:en architect moet ook
pdracht kunnen weigeren
m tM
Jw probleem ook het onze
Vrouwen zijn langzaam
Weerzien na vijftien jaar
Woningverbetering?
erman Hertzberger wil uiterste uit zichzelf halen
pil
DAG 29 SEPTEMBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 7
g£hr Fred Lammers
dcu
STERDAM 'Dat ik archi-
uit zou worden was voor mij
jongen van een jaar of vijf-
i al vnn7.plfsnrf*lrpnrf Tt wil
al vanzelfsprekend. Ik wil
geen roeping noemen, dat is
jeeit hoogdravend woord. Maar
ra-cï eite was het dat toch wel.'
man Hertzberger (43) is het
orden. Zijn leven is tot nu
in grote lijnen verlopen zo-
hij dat een kwarteeuw gele
voor ogen had.
:an rustig zeggen dat ik geluk
gehad. Niet het geluk dat je uit
trekautomaat kunt halen. Ik
er hard voor gewerkt, maar het
me meegezeten, vooral als je
nkt dat ik op school een mld-
latige leerling was.' vertelt
nan Herteberger in zijn kan-
aan de Nieuwe Herengracht in
terdam.
begroet me met de mededeling
het gesprek hoogstens ander-
uur kan duren, daar hij om
zes weg moet om vóór winkel
ing dia's op te halen, die hij de
•nde ochtend bij een college in
nodig heeft,
ïan Hertzberger is een man die
zijn tijd woekert. Hoewel hij
half acht opstaat en tegen
ën naar bed gaat, komt hij tijd
cort. 'Ik wil het uiterste uit
ïlf halen. Dat had ik al jong
me, maar het is erger gewor-
nadat ik ontdekte dat ik be
de mogelijkheden heb. Het is
rekening, die ik met mezelf
te vereffenen. Het is geen neu-
geworden om de buitenwereld
ten zien wie ik ben en wat ik
Natuurlijk heb ik de buitenwe-
wel nodig. Anderen moeten
werk beoordelen. Wat dit
te betreft: ik ben er gevoelig
hoe de mensen mijn werk
en.' Die beoordeling is steeds
tig geweest. Dat was al zo in
toen de jonge Hertzberger in
I prijsvraag zijn ontwerp voor
studentenhuis aan de Amster-
se Weesperstraat bekroond zag.
lezelfde tijd kwam de opdracht
de bouw van een Montessori-
terschool in Delft, en vrienden
gen hem een huis op papier te
5n. 'Dat laatste heb ik sindsdien
meer gedaan. Bungalows ont-
>en ligt mij niet. Ik heb me
genomen het nooit meer te
i'
HERMAN HERTZBERGER:
ontzettend melancholiek worden.
Dat word ik nu al als ik bij vrien
den in een flat kom'.
woont Herman Hertzberger
imin in een woning van eigen
irerp. 'We hebben een fijn huis
ie Pijp, op een van de mooiste
jes bij het Saphatipark. Een
oon rijtjeshuis, wel behoorlijk
t. Zoiets vind ik belangrijk. Er
ten plekjes zijn, waar je op
f kunt zijn. Veel mensen zijn
aasd als ze bij ons thuis komen,
verwachten van het huis van
architect iets bijzonders. Voor
hoeft dat niet. Een huis is
ngrijk in je leven. Het moet
plek zijn waar je je prettig
Dat geldt ook voor de inrich-
Bij ons geen stijlmeubelen
een geweldige hoeveelheid
Die rommel betreft zaken,
rop wij zijn gesteld. Aan alles
in ons huis is te vinden is een
nnerlng verbonden. We hebben
t iets gekocht omdat het goed
ms bij past. In ons huis staat
oude rieten boerenstoel uit
•Frankrijk naast een modern
1 dat ik eens heb aangeschaft
at die zo lekker zit. Ze doen
ar wat mij betreft geen kwaad,
huis is een geordende uitdra-
flats hoeft hij «liet lang na te
ken. 'Ik zou er niet in kunnen
en, Inwendig is er best iets van
naken, maar mijn collega's, die
met het ontwerpen van flats
ghouden, vergeten de atmosfeer
en die flats. Ik zou het vreselijk
en elke dag naar een grote hal
loeten gaan. waar allemaal van
lugubere brievenkastjes staan
ian via de lift, waar je eens in
tien dagen iemand tegenkomt
je al eens' eerder hebt gezien,
een galerij te moeten lopen
eindelijk thuis te zijn. Ik zou
ien de kortst mogelijke tijd
Grens trekken
Aan opdrachten geen gebrek. Toch
neemt Hertzberger niet alles aan.
