijn verdwe nen. In zijn toelichting op de begroting van financiën voor het volgend jaar belooft minister Duisenberg (nogmaals), dat bijzondere aan dacht wordt geschonken aan de oorzaken en vormen van de fiscale fraude en aan de mogelijkheden om deze fraude te bestrijden. Het probleem kwam vorig jaar no vember nadrukkelijk in het belas tingdebat in de Tweede Kamer ter sprake. Mr. Henk E. Koning, de woordvoerder van de WD, noemde de omvang van de fraude ontstel lend groot. Hij vond de toestand toen alarmerend. Nu zegt hij weer te schrikken van de cijfers van het NIPO. De oorzaak is volgens hem het 'structureel geweld', dat de re gering tegenover de belastingbeta ler aanwendt. De hoogte van de belastingdruk wordt direct als on rechtvaardig ervaren. Het gevolg is aversie, - rancune en een sterkere neiging wat terug te doen. Opvallend in het resultaat van het laatste NIPO-onderzoek naar de fis cale moraal is, dat men niet in de eerste plaats in de hogere inko mensgroepen de fiscus beentje wil lichten. Veelzeggend is, dat in de groep van 1350 tot 1750 gulden belastbaar inkomen per maand liefst 35 procent niet alles aan de belastingen wil opgeven. Bij de jongeren van achttien tot en met 24 jaar, die in de regel geen hoge salarissen hebben, was het cijfer nog sprekender: 46 procent wil ver zwijgen voor de belastingen. Een verklaring hiervoor kan zijn het systeem van de loon- en in komstenbelasting, dat bezig is dol té draaien. De kleine man moet over het deel, dat hij aan belastin gen verschuldigd is meteen al het hoge percentage van twintig (de eerste schijf) betalen. Het beginsel van het Nederlandse belastingstelsel is. dat betaald wordt naar draagkracht. Maar in de tarieven van de loon- en inkom stenbelasting (de schijven lopen, snel op van 20 tot 71 procent) wordt dit onvoldoende waarge maakt. De irritatie leeft ook in de groep van de lagere inkomens. Een paar jaar geleden heeft de fiscus het begrip ziektekosten als aftrekpost verengd, omdat het te gemakkelijk kan worden toegepast. Toch werd weer een kleine groep in een hoek met veel maatschappelij ke problemen, extra getroffen. Ge volg: meer jvoede tegenover de fis cus. De belastingexperts in de Tweede Kamer onderkennen duidelijk het probleem van de dalende fiscale moraal. Dr. Arend J. Vermaat van de ARP wijst eveneens de hoge tarieven als oorzaak aan. Hij zegt er echter meteen bij, dat verlaging praktisch niet mogelijk is, omdat het geld nu eenmaal nodig is voor de algemene voorzieningen. En daar genieten al le Nederlanders in ruime mate van. Stimulansen Een andere oorzaak is, dat in de gehele economie veel stimulansen schuilen om de belastingen te ont duiken. Verder houdt het belasting stelsel zelf veel verleidingen in. De kat wordt op het spek gebonden. Voorbeeld: Sinds 1971 zijn de on derhoudskosten van het eigen huis niet meer aftrekbaar voor de in komstenbelasting. Hiermee werd een groot brok ellende in het fisca le huis binnengehaald. Zelfs gere nommeerde bouw- en schilderbe- drijven berekenden niet meer het zestien procent BTW-tarlef (wordt achttien procent) omdat de eige naar van het eigen huis toch geen betaalbewijs nodig had voor de in komstenbelasting. Langs een omweg is het evenwel mogelijk het ondertioud af te trek ken. Je richt met een aantal goede kennissen - eigen-huis-bezitters - een stichting op. De stichting ver huurt de huizen aan de 'bezitters'. Voor deze 'huurhuizen' mag wél on derhoud worden afgetrokken. Zo is er veel meer te verzinnen. De sti mulansen en verleidingen tot. be lastingontduiking zijn niet gering.