'Het gebeurt maar zelden dat ik
een opdracht meteen aanvaard. Ik
denk er eerst lang over na. Ik heb
in mijn leven minstens even veel
opdrachten geweigerd als aangeno
men. Je moet een grens trekken.
Het klinkt arrogant, maar ik vind
dat niet alleen een opdrachtgever
een architect moet kunnen uitzoe
ken, maar ook omgekeerd. Als er
tussen die twee geen basis voor een
goede relatie is. kun je er beter
niet aan beginnen. De mensen zeg
gen dan gauw: o, die eigenwijze
architecten Het is geen eigenwijs
heid. Je moet wat je doet uit over
tuiging kunnen doen. Ik kan geen
dingen doen in strijd met mijn
opvattingen. Ik vraag mezelf tel
kens af waarmee ik bezig ben en
waarom ik iets doe. Een paar jaar
geleden heb ik het daar moeilijk
mee gehad Ik heb toen een crisis
doorgemaakt, waar ik nu aardig
overheen ben.'
Tot de opdrachten die Herman
Hertzberger weigerde behoort ook
de bouw van het Huis van Bewa
ring in de Bijlmermeer, een project
dat de laatste tijd in discussie is.
'Het was omstreeks 1967 dat ze me
vroegen dat gebouw te ontwerpen.
lugubere brievenkastjes
'In vakantie gaan we
als gezin soms
collectief tekenen'
Eerst leek het me wel wat. Toen ik
hoorde wat er van me werd ver
langd, toen ik de beerput- van eisen
op tafel kreeg, ben ik er anders
over gaan denken. Op het eerste
gezicht lijkt het heel mooi, dat je
veranderingen zou kunnen aan
brengen in de gedachten over ge
vangenissen, bijvoorbeeld door de
toepassing van veel glas. De werke
lijkheid is anders. Oude gevange
nissen hebben tralies. De gevange
nen kunnen die doorzagen, al gaat
dat moeilijk. Zo'n moderne gevan
genis met een gesloten tv-circuit is
veel minder humaan. Daar wilde ik
niet aan meewerken.'
'Uit de toon'
Het is half zes geworden. Herman
Hertzberger stelt me voor, mee te
gaan om zijn dia's te halen. Hij
schiet zijn colbertjasje van zwart
ribfluweel aan over zijn van dezelf
de stof gemaakte pantalon, een
kledingstuk waarin je hem wel
kunt uitschilderen. Zelfs op vakan
ties houdt hij het bij die zwarte
broek. 'Je valt dan wel een beetje
uit de toon. Dat heb ik dit jaar
gemerkt toe we tijdens onze va
kantie in Noord-Italië terecht kwa
men op een camping waar veel
landgenoten waren. Iedereen liep
er in korte broek rond. Mensen op
vakantie kleden zich anders en ze
scheren zich niet meer elektrisch.
Al gauw kom je tot de ontdekking
dat mensen op vakantie helemaal
niet anders worden, al trekken ze
een andere broek aan en al hante
ren ze de scheerkwast. De mens is
in de loop der eeuwen dezelfde
gebleven, al wordt er hoog opgege
ven over de vooruitgang die de
wetenschap maakt. Ik ben daar
niet zo van onder de indruk. Die
eerste maanreis was aardig, maar
het is nog maar de vraag of die
belangrijker was dan de komst van
het eerste vliegtuig en de reis van
Ollumbus naar Amerika. Persoonlijk
geloof ik dat we niet veel nieuws
meer hebben te verwachten van de
wetenschap'.
Schetsen
Herman Hertzberger is, hoewel hij
bouwwerken van deze tijd ontwerpt
het gebouw voor Centraal Be
heer in Apeldoorn is zijn parade
paardje sterk geïnteresseerd in
hetgeen op het gebied van bouw
kunde in het verleden tot stand is
gebracht. 'Daar heb ik grote be
wondering voor. Als ik in het bui
tenland ben trek ik er als het
mogelijk is tijd voor uit. naar oude
gebouwen te gaan kijken. Ik maak
er foto's van en ik teken ze. Vroe
ger had ik altijd een notitieboekje
bij me waarin ik krabbels maakte,
maar door toedoen van mijn drie
kinderen, die allen tekenen dat
zit in onze familie heb ik weer
een schetsboek aangeschaft.
Tijdens onze vakanties gaan we nu
als gezin soms collectief tekenen.
Ieder doet het op zijn manier. Al is
de fotografie nauwkeuriger, iets dat
je hebt getekend staat sterker in je
geheugen gegrift. Voor mij per
soonlijk zijn die soms heel globale
schetsen van groot belang. Soms
komen die papieren indrukken na
jaren op een goede dag van pas.'
zegt Herman Hertzberger als we
over het Waterlooplein lopen. 'Kij
ken hoe de wereld in elkaar zit en
gebruik makend van al die beelden
een nieuw beeld samenstellen dat
aansluit bij het verleden, zo zie ik
mijn taak als architect. Het is be
langrijk te kijken hoe het leven
vroeger is geweest en hoe men des
tijds met de dingen omging. Dat is
geen nostalgie. Werken als architect
betekent dingen die er al waren of
nog'zijn in een nieuw licht plaat
sen.'
Dag en nacht
Als Hertzberger een nieuwe op
dracht heeft aangenomen, is hij
daar vaak dag en nacht mee bezig.
'Ik droom er zelfs van, al is dat
geen efficiënte manier van werken',
krijg ik te horen als we, na de dia's
nog juist op tijd te hebben gehaald,
bij de Amstel zijn aangekomen.
Hertzberger kijkt niet meer op zijn
horloge als hij daar, op een van de
meest sfeervolle Amsterdamse plek
jes. vertelt hoeveel voldoening het
geeft te merken dat een gebouw
wordt gebruikt zoals bij het ont
werpen de bedoeling is geweest.
De avond begint over de stad te
vallen. 'Ben ik overgekomen als een
gehaast man?' vraagt Herman
Hertzberger, voordat hij huiswaarts
wandelt. Even later zie ik hem
gaan, richting Rembrandtsplein,
zijn tas in de hand. Het werk laat
hem niet los. ook 's avonds niet.
(ADVERTENTIE)
De NMB helpt u snel aan geld om nu uw plannen
te verwezenlijken. Vraag naar het Speciale Woningkrediet.
Leningen vanaf f 2.000,-. Looptijden van 3 tot 8 jaar.
Voor alle andere doeleinden is er de
P.L. Inlichtingen bij alle NMB-kantoren.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
Voor het'grote onderhoud'
uw inbouwkeuken
uw open haard
uw badkamer
uw parketvloer
door Mink van Rijsdijk
Er zijn verschillende manieren om na de schooljareh
een vreemde taal te leren of je kennis op te frissen. Er
bestaan cursussen en instituten waar dat mogelijk is en
de beloften waarmee leerlingen opgezadeld worden zijn
schitterend. In drie maanden vlot Chinees spreken be
hoort niet meer tot de onmogelijkheden. We zijn een
leergierig volkje en dat is maar goed ook, want
behalve in België zal geen sterveling ter wereld buiten
onze grenzen je begrijpen als je op een avond
boerekool met worst wilt eten.