- De belangrijkste oorzaak moet evenwel bij de belastingbetaler zelf worden gezocht, die moreel door de knieën gaat. Over hem en de maat regelen, die deze algemene mis stand bestrijden, gaat het in een volgend artikel. In het ARP-partljblad Nederlandse Gedachten verzucht Vermaat, dat een wat agressievere prediking in de kerken hierover geen kwaad zou kunnen. Het is de vraag of dat zou helpen. Alhoewel uit de NIPO- enquête blijkt, dat de hervormden (28 procent) en gereformeerden (dertig procent) iets beneden het landelijk gemiddelde zitten van 31 procent van degenen, die het goed vinden, dat een deel voor de belas ting wordt verzwegen. Overigens een schrale troost, deze "kerkelijke" cijfers. Van een verslaggever BREDA De Zweedse autofabriek Volvo wil het exclusieve recht op een verbeterde, in feite geheel nieuwe versie van Daf's automati sche versnelling niet verspelen.Dat nieuwe model, de transmatic, wordt na aanvankelijke teleurstellingen nu met succes ontwikkeld door Transmissie b.v. Transmissie bv in Tilburg heeft contacten met Fiat. Fiat zou de transmatic willen in bouwen in haar model 128. De transmatic is een geheel nieuw ontwerp dat in tegenstelling tot de variomatie in feite geschikt is voor nagenoeg alle wagens, ook de zwaarste, en dat ook industriële toepassing zou kunnen krijgen, Volvo heeft via haar Car bv (de voormalige Daf) een kort geding aangespannen bij de president van de rechtbank te Breda. Volvo eist dat Transmissie te Tilburg een op dracht van Fiat zal bevriezen. Op overtreding eist het bedrijf een dwangsom van vijftig miljoen. Volvo heeft bezwaar tegen de con tacten met Fiat omdat de concur rentiepositie met Fiat er slechter op kan worden. Volvo zou recht op de transmatic hebben op grond van eind vorig jaar gemaakte afspraken en contracten. Transmissie zegt echter dat de nieuwe automatische versneüi g geen enkele verwantschap heeft met de oude variomatie. De door het bedrijf zelf ontwikkelde pro- dukten zouden niet onder de oude octrooirechten vallen. De president van de rechtbank zal 7 oktober vonnis wijzen. Van onze Haagse redaktie DEN HAAG Het KNMI in De Bilt zal een onderzoek instellen naar het incident rond de weer kaart in het NOS-journaal van za terdagavond. Na de terechtstelling van vijf Spanjaarden heeft de meteoroloog van het KNMI op eigen initiatief op de kaart die aan de NOS wordt overgeseind. Spanje zwart gemaakt omdat het moeilijk zou zijn waar te maken dat in Spanje de zon zou schijnen. Hoewel dit volgens de di recteur van het KNMI iets is dat niet had mogen gebeuren, is er nog geen sprake van dat de betrokken meteoroloog zal worden gestraft. Van onze weerkundige medewerker Uit een recente brief uit Calif ornië: 'Vandaag is het zó heet. zó heet. Er zijn ook nog bosbranden. Vanmor gen voelde ik mij nog fit tot ik buiten kwam. In huis heb ik direct de airconditioner aangedraaid en ben op de grond gaan liggen en in slaap gevallen'. Wie zoiets leest mag toch wel blij zijn met een gematigd en gevarie erd klimaat als het onze. Vooral wanneer wij zoals gisteren te doen hebben met zoals zuidenwindjes en met de zon die het kwik omhoog bracht tot 22 graden, 23 graden (Rotterdam) en 24 graden (Maas tricht). Want vergeet tenslotte niet dat we ai op de drempel van okto ber staan. Eerlijk is eerlijk: bij het mooie weer speelde ook een depres sie een zuigende rol, een lagedruk gebied ten westen van de Britse eilanden, dat gelukkig een heel an dere levenshouding had dan het stormminimum van zaterdag jl. Het verplaatste zich veel minder in oost tot noordoostelijke richting. Het hoofdsysteem bij dit heerlijke nazo- merse weertype dat vooral in Cen- traal-Europa en op de Balkan gci doorwerkt, is en blijft echter een hogedrukgebied van 1027 millibar boven zuidoost-Europa, dat zater dagmiddag al tendensen tot ver sterking vertoonde. In Tirana, Al banië. wash et gistermiddag om 1 uur 31 graden Celsius, Marseille meldde 29, München, Graz en Llnz evenals Stuttgart en Neurenberg 26 graden, waarbij Hamburg met slechts 14 graden maximaal wel afstak. Tussen hoge- en lagedruk hadden gisteren voor een koufront de zuidoostelijke winden vrij spel. Het front zal, als alles volgens schema verloopt, vannacht met en kele buien van regen en onweer over ons heen gegaan zijn. On we ten deed het gisteravond om 7 uur in