Ik ben altijd een beetje jaloers geweest op Engelstali
gen, die overal hun moedertaal spreken. Ze zijn dan
meestal niet eens verbaasd als ze begrepen worden en
een antwoord krijgen. Met Nederlanders is dat anders.
Zij worden geacht op school alle moeilijk te volgen
inconsequenties van. een vreemde taal te leren. Op dit
moment zitten duizenden kinderen te zwoegen op
Franse onregelmatge werkwoorden. Anderen stampen
de beruchte Duitse rijtjes in de grijze cellen, rissen
woorden, die een andere meervoudsvorm hebben dan je
logischerwijs zou verwachten. Maar voor hen, die niet
ingewijd zijn in de geheimen van vreemde talen, en
voor hen, die niet zo vepl profijt hebben van de
schoollessen zijn daar dan de taleninstituten.
Een populaire methode om een mondje buitenlands te
leren spreken is door middel van grammofoonplaten of
cassettes. Je luistert eindeloos naar uitspraak en intona
tie en pikt zo ongemerkt brokken grammatica mee.
Het blijft niet bij luisteren, je gaat ook napraten, om
zo stap voor stap te bereiken dat de vreemde taal je
eigen wordt en je behalve de voorgekookte zinnen ook
spontaan zelf iets durft te beweren. Een mooi systeem,
ware het niet dat die voorgekookte zinnen soms erg
lachwekkend zijn. Soms ook gewoon gek.
Een paar dagen geleden was ik bij een kennisje, dat
haar Engels wilde oppoetsen en derhalve druk met
cassettes in de weer was. Nieuwsgierig als ik ben,
vroeg ik of ik iets mocht horen. Ze had een bandje van
haar eigen oefeningen gemaakt en zo kon ik haar in
super beschaafd Engels horen zeggen Vrouwen zijn
verschrikkelijk als zij aan het winkelen zijn. Ze
verknoeien een heleboel tijd en kopen maar een paar
dingen. Mijn vrouw past soms de hele dag kleren aan.
Ze lijkt wel gek'.
Ik informeerde verbouwereerd wie haar op de gedachte
had gebracht zulk discriminerend proza te spreken.
Nou, dat bleek gewoon haar les te zijn. 'Maar', zei ze
stralend, 'het gaat toch om de uitspraak en niet om
wat je zegt'.
Het was mij vergund nog meer fraais te horen.
Bloedernstig hoorde ik haar vragen waar het stopkon-
takt voor haar scheerapparaat zat. En of dat nog niet
voldoende was kwetterde ze steeds nog in dat
mooie engels denigrerend over haar moeder, die
altijd iedereen liet wachten en steeds te laat was. 'Ze is
langzaam, nou ja, ze is een vrouw. Vrouwen zijn
langzaam'. Om deze volzinnen in de geest van cursisten
te laten landen spraken aldus het voorwoord van
het handboek topacteurs uit Groot Brittannië de
tekst in. Hoe een zinnig mens dergelijke kletskoek uit
de mond krijgt, mag op zijn minst verbazen. Hoe fraai
het accent, hoe schoon de dictie ook wezen moge,
malle kreten blijven het.
Maar wie ter wereld verzint zo'n tekst? Wel, in dit
geval deden dat vijf professoren. Vijf mannen waren er
nodig om deze rimram bij elkaar te schrapen. Vijf
weledele hooggeleerde heren, jazeker.
En de ijverige Hollandse cursisten zeggen braaf alle
maal na: 'Nou ja, ze is een vrouw. Vrouwen zijn
langzaam'.
Wat een geruststelling dat de emancipatie van de
vrouw de aandacht van onze regering heeft hè. Dat
heeft de koningin toch zelf gezegd in de troonrede.
Alleen wel jammer dat zij geen Engelse cursus nodig
heeft en zodoende nooit zal ontdekken welke ridicule
uitspraken er hier geïmporteerd worden.
In ieder geval weet u het nu: vrouwen zijn langzaam.
Mijn kennisje kan het ook nog in perfect Engels
zeggen en dat is maar weer een mooi stukje ontwikke
ling extra.
door Annemarie Lücker
Wie iets wil leren van het modevak moet van de
grond af aan beginnen. Visioenen van roem en-
succes heeft ieder kind wel eens dat zo leuk en
handig met naald en draad omspringt, of op school
zulke prachtige tekeningen maakt. Natuurtalenten
zullen er altijd wel zijn, maar meestal bereik Je pas
iets door grondig en hard te werken. Een goed
ontwerp tekenen is niet voldoende, het patroon
tekenen en het uitvoeren hoort ieder ontwerper
ond°r de knie te hebben. Warenkennis, kostuumge
schiedenis en mode-inzicht komen bepaald niet op
de laatste plaats. Een samengaan van al deze kwali
teiten plus'een flinke dosis praktijkervaring zijn in
dit vak belangrijk.
Na de prachtige Max Heymans show was het een
verrassing te horen dat leerlingen van de 'Vogue
Stud'o' in Amsterdam hadden meegewerkt aan het
uitvoeren van de collectie. Dat verrast zijn lag ook
we' een beetje in het persoonlijke vlak, want vijr-
tien jaar geleden volgde ik twee jaar lang een cursus
aan dezelfde school. Natuurlijk ben ik mevrouw
Keizer, al twintig jaar directrice van de school,
m?t"en gaan opzoeken.
De 'Vogue Studio' huist in een groot pand in de Jan
Luykenstraat 73. Twee zalen en suite vormen boven
de lesruimte, waar eerste en tweede jaars in
groepjes aan lange schragen tafels zitten te werken.
Als het boven te vol is wordt er beneden in een
monumentale wit marmeren keuken les gegeven aan
een enorme tafel. Er is veel veranderd in de loop der
jaren. Bestond in mijn tijd een deel van de leerlin
gen uit jonge meisjes van goeden huize die op kamers
woonden, er iets leuks bij wilden doen en het
;i' -:oaal zo nauw niet namen, op het ogenblik
volgen een aantal leerlingen de cursus met een
beurs. Natuurlijk waren er in mijntijd ook doorzet
ters mensen zoals Mariëlle Bolier en Fred Feyen die
het ver geschopt hebben in het vak.
De hoedenlessen werden gegeven door Frank Go
ve: s Gov ars is nog wel aan de school verbonden, hij
zit onder andere in de examenjury. Het jaarlijks
examen bestaai. naast teken- en ontwerp-projecten.
uit ne* tonen va.n zeven uitgevoerde stukken, waarin
ale fijne en moeilijke kneepsjes van het vak ver-
we-vt. zitten. Creativiteit spreekt zeker een grote rol
bij Je beoordeling.
Iets wat wij erg gemist hebben was onderricht in
M.yii" Styling heeft te maken met kleur, composi
tie, materialen en mode-inzicht. Je kunt daarom
moc.ii spreken over lessen ln dit vak. Op het
ogenblik wordt er veel aan styling gedaan bij de
Vogue Studio, door gezamenlijke gesprekken met een
styliste wordt er aan verschillende projecten op dit
geoicd gewerkt. Het patroontekenen en de coupe
wordt op de ouderwetse manier zeer grondig ge
geven. Modetekenen en modeltekenen zijn
aparte vakken. Er worden excursies gemaakt naar
fabrieken, musea en modebeurzen. Naast de dagcur
sus zijn er nog diverse losse cursussen. Er ls een
mannequinopleiding op basis van Yogabewegin-
Een oud-leerling van de Vogue-Studio, gekleed in
een examenstuk
gen en binnenkort wordt begonnen met een cursus
voor vrouwen die zelf graag kleren maken, maar
moeilijkheden heben met veranderen van bestaan
de patronen.