noordwest-Frankrijk en ook lo- Amsterdam De Bilt Deelen Eelde zwaar bewolkt half bewolkt regen onbewolkt Eindhoven licht bewolkt Den Helder half bewolkt Luchth. R'dam zw. bewolkt Twente licht bewolkt Vllsslngen zwaar bewolkt Zd. Limburg onbewolkt ™g"-—J regen onbewolkt licht bewolkt onweer licht bewolkt zwaar bewolkt zwaar bewolkt onbewolkt licht bewolkt licht bewolkt onbewolkt zwaar bewolkt licht bewolkt licht bewolkt zwaar bewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt licht bewolkt licht bewolkt licht bewolkt kaal nabij Londen. Tours rappor teerde zwaar onweer met hagel en 13 mm. Rouen meldde een wind stoot van 8 Beaufort. Vandaag re gent het aanvankelijk nog wat na. maar vervolgens keert de zon in een zuidwestelijke circulatie van iets frissere lucht terug eventueel begeleid door hier en daar een bui. De storingen geven het nog niet helemaal op. want over Ierland breidde zich gisteravond alweer cir rus en clrrostratus vanuit het wes ten uit. De komende dagen zal het accent op het zachte of vrij zachte weer blijven. De thermometer kan zich opnieuw gaan uitleven boven de 20 graden en wie weet, maar dat dur ven we haast niet te zeggen, zit er voor de lage landen toch wel een puur zomerse temperatuur in, jawel in oktober. Deze eeuw is de laatste zomerse oktoberdag in 1921 ge weest, te weten 26.6 graden celsius in De Bilt op de tiende. In oktober 1908 waren het twee zomerse dagen met 26.3 en 26 graden op de tweede en derde. In de vorige eeuw was het laatstelijk in oktober 1895 met 25.1 graad celsius ook zo warm en teruggaande leverde oktober 1886 ook twee zomerse dagen. Sedert het begin van de waarnemingen in Utrecht in 1849 zijn er in de wijn maand in totaal nooit meer dan zeven echte zomerse dagen geregi streerd. ANWHHM1 so- U.OO onder redactie van loessmit HOOG WATER Voor woensdag 1 oktober Vllssingen: 10.12-22.54 HaringvlletslUlzen: 11.53-0.00 Rotterdam: 0.18-12.48 Scheveningen M.33-0.00 IJmuiden: 12.12-0.00 Den Hel der: 2.36-15.51 HarUngen: 4.38-18.19 Delf- zyl: 7.24-20.27. Een winderig uur op een Eg- monds duin. Tachtig joelende, feestelijk uitgedoste kinderen verdringen zich voor een breed lint. Eet textiel scheidde de groep van een moderne, fonkelnieuwe speelplaats, rijk aan creaties van grondig geïmpregneerd hout om ontluistering door de zeewind tegen te gaan. Een speeltoren, een klimrek, schommels, kortom een uitnodigend bewegingscen trum, waarnaar het medisch centrum 'Koningin Juliana' van de Stichting 'Tehuizen van de Protestants Christelijke Kin deruitzending' al lange tijd had uitgezien. Dezer dagen was het werkstuk van de Rotterdamse architect A. den Hartog gereed. Eet geheel vormde het geschenk van de le zerskring van Trouw/Kwartet, een van de twee kinderspeel plaatsen die het resultaat zijn van de vorig jaar gehouden Sin terklaasactie. De stichting was in staat gestéld voor een bedrag van dertigduizend gulden aan dit speélproject te besteden, met dien verstande dat er ook bij de dependance één duin verder op een soortgelijke speel plaats kon worden ingericht. Namens de lezerskring en na mens de directie van Trouw/Kwartet heeft redacteur Jan Roelfs met behulp van Ge- orgo Ros (5), een pupilletje uit Den Eaag, het lint doorgeknipt, waarna de speeltoestellen storm achtig in gébruik werden ge nomen. Touwladders en de 'Texastoren' waren meteen al bijzonder in trek. 