Het feit dat Max Heymans de leerlingen goed
genoeg vindt om mee te werken aan zijn collectie
moet toch wel een grote stimulans zijn.
e: Ik heb een heleboel an-
teaarten gekregen deze zomer,
kan ik er een plezier mee doen?
{■oord: Er zijn altijd mensen
heel blij zijn met oude prent
kaarten. We lazen in het blad:
daar', het blad dat door de
Jng van de Geref. Kerk en de
1 van de N.H. Kerk wordt uit-
ven een heel verhaal, niet ai
over de prentbriefkaarten die
(voldoende gefrankeerd) kan
en naar de Prentbriefkaartac-
'oor de zending. Wormerveer-
it 52. Den Haag. of naar de
toen lij ke Postzegelactie, Post
bus 16 Aerdenhout. Het gemakke
lijkst is het als in de kerk een
postzegeldoos staat (die krijgt men
van Oegstgeest op aanvrage).
Vraag: Staat de naam van Angelus
Merula in verband met het dorp
Meerkerk?
Antwoord: De moedige hervormer
Angelus Merula (Engel Wlllemsz)
werd geboren te Brielle. Hij was
daar pastoor. Later 1530 was hij
pastoor te Heenvllet, maar werd
wegens 'kettersche leringen' gevan
gen genomen. Vele jaren later
(1557) werd hij te Bergen ln Hene
gouwen tot de brandstapel veroor
deeld. doch stierf, waarschijnlijk
aan een hartverlamming, toen hij
de brandstapel betrad. De secretaris
van Meerkerk kon ons niets, over
hem vertellen. Het oude archief
van Meerkerk is thans bij het Rijks
archief in Den Haag. We kunnen
veilig aannemen dat de naam Me
rula niets met Meerkerk uitstaande
heeft.
Vraag: Mijn mooie notenhouten ta
fel heeft, doordat een fles wijn
brak, lelijke krassen opgelopen. We
willen de schade graag zelf probe
ren te herstellen.
Antwoord: Een notenhouten bu
reautje dat vol Inkt en andere
vlekken en krassen zat, hebben we
op de volgende manier, heel aardig
kunnen opknappen. Het blad
schuurden we in z'n geheel met de
fijnste staalwol. die er was. De
rolletjes staalwol doopten we zeer
oppervlakkig in goede bijenwas en
al draaiend konden we de krassen
en vlekken eruit krijgen.
Vraag: Ik wil mijn testament onge
daan maken. Kan ik dat vastleggen
in aanwezigheid van getuigen en
een executeur testamentair bij -die
gelegenheid aanwijzen?
Antwoord: Het testament is bij de
notaris opgemaakt en onder getui
gen getekend: bovendien geregi
streerd in een rijkstestamen ten re
gister, zodat men een dergelijk do
cument niet zonder meer mag ont
kennen, door iets anders, buiten de
notaris om, te maken. Wat u verder
doet is uw zaak, maar er zijn heel
wat zaken, die u niet zonder een
notaris kunt beslissen. Vraag hem
daarnaar.
Vragen (één per brief) zenden
naar: Uw probleem ook het'onze,
Postbus 507, Voorburg. Naam en
adres vermelden. Eén gulden aan
postzegels bijsluiten. Geheimhou
ding is verzekerd.
Vraag: Wat is Raclette?
Antwoord: Raclette is een soort
kaasfondue, afkomstig uit het kan
ton Wallis (er zijn méér plaatsen
in Zwitserland waar men de R- als
specialité van de stad beschouwt
bijv. Neuchatel). Wij zagen grote
stukken kaas. waarvan, schuinge-
houden. de smeltende massa werd
houden, de smeltende massa werd
afgeschraapt, gegeten met stukjes
aasi^pcri stqkhcood en natuu#3««ir
met wijn erbij. In grote zaken in
Nederland verkoopt men ook Ra-
clettesets; rechauds, waarop kleine
koekepannetjes. waarin ieder zijn
eigen kaas laat smelten.
Vraag: Geen enkele boekhandel
weet waar de Karei Appelkalender te
bestellen is.
Antwoord: In het artikeltje van 28-
8-75 in ons blad werd het adres
van de drukker-uitgever Henkes-
Senef elder te Pu mierend genoemd.
Wij voegen hierbij het adres: van
IJzendijkestraat 150. Kosten: ƒ16,-
excL BTW en porti.
Vraag: Een paar jaren geleden las
ik een gedicht van 4 of 5 strophen,
dat een memoriam bevatte van
mgr. Bekkers. Het gedicht behan
delde zijn ziekte en overlijden. Wilt
u mij helpen bij het opsporen van
dit gedicht?
Antwoord: Bij verschillende r.k. in
stanties hebben we hiernaar geïn
formeerd, maar ook in Den Bosch
was een dergelijk gedicht niet be
kend. Ook komt het niet voor ln
het aan mgr. Bekkers gewijde boek
je. Bij zijn uitvaart werd gezongen:
Niemand leeft voor zichzelf, maar
dit is niet het vers dat u bedoelt.
Misschien is er hulp van lezers?
Vraag: Hoe maak ik een compos -
hoop?
Antwoord: In een niet opvallende
hoek van uw tuin gooit u organi
sche afvalstoffen op een hoop: ge
maald gras, blad, houtjes, enz., zo
veel mogelijk grof vuil als takjes en
dergelijke weren. Omwerken met
tuinaarde en afdekken met tul-
tuinaarde. In de lente ls de compost
dan wel bruikbaar. Het beste is,
zodra u met grasknippen en snoei
en begint, ook de com post hoop te
bedenken en alles even onder te
scheppen. Men kan bij de tuinle-
verancier een middel kopen, dat de
compostvorming bevordert. Grappig
is in de winter het vertier van
vinken, kepen en andere kleine vo
gels te zien in de stadsparken, waar
soms grote, met mest verwerkte
compo-.thopen te vinden zijn.
Vindt men het lelijk zo'n vormeloze
hoop in de tuin te hebben, dan is
het een prachtige plaats om kom
kommers te laten groeien.
Vraag: Wij zagen kennelijk op
de trek ongeveer 12 vogels in
een weiland ln de polder: geen
reigers, want de vleugelslag was
sneller. Ze stonden niet te vissen
maar kennelijk uit te rusten. Ze
leken lichtbruin van kleur, maar de
onderkant van de vleugels was
donkerbruin of zwart. We keken ln
het boekje: 'Wat vliegt daar?' en
concludeerden dat het roerdompen
waren (maar o.i. waren ze daarvoor
te slank) of kraanvogels (maar die
komen toch niet hier in het Westen).
Antwoord: Het is ong niet bekend
of roerdompen in de trektijd in
troepjes rondvliegen. Kraanvogels
zullen niet gauw lichtbruin van
kleur zijn. Ze komen niet vaak in
het westen, maar een paar jaar
geleden streek een groepje op de
trek neer in een natuurterreintje
bezuiden Delft, vlakbij de autoweg.
We zagen ze een paar jaar geleden
ook wel in de Sloepolder. Wij ver
moeden dat uw vogels Purperrei
gers waren. Die komen nl. wel als
kleine troepjes trekvogels voor en
nestelen op enkele plaatsen, ook ln
Zuid-Holland. Ze zijn kleiner dan
blauwe reigers en hebben hier en
daar bruine veren. Een verrekijker
kan men in deze weken eigenlijk
niet missen.