'Zo kunnen onze kinderen hun agressiviteit kwijt', zie dr. A. Groenink, voor zitter van het stichtingsbestuur, nadat Eric Wagenvoort steeds bij windkracht zeven bloe men had aangeboden en een wandkleed, waarin met touwfi- guren de speelplaats was uitge beeld. Directrice zuster J. J. de Groot: 'We zijn bijzonder geluk kig met deze aanwinst. Nog maals aan allen hartelijk dank'. De actie-1974 richtte zich op twee projecten: 'Eet tweede was de herinrichting van de ver waarloosde speelplaats achter het kinderhuis van de hervorm de gemeente in de Rotterdamse Van Speykstraat. Daarover ho pen we u te zijnder tijd nader te berichten. Dolle pret in Egmond aan Zee dankzij de lezers van Trouw/Kwartet. Stel voor dat de wetenschap iets vond, waardoor iedereen wel honderdvijftig jaar zou kunnen worden zonder allerlei ouder domskwalen, zou u dan zo oud willen worden? Die vraag heeft een Westduits instituut aan grote groepen mensen in heel West-Dultsland voorgelegd, gewoon uit nieuws gierigheid, want natuurlijk is er (nog) niet zoiets uitgevonden, al leven er hier en daar wel een paar stokoude mensen. Het re sultaat van de enquête bleek er niets mee te maken te hebben, schrijft het Zwitserse weekblad Wir Brückenbauer, of de onder vraagden in het noorden of in het uiterste zuiden van het land woonden, of dat het plattelan ders of echte stadsmensen wa ren. Zo door de bank genomen zei de ene helft van al die men sen: zo oud wil ik best worden, de andere helft zag daar de lol niet van in. Verschil tussen de mening van mannen of vrouwen was er wel heel duidelijk: van de mannen wilde 58 procent wél zo'n hoogst eerbiedwaardige leeftijd bereiken, van de vrou wen maar 43 procent. En hoe ouder een mens wordt, hoe min der behoefte hij of zij lijkt te hebben om er na de pensione ring nog eens een heel leven tegenaan te gooien. De zestièn- jarigen bijvoorbeeld voelden e r wel voor: 56 procent zou best nog 134 jaar door willen gaan. Maar van de zestig jarigen vond 61 procent het wel goed zo: die hoefden niet zo nodig hun hon- derdvijftigste verjaardag te vie ren. Wie wel eens wil weten wat er allemaal met een aardappel ge beurt voordat die, in welke vorm dan ook, op z'n bord geschept wordt, kan vanaf eind deze week de hele maand oktober terecht in het Veendamse veenkoloniaal museum, waar burgemeester Nap vrijdagmiddag de expositie 'ee- rappelkraabn' opent. Daar wordt alles getoond wat met de ver bouw en verwerking van aardap pels te maken had en heeft, want in de Gronings-Drentse grensgebieden en de veenkolo niën weten ze daar alles van. Drie meter breed, twaalf meter lang, met twee slaapkamers waarin vier ledikanten, verder een woonkamer met sofa, flu weel-beklede deuren, zijden gor dijnen en andere exclusieve snufjes, dat is de caravan die de vroegere top-popformatie The Beatles tijdens de Amerikaanse concertreis in 1966 als kleedka mer heeft gebruikt. Beatles-souvenirjagers kunnen het gevaarte nu kopen. Phillip J. Braff, directeur van een firma In wooncaravans in de Amerikaan se stad Cleveland, heeft 'm op zijn showterrein staan en vraagt er om en nabij de honderddui zend gulden voor. Hij heeft de caravan negen jaar geleden ge leverd ook, voor minder dan de helft van de prijs die hij er nu voor wil maken. Aanvankelijk heeft hij het hele geval tentoon gesteld, maar daar heeft bij een punt achter gezet; Beatles-fans rukten en braken stukken uit het interieur om 'n souveniertje mee naar huis te kunnen ne men. Vandaar dat Braaf besloten heeft de caravan definitief van de hand te doen. 'Persoonlijk konden de Beatles mij- niks schelen', zegt hij, en evenmin doet het hem dan ook iets dat honderden fans hem woedende brieven hebben geschreven met de mededeling dat hij een der gelijk 'heiligdom' niet behoort te 'versjacheren'. Anja, Joukje, Sita's Roosje, Ber nard, Hendrika, Tinie. Aaltje en Karei zijn allemaal uitgesproken schoonheden. Geiten en bokken, die uiteraard van elkaar ge scheiden er uitsprongen in de Frieslandhal in Leeuwarden, waar een nationale tentoonstel ling voor melkgeiten is gehou den. Het verslag dat ons onder ogen kwam, vermeldt achter de namen van de uitblinkers getal len: fokkers en geiteneigenaren weten daar natuurlijk meteen weg mee, maar voor een leek ls het alleen duidelijk dat Iets als 'Tinie 4327 s' onmogelijk de ma ten van de schone dame kan weergeven. In totaal hadden 178 fokkers driehonderd geiten en bokken naar de Frieslandhal ge bracht. //30 'Die man heeft altijd iets te klagen.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5